ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ

1. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Համաժողով. «Ապահովված գործարքների համակարգի ներդրումը
Հայաստանի Հանրապետությունում»
03 ապրիլի, 2015 թ.

2. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Ապահովման Պայմանագիր
Ապահովման պայմանագրի կնքումը
 ՀՀ Քաղ. օրենսգրքի 14.1. գլուխը չի պարունակում ապահովման
պայմանագրին (այն պայմանագիրը, որի հիման վրա ծագում է
ապահովված իրավունքը) ներկայացվող հատուկ պահանջներ՝ ի
տարբերություն 15-րդ գլխի (Գրավի իրավունք), որը սահմանում է գրավի
պայմանագրի ձևին վերաբերվող հստակ կանոններ:
 Ապահովման պայմանագիրը կրող է կնքվել որպես առանձին
պայմանագիր՝ ի լրումն վարկային պայմանագրի՝(կամ որևէ այլ
պայմանագրի, որի կատարումն ապահովում է ապահովված իրավունքը):
 Որպես ապահովման պայմանագիր կարող է հանդիսանալ նաև
վարկային պայմանագիրը, որը պարունակում է ՀՀ Քաղ.օրենսգրքի 225.1.
հոդվածով սահմանված ապահովված իրավունքի առարկայի
նկարագրությունը և ապահովված իրավունքի առարկայի վրա
բռնագանձում տարածելու վերաբերյալ դրույթները:
2

3. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Ապահովման Պայմանագիր
Ապահովված իրավունքի առարկայի նկարագրությունը ապահովման
պայմանագրում
 ՀՀ Քաղ. օրենսգրքի գրավի իրավունքը կարգավորող կանոնները չեն սահմանում
պահանջներ գրավի պայմանագրում գրավի առարկայի նկարագրության վերաբերյալ,
սակայն գործնականում ֆինանսական հաստատությունները գրավի պայմանագրերում
հնարավորինս որոշակիացնում են շարժական գույք գրավի առարկայի նկարագրությունը՝
հաշվի առնելով նաև շարժական գույքի նկատմամբ գրավի իրավունքի գրանցման հետ
կապված բարդություները:
 ՀՀ Քաղ.օրենսգրքի 225.1. հոդվածի 6-րդ մասի համաձայն ապահովված իրավունքի
առարկայի նկարագրությունը կարող է լինել ինչպես ընդհանուր, այնպես էլ որոշակի
(օրինակ՝ «վարկառուին սեփականության իրավունքով պատկանող բոլոր
սարքավորումները» (ընդհանուր) կամ «վարկառուին սեփականության իրավունքով
պատկանող ------ մակնիշի հաստոցը՝ նույնականացման համար՝ -----, արտադրության
տարեթիվ՝ -------» (որոշակի) և այլն):
 Միաժամանակ, այն դեպքում, երբ ապահովված իրավունքի առարկան հնարավոր է որոշել
որոշիչ կամ նկարագրական հատկանիշներով ապա ապահովված իրավունքի առարկայի
որոշակի նկարագրությունը պարտադիր է: 3

4. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Ապահովված իրավունքի գրանցում
Ներկա իրավիճակը
Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքները (գրավի իրավունքը)
գրանցվում է հետևյալ մարմինների կողմից վարվող գրանցամատյաններում՝
 Անշարժ գույքի կադաստրի պետական կոմիտե,
 ՀՀ Ոստիկանություն,
 ՀՀ ԱՆ Իրավաբանական անձանց պետական ռեգիստրի
գործակալություն,
 ՀՀ Էկոնոմիկայի նախարարություն,
 ՀՀ ԿԱ Քաղաքացիական ավիացիայի գլխավոր վարչություն,
 ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարարություն,
 ՀՀ Տրանսպորտի և հաղորդակցության նախարարություն,
 ՀՀ Կենտրոնական Բանկ:
4

5. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Ապահովված իրավունքի գրանցում
Ներկա իրավիճակը
 Գրանցման համակարգը կենտրոնացված չէ՝ գործում են ինը տարբեր
գրանցամատյաններ:
 Գրանցամատյանների մեծ մասը էլեկտրոնային չէ՝ վարկատուները
ստիպված են շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքի
(գրավի իրավունքի) գրանցումը իրականացնել թղթային եղանակով:
 Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքի (գրավի իրավունքի)
գրանցման համար անհրաժշտ է ներկայացնել պայմանագիր և այլ լրացուցիչ
փաստաթղթեր:
 Որոշ դեպքերում գրանցողը պետք է քննի և դատողություններ կատարի
գրանցման ենթակա իրավունքի և/կամ իրավունքի ծագման աղբյուրի
(պայմանագրի) բովանդակության մասին:
 Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքի (գրավի իրավունքի)
գրանցումը իրականացվում է միայն վարկառուի կամ վարկատուի դիմումի
հիման վրա: 5

6. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Ապահովված իրավունքի գրանցում
Գրանցման նոր ընթացակարգ (ա)
 Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքի գրանցումը
իրականացվում է միայն էլեկտրոնային եղանակով:
 Գրանցման համար անհրաժեշտ է համացանցում վարվող ապահովված
տիրույթում լրացնել հետևյալ տվյալները՝
o դիմողի տվյալները,
o ապահովված անձի (պարտատիրոջ) տվյալները,
o պարտապանի տվյալները,
o գրանցվող իրավունքը,
o ապահովված իրավունքի առարկայի նկարագիրը՝ որոշիչ
հատկանիշները,
o պարտավորության պայմանները՝ գումարի չափը, ժամկետները,
o գույքացանկ՝ առկայության դեպքում:
6

7. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Ապահովված իրավունքի գրանցում
Գրանցման նոր ընթացակարգ (բ)
o դիմումին կցվող փաստաթղթերի ցանկը,
o դիմումը կազմելու ամսաթիվը,
o պետական տուրքի վճարումը հավաստող փաստաթուղթը:
 Ներկայացված տվյալները հաստատվում են դիմողի էլեկտրոնային
ստորագրությամբ:
 Եթե գրանցման էլեկտրոնային դիմում ներկայացնողը չունի
էլեկտրոնային ստորագրություն՝ դիմումը ներկայացվում է նոտարական
գրասենյակի միջոցով:
 Գրանցման դեպքում դիմողին տրամադրվում է գրանցման էլեկտրոնային
գրառման օրինակ, որը պարունակում է գրանցման համարը, գրանցման
ամսաթիվը և ժամը:
 Գրանցումը ուժի մեջ կլինի դրա մեջ նշված ժամկետում:
7

8. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Ապահովված իրավունքի գրանցում
Գրանցման նոր ընթացակարգ (գ)
 Գրանցամատյանում գրանցումն ուժի մեջ է դրա մեջ նշված ժամկետում:
 Գրանցման ժամկետը մինչև դրա ավարտը կարող է երկարաձգվել
դիմումի ներկայացմամբ:
 Գրանցումը դադարում է գրանցման ժամկետի ավարտով կամ մինչև
ժամկետի ավարտը՝ ապահովված պարտատիրոջ դիմումի հիման վրա
կամ դատարանի վճռով:
 Պարտապանը կարող է առարկել իր նկատմամբ գրանցված ապահովված
իրավունքի դեմ՝ առարկության դիմում ներկայացնելով, որը գրանցվում է
ապահովված իրավունքի գրանցման հետ համատեղ:
8

9. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Շարժական գույքի ապահովված իրավունքների միասնական
գրանցամատյանից տեղեկությունների ստացում
Ներկա իրավիճակ
 Շարժական գույքի նկատմամբ գրանցված ապահովված իրավունքների
մասին տեղեկատվությունը տրամադրվում է հիմնականում թղթային
եղանակով՝ դիմումի հիման վրա:
 Տեղեկատվությունը տրամադրվում է հիմնականում պայմանագրի
կողմերին (գրավատուին կամ գրավառուին),
 Տեղեկատվությունը տրամադրվում է որոշակի ժամանակահատվածի
ընթացքում (օրինակ՝ 1-2 աշխատանքային օր ), ինչը խոչընդդոտներ է
ստեղծում վարկատուների համար վարկավորման գործընթացը
արդյունավետ կազմակերպելու գործում,
 Տեղեկատվության տրամադրումը վճարովի է,
 Տեղեկատվությունը որոշակի ժամկետի ընթացքում տրամադրելը
վարկատուներին կարող է ստեղծել նաև որոշակի իրավական ռիսկեր:
9

10. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Շարժական գույքի ապահովված իրավունքների միասնական
գրանցամատյանից տեղեկությունների ստացում
Տեղեկությունների ստացման նոր ընթացակարգ
 Շարժական գույքի ապահովված իրավունքների էլեկտրոնային առցանց
գրանցամատյանից տեղեկատվությունը բաց է համընդհանուր ծանոթացման
համար:
 Տեղատվությունը հասանելի է առանց որևէ վճարի և տրամադրվում է անհապաղ:
 Յուրաքանչյուր անձ կարող է իրականացնել շարժական գույքի նկատմամբ
ապահովված իրավունքի առարկայի մասին տեղեկությունների փնտրում՝
մուտքագրելով պարտապանի ճշգրիտ անվանումը, շարժական գույքի նկատմամբ
ապահովված իրավունքի առարկայի նկարագիրը կամ ապահովված իրավունքի
գրանցման համարը:
 Տեղեկատվությունը կարելի է ստանալ նաև թղթային կրիչի վրա՝ վճարելով ՀՀ
կառավարության որոշմամբ սահմանված համապատասխան վճարը:
 Թղթային կրիչի վրա նույնպես տեղեկատվությունը տրամադրվում է անմիջապես՝
լիազոր մարմնին դիմելուն պես:
10

11. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Շարժական գույքի ապահովված իրավունքների միասնական
գրանցամատյանի ներդրման հետ կապված այլ խնդիրներ
 Մինչև «Շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքների
գրանցման մասին» ՀՀ օրենքի ուժի մեջ մտնելը (2015թ. հոկտեմբերի 1-ը)
շարժական գույքի նկատմամբ ապահովված իրավունքների
գրանցումները պահպանում են իրենց իրավաբանական ուժը:
 Մինչև օրենքի ուժի մեջ մտնելը գրանցված իրավունքների վերաբերյալ
տեղեկությունները հասանելի կլինեն նաև շարժական գույքի նկատմամբ
ապահովված իրավունքների միասնական էլեկտրոնային առցանց
գրանցամատյանում:
11

12. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
Շարժական գույքի ապահովված իրավունքների միասնական
գրանցամատյանի ներդրման հետ կապված այլ խնդիրներ
«Սահմանափակումներ»
 «Հարկերի մասին» ՀՀ օրենքում կատարված փոփոխությունների համաձայն՝
հարկային մարմինը հարկ վճարողի շարժական գույքի վրա կարող է կիրառել
սահմանափակում՝ հարկային մարմնի կողմից վերահսկվող եկամուտների գծով
պարտավորության կատարումն ապահովվելու նպատակով հարկ վճարողի գույքից
հարկ վճարողի այլ պարտատերեի հանդեպ նախապատվության իրավունք ձեռք
բերելու համար: Սահմանափակումը ենթակա է գրանցման շարժական գույքի
ապահովված իրավունքերի միասնական գրանցամատյանում:
 Սահմանափակման կիրառման հետ կապված հարկ վճարողի այլ պարտատերերի
պահանջների բավարարման հերթականությունը որոշվում է ՀՀ քաղաքացիական
օրենսգրքի 14.1 գլխի կանոններով:
 Համանման փոփոխություն կատարվել է նաև «ԴԱՀԿ մասին» ՀՀ օրենքում, որը
նախատեսում է «սահմանափակման» կիրառում որպես կատարողական
գործողություն: Այս դեպքում ևս սահմափակման առարկա հանդիսացող գույքի
արժեքից բավարարում ստանալու առաջնահերթության կանոնները որոշվում են ՀՀ
քաղաքացիական օրենսգրքի 14.1 գլխով սահմանված կարգով: 12

13. 03 ապրիլի, 2015 թ.
ԱՊԱՀՈՎՎԱԾ ԳՈՐԾԱՐՔՆԵՐԻ ՆՈՐ ՀԱՄԱԿԱՐԳԻ
ԱԶԴԵՑՈՒԹՅՈՒՆԸ ՖԻՆԱՆՍԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ
ՀԱՄԱՊԱՏԱՍԽԱՆ ԳՈՐԾԱՌՈՒՅԹՆԵՐԻ ՎՐԱ
13