1. Ìèíèé ã¿äýñõýí àðä ò¿ìýí åðòºíöèéí х¿í ÷àíàðûí òóéë áàéæ ÷àäàõààð õàò ñóóñàí óëñ Бавуугийн Лхагвасүрэн

2. Сэдэв: Б.Лхагвасүрэнгийн намтар, уран бүтээл Зорилго: Зохиолчийн амьдрал, уран бүтээлтэй танилцаж,зохиолд нь задлал хийн ярилцах Зорилт: К1: Зохиолчийн амьдралтай танилцах К2: Зохиол бүтээлийн онцлогийг ярилцах К3: Зарим шүлэг, яруу найргийг сонгон задлах К4: Зохиолчийн зохиол бүтээлүүдтэй танилцаж, хэвлэл мэдээллийн хэрэгсэлээс зохиолчийн зохиол бүтээлийн талаар мэдээлэл цуглуулах Áàâóóãèéí Ëõàãâàñ¿ðýí

4. Áàâóóãèéí Ëõàãâàñ¿ðýí íü 1944 îíä îäîîãèéí Òºâ àéìãèéí ªíæ¿¿ë ñóìûí Íóòàã Áàÿñãàëàí óóëûí ºâºðò Áàÿíáóëагийí äýíæ õýìýýõ ãàçàð ìàë÷èí àðä Ëõàãâàñ¿ðýíãèéí ãýðò òºðæýý. Íàéìаí íàñòàé ñóðãóóëüä îðæ 1958 îíä Ë¿í Ñóìûí á¿ðýí äóíä ñóðãóóëü, Óëààíáààòàð õîòíîî Õóäàëäààíû Òåõíèêóìûã /1958-1961/ òºãññºí. 1961 îíä Õ¿¿õýëäýéí òåàòðò îðæ àæèë àìüäðàëûí çàì, óðàí á¿òýýëèéí ãàðààãàà ýõýëæ “Öóðõàé çàãàñíû òóøààëààð” Îðîñûí õ¿¿õýëäýéí æ¿æèãò ãåíåðàëыí ä¿ðýýð îëíû òàíèë áîëæээ.

6. 1968 îíîîñ ÌÝ èéí “Óòãà çîõèîë óðëàã”ñîíèíä çóðàà÷, ¿ëãýðèéí òàíõèìä æ¿æèãчин

7. Îðîñ óëñûí êèíî äðàìûí äýýä ñóðãóóëüä 1974 ñóðàëöñàí

8. Òýðýýð 1990 îíä õóðàëäñàí ÌÇÝ èéí ýýëæèò áóñ èõ õóðëààñ çîõèîë÷äûí õîðîîíû Óäèðäàõ çºâëºëèéí ãèø¿¿íä ñîíãîãäîæ óðàí á¿òýýë ýðõýëñýí äàðãààð ñîíãîãäîí àæèëëàæýý.

9. Á.Ëõàãâàñ¿ðýí 1992 îíîîñ Àðäûí èõ õóðëûí ãèø¿¿íýýð ñîíãîãäîí àæèëëàæ áàéñàí Ижийтэйгээ байхад би баян байсан... Боржигоны бор тал Говь Үр могой Хүн чулууны нулимс Бүлээн нурам

12. “ Íàéðãèéí öýíõýð àñàð ”ø¿ëýгò íààäìûí õóðäàí ìîðèíû óðàëäààíû çóðàãëàëààр íàéðãèéí õóðäàí ìîðèíû óðàëäààíä øèíýäèéí ñàðààð àìãàéâ÷èëæ îä õ¿ëõ¿¿ëæ ñîéñîí, íàð ýöýýí òàðëàæ íààäàìä óÿñàí ãàë çýýðäèéíõýý / ÿðóó íàéðãèéíõàà / òîîñûã ¿çýõ ãýæ õ¿ññýíýý, íàéðãèéí ìîðüäûí óðàëäààíä òîîñîî ºðãºñíºº өвөрмөцөөр дүрсэлжээ. Áàâóóãèéí Ëõàãâàñ¿ðýí

13. Зүрхний бичээс БИ Цаг тооны үргэлжлэл Цагаан сүүний ургамал Өөрийгөө элээж Өрөөлийг хурцалсан Өнжүүлийн цэнхэр билүү

14. Ñàíàà àëäàõàä Ýõèéí ñ¿¿ òàãíàéä àìòàãäàæ Ñàëõèíû ¿ç¿¿ð çàëãèõàä Àãü õîîëîéä àðãàñàí Áîðæãèíû áîð òàë ìèíü Òýðãýë ñàðàí òóóëæ бàðàëã¿é õýýð õîíîäîã “ Òýíãýðèéí õýâòýð” áóóðал òàë мèíü Таанын цагаан толгойноос өөр Тайтгаруулах цэцэггүй нүцгэн тал минь Íàíäèí ýðõýìñýã,ýãýë áîðãèëûí òóéë Íàð,õóð öàðàé÷èëñàí ãàçðûí ñààëüòàé õîðìîé ìèíü Òýíãýð òèé÷èæчулуу ханарааж òºðºõºä òàë ìèíü чи Òîðãî øèã 纺ëºí áàéñàí ÷è Æàðãàë çîâëîí õî¸ðûã àìñàæ ýäýëæ ×óëóóí äýýð ÷èíü баяр ãóíèãèéí íóëèìñ óíàãàõàä Ýð õ¿í øèã áàé ãýñýí øèã Ýðã¿¿ëæ íàä ðóó öàöàí õàòóóãààñ õàòóó áàéñàí ÷è Боржигоны бор тал

15. Ñàéðàí äýýð ÷èíü ºäºëñºí æèã¿¿рòýí òýíãýðòýý íºã÷èõºä Ñàëõè õºëºãëºñºí ºä íü ÷àì äýýð ýðãýæ áóóäàã Áîòãî íü ¿õñýí èíãýíèé Áîðâèî õàãàðòàë ñàâèðñàí öóñíû òóÿàòàé ñóóã ×è ë çàëãèëæ,çîâëîíã íü õугаñàëæ ×èíýñýí õºõèé íü àìèðëóóëñàí Дээдсийн шарил харваж унасан тэнгэрийн солирыг ч Дэлхийн төвтэй чи л нийлүүлсэн Чиний минь шарх Зүрхний шархнаас хождож анина тал минь Тугалын бэлчээрээс эхлэн тоглоом дэлгэсэндээ Чи намайг эрх болгосон Туулсан зуунуудын гашуун сургамжийг хэлж зүрхлээгүйдээ Чи намайг гэнэн болгосон Боржигоны бор тал

16. Газрын нүдэн булгийн чинь Хад цоолсон догшин цамнаа намайг Эрэмгий болгосон Хөрөөний ир шиг алсын намхан уулсын чинь орой Хөх галын чинь галзуу улаан дөл намайг Бадрангуй болгосонСайхан чиний минь гандах элэгдэх хоёр Сартай шөнийн чинь чимээнд зангирах цагаан аялгуу намайг уяхан болгосон Байдуу мянганы уулсаа дуурайн Толгойд буурал сууж Багадаа хөхсөн эхийн сүү гадагшлахын цагт Шүлгээ би чам дээр Хүн чулуу шиг орхиод Сүүдрээ дарж унахдаа Элгий чинь цөмлөн шингэнэ Боржигоны бор тал минь ээ......... Боржигоны бор тал

17. “ Öàãààí òýíõëýã” ò¿¿âðèéí ø¿ëã¿¿ä “ Óíàãàíû á¿ëýýí óðóóë” á¿ëýã 1 “ Çýðýãëýý íàéìàí” õºã á¿ëýã 2 “ Ýãøãèéí ãèíæèí óðâàë” á¿ëýã 3 “ ¯ãèéí àìüñãàë” á¿ëýã 4 “ Àíãèð óóðàã” ò¿¿âðèéí ø¿ëã¿¿ä “ Õýëãèé óуðàã” á¿ëýã 1 “ Ãàë óуðàã” á¿ëýã 2

18. Áóñäûí ñýòãýë öóñ øèíãýñýí ßðóó ñàéõàí ø¿ëãýýñ Áàäàã áàéòóãàé øàä ø¿ëýã Õóóëààã¿é ÿâàà ø¿¿ áàãøàà “ Õî¸ðûí òîî” ø¿ëýã Үéë á¿òýõèéí ñýòãýë òºâëºæ ¯¿ëýí ñ¿¿äðèéã ìàðòàõûí öàãò ¯ð íü ìºëõºæ áîñãî äàâàí ¯¿ëã¿é òýíãýðýýð òàòóóëæ áîñíî Ãýðèéõýý äîîä á¿ñë¿¿ðýýñ äýìíýæ Ãèøãýæ àíõ ¿çíý ¿ð íü … “ Óÿíãûí òîéðîã” ø¿ëýã ßðóó íàéðàã÷èéí ø¿ëýãòýéãýý óÿð÷, áàäàð÷,ãóòàð÷ ýìçýãëýæ ÷àääàã ñýòãýëèéí õºäºë㺺í òîä òóñãàãäñàí Монгол сэтгэлгээ, хүү төрөх, хүү өсөх хүн болохын жамыг өгүүлжээ.

19. Óÿíãûí òîéðîã Òîîíîîð áóóñàí íàðàí äýýð Õîðìîé õóìèí Òîðãîíû õýý çàëãóóëàí Ó÷ðàë áèëýãäýí -- Èæèé íü Ýöãèéí íü äýýëèéã î¸íî ªºäðºã ÿâàõûã íü çºãíºæ ªâä㺺𺺠ýíãýð çàõûã íü ò¿øíý Òîîíûí øèãøèã äóóðàéëãàí Òîðãîí óòàñ íàð çºâ äàëëàíà ¯éë á¿òýõèéí ñýòãýë òºâëºæ ¯ð íü ìºëõºæ áîñãî äàâíà ¯¿ëã¿é òýíãýðýýð òàòóóëæ áîñíî Гýðèéíõýý äîтîр îëñ á¿ñë¿¿ðýýñ äýìíýæ Ãèøãýæ àíõ ¿çíý ¿ð íü Õºõºº ãýíýò ÷èì õèéõýä Õ¿¿ãýý ¿ã¿éëæ ñýðäõèéíý ýõ íü Ìèíèé õ¿¿ õààíà áàéíà ãýæ Ìýëòýí õºõ äóóãàà öàöíà Áàäðàíãóé õààí íàðàí ¿íñýí æàðãàäàã Áàðóóí õàòàâ÷èí òóøàа Áîéòîãíû íü õîíõ òîæèãíîí Ààí ãýæ õ¿¿ íü äóóãàðíà Àìðàã ýõèé íü õºõ ÷èíýíý ×èã÷èéí ÷èíýýõýí õ¿¿ãèé íü ×èìýý цочоо àëäàðíà Үðýý ë ãýäýã èæèéн ¯éëýí øàãëàà òººðíº Ìèíèé õ¿¿ õààíà áàéíà ãýæ Ìÿíäàñ ýýäðýýí äóóãàà öàöíà ªðõíèé õî¸ð îîñîð ¿¿ðýýð ó÷èðäàã ªðëºã íаðаí ¿äýä õàæóóëäàã Àëòàí õîéìîð òóøàà Ààí ãýæ õ¿¿ íü äóóãàðíа

20. Àíãèð ýýæèé íü õºõ ýâëýíý Õóðóóí ÷èíýý ¿ðèéí íè Õîíõíû äóó õýñýãõýí àëäàðíà Ç¿ñòýé òîðãîíû õýý õýðýëäýæ Ç¿¿íèé íü ¿ç¿¿ð íü á¿äýðíý Ìèíèé õ¿¿ õààíà áàéíà ãýæ Ìýëìèé þóãàà ä¿ðëèéëãýí äóóäíà Òîãîîòîé ºðºì ä¿¿ðýí ñàðàíã Äóóðàéí çàãñàæ õîíîäîã Òîîñòûí øàð íàðàí Ìýëòýãíýíõýí óðãàäàã Ç¿¿í õàÿà òóøàà Ààí ãýæ äóóãàðàíãàà Ãàçðûí íàð õ¿¿ íü ¯¿äýýð øàãàéíà Ãàéõàìøèãèéí ¿¿äýã÷ ýõèéí õºõíººñ Ñ¿¿ àÿíäàà àñãàðíà Ýíõðèéõýí íÿëõ õ¿íèé ¿ð Ýõèéíõýý äóóíààñ óÿàòàé õºëä îðíî Íàëãàð öàãààí ãýðýý òîéðñîí Àíõíû òºð íü Íàð ñàðíû òýãèéã çóðíà Á.Ëõàãâàñ¿ðýíãèéí ýöýã ýõèéí à÷ëàëûí óòãà óÿíãûí õºãæèëä ÿðóó íàéðàã÷èéí óðëàõ ýðäìèéí íýýëò áîëñîí á¿òýýëä “Óÿíãûí òîéðîã” ø¿ëýã îðíî. Óã ø¿ëýãò ìîíãîë àéë, ìîíãîë àõóé, ìîíãîë çàí çàíøèë, ¿íäýñíèé îíöëîãèéã õóðö ìýäýðñíýý ÿðóó íàéðãèéí óðëàí á¿òýýë áîëãîæ ÷àääàã àâüÿàñ òîä õàðàãäàíà. Ýõ õ¿¿ õî¸ðûí ä¿ðýýð àíõ õºëä îðæ áóé õ¿¿ ãýðèéíõýý áîñãîîð àëõàæ ãýðýý íàð çºâ òîéðîîä èðýõ õóãàöààíä ýöãèéí íü äýýëèéã î¸æ ñóóãàà ýõèéí ñýòãýë õ¿¿ä óÿàòàéã èõ óÿíãàëàã ¿éë ÿâäëûí ñîíèí ºã¿¿ëýìæòýé õàéðëàí óÿðàì àÿñòàé ä¿рñýëñýí áàéíà

21. Атаа хорсол намайг ирлэж Аядуу магтаал намайг мохооно Алиныг нь тоохгүй, толгой өндөр явсны учир Амьдын хорвоо намайг дуртай ч дургүй ч дурсана.

22. Өдөр өдрөөр архи хүртэж Өөдөс өөдөсхөнөөр эрлэг рүү намайг зөөх үр минь Өрцөн цаанаас тасарч унасан цагаас чинь Өө тавьсан юм, надад бий билүү үр минь Архиар иссэн уураг тархи Аавыгаа бодохтой манатай болдог юм байна Бурууд алдсан ухаан гэдэг Бурханд алгадуулаад ч засардаггүй юм байна Үүл буусан толгой гэдэг Үгэнд дийлддэг эд биш юм байна Үхсэн хойно минь ч адлуулж үргэлжлэх Үүрдийн их лай юм байна Илүү дутуу зангүй нулимс ойрхонтой Их л сайн хүү байсан даа, чи Ямар хорлол тархийг чинь цөмлөн унаж Янаглан хорлож дотроос чинь хэмлэв Сайхан хоёр ач чи надад тэврүүлсэн Сар наран дор чи намайг жаргаасан Жимс шиг хацрыг чинь үнсэж Жилийн жилд би сагсайтал цэцэглэсэн Жирийн заяа азаар тэгширч Жаргал гээчийн бэлд нялхарсан Ижий бид хоёрын чинь амьд яваа нь Илүү юм биш биз дээ . . . Элдэг дуусдаг насыг мөнхөд бодож Эндүүрч яваа юм биш биз дээ . . . Эцсийн амьсгал татахдаа би Чамд зовж хахмааргүй байна . . . Эндэж алдсан нэгнийгээ хайрладаггүй хорвоод Чамайг орхиход аймаар байна Аргиж хатсан хоёр хайлаасны сүүдэр дор Архины шилээр тоглож суугаа үр минь Амьдын энэ хорвоо чинь Алаг л гэнэ, хар нь дийлэнх юм шүү дээ . . Өдөр болгон архи хүртэж Өөдөс өөдөсхөнөөр эрлэг рүү намайг зөөх үр минь Ухаарлын их бяр өөрөөсөө гарга л даа чи Ухааны тэр их дарсыг чинь аав нь залгилж Жавар инээдийн энэ их хорвоод Жаргалтай аав яваад авс жийе, үр минь

23. 1. Б.Лхагвасүрэнгийн “Боржигоны бор тал” шүлгийг бүрэн эхээр нь дэвтэртээ бичээд цээжил 2. Интернетээс Б.Лхагвасүрэнгийн намтар, уран бүтээлтэй холбоотой мэдээ мэдээлэл олж ирж бусаддаа танилцуулах Гэрийн даалгавар