2. O 28 de xuño de 1922 Manuel Antonio
redacta o manifesto coa leve colaboración do
debuxante Álvaro Cebreiro e comezan a
espallalo por toda a xeografía cultural da
época enviándoo a revistas francesas,
italianas e checoslovacas, unha
norteamericana e unha holandesa.
O texto galego ía coa tradución ao inglés e ao
francés.
Foi un manifesto xuvenil debedor da tradición
de manifestos franceses e ingleses.
A súa orixinalidade radica en que non se
adscribe a ningún movemento concreto e no
seu compromiso político: defesna da lingua,
proxecto republicano, loita política.
3. O xesto
● Un manifesto, pero non como todos os minifestos vangardistas:
“Non nos erguemos do xeito que o fan a maioría dos que noutras terras
publican manifestos máis ou menos literarios.
Case todos eles tentan arrecadar adeptos para algún novo “ismo” que aparece
querendo ser a derradeira verba da moderna Estética cando, en verdade, non
son máis que unha nova proba de que un snobismo operetesco invade a
Literatura.”
● Obxectivo do manifesto, criticar o pasado:
“Nós tentamos tan só facer unha protesta forte, densa e implacábel
contra os vellos.”
4. Os vellos
● Definición e ataque aos galeguistas:
“Os vellos non son os que escribiron hai moitos anos -aqueles son os
devanceiros. Os vellos son os que escriben hoxe como se vivisen no antonte dos
séculos.
E a lei de sucesividade que nos fai respectar os devanceiros, é a mesma que nos
ergue e move para enterrar os vellos en vida, baixo a lousa inamovíbel da súa
vulgaridade, pola acefalia que supón o desexo de definir co pasado a hora de
hoxe.”
● Desprezo total para os seguidores dos devanceiros, que non achegan
nada novo.
5. "Pollitos bien"
● Dura crítica aos seguidores de Valle-Inclán, do que salva a súa modernidade.
“Comezaremos invocando a Valle-Inclán.
Mestre: Chamámoslle mestre por ser vostede o maestro da Xuventude Imbécil
de Galicia. Noso non; que, endebén, sabemos comparar a súa modernidade coa
covardía do débil que tan só pode vivir facendo claudicantes concesións ao
forte. Non tería o seu nome acollida nestas liñas se quixéramos tan só
chamarlle aquilo. Pero ten que ser ao falar dese fato de cabezas focas, nenos
foulard e de rubí, engaiolados polo innegábel prestixio da prosa e da ridícula
mentira dunha epopea aventureira que vostede, unha e outra, falsifican.”
6. A fala
● Defensa da lingua:
“Tamén nós temos, aínda que noutra orde, os nosos imperativos, e comezamos
pola máis agresiva intransixencia na Fala. (O autor é totalmente intransixente
na defensa do galego, sen ningunha concesión.)
Unha fala que non estea pervertida por académicos nin por puristas; que non
sufrise os estancamentos de verdugos armados de gramática que a
emparedasen nun feixe de regras como quen garda un mito en sete huchas
concéntricas, terá que ser unha fala de inmellorables posibilidades porque o seu
estado ceibe permitiralle axeitarse a todas as novidades, a todos os
variamentos porviristas que tome o noso gusto. E consentiralle o seu
indeliñamento ser cicelado de xeito que ela sexa un instrumento do artista e
non el escravo dela. (Ten que ser un galego persoal, libre de ataduras e
normativas, unha lingua nova.)
Pero hai aínda unha razón de orde suprema: a nosa Fala é nosa. Pospola a outra
calquera, é unha forma do suicidio.”