2. Οι μαθητές
Να έρθουν σε επαφή με τη σωστή διατροφή
Να αποκτήσουν υγιεινές συνήθειες διατροφής
Να ενημερωθούν για τη διατροφή σε σχέση με την
αθλητική δραστηριότητα
Να ενημερωθούν και να αποφύγουν διατροφικές
διαταραχές
3. Α΄ Στάδιο: Διερεύνηση προϋπάρχουσων γνώσεων
Β΄ Στάδιο: Χωρισμός σε ομάδες, αναζήτηση και
συγκέντρωση υλικού από πηγές
Γ΄ Στάδιο: Καταμερισμός εργασιών και επεξεργασία
πληροφοριών
Δ΄ Στάδιο: Ομαδική παρουσίαση και αξιολόγηση του
προγράμματος
4. Πρωτεΐνες
Πηγές πρωτεϊνών υψηλής βιολογικής αξίας είναι:
το κρέας,
τα πουλερικά,
το ψάρι,
τα αυγά,
τα γαλακτοκομικά προϊόντα,
Υδατάνθρακες
Πηγές σακχάρων είναι:
τα φρούτα,
τα λαχανικά και το μέλι(φρουκτόζη και γλυκόζη)
ενώ τρόφιμα πλούσια σε άμυλο είναι το ψωμί,
τα ζυμαρικά, το ρύζι, οι πατάτες και τα όσπρια
5. Λιποδιαλυτές βιταμίνες:
Προβιταμίνη Α:
Βρίσκεται στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά
στα πορτοκάλια,
στις ντομάτες,
στα κίτρινα φρούτα και κυρίως στο καρότο
Βιταμίνη Α:
Βρίσκεται στο συκώτι,
το μουρουνέλαιο,
ο κρόκος του αυγού,
τα λιπαρά ψάρια και
τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Βιταμίνη D:
Βρίσκεται στα λιπαρά ψάρια
(όπως σολομός),
το συκώτι, το μουρουνέλαιο,
στους κρόκους αυγών,
στο γάλα και στα δημητριακά
Βιταμίνες
6. Λιποδιαλυτές βιταμίνες:
Βιταμίνη Ε
Βρίσκεται στα φυτικά έλαια, στα
δημητριακά, στους ξηρούς καρπούς και
στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά.
Βιταμίνη Κ:
Βρίσκεται κυρίως στα πράσινα λαχανικά
Υδατοδιαλυτές Βιταμίνες
Βιταμίνη C
Βρίσκεται σε φρούτα,πράσινα φυλλοειδή
λαχανικά, πράσινες πιπεριές και όργανα
ζωϊκής προέλευσης, όπως τα νεφρά και
το συκώτι.
Βιταμίνες
7. Διακρίνονται σε:
α)κορεσμένα και β)ακόρεστα.
Τα πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (ω-3 και ω-6) λαμβάνονται κυρίως
αποκλειστικά μόνο μέσω της τροφής
Πηγές λιπαρών οξέων:
Βούτυρο, τυρί, πλήρες γάλα,
γιαούρτι, μαργαρίνη
Λιπαρά ψάρια(πχ σολομός)καρύδια,
σογιέλαιο(ω-3 λιπαρά οξέα),
ηλιόσποροι, σουσάμι, καλαμπόκι,
καρύδια, ηλιέλαιο,
αραβοσιτέλαιο(ω-6 λιπαρά οξέα).
Λιπαρά οξέα
9. Η ενέργεια για την προπόνηση µπορεί να προέλθει από τους
υδατάνθρακες, τα λίπη και τις πρωτεΐνες
Μεγάλης διάρκειας αερόβια άσκηση μικρή συµµετοχή των
υδατανθράκων, αλλά μεγάλη συµµετοχή των λιπών & των πρωτεϊνών.
Οι υδατάνθρακες συνεισφέρουν περισσότερο στην αρχή της άσκησης.
Άσκηση μεγάλης έντασης μεγάλη συμμετοχή υδατανθράκων, ενώ
χαµηλότερο είναι το ποσοστό των λιπών
Οι ανάγκες ενός αθλητή βάρους 70kg είναι περίπου 2700kcal (11300 kj ) την
ηµέρα.
Η ενέργεια που καταναλώνει ένας αθλητής κατά την προπόνηση εξαρτάται από
τη διάρκεια και την ένταση της επιβάρυνσης,
το µέγεθος της εργαζόµενης µυϊκής µάζας,
την προπονητική του κατάσταση.
10. Είναι η πιο σημαντική πηγή ενέργειας
Ιδανική πρόσληψη μπορεί να αυξήσει
την ένταση, τη διάρκεια και την απόδοση.
Κατά την πέψη αποδομούνται υδατάνθρακες σε γλυκόζη και
αποθηκεύεται στο σώμα ως γλυκογόνο.
Κατά τη διάρκεια της άσκησης το γλυκογόνο μετατρέπεται
ξανά σε γλυκόζη και χρησιμοποιείται για την παραγωγή
ενέργειας
Η έναρξη της άσκησης με χαμηλά αποθέματα γλυκογόνου οδηγεί σε :
• Πρόωρο κάματο
• Μειωμένης έντασης προπόνηση
• Λιγότερα οφέλη (μικρότερες προσαρμογές) από την προπόνηση
11. Η πλούσια σε πρωτεΐνες διατροφή ευνοεί :
τη δόμηση των μυών,
τις μυϊκές προσπάθειες,
την ικανότητα συγκέντρωσης και συντονισμού, καθώς και
τη γενική ετοιμότητα για σωματική απόδοση και δραστηριότητα.
Η επιλογή των τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνες είναι αναγκαία
όμως δεν θα πρέπει να προσλαμβάνονται μαζί με αυτές ουσίες
όπως
πουρίνες, χοληστερόλη και λίπη. Τροφές που περιέχουν
πουρίνες δίνουν ως τελικό προϊόν στο μεταβολισμό ουρικό οξύ, το
οποίο μπορεί να προκαλέσει νεφρολιθίαση, αρθρίτιδα και αυξημένη
προδιάθεση για τραυματισμούς
Για το λόγο αυτό οι αθλητές με υψηλές πρωτεϊνικές ανάγκες είναι συχνά
υποχρεωμένοι να λαμβάνουν πρωτεϊνούχα παρασκευάσματα, τα οποία
δεν έχουν αυτά τα μειονεκτήματα.
12. Το λίπος αποτελεί επίσης πηγή ενέργειας για τον αθλητή
Ο αθλητής πρέπει να προσλαμβάνει
κορεσμένα λιπαρά από ζωικά προϊόντα (π.χ κρέας, αυγά, γάλα, τυρί κ.α)
ακόρεστα λιπαρά από φυτικά προϊόντα (π.χ ελαιόλαδο)
Η ολική ποσότητα της
ενέργειας που προέρχεται
απ' το λίπος δε θα πρέπει
να ξεπερνά το 30-35%
των συνολικών
ημερησίων θερμίδων.
13. Οι βιταμίνες είναι απαραίτητες για την κανονική διεξαγωγή όλων των
μεταβολικών διαδικασιών και στον αθλητισμό μεγαλύτερη ποσότητα από
αυτές
Οι ανάγκες ενός αθλητή σε βιταμίνες είναι ανάλογα με την ένταση και την
ποσότητα της επιβάρυνσης τριπλάσιες έως τετραπλάσιες από αυτές ενός μη
ασκούμενου
Ενδεικτικά:
Έλλειψη βιταμίνης Β1
Διαταραχές στη μυϊκή και καρδιακή
λειτουργία που εκφράζονται με
κόπωση, έλλειψη διάθεσης για
προπόνηση, μυϊκούς και νευρικούς
πόνους
Έλλειψη βιταμίνης C
Kόπωση και μείωση της
απόδοσης. Ο «εαρινός κάματος»
αποδίδεται σε ανεπάρκεια βιταμίνης
C
14. Μεσογειακή Διατροφή :Αναφέρεται στις διατροφικές συνήθειες
περιοχών της Μεσογείου
Γενικά χαρακτηριστικά
Κύρια πηγή λίπους αποτελεί το
ελαιόλαδο
Τα κορεσμένα λιπαρά αποτελούν
περίπου το 7-8% της ενεργειακής
πρόσληψης
Καθημερινή πρόσληψη,
γαλακτοκομικών προϊόντων,
δημητριακών, λαχανικών, φρούτων και
ελαιόλαδου (κυρίως προστιθέμενη πηγή
λιπιδίων)
Εβδομαδιαία κατανάλωση 4-5 μερίδων
ψαριών, 3-4 μερίδων πουλερικών, ελιών,
οσπρίων, ξηρών καρπών, αυγών και
γλυκών
16. Επιδημιολογικές μελέτες έδειξαν τον
προστατευτικό ρόλο της Μεσογειακής
διατροφής στα:
καρδιαγγειακά νοσήματα ,
όπως είναι η δυσλιπιδαιμία, η υπέρταση, ο
διαβήτης τύπου II ,η παχυσαρκία και συνεπώς
στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη της
στεφανιαίας νόσου,
σε μεταβολικά νοσήματα
σε ορισμένες μορφές καρκίνου
Χαμηλότεροι δείκτες θνησιμότητας στις
Μεσογειακές περιοχές από εκείνους
περιοχών, όπως στις ΗΠΑ ή στις Βόρειες
Ευρωπαϊκές χώρες.
17. Πλούσια σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λιπαρά οξέα
(πρόσληψη μέσω του ελαιολάδου και της κατανάλωσης ψαριού και ξηρών καρπών)
Σημαντική περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά και ιχνοστοιχεία,
λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε λαχανικά, φρούτα, δημητριακά και ελαιόλαδο
Ευεργετικά αποτελέσματα των αντιοξειδωτικών, των φλαβονοειδών
και των βιταμινών στους μηχανισμούς δημιουργίας θρόμβων.
18. Γενετικοί παράγοντες
Οι παχύσαρκοι εκδηλώνουν αντίσταση στη λεπτίνη –μια ορμόνη με
ανορεξιογόνο δράση- δηλαδή μπλοκάρουν τους υποδοχείς λεπτίνης
στον εγκέφαλο-, «ακυρώνοντας» τη δράση της
Περιβαλλοντικοί παράγοντες
Ο άνθρωπος επηρεάζεται από το τι μπορεί να βρει άμεσα στο
περιβάλλον που ζει.
Οικονομικοί παράγοντες
Η διατροφή του ανθρώπου επηρεάζεται από την οικονομική του
άνεση
Θρησκευτικοί παράγοντες
Η κάθε θρησκεία έχει την δική της φιλοσοφία, και μέρος αυτής είναι
η διατροφή
Πολιτισμικοί παράγοντες
Οι παραδόσεις αποτελούν βασικό στοιχείο πολλών λαών που
καθορίζουν τα τρόφιμα, τον τρόπο παραγωγής τους αλλά και την
περίοδο κατανάλωσής τους
19. Η ψυχολογία των νέων αντανακλάται στη διατροφή τους, καθώς το άγχος
ή / και τα αρνητικά συναισθήματα έχουν αντίκτυπο στις καταναλωτικές τους
συνήθειες
Οι σωματικές – βιολογικές μεταβολές επηρεάζουν έντονα την ψυχοσύνθεσή
του εφήβου, εφόσον ο έφηβος βιώνει το μεταβατικό στάδιο από την παιδική
ηλικία στην ενηλικίωση.
Αυτό το νέο περιβάλλον και το συναισθηματικό κενό προσπαθεί να το
εκδηλώσει αντιδραστικά, εκφράζοντάς το με «υποκατάστατα», ένα από τα
οποία είναι και το φαγητό
καταναλώνουν βάσει μιας έντονης τάσεως μίμησης: ερεθίσματα από ΜΜΕ,
πρότυπα από τον κοινωνικό περίγυρο
Οι έφηβοι
αναγνωρίζουν τους κανόνες μιας «σωστής» διατροφής, αλλά συχνά τους
παρακάμπτουν εν γνώσει τους, θεωρώντας εύκολη επιλογή τα εστιατόρια
ταχυφαγίας
21. Χαρακτηρίζεται συνήθως ως
άρνηση για διατήρηση ενός υγιούς φυσιολογικού
βάρους,
μανιώδη φόβο για την απόκτηση βάρους
διαστρεβλωμένη εικόνα για τον εαυτό τους
22. Προφανή, γρήγορη και δραματική απώλεια βάρους.
Εµµονή µε τις θερµίδες και την ποσότητα των λιπαρών
στα τρόφιµα.
Τάση για χρήση καθαρτικών, διαιτητικών χαπιών,
διουρητικών ή πρόκληση εμετού στον εαυτό τους και
αποβολή των περιττών θερμίδων
Κατάθλιψη και απομόνωση :Αποτραβιούνται κοινωνικά
και γίνονται µυστικοπαθείς.
Πρησµένες αρθρώσεις, κοιλιακό φούσκωµα, αστάθεια
ηλεκτρολυτών
Τα άτομα που πάσχουν εμφανίζουν:
23. Χαρακτηρίζεται από επεισοδιακή υπερφαγία η οποία
ακολουθείται από την προσπάθεια απαλλαγής από τις
περιττές θερμίδες συνήθως μέσω εμετού, καθαρτικών,
διουρητικών και υπερβολικής άσκησης.
24. •Ασχολούνται με το σχήμα του σώματος
και το βάρος τους.
•Ζουν με το φόβο απόκτησης βάρους.
•Τρώνε μέχρι το σημείου να νιώσουν
δυσφορία ή πόνο.
•Τρώνε πολύ περισσότερο φαγητό σε
ένα κανονικό γεύμα.
•Υποβάλλουν τον εαυτό τους να κάνει
εμετό ή να ασκούνται πάρα πολύ.
•Κάνουν κατάχρηση καθαρτικών,
διουρητικών ή κλύσματα μετά το
φαγητό.
Τα άτομα που πάσχουν:
25. Η συνειδητοποίηση της δυσλειτουργικής
συμπεριφοράς σε σχέση πάντα με τη λήψη
τροφής.
Η συνειδητοποίηση της δυσλειτουργικής
αντίληψης για το βάρος και το σχήμα του
σώματός του πάσχοντα.
Η υιοθέτηση υγιεινών διατροφικών
συνηθειών και κατάλληλων τρόπων
ελέγχου του βάρους.
Βοήθεια από ειδικό
26. Είναι η πάθηση που προκαλείται από υπερβολική
συσσώρευση λίπους στο σώμα
Αυξάνει τις πιθανότητες
απόκτησης διαφόρων
ασθενειών:
καρδιοαγγειακές παθήσεις,
σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2,
αποφρακτική άπνοια ύπνου,
ορισμένα είδη καρκίνου,
οστεοαρθρίτιδα
άσθμα
27. Το άτομο
Συχνά εμφανίζεται ανυπόμονο για το φαγητό του-
το επόμενο γεύμα του και το δεκατιανό του.
Τρώει περισσότερο απ’ότι συνήθως αλλά λέει ότι νιώθει
πεινασμένο.
Τρώει πολύ γρήγορα.
Αρνείται να ομολογήσει την υπερβολική κατανάλωση τροφής.
28. Το άτομο που καλείται να αντιμετωπίσει την παχυσαρκία πρέπει:
Να αγαπήσει τα φρούτα και τα λαχανικά, και να φροντίσει ώστε το 1/3
του κάθε γεύματος να είναι σαλάτα ή μαγειρεμένα ή ωμά / κομμένα
λαχανικά.
Να μειώσει την κατανάλωση των περιττών λιπαρών / θερμίδων,
καθώς και να αντικαταστήσει το κοινό λάδι με ελαιόλαδο.
Να καταναλώνει επαρκή ποσότητα θρεπτικών ουσιών.
Να μάθει να μασά αργά, ήρεμα το φαγητό.
Να εξασφαλίσει βαθμιαία απώλεια βάρους
31. Στρογγυλό μηδενικό ,
καθαρά ελληνικό ,
θεραπεύει φίνα ,
τη μικρή μας πείνα Μέσα σ’ ένα βαρελάκι
Τι είναι; έχω δυο λογιών κρασάκι .
Τι είναι;
Πράσινος πύργος , κόκκινα σπιτάκια
μέσα κατοικούνε μαύρα παιδάκια .
Τι είναι ;
Σαρανταδυό πουκάμισα ,
Απ’ έξω το παλιό μου .
Τι είναι ;
Η θέση του κάθε επιπέδου δηλώνει και το πόσο συχνά καταναλώνουμε τα τρόφιμα της ίδιας ομάδας. Τα τρόφιμα που βρίσκονται στη βάση της πυραμίδας συστήνεται να καταναλώνονται καθημερινά. Αυτά που βρίσκονται στη μέση, εβδομαδιαία, ενώ τα τρόφιμα στην κορυφή μερικές φορές το μήνα.