2. NAJWIĘKSZE OSIĄGNIĘCIE-
-OBRAZ NIEZALEŻNY
• Umieszczany na ścianie kościoła
• Namalowane na desce farbami temperowymi
• Dominowała tematyka religijna
• Zaczęła się pojawiać tematyka świecka
• Postaci- realistyczne, emocje
• Światłocień- głębia
• Tło- początkowo złote, potem konkretna
przestrzeń (wnętrze, przyroda)
3. STYL
GOTYCKI ROMAŃSKI
• Sceny z Nowego Testamentu • Związane z budowlami,
• Pojawia się tematyka świecka głównie kościelnymi
• Pokazanie człowieka takim, • Najpierw obrysowywano
jakim naprawdę jest w kontury, później kolorowano
wyglądzie, odczuciach i w • Postaci zazwyczaj
otoczeniu występowały na złotym,
srebrnym tle
• Tematyka głównie biblijna
• Czasami motywy roślinne
• Bogactwo barw i przepych
5. JAN VAN EYCK
• Wynalazca farby
olejnej
• Odkrył pełnię
człowieczeństwa
• Autor licznych
portretów
• Postaci realistyczne
6. PORTRET MAŁŻONKÓW ARNOLFINICH
• Ceremonia składania
przysięgi małżeńskiej
• Postaci stoją we wnętrzu
mieszkania
• Oświetlenie- światło pada
przez okno z lewej strony
• Bogato fałdowana suknia
• Po prawej znajduje się łoże
z baldachimem
• Na ścianie z tyłu
charakterystyczne wypukłe
lustro, w którym można
znaleźć świadków zaślubin
• Owo wypukłe zwierciadło
jest środkiem
artystycznym, dzięki
któremu przestrzeń obrazu
została rozciągnięta, jest
nośnikiem dodatkowych
informacji
7. SYMBOLIKA PRZEDMIOTÓW
• Owoce leżące na stole i parapecie okna symbolizują czystość i
niewinność, jaka istniała w raju przed grzechem pierworodnym
• Pies- wierność małżeńska
• Świeca jest zapalona, mimo iż w środku pokoju jest widno. To
dlatego, że płomień świecy nie spełnia tutaj funkcji praktycznej, ale
jest symbolem obecności Chrystusa.
• W tle pokoju widać dwie drewniane figurki świętej Katarzyny,
patronki dziewic i św. Małgorzaty, jednej z Czternastu Świętych
Wspomożycieli, mającej chronić od bólów porodowych (dama jest
pomiędzy tymi figurkami – tj. przechodzi od dziewictwa do stanu
matki).
• Różaniec z bursztynów – wstrzemięźliwość, czystość.
• Miotełka – czystość.
• Lustro – symbol czystości.
• Czerwone łoże – symbol aktu miłości i zjednoczenia się małżonków.
8. MADONNA W KOŚCIELE
• Kształt prostokąta zamkniętego łukiem
półkolistym
• Część dyptyku
• Centralną część kompozycji zajmuje Maria z
Dzieciątkiem
• Mały Jezus ukazany jest w profilu, swój wzrok
kieruje ku Marii, która spogląda
zdecydowanie w prawo (patrząc od strony
widza)
• Pełne usta, duże oczy, rozpuszczone blond
włosy charakteryzują wygląd Marii, jej
delikatna młoda twarz jest pełna pogody i
spokoju
• Przedstawione jest tu wnętrze gotyckiej
świątyni
• Rzetelne studium architektury, które Jan van
Eyck w swoim podejmował wiele razy
• Pełny realizm, z dbałością oddał szczegóły
oraz refleksy świetlne; światło pada z lewej
strony, dyskretnie oświetla niektóre partie
kościoła
9. DYPTYK: UKRZYŻOWANIE I SĄD OSTATECZNY
• Nowy Testament
• Ukrzyżowanie przepełnione jest
postaciami, które nie występowały w
nowotestamentowej wersji. Tłoczą się
one wokół krzyża, część z nich dosiada
koni. Na głowie wielu z nich nosi
egzotyczne nakrycia, spogląda na
umierającego Chrystusa lub na
towarzyszy. Na wielu twarzach van
Eyck namalował uśmiechy. W dolnej
części widoczna jest pogrążona w
smutku rodzina Jezusa
• Na prawej części dyptyku widoczna
jest na górze scena sądu. W
centralnym miejscu znajduje się Bóg
Ojciec w towarzystwie zasiadających
dwunastu apostołów a obok nich stoją
aniołowie. Przy Jezusie klęczą Maria i
św. Jan wznoszący modły w intencji
ludzkości… W dolnej części
przedstawione zostało piekło, w którym
główna rolę gra Archanioł Michał, z
skrzydłami śmierci, ubrany w zbroje i
wznoszący miecz. Jego zadaniem jest
potępienie i zesłanie grzesznych dusz
w otchłanie piekielne…
10. MALARSTWO IKONOGRAFICZNE
• Zajmuje osobne miejsce w sztuce
średniowiecznej
• Obraz sakralny
• Postaci świętych, sceny z ich życia
• Na drewnie
• Najczęściej malowane płasko
• Barwy przekładano na język symboli
11. ANDRIEJ RUBLOW
• Obecnie znajduje się
w Moskwie
• Ikona bardzo ucierpiała-
-obecnie ocalała jedynie
jedna piąta obrazu
• Zachowała się okolona
niebieską szatą twarz
Zbawiciela patrząca wprost
na widza
12. TRÓJCA ŚWIĘTA
• Ikona ta oparta jest na historii biblijnej
o wizycie u Abrahama trzech aniołów,
którzy przepowiedzieli narodziny
pierworodnego syna. Rublow
przedstawił w owych aniołach symbol
Trójcy Świętej. Oczyścił scenę z
wątków historycznych, eliminując
wszelkie postaci i pozostawiając tylko
aniołów, nadając znaczenie
ponadczasowe
• Ikona wyraża ideę jedności człowieka
z Bogiem oraz jedność między ludźmi
– na wzór Trójcy Świętej
• Kompozycja: trzy postaci z ikony
zostały wpisane w okrąg, który ma
symbolizować idealną równość. Linia
sylwetek bocznych postaci układa się
w kształt kielicha. Skrzydła wszystkich
trzech aniołów są ze sobą połączone.
Daje to symbol wspólnoty i jedności
13. MINIATURY
• Obrazy małych
rozmiarów
• Ważne są
szczegóły
• Malarstwo
książkowe
• Ozdabiano
nimi
szczególnie
cenne
rękopisy,
ewangeliarze,
psałterze,
mszały, freski
14. Pełne przepychu ilustracje zamieszczane w ręcznie pisanych egzemplarzach
Pisma Świętego odzwierciedlają nie tylko poświęcenie bogobojnego mnicha,
który je tworzył, lecz również pychę możnowładcy, który zamawiając je ,
pragnął poszczycić się swym bogactwem
15. Dekret Gracjana- W dziele tym autor, po raz pierwszy w
historii, uporządkował ogromny materiał prawny, jaki powstał
w ciągu dziejów Kościoła
Biblia Królowej Zofii
17. Witraże- jeden z głównych elementów wystroju gotyckiego kościoła
18. FRESKI
• Malowidła naścienne
• Na mokrym tynku
• Dla ludzi, którzy w większości nie potrafili
czytać, oglądanie fresków było praktycznie
jednym z niewielu sposobów poznania
Słowa Bożego
• Mało popularne w malarstwie gotyckim- ze
względu na powszechność witraży na
ścianach kościołów nie było już miejsca
• Rozwinęły się głównie we Włoszech
19. GIOTTO DI BONDONE
• Postaci w ruchu
• Naturalne pozy
• Tło- wielka płaszczyzna,
zawiera pewne elementy
krajobrazu
• Światłocień-
trójwymiarowość
23. HIERONIM BOSH
• jego dzieła są postrzegane zarówno w kontekście sztuki
późnego średniowiecza, jak i w kategoriach
nowożytności
• Artysta preferował zarówno malarstwo (głównie olejne),
jak rysunek
• W swojej twórczości osiągnął szeroki zakres tematyczny,
począwszy od scen z życia codziennego o bogatych
treściach obyczajowych, poprzez wątki fantastyczne
wpisane w sceny religijne, lub autonomiczne dzieła
obrazujące irracjonalny świat, aż do malarstwa
religijnego.
24. OGRÓD ROZKOSZY
• Całość przedstawia Stworzenie Świata oraz wpływ zła i grzechu na ludzi
• Centralny panel - Ogród ziemskich rozkoszy, Boczne panele - Ziemski Raj (Ogród Eden) i Piekło
25. WIZJE SĄDU OSTATECZNEGO
tutaj
• Poliptyk
• Błogosławieni w ziemskim raju- pierwszy panel przedstawia mężczyzn i kobiety w towarzystwie aniołów
wznoszących swoje spojrzenie ku szczytowi wzgórza, na którym znajduje się fontanna symbolizująca źródło
życia. Krajobraz otaczający ludzi odczytuje się jako raj na ziemi, miejsce dla ludzi oczyszczonych z grzechu
• Wzniesienie błogosławionych do raju- na tym panelu przedstawiono dusze ludzi podtrzymywane przez anioły,
które zdają się prowadzić je do boskiego światła i życia wiecznego przez świetlisty tunel. Ta część pracy
prezentuje koncepcję wydarzeń po śmierci.
• Upadek potępionych- artysta przedstawił scenę panelu w bardzo ciemnych kolorach. Malarz ukazał strącanie
dusz przeklętych w stronę piekła, które spadają targane przez bestie w ciemności.
• Piekło- ostatnie skrzydło poliptyku odnosi się do piekła, miejsca będącego straszliwym końcem wędrówki
straconych dusz. Tło obrazu nie jest zdominowane przez barwy ciemne, jak w poprzednim panelu, ale
uwidacznia się scena tragizmu skazanych na wieczne potępienie.
26. WÓZ Z SIANEM
• Bosch, tworząc dzieło, zilustrował flamandzkie przysłowie: świat jest wielkim wozem siana,
każdy zgarnia z niego tyle, ile zdoła.
• Wizja raju, wizja ziemi, wizja piekła
27. SIEDEM GRZEGÓW GŁÓWNYCH
• Na malowidło składa się seria
mniejszych obrazów w formie
okręgów:
• cztery małe ukazujące śmierć,
sąd ostateczny, piekło, niebo
• większy, na którym
przedstawione są grzechy
główne
• w centrum dużego okręgu
znajduje się mniejszy,
symbolizujący oko Boga, na
którym Bosch przedstawił
zmartwychwstałego Chrystusa
• poniżej wizerunku Chrystusa
znajduje się łacińska
inskrypcja: Cave Cave Deus
Videt (Strzeż się, strzeż się,
Bóg widzi) przypominająca,
że żaden grzech nie pozostaje
niezauważony.
28. STATEK SZALEŃCÓW
ŚMIERĆ SKĄPCA
WĘDROWIEC
(PIELGRZYM, SYN MARNOTRAWNY)- TEMAT
ZAGROŻENIA DUSZY
29. HANS MEMLING
• Jego obrazy nacechowane są liryzmem,
spokojem, czystym i harmonijnym kolorytem
oraz miękkim modelunkiem, manierą
wysmuklania ciał i wielością szczegółów.
• Przy zachowaniu zdobyczy warsztatowych
Jana van Eycka, jego malarstwo skłania się
ku manieryczności i wytworności, kojarzącej
się z „międzynarodowym gotykiem”
