Op 27 november 2015 organiseerde de VRP naar jaarlijkse gewoonte de Werelddag van de Stedenbouw. Dit jaar stond het congres in het teken van ruimte en economie met als titel 'It's the economy, darling'. Ruim 200 deelnemers woonden in de Budafabriek in Kortrijk tal van lezingen, workshops en terreinbezoeken bij die waren onderverdeeld in vier subthema's: 'Ruimtelijke verweving van economie en andere functies', 'Duurzame ruimte voor ondernemen', 'Retail en ruimte' en 'Incubatoren, spillovers & the next economy'.

1. Retail in gebiedsontwikkeling:
een vloek of een zegen ?
Willem de Laat
Werelddag van de stedenbouw
27 november 2015

2. Wat doet Value Partners?
 Herontwikkeling vastgoed waarbij waardecreatie en kwaliteit centraal staan
 Het bieden van expertise van idee tot en met realisatie
 Het ondersteunen op deelfasen of gedelegeerd ontwikkelaar voor het gehele
project
 Focus op stedelijke gebieden, specialisatie retail

3. Herontwikkeling Entre Deux Maastricht

4. Herontwikkeling De Barones, Breda

5. Toenemend aantal filialen van ketens

6. Filialisering
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Evolutie filialisering (bl.=zelfst. / rood=ketens)

7. Schaalvergroting
0
50
100
150
200
250
300
350
400
450
Dagelijkse Goederen Periodieke Goederen Uitzonderlijke Goederen Overige detailhandel
Gemiddelde oppervlakte per winkelpand
2008 2013

8. Verschuiving van kantoorontwikkelingen naar detailhandel

9. Valorisatie fabrieksterreinen

10. Herontwikkeling brownfields

11. Rol (lokale) overheid

12. Tussentijdse conclusies:
 Is volstrekt logisch geweest, vanuit de evoluties binnen de retailmarkt, de
vastgoedmarkt en het lokaal bestuur
 Heeft zeker ook voordelen gehad: maakte het retailers mogelijk mee te gaan
in de noodzakelijke reacties op het consumentengedrag en het bood
expansiemogelijkheden
 De nieuwe winkelconcentraties hebben een nieuwe trend gezet van ruimtelijke
kwaliteit, ruimtelijke beleving (in kernwinkelgebieden is lange tijd nauwelijks
geïnvesteerd).
 De binnenstedelijke ontwikkelingen zorgden voor een aanzuigend effect op de
consumenten, waarvan ook de omliggende handelaren konden profiteren.
 Nieuwe winkelclusters hebben in financieel opzicht de herontwikkeling
mogelijk gemaakt van moeilijke locaties

13. Maar:
 Nieuwe perifere clusters hebben onmiskenbaar de verschuiving van het
detailhandelsaanbod vanuit de kernen naar de periferie versneld
 Heeft het disfunctioneren van veel kernwinkelgebieden blootgelegd.

14. Zijn nieuwe retailontwikkelingen nog haalbaar en wenselijk?

15. Toekomstperspectief omzetten
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Extrapolatie van retail verkopen tot 2025: volumes tov 2007 (na
inflatiecorrectie met 2,65% vanaf 2013)
Retail sales na CPI-correctie Online sales na CPI-correctie Offline sales na CPI-correctie

16. Ontwikkeling leegstand in Vlaanderen
0
100,000
200,000
300,000
400,000
500,000
600,000
700,000
800,000
900,000
1,000,000
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
WVO leegstand

17. Verschuiving aanbod van binnensteden naar
periferie
0
500,000
1,000,000
1,500,000
2,000,000
2,500,000
3,000,000
3,500,000
4,000,000
4,500,000
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Evolutie aanbod (blauw=kernwinkelgebied; oranje=periferie)

18. Toename omvang van perifere clusters
2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
1 Centrum Antwerpen 212.352 217.471 220.219 217.526 218.956 227.976 219.777 3,5%
2 A12 Wilrijk/Aartselaar/Schelle 100.521 101.800 98.381 102.673 108.762 136.480 133.986 33,3%
3 Centrum Gent 77.683 102.879 101.247 101.563 93.501 91.641 98.193 26,4%
4 Centrum Leuven 83.712 79.063 80.346 74.402 75.932 75.668 77.206 -7,8%
5 Centrum Hasselt 76.612 75.326 80.696 83.324 82.775 79.900 75.181 -1,9%
6 Baanconcentr. Sint-Pieters-Leeuw 48.208 48.208 51.106 44.110 58.290 56.666 72.283 49,9%
7 Baanconcentr. Brugsestw., Roeselare 47.309 47.564 50.451 50.613 51.503 57.055 64.618 36,6%
8 Centrum Knokke 47.643 52.822 56.622 57.529 60.215 61.448 62.465 31,1%
9 Zaventem Zuid, Zaventem 13.670 25.320 61.120 61.440 63.240 61.960 62.440 356,8%
10 Centrum Brugge 60.562 64.803 68.723 72.485 57.742 63.272 62.076 2,5%
11 Baanconcentr. Torhoutsestw., Oostende N.B. 28.394 32.166 59.577 59.765 60.660 62.038 118,5%
12 Hasseltweg, Genk 43.825 44.405 47.495 49.192 57.367 56.222 61.992 41,5%
13 Steenweg op Gierle, Tunrhout 9.720 10.360 10.575 8.898 8.898 16.520 54.507 460,8%
14 Centrum Kortrijk 36.693 38.520 35.870 54.634 54.216 56.146 52.970 44,4%
15 Centrum Aalst N.B. 45.790 46.193 47.496 48.096 52.230 51.625 12,7%
Gemeente
Evolutie
'08-'14
Jaar

19. T-forum
Julianus
Verdringingsmarkt

20. Dalende bezoekers en omzetten

21. Herpositioneringen beleggersmarkt

22. Verdere verschuiving ontwikkelaars naar nieuwe marktsegmenten

24. hoog
midden
laag
Verschuiving van de marktsegmenten binnen retail
Tijdsperiode
Marktaandeel
100%
0%

25. Vele ketens gaan verdwijnen uit kernen

26. Verschuiving van recreatief naar doelgericht winkelaanbod in veel clusters

27. Kansen voor kernversterking

28. Toevoegen of inkrimpen

29. Toevoegen of inkrimpen: afbakenen

30. Perifeer versus kern: hoe te sturen

31. Spanning tussen ruimtelijke kwaliteit en commerciële afwegingen

32. Spanning tussen ruimtelijke kwaliteit en commerciële afwegingen

33. Conclusies