sthther5h

1. Харилцааны ёсХарилцааны ёс
зүйн асуудлуудзүйн асуудлууд
Ш.ГанбатШ.Ганбат ((Ш.ОтгонбилэгийнШ.Отгонбилэгийн
нэрэмжит Технологийннэрэмжит Технологийн
сургуулийн профессорсургуулийн профессор))

2. АгуулгаАгуулга
 Нэг. Харилцаа, т ний рг дүү үү үүНэг. Харилцаа, т ний рг дүү үү үү
 Хоёр. Харилцаанд сэх саадүүХоёр. Харилцаанд сэх саадүү
бэрхшээл, т ний т р лүү ө өбэрхшээл, т ний т р лүү ө ө
 Гурав. ХарилцааныГурав. Харилцааны
хэлбэр дийн ангилалүүхэлбэр дийн ангилалүү

3. Нэг. Харилцаа гэж юу вэ?Нэг. Харилцаа гэж юу вэ?
• Хоёр болон т нээс дээш субъектийнүүХоёр болон т нээс дээш субъектийнүү
хооронд сч шинжлэх ухаан болонүүхооронд сч шинжлэх ухаан болонүү
ахуйн мэдээллийг дамжуулах,ахуйн мэдээллийг дамжуулах,
солилцох йл явц м н.ү өсолилцох йл явц м н.ү ө
• Харилцаа нь нэлэмжтэй с дэр мэтү үүХарилцаа нь нэлэмжтэй с дэр мэтү үү
холбоотой учраас ёс суртахууны талыгхолбоотой учраас ёс суртахууны талыг
м нх д агуулдаг.ө өм нх д агуулдаг.ө ө

4. Харилцааны үүргүүдХарилцааны үүргүүд
А. Х м сийг хооронд нь холбохү үүА. Х м сийг хооронд нь холбохү үү
((х м сийн хамтын амьдрал, йлү үү үх м сийн хамтын амьдрал, йлү үү ү
ажиллагааны гол н хц лө өажиллагааны гол н хц лө ө ))
Б. Х нийг т л вш лэхү ө ө үүБ. Х нийг т л вш лэхү ө ө үү ((харилцааны явцадхарилцааны явцад
х н х гжд гү ө өх н х гжд гү ө ө ))
В. Хувь х н оршин буйг нотлохүВ. Хувь х н оршин буйг нотлохү ((мэндлэх,мэндлэх,
танилцахаас эхэлнэтанилцахаас эхэлнэ))
У.ДжеймсУ.Джеймс ((АНУАНУ)): ,,Х н бусдадү: ,,Х н бусдадү
анзаарагдахг й байх шиг тааг й з йлү ү үанзаарагдахг й байх шиг тааг й з йлү ү ү
г й” гэжээ.ү үг й” гэжээ.ү ү

5. Г. Х м сийн хоорондын хандлагыгү үүГ. Х м сийн хоорондын хандлагыгү үү
илэрхийлэхилэрхийлэх ((харилцаххарилцах
явцад ажил хэргийн ба аминявцад ажил хэргийн ба амин
хувийн эерэг с р г хандлага бийө өхувийн эерэг с р г хандлага бийө ө
болдогболдог))
Д. Х ний дотоод хандлагыгүД. Х ний дотоод хандлагыгү
илэрхийлэхилэрхийлэх ((х гж лэхө үүх гж лэхө үү )),, ((бусадтайбусадтай
харьцах явцад х н рийг ойлгожү өө өөхарьцах явцад х н рийг ойлгожү өө өө
ухаарч таньж мэддэгухаарч таньж мэддэг))

6. Харилцааны түвшний хамааралХарилцааны түвшний хамаарал
 Тухайн ард т мний соёлүТухайн ард т мний соёлү ((жишээ ньжишээ нь
эдийн соёл, оюуны соёл, улсэдийн соёл, оюуны соёл, улс
т рийн соёл г.мөт рийн соёл г.мө ))
 ндэсний уламжлал, зан заншилҮндэсний уламжлал, зан заншилҮ
((Монголчууд нэхээр аугаа ардүМонголчууд нэхээр аугаа ардү
т мэнүт мэнү ))
 Нийгмийн ёс суртахууны ухамсарНийгмийн ёс суртахууны ухамсар
((олдмол ёс суртахуунолдмол ёс суртахуун)) зэргээс энзэргээс эн
т р нд хамаарна.ү үүт р нд хамаарна.ү үү

7. Харилцааны агуулга юу вэ?Харилцааны агуулга юу вэ?
 Харилцаанд оролцогчид мэдээлэлХарилцаанд оролцогчид мэдээлэл
солилцохсолилцох ((гол ба гол бусгол ба гол бус))
 Харилцаанд оролцогчид бие биенээХарилцаанд оролцогчид бие биенээ
ойлгохойлгох ((голгол))
Жич: Амьдрал харилцаан дээрЖич: Амьдрал харилцаан дээр
тогтоно.тогтоно.

8. Харилцааны үр дүн юунаасХарилцааны үр дүн юунаас
шалтгаалах вэ?шалтгаалах вэ?
 Мэдээллийн - хэлбэрМэдээллийн - хэлбэр
- агуулга- агуулга
 Мэдээлэгчийн - хувийн онцлогМэдээлэгчийн - хувийн онцлог
- хандлага- хандлага
 Мэдээлэл х лээн авагчийн - сэтгэл з йү үМэдээлэл х лээн авагчийн - сэтгэл з йү ү
- ёс суртахуун- ёс суртахуун
- хувийн онцлог,- хувийн онцлог,
хандлагахандлага
- мэдлэг, чадвар- мэдлэг, чадвар

9. Хоёр. Харилцаанд үүсэх саадХоёр. Харилцаанд үүсэх саад
((бэрхшээлбэрхшээл))
1.1. Хэл яриа, дохиололтой холбоотой саадХэл яриа, дохиололтой холбоотой саад
2.2. Нийгэм соёлын ялгаатай холбоотой саадНийгэм соёлын ялгаатай холбоотой саад
3.3. Сэтгэл з й, зан т л в с дсэн саадү ө ө өө үүСэтгэл з й, зан т л в с дсэн саадү ө ө өө үү
4.4. Ажил, мэргэжилийн онцлогоос ссэн саадүүАжил, мэргэжилийн онцлогоос ссэн саадүү
5.5. Улс т р, шашин ш тлэгийн ялгаө үУлс т р, шашин ш тлэгийн ялгаө ү aaнаас сэхүүнаас сэхүү
саадсаад
6.6. Хувийн онцлогХувийн онцлог ((нас, х йс г.мүнас, х йс г.мү ))-оос сэх саадүү-оос сэх саадүү
7.7. Ёс суртахууны ухамсар, т л вшл с хамаарахө ө өөЁс суртахууны ухамсар, т л вшл с хамаарахө ө өө
саадсаад

10. 1.1. Хэл яриаХэл яриа ((дохиололдохиолол))-наас-наас
үүсэх саадүүсэх саад
А. Авиалбар з йн:үА. Авиалбар з йн:ү
 Янз б рийн хэл, нутгийн аялгуу, дуудлагынүЯнз б рийн хэл, нутгийн аялгуу, дуудлагынү
гажиг, хэл з йн д рмийн б тэц зэргээс сдэг.ү ү ү үүгажиг, хэл з йн д рмийн б тэц зэргээс сдэг.ү ү ү үү
 Энэ сааданд сэтгэлийн х д лг ний нг аясг йө ө өө ө ө үЭнэ сааданд сэтгэлийн х д лг ний нг аясг йө ө өө ө ө ү
яриа, сул,дагавар гс, хэт дуржигнасан хэллэгүяриа, сул,дагавар гс, хэт дуржигнасан хэллэгү
ордог.ордог.
Б. л ойлголцлын :ҮБ. л ойлголцлын :Ү
 Энэ нь харилцаанд оролцогчдын хэрэглэхЭнэ нь харилцаанд оролцогчдын хэрэглэх
гсийн утгын ялгаанаас сдэг. Жишээ нь: Гажү үүгсийн утгын ялгаанаас сдэг. Жишээ нь: Гажү үү
этгээд хэллэг.этгээд хэллэг.
 Микро соёл р рийнх р ойлголцожөө өө өө өөМикро соёл р рийнх р ойлголцожөө өө өө өө
харилцдаг.харилцдаг.

11. В.Найруулга з йн:үВ.Найруулга з йн:ү
 Ийм сааданд тухайн н хц лд тохирохг йө ө үИйм сааданд тухайн н хц лд тохирохг йө ө ү
ярианы хэв маяг ордог. Жишээ нь: Сэтгэлийнярианы хэв маяг ордог. Жишээ нь: Сэтгэлийн
хямралтай ед тоглоом тохуу хийх, ажил хэрэгчүхямралтай ед тоглоом тохуу хийх, ажил хэрэгчү
ярианы ед марзаганах, уйтгар гунигтай едү үярианы ед марзаганах, уйтгар гунигтай едү ү
доог хийх г.мдоог хийх г.м
Г.Учир з йнүГ.Учир з йнү ((логикийнлогикийн))::
 Энэ нь тухайн субьектийн мэдээллийг х лээнүЭнэ нь тухайн субьектийн мэдээллийг х лээнү
авагч талд т в гтэйө өавагч талд т в гтэйө ө ((батлах, г йсгэхэд хэцү ү үүбатлах, г йсгэхэд хэцү ү үү))
ед сдэг.ү үүед сдэг.ү үү
 Зарим х н рийнх нь бодол санаатайү өөЗарим х н рийнх нь бодол санаатайү өө
з рчилд хг й л байвал логикийн хувьд з вө ө ү өз рчилд хг й л байвал логикийн хувьд з вө ө ү ө
байдаг ба заримд нь ёс суртахуунд зохицожбайдаг ба заримд нь ёс суртахуунд зохицож
байвал х лээж авдаг.үбайвал х лээж авдаг.ү

12. Нийгэм соёлын ялгаанаасНийгэм соёлын ялгаанаас
үүсэх саадүүсэх саад
 Нийгмийн байгуулал, тогтолцоо,Нийгмийн байгуулал, тогтолцоо,
р р байх нь харилцаандөө өөр р байх нь харилцаандөө өө
оролцогч талуудад бэрхшээл сэхүүоролцогч талуудад бэрхшээл сэхүү
бодит н хц л болно.ө өбодит н хц л болно.ө ө
 Хот х д гийн ялгаа ч рийнө өө өөХот х д гийн ялгаа ч рийнө өө өө
в рм ц соёлыг агуулдаг.ө ө өв рм ц соёлыг агуулдаг.ө ө ө
Жич: Ордныхон овоохойнхноосЖич: Ордныхон овоохойнхноос
р р сэтгэдэг. Л.Фейербах.өө өөр р сэтгэдэг. Л.Фейербах.өө өө

13. 3. Сэтгэл зүй, зан төлөвийн3. Сэтгэл зүй, зан төлөвийн
ялгаанаас үүсэх саадялгаанаас үүсэх саад
 Харилцаанд оролцогчдын зан т л вө өХарилцаанд оролцогчдын зан т л вө ө
((темпераменттемперамент))-ийн ялгаа нь саад сэхүү-ийн ялгаа нь саад сэхүү
н хц лийн нэг м н жишээ нь: Холерикө ө өн хц лийн нэг м н жишээ нь: Холерикө ө ө
темперамент давамгайлсан х нүтемперамент давамгайлсан х нү
флегматик темпераменттай х нтэйүфлегматик темпераменттай х нтэйү
харилцахад тодорхой ед л ойлголцолү үхарилцахад тодорхой ед л ойлголцолү ү
сч болно.үүсч болно.үү
 Эрс шийдэмгий чанар, уян з л н сэтгэлөө өЭрс шийдэмгий чанар, уян з л н сэтгэлөө ө
р рийн нг тэйөө өө ө өр рийн нг тэйөө өө ө ө ((Монголчууд з л нөө өМонголчууд з л нөө ө
нь хатуугаа... гэж сургасан байдагнь хатуугаа... гэж сургасан байдаг))

14. Ажил,мэргэжлийн онцлогоосАжил,мэргэжлийн онцлогоос
үүссэн саадүүссэн саад
 Даргын ажил, йлчлэгчийн ажилүДаргын ажил, йлчлэгчийн ажилү
ялгаатай. Ер нь дээд доод шатныялгаатай. Ер нь дээд доод шатны
х м сийн харилцаанд з р гарахү үү ө өөх м сийн харилцаанд з р гарахү үү ө өө
нь элбэг байдаг.нь элбэг байдаг.
 Математикч, т хч хоёр мэргэжлээүүМатематикч, т хч хоёр мэргэжлээүү
хамгаалж хэрэлдэж ч магадг йүхамгаалж хэрэлдэж ч магадг йү ((х нүх нү
эзэмшсэн мэргэжлээрээ бахархажэзэмшсэн мэргэжлээрээ бахархаж
явдагявдаг))

15. 5. Улс төр, шашин шүтлэгийн5. Улс төр, шашин шүтлэгийн
ялгаанаас үүсэх саадялгаанаас үүсэх саад
 Улс т рийн институтийн йл ажиллагаа ньө үУлс т рийн институтийн йл ажиллагаа ньө ү
хуулийн х рээнд зохицуулагдахын хамт т ндү үүхуулийн х рээнд зохицуулагдахын хамт т ндү үү
оролцогчдын хувьд ёс суртахууны тал байнгаоролцогчдын хувьд ёс суртахууны тал байнга
х нд гдд г. Жишээлбэл: зэл сурталжих,ө ө ө Үх нд гдд г. Жишээлбэл: зэл сурталжих,ө ө ө Ү
намчирхах явдал нь оролцогчдын дунд тааг йүнамчирхах явдал нь оролцогчдын дунд тааг йү
байдлыг сгэдэг.үүбайдлыг сгэдэг.үү
 Глобалчлал нь шашныг бас хамарч байна.Глобалчлал нь шашныг бас хамарч байна.
Жишээ нь: Шашнууд хоорондоо нэгдэх, салах ,Жишээ нь: Шашнууд хоорондоо нэгдэх, салах ,
шашны шинэ урсгал чиглэл т рж гарах процессөшашны шинэ урсгал чиглэл т рж гарах процессө
явагдаж байгаа нь л ойлголцлолын вирусийгүявагдаж байгаа нь л ойлголцлолын вирусийгү
тээж явах болсон.тээж явах болсон.
Жич: Зарим оронд шашин нь т р с х чтэйө өө өө үЖич: Зарим оронд шашин нь т р с х чтэйө өө өө ү
байдаг.байдаг.

16. 6. Хувийн онцлогоос шалтгаалах6. Хувийн онцлогоос шалтгаалах
саадсаад
 Судалгаагаар насжилт харилцаанд с р г н л з лдэгө ө ө өө ү үүСудалгаагаар насжилт харилцаанд с р г н л з лдэгө ө ө өө ү үү
нь тогтоогдсон. Жишээлбэл: Эрдэнэтэд явуулсан нэгэннь тогтоогдсон. Жишээлбэл: Эрдэнэтэд явуулсан нэгэн
судалгаанд ахмадууд н гийн залуучуудын талаарө өөсудалгаанд ахмадууд н гийн залуучуудын талаарө өө
тааг й хандаж байгаа нь илэрсэн.үтааг й хандаж байгаа нь илэрсэн.ү ((практикт еүпрактикт еү
тэнгийнхэн ил ойлголцдог нь ажиглагддагүүтэнгийнхэн ил ойлголцдог нь ажиглагддагүү ))
 Х йсийн тэгш биш байдал ахуйн х рээнээс эхлээд улсү үХ йсийн тэгш биш байдал ахуйн х рээнээс эхлээд улсү ү
т рийн х рээнд х ртэл бодитой байна. Жишээ нь:ө ү үт рийн х рээнд х ртэл бодитой байна. Жишээ нь:ө ү ү
боловсролын салбарт эмэгтэйч д хэт давамгайлжүүболовсролын салбарт эмэгтэйч д хэт давамгайлжүү
байгаа бол шийдвэр гаргах т вшинд эрэгтэйч д хэтү үүбайгаа бол шийдвэр гаргах т вшинд эрэгтэйч д хэтү үү
давамгай байдаг.давамгай байдаг.
Жич: Шведэд цэцэрлэгт нэг ангид эрэгтэй, эмэгтэй хоёрЖич: Шведэд цэцэрлэгт нэг ангид эрэгтэй, эмэгтэй хоёр
багш хичээл заадаг.багш хичээл заадаг.
 Хувийн нэр х ндг й х нийг олон т мэн х лээж авдагг й.ү ү ү ү ү үХувийн нэр х ндг й х нийг олон т мэн х лээж авдагг й.ү ү ү ү ү ү

17. 7. Ёс суртахууны ухамсар,7. Ёс суртахууны ухамсар,
төлөвшлөөс үүсэх саадтөлөвшлөөс үүсэх саад
 Тухайн х ний сч х м жсэн орчинү ө ү үүТухайн х ний сч х м жсэн орчинү ө ү үү ((гэргэр
б л, сургууль г.мүб л, сургууль г.мү )) ажлын н хц лө өажлын н хц лө ө
(( оффис, хээр тал г.моффис, хээр тал г.м)) нийгмийн орчиннийгмийн орчин
((барааны зах, таксины йлчилгээ г.мүбарааны зах, таксины йлчилгээ г.мү ))
зэрэг нь ёс суртахууны т л вшлийнө өзэрэг нь ёс суртахууны т л вшлийнө ө
ндэс юмүндэс юмү
 Ёс суртахууны р р т л вшил ньөө өө ө өЁс суртахууны р р т л вшил ньөө өө ө ө
харилцаанд оролцогчдод бэрхшээлхарилцаанд оролцогчдод бэрхшээл
сгэдэг. Жишээ нь: Илт сайхан з йлийгүү үсгэдэг. Жишээ нь: Илт сайхан з йлийгүү ү
муухай гэж зэх, шударга бус з йлээсү үмуухай гэж зэх, шударга бус з йлээсү ү
сэтгэлийн ханамж авах г.мсэтгэлийн ханамж авах г.м

18. Гурав. ХарилцааныГурав. Харилцааны
хэлбэрүүдийн ангилалхэлбэрүүдийн ангилал
 Харилцаа нь маш олон талтай учирХарилцаа нь маш олон талтай учир
аль ч талаас нь ангилж болно.аль ч талаас нь ангилж болно.((энээнэ
удаа нилээд т гээмэл нэгэнүудаа нилээд т гээмэл нэгэнү
ангиллыг танилцуулнаангиллыг танилцуулна))
 Харилцааг ангилах нь танинХарилцааг ангилах нь танин
мэдэх йн т дийг й практик ачү ө үмэдэх йн т дийг й практик ачү ө ү
холбогдолтой юм.холбогдолтой юм.
Жич: Тухайн х н хаана, хэзээ,үЖич: Тухайн х н хаана, хэзээ,ү
хэнтэй юуны тухай яаж харилцажхэнтэй юуны тухай яаж харилцаж
байгаагаа ойлгох нь чухал.байгаагаа ойлгох нь чухал.

19. А. Агуулгаар нь ангилах ньА. Агуулгаар нь ангилах нь
 Б тээгдэх н солилцооны харилцааү үүБ тээгдэх н солилцооны харилцааү үү
((материаллагматериаллаг))
 Сэтгэл з йн болон физиологийнүСэтгэл з йн болон физиологийнү
харилцаахарилцаа ((тайвшрах, цочирдох, г.мтайвшрах, цочирдох, г.м))
 КогнитивКогнитив ((танин мэдэх йнүтанин мэдэх йнү )) харилцаахарилцаа
((бие биеэ х гж лэх, авъяас чадварааө үүбие биеэ х гж лэх, авъяас чадварааө үү
тэлэх г.м.тэлэх г.м.))
Жич: Залуу насанд когнитивЖич: Залуу насанд когнитив
харилцаагаа х гж лэх нь з в ш .ө үү ө үүхарилцаагаа х гж лэх нь з в ш .ө үү ө үү

20. Б. Зорилгоор нь ангилах ньБ. Зорилгоор нь ангилах нь
 Харилцааг х ний хэрэгцээг хангахүХарилцааг х ний хэрэгцээг хангахү
зорилгоор нь:зорилгоор нь:
 ХувийнХувийн ((гэр б л, найз н х д г.м хувьү ө өгэр б л, найз н х д г.м хувьү ө ө
х м сийн хооронд явагдаж ёсү үүх м сийн хооронд явагдаж ёсү үү
суртахууны харилцаагаарсуртахууны харилцаагаар
зохицуулагддагзохицуулагддаг))
 НийгмийнНийгмийн ((улс т рийн, эдийн засгийн,өулс т рийн, эдийн засгийн,ө
мэргэжлийн г.м харилцаа нь бие х нүмэргэжлийн г.м харилцаа нь бие х нү
нийгмийн холбоонд явагдаж ёснийгмийн холбоонд явагдаж ёс
суртахуун болон эрхийн харилцаагаарсуртахуун болон эрхийн харилцаагаар
зохицуулагддагзохицуулагддаг))

21. В. Хэрэгслийн ангилалВ. Хэрэгслийн ангилал
 Харилцааг хэрэгслээр нь:Харилцааг хэрэгслээр нь:
А.ШуудА.Шууд
 Шууд харилцаанд хэл яриа, дууны нг ,ө өШууд харилцаанд хэл яриа, дууны нг ,ө ө
н рний хувирал, н дний харц чухал рэгтэй.үү ү үүн рний хувирал, н дний харц чухал рэгтэй.үү ү үү
Б.Шууд бусБ.Шууд бус Энэ харилцаа нь харилцааны тусгайЭнэ харилцаа нь харилцааны тусгай
хэрэгсэл,тэмдэгийн тогтолцоо,соёлын з йлсийгүхэрэгсэл,тэмдэгийн тогтолцоо,соёлын з йлсийгү
ашиглаж явагддаг. Телевиз,радио,компьютер ашиглаж явагддаг. Телевиз,радио,компьютер

22. Г. Үйл ажиллагааны ангилалГ. Үйл ажиллагааны ангилал
 Харилцааг оролцогчдын йл ажиллагааүХарилцааг оролцогчдын йл ажиллагааү
зохицуулж зохион байгуулах талаас нь:зохицуулж зохион байгуулах талаас нь:
 АлбанАлбан ((ажил хэргийнажил хэргийн))
 Албан харилцаа нь хамтын йлүАлбан харилцаа нь хамтын йлү
ажиллагааны чанарыг дээшл лж багаарүүажиллагааны чанарыг дээшл лж багаарүү
ажиллах чадварыг х гж лдэг.ө үүажиллах чадварыг х гж лдэг.ө үү
 Албан бусАлбан бус ((ажил хэргийн бишажил хэргийн биш))
 Албан бус харилцаанд тухайн х ний занүАлбан бус харилцаанд тухайн х ний занү
байдал, сэтгэл з йн дотоод асуудалүбайдал, сэтгэл з йн дотоод асуудалү
шийдэгддэг.шийдэгддэг.

23. Д. Вербаль ба вербаль бишД. Вербаль ба вербаль биш
харилцаахарилцаа
 Вербаль бишВербаль биш (( гсийн бишүгсийн бишү )) харилцаа ньхарилцаа нь
х рэлцэх, сонсох, харах, нэрлэх,ү үх рэлцэх, сонсох, харах, нэрлэх,ү ү
амтлах зэрэг сэрэл- х ртэх йн холбоондү үамтлах зэрэг сэрэл- х ртэх йн холбоондү ү
хэрэгждэг. Судлагаанд х ний д рү ө өхэрэгждэг. Судлагаанд х ний д рү ө ө
тутмын харилцаанд гсийн бишүтутмын харилцаанд гсийн бишү
харилцаа 53% -ийг эзэлдэгийг тогтоосонхарилцаа 53% -ийг эзэлдэгийг тогтоосон
байна.байна.
 ВербальВербаль (( гсийнүгсийнү )) харилцаа нь мэдээлэлхарилцаа нь мэдээлэл
дамжуулах боломжоороо асар их б г дө өөдамжуулах боломжоороо асар их б г дө өө
ухамсар, н хц л байдлаас шалтгаалжө өухамсар, н хц л байдлаас шалтгаалжө ө
рчл гдд г онцлогтой.өө ө өрчл гдд г онцлогтой.өө ө ө
Жич: Вербаль харилцаа нь 70% -ийгЖич: Вербаль харилцаа нь 70% -ийг
эзэлдэг.эзэлдэг.

24. Вербаль харилцааг ангилах ньВербаль харилцааг ангилах нь
1.1. Хуурамч багт харилцааХуурамч багт харилцаа ((жинхэнэ сэтгэл мэдрэмжээжинхэнэ сэтгэл мэдрэмжээ
нууж хэвшмэл г хэллэг хэрэглэж ярихүнууж хэвшмэл г хэллэг хэрэглэж ярихү ))
Жишээ нь: Олны газарт нийг сонсох шаардлага счүү үүЖишээ нь: Олны газарт нийг сонсох шаардлага счүү үү
болно.болно.
1.1. Чин сэтгэлийн харилцааЧин сэтгэлийн харилцаа ((ойр дотны х м сийн хоорондү үүойр дотны х м сийн хоорондү үү
болдог б г д х ндэтгэл, ёс суртахууны эрхэм чанартө өө үболдог б г д х ндэтгэл, ёс суртахууны эрхэм чанартө өө ү
ндэслэдэгүндэслэдэгү ))
2.2. Овсгоот харилцааОвсгоот харилцаа ((харилцагчаа ашиглахад чиглэгддэгхарилцагчаа ашиглахад чиглэгддэг))
Жишээ нь: Долидогнох, матах, хуурах , гайхуулахЖишээ нь: Долидогнох, матах, хуурах , гайхуулах
зэргээр илрэх ба ёс суртахууны доод т вшний илрэлүзэргээр илрэх ба ёс суртахууны доод т вшний илрэлү
м н.өм н.ө

25.  Х м сийг ардчилалын зэлү үү үХ м сийг ардчилалын зэлү үү ү
санаанд суралцуулахын тулд ёссанаанд суралцуулахын тулд ёс
суртахууныг цэвэр ариун байлгажсуртахууныг цэвэр ариун байлгаж
аливаа асуудлыг хувийн сонирхлыналиваа асуудлыг хувийн сонирхлын
днээс шийдэх гэсэн оролдлогыгүүднээс шийдэх гэсэн оролдлогыгүү
арилгавал зохино.арилгавал зохино.
А. ТоквильА. Токвиль

26. Анхаарал тавьсандАнхаарал тавьсанд
баярлалаабаярлалаа