BMM 3104

1. BMM3104 PENGAJARAN KEMAHIRAN
BAHASA MELAYU
Norsiah Saleng
Asihwiniy A/P Francisco

2. Objektif Rancangan Pelajaran
Kemahiran Membaca
• Ketika menyediakan objektif, guru perlu
merujuk kepada objektif yag dinyatakan
dalam Huraian Sukatan Pelajaran Bahasa
Melayu sekolah rendah dan menengah.

3. Objektif dalam Huraian Sukatan
Bahasa Melayu sekolah rendah
5.0 Membaca kuat dengan kelancaran
sebutan, intonasi dan gaya pembacaan yang
sesuai.
5.1 Membaca kuat perkataan dan ayat dengan
sebutan dan intonasi yang betul dan
memahami perkara yang dibaca.
5.2 Membaca kuat teks prosa dan puisi
dengan sebutan dan intonasi yang betul
dan lancar serta memahami perkara yang

4. 6.0 Membaca dan memahami maklumat yang
terdapat dalam pelbagai teks.
6.1 Merujuk pelbagai sumber untuk
mendapatkan maklumat bagi tajuk yang
sedang dikaji termasuk maklumat daripada
internet.
6.2 Mengenal pasti pelbagai genre penulisan.
6.3 Membaca dan mengenal pasti isi utama dan
isi sampingan daripada teks.

5. 6.4 Membaca pantas secara luncuran untuk
mendapatkan maklumat yang menyeluruh.
6.5 Membaca pantas secara imbasan untuk
mendapatkan maklumat khusus.
6.6 Membuat ramalan berdasarkan sesuatu
cerita atau maklumat yang diberi dalam
bahan ilmu.

6. 7.0 Membaca, menaakul dan menghayati
kandungan tels yang dibaca
7.1 Membaca dan menerangkan maksud
kandungan teks yang tersurat dan tersirat.
7.2 Membaca dan mengenal pasti
perkataan, pelbagai jenis ayat dan gaya bahasa
daripada bahan sastera dan bukan sastera yang
dapat membawa kesan tertentu kepada
pembaca.
7.3 Membaca dan menghayati pelbagai bahan
sastera dan bukan sastera yang berkualiti untuk
meningkatkan dan memperkukuhkan minat
membaca.

7. Objektif Huraian Sukatan Bahasa
Melayu sekolah menengah
7.0 Mendapat maklumat daripada pelbagai
sumber yang didengar, dibaca dan ditonton.
7.1 Mengenal pasti dan menyatakan
gambaran keseluruhan, idea utama, isi
penting dan isi relevan tentang bahan
yang didengar, dibaca dan ditonton.
7.2 Memahami dan menyatakan maksud
perkataan sukar berdasarkan konteks.

8. 7.3 Mengemukakan soalan untuk mendapatkan
penjelasan lanjut.
7.4 Membaca pantas secara imbasan dan
luncuran untuk membuat rujukan pelbagai
bahan bercetak dan bahan elektronik.
7.5 Memahami dan meneliti maksud tersurat dan
tersirat daripada sesuatu bahan.
7.6 Membezakan fakta dengan pandangan dalam
bahan yang dirujuk.
7.7 Memahami laras bahasa bagi pelbagai bahan
untuk memperoleh maklumat.

9. 8.0 Memproses maklumat untuk keperluan
tertentu
8.1 Menyaring maklumat mengikut klasifikasi.
8.2 Menyusun maklumat mengikut keutamaan.
8.3 Membuat pertimbangan secara teliti
terhadap maklumat yang telah disusun.
8.4 Mengolah maklumat secara koheran untuk
tujuan tertentu.
8.5 Mentafsirkan maklumat yang telah dipilih
secara rasional untuk membuat inferens.

10. 8.6 Menyemak semula maklumat dan
memutuskan sama ada hendak
menerima, menambah atau menolak pilihan.
8.7 Menilai secara keseluruhan sesuatu
maklumat dengan memberikan alasan yang
kukuh.
8.8 Membuat rumusan dengan alasan yang
munasabah.

11. Langkah-langkah Sebelum, Semasa
dan Selepas
 Meliputi empat peringkat :




Peringkat Kesediaan Membaca
Peringkat Mendirikan Asas
Peringkat Melatih Kemahiran Membaca
Peringkat Penggunaan Kemahiran Membaca.

12. Peringkat Kesediaan Membaca
• Peringkat penguasaan membaca pada tahap I
sekolah rendah.
• PdP kemahiran membaca pada tahap ini perlu
dijalankan dengan teratur
(sebelum, semasa, selepas).
• Peringkat Sebelum : Mengenal pasti muridmurid bersedia menguasai kemahiran
membaca berdasarkan enam ciri.

13. (i)
Keadaan jasmani atau fizikal –
Penglihatan, pendengaran, pertuturan, umur,
jantina, kemampuan urat saraf dan
perkembangan fizikal murid sesuai untuk
menerima PdP kemahiran membaca.
(ii) Pengalaman dan Persekitaran – Pastikan
murid mendapat pendedahan dengan bahan
bacaan di rumah sebelum ke sekolah.
(iii) Emosi, motivasi dan sahsiah – Memastikan
murid tidak mengalami masalah emosi
(menganggu tumpuan)
(iv) Kecerdasan dan perkembangan kognitif –
Mengenal pasti tahap kecerdasan (IQ) murid

14. (v) Daya diskriminasi – Memastikan murid
mempunyai kebolehan untuk membezakan
(diskriminasi) pendengaran dan diskriminasi
penglihatan.
(vi) Penguasaan bahasa – Memastikan murid
menguasai kemahiran bertutur dengan baik
dan menguasai perbendaharaan katanya.

15. • Semasa Menjalankan PdP: Mengesan tahap
kesediaan murid dengan menggunakan rekod
inventori.
• Rekod Inventori :Inventori sikap dan minat
:Inventori kesediaan membaca
• Inventori kesediaan membaca mencatatkan
beberapa faktor – keupayaan
penglihata, pendengaran, pertuturan, keadaan
persekitaran, faktor emosi, motivasi, intelek dll)
• Melakukan pemerhatian sbg langkah semasa.
• Memerhati perkembangan dan keadaan murid
secara menyeluruh (kemampuan
pertuturan, tingkah laku dan penglibatan)

16. • Langkah Selepas : Menjalankan ujian
kesediaan (menguji daya diskriminasi
penglihatan dan pendengaran murid).
• Ujian untuk pendengaran – mengandungi
soalan tentang unsur-unsur bunyi yang
berbeza.
• Ujian untuk penglihatan – aktiviti menyusun
objek, gambar, rajah dll mengikut urutan.

17. Peringkat Mendirikan Asas
• Menyediakan murid dengan pengetahuan
tentang bentuk, huruf, bunyi dan sebutan
huruf-huruf, suku kata, perkataan dan
ayat.
• Peringkat Sebelum : Memilih kaedah
pengajaran dan pembelajaran serta BBM
yang sesuai.

18. • Langkah Semasa : memilih pendekatan
pengajaran yang sesuai ketika menjalankan
aktiviti. (pendekatan
binaan, cerakinan, eklektik/ pendekatan A,B,C
atau D)
• Langkah Selepas Aktiviti : Menjalankan
aktiviti pengukuhan unutk meningkatkan
tahap pemahaman murid.

19. Peringkat Melatih Kemahiran
Membaca
• Latihan yang diberikan kepada murid untuk
membaca dengan kuat, mempunyai
sebutan, intonasi dan gaya yang betul.
• Melatih murid (khususnya di sekolah
menengah) untuk memahami dan meneliti
bahan bacaan dengan mendalam.
• Mengutamakan peranan guru dalam menguasai
ilmu tentang bacaan intensif dan ekstensif.

20. • Peringkat Sebelum : Guru perlu mengetahui
konsep bacaan intensif dan ekstensif.
• Bacaan Intensif – Memperkembangkan
kebolehan untuk meneliti, memahami dan
mentafsirkan kandungan bahan bacaan dengan
tepat di samping mengkaji ciri-ciri tatabahasa
seperti struktur ayat, frasa, kausa serta maksud
perkataan berdasarkan konteks berlainan.
• Bacaan Ekstensif/meluas – Aktiviti bacaan di
luar bilik darjah yang melibatkan bahan-bahan
lain selain buku teks.

21. • Langkah Semasa : Guru menjalankan aktiviti dan
menggunakan bahan yang sesuai sama ada untuk
aktiviti bacaan intensif/ekstensif.
• Aktiviti bacaan intensif :
o Mengenal pasti maksud perkataan berdasarkan konteks
yang berlawanan dengan tepat
o Memahami maksud dengan tepat yang terkandung dalam
sesuatu bahan yang dibaca.
o Membaca secara senyap dengan kepantasan yang
sewajar
o Memahami kebolehan menghuraikan unsur tatabahasa
(morfoflogi dan sintaksis) yang terkandung dalam bahan
yang dibaca.
o Memahami bahasa kiasan dan simpulan bahasa yang
terdapat dalam bahan bacaan

22. o Mengenal pasti isi-isi penting dalam petikan
o Menilai atau mengulas isi-isi yang terdapat dalam
bahan bacaan
o Membuat rumusan terhadap bahan yang dibaca
o Mengesan dan memahami isi tersirat
o Mengesan dan menetukan nada dalan bahan yang
dibaca
o Memahami dan menggunakan kandungan bahan
bacaan
o Meneka maksud keseluruhan konteks secara
seimbas lalu.
o Mengenal pasti laras bahasa berlainan berdasarkan
kepelbagaian bidang ilmu dalam bahan yang dibaca.

23. • Melakukan aktiviti bacaan ekstensif untuk :
o Membina keyakinan diri murid untuk membaca
tanpa bantuan orang lain
o Membantu murid memahami keseluruhan
kandungan bahan bacaan unuk menambah ilmu
pengetahuan
o Mambantu murid menambah kepantasan membaca
o Meningkatkan penguasaan bahasa murid
o Memperluas perbendaharaan kata murid
o Membimbing murid menikmati kehalusan dan
keindahan bahasa
o Mendedahkan murid dengan laras bahasa yang
berlainan
o Memperkembang daya kreatif murid dalam
penggunaan bahasa.

24. • Langkah Selepas: Menjalankan pengukuhan
ketika bacaan intensif dan bacaan ekstensif
dijalankan.

25. Peringkat Penggunaan Kemahiran
Membaca.
• Peringkat kemahiran tertinggi yang dicapai
khususnya oleh murid-murid menengah
atas.
• Langkah Sebelum: Memastikan murid
menguasai kemahiran membaca dengan
kadar kepantasan yang tinggi dan
memahami dengan cepat bahan yang
dibaca.

26. • Langkah Semasa: Menjalankan beberapa aktiviti
yang sesuai untuk meningkatkan penggunaan
kemahiran membaca murid-murid.
o Soal jawab dengan murid untuk menerapkan
pengetahuan tentang kosa kata, istilah dan laras
bahasa dalam pelbagai bidang
o Menggalakkan murid menggunakan kamus untuk
memahami maksud singkatan perkataan, mengenal
pasti makna perkataan dengan tepat berdasarkan
konteks serta memahami aspek tatabahasa yang
terdapat dalam kamus
o Membimbing murid mencari isi-isi penting dalam
bahan bacaan berdasarkan senarai
kandungan, indeks, lampiran dll

27. o Manggalakkan murid manggunakan perpustakaan
untuk membuat rujukan dan membimbing mereka
untuk mencari buku dengan sistem katalog
o Menggalakkan murid menggunakan sumber rujukan
lain spt muzium, arkib utk bahan rujukan yang tidak
dicetak, dibukukan atau diterbitkan.
• Langkah Selepas: Guru menilai murid melalui 2
kaedah.
o Penilaian – Menjalankan ujian lisan dan tulisan utk
menilai tahap pembacaan dan rujukan yang telah
dilakukan.
o Pemerhatian – menjalankan kajian kes melalui
kaedah pemerhatian untuk menilai kekerapan murid
menggunakan kamus, membuat rujukan, berkunjung
ke perpustakaan, muzium, arkib/ institusi lain.

28. Bahan Bantu Mengajar
• Bahan bantu mengajar (BBM) adalah bahan
yang dapat membantu seseorang guru dalam
proses pengajaran.
• Dua golongan utama BBM : Bahan cetak – bahan edaran
 Bahan bukan cetak – CD rom

29. • Dua kategori BBM :i.
Sumber manusia
- murid-murid dan guru
ii. Sumber bukan manusia
- buku teks, buku ruukan, maalah, akhbar,
rakaman video, slaid, bahan grafik, papan tulis
dan sebagainnya.

30. • Guru perlu membina dan menggunakan BBM
berdasarkan empat peringkat kemahiran
membaca :i.
ii.
iii.
iv.
Peringkat kesediaan membaca
Peringkat mendirikan asas
Peringkat melatih kemahiran membaca
Peringkat penggunaan kemahiran membaca

31. BBM Peringkat Kesediaan Membaca
• Memerlukan guru menyediakan murid-murid
daripada segi persekitaran, mental dan fizikal.
• Guru perlu menyediakan BBM yang dapat
menguji kesediaan membaca murid-murid
• Guru boleh mengesan tahap kesediaan
membaca murid-murid dengan rekod
inventori.
• Tiga jenis rekod inventori :1.
2.
3.
Rekod inventori sikap
Rekod inventori minat
Rekod inventori kesediaan membaca

32.  Rekod inventori sikap dan minat
o Guru harus mengemukakan beberapa soalan
kepada murid dan mencatatnya.
o Jawapan untuk rekod inventori sikap adalah
berbeza daripada rekod inventori minat kerana
rekod inventori sikap memerlukan awapan “ya
atau tidak”, manakala rekod inventori minat
memerlukan jawapan secara subjektif.
 Rekod inventori kesediaan membaca
o Mengemukakan soalan tentang faktor-faktor yang
mempengaruhi kesediaan membaca murid-murid
seperti keupayaan
penglihatan, pendengaran, pertuturan, emosi, inte
lek dan sebagainya.
o Jawapan : memerlukan guru mencatatkan
jawapan murid dalam dua bentuk, iaitu ya atau

33. • Peringkat kesediaan membaca memerlukan guru
menggunakan BBM untuk mengesan kekuatan
dan kelemahan murid-murid.
• Guru perlu menjalankan ujian kesediaan untuk
menguji daya diskriminasi penglihatan dan
pendengaran murid-murid.
• BBM untuk menguji diskriminasi pendengaran
murid-murid perlu mengandungi bunyi-bunyi
alam semulajadi, binatang, buatan manusia, alat
muzik dan sebagainya.

34. • BBM seperti rakaman audio, radio dan CD
sebagai ujian diskriminasi pendengaran.
• Penglihatan murid perlu diuji dengan objek yang
berbeza bentuk, warna, corak dan saiznya.
• BBM yang sesuai digunakan seperti alat
permainan yang menyerupai bayi (anak
patung), bentuk berbeza iaitu segi tiga atau segi
empat, gambar dan rajah yang sesuai.

35. BBM Peringkat Mendirikan Asas
• Memerlukan murid-murid mengenali
bentuk, huruf, bunyi dan sebutan huruf, suku
kata, perkataan serta ayat.
• Guru perlu menggunakan pendekatan, kaedah dan
BBM yang sesuai serta dapat menarik minat murid
untuk belajar membaca.
• BBM pada peringkat ini, menjurus pada kaedah dan
pendekatan seperti kaedah abjad, kaedah seluruh
perkataan, kaedah fonik, pendekatan yang
dicadangkan dalam KBSR serta kaedah didik hibur.

36.  Kaedah abjad :o Dikenali sebagai kaedah huruf dan kaedah
mengeja.
o Guru menyediakan BBM seperti kad huruf, kad
suku kat, kad perkataan dan perisian (software)
dalam bentuk cakera padat yang memaparkan
huruf-huruf, suku kata dan perkataan BM.
o Guru perlu memperkenalkan huruf-huruf
konsonan terlebih dahulu sebelum huruf vokal.
o Guru boleh menggunakan kaedah didik hibur
dengan mencipta lirik berdasarkan huruf, suku
kata dan perkataan yang diajar serta
membunyikannya bersama-sama murid.

37.  Kaedah seluruh perkataan :o Guru perlu membina dan menggunakan BBM
seperti gambar sama ada gambar yang
dilekatkan kad atau gambar yang terdapat di
internet atau perisian.
o Guru juga memerlukan kad-kad perkataan atau
perkataan yang dipaparkan dalam perisian yang
sama dengan gambar yang ditunjukkan kepada
murid-murid.

38.  Kaedah fonik :o Memberi penekanan kepada bunyi
huruf, contohnya : “beh untuk b”, “uuu untuk
u”, “keh untuk k” dan “aaa untuk a” – (buka) .
o Guru boleh memperdengarkan bunyi-bunyi
huruf dengan menggunakan pita rakaman.
o Guru boleh menggunakan kad gambar atau
menayangkan gambar yang sama dengan
perkataan menggunakan program powerpoint.

39. BBM Peringkat Melatih Kemahiran Membaca
• Murid-murid telah mempunyai asas yang kukuh dalam
kemahiran membaca.
• Guru perlu melatih murid membaca secara mendalam
dan meluas melalui bacaan intensif dan bacaan
ekstensif.
• Bacaan intensif – petikan daripada bahan bacaan yang
menarik dan meliputi pelbagai bidang ilmu
pengetahuan seperti buku teks dan buku-buku
akademik.
• Bacaan ekstensif – aktiviti bacaan yang dilakukan di
luar bilik darjah.
• Guru perlu menyedikan BBM seperti petikan daripada
surat khabar, jurnal, majalah, buletin dan sebagainya.

40. BBM Peringkat Penggunaan Kemahiran
Membaca
• Merupakan peringkat kemahiran membaca
tertinggi yang dikuasai oleh murid.
• Pada peringkat ini, murid-murid bukan sahaja
boleh membaca dengan pantas malah boleh
memahami sesuatu bahan bacaan dengan cepat
dan tepat.
• Guru perlu menyediakan BBM seperti buku
ilmiah yang tinggi tahapnya dari segi isi
kandungan atau penggunaan bahasanya.

41. • Guru perlu menyediakan bahan edaran tentang
teknik mencari bahan yang diperlukan daripada
sesebuah buku berdasarkan senarai
kandungan, indeks dan lampiran.
• Guru juga boleh membimbing murid mencari
dan membaca buku-buku ilmiah di perpustakaan
menggunakan internet.