Προσωκρατικοί φιλόσοφοι

1. ΚΕΦAΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
Οι Προσωκρατικοί
Επιμέλεια: Αληγιάννη Βαρβάρα
ΠΕΡΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ http://barali.weebly.com/

4. προσωκρατική
φιλοσοφία
είναι το πρώτο στάδιο
στην εξέλιξη της
ελληνικής
φιλοσοφίας.
οι πρώτοι φιλόσοφοι
έζησαν και έδρασαν
πριν από τον Σωκράτη
(470/69-399 π.Χ.)
Η ίδρυση σχολής της
Μιλήτου αποτελεί το
οριακό σηµείο έναρξης
της προσωκρατικής και
πρώτης φιλοσοφικής
σκέψης στον αρχαίο
Ελληνικό κόσµο.

5. Προσωκρατική φιλοσοφία
Αναπτύχθηκε κατά τον 6ο και
5ο αιώνα π.X
στις Ελληνικές πόλεις της Ιωνίας
(στη Μίλητο αρχικά, στην Έφεσο και
την Κολοφώνα στη συνέχεια)
γιατί εκεί υπήρχε προηγμένη
οικονομική ζωή, κοινωνική και
πολιτική ελευθερία, καθώς και
επικοινωνία μεταξύ διαφόρων
πολιτισμών και λαών

6. αργότερα στη Σικελία και την Κάτω
Ιταλία, στη νησιωτική Ελλάδα, στη
Θράκη και στην Αθήνα.
οι Προσωκρατικοί, θεωρούνται οι
πρώτοι
κοσμολόγοι και φυσιολόγοι.
Επιχείρησαν να κατανοήσουν και να
ερμηνεύσουν τον κόσμο και τη φύση,
χρησιμοποιώντας τη λογική,
εγκαταλείποντας την αυθεντία της
παράδοσης, της θρησκείας και
χωρίς αναφορές στον μύθο

7. Oι προσωκρατικοί φιλόσοφοι
συνδύασαν τη
φιλοσοφία με την
επιστήμη
για να βρουν την
αλήθεια και να
αποκτήσουν τη
γνώση για την
αρχή ή την ουσία
του κόσμου
Υπήρξαν ποιητές,
νομοθέτες,
πολιτικοί
αλλά κυρίως
επιστήμονες, αφού
ασχολήθηκαν
με την αστρονομία, τη
γεωμετρία, τα
μαθηματικά, τη
θεωρητική μηχανική,
την ιατρική.

8. Υπήρξαν όμως και
δάσκαλοι της
ρητορικής και
της φιλοσοφίας
ενθαρρύνοντας τους
μαθητές τους να
συζητούν και να
αμφισβητούν,
αναπτύσσοντας τις
δικές τους ιδέες
αλλά και την
κριτική σκέψη
Διακρίνονταν για τη
σοφία τους, με τη
σημασία που αυτή η
λέξη αποκτά τον 6ο
αιώνα π.Χ.
Με την άνθιση των επιστημών, σοφοί
χαρακτηρίζονται, όχι μόνο όσοι ασχολούνται με
τις τέχνες και την πολιτική, αλλά και με
επιστήμες, όπως τα μαθηματικά, η
γεωμετρία, η αστρονομία, η ιατρική.

9. Oι σημαντικότεροι Προσωκρατικοί
ήταν:
O Θαλής, ο Αναξίμανδρος και ο Αναξιμένης, γνωστοί ως Ίωνες
ή Μιλήσιοι, ο Ξενοφάνης ο Κολοφώνιος και
ο Πυθαγόρας ο Σάμιος. Όλοι αυτοί έζησαν και έδρασαν τον 6ο
αιώνα π.Χ. Aσχολήθηκαν κυρίως με την αρχή του κόσμου.
O Παρμενίδης και ο Ζήνων, οι γνωστοί ως Ελεάτες (από την
Eλέα της Kάτω Iταλίας), ο Ηράκλειτος ο Εφέσιος,
ο Εμπεδοκλής ο Ακραγαντίνος,ο Αναξαγόρας ο Κλαζομένιος,
ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος από τα Άβδηρα της Θράκης.
Όλοι αυτοί έζησαν και έδρασαν τον 5ο αιώνα π.Χ. και
ασχολήθηκαν κυρίως με τη δομή του κόσμου.

10. 1: Ζήνων ο Κιτιεύς, 2: Επίκουρος , 4: Αναξίμανδρος ή Εμπεδοκλής; 6: Πυθαγόρας ,
11: Παρμενίδης; 12: Σωκράτης 13: Ηράκλειτος 14: Πλάτων 15: Αριστοτέλης 16: Διογένης της
Σινώπης 17: Πλωτίνος 18: Ευκλείδης ή ο Αρχιμήδης

11. Ποια ερωτήματα έθεσαν οι
Προσωκρατικοί;
Κοσμο-
λογικά
πρωταρχική
αιτία
ουσία ή αρχή
του κόσμου
δομή του
κόσμου.

12. Αναζήτησαν στη φύση
τις δυνάμεις που την
απαρτίζουν
Επεδίωξαν να βρουν
την πρωταρχική αιτία,
ουσία ή αρχή του
κόσμου
αλλά και
τη δομή ή μορφή του
κόσμου.
Προσπαθώντας να τις
εξηγήσουν λογικά.
Είδαν τον κόσμο ως ολότητα,
αποτελούμενη από αισθητά και
μεταξύ τους διακριτά πράγματα, και
απορρέει από μια πρώτη αρχή ή από
σύνολο αρχών

13. Στηρίχτηκαν
Στην
παρατήρηση
• Αναγωγή
• Επαγωγή
• Αναλογία
Σε λογικές
μεθόδους:

14. Ασχολήθηκαν με
προβλήματα
γνώσης
κοινωνίας Ηθικής
Πολιτικής

17. Τους απασχόλησαν οι έννοιες
αρετής Φρόνησης Σοφίας
ΔικαιοσύνηςΔημοκρατίαςτου νόμου

18. Εξίσου με τις έννοιες
της ύλης
του
απείρου
της
δύναμης
του
αριθμού
της
κίνησης
της
μεταβολής
του
γίγνεσθαι
του είναι

19. Οι προσωκρατικοί
ενδιαφέρθηκαν
για τον άνθρωπο
υποστήριξαν
την αξία των
ηθικών αρετών
καθιέρωσαν
τον τύπο του
σκεπτόμενου και
σώφρονος
ανθρώπου

20. Όμως…
 Η φιλοσοφία τους θεωρείται κοσμοκεντρική και
μόνο με τον Σωκράτη, τους Σοφιστές και τους
μετέπειτα φιλοσόφους γίνεται ανθρωποκεντρική

21. πηγές
μεταγενέστεροι φιλόσοφοι
• Πλάτων, ο Αριστοτέλης
• ο Πλούταρχος, ο Σέξτος ο Εμπειρικός κ.ά.,
δοξογράφοι,
• ο Θεόφραστος ο Εφέσιος και ο Aέτιος
βιογράφοι,
• ο Διογένης ο Λαέρτιος
Ιωάννης Στοβαίος

22. σημασία
θεωρείται :
πηγή και τροφός του φιλοσοφικού και επιστημονικού
πνεύματος που αναπτύχθηκε αργότερα.

23. Πηγές - Δικτυογραφία
 Διαδραστικά Βιβλία : Ανθολόγιο Φιλοσοφικών
Κειμένων (Γ Γυμνασίου) - Βιβλίο Μαθητή
 ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
 Πρώιμη φιλοσοφία [πηγή: Ελληνική Ιστορία στο
Διαδίκτυο - Ίδρυμα Μείζονος Ελληνισμού
 Η Εγκυκλοπαίδεια του Πλάτωνα - Ίδρυμα
Μείζονος Ελληνισμού
 Κατερίνα Προκοπίου, Φιλοσοφία - Προσωκρατικοί