1. ΤΑ ΑIΤIΑ ΚΑI ΟI ΑΦΟΡΜΕΣΤΟY ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣIΑΚΟY ΠΟΛΕΜΟY - Ο ΑΡΧIΔΑΜΕIΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (431-421 π.Χ.) 2. Η ΕΚΣΤΡΑΤΕIΑ ΣΤΗ ΣIΚΕΛIΑ (415-413 π.Χ.) - Ο ΔΕΚΕΛΕIΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ (413-404 π.Χ.)

1. 1. ΤΑ ΑIΤIΑ ΚΑI ΟI ΑΦΟΡΜΕΣ
ΤΟY ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣIΑΚΟY
ΠΟΛΕΜΟY -
Ο ΑΡΧIΔΑΜΕIΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
(431-421 π.Χ.)
2. Η ΕΚΣΤΡΑΤΕIΑ ΣΤΗ ΣIΚΕΛIΑ
(415-413 π.Χ.) -
Ο ΔΕΚΕΛΕIΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
(413-404 π.Χ.)

2. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ
ΞΕΝΟΦΩΝΤΑΣ

3.  Η περίοδος αυτή, που
αρχίζει με τον
Πελοποννησιακό πόλεμο
και τελειώνει με τη μάχη
στη Μαντίνεια, βλέπει
τρεις μεγάλες ελληνικές
πόλεις να πορεύονται,
μέσα από
ψευδαισθήσεις
ηγεμονίας στην Ελλάδα,
σε μία αναπότρεπτη
παρακμή.

6. ΗΓΕΜΟΝΙΚΕΣ
ΒΛΕΨΕΙΣ ΤΗΣ
ΑΘΗΝΑΣ
Η Αθήνα στρέφει το
ενδιαφέρον της στη
Δύση
( Ιόνιο και
Αδριατική )
προκαλώντας την
αντίδραση της
Κορίνθου, συμμάχου
της Σπάρτης.
Η Κόρινθος
θεωρούσε :
α)τις δυτικές
θάλασσες χώρο της
δικής της επιρροής ,
και
β) ότι απειλούνται τα
οικονομικά της
συμφέροντα

7. ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΕΣ
ΔΙΑΦΟΡΕΣ
ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΙ
ΣΠΑΡΤΗΣ
Το βαθύτερο και
ουσιαστικότερο
αίτιο του
χάσματος των
δύο πόλεων ήταν
η διαφορά του
πολιτεύματος και
της νοοτροπίας.
Η κλειστή και
ολιγαρχική Σπάρτη
έβλεπε με καχυποψία
την ολοένα αυξανόμενη
δύναμη της ανοικτής
και δημοκρατικής
Αθήνας.
► Αθήνα και
Σπάρτη δύο
αντίπαλες και
αντίθετες
κοσμοθεωρίες

9. Επίδαμνος , αποκία της
Κέρκυρας: Το σημερινό
Δυρράχιο
Κέρκυρα : αποικία
της Κορίνθου

11. Σε αντίποινα ο Περικλής απαγόρευσε στα πλοία
των Μεγαρέων, συμμάχων της Σπάρτης, να
αγκυροβολούν σε λιμάνια της αθηναϊκής
συμμαχίας και να διεξάγουν εμπόριο

12. σε συνέδριο στη Σπάρτη
αποφασίζεται η κήρυξη
του πολέμου, που άρχισε
το 431 π. Χ και διήρκεσε,
με μικρές διακοπές
27 χρόνια
παραβιάζονται οι
"τριακοντούτεις
σπονδαί"

13. α. Αρχιδάμειος πόλεμος 431-421 π. Χ
• οι Σπαρτιάτες πολιορκούν την Αθήνα. Στην Αθήνα
ξεσπά λοιμός , θύμα του ήταν και ο Περικλής .
Υπογράφεται η " νικείειος ειρήνη" για πενήντα
χρόνια
β. Σικελική εκστρατεία 415-413 π. Χ
• Ο Αλκιβιάδης πείθει τους Αθηναίους να
πραγματοποιήσουν μεγάλη εκστρατεία στη Σικελία με
το πρόσχημα βοήθειας προς του Εγεσταίους, φίλους
της Αθήνας. ► Η Αθήνα ηττάται
γ. Δεκελεικός πόλεμος 413-404 π. Χ
• Οι Σπαρτιάτες με τη βοήθεια των Περσών αποκτούν
ισχυρό ναυτικό. Οι Αθηναίοι ηττώνται στους Αιγός
ποταμούς το 405 π. Χ.
Υπογράφεται ειρήνη το 404 π. Χ

14. εισβολή των
Θηβαίων στην
Πλάταια, φίλη της
Αθήνας →
πρόλογος του
πολέμου
ο βασιλιάς της
Σπάρτης
Αρχίδαμος
λεηλατεί την
ύπαιθρο της
Αττικής
ο πληθυσμός της
υπαίθρου
αναγκάζεται να
καταφύγει μέσα
στην οχυρωμένη
πόλη
Το 430 π. Χ. μια
μολυσματική
ασθένεια
αποδεκατίζει τον
πληθυσμό της
Αθήνας
Θύμα της και ο
ίδιος ο Περικλής
(429 π.Χ.)
Στην πολιτική
κυριαρχούν
πλέον
οι δημαγωγοί.

15.  Για να αντιμετωπίσει τις
σπαρτιατικές επιδρομές,
η Αθήνα πιέζει
οικονομικά τους
Συμμάχους. Οι
αυθαιρεσίες προκαλούν
εξεγέρσεις. Η Λέσβος
πρωτοστατεί (428 π.Χ.)
και η αποστασία
καταπνίγεται με
αγριότητα από τους
Αθηναίους.

16. 425 π.Χ.
Οι Αθηναίοι
καταλαμβάνουν το
νησί Σφακτηρία στην
Πύλο και
συλλαμβάνουν πολλούς
Σπαρτιάτες
η Σπάρτη προτείνει
ειρήνη , αλλά οι
Αθηναίοι απορρίπτουν
την πρόταση

17. Σφακτηρία

18. Οι Σπαρτιάτες μεταφέρουν τον πόλεμο στη
Μακεδονία
Ο στρατηγός Βρασίδας, με ένα εκστρατευτικό
σώμα, φθάνει στη Χαλκιδική και
καταλαμβάνει την Αμφίπολη
Οι Αθηναίοι αντιδρούν και στέλνουν στρατό
στη Χαλκιδική υπό τον δημαγωγό Κλέωνα.
Σε αμφίρροπη μάχη κοντά στην Αμφίπολη
φονεύονται και οι δύο στρατηγοί, Βρασίδας
και Κλέων (422 π.Χ.)

19. Ο θάνατος των δύο
ηγετών είχε ως
άμεσο αποτέλεσμα
το τέλος του
πολέμου.
Με πρωταγωνιστή
τον αρχηγό του
αριστοκρατικού
κόμματος στην
Αθήνα, Νικία,
υπογράφεται
ειρήνη για
πενήντα χρόνια
(421 π.Χ.).

21. Χάρτης της Σικελίας

23.  εξέχων Αθηναίος
πολιτικός, ρήτορας και
στρατηγός
 Ήταν το τελευταίο γνωστό
μέλος της αριστοκρατικής
οικογένειας
των Αλκμεωνίδων
 Κατά τη διάρκεια του
Πελοποννησιακού
Πολέμου έπαιξε σημαντικό
ρόλο ως στρατηγικός
σύμβουλος, στρατιωτικός
και πολιτικός
 Ο Αλκιβιάδης άλλαξε τις
πολιτικές του συμμαχίες
αρκετές φορές

24.  πείθει την Εκκλησία του Δήμου, παρά τις αντιρρήσεις
του Νικία, να οργανώσει μεγάλη εκστρατεία στη Σικελία
για να βοηθήσουν ς τους Εγεσταίους, φίλους της Αθήνας,
οι οποίοι βρίσκονταν σε πόλεμο με τον Σελινούντα
 τρεις οι στρατηγοί με πλήρεις εξουσίες (στρατηγοί
αυτοκράτορες): Αλκιβιάδης, που ήταν ο εμπνευστής
της εκστρατείας, Νικίας και Λάμαχος

25. Ο ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ
Όλους τους έπιασε μεγάλη επιθυμία να φύγουν στην
εκστρατεία. Τους πιο ηλικιωμένους επειδή νόμιζαν ότι θα
κατακτήσουν τη Σικελία ή ότι τουλάχιστον δεν διέτρεχαν
κίνδυνο με τόσες μεγάλες δυνάμεις. Τους νεότερους επειδή
είχαν την επιθυμία να δουν τον μακρινό αυτό τόπο και να τον
γνωρίσουν, αλλά και επειδή ήταν βέβαιοι ότι θα γυρίσουν. Το
πλήθος οι στρατιώτες επειδή θα έπαιρναν μισθούς αμέσως κι
επειδή με την επέκταση της κυριαρχίας θα εξασφάλιζαν για
πάντα τη μισθοφορία. Έτσι, εξαιτίας του γενικού
ενθουσιασμού, ακόμη κι εκείνοι που διαφωνούσαν σώπαιναν,
από φόβο μήπως, καταψηφίζοντας, θεωρηθούν κακοί
πατριώτες
Θουκυδίδης, Ιστορία, Ζ, 24 (μετ. Άγγ. Βλάχου)
 Οι περισσότεροι Αθηναίοι συμφωνούσαν με την εκστρατεία. Για
ποιους λόγους;

26.  Ο Αλκιβιάδης κατηγορήθηκε από τους εχθρούς του ότι
μαζί με φίλους του, σε κατάσταση μέθης, είχαν
ακρωτηριάσει τις ερμαϊκές στήλες. Η Εκκλησία
αποφάσισε να τον ανακαλέσει από τη. Σικελία.
 Αυτός, φοβούμενος την καταδίκη του σε θάνατο,
αρνείται να επιστρέψει στην Αθήνα και καταφεύγει στη
Σπάρτη. Εκεί, προδίδοντας την πόλη του, συμβουλεύει
τους Σπαρτιάτες :

27. α. να στείλουν ισχυρό
εκστρατευτικό σώμα στη
Σικελία για να βοηθήσουν
τους Σελινούντιους και
τους συμμάχους τους
Συρακούσιους
β. να καταλάβουν και να
οχυρώσουν τη Δεκέλεια
στην Αττική για να
αποκόψουν την Αθήνα
από την αγροτική
ενδοχώρα της.

28. Στη Σικελία η κατάσταση εξελίσσεται
άσχημα για τους Αθηναίους,
Ο Αλκιβιάδης,
εμπνευστής της
εκστρατείας,
είναι απών
Ο Νικίας δεν
πιστεύει στη
χρησιμότητα
της επιχείρησης
Ο Λάμαχος
φονεύτηκε σε
μία σύγκρουση
με τους
Συρακούσιους.

29. • Όταν φθάνουν οι σπαρτιατικές ενισχύσεις
υπό τον ικανότατο στρατηγό Γύλιππο,
• η κατάσταση χειροτερεύει για τους
Αθηναίους και καταλήγει σε καταστροφή.
• Η σικελική καταστροφή σηματοδοτεί
και την οριστική πτώση του αθηναϊκού
μεγαλείου

30. Θουκυδίδης
η σικελική
καταστροφή
σηματοδοτεί και την
οριστική πτώση του
αθηναϊκού μεγαλείου
«Οὐδέν ἐστίν ὃ,τι οὐκ
ἀπώλετο –
Όλα χάθηκαν».

31. Η οχύρωση της Δεκέλειας από τους
Σπαρτιάτες είχε καταστρεπτικά
αποτελέσματα για την Αθήνα
Η ύπαιθρος χάνεται για την πόλη.
Οι Αθηναίοι προσπαθούν να
ναυπηγήσουν νέο στόλο
οι Πέρσες αρχίζουν ξανά να
εμφανίζονται στο Αιγαίο.

32. Ο Αλκιβιάδης που έχει
καταφύγει στη Μικρά
Ασία, συμβουλεύει τους
Πέρσες να συντηρούν
τον πόλεμο ανάμεσα σε
Αθήνα και Σπάρτη.
Οι Πέρσες προσφέρουν
χρήματα στους
Σπαρτιάτες και εκείνοι με
τα χρήματα των Περσών
ναυπηγούν ισχυρό στόλο
Διεκδικώντας από τους
Αθηναίους την κυριαρχία
στο Αιγαίο.

33. Ένας ικανότατος στρατηγός, ο
Λύσανδρος, αναλαμβάνει την ηγεσία του
σπαρτιατικού στρατού
Οι Αθηναίοι, στην αμηχανία τους,
ανακαλούν τον Αλκιβιάδη και του
αναθέτουν την αποστολή να αντιμετωπίσει
τον Λύσανδρο.
Ο αθηναϊκός στόλος ηττάται στο ακρωτήριο
της Σάμου Νότιο (407 π.Χ.). Yπεύθυνος της
ήττας θεωρείται ο Αλκιβιάδης, ο οποίος δεν
επιστρέφει στην Αθήνα.

34. Η θέση των σπαρτιατικών και αθηναϊκών πλοίων από τη γαλλόφωνη
βικιπαίδεια

35. Στις Αργινούσες (406 π.Χ.) ο αθηναϊκός
στόλος με αρχηγό τον Κόνωνα νικά τους
Σπαρτιάτες.
Στη συνέχεια οι επιχειρήσεις αναπτύσσονται στο
Βόρειο Αιγαίο και στα στενά της Προποντίδας.
Στα 405 π.Χ. ο Λύσανδρος στους Αιγός
Ποταμούς, μία τοποθεσία στον Ελλήσποντο,
κυριεύει με τέχνασμα τα αθηναϊκά πλοία

39. να γκρεμίσουν τα
Μακρά τείχη και τα
τείχη του Πειραιά
να παραδώσουν όλα
τους τα πλοία εκτός
από 12
να δεχτούν πίσω τους
πολιτικούς εξόριστους
να ακολουθούν τους
Σπαρτιάτες και να
έχουν τους ίδιους
εχθρούς και φίλους
Οι Αθηναίοι
υποχρεώθηκαν

40. Η Σπάρτη με τους συμμάχους της τυπικά ήταν οι νικητές.
Όμως οι συνέπειες ήταν καταστροφικές
για όλο τον ελληνικό κόσμο.
α. πόλεις έγιναν ερείπια, η ύπαιθρος εγκαταλείφθηκε, οι
νεκροί ανέρχονται σε χιλιάδες
β. διαβρώθηκε ο ψυχικός κόσμος των ανθρώπων, οι
κοινωνικές δομές ανατράπηκαν,
η αμφισβήτηση αντικατέστησε τη θρησκευτική πίστη.
γ. οι Πέρσες αναμείχτηκαν στα ελληνικά πράγματα.

41.  Διαδραστικά Βιβλία:
Αρχαία Ιστορία (Α Γυμνασίου) – Βιβλίο
Μαθητή
 photodentro.edu.gr
 Βικιπαίδεια
 www.ime.gr/chronos
 www.archaiologia
 www.mixanitouxronou.gr