1. Rosalía de Castro - Wikipedia, a enciclopedia libre http://gl.wikipedia.org/wiki/Rosal%C3%ADa_de_Castro
Rosalía de Castro
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
Rosalía de Castro de Murgía
Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Castro.
Rosalía de Castro de Murguía, de solteira, Rosalía de Castro
(Santiago de Compostela, 24 de febreiro de 1837 — Padrón, 15 de
xullo de 1885) é unha das mellores escritoras en lingua galega e
unha das principais responsábeis do Rexurdimento galego
decimonónico. O 17 de maio, Día das Letras Galegas é feriado por
causa de ser a data de edición da súa obra Cantares Gallegos.
Índice
1 Biografía
1.1 Nacemento
1.2 Infancia
1.3 Formación
1.4 Familia
1.5 Obras Retrato de Rosalía de Castro
1.6 Últimos anos e morte Nacemento: 24 de febreiro de 1837
2 Obra Padrón Galicia
2.1 En galego Falecemento: 15 de xullo de 1885
2.2 En castelán Padrón
3 Galería de imaxes Descrición: Retrato de Rosalía de
4 Referencias Castro
5 Véxase tamén
5.1 Bibliografía
5.2 Ligazóns externas
Biografía
Nacemento
Rosalía de Castro naceu o 24 de febreiro de 1837 en Camiño Novo, un
arrabal de Santiago de Compostela, sendo bautizada o mesmo día cos
nomes de María Rosalía Rita. No rexistro do Hospital Real de Santiago
de Compostela figura como filla de pais descoñecidos. A súa acta de
bautizo rezaba[1]:
Casa de Rosalía en Padrón
1 de 6 13/12/2008 23:14

2. Rosalía de Castro - Wikipedia, a enciclopedia libre http://gl.wikipedia.org/wiki/Rosal%C3%ADa_de_Castro
En veinte y cuatro de febrero de mil ochocientos treinta y seis, María Francisca Martínez,
vecina de San Juan del Campo, fue madrina de una niña que bauticé solemnemente y puse los
santos óleos, llamándole MARÍA ROSALÍA RITA, hija de padres incógnitos, cuya niña
llevó la madrina, y va sin número por no haber pasado a la Inclusa; y/ para/ que así conste, lo
firmo. José Vicente Varela y Montero
A súa nai, María Teresa de la Cruz de Castro, fidalga da casa grande de Arretén vida a menos[2] pertencente
á linaxe dos Castro, de orixe castelá, pero establecida en Galicia dende a Idade Media (foron condes de
Lemos nunha das súas ramas[1]), contaba con trinta e dous anos cando naceu[2]. O seu pai, don José
Martínez Viojo, nado o 7 de febreiro de 1798 e de profesión crego, acababa de cumprir os trinta e nove anos
cando naceu, debido á súa condición, non puido recoñecer nin lexitimar á súa filla, encargando o seu
coidado ás súas irmás, polo que parece que si se interesou pola súa manutención[2].
Infancia
Despois do seu nacemento, foron as súas tías paternas
Teresa e máis María Josefa e non a súa nai, quen se fixeron
cargo dela na súa casa (chamada a dos Castro) na Yo tuve una dulce madre,
concediéramela el cielo,
parroquia de San Xoán de Ortoño, Ames[2]. O máis más tierna que la ternura,
probable é que a nai non se fixera cargo de Rosalía debido más ángel que mi ángel bueno.
á súa condición de solteira, e, máis aínda, polo feito de ser
crego o pai de Rosalía. En su regazo amoroso,
soñaba... ¡sueño quimérico!
Trala estancia coas súas tías, Rosalía volveu vivir coa súa dejar esta ingrata vida
nai. Malia non saberse con exactitude a data do reencontre al blando son de sus rezos.
da nai e da filla, atopáronse testemuños nos que se indica
foi na súa nenez cando se produciu. Nun rexistro do
concello de Padro coa data do 17 de setembro de 1842[3], Fragmento Madre, Dulce Madre
consta que reside naquela localidade Teresa de Castro, coa
súa filla Rosalía e máis unha criada chamada María
Martínez. No rexistro, Teresa aparece co estado civil de solteira e coa idade de trinta e seis anos (dato
erróneo, xa que, segundo a data de nacemento do Libro de Bautizados de Iria Flavia, a nai de Rosalía nacera
o 24 de novembro de 1804; polo que, en realidade, Teresa estaba a piques de cumprires os trinta e oito anos)
e Rosalía coa idade de cinco anos e sete meses. Ao non existires máis datos ou testemuños, semella que a
data do rexistro de Padrón correspóndese coa data na que nai e filla voltaron vivir xuntas[2].
Formación
Non se sabe exactamente cando se trasladaron a Compostela, pero si que en 1850 vivían nai e filla nesa
cidade. Ali comeza a formarse en torno á Sociedad Económica de Amigos del País. En Santiago recibe
formación musical, artística e literaria; participou nas actividades do Liceo de la Juventud, lugar de encontro
dos intelectuais comprometidos co movemento provincialista. As súas correntes ideolóxicas, que
impregnarán a obra de Rosalía, eran o socialismo e o republicanismo[4]. No liceo coincidiría con Eduardo
Pondal, Aurelio Aguirre e Paz Novoa.
2 de 6 13/12/2008 23:14

3. Rosalía de Castro - Wikipedia, a enciclopedia libre http://gl.wikipedia.org/wiki/Rosal%C3%ADa_de_Castro
Familia
En 1856 trasladouse a Madrid, onde viviu cunha curmá. Comezou a
publicar e, en 1858 casou con Manuel Murguía, investigador, cronista e
xornalista. A vida do matrimonio fíxose itinerante debido ós cargos
funcionariais de Murguía. En 1859 regresaron a Galiza, onde naceu
Alejandra, a súa primeira filla; en 1861, de novo en Madrid, publicou obras
en galego e castelán. Logo duns anos en Madrid, trasladáronse a Lugo, e
despois voltaron a Madrid, onde naceu Aura; as actividades do seu home
leváronos por diferentes lugares: Simancas, A Coruña, Compostela,
Lestrove (residindo no Pazo de Hermida), Estremadura, Alacante... e
mentres foron nacendo máis fillos: Aura, nada en decembro de 1868
(morreu en 1942). Gala e Ovidio, xemelgos, naceron en xullo de 1871 (Gala
morreu en 1964 e Ovidio en 1900), Amara, nada en xullo de 1873 (morreu Manuel Murguía, o marido da
en 1921), Adriano Honorato Alejandro, nado en marzo de 1875, (morreu en escritora, foi quen lle publicou
novembro de 1876 debido a unha caída) e Valentina, nada morte en Cantares gallegos
febreiro de 1877[2].
Obras
Rosalía de Castro escribiu tanto en prosa coma en verso,
empregando o galego e o castelán. A súa obra estivo
Adiós, ríos; adios, fontes; profundamente marcada pola circunstancias que rodearon a
adios, regatos pequenos; súa vida: coma a súa orixe, os problemas económicos, a perda
adios, vista dos meus ollos:
dos seus fillos e a súa fráxil saúde.
non sei cando nos veremos.
Miña terra, miña terra, En 1863 foi publicado en Vigo o seu primeiro grande libro,
terra donde me eu criei, quot;Cantares Gallegosquot;, publicado polo seu marido, Manuel
hortiña que quero tanto, Murguía, quen xestionou, sen o permiso da súa muller, a saída
figueiriñas que prantei, do prelo dun poemario que fixa o comezo dunha nova xeira
para a poesía galega e que, sen dúbida, é a base de todo o
rexurdimento literario e non literario da literatura galega.
Fragmento Cantares gallegos Cantares gallegos constitúe o primeiro libro escrito en
galego nunha época na que a lingua galega estaba extinta
coma lingua escrita. Moitos poemas do seu libro son glosas de
cantigas populares, nelas Rosalía denuncia a miseria, a pobreza e a emigración masiva a que estaban
obrigados os galegos, sen deixar de verte-los seus sentimentos e vivencias persoais.
O 17 de maio daquel mesmo ano, de Castro asina a dedicatoria da obra pra Fernán Caballero (Cecilia Böhl
de Faber y Larrea), sendo adoptada esa data co gallo do seu centenario, como Día das Letras Galegas
(1963).
En 1880 a escritora publicou unha escolma de poemas á que
chamaría Follas Novas. Nun comezo o poemario concebiuse
como unha continuación de Cantares gallegos: O 40% dos En todo estás e ti es todo
poemas de Follas novas teñen afinidade co texto publicado en pra min e en min mesma moras,
nin me abandonarás nunca,
1863, mentres que o resto das composicións presentan un
sombra que sempre me asombras.
diferente espírito poético motivado polo afastamento da terra,
as desgrazas familiares e as doenzas físicas e morais. Estamos,
xa que logo, ante unha poética que afonda nos sentimentos, na
saudade e que ten frecuentemente, por horizonte, a fronteira Fragmento do poema Negra Sombra
do propio ser. Follas Novas
3 de 6 13/12/2008 23:14

4. Rosalía de Castro - Wikipedia, a enciclopedia libre http://gl.wikipedia.org/wiki/Rosal%C3%ADa_de_Castro
En castelán publicaría La flor (1857), A mi madre (1863) e En las orillas del Sar (1884) e a novela El
caballero de las botas azules (1867) todas elas encravadas no movemento romántico.
Últimos anos e morte
Rosalía botou os derradeiros anos da súa vida en Padrón,
onde a familia alugara a casa da Matanza, que despois se
Co seu xordo e costante mormorio convertería en casa-museo. A morte do seu fillo máis novo
atráime o oleaxen dese mar bravío, aos dous anos por mor dun accidente e a súa enfermidade
cal atrái das serenas o cantar.
amargáronlle os derradeiros anos. Morreu de cancro en
«Neste meu leito misterioso e frio
-dime-, ven brandamente a descansar». 1885, aos corenta e oito anos na súa casa de Padrón -a cal é
El namorado está de min... ¡o deño! hoxe un museo-. Rosalía foi soterrada no camposanto da
i eu namorada del. Adina. Anos máis tarde, en 1891, os seus restos foron
Pois saldremos co empeño, trasladados ó actual Panteón de Galegos Ilustres, na igrexa
que si el me chama sin parar, eu teño de San Domingos de Bonaval, en Santiago de Compostela.
unhas ansias mortáis de apousar nel.
Derradeiros momentos
de Rosalía por González
Fragmento de Follas Novas Besada[2][5].
Recibiu con fervor os
Santos Sacramentos, recitando en voz baixa as súas
predilectas oracións. Encargou aos seus fillos
queimasen os traballos literarios que, reunidos e
ordeados por ela mesma, deixara sen publicar, Imaxe do escritorio da casa de
Padrón onde Rosalía escribía os
dispuxo ser soterrada no cemiterio de Adina, e seus poemas
pedindo un ramo de pensamentos, a flor da súa
predileción, non ben foille achegada aos beizos sufriu
un afogo que foi o comezo da súa agonía. Delirante, e nubrada a vista, díxolle á súa
filla Alejandra: 'Abre esa fiestra, que quero ver o mar', e pechando os seus ollos pra
sempre, expirou.
Obra
En galego
1863 (poesía) Cantares gallegos
1880 (poesía) Follas novas
1864 (prosa) Contos da miña terra I (posteriormente divulgado co nome de Conto gallego)
En castelán
1857 (poesía) La Flor
1859 (prosa) La hija del mar
1861 (prosa) Flavio
1863 (poesía) A mi madre
1863 (prosa) El cadiceño
1866 (prosa) Ruinas
1866 (prosa) Las literatas
1867 (prosa) El caballero de las botas azules
1881 (prosa) El primer loco
4 de 6 13/12/2008 23:14

5. Rosalía de Castro - Wikipedia, a enciclopedia libre http://gl.wikipedia.org/wiki/Rosal%C3%ADa_de_Castro
1881 (prosa) El domingo de Ramos
1881 (prosa) Padrón y las inundaciones
1884 (poesía) En las orillas del Sar
Galería de imaxes
Estatua de Rosalía no Rosalía no Paseo da Detale de Rosalía no Monumento a Rosalía
Paseo da Ferradura en Ferradura en Santiago Parque Independencia no Parque
Santiago en Rosario, Arxentina Independencia en
Rosario, Arxentina
Estatua de Rosalía de Casa museo de Rosalía Fotografía de Rosalía Escultura de Rosalía en
Castro, Praza Galicia, en Padrón de Castro Ferrol
Montevideo, Uruguai
Referencias
1. ↑ 1.0 1.1 Rosalía de Castro (1837-1885) (http://www.galespa.com.ar/rosaliadecastro.htm) .
2. ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 Biografía cervantesvirtual.com (http://www.cervantesvirtual.com/bib_autor/rosaliadecastro
/pcuartonivel.jsp?conten=autor)
3. ↑ Dado a coñecer por Manuel Pérez Grueiro (Véxase Andrés Pociña / Aurora López, Rosalía de Castro Estudios sobre su vida y su
obra, p. 24).
4. ↑ 1963 Rosalía de Castro (http://17demaio.org/diasdasletras/ano.php?txt=ano_1963) .
5. ↑ Traducción ao galego
Véxase tamén
Bibliografía
Un importante documento para a biografía de Rosalía de Castro, Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda.
Grial 136, páx. 479-501, 1997.
Sobre as orixes de Rosalía de Castro: a inclusa de Santiago de Compostela e o caso de Josefa
Laureana de Castro , Victoria Álvarez Ruiz de Ojeda. A Trabe de Ouro, 39, 1999.
5 de 6 13/12/2008 23:14

6. Rosalía de Castro - Wikipedia, a enciclopedia libre http://gl.wikipedia.org/wiki/Rosal%C3%ADa_de_Castro
Ligazóns externas
Fundación Rosalía de Castro (http://www.rosaliadecastro.org/) .
galiciaparaelmundo.com (http://www1.galiciaparaelmundo.com/asp/museos/018cmrosaliacast.asp) ,
ten unha páxina que fai referencia ó museo da Casa da Matanza.
Muga (sistema galego de museos) (http://www.museosdegalicia.com
/muga/plantilla.jsp?num_provincia=null&num_museo=5&num_clasi=null) , páxina sobre a Casa
Museo Rosalía de Castro.
Follas novas (http://www.realacademiagalega.org/RAGBibVir/GetPagesByWork.do?id=Fono%20%20
%20%201&format=0) e Cantares gallegos (http://www.realacademiagalega.org/RAGBibVir
/GetPagesByWork.do?id=CaGa%20%20%20%201&format=0) .
Traído desde quot;http://gl.wikipedia.org/wiki/Rosal%C3%ADa_de_Castroquot;
Categorías: Escritores en lingua galega | Escritores en lingua castelá | Día das Letras Galegas | Escritores de
España | Escritores de Galicia | Escritores románticos | Poesía
A última modificación desta páxina foi o 26 novembro 2008 ás 18:24.
Todo o texto está dispoñíbel baixo os termos da Licenza de documentación libre GNU (véxase
Copyrights para máis detalles).
Wikipedia® é unha marca rexistrada da organización sen ánimo de lucro Wikimedia Foundation, Inc.
6 de 6 13/12/2008 23:14