วิชาการบริหารระหว่างประเทศ

1. ทฤษฏีการค้าระหว่างประเทศ

2.  ทฤษฎีการค้าระหว่างประเทศ
 อุปสรรคทางการค้า
เนื้อหาในวันนี้

3.  ลัทธิการค้านิยม Mercantilism
 ทฤษฎีการได้เปรียบสมบูรณ์ Absolute Advantage
 ทฤษฎีความได้เปรียบเปรียบเทียบ Comparative Advantage
 ทฤษฎีเฮกเชอร์-ออแลง Heckscher-Ohlin Theory
 ทฤษฎีวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ The Product Life-Cycle Theory
 ทฤษฎีความได้เปรียบในการแข่งขันระหว่างประเทศ
National Competitive Advantage
ทฤษฎีการค้าระหว่างประเทศ

4.  Thomas Mun
 เป็นทฤษฎีแรกที่เกี่ยวข้องกับการค้าระหว่างประเทศในศตวรรษที่ 16
 เกิดจากแนวคิดที่ว่า การเสริมสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจ รัฐควร
ส่งเสริมพัฒนาการทางธุรกิจและการค้าระหว่างประเทศ
 เงินและทองเป็นโลหะมีมูลค่า ดังนั้นการค้าระหว่างประเทศที่ส่งออก
มากกว่านาเข้าทาให้เกิดการเกินดุลการค้า ประเทศได้เงินและทองมา
เป็นทุนสารองของประเทศ
 การดาเนินธุรกิจระหว่างประเทศเน้นกลยุทธ์การได้เปรียบทางการค้า
 เพื่อให้เกิดการเกินดุลการค้า มีการตั้งกาแพงภาษี สนับสนุนการ
ส่งออก การแสวงหาอาณานิคมเพื่อความมั่งคั่งของประเทศ
ลัทธิการค้านิยม Mercantilism

5.  ประเทศจะได้รับประโยชน์เมื่อเกินดุลการค้า (ส่งออก มากกว่า นาเข้า)
 เน้นนโยบายส่งออกไปต่างประเทศให้มากที่สุด และนาเข้าให้น้อยที่สุด
 เมื่อเกินดุล  ทองคามากขึ้น  ประเทศมั่นคง  เพิ่มอานาจทาง
ทหาร  ล่าอาณานิคม
ลัทธิการค้านิยม Mercantilism

6.  Adam Smith
 พิจารณาข้อด้อยของลัทธิการค้านิยมได้แก่ การที่แต่ละประเทศมี
ความชานาญไม่เหมือนกันในการผลิตสินค้าและบริการเฉพาะอย่าง
ดังนั้นการผลิตสินค้าทุกชนิดเพื่อส่งออกจึงไม่เหมาะสม
 ประเทศที่ไม่ชานาญในการผลิตสินค้าชนิดหนึ่งแต่ทาการผลิตสินค้า
ชนิดนั้น ทาให้ต้นทุนการผลิตสูง
 ควรให้แต่ละประเทศผลิตสินค้าที่ตนชานาญและแลกเปลี่ยนกัน
เพื่อต้นทุนที่ต่ากว่า ทาให้แต่ละประเทศรู้ว่าควรผลิตอะไร ไม่ควร
ผลิตอะไร
ทฤษฏีการได้เปรียบโดยสมบูรณ์ Absolute Advantage

7. ปัจจัยการผลิต (หน่วย)
มาเลเซีย 800
ไทย 800
ทฤษฏีการได้เปรียบโดยสมบูรณ์ Absolute Advantage
จานวนทรัพยากร (หน่วย) ที่ต้องใช้ในการผลิต
น้ามันปาล์มข้าวสารต่อ 1 ตัน
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 20 40
ไทย 80 20

8. ทฤษฏีการได้เปรียบโดยสมบูรณ์ Absolute Advantage
กรณีที่แต่ประเทศใช้ทรัพยากรผลิตสินค้าที่ตนมีความ
ชานาญและได้เปรียบ
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 800/20 = 40 0
ไทย 0 800/20 = 40
ผลผลิตรวม 40 40
ผลผลิตที่เกิดจากปริมาณทรัพยากรดังกล่าว
ของแต่ละประเทศ (ตัน)
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 400/20 = 20 400/40 = 10
ไทย 400/80 = 5 400/20 = 20
ผลผลิตรวม 20 + 5 = 25 10 + 20 = 30

9. ทฤษฏีการได้เปรียบโดยสมบูรณ์ Absolute Advantage
ส่วนเพิ่มที่เกิดจากการค้าระหว่างประเทศ
เมื่อเทียบกับการผลิตเองทั้งหมด
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 28 - 20 = 8 12 - 10 = 2
ไทย 12 - 5 = 7 28 - 20 = 8
เมื่อไทยกับมาเลเซียมีการค้าระหว่างประเทศ
โดยไทยซื้อน้ามันปาล์ม 12 ตัน มาเลเซียซื้อข้าว 12 ตัน
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 40 - 12 = 28 12
ไทย 12 40 - 12 = 28

10.  แต่ละประเทศสามารถนาไปใช้วางแผนการผลิต โดยเฉพาะในการกาหนด
นโยบายระยะยาว
 ประเทศที่มีการวางแผนทางเศรษฐกิจอย่างเป็นระบบ จึงไม่ควรผลิตสินค้า
บางชนิดที่ประเทศอื่นมีต้นทุนการผลิตต่ากว่า
 ผู้บริหารประเทศสามารถนาไปประยุกต์ใช้เพื่อกาหนดนโยบายในการ
ส่งเสริมธุรกิจที่เหมาะสมกับความสามารถของประเทศ
 สามารถนาไปประยุกต์ใช้ในระดับองค์กรได้อีกด้วย
ทฤษฏีการได้เปรียบโดยสมบูรณ์ Absolute Advantage

11.  David Ricardo
 ให้ความสาคัญที่ผลผลิต โดยมีรากฐานมาจากแรงงาน
 เสนอแนวคิดที่ว่า ประเทศที่มีความได้เปรียบในการผลิตสินค้าชนิดใดควร
ทาการผลิตสินค้านั้น
 สั่งสินค้าที่ตนไม่มีความชานาญและต้องใช้ต้นทุนการผลิตสูงจากประเทศที่มี
ความชานาญและสามารถผลิตได้ในต้นทุนต่ากว่า
 ทาให้เกิดผลรวมของทั้งสองประเทศสูงกว่าที่แต่ละประเทศจะผลิตสินค้าทุก
ชนิด
 หากประเทศใดได้เปรียบในการผลิตสินค้าหลายชนิด ความสามารถในการ
ผลิตสินค้าชนิดใดได้เปรียบสูงกว่า ก็ควรใช้ทรัพยากรผลิตสินค้าชนิดที่ให้
ผลผลิตสูงกว่า
ทฤษฎีความได้เปรียบเปรียบเทียบ ComparativeAdvantage

12. ปัจจัยการผลิต (หน่วย)
มาเลเซีย 800
ไทย 800
ทฤษฎีความได้เปรียบเปรียบเทียบ ComparativeAdvantage
จานวนทรัพยากร (หน่วย) ที่ต้องใช้ในการผลิต
น้ามันปาล์มข้าวสารต่อ 1 ตัน
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 20 25
ไทย 80 40
มาเลเซีย : ไทย 1 : 4 1 : 1.6

13. ทฤษฎีความได้เปรียบเปรียบเทียบ ComparativeAdvantage
กรณีที่แต่ประเทศใช้ทรัพยากรผลิตสินค้าที่ตนมีความ
ชานาญและได้เปรียบ
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย (600 หน่วย) 600/20 = 30 200/25 = 8
ไทย (800 หน่วย) 0 800/40 = 20
ผลผลิตรวม 30 28
ผลผลิตที่เกิดจากปริมาณทรัพยากรดังกล่าว
ของแต่ละประเทศ (ตัน)
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 400/20 = 20 400/25 = 16
ไทย 400/80 = 5 400/40 = 10
ผลผลิตรวม 20 + 5 = 25 16 + 10 = 26

14. ทฤษฎีความได้เปรียบเปรียบเทียบ ComparativeAdvantage
ส่วนเพิ่มที่เกิดจากการค้าระหว่างประเทศ
เมื่อเทียบกับการผลิตเองทั้งหมด
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 21 - 20 = 1 17 - 16 = 1
ไทย 9 - 5 = 4 11 - 10 = 1
เมื่อไทยกับมาเลเซียมีการค้าระหว่างประเทศ โดยไทยซื้อ
น้ามันปาล์ม 9 ตัน มาเลเซียซื้อข้าว 9 ตัน
น้ามันปาล์ม ข้าวสาร
มาเลเซีย 30 - 9 = 21 8 + 9 = 17
ไทย 0 + 9 = 9 20 - 9 = 11

15.  ในการวางแผนและกาหนดนโยบายของรัฐ ต้องคานึงถึงความ
ได้เปรียบในด้านความสามารถในการผลิต ใช้ความได้เปรียบจาก
ทรัพยากรที่มีผลิตสินค้าที่ชานาญ และไม่นาทรัพยากรไปใช้ผลิตสิ่งที่
ไม่ชานาญ
 การกาหนดแผนทางเศรษฐกิจของแต่ละประเทศจึงต้องพิจารณาจาก
ผลรวมของการผลิตและการค้าระหว่างประเทศ เพื่อเลือกผลิตสินค้าที่
ตนสามารถผลิตได้อย่างมีประสิทธิภาพ
 ทฤษฎีนี้เป็นองค์ประกอบสาคัญต่อการส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ
 ในทางปฏิบัติ ต้องคานึงถึงปัจจัยในส่วนที่เกี่ยวกับค่าขนส่งและ
ข้อจากัดทางการค้าระหว่างประเทศอีกด้วย
ทฤษฎีความได้เปรียบเปรียบเทียบ ComparativeAdvantage

16.  Eli Heckscher and Bertil Ohlin
 ได้ขยายแนวคิดเดิมไปสู่ ปัจจัยสาคัญอื่นๆ ของประเทศ เนื่องจากแต่ละ
ประเทศมีปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการผลิตเหล่านี้แตกต่างกัน ทาให้ต้นทุน
การผลิตต่างกัน ยิ่งทรัพยากรเหล่านี้มีมาก ต้นทุนการผลิตยิ่งต่า
 แต่ละประเทศจะส่งสินค้าที่ใช้ทรัพยากรที่มีอยู่มากในประเทศในการ
ผลิตออกจาหน่ายต่างประเทศ และสั่งสินค้าเข้าที่ไม่สามารถทาใน
ประเทศได้เนื่องจากขาดแคลนทรัพยากร
 ดังนั้นการค้าระหว่างประเทศถูกกาหนดโดยปัจจัยพื้นฐานของประเทศ
มิใช่จากแรงงานเพียงประการเดียว
ทฤษฎีเฮกเชอร์ ออแลง Heckscher-OhlinTheory

17. ทฤษฎีเฮกเชอร์ ออแลง Heckscher-OhlinTheory
 พิจารณาปัจจัยที่เกี่ยวข้องในภาพรวมมากกว่าในลักษณะของตัวแบบ
(Model) เช่นทฤษฏีของริคาโด (ผลผลิตและแรงงาน) ซึ่งเป็นเพียง
หนึ่งในปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการค้าระหว่างประเทศ
 Wassily Leontief
 ค้บพบสิ่งที่ขัดแย้งกับทฤษฎีของเฮกเชอร์ ออแลง และขัดแย้งกับ
ความน่าจะเป็น Leontief Paradox
 ประเทศที่ควรจะส่งออกสินค้าที่ใช้ทุนสูง เนื่องจากได้เปรียบด้าน
เงินทุน กลับส่งออกสินค้าที่ใช้ทุนต่ากว่า นาเข้าสินค้าที่ใช้ทุนสูงกว่า
 สินค้าบางชนิดที่ต้องใช้ทุนในการผลิตมาก กลับผลิตในประเทศที่
ค่าแรงต่ากว่าเพื่อให้ต้นทุนไม่สูงจนเกินไป

18. ทฤษฎีเฮกเชอร์ ออแลง Heckscher-OhlinTheory
 สินค้าบางอย่างใช้เทคโนโลยีสูง กลายเป็นสินค้าราคาไม่แพง และ
ล้าสมัยเร็วเช่น คอมพิวเตอร์
 สาหรับประเทศไทย เป็นประเทศส่งออกรถยนต์ซึ่งเป็นธุรกิจที่ต้องใช้
ทุนและเทคโนโลยีที่ประเทศไทยไม่มีเลย แต่การไหลเข้าของทุนและ
เทคโนโลยีจากต่างประเทศทาให้ประเทศไทยเป็นผู้ส่งออกรถยนต์ได้
ทั้ง ๆ ที่ประเทศไทยควรส่งออกสินค้าเกษตรเพราะมีที่ดินและแรงงาน
 ในความเป็นจริง ประเทศไทยจึงเป็นเพียงฐานแรงงานและฐานการ
ผลิตของต่างชาติ เป็นเพียงทางผ่านของทุนและผลกาไรของต่างชาติ
เท่านั้น

19.  Raymond Vernon
 เป็นทฤษฎีเกี่ยวกับพัฒนาการของวงจรชีวิตของผลิตภัณฑ์ตั้งแต่
จุดเริ่มต้นจนพัฒนาไปสู่จุดสูงสุด
 ในระยะแรก ราคาไม่ใช่ปัจจัยสาคัญในการเลือกซื้อสินค้า เนื่องจาก
เป็นสินค้าใหม่ที่แตกต่างจากสินค้าอื่นในตลาด
 เมื่อความต้องการสินค้าถึงจุดอิ่มตัว ราคาจะเข้ามามีบทบาทในการ
รักษาส่วนแบ่งตลาด ต้นทุนการผลิตจึงมีส่วนสาคัญ ทาให้ต้องย้าย
ฐานการผลิตไปประเทศที่มีค่าแรงต่ากว่า
ทฤษฎีวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ The Product Life-CycleTheory

20. ทฤษฎีวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ The Product Life-CycleTheory

21. ทฤษฎีวงจรชีวิตผลิตภัณฑ์ The Product Life-CycleTheory
 ขั้นตอนที่ 1 ช่วงแนะนา เป็นช่วงการคิดค้นนวัตกรรมด้วยการวิจัย
พัฒนาที่ทันสมัยที่ยังไม่มีผู้อื่นทาได้ การใช้แรงงานมีความชานาญสูง
ราคาผลิตภัณฑ์ค่อนข้างสูง มีการพัฒนาไปสู่การผลิตที่มีมาตรฐาน
 ขั้นตอนที่ 2 ช่วงเจริญเติบโต หลังจากแนะนาออกสู่ตลาดจะมีการการ
ส่งออก ทาให้มีการย้ายฐานการผลิตไปยังต่างประเทศเพราะคู่แข่งใน
ประเทศมีมากขึ้น
 ขั้นตอนที่ 3 ช่วงอิ่มตัว การนาเข้าจากประเทศต้นแบบหมดไป แต่จะ
ใช้ประโยชน์จากค่าจ้างแรงงานราคาถูกในประเทศกาลังพัฒนาเป็น
ฐานการผลิต
 ขั้นตอนที่ 4 ช่วงลดลง สินค้าตกรุ่น ยอดขายลดลง ทาให้ผลักดันให้มี
การพัฒนาผลิตภัณฑ์ใหม่

22.  Michael Porter
 หาข้อสรุปว่าเหตุใดบางประเทศประสบความสาเร็จหรือความล้มเหลว
ในธุรกิจระหว่างประเทศ
 พบว่ามีกลุ่มปัจจัยที่เกี่ยวข้อง 4 กลุ่มคือ
 ปัจจัยพื้นฐานของประเทศ (Factor endowments)
 ความต้องการสินค้าของประเทศนั้น (Demand conditions)
 อุตสาหกรรมสนับสนุนและกลยุทธ์ทางธุรกิจ (Related and supporting
industries)
 โครงสร้างทางการบริหารและคู่แข่งขันขององค์กรธุรกิจ (Firm strategy,
structure, and rivalry)
ทฤษฎีความได้เปรียบในการแข่งขันระหว่างประเทศ
NationalCompetitive Advantage

23.  หมายถึงปัจจัยขั้นพื้นฐานที่จาเป็นต่อการผลิต
 จัดกลุ่มปัจจัยออกเป็น
 ปัจจัยพื้นฐาน
ทรัพยากรธรรมชาติ ภูมิอากาศ สถานที่ จานวนประชากร
 ปัจจัยระดับสูง (Advanced factors)
ระบบคมนาคมขนส่งและสาธารณูปโภค ความชานาญของแรงงาน
ประสิทธิภาพในการวิจัยค้นคว้า ปัจจัยระดับสูงเกิดจากตัวบุคคล
องค์กร และการดาเนินงานของรัฐในการส่งเสริมด้วย
 ทฤษฏีนี้ให้ความสาคัญกับปัจจัยระดับสูงมาก เนื่องจากปัจจัยระดับสูง
บางชนิดสาคัญต่อความสาเร็จอย่างมาก
ปัจจัยพื้นฐานของประเทศ Factor Endowments

24.  ความต้องการสินค้าของประชาชนในประเทศ มีบทบาทต่อความสาเร็จ
ของธุรกิจทั้งในแง่การพัฒนาและปริมาณการผลิต
 ถ้าผู้บริโภคมีความต้องการสินค้าที่แข็งแรงและทนทาน จะเป็นแรง
กดดันให้ผู้ผลิตเน้นที่คุณภาพและความทนทาน
 ถ้าผู้บริโภคต้องการความทันสมัยและแตกต่าง ผู้ผลิตต้องทาการวิจัย
เพื่อหาผลิตภัณฑ์ใหม่ๆออกสู่ตลาด
 ปริมาณความต้องการก่อให้เกิดต้นทุนต่อหน่วยต่า (Economy of
Scale) แม้จะเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีคุณภาพและใช้เทคโนโลยีสูงก็ตาม
ความต้องการสินค้าชนิดดังกล่าวของประเทศนั้น ๆ
Demand Conditions

25.  ธุรกิจแต่ละชนิดไม่สามารถดาเนินการทุกอย่างได้ตามลาพัง จาเป็นต้อง
พึ่งพาอาศัยธุรกิจอื่นเป็นส่วนประกอบ เช่นการผลิตชิ้นส่วนต่าง ๆ
 อุตสาหกรรมสนับสนุนจึงเป็นรากฐานสาคัญในการพัฒนาอุตสาหกรรม
 ประเทศที่มีอุตสาหกรรมสนับสนุนตั้งแต่แรกเริ่มจนถึงขั้นสุดท้าย ย่อม
ได้เปรียบในการพัฒนาธุรกิจและศักยภาพในการแข่งขันกับประเทศอื่น
อุตสาหกรรมสนับสนุนและเกี่ยวข้อง
Related and Supporting Industries

26.  ปัจจัยในการสร้างความสาเร็จให้แก่การค้าระหว่างประเทศได้แก่
องค์กรธุรกิจของแต่ละประเทศและการแข่งขันภายในประเทศ
 สัมพันธ์กับระบบวัฒนธรรมและแนวคิดของประชาชนแต่ละเชื้อชาติ
อีกด้วย
 นอกจากนี้เมื่อธุรกิจขยายตัว ผู้บริหารจาเป็นต้องศึกษาในเรื่องของ
การปรับโครงสร้างองค์กร
 นอกจากนั้น เมื่อคู่แข่งในท้องถิ่นเพิ่มขึ้น แต่ขนาดของตลาดมีจากัด
ธุรกิจจะอยู่รอดได้จึงจาเป็นต้องออกสู่ตลาดโลก
กลยุทธ์ทางธุรกิจ โครงสร้างทางการบริหารและคู่แข่งขันขององค์กรธุรกิจ
Firm Strategy, Structure, and Rivalry

27.  ปัจจัยที่ทาให้การค้าระหว่างประเทศไม่เป็นไปตามทฤษฏี
 หมายถึงปัจจัยที่มีผลทาให้ปริมาณและราคาของสินค้าที่ซื้อขายกัน
ระหว่างประเทศต่างๆไม่เป็นไปตามกลไกตลาด หรือทาให้กลไกตลาด
ไม่สามารถดาเนินได้อย่างอิสระ
 เหตุผลในการสร้างอุปสรรคทางการค้าของรัฐบาลประเทศต่างๆ
 ลดปัญหาการขาดดุลการค้าและดุลการชาระเงิน
 ส่งเสริมให้ธุรกิจท้องถิ่นสามารถแข่งขันกับธุรกิจต่างประเทศได้
 กระตุ้นให้เกิดการลงทุนภายในซึ่งส่งผลต่อการจ้างงาน
 ทาให้เกิดอุตสาหกรรมการผลิตเพื่อทดแทนการนาเข้า
 เหตุผลทางการเมือง โดยประเทศมหาอานาจกดดันให้ปฏิบัติตามพันธกรณี
อุปสรรคทางการค้า Trade Barriers

28. อุปสรรคจากภาษีและโควต้า Tariff and Quota
 อุปสรรคจากภาษีขาเข้า Tariff
 รัฐกาหนดภาษีขาเข้าสูงทาให้สินค้าชนิดนั้นราคาสูงกว่าสินค้าภายในประเทศทา
ให้แข่งขันได้ยาก
 การจากัดปริมาณนาเข้า Quantity Limit or Quota
 การกาหนดปริมาณการนาเข้าของสินค้าเพื่อมิให้สินค้าต่างประเทศมีส่วนครอง
ตลาดจนทาให้กิจการท้องถิ่นเสียหาย
 อาจมีผลทาให้อุตสาหกรรมภายในไม่พัฒนา เนื่องจากไม่มีคู่แข่ง
 การกาหนดราคาขายร่วมในตลาดระหว่างประเทศ International price
fixing
 มีการร่วมตัวกันของประเทศหรือผู้ผลิตสินค้าเพื่อกาหนดราคาขายใน
ต่างประเทศร่วมกัน เช่นกลุ่มประเทศผู้ผลิตน้ามันออกจาหน่ายหรือกลุ่ม OPEC

29.  การควบคุมทางการเงิน Financial control
 การควบคุมเกี่ยวกับระบบการแลกเปลี่ยนเงินตราต่างประเทศ (Exchange
control) การควบคุมดังกล่าวมีผลต่อการค้าระหว่างประเทศโดยตรง
เนื่องจากระบบเงินตรา (Currency) เป็นปัจจัยสาคัญของการค้าระหว่าง
ประเทศ
 การควบคุมการลงทุนจากต่างประเทศ Foreign investment
control
 เป็นการควบคุมการลงทุนจากต่างประเทศในรูปแบบต่าง ๆ เช่นห้ามถือหุ้น
เกินสัดส่วนที่กาหนด ห้ามมิให้ส่งกาไรออกเกินกาหนด การควบคุมรายจ่าย
ค่าสัมปทาน royalty
 การควบคุมเหล่านี้ไม่เกิดผลดีต่อธุรกิจระยะยาวของประเทศเหล่านั้นเอง
อุปสรรคจากปัจจัยที่ไม่ใช่ภาษี Nontariff Barrier

30.  ปัจจัยอื่น
 กฏหมาย ข้อบังคับ หรือระเบียบราชการต่างๆที่ก่อให้เกิดความล่าช้า และ
ความสับสนในการนาเข้า ส่งออก หรือการลงทุน
 อุปสรรคทางเทคนิค (Technical barrier) เช่น การกาหนดมาตราฐาน
ของผลิตภัณฑ์ให้สูง จนต่างประเทศไม่สามารถนาเข้าได้
 การกาหนดปัจจัยทางสังคมที่แต่ละประเทศมีความพร้อมไม่เท่ากัน
 นโยบายของรัฐ เช่น สนับสนุนให้ใช้ของที่ผลิตในประเทศแทนการใช้
สินค้าชนิดเดียวกันจากต่างประเทศ
อุปสรรคจากปัจจัยที่ไม่ใช่ภาษี Nontariff Barrier