Energa kalendarze 2011 konkurs 18 mała

M.IN. DIODA LED, TURBINA WIATROWA, SYSTEM KERS,
EKO BATERIA SŁONECZNA, TRAMWAJ I WIELE INNYCH!

WYNALAZKI

ENERGA Kalendarze 2011_ konkurs_18.indd 1 2010-10-15 09:10:56

ENERGA SA
ul. Reja 29, 80-870 Gdańsk
T +48 58 77 88 300
F +48 58 77 88 399
energa.sa@energa.pl
www.energa.pl


WYNALAZEK:

LED
Dioda LED (Light Emitting Diode) to mała
żarówka, która zdążyła już na stałe wpisać
się we współczesną codzienność, stając się
swoistym symbolem nowoczesnej cywilizacji.
Diody LED można obecnie znaleźć praktycz- 30 razy dłużej od konwencjonalnych żaró-
nie w każdym urządzeniu elektronicznym. wek. Nie marnują one także energii elek-
Coraz częściej używa się ich także jako trycznej, zużywając relatywnie niewielką
źródło światła – w samochodach, pomiesz- jej ilość na emisję ciepła.
czeniach czy przestrzeniach publicznych.
Wynalezienie diody elektroluminescencyjnej
Dzieje się tak ze względu na wysoką wy-
tradycyjnie przypisuje się amerykańskiemu
dajność i niezawodność tej technologii.
inżynierowi Nickowi Holonyakowi junioro-
Diody LED, przy podobnej ilości emito- wi, jednak duże zasługi w opracowaniu tej
wanego światła, potrzebują mniej energii technologii osiągnął rosyjski uczony – Oleg
elektrycznej, niż tradycyjne żarówki czy Władimirowicz Łosewow – który opracował
świetlówki. Odznaczają się wysoką trwa- podwaliny teoretyczne już w latach 20. XX
łością – przyjmuje się, że mogą pracować wieku.
do 5 razy dłużej od świetlówek i nawet
Źródło: Encyklopedia Powszechna PWN, 2009 r.

„Nie możesz przewidzieć
przyszłości, ale możesz ją
wynaleźć.”
Dennis Gabor (1900-1979)
– mieszkający w Anglii węgierski fizyk, laureat Nagrody Nobla

Styczeń
Poniedziałek Wtorek Środa Czwartek Piątek Sobota Niedziela

1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31

WYNALAZEK:

Od zarania dziejów człowiek szukał sposobu
na to, by rozjaśnić ciemność i zapewnić sobie
poczucie bezpieczeństwa. Teraz może nie tylko
dysponować światłem, ale i robić to z dbałością
o środowisko naturalne.
Do lamusa odeszła dziś lampa naftowa, Niestety, przełomowy na ówczesny czas
skonstruowana przez Polaka Ignacego wynalazek obecnie okazał się być za mało
Łukasiewicza w 1853 r. Lampy gazowe wydajny i nieekologiczny – żarówka emituje
znajdziemy już tylko w muzeach i zabyt- bowiem dużo więcej ciepła niż światła.
kowych rejonach miast. W związku z tym od 1 września 2009 r. Unia
Europejska stopniowo wycofuje tradycyjne
Przełom w oświetlaniu przyniosła w 1879 r.
żarówki z użycia i zastępuje je lampami
lampa żarowa, czyli popularna żarówka.
fluorescencyjnymi oraz diodowymi. To
Jej wynalezienie przypisuje się Ameryka-
właśnie tym ostatnim przypisuje się obec-
ninowi Thomasowi Edisonowi, choć nie
nie najlepszą wydajność i przyjazność dla
wolno zapominać, że nie był on pierwszym
środowiska.
wynalazcą, który skonstruował żarówkę.

„Nie bój się cieni.
One świadczą o tym, że gdzieś
znajduje się światło.”
Oscar Wilde (1854-1900)
– irlandzki poeta, prozaik, dramatopisarz i filolog klasyczny

Luty

1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28


WYNALAZEK:

Energia odnawialna to znak nowoczesności
i przyszłość ludzkości. Jednak fundamenty
pod obecną praktykę w tej dziedzinie naukowcy
położyli już przeszło 100 lat temu.
Za ojca chrzestnego ogniw słonecznych efekt fotoelektryczny, za wyjaśnienie które-
uznaje się Antoine Henri Becquerela. To on go Albert Einstein zdobył Nagrodę Nobla)
w 1839 r. jako pierwszy zaobserwował efekt stworzyli Chapin, Fuller i Pearson w 1954 r.
fotowoltaiczny (powstanie siły elektromo- Od tego czasu trwają prace mające na celu
torycznej w ciele stałym pod wpływem zwiększenie wydajności ogniw. Obecnie fo-
promieniowania świetlnego), a 64 lata toogniwa montuje się m.in. w urządzeniach
później, wspólnie z Piotrem i Marią Curie, elektronicznych, sztucznych satelitach
odebrał Nagrodę Nobla za odkrycie zjawiska i samochodach hybrydowych. Ich zastoso-
promieniotwórczości. Odkrycie zjawiska wanie staje się coraz bardziej powszechne,
fotowoltaicznego pozwoliło Charlesowi co można zaobserwować także na polskich
Frittowi w 1883 r. skonstruować pierwsze drogach.
fotoogniwo. Natomiast pierwsze wysoce
wydajne ogniwo słoneczne (wykorzystujące

Henri Becquerel

„Stanowczość jest
często sztuką okrucieństwa
w stosownej chwili.”
Henri Becquerel (1852-1908)
– francuski chemik i fizyk, laureat Nagrody Nobla,
uznany za ojca chrzestnego ogniw słonecznych

Marzec

1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30 31


WYNALAZEK:

Dzięki ludzkiej innowacyjności i wykorzystaniu
zjawiska indukcji elektromagnetycznej
w kuchni, gotowanie stało się nie tylko proste,
ale dodatkowo oszczędne i wydajne.
Indukcję elektromagnetyczną zaobserwo- nagrzewa się garnek i potrawa, a nie sama
wał Michael Faraday w 1831 r., kładąc tym płyta. Do tego czas gotowania tą metodą
samym podwaliny pod rozwój całej elek- jest krótszy nawet o 30% w porównaniu
trodynamiki. Dzięki temu odkryciu udało z konwencjonalnymi kuchenkami. Obniża
się wybudować urządzenia elektryczne się tym samym zużycie energii, co w rezul-
wytwarzające prąd, takie jak prądnice, tacie prowadzi do zmniejszenia wydatków
transformatory i cewki. Zasady indukcji i wpływu na środowisko naturalne. Dzięki
rządzą także wynalazkiem, który w latach temu kuchenki indukcyjne zaczynają dziś
70. XX wieku zrewolucjonizował gotowanie wypierać z rynku kuchnie gazowe i cera-
– kuchnią indukcyjną. W wyniku działania miczne.
szybkozmiennego pola magnetycznego,
w trakcie gotowania na płycie indukcyjnej

Michael Faraday

„Nic nie jest zbyt piękne,
by mogło być
prawdziwe.”
Michael Faraday (1791-1867)
– angielski chemik i fizyk, samouk, pierwszy zaobserwował
zjawisko indukcji elektromagnetycznej

Kwiecień

1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30


WYNALAZEK:

Mobilność wpisana jest w naturę ludzi,
którzy popychani ciekawością od zarania
dziejów odkrywali nowe tereny. Kolejne środki
transportu towarzyszą więc ludziom niemalże
cały czas.
Zasadę przemiany energii elektrycznej elektryczne. Dzisiaj ponad połowę wytwa-
na mechaniczną poznano na początku rzanej energii elektrycznej zużywają te
XIX w., dzięki pracy Michaela Faradaya. To właśnie silniki. Kolejnym odkryciem, które
właśnie jego odkrycia umożliwiły budowę przyczyniło się do popularyzacji transportu,
pierwszych silników elektrycznych, które stał się silnik o zapłonie samoczynnym.
sukcesywnie unowocześniano. Wielu wy- Wynalazł go w 1892 r. Rudolf Diesel. Co
nalazców stawiało sobie za cel zwiększenie ciekawe, już sam Diesel starał się zbudować
wydajności silnika elektrycznego. Dokonali silnik napędzany olejem roślinnym. Silnik
tego Frank J. Sprague (silnik na prąd stały) Diesla zaczęto stosować w samochodach
i Nikola Tesla (silnik na prąd zmienny). w latach 40. XX w. Obecnie napędza on
Wynalazek ten zrewolucjonizował prze- ponad połowę rejestrowanych w Europie
mysł – wysoce szkodliwe dla środowiska aut.
silniki parowe zaczęto zamieniać na silniki

Rudolf Diesel

„Gdy nadejdzie era silników
automobilowych, dopełni się
dzieło mojego życia.”
Rudolf Diesel (1858-1913)
– niemiecki konstruktor, twórca silnika Diesla

Maj

1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31

WYNALAZEK:

Siła wiatru przez długie lata napędzała głównie
statki i maszyny fabryczne. Dopiero stosunkowo
niedawno człowiek nauczył się wykorzystywać
siłę wiatru w produkcji energii elektrycznej.
Za pierwsze znane próby wykorzystywania Jednocześnie ilość energii produkowanej
energii wiatrowej uznaje się wiatraki bu- przez siłownie wiatrowe wzrosła w tym
dowane w Persji już 200 lat p.n.e. Pierwsze czasie o ponad 30%. Jest to m.in. wynik
znane nam konstrukcje wiatraków powstały dyrektyw Unii Europejskiej, nakazujących
w IX w., a do Europy dotarły trzy wieki póź- krajom członkowskim zwiększenie pro-
niej. Mistrzami w budowie turbin wiatro- centowego udziału energii odnawialnej
wych, zamieniających energię kinetyczną w całości konsumowanej energii.
wiatru na pracę mechaniczną, są Duńczycy.
Źródło: Encyklopedia Powszechna PWN,
Do 1900 r. w Danii pracowało już ok. 2500
2009 r.
takich wiatraków. Jednak pierwszą turbinę
wiatrową w 1887 r. skonstruował nie Duń-
czyk, a Szkot – inżynier James Blyth.

W 2009 r. energia pochodząca z siłowni
wiatrowych stanowiła 1,3% świa-
towej konsumpcji energii
e l e k t r y c z n ej.

„Wszystko powinno być
tak proste, jak tylko się da,
ale nie prostsze.”
Albert Einstein (1879-1955)
– fizyk, filozof, laureat Nagrody Nobla

Czerwiec

1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30


WYNALAZEK:

W 1832 r. inżynier John Stephenson
zaprojektował i uruchomił pierwszą na
świecie miejską linię tramwajową. Po szynach
wbudowanych w ulicę poruszał się wagonik
ciągnięty przez konie.
Przez wiele lat szukano optymalnego paliwowy i narastający problem smogu
sposobu napędzania tramwajów. Próbo- w miastach spowodowały renesans tego
wano wszystkiego – od zwierząt, przez ekologicznego i szybkiego środka transpor-
silniki parowe, spalinowe, aż po systemy tu. Linie tramwajowe przywrócono na nowo
sprężonego powietrza. Pierwszy tramwaj w takich miastach jak Paryż, Barcelona czy
elektryczny skonstruował Werner Siemens Ateny.
w 1881 r. Silnik elektryczny stał się z cza-
W Polsce przodownikiem komunikacji tram-
sem najczęstszym sposobem napędzania
wajowej jest niewątpliwie Poznań, którego
tramwaju.
władze pragną, aby był on podstawowym
Do drugiej połowy XX w. tramwaje stano- środkiem komunikacji miejskiej. Również
wiły najpopularniejszą formę komunikacji Kraków, Warszawa czy Gdańsk prowadzą
miejskiej na świecie. Po II wojnie światowej systematyczną, generalną renowację tabo-
wzrost popularności małych samochodów ru. W Krakowie powstał nawet pierwszy
spowodował likwidację wielu sieci tramwa- w Polsce tunel tramwajowy o długości 1500 m.
jowych, jednak końcówka wieku XX, kryzys

Ernst Werner von Siemens

„Technika zdobyła środki, dzięki którym można
wytwarzać prądy elektryczne o nieograniczonej mocy, w sposób
tani i prosty, wszędzie gdzie dostępna jest siła mechaniczna.
Będzie to fakt najwyższej wagi w wielu aspektach.”
Ernst Werner von Siemens (1816-1892)
– niemiecki wynalazca, konstruktor pierwszego tramwaju elektrycznego

Lipiec

1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 31


WYNALAZEK:

Koło wodne jest jedną z najstarszych czystych
technologii pozyskiwania energii przez
człowieka. Znana od I wieku p.n.e. konstrukcja,
dawniej wykorzystywana do napędzania
młynów czy narzędzi w tartakach lub kuźniach,
dała początek nowoczesnej, niekonwencjonalnej,
ekologicznej i odnawialnej technologii
wytwarzania energii elektrycznej za pomocą
turbin wodnych, wykorzystywanych dzisiaj
na całym świecie.
Turbina wodna to podstawowe narzędzie ziemiach polskich była elektrownia Struga
używane do pozyskiwania energii z prze- na rzece Słupi, uruchomiona w 1896 r.
pływu wody w elektrowniach wodnych.
Do dziś na całym świecie zbudowano
Duży wkład w rozwój technologii miał John
wiele zarówno ogromnych, jak też małych,
Smeaton, który w roku 1759 otrzymał Medal
lokalnych elektrowni. Ekspertami w wy-
Copleya za badania nad zagadnieniami
korzystaniu energii z przepływu wody
związanymi z mechaniką pracy kół wodnych
są Norwegowie, którzy 99% energii elek-
oraz wiatraków. Prototyp turbiny wodnej,
trycznej pozyskują właśnie w ten sposób.
powstały w oparciu o koło wodne, skonstru-
Szczególnie korzystne dla środowiska są
ował w 1827 r. Francuz Benoit Fourneyron.
małe elektrownie wodne, dzięki niewiel-
Jego projekt został udoskonalony w drugiej
kiemu zużyciu własnemu energii, zerowej
połowie XIX w. Natomiast pierwszą na
emisji substancji szkodliwych do otoczenia,
świecie elektrownię wykorzystującą natu-
regulacji stosunków wodnych w okolicy
ralny przepływ wody zbudowali w 1882 r.
i długowieczności.
Amerykanie – w Appleton na rzece Fox. Zaś
pierwszą elektrownią wodną powstałą na Źródło: Encyklopedia Powszechna PWN, 2009 r.

John Smeaton

„Kamień, drewno i żelazo łączy się metodami
mechanicznymi, ale największym zadaniem
jest dbałość o zwierzęcą część maszynerii.”
John Smeaton (1724-1792)
– wybitny angielski inżynier budownictwa, fizyk, nazywany ojcem inżynierii lądowej

Sierpień

1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31


WYNALAZEK:

KERS
Hamowanie rekuperacyjne, zwane również
hamowaniem odzyskowym czy KERS
(Kinetic Energy Recovery System), ma szansę
zrewolucjonizować w przyszłości wydajność
energetyczną środków transportu.
Podczas hamowania pojazdu energia ki- z hamowania. System odzysku energii
netyczna zostaje zamieniona w cieplną kinetycznej znajduje się jeszcze w fazie
i oddana do otoczenia. Idea, jaka przyświe- intensywnych testów.
ca systemowi KERS, to zamiana energii
W przyszłości energia pozyskiwana przez
kinetycznej hamowania na elektryczną, co
KERS będzie najprawdopodobniej służyła
dzieje się za pomocą dodatkowego silnika
do napędzania silników samochodów
elektrycznego, działającego w trakcie ha-
hybrydowych, co w znacznym stopniu
mowania jak generator. Pozyskany w ten
przyczyni się do redukcji zużycia paliw
sposób prąd gromadzony jest w specjalnych
płynnych – a co za tym idzie – zmniejsze-
akumulatorach do momentu jego wykorzy-
nia emisji dwutlenku węgla do atmosfery.
stania.
Trwają również prace nad wdrożeniem
System, opracowany przez ekipę BMW systemu KERS przy produkcji tramwajów
Sauber na potrzeby Formuły 1 w 2009 r., i pociągów, które energię zgromadzoną
znalazł już zastosowanie przy produkcji przy hamowaniu przekazywałyby do sieci
pojazdów. Audi A4 E to pierwszy samochód trakcyjnej, umożliwiając jej wykorzystanie
z montowanym seryjnie systemem KERS, innym pojazdom.
który odzyskuje i przechowuje energię
Źródło: www.formula1.com, www.autoevolution.com

„Wszystko można robić
lepiej, niż robi się dzisiaj.”

Henry Ford (1863-1947)
– przemysłowiec amerykański, założył spółkę Ford Motor Company

Wrzesień

1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30


WYNALAZEK:

Biomasa to trzecie co do wielkości naturalne
źródło energii na świecie. Może mieć postać
stałą, ciekłą lub gazową. Biomasa to w szerokim
pojęciu każda substancja organiczna ulegająca
biodegradacji, która poprzez spalanie,
przetworzenie lub fermentację wytwarza
energię.
Biomasa w stałej postaci to najczęściej Z biomasy wytwarza się także gaz otrzy-
pozostałości i odpady, głównie przemysłu mywany w oczyszczalniach ścieków
rolniczego. Zdarza się, że sama w sobie i składowiskach odpadów. Wydzielany
jest produktem, a nie odpadem. Dobrym wtedy metan i dwutlenek węgla są wyko-
przykładem takiej biomasy jest paliwo rzystywane do wytwarzania energii przy
uszlachetnione, czyli brykiet – którego pomocy specjalnych kotłów i turbin. Dzięki
używamy podczas weekendowego grillo- temu gazy cieplarniane nie wydostają się
wania. Paliwa tego typu (jak brykiet czy do atmosfery i można jest przetworzyć na
palety drzewne) pozyskuje się poprzez „czystą” energię. Biomasa w postaci ciekłej
prasowanie, suszenie i mielenie bioma- może być np. alkoholem uzyskiwanym przy
sy. W efekcie wytworzone paliwo jest fermentacji roślin cukrowych lub paliwem
wydajniejsze i tańsze w użytkowaniu od organicznym z roślin oleistych. Uzyskiwane
choćby oleju opałowego. Dodatkowo, przy w ten sposób biopaliwa stają się coraz
jego spalaniu wydziela się niewielka ilość bardziej popularne także w Polsce.
dwutlenku węgla, którą bez problemu mogą
Źródło: Słownik hydrobiologiczny – terminy, pojęcia,
przetworzyć rośliny.
interpretacje, PWN, 2002 r.

„Cierpliwość i wytrwałość mają
magiczne działanie – dzięki nim trudności
znikają, a przeszkody ulatniają się.”
John Quincy Adams (1767-1848)
– amerykański prawnik, dyplomata i polityk, szósty prezydent USA

Październik

1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31

WYNALAZEK:

Sycylijska wyspa Lipari to miejsce
powstania pierwszej łaźni murowanej,
w której do ogrzewania wykorzystywano
wodę geotermalną. Było to około 1500 r.
p.n.e. Do dzisiaj na całym świecie korzysta
się z gorących wód geotermalnych jako
ekologicznego i niewyczerpalnego źródła energii.
Reakcje rozpadu radioaktywnych izotopów neutralna dla przyrody. Niezaprzeczalną
w płaszczu Ziemi podgrzewają wnętrze zaletą tej technologii jest jej niezależność
naszej planety do ok. 5400 stopni Celsjusza. od warunków pogodowych – w przeci-
Woda zalegająca poniżej 1000 m w głąb wieństwie do energii słonecznej czy wia-
skorupy ziemskiej na obszarach dużej ak- trowej.
tywności wulkanicznej bądź sejsmicznej
Liderem w wykorzystaniu wód geoter-
(woda geotermalna), po wydobyciu na
malnych jako źródła ciepła jest Islandia,
powierzchnię stanowi doskonałe i niewy-
której terytorium w znacznym stopniu
czerpalne źródło energii cieplnej. Już ludy
pokrywają rejony aktywne sejsmicznie.
starożytne używały gejzerów i gorących
Aż 85% zapotrzebowania na ciepło w tym
źródeł do ogrzewania budowli, mycia czy
kraju zaspokajane jest energią z tego źródła,
gotowania.
natomiast gorąca woda w kranie ma pocho-
Dziś z zastosowaniem technologii odwier- dzenie geotermalne aż w 99% islandzkich
towej oraz pomp, pobrana z wnętrza Ziemi domostw. W Polsce wody geotermalne
gorąca woda, po oddaniu ciepła wtłaczana występują na prawie 80% obszaru kraju.
jest z powrotem do złoża w celu ponownego Jak dotąd, zbudowano cztery geotermal-
wydobycia po nagrzaniu. O „czystości” ne zakłady ciepłownicze: Bańska Niżna,
technologii geotermii świadczy fakt, że Pyrzyce, Mszczonów i Uniejów.
nie wydziela ona żadnych szkodliwych dla
otoczenia substancji, a więc jest całkowicie

„Sukces to maksymalne
wykorzystanie możliwości
jakie masz.”
Zig Ziglar (ur. 1926)
– znany amerykański pisarz i mówca motywacyjny

Listopad

1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 26 27
28 29 30


WYNALAZEK:

Pozyskiwanie energii z reakcji łańcuchowej
promieniotwórczych pierwiastków nadal budzi
wiele kontrowersji. Nie da się jednak zaprzeczyć,
że jest to najbardziej wydajna czysta technologia
pozyskiwania energii, jaka została dotychczas
wynaleziona przez człowieka.
Pierwsza elektrownia atomowa powstała energia atomowa przeżywa renesans. Nowe
w Obnińsku (ZSRR) w 1954 r., a jej głów- elektrownie powstają w krajach wysoko
nym zadaniem było wzbogacanie uranu rozwiniętych (Francja, Finlandia), jak
na potrzeby produkcji broni atomowej. i rozwijających się (Bułgaria, Armenia).
W latach siedemdziesiątych ubiegłego Szacuje się, że złoża uranu występujące
stulecia zaczęto masowo wykorzystywać na Ziemi wystarczą do zaopatrywania
reaktory atomowe do budowania bloków ludzkości w energię na wiele tysięcy lat.
energetycznych i produkowania energii Dla porównania – paliwa kopalne przy
elektrycznej. Zapał konstruktorów, wy- obecnym stanie eksploatacji wyczerpią się
wołany bezawaryjną i wydajną pracą już za kilkadziesiąt lat. Kulka izotopu uranu
nowego źródła energii, skutecznie ostu- 235U o średnicy 0,5 cm przy odpowiednim
dziły dwie awarie: w Three Mile Island wykorzystaniu dostarcza tyle samo energii,
(1979 r.) i w Czarnobylu (1986 r.). Wnioski ile wytwarza się przy spaleniu 1500 kilo-
wyciągnięte z tych wydarzeń spowodowały gramów węgla.
zaostrzenie norm bezpieczeństwa, a tym
W Polsce na chwilę obecną funkcjonuje
samym – wzrost niezawodności nowocze-
jeden badawczy reaktor jądrowy „Maria”.
snych konstrukcji.
Na najbliższe lata planowana jest budowa
Po roku 2000, wobec nowych między- pierwszych reaktorów do wykorzystywania
narodowych przepisów dot. emisji CO2 komercyjnego.
i chęci dywersyfikacji źródeł energii, czysta
Źródło: Encyklopedia Powszechna, PWN 2009 r.

„Do wielkich osiągnięć
przez wąskie ścieżki.”

Victor Marie Hugo (1802-1885)
– francuski pisarz, poeta, dramaturg i polityk

Grudzień

1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31


Energa kalendarze 2011 konkurs 18 mała

Recommended

Recommended

More Related Content

More from Trojmiasto.pl

More from Trojmiasto.pl (20)

Energa kalendarze 2011 konkurs 18 mała