2. • Η εκκλθςιαςτικι τζχνθ αναπτφχκθκε ενιαία ςε όλθ
τθ λεκάνθ τθσ Μεςογείου κατά τουσ πρϊτουσ
χριςτιανικοφσ αιϊνεσ
• Όμωσ οι επιδρομζσ γοτκικϊν φφλων από τον 5ο μ.Χ.
αι. και μετά άλλαξαν πολιτιςτικά τθ Δυτικι Ευρϊπθ
• Οι κατακτθτζσ εκχριςτιανίςτθκαν ςταδιακά αλλά
δεν είχαν δικι τουσ αρχιτεκτονικι, ηωγραφικι,
γλυπτικι
• Για το λόγο αυτό ςτουσ μεςαιωνικοφσ ναοφσ, ςτθ
ηωγραφικι και ςτθ γλυπτικι τουσ, εμφανίηεται
μίμθςθ τθσ παράδοςθσ με προςκικεσ και αλλαγζσ.
Ακαναςίου Ελζνθ , Θεολόγοσ
2
3. Α. Ναοδομία, εικονογραφία και γλυπτικι ςτθ δυτικι
εκκλθςιαςτικι τζχνθ
• 11οσ αι.: αποκρυςταλλϊνονται δυο τφποι
ναϊν, ο ρομανικόσ και ο γοτκικόσ
• Ο ρομανικόσ ναόσ: γεννικθκε ςτθ Γαλλία
γφρω ςτο 1000μ.Χ
• Είναι ςυνικωσ μεγάλθ τρίκλιτθ βαςιλικι με
μακρφ εγκάρςιο κλίτοσ ςτα ανατολικά
Ακαναςίου Ελζνθ , Θεολόγοσ
4. Ρομανικόσ ρυκμόσ (10οσ-12οσ αι. μ.Χ.)
• Ρωμαϊκά ςτοιχεία ανάμεικτα με ντόπια ςτοιχεία των
ευρωπαϊκϊν λαϊν, κυρίωσ των γερμανικϊν φφλων,
δθμιοφργθςαν τθ βάςθ για τθν ανάπτυξθ τθσ
ρομανικισ τζχνθσ.
• Στθν αρχιτεκτονικι καταςκευάηονται ςυμπαγι και
ογκϊδθ οικοδομιματα, που επιβάλλονται με τισ
διαςτάςεισ τουσ.
• Οι τοίχοι ζχουν μεγάλο πάχοσ, οι κίονεσ και οι πεςςοί
μεγάλο βάροσ.
• Ογκϊδεισ πφργοι και καμπαναριά ξεπερνοφν το φψοσ
τθσ ςαμαρωτισ ςτζγθσ.
5. • Ο τφποσ του ναοφ είναι παραλλαγι του
ρυκμοφ τθσ βαςιλικισ, με ζνα ι τρία κλίτθ
που τζμνονται από ζνα εγκάρςιο
δθμιουργϊντασ ζτςι ςταυρό, όπωσ βλζπουμε
ςτο επόμενο ςχζδιο.
60. • Εκεί όπου ςυνικωσ
υπάρχει θ αψίδα του
Ιεροφ,
• ο ρομανικόσ ρυκμόσ
ζχει πολλζσ μικρότερεσ
αψίδεσ που αποτελοφν
παρεκκλιςια
Ακαναςίου Ελζνθ , Θεολόγοσ
60
64. • Οι ναοί αυτοί
κυμίηουν κάςτρο
• Η εικόνα τουσ είναι
επιβλθτικι, δίνουν
τθν αίςκθςθ
ςτακερότθτασ,
αςφάλειασ και
δφναμθσ.
• Οι δυνατοί πζτρινοι
τοίχοι εκφράηουν τθν
πίςτθ ςτθν ικανότθτα
τθσ Εκκλθςίασ να
μάχεται τισ δυνάμεισ
του κότουσ ωσ τθν
θμζρα τθσ Κρίςθσ
Ακαναςίου Ελζνθ , Θεολόγοσ
64
65. • Η διακόςμθςθ με ανάγλυφα είναι
αυςτθρι και εντυπωςιακι
• Οι εικόνεσ ρομανικοφ ρυκμοφ,
νωπογραφίεσ και ψθφιδωτά,
κυμίηουν τισ βυηαντινζσ εικόνεσ και
χαρακτθριςτικό τουσ είναι οι
ςχθματοποιθμζνεσ, αλφγιςτεσ
μορφζσ
Ακαναςίου Ελζνθ , Θεολόγοσ
65
67. • Οι ρυκμοί αυτοί ςτθν Ιταλία δεν επικράτθςαν
• Κατά τον 15ο αι γίνεται ςτροφι προσ τθν
αρχαιότθτα. τθν αρχιτεκτονικι αναβιϊνουν
αρχαίοι ρυκμοί και ςτοιχεία των πρϊτων
εννζα αιϊνων
68. Γοτκικόσ ρυκμόσ
Από τθ Β. Γαλλία το 12ο αι. εμφανίηεται
ζνασ νζοσ ρυκμόσ, ο γοτκικόσ.
Κφριο χαρακτθριςτικό των ναϊν είναι το
τεράςτιο μζγεκοσ και θ ανάταςθ ςε μεγάλο
φψοσ, με πφργουσ-κωδωνοςτάςια, αλλά και
θ διακοςμθτικότθτα.
69. Γοτκικόσ ρυκμόσ: βαςιλικι με αιχμθρζσ αψίδεσ
Μεγάλα παράκυρα με
υαλογραφιματα.
Κίνθςθ άνωκεν
Παναγία των Παριςίων
127. Σάββας Παυλίδης
Η εκκλθςιαςτικι μουςικι ςτθ Δφςθ
• θμαντικι ζκφραςθ τθσ
εκκλθςιαςτικισ μουςικισ ςτθ
Δφςθ αποτελεί το Γρθγοριανό
μζλοσ, θ μουςικι τθσ Δυτικισ
Εκκλθςίασ όπωσ κακορίςτθκε από
τον πάπα Γρθγόριο τον Διάλογο
(6οσ αι)
128. Σάββας Παυλίδης
• Κατά τουσ πρϊτουσ οκτϊ αιϊνεσ θ μουςικι
διατθροφςε κοινά ςτοιχεία ςε ανατολι και
δφςθ: ιταν μονοφωνικι και χρθςιμοποιοφςε
κλίμακεσ ανάλογεσ με αυτζσ τθσ βυηαντινισ
μουςικισ
129. Σάββας Παυλίδης
• Από τον 9ο και 10ο αιϊνα με
τθν ειςαγωγι ςτουσ ναοφσ
του «οργάνου» θ
εκκλθςιαςτικι μουςικι τθσ
δφςθσ γίνεται ςταδιακά
πολυφωνικι
