ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΑΙΟΥΣ ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥΣ ΑΓΩΝΕΣ

3. Σύμφωνα με την παράδοση, πρώτοι οι θεοί αγωνίστηκαν
στην Ολυμπία. Ο Δίας νίκησε τον Κρόνο στην πάλη, ο
Απόλλωνας τον Ερμή στο δρόμο και τον Άρη στην πυγμή.
Επίσης οι αρχαίες πηγές αναφέρουν αρκετούς ήρωες ως
ιδρυτές των αγώνων.

4. Η απαρχή
των Ολυμπιακών αγώνων
Η εμφάνιση
αθλητικών αγώνων
ως θεσμού στην
Ολυμπία τον 8ο αι.
π.Χ. αποτελεί την
αναγέννηση
πολλών
Μυκηναϊκών
εθίμων μέσα στη
νέα εποχή που
ήλθε μετά την
πτώση του
Μυκηναϊκού
κόσμου..

5. Οι αγώνες
έχουν στοιχεία
της
μυκηναϊκής
λατρείας των
ηρώων, καθώς
και των
επιτάφιων
άθλων που
διοργάνωσε ο
Αχιλλέας προς
τιμήν του
νεκρού φίλου
του
Πατρόκλου.

6. Πάνω απ’
όλα, όμως, η
Ολυμπιάδα
ήταν μια
θρησκευτική
γιορτή και
όχι απλώς
μια σειρά
αθλητικών
εκδηλώσεων.

7. Γίνονταν προς
τιμή του θεού
Δία,
του οποίου το
τεράστιο
άγαλμα
στεκόταν
στην
Ολυμπία.
Φανταστική απεικόνιση του Αγάλματος
του Ολυμπίου Διός

8. Το 776 π.Χ. διεξάγονται
οι πρώτοι Ολυμπιακοί
αγώνες της
Αρχαιότητας, θεσμός
που κράτησε 1170
χρόνια,
μέχρι το 393 μ.Χ. που
καταργήθηκαν από τον
αυτοκράτορα
Θεοδόσιο. Το στάδιο της
αρχαίας Ολυμπίας

10. Αφή Ολυμπιακής φλόγας
Η Ολυμπιακή
Φλόγα είναι ένα
σύμβολο των
Ολυμπιακών
αγώνων.
Είναι
αναπαράσταση
της κλοπής της
φωτιάς του Δία
από τον
Προμηθέα

12. Οι Ολυμπιακοί αγώνες ετελούντο κάθε τέσσερα πλήρη
χρόνια. Το διάστημα που μεσολαβούσε από τη λήξη των
αγώνων ως την αρχή των επόμενων ονομαζόταν
Ολυμπιάς.

13.  Οι αγώνες γίνονταν την
πρώτη πανσέληνο μετά
το θερινό ηλιοστάσιο
(Ιούλιο-Αύγουστο).
 Ως το 684 π.Χ. που τα
αγωνίσματα ήταν έξι, οι
αγώνες γίνονταν σε μια
μέρα.
 Όσο όμως αυξάνονταν τα
αγωνίσματα
 (στην κλασική εποχή
είχαν φτάσει τα 18),
αυξάνονταν και οι μέρες
διάρκειας των αγώνων.

15.  Όλοι όμως, εκτός από τις γυναίκες, είχαν δικαίωμα να
παρακολουθήσουν τους αγώνες ακόμα και οι βάρβαροι
και οι δούλοι.
 Η αυστηρότατη διάταξη που απαγόρευε στις γυναίκες
την παρακολούθηση των αγώνων παραμένει
ανεξήγητη.
 Σύμφωνα με τον Παυσανία η απαγορευτική διάταξη
ίσχυε μόνο για τις παντρεμένες γυναίκες.
 Μόνο η ιέρεια της θεάς Δήμητρας μπορούσε να τους
παρακολουθήσει καθισμένη στο βωμό της θεάς.

16. Η τιμωρία των γυναικών που θα παρέβαιναν τον
απαγορευτικό νόμο ήταν ο θάνατος.
Τις κατακρήμνιζαν από το όρος Τυπαίο.
Ωστόσο η μόνη που παραβίασε το νόμο και δεν
τιμωρήθηκε ήταν η Καλλιπάτειρα,
κόρη του ξακουστού Ολυμπιονίκη Διαγόρα, η οποία
καταγόταν από γένος Ολυμπιονικών.
Για το λόγο αυτό οι κριτές δεν θέλησαν να την
τιμωρήσουν.

17. Κάποτε, λένε, μια ηλικιωμένη γυναίκα πήγε στην
Ολυμπία, μπήκε στο στάδιο, στάθηκε σε μια γωνιά
και παρατηρούσε τους αθλητές που αγωνίζονταν.
Όταν όμως την είδαν οι Ελλανοδίκες, της
έκαναν παρατηρήσεις, γιατί τόλμησε να μπει στο
στάδιο. Εκείνη τότε απάντησε:
Σε ποια άλλη γυναίκα ο θεός, που λατρεύεται
εδώ, έδωσε τέτοια ευκαιρία να καυχιέται πως έχει
πατέρα, τρία αδέλφια ολυμπιονίκες και τώρα τον γιο
της έτοιμο να αγωνιστεί;

18. Καλλιπάτειρα
«Ἀρχόντισσα Ροδίτισσα, πῶς μπῆκες;
Γυναῖκες διώχνει μιὰ συνήθεια ἀρχαία
ἐδῶθε.» «Ἔχω ἕνα ἀνίψι, τὸν Εὐκλέα,
τρία ἀδέρφια, γιό, πατέρα, Ὀλυμπιονίκες·
νὰ μὲ ἀφήσετε πρέπει, Ἑλλανοδίκες,
κι ἐγὼ νὰ καμαρώσω μὲς τὰ ὡραῖα
κορμιά, ποὺ γιὰ τὸ ἀγρίλι τοῦ Ἡρακλέα
παλεύουν, θαυμαστὲς ψυχὲς ἀντρίκειες.
Μὲ τὲς ἄλλες γυναῖκες δὲν εἶμ᾿ ὅμοια·
στὸν αἰῶνα τὸ σόι μου θὰ φαντάζει
μὲ τῆς ἀντρειᾶς τ᾿ ἀμάραντα προνόμια·
μὲ μάλαμα γραμμένο τὸ δοξάζει
σὲ ἀστραφτερὸ κατεβατὸ μαρμάρου
ὕμνος χρυσός, τοῦ ἀθάνατου Πινδάρου.»
Λορέντζος Μαβίλης

19. Πριν από τους
αγώνες,
κήρυκες
περιέτρεχαν την
Ελλάδα και
ανακοίνωναν
την επικείμενη
έναρξή τους.

20. Γινόταν
εκεχειρία,
σταματούσαν
δηλαδή οι πόλεμοι
και μπορούσαν
έτσι οι
αντιπροσωπείες
από τις πόλεις να
φθάσουν στην
Ολυμπία χωρίς να
διατρέξουν
κανέναν κίνδυνο.

21. Όλες οι εχθροπραξίες σταματούσαν, ενώ το κράτος
των Ηλείων ανακηρυσσόταν ουδέτερο και
προσβάσιμο σε όλους.

22.  Οι αθλητές και οι επισκέπτες από πόλεις που
βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση μπορούσαν αν
ταξιδέψουν με ασφάλεια μέσα από εχθρικές περιοχές

23.  Στρατός και όπλα απαγορεύονταν στα
εδάφη της Ηλείας.

24.  Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας
αναστελλόταν
η εκτέλεση θανατικής ποινής.

25.  Παράβαση της εκεχειρίας θεωρούνταν
ασέβεια προς το Δία.

26. Οι τιμές στους
Ολυμπιονίκες

27. Οι αγώνες ήταν στεφανίτες.
Το έπαθλο, δηλαδή, ήταν ένα στεφάνι από
κλαδί αγριελιάς,
ο κότινος.

28. Τα κλαδιά για τα στεφάνια των
νικητών έκοβαν από την
Καλλιστέφανο ελιά που ήταν
νοτίως του ναού του Διός

29. Ένας "παις αμφιθαλής"
(που ήταν δηλαδή στη ζωή
οι γονείς του) με χρυσό
ψαλίδι έκοβε τα κλαδιά.

30. Στη συνέχεια τα πήγαινε
στο ναό της Ήρας και τα
ακουμπούσε επάνω σε μία
χρυσελεφάντινη τράπεζα.

31. Από εκεί τα έπαιρναν οι
Ελλανοδίκες για να στεφανώσουν
τους νικητές.

33. Ανυπολόγιστη,
όμως, ήταν η
ηθική σημασία
της νίκης στην
Ολυμπία.

34. Ο Ολυμπιονίκης όταν επέστρεφε στην
πόλη του απολάμβανε μεγάλες τιμές.

37.  η ισόβια σίτισή του με
δημόσια δαπάνη,
 η ατέλεια (φορολογική
απαλλαγή),
 ενώ στην Αθήνα ο
Σόλων θέσπισε και
χρηματικό βραβείο.

38. Στη Σπάρτη ο νικητής αποκτούσε το δικαίωμα να
πολεμάει δίπλα στο βασιλιά.

39.  Στις δημόσιες
εκδηλώσεις είχαν
πάντα τιμητική θέση,
ενώ πολλές φορές το
όνομά τους
χαρασσόταν πάνω σε
στήλες που
τοποθετούσαν σε
περίοπτη θέση.
 Σε μερικές πόλεις οι
Ολυμπιονίκες
λατρεύονταν σαν
ήρωες μετά το θάνατό
τους.

40. Ο «παις του Κριτίου».
Άγαλμα νεαρού αθλητή από την Ακρόπολη, γύρω
στο 490 π.Χ. (Αθήνα, Μουσείο Ακροπόλεως).

41. Όπως το νερό είναι το πολυτιμότερο από τα
στοιχεία,
και όπως ο σαν το πιο
ακριβό ανάμεσα σε όλα τα αγαθά,
και όπως τέλος,
ο ήλιος φωτοβολεί περισσότερο από κάθε
άλλο άστρο,
έτσι και η Ολυμπία λάμπει σκιάζοντας κάθε
άλλον αγώνα.
(Πίνδαρος, Ολυμπιακή Ωδή για το νικητή σε ιπποδρομία Ιέρωνα το
Συρακούσιο, 1.1, 476 π.Χ.)