3. Tuvalet Alışkanlığı
Tuvalet ve temizlik alışkanlığı insanın sağlıklı yaşamında son derece
önemli rol oynar. Bu alışkanlıkların olumlu bir biçimde kazanılması da
çocuğun ilk temizlik gereksinimlerini karşılamasında aldığı izlenimlerle
ilgilidir. Yine bu alışkanlığın kazanılmasında olgunlaşmanın rolü
büyüktür. Normal bir çocuk ikinci yaşa doğru böbreklerini kontrol
etmeyi yani kaslarını kontrol etmeyi öğrenebilir.
Eğer çocuk 20 aylık olduysa tuvalet eğitimine başlamak için yeterli
olgunluğa ulaştığını düşünebiliriz. Buna rağmen bazı çocuklar, bu
olgunluğa 18. ayda, bazıları da 24. ayda ulaşabilirler.
Bu eğitim süresince, çocuğa baskı yapılmamalıdır. Sevecen bir tutum
ve düzen içinde yürütülen bir kararlılıkla alışkanlığın yerleşmesi
sağlanabilir. Çocuk dışkılama eylemine özendirilmelidir.
Erken aylarda, ayıplayıcı sert bir tutum içinde ele alınan tuvalet
eğitiminin, çocuğun kişilik yapısını olumsuz etkilediği bilinmektedir.
4. Çocuğun Tuvalet Eğitimine Hazır
Olduğunu Gösteren Bazı İşaretler
Uykudan kuru kalkabiliyor ve gün içinde 2 saat kuru kalabiliyorsa,
Büyükler gibi tuvalete gitme isteğini belirtiyorsa,
Altını ıslattığında utanıyorsa,
Islak, kuru, lazımlık vs. gibi tek sözcüklük ifadeler kullanabiliyorsa
çocuk, tuvalet eğitimine hazır demektir.
5. Çocuğun Altını Islatmasının Sebepleri
Çocukların 4–5 yaşına kadar, gece altını ıslatmaları normaldir. Bundan
sonra da gece işemeleri sürerse nedenini araştırmak gerekir. Bir doktora
başvurarak doğuştan bozukluk ya da idrar yollarında iltihap gibi bir
hastalık olup olmadığı araştırılmalıdır. Eğer araştırma sonucu, herhangi bir
hastalık bulunmazsa, şunlar çocuğun altını ıslatma nedeni olabilir:
Tuvalet eğitiminde hatalı tutumlar, altını ıslatma nedeni olabilir.
Özellikle, tuvalet eğitimine erken başlanması ve çocuğun bu işteki
başarısızlığa takılıp kalması rol oynar.
Çocuğun idrar kaçırmasına aşırı tepki gösterilmesi de başarısızlık
korkusuyla gece altını ıslatmaya neden olabilir.
Aşırı disiplin altındaki ve sıkıntılı çocuklarda idrar kesesi kasılır ve
tutabileceği idrar miktarı azalır. Bu da idrar kaçırmayı kolaylaştırır.
Yeni bir kardeşin doğması, çocuğun ilgiyi tekrar üzerine toplayabilmek
için kardeşine özenerek, altını ıslatmasına neden olur.
Bir süre hastahanede kalma, anneden ayrılma, yuva veya okuldaki
stresler de gece altını ıslatma nedenlerindendir.
6.
7. Tuvalet Eğitiminde Dikkat Edilmesi Gerekenler;
Çocuk, tuvalete doğru yaklaşma davranışından, tuvalete girişine
kadar bütün olumlu davranışlarda adım adım ödüllendirilmelidir.
Tuvalet eğitimi süresince çok sabırlı ve sakin olmalıdır. Çocuk, idrar ve
gaitasını yaptığı zaman bunun pis kokulu bir şey olduğunun
hoşnutsuzluğu ona hissettirilmemeli, azarlanmamalıdır. Bunun
fizyolojik bir olay olduğu çocuğa hissettirilmelidir.
Çocuk tuvaletini yaptıktan sonra duyulan memnuniyet söylenmeli ve
alkışlanmalıdır. Çocuğun tuvalete gittiği ve tuvalet eğitimini
kazandığı çocuğun yanında aile bireylerine anlatılarak, çocuk
övülmelidir.
Çocuğun, özellikle uyku saatinden hemen önce ve dinlenme
saatinde tuvalete gitmesi ve bu davranışı, belirli sıklıklarla
tekrarlaması sağlanmalıdır.
Tuvalet alışkanlığını kolay kazanabilmesi için tuvalet kapısı açık
bırakılmalıdır.
Çocuğun, arkadaşını tuvalette gözlemesi, kendisinden de beklenen
bu davranışı daha kolay öğrenmesini sağlayacaktır.
Çocuklara tuvaletten çıkarken su dökmeyi, ellerini sabunla yıkamayı
öğretmek; tuvalet eğitiminin bir parçasıdır. Bu nedenle, üzerinde
önemle durulmalıdır.