1. สงครามสารสนเทศ : ภัยต่อความมั่นคงแห่งชาติ
วันอังคารที่ 23 กุมภาพันธ์ 2553
เวลา 09.00 – 12.00 น.
ห้องประชุมศูนย์ศึกษายุทธศาสตร์ สถาบันวิชาการป้องกันประเทศ
โดย กานต์ ยืนยง

2. เกริ่นนา
• ข้อขัดแย้งในประเทศขณะนี้เป็นปัญหาทางการเมือง ต้องแก้ด้วย
การเมือง
• ปมทางภูมิรัฐศาสตร์ของประเทศไทยทิ้งเงื่อนไขการก่อความไม่สงบใน
ประเทศ
• พัฒนาการของสังคมและมนุษยชาติ เน้นการยอมรับในระบบนิติรัฐ การ
แก้ปัญหาอย่างสันติ และต้องขจัดเงื่อนไขขัดแย้งพื้นฐาน
• ทฤษฎีช่วยโฟกัสมุมมองให้เป็นระบบ แต่ทุกทฤษฎีก็มีข้อจากัด ต้องมี
การตรวจสอบจากข้อเท็จจริงในสนาม

3. สมมติฐาน : พลังมวลชนสองสี
• สองกระแสใหญ่ในสังคม : (1) การตรวจสอบ และเอาผิดผู้ทาหน้าที่
สาธารณะได้ (accountability) (2) ความเท่าเทียมกันทั้งในมิติ
ด้านกฎหมายและโอกาสทางเศรษฐกิจ
• คนชั้นกลาง : การเป็นพลเมือง มีสิทธิ มีส่วนร่วม ในการกาหนด
นโยบายสาธารณะของประเทศ
• คนชั้นรากหญ้า : โอกาสทางเศรษฐกิจ และการใช้สิทธิเสรีภาพภายใต้
กฎหมาย

8. กบฎในเขตต่างจังหวัด 2445
• เกิดกบฏเงี้ยว มีการลุกขึ้นสู้ของชาวนาที่จังหวัดแพร่ มีคนงานรัฐไทยใหญ่
ชักชวนให้เจ้าผู้ครองเมืองและขุนนางสนับสนุนพวกเขาขับไล่ ข้าราชการ
สยามออกไป รัฐบาลที่กรุงเทพฯ สงสัยว่าเจ้านายเหล่านี้วางแผนคบคิดก่อ
กบฏตั้งแต่ต้น
• เกิดกบฏผู้มีบุญ มีกบฏชาวนาอย่างกว้างขวางในอีสาน การกบฏครั้งใหญ๋
ที่สุดมีชาวนาประมาณสองพันห้าร้อยคน รวมตัวกันยึดหัวเมืองเอาไว้ได้
หลังจากรัฐบาลที่กรุงเทพฯ เก็บภาษีรัชชูปการเมื่อปี พ.ศ. 2442
• เกิดกบฏรัฐมลายู มีการประท้วงขึ้นที่เขตชายแดนภาคใต้ โดยมีกรมการ
ระดับล่างที่มองว่าอานาจของตนถูกดึงไปโดยรัฐบาลศูนย์กลางเป็นผู้ นา
กบฏนี้ยังได้รับการสนับสนุนอย่างลับๆ จากเจ้าเมืองรัฐมลายูต่างๆ

9. การแก้ไขของรัฐไทย
• การตั้งทหารประจาการที่กรุงเทพฯ
และทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์
• การปฏิรูปกิจการทหาร และจัดตั้ง
ต้นแบบกองทัพภาค (กองทัพที่
1,2,3)
• การก่อตั้งกรมตารวจ

10. ยุทธศาสตร์ “ชนบทล้อมเมืองของพคท.” 2521
กองกาลังติดอาวุธของ พคท.ทั่ว
ประเทศ (เมื่อ มี.ค. ๒๑) ได้
แบ่งเป็น ยอดกาลัง ๒ สภาพ คือ
ยอดพิสูจน์ทราบ ๖๕๔๒ คน ยอด
ประมาณการ ๙๐๙๐ คน (ตาม
รายละเอียดในแผ่นใส) ทั้งนี้ ไม่
รวมกาลังนิสิตนักศึกษาและ
ปัญญาชน ซึ่งปฏิบัติงานเป็นแนว
ร่วมของ พคท. ในพื้นที่ต่างๆอีก
ประมาณ ๓๒๒๗

11. การแก้ไขของรัฐไทย
• คาสั่ง 66/23 ใช้การเมืองนาการทหาร
• สาเหตุของการก่อการร้ายคอมมิวนิสต์
เป็นเรื่องของความไม่เท่าเทียมกันทาง
เศรษฐกิจ การเมือง และสังคม ความไม่
เท่าเทียมทางการเมือง
• การแตกกันของ Soviet-Sino
Bloc
• พลาซ่าแอคคอร์ดและการเติบโตทาง
เศรษฐกิจไทยครั้งใหญ่

12. นัยยะทางภูมิรัฐศาสตร์ของรัฐไทย
•การรวมศูนย์อานาจทางการเมืองและเศรษฐกิจไว้ที่กรุงเทพฯ
•การสร้างสมดุลการกระจายอานาจทั้งทางการเมืองและเศรษฐกิจให้กับ
ส่วนท้องถิ่น ในขณะที่ศูนย์กลางอานาจในกรุงเทพฯ ยังคงสามารถ
ควบคุมและผูกพันรัฐไทยเอาไว้ได้เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน
•การคงพื้นที่ป้องกันศูนย์อานาจจากกรุงเทพฯจากการขยายอิทธิพลจาก
รัฐคู่แข่ง ทางเหนือคือรัฐล้านนา, ทางตะวันออกคือพื้นที่แถบอีสาน (ยังคง
มีช่องว่างในดินแดนภาคตะวันออก-กัมพูชาที่ยังไม่มีพื้นที่จาเป็น ป้องกัน),
ทางตะวันตกจะมีแนวพรมแดนธรรมชาติ ส่วนทางใต้คือรัฐมลายู แต่มี
ปัญหาจากการบุกรุกจากทะเลฝั่งอ่าวไทย และอันดามัน ปัญหาจุดอ่อน
จากพื้นที่ฝั่งตะวันออก และภาคใต้ สอดคล้องกับแผนที่ประเทศญี่ปุ่นบุก
ไทยในสงครามโลกครั้งที่สอง แนวทางเคลื่อนทัพของประเทศญี่ปุ่นเดินทัพ
มาจากสองทิศทางนี้
•การใช้แนวทางดุลอานาจหากเผชิญมหาอานาจที่มีอิทธิพลระดับโลก
โดยใช้คู่แข่งอานาจที่มีความทัดเทียมกัน แต่ในที่สุดจะคงความเป็นตัว
ของตัวเองเอาไว้
•การเป็นรัฐค้าขายมากกว่ารัฐทางทหาร

13. ปัญหารัฐไทย 2553
• ความขัดแย้งสี ทางการเมือง
• ความขัดแย้งในสามจังหวัดชายแดน
ใต้
• ปัญหาผู้ใช้แรงงานข้ามชาติจาก
ประเทศเพื่อนบ้าน (ในอนาคต?)

14. การแก้ไขของรัฐไทย?
• Old Professionalism ->
New Professionalism
• Strategic Response Unit
• Transparency Defense
planning & budgeting
• คือการปฏิรูปที่ไม่สิ้นสุดของ
กองทัพไทยในความท้าทายใหม่ๆ

16. Antonio Gramsci : Cultural Hegemony
• หลังปฏิวัติรัสเซีย ค.ศ. 1917 ไม่มี
การปฏิวัติ
• ชนชั้นกระฎุมพีสร้างการครอบงาผ่าน
การยินยอม (consent) มากกว่า
การบังคับ (coercion)
• ขยายผลประโยชน์ของชนชั้นนา
ออกไปเป็นผลประโยชน์ของภาค
สาธารณะ และกลายเป็นความ
ต้องการของมวลชน

17. บทบาทของปัญญาชน
• รักษาการครองอานาจนาของชนชั้นตนเหนือสังคมโดยรวม
• ปัญญาชนทาหน้าที่ตีความ อรรถาธิบาย ให้ความหมาย และส่งผ่าน
text ไปยังมวลชน เพื่อทาการจัดตั้งหรือกาหนดบทบาททาง
อุดมการณ์-วัฒนธรรม
• ปัญญาชนเป็นได้ทั้ง พระ ครู ช่างเทคนิค ผู้จัดการ ข้าราชการ นักสังคม
สงเคราะห์ อาจารย์ นักข่าว ฯลฯ

18. สงครามตรึงกาลังตั้งมั่น (War of Position)
• การต่อสู้ทางอุดมการณ์เพื่อช่วงชิง
จิตสานึกของมวลชน
• รื้อโครงสร้างอุดมการณ์สายหลัก
• แยกแยะและวิเคราะห์องค์ประกอบ
• วิพากษ์กระบวนการทางสังคม แล้วสร้าง
หรือตีความองค์ประกอบนั้นใหม่
• เป็นการค่อยๆยึดพื้นที่ทางความคิดทีละ
จุด โดยไม่ทาลายอุดมการณ์หลักอย่าง
สิ้นเชิง
• เมื่อได้รับชัยชนะ (ฉันทามติ) จะง่ายต่อ
การทาสงครามเคลื่อนกาลังโจมตี (War
of maneuver)

19. Hegemony and Media : Hallin
• สื่อมวลชนไม่ใช่สุนัขเฝ้าบ้าน ตรวจสอบ
การทางานของรัฐบาล
• สื่อมวลชนค้าจุนรัฐบาลด้วยการนาเสนอ
ข่าวนักการเมือง ความร่วมมือผู้นาภาค
ธุรกิจ ความเป็นมิตร สมานฉันท์ระหว่าง
กลุ่มและชนชั้น
• สหรัฐใช้อุดมการณ์สงครามเย็น มองว่า
เป็นการพิทักษ์โลกเสรี การรุกล้า/
แทรกแซง อธิปไตยของชาติอื่นเป็นเรื่อง
สมเหตุสมผล

21. Market share ของสื่อไทย

23. Internet penetration rate

24. Newspaper

25. การติดตามรับชมสถานีทีวี

26. เวลารับชม

27. ประเภทของรายการที่รับชม

28. Cable TV Penetration rate

29. Website

30. Political activity

31. Mix media strategy
TV Newspaper Radio
Commu
Printed
Cable TV nity
media
Radio
Internet

32. ข้อเสนอ
• เสนอพื้นที่ให้อุดมการณ์ทุกฝ่าย
• ตระหนักว่าเป็นเรื่องการเมือง
• เปิดพื้นที่พูดคุย (dialogue) : พิจารณาโครงการอย่าง Mont
fleur project แก้ไขข้อขัดแย้งในประเทศแอฟริกาใต้

33. จบการนาเสนอ - ขอบคุณครับ
END