indian world war

1. ಸಮಾಜ ವಜಾನ ಪಾಠ
ಯೋಜನಗ ಸಾವಗತ
ಪಾಠ : ಭಾರತದ ಪರಥಮ
ಸಾವತ0ತರಯಸ0ಗಾರಮ
(ಕರ.ಶ.1857)
ತರಗತ:10

2. ಉದದೋಶಗಳು
ಮಕ್ಕಳು ಸಾವತ0ತರಯ ಸ0ಗಾರಮದ ಪೂರ್ವಾರ್ವಾಪರವನುನು
ತಳಿದುಕೊಳುಳುವರು.
ಮಕ್ಕಳು ಸಾವತ0ತರಯ ಸ0ಗಾರಮದ ಹೊೋರಾಟಗಾರರ ಬಗಗ
ತಳಿದುಕೊಳುಳುವರು.
ದೋಶಪ್ರೋಮ ದೋಶಾಭೋಮಾನ, ತ್ಯಾಯಗಮನೊೋಭಾವನ
ಬೆಳೆಸುವುದು.

3. ಪೋಠಕ
 19ನೋ ಶತಮಾನದ ಮಧ್ಯದ ವೋಳೆಗ ಭಾರತದಲ್ಲಿ
ಇ0ಗ್ಲಿಷರ ಪರಭಾವ ಮೈದಾಳಿತುತ.
 ಇ0ಗ್ಲಿಷರು ತಮಮ ಆಡಳಿತವನುನು ಭಾರತದ
ಗಡಿಯವರೆಗ ವಸತರಿಸಿದರು.
 ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೊರನೊೋಟಕಕ ಸಿಥಿರತೆ ಕ್0ಡುಬ0ದರೊ
ಆ0ತರಿಕ್ವಾಗ್ ಅಸಮಾಧಾನವತುತ.
 ಇದು ಕರ.ಶ. 1857ರ ದ0ಗಗ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
 ಬ್ರಟಿಷ ಇತಹಾಸಕಾರರು ಇದೊ0ದು ಕೋವಲ
ಸಿಪಾಯಿದ0ಗ ಎ0ದು ಕ್ರೆದಿದಾದರೆ..
 ಭಾರತದ ಇತಹಾಸಕಾರರು ಭಾರತದ ಮೊದಲ
ಸಾವತ0ತರಯ ಸಮರ ಎ0ದು ಕ್ರೆದಿದಾದರೆ.

4. ಭಾರತದ ಪರಥಮ ಸಾವತ0ತರಯ ಸ0ಗಾರಮಕಕ
ಕಾರಣಗಳು.
 ರಾಜಕೋಯ ಕಾರಣಗಳು:
 ಲಾಡರ್ವಾ ವಲ್ಲಿಸಿಲಿಯು ಸಹಾಯಕ್ ಸೈನಯ
ಪದಧತಯನುನು ಜಾರಿಗ ತ0ದನು.
 ಸಹಾಯಕ್ ಸೈನಯ ಪದಧತಗ ಒಳಪಡುವ
ದೋಶಿಯ ರಾಜಯಗಳು ಇತರ ರಾಜಯಗಳೆೊಡನ
ಯುದಧ ಅಥವಾ ಒಪಪ0ದ
ಮಾಡಿಕೊಳಳುಬಾರದು.
 ಆ ರಾಜಯವು ಇ0ಗ್ಲಿಷ್ ಸೈನಯದ ಒ0ದು
ತುಕ್ಡಿಯನುನು ಇರಿಸಿಕೊ0ಡು ಅದರ
ಸ0ಪೂರ್ಣರ್ವಾ ಖರ್ಚುರ್ವಾ ವಚಚವನುನು
ನಿರ್ವರ್ವಾಹಿಸಬೆೋಕಾಗ್ತುತ.

5. ಭಾರತದ ಪರಥಮ ಸಾವತ0ತರಯ ಸ0ಗಾರಮಕಕ
ಕಾರಣಗಳು.
 ರಾಜಕೋಯ ಕಾರಣಗಳು:
 ಲಾಡರ್ವಾ ಡಾಲ್ ಹೌಸಿಯು "ದತುತ
ಪುತರರಿಗ ಉತತರಾಧಿಕಾರದ ಹಕಕಲಲಿ"
ಎ0ಬನಿರ್ೋತಯನುನು ಜಾರಿಗ ತ0ದನು.
 ಈ ನಿರ್ೋತಯ ಪರಕಾರ ಯಾವುದೋ ದೋಶಿಯ
ರಾಜನು ತನಗ ಮಕ್ಕಳಿಲಲಿದಿದದರೆ
ರಾಜಯವನುನು ದತುತ ಪುತರರಿಗ ವಹಿಸಲು
ಸಾದಯಹವಾಗುತತರಲ್ಲಲಿ ಹಾಗೊ ಆ
ರಾಜಯ ಇ0ಗ್ಲಿಷರ ಕೈ ಸೋರುತತತುತ.

6. ಭಾರತದ ಪರಥಮ ಸಾವತ0ತರಯ
ಸ0ಗಾರಮಕಕ ಕಾರಣಗಳು.
 ರಾಜಕೋಯ ಕಾರಣಗಳು ( ಮುಂ...)
 ಇದರಿ0ದಾಗ್
 ಸತ್ಯಾರಾ,
 ಝಾನಿರ್ಸ,
 ಸ0ಬಲಪುರ,
 ಉದಯಪುರ
 ಜೈಪುರ
ಇನೊನು ಮು0ತ್ಯಾದ ಸ0ಸಾಥಿನಗಳು
ಇ0ಗ್ಲಿಷರ ಅಧಿೋನವಾದವು.
ಸ0ಬಲಪುರ,
ಉದಯಪುರ
ಜೈಪುರ

7. ಆಥರ್ವಾಕ್ ಕಾರಣಗಳು:
 ಹದಿನ0ಟನೋ ಶತಮಾನದ ಆದಿ
ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಇ0ಗಲಿ0ಡಿನಲ್ಲಿ
ನಡೆದ ಕೈಗಾರಿಕಾ
ಕಾರ0ತಯಿ0ದಾಗ್ ಇ0ಗಲಿ0ಡ್
ಕೈಗಾರಿಕಗಳ
ಕಾಯಾರ್ವಾಗಾರವಾಯಿತು.

8. ಆಥರ್ವಾಕ್ ಕಾರಣಗಳು:
 ಇದರಿ0ದ ಭಾರತದ ಗರಹ ಕೈಗಾರಿಕಗಳು
ಅವನತ ಹೊ0ದಿದವು. ಲಕ್ಷಾ0ತರ
ನೋಕಾರರು ನೊಲುವವರು ಉದೊಯೋಗ
ಕ್ಳೆದುಕೊ0ಡರು. ಭಾರತದ ಬಟ್ಟೆ
ಇ0ಗಲಿ0ಡಿನಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟವಾಗದ0ತೆ
ಅದರ ಮೋಲ್ ಇ0ಗ್ಲಿಷರು ದುಬಾರಿ
ಸು0ಕ್ ಹೋರಿದರು. ಇದರಿ0ದ ಈ ರಪುಥಿ
ಪೂರ್ತರ್ವಾ ನಿರ್0ತತು.

9. ಆಥರಕ ಕಾರಣಗಳು:
 ಜಮೀನ್ದಾದಾರಿ ಪದ್ಧತಿ
ಜಾರಿಗೆ ತ0ದ್ು ರೈತರನ್ನುನು
ಜಮೀನ್ದಾದಾರರ ಶೋೀಷಣೆಗೆ
ಒಳಪಡಿಸಿದ್ರು.

10. ಸಾಮಾಜಕ ಮತುತ ಧಾಮರಕ
ಕಾರಣಗಳು.
 ಇ0ಗ್ಲಿಷರು ಜಾರಿಗೆ ತ0ದ್ ಸಾಮಾಜಕ
ಮತುತ ಧಾಮರಕ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಅನೀಕ
ಹ0ದ್ು ಮತುತ ಮುಸಿಲಿ0
ಸ0ಪರದಾಯವಾದಿಗಳಿಗೆ
ಅಸ0ತೃಪ್ತಯನ್ನುನು0ಟು ಮಾಡಿತು.
 ಸತಿಸಹಗಮನ್ನ ಪದ್ಧತಿ,ವಿಧವಾ ಪುನ್ನರ್
ವಿವಾಹಕ್ಕೆ ಪ್ರೋರೀತ್ಸಾಸಾಹ, ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ
ರದ್ಧತಿ ಇತ್ಸಾಯದಿ ಕಾನ್ನೋನ್ನುಗಳು ಕಟ್ಟಾಟಾ
ಸ0ಪರದಾಯವಾದಿಗಳನ್ನುನು
ಕ್ೋೀಪಗೆೋಳುಳುವ0ತೆ ಮಾಡಿದ್ವು

11. ಸಾಮಾಜಕ ಮತುತ ಧಾಮರಕ
ಕಾರಣಗಳು.
 ಇ0ಗ್ಲಿಷರು ಜಾರಿಗೆ ತ0ದ್
ತ0ತಿ ಹಾಗೋ ರೈಲ್ವೆ ವಯವಸ್ಥೆ
ಭಾರತವನ್ನುನು ಎಲ್ಲಿ ರಿೀತಿಯ
ಬ0ಧನ್ನಗಳಿಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವ
ಸ0ಕ್ೋೀಲ್ಗಳ0ತೆಯೋ ಹಾಗೋ
ಇವು ಪಾಶ್ಚಿಮಾತಿಯೀಕರಣದ್
ಕುರುಹುಗಳಾಗ್ ಕ0ಡವು.

12. ಸ್ೈನಕ ಕಾರಣಗಳು.
 ಇ0ಗ್ಲಿಷ ಸ್ೈನ್ನಯದ್ಲ್ಲಿದ್ದಾ
ಭಾರತಿೀಯ ಸ್ೈನಕರ ಸಿಥೆತಿ
ಶೋೀಚನೀಯವಾಗ್ತುತ.
ಇ0ಗ್ಲಿಷರು ಭಾರತಿೀಯ
ಸ್ೈನಕರ ಹಾಗೋ ಇ0ಗ್ಲಿಷ
ಸ್ೈನಕರ ನ್ನಡುವೆ ತ್ಸಾರತಮಯ
ಮಾಡುತಿತದ್ದಾರು.

13. ಸ್ೈನಕ ಕಾರಣಗಳು.
 ಉನ್ನನುತ ಹುದ್ದಾಗಳೆಲ್ಲಿ ಇ0ಗ್ಲಿಷ
ಸ್ೈನಕರಿಗೆ ಮೀಸಲಾಗ್ತುತ. ಇ0ಗ್ಲಿಷ
ಸ್ೈನಕರಿಗೆ ಭಾರತಿೀಯ ಸ್ೈನಕರಿಗ್0ತ
ಎ0ಟು ಪಟುಟಾ ಹೆಚುಚಿ ವೆೀತನ್ನವನ್ನುನು
ನೀಡಲಾಗುತಿತತುತ.
 ಭಾರಾತದ್ ಸ್ೈನಕರಿಗೆ ಸಾಗರದಾಟಿ
ಸ್ೀವೆಗೆ ಒತ್ಸಾತಯಿಸಿದ್ುದಾ ಜಾತಿಗೆಡಿಸುವ
ಯತನುದ್0ತೆ ಕಾಣಿಸಿತು.

14. ಆಡಳಿತ್ಸಾತಮಕ ಕಾರಣಗಳು.
 ಹೆೋಸ ಕಾನ್ನೋನ್ನು ವಯವಸ್ಥೆ ಎಲಾಲಿ ಜಾತಿಯವರನ್ನುನು
ಸಮನ್ದಾಗ್ ಕ0ಡದ್ುದಾ ಭಾರತಿಯರಿಗೆ ಗಾಬರಿ
ಮೋಡಿಸಿತು.ಭಾರತದ್ ಶರೀಣಿ ಸಮಾಜ
ವಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಒ0ದ್ು ಅಪರಾಧಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಿರಿಗೋ
ಸಮಾನ್ನ ಶ್ಕ್ಷೆ ಇರಲ್ಲ್ಲಿ.
 ಈ ಹೆೋಸ ಕಾನ್ನೋನ್ನು ಯುರೋೀಪ್ಯನ್ನನುರಿಗೆ
ಅನ್ನವೆಯವಾಗಲ್ಲ್ಲಿ. ಭಾರತಿೀಯರು
ಯುರೋೀಪ್ಯನ್ನನುರ ವಿರುದ್ಧ ಇ0ಗ್ಲಿಷ
ನ್ದಾಯಯಾಧೀಶರಿ0ದ್ ನ್ದಾಯಯ ಪಡೆಯಲ್ು
ಸಾಧಯವಾಗಲ್ಲ್ಲಿ.
 ಇ0ಗ್ಲಿಷ ಕಾನ್ನೋನ್ನು ಜನ್ನಸಾಮಾನ್ನಯರಿಗೆ
ಅಥವರವಾಗುತಿತರಲ್ಲ್ಲಿ.

15. ತತ್ ಕಣದ್ ಕಾರಣ
 ಇ0ಗ್ಲಿಷ ಸ್ೈನ್ನಯದ್ಲ್ಲಿ ಅ0ದಾಜು
ನ್ನಲ್ವತುತ ಸಾವಿರ ಇ0ಗ್ಲಿಷ
ಸ್ೈನಕರಿದ್ುದಾ ಭಾರಾತಿೀಯ ಸ್ೈನಕರ
ಸ0ಖ್ಯ ಎರಡು ಲ್ಕಕೋಕೆ ಮೀರಿದಿದಾತು.
ಈ ಸ0ಖ್ಯಾಯಬಲ್ವೆೀ ಭಾರತಿೀಯ
ಸ್ೈನಕರಲ್ಲಿ ತ್ಸಾವೆಲಾಲಿ ಒಗಗಟ್ಟಾಟಾಗ್
ಹೆೋೀರಾಡಿದ್ರ ಇ0ಗ್ಲಿಷರನ್ನುನು
ಭಾರತದಿ0ದ್ ಓಡಿಸಬಹುದ್0ಬ
ಆತಮಸ್ಥೆೈಯರ ಮೋಡಿಸಿತು.

16. ತತ್ ಕಣದ್ ಕಾರಣ
 ಭಾರತಿೀಯ ಸ್ೈನಕರಿಗೆ ಹೆೋಸತರಹದ್ 'ಎನ್ನ್
ಫೀಲ್ಡ' ಬ0ದ್ೋಕಗಳನ್ನುನು ಒದ್ಗ್ಸಿ ಇದ್ಕ್ಕೆ
ಹೆೋಸ ಮಾದ್ರಿಯ ತೆೋೀಟ್ಟಾಗಳನ್ನುನು
ಒದ್ಗ್ಸಿದ್ರು. ಈ ತೆೋೀಟ್ಟಾಗಳಿಗೆ ದ್ನ್ನದ್ ಮತುತ
ಹ0ದಿ ಕ್ೋಬಬನ್ನುನು ಸವರಿದ್ರು ಎ0ದ್ು ವದ್0ತಿ
ಹಬ್ಬತುತ.ಇವುಗಳನ್ನುನು ಬಾಯಿಯಿ0ದ್ ಕಚ್ಚಿ
ತೆರಯಬ್ೀಕಾಗ್ತುತ.
 ಇದ್ು ಹ0ದ್ೋ-ಮುಸಿಲಿ0 ಸ್ೈನಕರಿಗೆ ತಿೀವರ
ಕ್ೋೀಪವನ್ನುನು0ಟು ಮಾಡಿತು.ಈ ಘಟನಯಿೀ

17. ದ0ಗಯ ಸೋಫೋಟ:
 ತೋೋಟಾಗಳಿಗ ಹ0ದಿಯ, ಹಸುವಿನ
ಕೋಬ್ಬನುನು ಸವರಿದ್ದಾದಾರ0ಬ್ ಸ0ಗತಿ
ಎಲ್ಲಾಲಾ ಸಿಪಾಯಿಗಳಿಗೋ ಗೋತ್ತಾತಾಯಿತು.
 ಬ್ರಾಕಪುರದ ಪದ್ದಾತಿ ದಳಕಕೆ ಹಲ್ಲಾನ0ದ
ಕಚ್ಚಿ ತೋೋಟವನುನು ತರಯುವ0ತ
ಆದೋಶಿಸಿದ್ದಾಗ ಸೈನಕರು ಪರತಿಭಟಿಸಿದರು.
ಅನೋಕರನುನು ಸರಮನಗ ತಳಳಲ್ಲಾಯಿತು.

18. ದ0ಗಯ ಸೋಫೋಟ:
 ಇದರಿ0ದ ಸಿಟಿಟಿಗದದಾ ಮ0ಗಳಪಾ0ಡೆ
ಎ0ಬ್ ಸೈನಕನು ಆದೋಶ ನೋಡಿದ ಮೋಜರ
ಹಡ್ಸನ್ ನನುನು ಕೋ0ದನು.ಆಗ
ಮ0ಗಳಪಾ0ಡೆಯನುನು ಬ್0ಧಿಸಿ
ಗಲ್ಲಾಗೋರಿಸಲ್ಲಾಯಿತು. ಇದರಿ0ದ
ಕುಪಿತರಾದ ಸಿಪಾಯಿಗಳು ಬ್ಹಿರ0ಗವಾಗಿ
ದ0ಗ ಎದದಾರು.
 ಮೋರತ್ ನಲ್ಲಾಯೋ ಭಾರತಿೋಯ
ಸಿಪಾಯಿಗಳು ದ0ಗ ಎದದಾರು.

19. ದ0ಗಯ ಹರಡ್ುವಿಕ:
 ಈ ದ0ಗ ದಹಲ್, ಕಾನುಪುರ,
ಲಕೋನುೋ, ನಾಸಿರಬಾದ, ಬ್ನಾರಸ್
ಮತುತಾ ಝಾನಸಗಳಿಗ ಹರಡಿತುತಾ.
 ದಹಲ್ಯಲ್ಲಾ ಸಿಪಾಯಿಗಳು
ಪದಚ್ಯುಯುತ ಮೊಘಲ್ ದೋರ
ಎರಡ್ನೋ ಬ್ಹದೋದಾರ ಷಾನನುನು
ಚ್ಯಕರವತಿರ್ತಿ ಎ0ದು ಘೋೋಷಿದರು.

20. ಕಾನುಪುರದ ಘಟನ:
 ನಾನ ಸಾಹೋಬ್ನು ಕಾನುಪುರ
ದ0ಗಯ ನಾಯಕತವ ವಹಿಸಿದನು.
 ಜೋನ 17,ಕ್ರ.ಶ. 1857 ರ0ದು
ಜನರಲ್ ಹ್ಯಾಯುವ್ ಲ್ಲಾಕ್
ಕಾನುಪುರನುನು ವಶಪಡಿಸಿಕೋ0ಡ್ನು.
ನಾನ ಸಾಹೋಬ್ನು ಇ0ಗಿಲಾಷರ ಕೈಗ
ಸಿಗದ ನೋಪಾಳಕಕೆ ಒಡಿ ಹೋೋದನು.

21. ಲಕೋನುೋವಿನಲ್ಲಾ ದ0ಗ:
 ಲಕೋನುೋವಿನಲ್ಲಾ ಬೋಗ0
ಹಜರತ್ ಮಹಲ್ ಬ್ರಟಿಷರ
ವಿರುದಧ ದ0ಗ ಎದದಾಳು.
 ಆದರ ಅವಧನ ರಾಜಧಾನ
ಲಕೋನುೋ ಬ್ರಟಿಷರ
ವಶವಾಯಿತು. ಬೋಗ0 ತಪಿಪುಸಿ
ಕೋ0ಡ್ು ನೋಪಾಳಕಕೆ
ಪಲ್ಲಾಯನ ಮಾಡಿದಳು.

22. ಮಧಯುಪರದೋಶದಲ್ಲಾ ದ0ಗ:
 ದತುತಾ ಪುತರರಿಗ ಹಕ್ಕೆಲಲಾ ಎ0ಬ್
ನೋತಿಯನುನು ವಿರೋೋಧಿಸಿ ಝಾನಸ
ರಾಣಿ ಲಕಮೋಬಾಯಿ ತನನು ದತುತಾ
ಪುತರನನುನು ಬನನುಗ ಕಟಿಟಿಕೋ0ಡ್ು
ಇ0ಗಿಲಾಷರೋಡ್ನ ಹೋೋರಾಡಿದಳು.
 ಬ್0ಡಾಯಗಾರರಲ್ಲಾ ಅತಯು0ತ
ಶೋರಳ0ದು ಒಬ್ಬ ಇ0ಗಿಲಾಷ
ಸೋನಾನ ಕರದಿದ್ದಾದಾನ.

23. ದ0ಗಯ ವಿಫಲತಗ ಕಾರಣಗಳು:
 ಸೋಕತಾ ಸೋನಾ ನಾಯಕತವದ ಕೋರತ.
 ಇ0ಗಿಲಾಷರಲ್ಲಾದದಾ ಸುಧಾರಿತ
ಶಸಾತ್ರಾಸತ್ರಾಗಳು, ಸ0ಪಕರ್ತಿ ಸಾಧನಗಳು
ಸಿಪಾಯಿಗಳಲ್ಲಾ ಇರಲ್ಲಾಲಲಾ.
 ಸಿಪಾಯಿಗಲ್ಲಾ ಸ0ಘಟನಯ ಕೋರತ
ಇತುತಾ.
 ಸಿಖ್ಖರು, ಗಾವಲ್ಯರನ ರಾಜ,
ನಜಾಮರು ಮು0ತ್ತಾದ ರಾಜರು
ಬ್ರಟಿಷರಿಗ ನಷ್ಟಿ ತೋೋರಿ ಸಿಪಾಯಿಗಳಿಗ
ಬ0ಬ್ಲ ನೋಡ್ಲ್ಲಲಾ.

24. ದ0ಗಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು:
 ಈಸಟಿ್ ಇ0ಡಿಯಾ ಕ0ಪನಯ ಆಳಿವಕ
ಅ0ತಯುಗೋ0ಡ್ು ಇ0ಗಿಲಾಷ ಸಕಾರ್ತಿರ ನೋರವಾಗಿ
ಆಡ್ಳಿತವನುನು ತನನು ಕೈಗ ತಗದುಕೋ0ಡಿತು.
 ಇ0ಗಿಲಾಷ ಸಕಾರ್ತಿರ ದತುತಾಪುತರರಿಗ ಹಕ್ಕೆಲಲಾ
ಎ0ಬ್ ಕಾನೋನನುನು ಹಿ0ತಗದುಕೋ0ಡಿತು.
 ಕ್ರ.ಶ. 1858ರಲ್ಲಾ ಬ್ರಟಿಷ ರಾಣಿ
ವಿಕೋಟಿೋರಿಯಾ ಒ0ದು ಘೋೋಷಣೆ ಹೋರಡಿಸಿ
ಭಾರತಿೋಯರಿಗ ಸುಭದರ ಸಕಾರ್ತಿರ ನೋಡ್ುವುದ್ದಾಗಿ
ಆಶ್ವಾವಸನ ಇತತಾಳು.

25. ದ0ಗಯ ಪರಣಾಮಗಳು:
 ಭಾರತೀಯರ ಧಾಮಿರ್ಮಿಕ
ನ0ಬಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಬಿರಿಟಿಷ ಸರ್ಕಾರ್ಮಿರ
ಹಸರ್ತಕ್ಷೀಪ ಮಾಡುವುದಿಲ್ಲಿವ0ದು
ರಾಣಿ ಭರವಸೆ ಇತ್ತಳು.
 ಭಾರತಯರ ಬ0ಬಲ್ ಗಳಿಸಿದರೆ
ಮಾತ್ರಿ ಇಲ್ಲಿ ಶಾ0ತಯ0ದ
ಆಳಬಹುದ0ದು ಬಿರಿಟಿಷರು
ಮನಗ0ಡರು.

26. ನನಪನಲ್ಲಿಡಬೀಕಾದ ಅ0ಶಗಳು.
 ಸರ್ಹಾಯಕ ಸೆೈನಯ ಪದಧತ ಮತ್ುತ ದತ್ುತ ಮಕಕಳಿಗ ಹಕ್ಕಲ್ಲಿ ಎ0ಬ
ಸರ್ೂತ್ರಿ ಕ್ರಿ.ಶ. 1857ರ ದ0ಗಗ ಕಾರಣವಾಯತ್ು.
 ಇ0ಗಲಿ0ಡಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕೆೈಗಾರಕಾ ಕಾರಿ0ತಯ0ದ ಭಾರತ್ದ ಗೃಹ
ಕೆೈಗಾರಕೆಗಳು ನಶಿಸಿಹೂೀದವು.
 ಇ0ಗ್ಲಿಷರು ಜಾರಗ ತ್0ದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ುತ ಧಾಮಿರ್ಮಿಕ
ಸರ್ುಧಾರಣೆಗಳು ಅನೀಕ ಹ0ದೂ ಮತ್ುತ ಮುಸಿಲಿ0
ಸರ್0ಪರಿದಾಯವಾದಿಗಳಿಗ ಅತ್ೃಪತಯನುನ0ಟು ಮಾಡಿತ್ು.

27. ನನಪನಲ್ಲಿಡಬೀಕಾದ ಅ0ಶಗಳು.
 ಬ0ದೂಕ್ನ ತೂೀಟಾಗಳಿಗ ದನದ ಮತ್ುತ ಹ0ದಿಯ
ಕೊಬಬನುನ ಸರ್ವರದದರು ಎ0ಬ ವದ0ತ ಕರಿ
ಿಿ.ಶ.1857ರ ದ0ಗಗ ತ್ತ್್ ಕ್ಷಣದ
ಕಾರಣವಾಯತ್ು.
 ಈ ದ0ಗ ಕಾನುಪುರ, ಲ್ಕೊನೀ, ನಾಸಿರಾಬಾದ,
ಬನಾರಸರ್,ಮತ್ುತ ಝಾನ್ಸಿಗಳಿಗ ಹರಡಿತ್ು.

28. ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ.
 ಬಿರಿಟಿಷ ಇತಹಾಸರ್ಕಾರರು 1857ರ ದ0ಗಯನುನ ____________ಎ0ದು
ಕರೆದಿದಾದರೆ.
 ದತ್ುತಪುತ್ರಿರಗ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಹಕ್ಕಲ್ಲಿ ಎ0ಬ ನ್ೀತಯನುನ ಜಾರಗ ತ್0ದವರು
____________ .
 ಕಾನುಪುರದಲ್ಲಿ ದ0ಗಯ ನಾಯಕತ್ವ ವಹಸಿದವನು ______________
 ಬ0ಡಾಯಗಾರರಲ್ಲಿ ಅತ್ಯ0ತ್ ಶೂರರೆ0ದು ಕರೆಯಲ್ಪುಟಟ ವಯಕ್ತ
ಸಿಪಾಯದ0ಗ.
ಲಾಡರ್ಮಿ ಡಾಲ್್ ಹೌಸಿ.
ನಾನಸಾಹೀಬ
ಝಾನ್ಸಿ ರಾಣಿ ಲ್ಕ್ಷೀಬಾಯ.

29. ಮನಗಲ್ಸರ್.
1. 1857ರ ದ0ಗಯ ವಿಫಲ್ತಗ
ಕಾರಣಗಳೀನು?
2. 1857ರ ದ0ಗಯ ಪರಣಾಮಗಳೀನು?