TED Ankara Koleji Kutuphane ve Bilgi Merkezi; web 2.0 Ugulamaları
Seyfı
1. Vikiler:
Web 2.0 araçlarından birisi olan wiki, Hawai dilinde hızlı ve kolay anlamına gelen
bir kavramdır.Wikiler, üzerinde düzenlemeler yapılmasına olanak sağlayan ,bir
sözlüğü, ansiklopediyi ya da veritabanını andıran Web siteleri gibi düşünülebilir.
Türkçe’ye Wiki terimi Viki olarak çevrilmiştir.Türkçe literatürde Viki ve Wiki olarak
her iki sözcük de kullanılmaktadır.
İlk gerçek viki uygulaması ,WikiWikiWeb adı altında, Ward Cunningham tarafından
1995’te başlatılan çalışmada görülmektedir. Daha sonra farklı amaçlarla , birçok
özellikte viki uygulaması geliştirilmiştir.
Viki, herkesin üzerinde istediği gibi düzenlemeler yapmasına izin veren bir yapıya
sahiptir.Gruplar , viki sayesinde kolayca geniş kapsamlı belgeler oluşturabilir,en
önemlisi bu belgeler arasındaki sürüm farklılıklarını takip edebilir.Sayfalar arasındaki
bağlantılar ve sayfa biçimlemeleri sistem tarafından otomatik olarak
yapılandırıldığından , bilgiye erişme ve bilgi belgeleme kolaylaşır.
Vikiler, yalnızca metinsel öğelerin bulunduğu ortamlar değildir.Aynı zamanda
resim, ses, video gibi medya kaynaklarını da ortama konabileceği dinamik bir yapısı
vardır. Vikileri, diğer ortamlardan farklı kılan bir diğer özlliği ise bu sistemin temel
HTML özelliklerini desteklemesidir.Viki projelerinde sayfalar açıp Web de istenilen
adreslere bağlantı ve proje içindeki sayfalara bağlantı vermek mümkündür. Viki
uygulamaları arasında farklılıklar olmasına rağmen tüm viki uygulamaları
aşağıdaki temel özelliklere sahiptir
2. • Resimleri göstermek.
• Video yüklemek veya video paylaşım
sitelerinden video bağlantısı vermek
• Resim eklemek
• Tablo eklemek
• Dosya yüklemek
• Wikipedia (vikipedi)
3. • Vikipedi bilinen en kapsamlı ve en geniş katılımlı viki
örneğidir. Kullanıcıları tarafından ortaklaşa olarak birçok
dilde hazırlanan , özgür , bağımsız , ücretsiz , reklamsız
, kar amacı gütmeyen bir internet ansiklopedisidir.Sürekli
eklemeler ve değişiklikler yapıldığı için hiçbir zaman
tamamlanmayacaktır.
• Wikipedia sözcüğü , wiki ve pedia kelimelenin
birleşiminden oluşur. “Wiki”, Hawai dilindeki “wiki wiki” (
hızlı veya bilgi amaçlı ) sözcüğünden türetilmiştir.”Pedia”
ise, Antik Yunan Medeniyeti’nde “ kapsamlı kültürel
eğitim sistemi “ anlamına gelen paideia kelimesinden
gelmektedir. Türkçe maddelerin yer aldığı bölümü ise
Vikipedi olarak İnternet’te yer almaktadır.
•
4. • Wikipedia geliştiricileri tarafından
ozellestırılmıs;Bünyesinde öğretim materyalleri
barındıran www.vikiversity.org,bir sözlük olarak
calısan http://tr.wictionary.org ,kaynak
metinlerin paylaşıldığı
http://species.vikimedia.org,bir haber dizini
olan http://www.vikinews.org, özlü söz,atasözü
ve deyımlerın paylaşıldıgı ve oluşturuldugu
http://tr.vikiqoute.org, ücretsiz lisanla
yayımlanmış kitapların paylaşıldığı
http://tr.vikibooks.org wikipedia bünyesinde
bulunan diğer vikilerdir.
5. • Viki Secımınde Dıkkat Edılecek Konular: Bir viki projesine başlamadan önce
projenin başarılı olabilmesi için kullanıcı sayısından projeden beklenen sonuçlara
kadar bir çok değişkeni dikkate almak gerekir.
• Vikilerin Eğitimde Kullanımı: Vikiler ;eğitim alanında gurup çalışmalarında bilgileri
paylaşma , yapılandırma ve işbirlikli olarak düzenleme konusunda sıkça kullanılan
çevrim içi öğrenme ortamıdır.Eğitim alanında geleneksel öğrenmenin yerine
tercih edilmeye başlanan işbirlikli öğrenme ;ortak bir hedefe ulaşmak için her
kişinin bütüne katılımı ile ,iki veya daha fazla kişinin oluşturduğu bir gurup
içerisinde gurup dinamiklerinide göz önünde bulundurarak , öğrenme sürecini
gerçekleştirmektir.
• Vikilerin sayıları ,eğitim alanında gün geçtikçe artmaktadır.Bunun nedeni,viki
yapısının yapılandırmacıeğitim amaçlarına hizmet etmesidir.Bu amaçlar :
• Paylaşım:Tüm Kullanıcıların bilgiye kolayca ulaşmalarını ve bilgiyi paylaşımına
olanak sağlar
• Etkinleşim ve iş birliği:içeriğin yapılandırılması sürecinde birden çok kullanıcının
katkısı olduğu için onlar arasında etkileşim ve işbirlikli bir ortam yaratır
• Araştırma:İçeriği geliştirebilmek adına öğrencilerin paylaşımlarında özgün
içerikler hazırlamaları gerekir.Bu onları araştırma ve mevcut olanları gelıtırmeye
yonlendırır.
•
6. • Vikilerin Kullanımı:
• Tek kullanıcılı Vikiler: Öğrencılerın veya ogretmenın
kendı edındığı bılgı ve deyımlerı Web tabanlı bır
cevrede toplaması ve duzenlemsı ıcın kullanılır.
• Labaratuar kitabı Vikiler:Öğrencılerın notlarını cevrım
ıcı olarak tutabılmelerını ve akramlarının
duzenlemeler yapmasını sağlamak ıcın kullanılır
• İşbirlikli Yazma Vikileri: Takım calısmları,bir gurup
ogrencının bırlıkte yapacakları projeler,odevler ve
benzerı ıcın kullanılır
• Bilgi tabanlı vikiler:Guruplara bılgı deposu sağlamak
ıcın kullanılır