Bron: Ing. Ph. Van den Eynde MSc Spec's Process & Instrument diagram Instrument index & I/O list Keyplan www.regeltechnieken.org www.ie-net.be/reg

1. Documenten in de instrumentatie
Door
Philippe Van den Eynde

2. Inhoud
● Documenten
● Stadia in een instrumentatie project
● Welke documenten in welke stadia

3. Documenten
● Spec's
● P&I.D
● Instrument index & I/O list
● Keyplan
● Instrument data sheets & rekwisitie
● Layout
● Instrument loop diagram
● Klemmenstroken
● Hook-up
● Instrument air lines
● Lastenboek, documentenlijst en materiaallijst

4. Spec's
● Dit zijn de voorschriften van de klant en/of van het
studiebureau.
● Studiebureau en uitvoerder moeten deze volgen bij
het uitoefenen van hun opdracht.
● Deze zijn dikwijls gebaseerd op internationale
normen.
● Meestal wordt er in het lastenboek naar verwezen.
● Vaak worden ze ook gewoon toegevoegd.
● Bevat standaard tekeningen, standaard procedures
en standaard materialen voor het project.

5. P & I D (1)
(Process & Instrument Diagram)
● Basis document van het project.
● Wordt opgemaakt door de process afdeling.
● Vertelt grafisch hoe het project ineen zit.
● Instrument afdeling geeft tag nummers en kijkt de
volledigheid van de regelkringen na en de aanslui-
tingen van de instrumenten, overeenkomstig de
spec's van de klant.
● Bevat pijpleidingen, equipment, instrumenten

6. P & I D (2) : voorbeelden

7. P & ID (3) : symbolen

8. P & ID (4) : tag-nummering

9. P & ID (5) : tag nummering

10. Instrument index (1)
● Lijst waarop alle instrumenten (reëel of fictief) op
vermeld staan met alle onderdelen van de regelkring
– Tagnummer - locatie (lijn of equipment)
– Type instrument - datasheet nr
– Hook-up nr - instrument layout nr
– P&ID nr - rekwisitie nr
– Instrument range - type signaal
– I/O adress
● Afhankelijk van het bedrijf kan er informatie
bijgevoegd of weggelaten worden

11. Instrument index (2)

12. Instrument index (3) :
De I/O lijst
● De I/O lijst is een speciale vorm van de instrument
index waarop enkel de tagnummers, het soort
signaal en de I/O adressen vermeld staan. Eventueel
aangevuld met de P&ID-nummers

13. Keyplan (1)
● Blokschema van het project
● Schematische voorstelling van de instrumentatie -
hardware en zijn onderlinge koppelingen zoals ze in
het project zullen uitgevoerd worden. :
– Instrumenten )
– Kabels ) zonder in detail te gaan
– junction boxes )
– marshalling cabinets )

14. Keyplan (2)

15. Instrument data sheet (1)
● 5 delen :
1)Algemene info
● Tag nummer, omschrijving, zonerings vereisten, rekwisitie nummer, enz
2)Process gegevens
● Process condities waaronder het instrument moet werken, process aansluiting, enz
3)Instrument gegevens
● Soort instrument, uitgangssignaal, meetbereik, materialen, enz
4)Accessoires
● Extra onderdelen die nodig zijn om het instrument goed te laten werken
5)Vendor info
● Naam van de verkopen, merknaam, model- en serienummer van het toestel, enz

16. Instrument data sheet (2)

17. Rekwisitie
● Dit is de technisch-commerciële tekst die bij de
datasheet hoort.
– Herhaling van sommige belangrijke info uit de
datasheet
– Korte omschrijving (doel) van het project
– Verwijzing naar de gebruikte normen en spec's
– Verwijzing naar de aankoopvoorwaarden
– Speciale voorwaarden en vereisten
– Lijst van toegevoegde documenten

18. Layout (1)
● 5 soorten
– Instrument layout (instrumenten, equipment en structuren)
– Kabel layout (als hierboven + JB en kabelwegen)
– JB layout (uitzicht van de klemmendoos met klemmen, aarding,
wartels)
– Bord layout (kast indeling: waar al het materiaal in de kast staat)
– Zonerings layout (Waar de explosiegevaarlijke gebieden zich
bevinden)
● Vaak worden de eerste 3 op een of andere anier gecombineerd

19. Layout (2)
Instrument layout /
Kabel layout
Bord layout

20. Instrument loop diagram
● Geeft de volledige regelkring weer van sensor naar
controller en terug naar actor via JB en marshalling
● Bedoeld voor onderhoud. Zij moeten weten waar in
de regelkring iets fout kan zitten

21. Klemmenstroken (1)
● Soorten klemmenstroken
– JB (junction box of verbindingsdoos)
– Marshalling cabinet
– Controle paneel
– Voedings verdeling
● Soorten klemmen
– Enkelvoudige klemmen
– Etage klemmen (2 of meer rijen)
– Zekeringslemmen
– Relais klemmen
– aardingsklemmen
– ...

22. Klemmenstroken (2)
● Bedoeld voor de aannemer en het studiebureau :
– Hoe de kabel aansluiten (aannemer)
– Is er nog vrije plaats op de klemmenstrook
(studiebureau)

23. Hook – up (1)
● Meestal beperkt tot de off-line instrumenten
● Wordt ook soms “impulse lines” genoemd, in
tegenstelling tot “air lines” (zie volgend hoofdstuk)
● Is een montagetekening van hoe een instrument van
dit type op het process aangesloten wordt, met een
lijst van instrumenten van dit type en een
materiaallijst die aangeeft welke en hoeveel
onderdelen nodig zijn om het instrument aan te
sluiten.

24. Hook – up (2)

25. Instrument air lines (1)
● Bepaalde instrumenten hebben lucht (of stikstof)
nodig voor hun werking (bv. Regelkleppen).
● De montagetekeningen van deze luchtleidingen
noemt men air-lines.
● Meestal wordt de hoofdleiding door piping voorzien
en zorgt instrumentatie voor de verdeling per in-
strument via een manifold (kranenblok)
● De luchtledingen worden in roestvrij staal (SS) of
koper(Cu), al of niet met PVC bekleed, uitgevoerd.

26. Instrument air lines (2)

27. Lastenboek
● Dit is een korte omschrijving van de werkzaam-
heden die moeten uitgevoerd worden, met o;a;
volgende items :
– Doel van de werken.
– Wat de aannemer doen moet en welke documenten
bij een bepaalde deeltaak horen.
– Welke andere aannemers op de werf aanwezig zijn.
– Volgens welke voorschriften, wetten en normen er
moet gewerkt worden.
– Plaats van de uit te voeren werken.

28. Documentenlijst
● Dit is een lijst van alle documenten die bij het
lastenboek horen en nodig zijn om het project goed
af te werken.
● Bij ieder document in de lijst wordt het revisienum-
mer gezet met de revisiedatum.
● Eventueel worden er nog de interne revisies van het
studiebureau vermeld.

29. Materiaallijst (MTO) (1)
● Dit is een gestructureerde lijst waarin alle materiaal
wordt opgesomd dat nodig is om het project uit te
voeren.
● Er wordt onderscheid gemaakt tussen materiaal dat
door de eigenaar (owner) wordt geleverd, materiaal
dat door de aannemer (Contractor) moet geleverd
worden en materiaal dat door het studienureau
(engineering) wordt geleverd. De laatste 2 worden
meestal door rekwisities gespecificeerd.
● Van ieder stuk wordt vermeld hoeveel er nodig zijn.

30. Materiaallijst (MTO) (2)
● Bij zaken die op andere documenten worden
gespecificeerd wordt vaak enkel de referentie naar
die documenten vermeld.
● Vaak wordt het materiaal dat aan een bepaalde spec
voldoet gegroepeerd op een blad en wordt er in de
opmerkingen van het blad naar die spec verwezen.
● Klein materiaal als fasteners, kabelschoentjes,
draadmerkers, enz... worden niet in detail vermeld
maar als één lot klein materiaal.

31. Materiaallijst (MTO) (3)
● De materiaallijst vermeld :
– de naam van de klant
– de naam van het project
– het projectnummer

32. Stadia in het process :
1 - Faisability study
● Bedoeld voor : de klant
● Doel : Bestuderen of het project doenbaar is (technisch en/of
economisch)
● Wat : Probleem omschrijven en meerdere denkpistes
vergelijken
● Estimatie :Ruwe kosten estimatie (30%)

33. Stadia in het process:
2 - Basic Engineering
● Bedoeld voor : de klant. Eventueel de aannemer
● Doel : De betrouwbaar beeld vormen van de gekozen oplossing
● Wat : De gekozen oplossing toetsen met de mogelijkheden ter
plaatse en voorbereidend werk voor de uitwerking van de
gekozen oplossing
● Estimatie : Nauwkeurige kosten estimatie (10%)

34. Stadia in het process:
3 - Detail Engineering
● Bedoeld voor : de aannemer
● Doel : Uitvoering van het project
● Wat : Volledige uitwerking van het project, inclusief alle
plannen
● Estimatie : geen

35. Documenten in de verschillende
stadia : Faisability study (1)
P & I.D.
Korte werkbeschrijving
Kosten estimatie 30%
Vendor documentatie (indien nodig)
Tekeningen ter verduidelijking (indien nodig)
Foto's ter verduidelijking (indien nodig)

36. Documenten in de verschillende
stadia :basic engineering (2)
P&ID
Keyplan
Zoneringsplan
Instrument layout
Instrument list
Korte werkbeschrijving
Nauwkeurige kosten estimatie (10%)

37. Documenten in de verschillende
stadia : detail engineering (3)
● P&I.D
● Instrument index & I/O list
● Keyplan
● Instrument data sheets & rekwisitie
● Layout
● Instrument loop diagram
● Klemmenstroken
● Hook-up

38. Documenten in de verschillende
stadia : detail engineering (4)
● Instrument air lines
● Lastenboek, documentenlijst en materiaallijst