SlideShare a Scribd company logo
1 of 17
Sinh lý tim øng dông trong siªu ©m
Tim ho¹t ®éng co gi·n theo tõng giai ®o¹n nhÞp nhµng, lÆp ®i lÆp l¹i
kh«ng ngõng t¹o thµnh chu kú (chu chuyÓn tim). Ho¹t ®éng cña tim ®îc
thÓ hiÖn ra bªn ngoµi b»ng c¸c tiÕng tim, ghi l¹i b»ng t©m thanh ®å. NhÞp
®Ëp cña tim, ghi ë mám tim gäi lµ c¬ ®éng ®å. Ho¹t ®éng ®iÖn häc cña
tim ghi l¹i b»ng ®iÖn tim ®å,vµ chu chuyÓn ho¹t ®éng cña tim còng ®îc
thÓ hiÖn trªn h×nh ¶nh Siªu ©m - Doppler tim.
1. sinh lý chu chuyÓn tim
- Nghiªn cøu thùc nghiÖm cho thÊy c¸c buång co gi·n theo thø tù nhÊt
®Þnh:
• T©m nhÜ co (nhÜ thu)
• T©m thÊt co (t©m thÊt thu)
• C¶ t©m thÊt vµ t©m nhÜ ®Òu gi·n (t©m tr¬ng toµn bé)
- C¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim: cã thÓ chia thµnh 3 giai ®o¹n chÝnh
lµ:
• (1) T©m thÊt thu
• (2) T©m thÊt gi·n
• (3) giai ®o¹n ®æ ®Çy thÊt; trong mçi giai ®o¹n l¹i chia thµnh nh÷ng
giai ®o¹n nhá (b¶ng 1)
- ë ngêi b×nh thêng nhÞp ®Ëp cña tim kho¶ng 75 chu kú phót vµ mét chu
chuyÓn tim kÐo dµi kho¶ng 0.80s.
1.1 Giai ®o¹n t©m nhÜ thu (a- h×nh 1):
- KÐo dµi kho¶ng 0.10s.
50
- T©m nhÜ co lµm ¸p suÊt trong t©m nhÜ h¬i cao h¬n ¸p suÊt ë t©m
thÊt, lóc nµy van nhÜ thÊt vÉn ®ang më tõ giai ®o¹n t©m tr¬ng nªn m¸u
tõ t©m nhÜ ®îc ®a xuèng t©m thÊt.
- T©m nhÜ thu cã t¸c dông ®a nèt 35% lîng m¸u cßn l¹i ë t©m nhÜ xuèng
t©m thÊt (65% ®· ®îc ®a xuèng tõ chu chuyÓn tríc ë giai ®o¹n t©m tr-
¬ng - ®æ ®Çy nhanh).
- Sau khi co trong kho¶ng 0.10s, t©m nhÜ gi·n ra trong suèt thêi gian
cßn l¹i cña chu chuyÓn tim (0.70s).
1.2. Giai ®o¹n t©m thÊt thu: TiÕp theo giai ®o¹n nhÜ thu lµ giai ®o¹n thÊt
thu, kÐo dµi 0.30s, chia lµm 2 thêi kú :
1.2.1. Thêi kú co ®¼ng thÓ tÝch (b-h×nh1):
- Dµi 0.05s
- C¬ t©m thÊt co, lµm ¸p suÊt trong t©m thÊt t¨ng lªn cao h¬n ¸p suÊt
trong t©m nhÜ, lµm ®ãng van nhÜ thÊt, nhng lóc nµy ¸p suÊt trong t©m
thÊt cßn cha vît ¸p suÊt trong §MC vµ §MP nªn c¸c van tæ chim cßn cha
më, do vËy m¸u cha vµo ®îc c¸c ®éng m¹ch (thÓ tÝch m¸u trong t©m
thÊt kh«ng thay ®æi-®¼ng thÓ tÝch), ¸p suÊt trong t©m thÊt lªn rÊt
nhanh .
1.2.2.Thêi kú tèng m¸u:
- Dµi 0.25s
- Cuèi thêi kú co ®¼ng thÓ tÝch, ¸p suÊt trong t©m thÊt cao h¬n trong
§MC vµ §MP, lµm më c¸c van tæ chim, m¸u ®îc tèng vµo §MC vµ §MP.
- T©m thÊt vÉn co, thÓ tÝch t©m thu nhá l¹i, nªn ¸p suÊt trong t©m thÊt
cha thay ®æi, vÉn ë møc cao nªn m¸u vÉn tiÕp tôc vµo §M.
- Th× tèng m¸u chia lµm 2 kú nhá lµ :
• Th× tèng m¸u nhanh (c - h×nh 1): KÐo dµi 0.09s, 4/5 lîng m¸u ®îc
tèng vµo §M ë th× nµy
51
• Th× tèng m¸u chËm (d- h×nh 1): Thêi gian 0.16s, tèc ®é tèng m¸u
vµo §M ë th× nay gi¶m dÇn.
- Mçi lÇn t©m thÊt thu, cã kho¶ng 60ml m¸u ®îc tèng vµo ®éng m¹ch,
thÓ tÝch nµy ®îc gäi lµ thÓ tÝch t©m thu. ThÓ tÝch t©m thu thay ®æi
phô thuéc vµo lîng m¸u vÒ tim, søc co cña c¬ tim vµ søc c¶n ®éng
m¹ch ngäai vi. B×nh thêng thÓ tÝch t©m thu thÊt tr¸i còng b»ng thÓ
tÝch t©m thu thÊt ph¶i (tuy thÊt ph¶i máng h¬n thÊt tr¸i, lùc co thÊt
ph¶i nhá h¬n, nhng søc c¶n trong ®éng m¹ch phæi thÊp h¬n trong
®éng m¹ch chñ).
1.3 Giai ®o¹n t©m tr¬ng toµn bé :
- KÐo dµi 0.4s
- Sau khi co c¬, t©m thÊt gi·n ra (c¬ t©m nhÜ vÉn gi·n tõ tríc ®ã). ¸p suÊt
trong t©m thÊt gi¶m xuèng nhanh chãng. Khi ¸p suÊt trong t©m thÊt
thÊp h¬n trong §MC vµ §MP, m¸u dån vÒ lµm ®ãng c¸c van tæ chim.
Sau ®ã ¸p suÊt trong t©m thÊt vÉn tiÕp tôc gi¶m nhng cha cã thay ®æi
vÒ thÓ tÝch v× lóc nµy c¸c van nhÜ thÊt vÉn cßn ®ãng -giai ®oan nµy
®îc gäi lµ Giai ®o¹n gi·n ®ång thÓ tÝch (e)
- ¸p suÊt trong t©m thÊt gi¶m tíi khi nhá h¬n ¸p suÊt trong t©m nhÜ th×
c¸c van nhÜ thÊt më ra, m¸u µo tõ t©m nhÜ xuèng t©m thÊt, cã 65% l-
îng m¸u cña t©m nhÜ ®îc xuèng t©m thÊt trong giai ®oan nµy - v× vËy
giai ®o¹n nµy ®îc gäi lµ Giai ®o¹n ®æ ®Çy nhanh (f - h×nh 1)
- T©m thÊt vÉn tiÕp tôc gi·n khi t©m nhÜ co ®Ó b¾t ®Çu chu chuyÓn
tim tiÕp sau, vµ cø tiÕp tôc lÆp ®i lÆp l¹i nh vËy.
B¶ng 1: C¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim
52
Co thÊt tr¸i:
- Co ®ång thÓ tÝch (b)
- Tèng m¸u nhanh (c)
Gi·n thÊt tr¸i:
- B¾t ®Çu gi·n vµ gi¶m tèng m¸u (d)
- Gi·n ®ång thÓ tÝch (e)
- §æ ®Çy thÊt nhanh ( f)
- NhÜ thu, ®Èy m¸u xèng thÊt (a)
2. C¬ chÕ chu chuyÓn tim:
- Tim ho¹t ®éng dÒu dÆn vµ nhÞp nhµng lµ nhê c¸c tæ chøc m« ®Æc
biÖt cã tÝnh tù ®éng vµ dÉn truyÒn cao, ®ã lµ nót xoang, nót nhÜ thÊt,
bã His vµ hÖ thèng Purkinje.
- Cø mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, nót xoang l¹i tù ®éng ph¸t xung,
xung ®éng lÇn lît lan ra t©m nhÜ lµm co c¬ nhÜ, råi ®Õn nót nhÜ thÊt,
lan ®Õn bã His, to¶ ra m¹ng Purkinje, ®Õn c¬ t©m thÊt g©y co c¬ t©m
thÊt. Xung ®éng t¾t c¬ tim gi·n ra - giai ®o¹n t©m tr¬ng b¾t ®Çu. Råi
l¹i tiÕp tôc nh vËy cho xung ®éng sau.
- Theo qui íc chu chuyÓn tim ®îc b¾t ®Çu tõ lóc xung ®éng tõ nót xoang
lan ®Õn t©m nhÜ g©y khö cùc nhÜ vµ co c¬ nhÜ (t¬ng øng víi sãng P
trªn §T§)-
53
H×nh 1: C¬ chÕ c¸c hiÖn tîng x¶y ra trong chu chuyÓn tim, c¸c giai ®o¹n
tõ a ®Õn g theo b¶ng 1, M1=Thµnh phÇn ®ãng van hai l¸ cña tiÕng tim thø nhÊt,
T1=thµnh phÇn 2,®ãng van ba l¸ cña tiÕng thø nhÊt; A2=®ãng van §MC; P2
®ãng van §MP; S3= tiÕng thø 3; S4=tiÕng thø 4.Chó ý, ®ãng van hai l¸ x¶y ra
sau thêi ®iÓm ¸p lôc t©m thÊt vît ¸p lùc nhÜ.
3. Lu lîng tim:
- Lu lîng tim, cßn gäi lµ thÓ tÝch phót, lµ lîng m¸u do tim b¬m vµo ®éng
m¹ch trong mét phót ( ml/phót):
Q= Qs  f
- B×nh thêng, lóc nghØ, ta cã :Q=60ml  75 C/ ph = 4500ml/ph =4.5 L/ph
4. T¬ng quan gi÷a chu chuyÓn tim vµ c¸c biÓu hiÖn cña nã:
4.1. TiÕng tim:
B×nh thêng cã hai tiÕng tim: T1 vµ T2
- T1: Më ®Çu cho giai ®o¹n t©m thu, c¬ chÕ :
• Do ®ãng van nhÜ thÊt: ®ãng van hai l¸ (M1), ®ãng van ba l¸ (T1)
54
Q=Lu lîng tim(ml/phót)
Qs=ThÓ tÝch t©m thu(ml)
F = TÇn sè tim (chu kú/ph)
• Co c¬ t©m thÊt
• M¸u phun vµo ®éng m¹ch
- T2: B¾t ®Çu thêi kú t©m tr¬ng, c¬ chÕ:
• §ãng van §MC (A2)
• §ãng van §MP (P2 ). (xem h×nh 1)
4.2. §iÖn tim:
Trªn §T§, ta ghi ®îc ho¹t ®éng ®iÖn cña qu¶ tim bao gåm c¸c sãng:
- P: Khö cùc t©m nhÜ, kÐo dµi 0.08s - 0.10s
- QRS: Khö côc t©m thÊt, kÐo dµi 0.07s
- T: t¸i cùc t©m thÊt,
- Thêi kho¶ng PQ: thêi gian dÉn truyÒn xung ®éng tõ nhÜ ®Õn c¬ thÊt
(0.12-0.20s)
- Thêi kho¶ng QT: thêi gian dÉn truyÒn xung ®éng trong thÊt, lµ thêi gian
t©m thu ®iÖn häc (0.30 - 0.42s).
5 BiÓu hiÖn cña chu chuyÓn tim trªn h×nh ¶nh siªu ©m tim
Kh¸c víi c¸c c¬ quan kh¸c, c¸c thµnh tim, c¸c van tim ho¹t ®éng co gi·n
®ãng më theo chu chuyÓn tim. V× vËy h×nh ¶nh siªu ©m tim còng thay
®æi theo chu chuyÓn tim .
5.1. Siªu ©m TM theo c¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim:
- H×nh 2, cho thÊy siªu ©m TM qua gèc §MC, van §MC vµ nhÜ tr¸i trong
mét chu chuyÓn tim.
• Chu chuyÓn tim b¾t ®Çu b»ng t©m nhÜ thu (t¬ng øng víi sãng P
trªn §T§), lóc nµy van §MC vÉn ®ãng, trªn siªu ©m TM, ta thÊy hai l¸
van §MC dÝnh vµo nhau thµnh mét ®êng, sau khi t©m thÊt thu mét
55
thêi gian, van §MC míi më ra, trªn siªu ©m ta thÊy hai l¸ van §MC t¸ch
nhau ra, b¾t ®Çu giai ®o¹n tèng m¸u .
H×nh 2. H×nh ¶nh siªu ©m TM qua thµnh §MC, van §MC, NhÜ tr¸i trong
mét chu chuyÓn tim (b¾t ®Çu t¬ng øng sãng P trªn §T§ . RV: thÊt ph¶i , LV :
thÊt tr¸i , LA nhÜ tr¸i , Right Coronary cusp: l¸ cã §MV ph¶i, Non Coronary cusp :
L¸ kh«ng cã §MV.
• Kho¶ng thêi gian tõ khi xuÊt hiÖn t©m thu ®iÖn häc (t¬ng øng víi
®iÓm ®Çu phøc bé QRS) cho ®Õn khi më van §MC, ®îc gäi lµ giai
®o¹n tiÒn tèng m¸u.
• Giai ®o¹n tèng m¸u thÊt tr¸i kÐo dµi tõ khi van §MC më cho ®Õn
khi van §MC ®ãng l¹i, hai l¸ van l¹i dÝnh vµo nhau.
- H×nh 3 A- Cho thÊy h×nh ¶nh siªu ©m TM qua van Hai l¸ ghi ®ång thêi
víi §T§, ¸p lùc nhÜ tr¸i vµ ¸p lùc thÊt tr¸i trong mét chu chuyÓn tim .
56
H×nh 3: Siªu ©m TM qua van Hai l¸ ghi ®ång
thêi víi §T§, ¸p lùc thÊt tr¸i (LV) vµ ¸p lùc
nhÜ tr¸i (LA) trong mét chu chuyÓn tim .
Ta thÊy trªn siªu ©m TM l¸ tríc van HL më d¹ng M, nã t¬ng øng víi c¸c
giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim nh sau:
• Cuèi t©m thu, ¸p lùc trong thÊt tr¸i thÊp, lµm më van hai l¸ nhanh
(®o¹n DE), ®æ ®Çy thÊt nhanh.
• Sau ®ã ¸p lùc trong thÊt tr¸i t¨ng dÇn, chªnh ¸p gi÷a nhÜ vµ thÊt
gi¶m, g©y ®ãng nhÑ van HL gi÷a th× t©m tr¬ng (®o¹n EF), kÕt thóc
giai ®o¹n ®æ ®Çy thÊt nhanh.
• TiÕp theo: t©m nhÜ co tèng m¸u xuèng thÊt tr¸i g©y më l¹i van HL (t-
¬ng øng ®iÓm A)
• T©m thÊt co lµm ¸p lùc thÊt tr¸i t¨ng cao, chªnh ¸p nhÜ thÊt ®¶o ngîc
- ®ãng van HL nhanh (®o¹n AC).
• Van hai l¸ ®ãng kÝn trong suèt giai ®o¹n t©m thu (®o¹n CD).
L¸ sau van hai l¸ còng di ®éng t¬ng tù l¸ tríc nhng ngîc chiÒu nªn cã
dang ch÷ W.
- H×nh 4, cho thÊy Siªu ©m TM qua thµnh tim tr¸i vµ ph¶i trong mét chu
chuyÓn tim:
• Khi t©m nhÜ co (t¬ng øng sãng a trªn §T§), t©m thÊt vÉn tiÕp tôc
gi·n: thµnh sau thÊt tr¸i vËn ®éng ra sau, v¸ch liªn thÊt (VLT) vËn
®éng ra tríc ngîc chiÒu thµnh sau thÊt tr¸i, thµnh tríc thÊt ph¶i vËn
®éng song song víi VLT. Buång thÊt tr¸i lín nhÊt vµo thêi ®iÓm cuèi
t©m tr¬ng.
• Trong th× t©m thu, c¸c thµnh tim dµy lªn dÇn, thµnh sau thÊt tr¸i vµ
VLT vËn ®éng ®i vµo trong lßng t©m thÊt, buång thÊt tr¸i nhá nhÊt
vµo cuèi th× t©m thu.
57
H×nh 4: siªu ©m TM qua c¸c thµnh tim , ghi ®ång thêi víi §T§(EKG).
PLV: Thµnh sau thÊt tr¸i.
LV: Buång thÊt tr¸i.
RV: Buång thÊt ph¶i.
ARV: Thµnh tríc thÊt ph¶i.
RS: Bê ph¶i cña VLT.
LS: bê tr¸i cña VLT.
PPM: cét c¬ sau cña van HL.
- H×nh 5, cho thÊy h×nh ¶nh siªu ©m TM qua van §MP:
• Van §MP cã ba l¸ van, nhng trªn siªu ©m TM ë mÆt c¾t c¹nh øc tr¸i
trôc ng¾n, ta chØ thÊy l¸ sau.
• Van §MP b×nh thêng ë giai ®o¹n t©m tr¬ng lµ mét ®êng th¼ng
m¶nh, cuèi t©m tr¬ng t¬ng øng víi kú nhÜ thu, van di ®éng ra sau cã
h×nh ¶nh sãng a, tiÕp ®ã t©m thÊt thu, ¸p lùc trong thÊt ph¶i vît ¸p lùc
§MP, lµm më van §MP, van di ®éng ra sau, kÕt thóc giai ®o¹n tèng
58
m¸u van §MP ®ãng l¹i, trë l¹i h×nh ¶nh ®êng th¼ng trong suèt kú t©m
tr¬ng (h×nh 5A)
H×nh 5: H×nh ¶nh siªu ©m TM qua van §MP.
5.2. Siªu ©m - Doppler tim theo c¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim
- Tim cã nhiÖm vô quan träng lµ ®Èy m¸u vµo c¸c ®éng m¹ch vµ nhËn
m¸u vÒ tim. H×nh ¶nh Doppler th¨m dß dßng ch¶y qua c¸c van tim cïng
bÞ chi phèi theo chu chuyÓn tim .
- Th¨m dß Doppler dßng ch¶y qua van hai l¸, ta thu ®îc mét phæ cã d¹ng
h×nh ch÷ M.
- H×nh 6, biÓu ®å ghi ®ång thêi ¸p lùc nhÜ tr¸i, ¸p lùc thÊt tr¸i vµ phæ
Doppler qua van HL, cho thÊy c¬ chÕ cña h×nh ¶nh siªu ©m Doppler
qua van hai l¸: KÕt thóc giai ®o¹n t©m thu, ¸p lùc thÊt tr¸i gi¶m nhá h¬n
¸p lùc nhÜ tr¸i, van hai l¸ më ra, lµm ®æ ®Çy thÊt nhanh, t¹o thµnh sãng
59
E trªn Doppler; sau ®ã chªnh ¸p nhÜ thÊt gi¶m, vËn tèc dßng m¸u qua
van HL gi¶m nhanh, cuèi t©m tr¬ng do nhÜ co lµm chªnh ¸p nhÜ thÊt
t¨ng lªn vËn tèc dßng ch¶y qua van HL t¨ng lªn lµm xuÊt hiÖn sãng A
(sãng sÏ A kh«ng cã khi rung nhÜ). TiÕp theo t©m thÊt thu, ¸p lùc thÊt
tr¸i t¨ng lªn, chªnh ¸p nhÜ thÊt ®¶o ngîc, lµm ®ãng van hai l¸
H×nh 6: BiÓu ®å ghi ®ång thêi §T§, ¸p lùc nhÜ tr¸i (POG), ¸p lùc thÊt tr¸i (PVG)
vµ dßng ch¶y qua van hai l¸.
5. §Þnh nghÜa th× t©m thu (Systole ) vµ th× t©m tr¬ng (Diastole):
- §èi víi c¸c nhµ sinh lý häc th× t©m thu b¾t ®Çu tõ giai ®o¹n co ®¼ng
thÓ tÝch (khi ¸p lùc thÊt vît cao h¬n ¸p lùc nhÜ, h×nh 1), kÐo dµi cho
60
®Õn ®Ønh cña giai ®o¹n tèng m¸u; V× vËy t©m tr¬ng theo sinh lý häc
b¾t ®Çu khi ¸p lùc trong t©m thÊt b¾t ®Çu gi¶m (b¶ng 2)
- Ngîc l¹i theo c¸c nhµ tim m¹ch, th× t©m thu ®îc x¸c ®Þnh b»ng tiÕng tim,
nã b¾t ®Çu tõ thµnh phÇn ®Çu tiªn cña tiÕng thø nhÊt (M1) vµ kÕt
thóc b»ng ®ãng van §MC (A2) vµ phÇn cßn l¹i cña chu chuyÓn tim ®îc
gäi lµ th× t©m tr¬ng. Thêi ®iÓm ®ãng van HL x¶y ra sau thêi ®iÓm
t©m thu sinh lý kho¶ng 20ms
- §Çu t©m tr¬ng theo c¸c nhµ tim m¹ch lµ giai ®o¹n ®Çu cña ®æ ®Çy
nhanh, thêi ®iÓm cã thÓ nghe thÊy tiÕng thø 3 (h×nh 1)
B¶ng 2: Th× t©m thu vµ th× t©m tr¬ng theo sinh lý häc vµ tim m¹ch häc
T©m thu sinh lý häc:
- Co ®ång thÓ tÝch
- Tèng m¸u nhanh
T©m thu tim m¹ch häc:
- Tõ M1 ®Õn A2
- ChØ mét phÇn cña giai ®o¹n co
®ång thÓ tÝch
- Tèng m¸u nhanh
- Tèng m¸u chËm
T©m tr¬ng sinh lý häc:
- Tèng m¸u chËm
- Gi·n ®ång thÓ tÝch
- Giai ®o¹n ®æ ®Çy
T©m tr¬ng tim m¹ch häc:
- Tõ A2 ®Õn M1 (gåm c¶ giai ®o¹n
®æ ®Çy)
7. X¸c ®Þnh th× t©m thu vµ th× t©m tr¬ng :
Th× t©m thu Th× t©m tr¬ng
61
§iÖn häc: Khö cùc thÊt vµT¸i cùc thÊt t-
¬ng øng ®o¹n QT trªn §T§(thêi
gian t©m thu ®iÖn häc)
Giai ®o¹n nghØ( kh«ng cã
ho¹t ®éng vÒ ®iÖn häc) - Tõ
ch©n sãng T ®Õn b¾t ®Çu
phøc bé QRS cña chu kú sau.
C¬ häc: - C¬ tim co ng¾n l¹i, thµnh tim
dµy lªn, vËn ®éng ®i vµo trong
lßng t©m thÊt tr¸i, buång tim tr¸i
nhá l¹i .
- Sê vïng mám tim thÊy mám
tim nÈy lªn
- §ãng van nhÜ thÊt, më c¸c
van tæ chim - nghe thÊy tiÕng
thø nhÊt
- M¸u phun vµo ®éng m¹ch
(m¹ch nÈy)
- C¬ tim gi·n ra , thµnh tim
máng ®i , vËn ®éng ra phÝa
ngoµi , lßng t©m thÊt réng ra.
- Sê vïng mám tim thÊy mám
tim ch×m xuèng
- §ãng c¸c van tæ chim - Nghe
thÊy tiÕng thø hai
- Më c¸c van nhÜ thÊt, m¸u tõ
nhÜ ®æ xuèng thÊt tr¸i -
(nghe thÊy tiÕng thø ba khi
suy tim tr¸i)
- NhÜ thu ®a nèt m¸u xuèng
t©m thÊt (nghe thÊy tiÕng
thø t)
Siªu ©m: - §ãng van H L(TM, 2D,
Doppler)
- Më van §MC (TM,2D,
Doppler)
- Thµnh tim tr¸i dµy lªn vµ ®i
vµo lßng t©m thÊt, khi buång
thÊt bÐ nhÊt lµ t¬ng øng víi
cuèi t©m thu ( TM, 2D)
- §ãng van §MC (TM, 2D,
Doppler)
- Më van H L(TM, 2D,
Doppler)
- Thµnh tim vËn ®éng ra
ngoµi, buång tim lín nhÊt t¬ng
øng víi cuèi t©m tr¬ng (TM,
2D
62
8. §o ®¹c c¸c th«ng sè sinh lý trªn siªu ©m - doppler
H×nh 7, siªu ©m TM qua van §MC vµ van §MP c¸c th«ng sè cã thÓ ®o ë
®©y lµ:
- Thêi gian tiÒn tèng m¸u thÊt tr¸i (LV PEP)
- Thêi gian tiÒn tèng m¸u thÊt ph¶i (RV PEP)
- Thêi gian tèng m¸u thÊt tr¸i (LVET) ®o tõ ®iÓm b¾t ®Çu më van §MC
®Õn ®iÓm ®ãng van ®éng m¹ch chñ
- Thêi gian tèng m¸u thÊt ph¶i (RVET) ®o tõ ®iÓm b¾t ®Çu më van §MP
®Õn ®iÓm ®ãng van ®éng m¹ch phæi.
H×nh 8, ghi ®ång thêi ¸p lùc trong thÊt tr¸i, nhÜ tr¸i, §MC, Siªu ©m -
Doppler qua van HL vµ van §MC, cho thÊy qua phæ Doppler van hai l¸ vµ
§MC ta cã thÓ ®o ®îc c¸c th«ng sè:
- Thêi gian co ®ång thÓ tÝch (TCI) lµ thêi gian tõ lóc ®ãng van hai l¸ (FM
- kÕt thóc phæ Doppler qua van HL) ®Õn lóc më van §MC (xuÊt hiÖn
dßng Doppler qua van §MC).
- Thêi gian tèng m¸u thÊt tr¸i (TE) lµ toµn bé thêi gian cã dßng ch¶y qua
van §MC.
63
H×nh 7: siªu ©m TM qua van §MC
(aortic valve) vµ van §MP
(Pulmonary valve), ghi ®ång thêi víi
§T§(ECG), t©m thanh ®å (PCG)
- Thêi gian co ®ång thÓ tÝch: (TRI) lµ thêi gian tõ lóc ®ãng van §MC
®Õn lóc më van hai l¸.
∗ §o cung l¬ng tim trªn siªu ©m:
• Trªn siªu ©m TM:
Ta cã Q=Qs. TÇn sè tim (Q= Cung lîng tim ; Qs = lu lîng nh¸t bãp)
Trªn siªu ©m TM ta ®o ®îc Dd , Ds tõ ®ã ta cã thÓ tÝnh ®îc thÓ tÝch t©m
thÊt tr¸i Vd vµ Vs.
Qs= SV = Vd- Vs, do ®ã Q = (Vd - Vs).TÇn sè tim
• Trªn siªu ©m - doppler: Siªu ©m - Doppler gióp ta ghi l¹i vËn tèc
c¸c
dßng ch¶y trong tim.
Dùa trªn nguyªn lý tim vµ c¸c m¹ch m¸u lµ b×nh th«ng nhau: lu lîng
m¸u ë mäi ®iÓm trong tim vµ m¹ch ®Òu b»ng nhau:
Qs= A.V
64
H×nh 8: Ghi ®ång thêi ¸p lùc
trong thÊt tr¸i, nhÜ tr¸i, §MC,
Siªu ©m - Doppler qua van HL
vµ Van §MC
Trong ®ã:
A: diÖn tÝch cña thiÕt diÖn mµ dßng m¸u ch¶y qua
V: vËn tèc cña dßng m¸u t¹i thiÕt diÖn ®ã (®îc tÝnh b»ng tÝch ph©n vËn
tèc cña c¸c dßng ch¶y - intergaled flow velocity)
Ta cã thÓ tÝnh cung lîng tim qua bÊt kú ®iÓm nµo: van HL, van BL,
van §MC, Van §MP.
H×nh 9 cho thÊy nguyªn lý ®o lu lîng m¸u trªn siªu ©m Doppler.
H×nh 9 . Nguyªn lý ®o lu lîng tim trªn siªu ©m Doppler
CO: Qs . HR = V.A.HR
CO: Cung lîng tim
V: VËn tèc dßng m¸u
A: diÖn tÝch cña thiÕt diÖn
HR: TÇn sè tim
65
66

More Related Content

Similar to Sinh ly tim

Loan nhip nhanh QRS hep.ppt
Loan nhip nhanh QRS hep.pptLoan nhip nhanh QRS hep.ppt
Loan nhip nhanh QRS hep.pptLimDanhDng
 
Bài 7 soc tim updated
Bài 7 soc tim updatedBài 7 soc tim updated
Bài 7 soc tim updatedvan tran
 
NMCT Cap. TS BS Hoai 2020.ppt
NMCT Cap. TS BS  Hoai 2020.pptNMCT Cap. TS BS  Hoai 2020.ppt
NMCT Cap. TS BS Hoai 2020.pptTrần Cầm
 
SÔT XUẤT HUYẾT
SÔT XUẤT HUYẾTSÔT XUẤT HUYẾT
SÔT XUẤT HUYẾTSoM
 
Hướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqy
Hướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqyHướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqy
Hướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqyVũ Thanh
 
Thong tim chan_doan
Thong tim chan_doanThong tim chan_doan
Thong tim chan_doanbshuudang
 
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIMTIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIMSoM
 
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIMTIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIMSoM
 
Da dang ky thuat dat may
Da dang   ky thuat dat mayDa dang   ky thuat dat may
Da dang ky thuat dat maynguyenngat88
 
Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)TÔI Tôi
 
Đặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của tim
Đặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của timĐặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của tim
Đặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của timLam Nguyen
 
Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)TÔI Tôi
 
Giai phau tim ung dung trong sieu am
Giai phau tim ung dung trong sieu amGiai phau tim ung dung trong sieu am
Giai phau tim ung dung trong sieu amquynhhuong119
 
phu phoi cap update
phu phoi cap updatephu phoi cap update
phu phoi cap updateFan Ntkh
 
ĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤT
ĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤTĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤT
ĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤTSoM
 
TRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptx
TRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptxTRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptx
TRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptxtrieule25
 

Similar to Sinh ly tim (20)

Loan nhip nhanh QRS hep.ppt
Loan nhip nhanh QRS hep.pptLoan nhip nhanh QRS hep.ppt
Loan nhip nhanh QRS hep.ppt
 
Huong dandocdtd
Huong dandocdtdHuong dandocdtd
Huong dandocdtd
 
Bài 7 soc tim updated
Bài 7 soc tim updatedBài 7 soc tim updated
Bài 7 soc tim updated
 
NMCT Cap. TS BS Hoai 2020.ppt
NMCT Cap. TS BS  Hoai 2020.pptNMCT Cap. TS BS  Hoai 2020.ppt
NMCT Cap. TS BS Hoai 2020.ppt
 
SÔT XUẤT HUYẾT
SÔT XUẤT HUYẾTSÔT XUẤT HUYẾT
SÔT XUẤT HUYẾT
 
Dr phong đtđy4 2013
Dr phong   đtđy4 2013Dr phong   đtđy4 2013
Dr phong đtđy4 2013
 
Ho van 2 la
Ho van 2 laHo van 2 la
Ho van 2 la
 
Hướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqy
Hướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqyHướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqy
Hướng dẫn đọc điện tâm đồ hvqy
 
Thong tim chan_doan
Thong tim chan_doanThong tim chan_doan
Thong tim chan_doan
 
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIMTIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
 
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIMTIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
TIẾNG TIM VÀ ÂM THỔI Ở TIM
 
Da dang ky thuat dat may
Da dang   ky thuat dat mayDa dang   ky thuat dat may
Da dang ky thuat dat may
 
Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song that lung 2(bacsihoasung.wordpress.com)
 
Đặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của tim
Đặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của timĐặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của tim
Đặc điểm giải phẫu,mô học và hoạt động điện của tim
 
đIện tâm đồ
đIện tâm đồđIện tâm đồ
đIện tâm đồ
 
Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)
Mri cot song co & cot song nguc 1(bacsihoasung.wordpress.com)
 
Giai phau tim ung dung trong sieu am
Giai phau tim ung dung trong sieu amGiai phau tim ung dung trong sieu am
Giai phau tim ung dung trong sieu am
 
phu phoi cap update
phu phoi cap updatephu phoi cap update
phu phoi cap update
 
ĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤT
ĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤTĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤT
ĐIỆN TÂM ĐỒ TIM NHANH TRÊN THẤT
 
TRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptx
TRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptxTRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptx
TRIỆU CHỨNG HỌC PHỔI-TRUNG THẤT- CỬ NHÂN- 11-2020.pptx
 

More from quynhhuong119

Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5
Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5
Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5quynhhuong119
 
Sa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai kySa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai kyquynhhuong119
 
Nguyen ly chung ve ky thuat sieu am
Nguyen ly chung ve ky thuat sieu amNguyen ly chung ve ky thuat sieu am
Nguyen ly chung ve ky thuat sieu amquynhhuong119
 
Hình ảnh nội soi bệnh lý thực quản
Hình ảnh nội soi bệnh lý thực quảnHình ảnh nội soi bệnh lý thực quản
Hình ảnh nội soi bệnh lý thực quảnquynhhuong119
 

More from quynhhuong119 (13)

Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5
Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5
Hon me tang_duong_huyet_co_binh_gpw_jy_oaj2j_20130104080424_5
 
Sa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai kySa san 3 thang dau thai ky
Sa san 3 thang dau thai ky
 
Sa san 3 thang cuoi
Sa san 3 thang cuoiSa san 3 thang cuoi
Sa san 3 thang cuoi
 
Khoi u hgjhvung co
Khoi u hgjhvung coKhoi u hgjhvung co
Khoi u hgjhvung co
 
Nguyenly sa
Nguyenly saNguyenly sa
Nguyenly sa
 
Nguyenly sa doppler
Nguyenly sa dopplerNguyenly sa doppler
Nguyenly sa doppler
 
Nguyen ly chung ve ky thuat sieu am
Nguyen ly chung ve ky thuat sieu amNguyen ly chung ve ky thuat sieu am
Nguyen ly chung ve ky thuat sieu am
 
Loi gioi thieu
Loi gioi thieuLoi gioi thieu
Loi gioi thieu
 
Khoi u vung co
Khoi u vung coKhoi u vung co
Khoi u vung co
 
Chuongtrinh
ChuongtrinhChuongtrinh
Chuongtrinh
 
Benh ly xuong khop
Benh ly xuong khopBenh ly xuong khop
Benh ly xuong khop
 
Bai giang sa dop
Bai giang sa dopBai giang sa dop
Bai giang sa dop
 
Hình ảnh nội soi bệnh lý thực quản
Hình ảnh nội soi bệnh lý thực quảnHình ảnh nội soi bệnh lý thực quản
Hình ảnh nội soi bệnh lý thực quản
 

Sinh ly tim

  • 1. Sinh lý tim øng dông trong siªu ©m Tim ho¹t ®éng co gi·n theo tõng giai ®o¹n nhÞp nhµng, lÆp ®i lÆp l¹i kh«ng ngõng t¹o thµnh chu kú (chu chuyÓn tim). Ho¹t ®éng cña tim ®îc thÓ hiÖn ra bªn ngoµi b»ng c¸c tiÕng tim, ghi l¹i b»ng t©m thanh ®å. NhÞp ®Ëp cña tim, ghi ë mám tim gäi lµ c¬ ®éng ®å. Ho¹t ®éng ®iÖn häc cña tim ghi l¹i b»ng ®iÖn tim ®å,vµ chu chuyÓn ho¹t ®éng cña tim còng ®îc thÓ hiÖn trªn h×nh ¶nh Siªu ©m - Doppler tim. 1. sinh lý chu chuyÓn tim - Nghiªn cøu thùc nghiÖm cho thÊy c¸c buång co gi·n theo thø tù nhÊt ®Þnh: • T©m nhÜ co (nhÜ thu) • T©m thÊt co (t©m thÊt thu) • C¶ t©m thÊt vµ t©m nhÜ ®Òu gi·n (t©m tr¬ng toµn bé) - C¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim: cã thÓ chia thµnh 3 giai ®o¹n chÝnh lµ: • (1) T©m thÊt thu • (2) T©m thÊt gi·n • (3) giai ®o¹n ®æ ®Çy thÊt; trong mçi giai ®o¹n l¹i chia thµnh nh÷ng giai ®o¹n nhá (b¶ng 1) - ë ngêi b×nh thêng nhÞp ®Ëp cña tim kho¶ng 75 chu kú phót vµ mét chu chuyÓn tim kÐo dµi kho¶ng 0.80s. 1.1 Giai ®o¹n t©m nhÜ thu (a- h×nh 1): - KÐo dµi kho¶ng 0.10s. 50
  • 2. - T©m nhÜ co lµm ¸p suÊt trong t©m nhÜ h¬i cao h¬n ¸p suÊt ë t©m thÊt, lóc nµy van nhÜ thÊt vÉn ®ang më tõ giai ®o¹n t©m tr¬ng nªn m¸u tõ t©m nhÜ ®îc ®a xuèng t©m thÊt. - T©m nhÜ thu cã t¸c dông ®a nèt 35% lîng m¸u cßn l¹i ë t©m nhÜ xuèng t©m thÊt (65% ®· ®îc ®a xuèng tõ chu chuyÓn tríc ë giai ®o¹n t©m tr- ¬ng - ®æ ®Çy nhanh). - Sau khi co trong kho¶ng 0.10s, t©m nhÜ gi·n ra trong suèt thêi gian cßn l¹i cña chu chuyÓn tim (0.70s). 1.2. Giai ®o¹n t©m thÊt thu: TiÕp theo giai ®o¹n nhÜ thu lµ giai ®o¹n thÊt thu, kÐo dµi 0.30s, chia lµm 2 thêi kú : 1.2.1. Thêi kú co ®¼ng thÓ tÝch (b-h×nh1): - Dµi 0.05s - C¬ t©m thÊt co, lµm ¸p suÊt trong t©m thÊt t¨ng lªn cao h¬n ¸p suÊt trong t©m nhÜ, lµm ®ãng van nhÜ thÊt, nhng lóc nµy ¸p suÊt trong t©m thÊt cßn cha vît ¸p suÊt trong §MC vµ §MP nªn c¸c van tæ chim cßn cha më, do vËy m¸u cha vµo ®îc c¸c ®éng m¹ch (thÓ tÝch m¸u trong t©m thÊt kh«ng thay ®æi-®¼ng thÓ tÝch), ¸p suÊt trong t©m thÊt lªn rÊt nhanh . 1.2.2.Thêi kú tèng m¸u: - Dµi 0.25s - Cuèi thêi kú co ®¼ng thÓ tÝch, ¸p suÊt trong t©m thÊt cao h¬n trong §MC vµ §MP, lµm më c¸c van tæ chim, m¸u ®îc tèng vµo §MC vµ §MP. - T©m thÊt vÉn co, thÓ tÝch t©m thu nhá l¹i, nªn ¸p suÊt trong t©m thÊt cha thay ®æi, vÉn ë møc cao nªn m¸u vÉn tiÕp tôc vµo §M. - Th× tèng m¸u chia lµm 2 kú nhá lµ : • Th× tèng m¸u nhanh (c - h×nh 1): KÐo dµi 0.09s, 4/5 lîng m¸u ®îc tèng vµo §M ë th× nµy 51
  • 3. • Th× tèng m¸u chËm (d- h×nh 1): Thêi gian 0.16s, tèc ®é tèng m¸u vµo §M ë th× nay gi¶m dÇn. - Mçi lÇn t©m thÊt thu, cã kho¶ng 60ml m¸u ®îc tèng vµo ®éng m¹ch, thÓ tÝch nµy ®îc gäi lµ thÓ tÝch t©m thu. ThÓ tÝch t©m thu thay ®æi phô thuéc vµo lîng m¸u vÒ tim, søc co cña c¬ tim vµ søc c¶n ®éng m¹ch ngäai vi. B×nh thêng thÓ tÝch t©m thu thÊt tr¸i còng b»ng thÓ tÝch t©m thu thÊt ph¶i (tuy thÊt ph¶i máng h¬n thÊt tr¸i, lùc co thÊt ph¶i nhá h¬n, nhng søc c¶n trong ®éng m¹ch phæi thÊp h¬n trong ®éng m¹ch chñ). 1.3 Giai ®o¹n t©m tr¬ng toµn bé : - KÐo dµi 0.4s - Sau khi co c¬, t©m thÊt gi·n ra (c¬ t©m nhÜ vÉn gi·n tõ tríc ®ã). ¸p suÊt trong t©m thÊt gi¶m xuèng nhanh chãng. Khi ¸p suÊt trong t©m thÊt thÊp h¬n trong §MC vµ §MP, m¸u dån vÒ lµm ®ãng c¸c van tæ chim. Sau ®ã ¸p suÊt trong t©m thÊt vÉn tiÕp tôc gi¶m nhng cha cã thay ®æi vÒ thÓ tÝch v× lóc nµy c¸c van nhÜ thÊt vÉn cßn ®ãng -giai ®oan nµy ®îc gäi lµ Giai ®o¹n gi·n ®ång thÓ tÝch (e) - ¸p suÊt trong t©m thÊt gi¶m tíi khi nhá h¬n ¸p suÊt trong t©m nhÜ th× c¸c van nhÜ thÊt më ra, m¸u µo tõ t©m nhÜ xuèng t©m thÊt, cã 65% l- îng m¸u cña t©m nhÜ ®îc xuèng t©m thÊt trong giai ®oan nµy - v× vËy giai ®o¹n nµy ®îc gäi lµ Giai ®o¹n ®æ ®Çy nhanh (f - h×nh 1) - T©m thÊt vÉn tiÕp tôc gi·n khi t©m nhÜ co ®Ó b¾t ®Çu chu chuyÓn tim tiÕp sau, vµ cø tiÕp tôc lÆp ®i lÆp l¹i nh vËy. B¶ng 1: C¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim 52
  • 4. Co thÊt tr¸i: - Co ®ång thÓ tÝch (b) - Tèng m¸u nhanh (c) Gi·n thÊt tr¸i: - B¾t ®Çu gi·n vµ gi¶m tèng m¸u (d) - Gi·n ®ång thÓ tÝch (e) - §æ ®Çy thÊt nhanh ( f) - NhÜ thu, ®Èy m¸u xèng thÊt (a) 2. C¬ chÕ chu chuyÓn tim: - Tim ho¹t ®éng dÒu dÆn vµ nhÞp nhµng lµ nhê c¸c tæ chøc m« ®Æc biÖt cã tÝnh tù ®éng vµ dÉn truyÒn cao, ®ã lµ nót xoang, nót nhÜ thÊt, bã His vµ hÖ thèng Purkinje. - Cø mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh, nót xoang l¹i tù ®éng ph¸t xung, xung ®éng lÇn lît lan ra t©m nhÜ lµm co c¬ nhÜ, råi ®Õn nót nhÜ thÊt, lan ®Õn bã His, to¶ ra m¹ng Purkinje, ®Õn c¬ t©m thÊt g©y co c¬ t©m thÊt. Xung ®éng t¾t c¬ tim gi·n ra - giai ®o¹n t©m tr¬ng b¾t ®Çu. Råi l¹i tiÕp tôc nh vËy cho xung ®éng sau. - Theo qui íc chu chuyÓn tim ®îc b¾t ®Çu tõ lóc xung ®éng tõ nót xoang lan ®Õn t©m nhÜ g©y khö cùc nhÜ vµ co c¬ nhÜ (t¬ng øng víi sãng P trªn §T§)- 53
  • 5. H×nh 1: C¬ chÕ c¸c hiÖn tîng x¶y ra trong chu chuyÓn tim, c¸c giai ®o¹n tõ a ®Õn g theo b¶ng 1, M1=Thµnh phÇn ®ãng van hai l¸ cña tiÕng tim thø nhÊt, T1=thµnh phÇn 2,®ãng van ba l¸ cña tiÕng thø nhÊt; A2=®ãng van §MC; P2 ®ãng van §MP; S3= tiÕng thø 3; S4=tiÕng thø 4.Chó ý, ®ãng van hai l¸ x¶y ra sau thêi ®iÓm ¸p lôc t©m thÊt vît ¸p lùc nhÜ. 3. Lu lîng tim: - Lu lîng tim, cßn gäi lµ thÓ tÝch phót, lµ lîng m¸u do tim b¬m vµo ®éng m¹ch trong mét phót ( ml/phót): Q= Qs  f - B×nh thêng, lóc nghØ, ta cã :Q=60ml  75 C/ ph = 4500ml/ph =4.5 L/ph 4. T¬ng quan gi÷a chu chuyÓn tim vµ c¸c biÓu hiÖn cña nã: 4.1. TiÕng tim: B×nh thêng cã hai tiÕng tim: T1 vµ T2 - T1: Më ®Çu cho giai ®o¹n t©m thu, c¬ chÕ : • Do ®ãng van nhÜ thÊt: ®ãng van hai l¸ (M1), ®ãng van ba l¸ (T1) 54 Q=Lu lîng tim(ml/phót) Qs=ThÓ tÝch t©m thu(ml) F = TÇn sè tim (chu kú/ph)
  • 6. • Co c¬ t©m thÊt • M¸u phun vµo ®éng m¹ch - T2: B¾t ®Çu thêi kú t©m tr¬ng, c¬ chÕ: • §ãng van §MC (A2) • §ãng van §MP (P2 ). (xem h×nh 1) 4.2. §iÖn tim: Trªn §T§, ta ghi ®îc ho¹t ®éng ®iÖn cña qu¶ tim bao gåm c¸c sãng: - P: Khö cùc t©m nhÜ, kÐo dµi 0.08s - 0.10s - QRS: Khö côc t©m thÊt, kÐo dµi 0.07s - T: t¸i cùc t©m thÊt, - Thêi kho¶ng PQ: thêi gian dÉn truyÒn xung ®éng tõ nhÜ ®Õn c¬ thÊt (0.12-0.20s) - Thêi kho¶ng QT: thêi gian dÉn truyÒn xung ®éng trong thÊt, lµ thêi gian t©m thu ®iÖn häc (0.30 - 0.42s). 5 BiÓu hiÖn cña chu chuyÓn tim trªn h×nh ¶nh siªu ©m tim Kh¸c víi c¸c c¬ quan kh¸c, c¸c thµnh tim, c¸c van tim ho¹t ®éng co gi·n ®ãng më theo chu chuyÓn tim. V× vËy h×nh ¶nh siªu ©m tim còng thay ®æi theo chu chuyÓn tim . 5.1. Siªu ©m TM theo c¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim: - H×nh 2, cho thÊy siªu ©m TM qua gèc §MC, van §MC vµ nhÜ tr¸i trong mét chu chuyÓn tim. • Chu chuyÓn tim b¾t ®Çu b»ng t©m nhÜ thu (t¬ng øng víi sãng P trªn §T§), lóc nµy van §MC vÉn ®ãng, trªn siªu ©m TM, ta thÊy hai l¸ van §MC dÝnh vµo nhau thµnh mét ®êng, sau khi t©m thÊt thu mét 55
  • 7. thêi gian, van §MC míi më ra, trªn siªu ©m ta thÊy hai l¸ van §MC t¸ch nhau ra, b¾t ®Çu giai ®o¹n tèng m¸u . H×nh 2. H×nh ¶nh siªu ©m TM qua thµnh §MC, van §MC, NhÜ tr¸i trong mét chu chuyÓn tim (b¾t ®Çu t¬ng øng sãng P trªn §T§ . RV: thÊt ph¶i , LV : thÊt tr¸i , LA nhÜ tr¸i , Right Coronary cusp: l¸ cã §MV ph¶i, Non Coronary cusp : L¸ kh«ng cã §MV. • Kho¶ng thêi gian tõ khi xuÊt hiÖn t©m thu ®iÖn häc (t¬ng øng víi ®iÓm ®Çu phøc bé QRS) cho ®Õn khi më van §MC, ®îc gäi lµ giai ®o¹n tiÒn tèng m¸u. • Giai ®o¹n tèng m¸u thÊt tr¸i kÐo dµi tõ khi van §MC më cho ®Õn khi van §MC ®ãng l¹i, hai l¸ van l¹i dÝnh vµo nhau. - H×nh 3 A- Cho thÊy h×nh ¶nh siªu ©m TM qua van Hai l¸ ghi ®ång thêi víi §T§, ¸p lùc nhÜ tr¸i vµ ¸p lùc thÊt tr¸i trong mét chu chuyÓn tim . 56 H×nh 3: Siªu ©m TM qua van Hai l¸ ghi ®ång thêi víi §T§, ¸p lùc thÊt tr¸i (LV) vµ ¸p lùc nhÜ tr¸i (LA) trong mét chu chuyÓn tim .
  • 8. Ta thÊy trªn siªu ©m TM l¸ tríc van HL më d¹ng M, nã t¬ng øng víi c¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim nh sau: • Cuèi t©m thu, ¸p lùc trong thÊt tr¸i thÊp, lµm më van hai l¸ nhanh (®o¹n DE), ®æ ®Çy thÊt nhanh. • Sau ®ã ¸p lùc trong thÊt tr¸i t¨ng dÇn, chªnh ¸p gi÷a nhÜ vµ thÊt gi¶m, g©y ®ãng nhÑ van HL gi÷a th× t©m tr¬ng (®o¹n EF), kÕt thóc giai ®o¹n ®æ ®Çy thÊt nhanh. • TiÕp theo: t©m nhÜ co tèng m¸u xuèng thÊt tr¸i g©y më l¹i van HL (t- ¬ng øng ®iÓm A) • T©m thÊt co lµm ¸p lùc thÊt tr¸i t¨ng cao, chªnh ¸p nhÜ thÊt ®¶o ngîc - ®ãng van HL nhanh (®o¹n AC). • Van hai l¸ ®ãng kÝn trong suèt giai ®o¹n t©m thu (®o¹n CD). L¸ sau van hai l¸ còng di ®éng t¬ng tù l¸ tríc nhng ngîc chiÒu nªn cã dang ch÷ W. - H×nh 4, cho thÊy Siªu ©m TM qua thµnh tim tr¸i vµ ph¶i trong mét chu chuyÓn tim: • Khi t©m nhÜ co (t¬ng øng sãng a trªn §T§), t©m thÊt vÉn tiÕp tôc gi·n: thµnh sau thÊt tr¸i vËn ®éng ra sau, v¸ch liªn thÊt (VLT) vËn ®éng ra tríc ngîc chiÒu thµnh sau thÊt tr¸i, thµnh tríc thÊt ph¶i vËn ®éng song song víi VLT. Buång thÊt tr¸i lín nhÊt vµo thêi ®iÓm cuèi t©m tr¬ng. • Trong th× t©m thu, c¸c thµnh tim dµy lªn dÇn, thµnh sau thÊt tr¸i vµ VLT vËn ®éng ®i vµo trong lßng t©m thÊt, buång thÊt tr¸i nhá nhÊt vµo cuèi th× t©m thu. 57
  • 9. H×nh 4: siªu ©m TM qua c¸c thµnh tim , ghi ®ång thêi víi §T§(EKG). PLV: Thµnh sau thÊt tr¸i. LV: Buång thÊt tr¸i. RV: Buång thÊt ph¶i. ARV: Thµnh tríc thÊt ph¶i. RS: Bê ph¶i cña VLT. LS: bê tr¸i cña VLT. PPM: cét c¬ sau cña van HL. - H×nh 5, cho thÊy h×nh ¶nh siªu ©m TM qua van §MP: • Van §MP cã ba l¸ van, nhng trªn siªu ©m TM ë mÆt c¾t c¹nh øc tr¸i trôc ng¾n, ta chØ thÊy l¸ sau. • Van §MP b×nh thêng ë giai ®o¹n t©m tr¬ng lµ mét ®êng th¼ng m¶nh, cuèi t©m tr¬ng t¬ng øng víi kú nhÜ thu, van di ®éng ra sau cã h×nh ¶nh sãng a, tiÕp ®ã t©m thÊt thu, ¸p lùc trong thÊt ph¶i vît ¸p lùc §MP, lµm më van §MP, van di ®éng ra sau, kÕt thóc giai ®o¹n tèng 58
  • 10. m¸u van §MP ®ãng l¹i, trë l¹i h×nh ¶nh ®êng th¼ng trong suèt kú t©m tr¬ng (h×nh 5A) H×nh 5: H×nh ¶nh siªu ©m TM qua van §MP. 5.2. Siªu ©m - Doppler tim theo c¸c giai ®o¹n cña chu chuyÓn tim - Tim cã nhiÖm vô quan träng lµ ®Èy m¸u vµo c¸c ®éng m¹ch vµ nhËn m¸u vÒ tim. H×nh ¶nh Doppler th¨m dß dßng ch¶y qua c¸c van tim cïng bÞ chi phèi theo chu chuyÓn tim . - Th¨m dß Doppler dßng ch¶y qua van hai l¸, ta thu ®îc mét phæ cã d¹ng h×nh ch÷ M. - H×nh 6, biÓu ®å ghi ®ång thêi ¸p lùc nhÜ tr¸i, ¸p lùc thÊt tr¸i vµ phæ Doppler qua van HL, cho thÊy c¬ chÕ cña h×nh ¶nh siªu ©m Doppler qua van hai l¸: KÕt thóc giai ®o¹n t©m thu, ¸p lùc thÊt tr¸i gi¶m nhá h¬n ¸p lùc nhÜ tr¸i, van hai l¸ më ra, lµm ®æ ®Çy thÊt nhanh, t¹o thµnh sãng 59
  • 11. E trªn Doppler; sau ®ã chªnh ¸p nhÜ thÊt gi¶m, vËn tèc dßng m¸u qua van HL gi¶m nhanh, cuèi t©m tr¬ng do nhÜ co lµm chªnh ¸p nhÜ thÊt t¨ng lªn vËn tèc dßng ch¶y qua van HL t¨ng lªn lµm xuÊt hiÖn sãng A (sãng sÏ A kh«ng cã khi rung nhÜ). TiÕp theo t©m thÊt thu, ¸p lùc thÊt tr¸i t¨ng lªn, chªnh ¸p nhÜ thÊt ®¶o ngîc, lµm ®ãng van hai l¸ H×nh 6: BiÓu ®å ghi ®ång thêi §T§, ¸p lùc nhÜ tr¸i (POG), ¸p lùc thÊt tr¸i (PVG) vµ dßng ch¶y qua van hai l¸. 5. §Þnh nghÜa th× t©m thu (Systole ) vµ th× t©m tr¬ng (Diastole): - §èi víi c¸c nhµ sinh lý häc th× t©m thu b¾t ®Çu tõ giai ®o¹n co ®¼ng thÓ tÝch (khi ¸p lùc thÊt vît cao h¬n ¸p lùc nhÜ, h×nh 1), kÐo dµi cho 60
  • 12. ®Õn ®Ønh cña giai ®o¹n tèng m¸u; V× vËy t©m tr¬ng theo sinh lý häc b¾t ®Çu khi ¸p lùc trong t©m thÊt b¾t ®Çu gi¶m (b¶ng 2) - Ngîc l¹i theo c¸c nhµ tim m¹ch, th× t©m thu ®îc x¸c ®Þnh b»ng tiÕng tim, nã b¾t ®Çu tõ thµnh phÇn ®Çu tiªn cña tiÕng thø nhÊt (M1) vµ kÕt thóc b»ng ®ãng van §MC (A2) vµ phÇn cßn l¹i cña chu chuyÓn tim ®îc gäi lµ th× t©m tr¬ng. Thêi ®iÓm ®ãng van HL x¶y ra sau thêi ®iÓm t©m thu sinh lý kho¶ng 20ms - §Çu t©m tr¬ng theo c¸c nhµ tim m¹ch lµ giai ®o¹n ®Çu cña ®æ ®Çy nhanh, thêi ®iÓm cã thÓ nghe thÊy tiÕng thø 3 (h×nh 1) B¶ng 2: Th× t©m thu vµ th× t©m tr¬ng theo sinh lý häc vµ tim m¹ch häc T©m thu sinh lý häc: - Co ®ång thÓ tÝch - Tèng m¸u nhanh T©m thu tim m¹ch häc: - Tõ M1 ®Õn A2 - ChØ mét phÇn cña giai ®o¹n co ®ång thÓ tÝch - Tèng m¸u nhanh - Tèng m¸u chËm T©m tr¬ng sinh lý häc: - Tèng m¸u chËm - Gi·n ®ång thÓ tÝch - Giai ®o¹n ®æ ®Çy T©m tr¬ng tim m¹ch häc: - Tõ A2 ®Õn M1 (gåm c¶ giai ®o¹n ®æ ®Çy) 7. X¸c ®Þnh th× t©m thu vµ th× t©m tr¬ng : Th× t©m thu Th× t©m tr¬ng 61
  • 13. §iÖn häc: Khö cùc thÊt vµT¸i cùc thÊt t- ¬ng øng ®o¹n QT trªn §T§(thêi gian t©m thu ®iÖn häc) Giai ®o¹n nghØ( kh«ng cã ho¹t ®éng vÒ ®iÖn häc) - Tõ ch©n sãng T ®Õn b¾t ®Çu phøc bé QRS cña chu kú sau. C¬ häc: - C¬ tim co ng¾n l¹i, thµnh tim dµy lªn, vËn ®éng ®i vµo trong lßng t©m thÊt tr¸i, buång tim tr¸i nhá l¹i . - Sê vïng mám tim thÊy mám tim nÈy lªn - §ãng van nhÜ thÊt, më c¸c van tæ chim - nghe thÊy tiÕng thø nhÊt - M¸u phun vµo ®éng m¹ch (m¹ch nÈy) - C¬ tim gi·n ra , thµnh tim máng ®i , vËn ®éng ra phÝa ngoµi , lßng t©m thÊt réng ra. - Sê vïng mám tim thÊy mám tim ch×m xuèng - §ãng c¸c van tæ chim - Nghe thÊy tiÕng thø hai - Më c¸c van nhÜ thÊt, m¸u tõ nhÜ ®æ xuèng thÊt tr¸i - (nghe thÊy tiÕng thø ba khi suy tim tr¸i) - NhÜ thu ®a nèt m¸u xuèng t©m thÊt (nghe thÊy tiÕng thø t) Siªu ©m: - §ãng van H L(TM, 2D, Doppler) - Më van §MC (TM,2D, Doppler) - Thµnh tim tr¸i dµy lªn vµ ®i vµo lßng t©m thÊt, khi buång thÊt bÐ nhÊt lµ t¬ng øng víi cuèi t©m thu ( TM, 2D) - §ãng van §MC (TM, 2D, Doppler) - Më van H L(TM, 2D, Doppler) - Thµnh tim vËn ®éng ra ngoµi, buång tim lín nhÊt t¬ng øng víi cuèi t©m tr¬ng (TM, 2D 62
  • 14. 8. §o ®¹c c¸c th«ng sè sinh lý trªn siªu ©m - doppler H×nh 7, siªu ©m TM qua van §MC vµ van §MP c¸c th«ng sè cã thÓ ®o ë ®©y lµ: - Thêi gian tiÒn tèng m¸u thÊt tr¸i (LV PEP) - Thêi gian tiÒn tèng m¸u thÊt ph¶i (RV PEP) - Thêi gian tèng m¸u thÊt tr¸i (LVET) ®o tõ ®iÓm b¾t ®Çu më van §MC ®Õn ®iÓm ®ãng van ®éng m¹ch chñ - Thêi gian tèng m¸u thÊt ph¶i (RVET) ®o tõ ®iÓm b¾t ®Çu më van §MP ®Õn ®iÓm ®ãng van ®éng m¹ch phæi. H×nh 8, ghi ®ång thêi ¸p lùc trong thÊt tr¸i, nhÜ tr¸i, §MC, Siªu ©m - Doppler qua van HL vµ van §MC, cho thÊy qua phæ Doppler van hai l¸ vµ §MC ta cã thÓ ®o ®îc c¸c th«ng sè: - Thêi gian co ®ång thÓ tÝch (TCI) lµ thêi gian tõ lóc ®ãng van hai l¸ (FM - kÕt thóc phæ Doppler qua van HL) ®Õn lóc më van §MC (xuÊt hiÖn dßng Doppler qua van §MC). - Thêi gian tèng m¸u thÊt tr¸i (TE) lµ toµn bé thêi gian cã dßng ch¶y qua van §MC. 63 H×nh 7: siªu ©m TM qua van §MC (aortic valve) vµ van §MP (Pulmonary valve), ghi ®ång thêi víi §T§(ECG), t©m thanh ®å (PCG)
  • 15. - Thêi gian co ®ång thÓ tÝch: (TRI) lµ thêi gian tõ lóc ®ãng van §MC ®Õn lóc më van hai l¸. ∗ §o cung l¬ng tim trªn siªu ©m: • Trªn siªu ©m TM: Ta cã Q=Qs. TÇn sè tim (Q= Cung lîng tim ; Qs = lu lîng nh¸t bãp) Trªn siªu ©m TM ta ®o ®îc Dd , Ds tõ ®ã ta cã thÓ tÝnh ®îc thÓ tÝch t©m thÊt tr¸i Vd vµ Vs. Qs= SV = Vd- Vs, do ®ã Q = (Vd - Vs).TÇn sè tim • Trªn siªu ©m - doppler: Siªu ©m - Doppler gióp ta ghi l¹i vËn tèc c¸c dßng ch¶y trong tim. Dùa trªn nguyªn lý tim vµ c¸c m¹ch m¸u lµ b×nh th«ng nhau: lu lîng m¸u ë mäi ®iÓm trong tim vµ m¹ch ®Òu b»ng nhau: Qs= A.V 64 H×nh 8: Ghi ®ång thêi ¸p lùc trong thÊt tr¸i, nhÜ tr¸i, §MC, Siªu ©m - Doppler qua van HL vµ Van §MC
  • 16. Trong ®ã: A: diÖn tÝch cña thiÕt diÖn mµ dßng m¸u ch¶y qua V: vËn tèc cña dßng m¸u t¹i thiÕt diÖn ®ã (®îc tÝnh b»ng tÝch ph©n vËn tèc cña c¸c dßng ch¶y - intergaled flow velocity) Ta cã thÓ tÝnh cung lîng tim qua bÊt kú ®iÓm nµo: van HL, van BL, van §MC, Van §MP. H×nh 9 cho thÊy nguyªn lý ®o lu lîng m¸u trªn siªu ©m Doppler. H×nh 9 . Nguyªn lý ®o lu lîng tim trªn siªu ©m Doppler CO: Qs . HR = V.A.HR CO: Cung lîng tim V: VËn tèc dßng m¸u A: diÖn tÝch cña thiÕt diÖn HR: TÇn sè tim 65
  • 17. 66