SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
Visie
     op Corporate
Communicatiemanagement
Toetsingsdocument
Dit visiedocument is een instrument dat zal dienen ter
toetsing van mijn eigen visie op het vakgebied
communicatiemanagement en de functie van corporate
communicatiemanager/-adviseur. Op basis van het
aangaan van het gesprek en daarmee ook de discussie
met -ervarings- deskundigen uit de praktijk hoop ik
uiteindelijk meer inzicht te verkrijgen in en beeldvorming te
optimaliseren aangaande corporate communicatie-
management -mijn specialisatie- in de praktijk. Door
middel van oriëntatie op het vakgebied verwacht ik mijn
kennis te vergroten en inzichten te verruimen alsook te
kijken in hoeverre deze functie in dit vakgebied daad-
werkelijk aansluit bij mijn aannames en competenties.



                    (Nicole. J.M. Philips)
RESUMÉ

Corporate communicatiemanagement
Uitgaande van de visie dat communiceren een proces is van betekenisverlening, kan corporate
communicatiemanagement vanuit communicatieperspectief een gedegen bijdrage leveren aan
adequate ontwikkeling van het organisatiebeleid. Uiteraard fungeren de organisationele blauwdruk en
bijbehorend organisatiekader hierbij steeds als basis waarop welke vorm van strategische ontwikkeling
dan ook moet aansluiten. Inzet van corporate communicatiemanagement is vandaag de dag meer
dan een management variabele ter uitvoering van beleidsbeslissingen een strategische variabele in de
organisatie. Communicatiemanagement wordt hierdoor onmisbaar wanneer we op lange termijn een
optimaal kader nastreven waarbinnen de organisatie in de hedendaagse dynamische maatschappij
haar rendement kan blijven behalen.
De maatschappij is ontkokerd. Gevolg hiervan is dat overzichtelijkheid heeft plaatsgemaakt voor een
enorme diversiteit aan levensstijlen en dat het vakgebied communicatiemanagement niet anders kan
dan zich mee ontwikkelen wanneer, als gevolg van deze ontwikkelingen, de behoeften cq vraag naar
diensten     veranderd. Het vakgebied         verbreedt      waardoor    er  naast   beleidsuitvoerende
communicatiemodaliteiten ook beleidsbeïnvloedende modaliteiten ontstaan. Aan de basis van deze
veranderingen ligt onder meer de gedachtegang dat een ontvanger -van een boodschap- geen
passief wezen blijkt te zijn dat men kan vullen met gedachten en denkbeelden, maar een actieve
verwerker van informatie waarmee hij zijn eigen realiteit construeert. Met deze bewustwording ontstaat
de noodzaak tot het ontrafelen van deze realiteiten oftewel betekenisconstructies, om hier zo goed
mogelijk bij aan te kunnen sluiten en eventueel zelfs beleid op te kunnen aanpassen.
Deze veranderingen in de samenleving zorgen voor groeiende onzekerheid van bestaan voor bedrijven/
organisaties. Deze zijn steeds minder vaak in staat hun relatieve machtspositie gebruiken om hun eigen
koers te varen en krijgen veelvuldig te maken met meer en meer afhankelijkheidsrelaties.
Relatiemanagement         lijkt onder   deze     omstandigheden      veelal    de   meest    effectieve
communicatiestrategie. Deze communicatiestrategie sluit aan bij de hedendaagse ontwikkelingen in de
maatschappij waarbij de focus op het proces en de relatie ligt en men, door middel van het inzicht
verkrijgen in betekenisconstructies van partijen, kan gaan framen en reframen om uiteindelijk de
gewenste breinpositie bij omgevingspartijen te bewerkstelligen. Succesvol communicatiemanagement
streeft in mijn beleving dan ook niet naar het beheersen doch naar het zo optimaal mogelijk beheren
van alle interne en externe communicatieprocessen.
De corporate communicatiemanager
Voortvloeiend uit bovenstaande groeit het belang voor de communicatiemanager om zich de
noodzakelijke instrumenten, noodzakelijk om communicatie te beheren i.p.v. beheersen, eigen te
maken. Helikopteren, strategisch scenariodenken en monitoren als mentaliteit behoren dan ook tot de
meest      prioriterende taken     van   de    corporate      communicatiemanager.    De     corporate
communicatiemanager dient dus een klimaat te scheppen waarin de omgevingpartijen - ‘intern alsook
extern’ - boodschappen kunnen uitwisselen, informatie gemeengoed kunnen laten worden - openbaar
kunnen maken of juist laten raken - en zinvolle betekenissen kunnen construeren d.m.v. framing en
reframing. Op basis van onderzoek en analyse en vanuit het boven tafel halen van deze
betekenisconstructies van partijen zal de corporate communicatiemanager en dus de organisatie, in
staat zijn om steeds proactief strategische beslissingen te kunnen nemen op voor de organisatie van
belang zijnde ontwikkelingen danwel issues. Naast deze strategische component mag echter de
uitvoerende component binnen deze functie niet vergeten worden. Het is van wezenlijk belang alle
strategisch inzichten en geformuleerde lijnen om te zetten en te toetsen aan concreet haalbare
implementatiemogelijkheden.       Deze    dienen     vertaald   te  worden      door  de     corporate
communicatiemanager in communicatiebeleid, -plannen en –strategie. Issuemanagement, strategisch
scenariodenken en continue monitoring leveren de noodzakelijke input op basis waarvan de
communicatiemanager een waardevolle sparringpartner kan zijn voor directie en management. Middels
deze zal de communicatiemanager in staat zijn, mits de organisatie in beginsel genegen is beleid hierop
aan te passen, conflicten te voorkomen, kansen te onderkennen en benutten en identiteit en imago te
optimaliseren.
Benodigde competenties: De corporate communicatiemanager dient middels de cultuurprocesvisie
vanuit communicatieperspectief te kunnen kijken naar organisatiebeleid om hierdoor in staat te zijn een
gedegen bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het strategisch beleid. Hij dient over een brede
oriëntatie te beschikken, integraal te kunnen denken alsook creatief conceptueel. Hij dient proactief,
daadkrachtig en zelfstandig te zijn. Iemand met visie! Juist in deze functie waarin zoveel aandacht ligt op
proces- en relatiegerichtheid is resultaatgerichtheid een belangrijk aanvullende competentie. Ook
strategische innovativiteit is van wezenlijk belang. In de rol als sparringpartner voor het management en
directie maar zeker ook naar andere omgevingspartijen dient hij als inspirator en coach te kunnen
functioneren, aanwezig doch sensibel. Kennis van communicatiebeleid alsook kennis van
organisatiebeleid cq –strategie (7S-model, BCG-matrix en verandermodel e.d.) zijn verdere voorwaarden
om deze functie optimaal te kunnen uitvoeren.
Plaatsbepaling: Uiteraard, gelet op bovenstaande, kan de corporate communicatiemanager deze
functie pas dan optimaal vervullen wanneer hij op de juiste plek binnen de organisatie is gesitueerd. Hij
dient gepositioneerd te zijn op het grensvlak van de organisatie en haar omgeving. Verder dient hij
plaats te nemen in de staf, in de dominante coalitie van een organisatie en wel op strategisch niveau,
daar waar organisatie- en communicatiebeleid elkaar overlappen. Aangenomen dat communicatie dus
niet slechts enkel een uitvoerende doch steeds meer een beleidsbeïnvloedende factor wordt, dient de
communicatiemanager te kunnen functioneren als kritisch sparringpartner voor directie en
management. En dat kan slechts vanuit de positie als hierboven omschreven.
RESUMÉ

Kanttekening: De potentie tot implementatie van bovenstaande staat of valt uiteraard met de fase waarin de
organisatie zich bevindt. Daarnaast vervallen oude modaliteiten niet met de komst van de nieuwe, doch zij worden
daar waar noodzakelijk ingezet mits dit het resultaat ten goede komt. Het streven naar geïntegreerde, integrale
communicatie heeft continue prioritei
INLEIDING
Theorieën, gedachtegangen en aangereikte instrumenten vanuit de opleiding communicatiemanagement, gekoppeld aan een stuk
levenservaring en professioneel –zelfstandig- verleden, brengen mij in de huidige fase waarin door opbouw en ontwikkeling van mijn
persoonlijke referentiekader het proces van eigen visievorming geoptimaliseerd wordt. Mijn, door de jaren heen, gestaag opgebouwde
visie op communicatiemanagement is er één die stoelt op de overtuiging dat dit vakgebied een heel holistisch is, waarbij, zoals dit
woord in letterlijke betekenis beïnhoudt; namelijk het idee dat de eigenschappen van een systeem niet kunnen worden verklaard door
de som van alleen zijn componenten te nemen, hier erg ‘to the Point’ is. Bestuurskunde, organisatiekunde, management, HRM en Social
Studies vormen zelfstandige vakgebieden, die allen een rol spelen wanneer we op interactieve en procesgerichte wijze
communicatiemanagement in willen zetten in het kader van beleidsontwikkeling. Het simplistisch optellen van kennis aanwezig binnen
deze vakgebieden leidt niet tot de meerwaarde voor ons vakgebied. Wij communicatieadviseurs, -managers en –deskundigen dienen
deze disciplines te overstijgen en ter zake doende elementen te gebruiken om vervolgens in staat te zijn in te spelen op en om te gaan
met constante vernieuwing binnen onze huidige samenleving. Dit is realiseerbaar door processen van ontwikkeling, aanpassing en
integratie aan te gaan. Door organisch te denken zullen traditionele grenzen op alle fronten vervagen en zo zal men in staat zijn beter,
sneller en adequater om te gaan en in te spelen op ter zake doende issues. Vanuit deze invalshoek kan elk issue, waarbij omvang of
herkomst minder relevant is, aangepakt worden.
In dit document zal ik eerst mijn visie op corporate communicatiemanagement en bijbehorende ontwikkelingen beschrijven om ver-
volgens in te gaan op hetgeen de functie van corporate communicatiemanager in mijn beleving inhoudt, waarna ik af zal sluiten met
kritische succesvoorwaarden als zijnde de plaats in de organisatie en benodigde persoonlijke en professionele competenties.
Visie op Corporate Communicatiemanagement
                      Communicatiemanagement wordt ook wel omschreven als ‘Management van
                      Organisationele Communicatie’. Deze formulering sluit aan bij mijn overtuiging dat
                      communicatiemanagement            fundamenteel      gezien   de    zorg     is    voor
                      gecommuniceer in de organisationele openbaarheid. -cultuurprocesvisie- Verschil
                      tussen intern en extern is hierin moeilijk aan te brengen. Dit, aangezien er in mijn
                      optiek niet meer gesproken zou moeten worden over interne en externe
                      omgevingspartijen. Deze door onze referentiekaders gevormde rollen zouden
                      vervangen moeten worden door het denken en voelen in relaties, bindingen in
                      een groot organisch geheel, waarbij het onderscheid tussen intern en extern niet
                      ter zake doend is. De omgeving is constant in beweging, issues rijzen en vallen en
                      gaan gepaard met veelal heel tegengestelde gevoelens en belangen van
                      betrokkenen. De kunst in dit steeds in beweging zijnde spel is, het in staat zijn door
                      met een zo breed mogelijke blik het gehele speelveld te kunnen overzien om
                      vervolgens adequate keuzes te maken aangaande welke strategische stoppen
                      op elk gegeven moment te ontwikkelen. Hierbij dienen niet alleen alle mogelijke
                      gevolgen te worden overzien doch is het omzetten in en overgaan tot concrete
                      implementatie binnen de gegeven organisationele kaders van wezenlijk belang.
                      Het besef van nastrevenswaardigheid van geïntegreerde communicatie groeit.
                      De organisationele blauwdruk en bijbehorende organisatiekader zijn uiteraard
                      altijd de basis waarop welke vorm van strategische ontwikkeling (op
                      organisatiebeleid danwel communicatiebeleid) dan ook moet aansluiten. Inzet
                      van corporate communicatiemanagement is vandaag de dag meer dan een
                      management variabele ter uitvoering van beleidsbeslissingen een strategische
                      variabele in de organisatie. Corporate communicatiemanagement is onmisbaar
                      om op lange termijn een optimaal kader te creëren waarbinnen de organisatie, in
                      onze dynamische maatschappij, haar rendement kan blijven behalen. Wanneer
                      we uitgaan van de visie dat communiceren een proces is van betekenisverlening -
                      hetgeen      ik  doe-     zal    corporate     communicatiemanagement           vanuit
                      communicatieperspectief een gedegen bijdrage kunnen leveren aan adequate
                      ontwikkeling van het organisatiebeleid.

                      Ontwikkelingen CCM: Veranderingen in de samenleving
                      Verkokering, en daarmee overzichtelijkheid, heeft in onze hedendaagse
                      maatschappij plaatsgemaakt voor een enorme diversiteit aan levensstijlen.
                      Beheersing van communicatie, zoals wellicht voorheen mogelijk leek, wordt in
                      twijfel getrokken. Beheersing van alle omgevingspartijen cq –ontwikkelingen van
                      een organisatie in onze hedendaagse dynamisch en steeds grillig veranderende
                      maatschappij is een illusie geworden. Er ontstaat een wederzijdse afhankelijkheid
                      die vraagt om vruchtbare relaties met anderen. Het belang van een
                      transactiegerichte organisatie is groot en het cultiveren van relaties erg van
                      belang. De tijd waarin men de gedachtegang volgt dat de zender zijn

STRATEGISCH INZICHT   boodschap zendt en de ontvanger deze op dezelfde wijze ontvangt en
                      interpreteert, is voorbij. De ontvanger blijkt geen passief wezen dat men kan vullen
                      met gedachten en denkbeelden, maar een actieve verwerker van informatie
                      waarmee hij zijn eigen realiteit construeert.
Ontwikkelingen CCM: Verbreding van het vakgebied                                      relatieve machtspositie gebruiken om hun eigen koers te varen. En steeds meer
De zich snel opvolgende ontwikkelingen in de hedendaagse maatschappij, zoals          bedrijven krijgen meer en meer afhankelijkheidsrelaties. Ook de opkomende
hierboven omschreven, zorgen uiteraard voor veranderingen in de vraag. Zo ook         behoefte tot publieke legitimatie spreekt niet voor de starre rol van
in de dienstensector. Idealiter zou de dienstverlening moeten meegroeien langs        communicatiemanagement als zijnde beleidsuitvoerend. De reputatie-
de lijn van de zich door de tijd heen ontwikkelende behoeften. En dat is ook          benadering, die uitgaat van het feit dat de ontvanger/omgevingspartij een
precies hetgeen zich in de communicatiebranche heeft voorgedaan. Deze                 passief wezen is dat gevuld kan worden met denkbeelden en gedachten, is een
veranderende behoeften in het communicatievakgebied hebben geresulteerd in            achterhaalde. Ontvangers/omgevingspartijen zijn namelijk actieve verwerkers van
verbreding van de binnen dit vakgebied aanwezige takenpakketten. Daar waar            informatie waarmee zij hun eigen realiteit construeren. Relatiemanagement wordt
voorheen communicatie voornamelijk als informatie- en overredingsinstrument           daarom veel vaker ingezet dan voorheen. Deze communicatiestrategie sluit aan
werd ingezet ter ondersteuning van de realisatie van het organisatiebeleid –          bij de hedendaagse ontwikkelingen in de maatschappij waarbij de focus op het
beleidsuitvoerend- ontwikkelden zich in de tijd ook beleidsbeïnvloedende taken        proces en de relatie ligt en men door middel van het inzicht verkrijgen in
waarbij communicatie veelal is gericht op beïnvloeding van het organisatie-           betekenisconstructies van partijen kan gaan framen en reframen om uiteindelijk de
management. Deze specialistische rol is bij uitstek weggelegd voor corporate          gewenste breinpositie bij omgevingspartijen te bewerkstelligen.
communicatiemanagers/–adviseurs. De kanttekening die ik hierbij wil maken is dat
de wijze waarop communicatie-management ingezet kan worden in een                     Ook bij issues waarbij veel verschillende belangen spelen zien we dat de visie van
organisatie uiteraard afhankelijk is van de fase van ontwikkeling de organisatie en   stuurbaarheid in communicatie een achterhaalde is. In deze grillige maatschappij
hieruit voortvloeiend de fase van ontwikkeling waarin het communicatie-               vervagen rollen langzaam. Het besef groeit terdege, dat relaties en bindingen
management zich in een bepaalde organisatie bevindt. Deze is te duiden middels        steeds belangrijker worden wanneer we uit zijn op een duurzaam
de opvattingen aangaande communicatie van de huidige communicatie-                    onderscheidende profilering op lange termijn of op publieke legitimatie. Framing
adviseur maar ook die van de topmanager. Daarnaast speelt de hiërarchische            en reframing zijn alleen mogelijk wanneer men kennis verkrijgt van de
positie die communicatie binnen de organisatie bekleedt een cruciale rol.             beeldvorming aanwezig bij de diverse stakeholders. Succesvol communicatie-
Afhankelijk van de heersende ontwikkelingsfase zullen er ook meer of minder           management streeft in mijn beleving dan ook niet naar het beheersen doch naar
communicatiedomeinen zijn gewenst. Met de komst van de beleids-                       het zo optimaal mogelijk beheren van alle interne en externe communicatie-
beïnvloedende domeinen in het communicatiemanagement vakgebied zullen de              processen. Van belang wordt voor de communicatiemanager het zich eigen
oude modaliteiten niet verdwijnen. Door deze verbreding binnen dit vakgebied          maken van de noodzakelijke instrumenten om communicatie te beheren i.p.v.
dient men zich echter wel te realiseren dat bijvoorbeeld het middelen                 beheersen. Hierna zal ik beschrijven via welke middelen en vanuit welke positie de
produceren, campagne voeren, ondersteunen en faciliteren van de dialoog of            corporate communicatiemanager hiertoe in staat is.
reflectie op veranderende normen en waarden -met andere woorden de
beleidsuitvoerende en beleids-beïnvloedende communicatiemodaliteiten- om
totaal anderen competenties vragen.

Ontwikkelingen CCM: Effectiviteit communicatiebeleid
De corporate communicatiemanager dient het communicatiebeleid uit te zetten
van de organisatie op basis van kennis van de organisatie, de omgeving en de
fase van communicatie in de organisatie. Vanuit een geïntegreerde visie op
communicatie kan hij komen tot een passende communicatiestrategie voor een
specifieke organisatie in een specifieke organisatie. Communicatiestrategie is
onlosmakelijk met organisatiestrategie verbonden. Communicatiebeleid stoelt in
deze altijd op het organisatiebeleid.
Daar waar voorheen de meningen over de meest effectieve communicatie-
strategie veelvuldig uiteen liepen, gebeurd dat nu uiteraard nog steeds doch de
balans verschuift. De organisaties die zich nog middels reputatiemanagement
kunnen profileren lijken steeds meer tot de uitzondering dan de spreekwoordelijke
regel te behoren. Reputatiemanagement gaat er namelijk van uit dat de
organisatie zelf in staat is om actief de perceptie van alle doelgroepen in haar
omgeving te beïnvloeden. Steeds minder organisaties en bedrijven kunnen hun
Belangrijkste taken van de Corporate Communicatiemanager
Belangrijke taak CCM: Helikopteren
Het grote geheel, een groter veld kunnen overzien met alle daarin aanwezige en
steeds    zich    ontwikkelende    issues,   factoren,    actoren  en   andere
omgevingsgroepen. Middels het steeds opnieuw afstand nemen dient telkens
weer overzicht te worden verkregen over het gehele speelveld, om zodoende
constructief de strategische lijnen structureel en zo allesomvattend mogelijk te
kunnen uitrollen.

Belangrijke taak CCM: Strategisch (scenario)denken
Op basis van issuemanagement worden er scenario’s geschetst, gebaseerd op de
diverse issues. We kijken naar wat er speelt in de omgeving en hoe actoren en
factoren hiermee omgaan. De scenario’s verkennen de range van
toekomstmogelijkheden voor betreffende organisatie waaruit de mogelijkheid
voortvloeit het meest adequate strategische beleid te onderkennen. Een mooi
instrument dat als tool kan dienen voor strategische beleidsvorming en kan
bijdragen aan het uitdragen van een lange termijn visie die niet wordt gevormd
door de waan van de dag. Dit garandeert structureel betere afstemming van
beleidsplannen op diverse terreinen, in een zo breed mogelijke context. Aan de
hand van geschetste scenario’s kan te implementeren communicatiebeleid cq
communicatiestrategieën worden ontwikkeld, toegespitst op de organisatie of het
issue in kwestie.

Belangrijke taak CCM: Continue monitoring
Monitoring wordt veelal omschreven als instrument om de omgeving van de
organisatie en al hetgeen hierin speelt te inventariseren om vervolgens na analyse
hierop weer te adviseren. Nog meer dan dat is het in mijn beleving een
permanente activiteit die vooruitdenken beoogt. Rekening houdend met de
eigenheid van de organisatie en de grenzen die zij stelt dient de organisatie zo
goed mogelijk de betekenisconstructies te ontrafelen die ten grondslag liggen
aan spelende issues in de omgeving om hier vervolgens adequaat en proactief op
in te kunnen spelen. Slechts door gedegen inventarisatie van omgevings-partijen
en –factoren en continue en adequate monitoring, zal men in staat zijn ter zake
doende ontwikkelingen en omgevingspartijen op proactieve wijze te beheren.



                                                                                     ESSENTIELE
Aanvullende taken CCM zijn o.a.:
 vastleggen van corporate communicatiebeleid;
 inventarisatie & analyse van organisatie- en communicatieknelpunten;
 stakeholdermanagement;
 issuemanagement;
 ontwikkelen van een CI-programma & verstrekken van positioneringadvisering;
 ontwerpen interactief beleidsvormingstraject;
                                                                                     HELIKOPTERVIEW
                                                                                     Continu overzicht verschaffen over het gehele speelveld om zodoende
 conceptontwikkeling op basis van strategische doelen;                              constructief de strategische lijnen structureel en zo allesomvattend mogelijk te
 sparringpartner MT en directie op het gebied van corporate communicatie;           kunnen uitrollen.
 proactieve advisering MT en directie aangaande corporate communicatie;
 faciliteren van de dialoog en ontmoeting met omgevingspartijen;
Dus: De voornaamste rol van de corporate communicatiemanager is in mijn               betekenisconstructies, dus agenda’s, belangen en referentiekaders), conceptuele
beleving die waarin hij/zij de buiten- en de binnenwereld verbindt. In die zin        creativiteit (om naast theoretische kennis optimaal strategisch te kunnen
beïnvloed communicatie het proces van beleidsvorming en streeft zij het stadium       scenariodenken), coaching en monitoren als mentaliteit d.m.v.: (virtuele)discussie-
van beleidsuitvoering voorbij. De communicatiemanager die volgens deze visie          groepen, intervisiebijeenkomsten, nieuwe formele en informele media (structureel
werkt –cultuurprocesbenadering van Zweekhorst en van den Bosch- stelt het             terugkerende chatmeetings, inrichten chatrooms, virtuele communities, mailing-
proactief bijdragen aan beleidsontwikkeling van de organisatie, rekening              lists), inspraakrondes, ronde tafelbijeenkomsten, debatten, platforms, open space
houdend met de eigenheid van de organisatie en de grenzen die zij stelt, voorop.      bijeenkomsten, enquêtes, trendonderzoek.
Om dit te kunnen dient hij/zij zich vanuit een helikopterview continue actueel
overzicht te verschaffen over de organisatie en haar omgeving. Dit gebeurt door       Kanttekening: Men dient ervoor te waken dat deze instrumenten niet van middel
van een afstand naar het grote geheel (organisatie & omgeving) te kijken en alle      tot doel worden en niet als dekmantel gebruikt worden voor het voeren van eigen
daarin aanwezige partijen, belangen en ter zake doende factoren te                    regie. Het zijn elk op zich krachtige instrumenten doch wanneer er sprake is van
inventariseren. Dit kan gebeuren middels een uitgebreide actoren/factoren             schijninzet of er niet wordt teruggekoppeld dan wordt het tegenovergestelde
analyse. Het is van wezenlijk belang inzicht te verkrijgen in de motieven en          effect bereikt. (voorbeeld; openheid is nog geen dialoog, en schijndialoog is
belangen van de partijen in het krachtenveld rondom (intern & extern) de              dodelijk voor welke relatie dan ook.)
organisatie. Naast deze strategische component mag echter de uitvoerende
component binnen deze functie niet vergeten worden. We leven en functioneren
nu eenmaal in de waan van de dag. Vandaar dat het daarnaast van groot                 Waardevolle competenties & persoonlijkheidskenmerken
belang is alle strategisch inzichten en geformuleerde lijnen om te zetten en te
                                                                                      voor de Corporate Communicatiemanager
toetsen aan concreet haalbare implementatiemogelijkheden. Deze dienen
omgezet te worden door de corporate communicatiemanager in                            Middels cultuurprocesvisie, vanuit communicatieperspectief, kunnen kijken naar
communicatiebeleid, -plannen en –strategie. Issuemanagement, strategisch              organisatiebeleid en in staat zijn hierdoor een bijdrage te leveren aan de
scenariodenken en continue monitoring leveren de noodzakelijke input op basis         ontwikkeling van het strategisch beleid. Over een brede oriëntatie beschikkend,
waarvan de communicatiemanager een waardevolle sparringpartner kan zijn               integraal denkend, dus over de disciplines heen en bijdragend aan de koers van
voor directie en management. Deze corporate communicatiemanager kan op                de organisatie. Creatief conceptueel kunnen denken. Hij dient proactief en
basis hiervan zeker een positieve, gedegen bijdrage leveren aan de continuering       daadkrachtig te zijn. Juist in deze functie waarin zoveel aandacht ligt op proces-
en optimalisering van de organisatie. Hij dient volgens deze gedachtegang niet        en relatiegerichtheid is resultaatgerichtheid een belangrijk aanvullende
alleen in het communicatieproces te staan doch ook erboven. Alleen dan kan hij        competentie. Ook strategische innovativiteit is van wezenlijk belang. In de rol als
een waardevolle bijdrage leveren aan de ontwikkeling van adequaat organisatie-        sparringpartner voor het management en directie maar zeker ook naar andere
en communicatiebeleid. De corporate communicatiemanager dient verder een              omgevingspartijen dient hij als inspirator en coach te kunnen functioneren,
klimaat te scheppen waarin de omgevingpartijen (‘intern alsook extern’)               aanwezig doch sensibel. Kennis van communicatiebeleid. Kennis van
boodschappen kunnen uitwisselen, informatie gemeengoed kunnen laten worden            organisatiebeleid cq –strategie (7S-model, BCG-matrix en verandermodel e.d.).
(openbaar kunnen maken of juist laten raken) en zinvolle betekenissen kunnen          Proactiviteit en zelfstandigheid. Visie.
construeren d.m.v. framing en reframing. Vanuit het boven tafel halen en
analyseren van deze betekenisconstructies van partijen zal de corporate
communicatiemanager/organisatie in staat zijn om steeds proactief strategische
beslissingen te kunnen nemen. Middels deze zal hij, mits de organisatie in beginsel
genegen is beleid hierop aan te passen, conflicten kunnen voorkomen, kansen
onderkennen en benutten en identiteit en imago kunnen optimaliseren.


Meest belangrijk in te zetten instrumenten
voor de Corporate Communicatiemanager
In te zetten instrumenten CCM: Dialogisering, formering, interactieve beleids-
vorming, netwerken (vnl. uitlokken van de partners in de omgeving om te
communiceren met de organisatie, informatie openbaar maken of laten raken,
draagt bij tot betekenisverlening), framing (op basis van naar boven gehaalde
ÒP HET GRENSVLAK
Communicatiemanagers dienen zich op het grensvlak van de organisatie en haar
omgeving te positioneren: De corporate communicatiemanager dient als Boundary
Spanner een grenspositie te bekleden die hem in staat stelt continu te monitoren
waardoor gegevens/input kan verzamelen die van belang zijn voor het welslagen van de
organisatie en die meegenomen kunnen worden bij het ontwikkelen van het strategisch
beleid.
Plaats in de organisatie van de
           Corporate Communicatiemanager
           Plaatsbepaling CCM :
           de corporate communicatiemanager dient gepositioneerd te zijn in de staf;
           corporate communicatiemanagers dienen zich op het grensvlak van de
           organisatie en haar omgeving te positioneren;
           de communicatiemanager dient plaats te nemen in de dominante coalitie van
           een organisatie en wel op strategisch niveau, daar waar organisatie- en
           communicatiebeleid elkaar overlappen.

           De corporate communicatiemanager dient gepositioneerd te zijn in de staf:
           Geïntegreerde communicatie functioneert alleen indien er zicht op de gehele
           organisatie is en als de mogelijkheid bestaat direct te communiceren met de
           managementlaag. Vandaar dat deze adviserende functie in de afdeling direct
           onder de directie dient te vallen.
           Communicatiemanagers dienen zich op het grensvlak van de organisatie en haar
           omgeving te positioneren: De corporate communicatiemanager bekleedt als
           Boundary Spanner een grenspositie die hem in staat stelt continue te monitoren
           waardoor hij die gegevens/input kan verzamelen die van belang zijn voor het
           welslagen van de organisatie en die meegenomen kunnen worden bij het
           ontwikkelen van het strategisch beleid. Verbinden van de ‘buiten- en de
           binnenwereld’ is een belangrijk onderdeel van het werkgebied van de
           communicatiemanager en kan alleen vanuit deze positie. Er zijn (netwerk/
           overdracht)theorieën die uitgaan van het principe van gesloten netwerken. In
           organisaties waarin deze gedachtelijn aanwezig is zal de Boundary Spanner altijd
           in een lastig parket verkeren. De aanname bij deze theorieën dat de zwakke
           schakel in een gesloten netwerk (de organisatie) aanleiding of ingang kan zijn om
           dit netwerk open te breken is mijns inziens een achterhaalde, doch zorgt ervoor
           dat de manager in deze organisaties vaak ‘verdacht’ blijft en hieruit voortvloeiend
           problemen zal ondervinden met het vergaren van een plaats binnen de
           dominante coalitie.
           De communicatiemanager dient plaats te nemen in de dominante coalitie van
           een organisatie en wel op strategisch niveau, daar waar organisatie- en
           communicatiebeleid elkaar overlappen: Aangenomen dat communicatie niet
           slechts enkel een uitvoerende doch steeds meer een beleidsbeïnvloedende factor
           wordt, dient de communicatiemanager te kunnen functioneren als kritisch
           sparringpartner voor directie en management. Hij dient dan ook een strategische
           functie te bekleden waarin hij zijn kennis en inzichten op het gebied van
           organisatie-/communicatiebeleid optimaal kan inzetten en implementeren. (fig. 1)




(Fig. 1)

More Related Content

Similar to Visie Op Corporate Communicatiemanagement Nicole J.M. Philips

Bedrijfspresentatie SeederDeBoer
Bedrijfspresentatie SeederDeBoerBedrijfspresentatie SeederDeBoer
Bedrijfspresentatie SeederDeBoerSeederDeBoer
 
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De BoerBedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De BoerSeederDeBoer
 
Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)
Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)
Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)Bart Litjens
 
Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel
Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel
Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel Bart Litjens
 
M3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptx
M3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptxM3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptx
M3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptxcaniceconsulting
 
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De BoerBedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De Boergkilsdonk
 
03. Strategisch Hrm Voor De Publieke Sector
03. Strategisch Hrm Voor De Publieke Sector03. Strategisch Hrm Voor De Publieke Sector
03. Strategisch Hrm Voor De Publieke SectorCees.kuiper
 
150105 CV Patrick Kok
150105 CV Patrick Kok150105 CV Patrick Kok
150105 CV Patrick KokPatrick Kok
 
M2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptx
M2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptxM2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptx
M2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptxcaniceconsulting
 
Fleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatie
Fleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatieFleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatie
Fleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatieJoris Olde Kalter
 
M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...
M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...
M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...caniceconsulting
 
Bureau Klantzicht Presentatie
Bureau Klantzicht PresentatieBureau Klantzicht Presentatie
Bureau Klantzicht PresentatieJoàn Harms 1200+
 
130128 workshop effectiviteit def
130128 workshop effectiviteit def130128 workshop effectiviteit def
130128 workshop effectiviteit defMichael Meyer
 
8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheid
8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheid8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheid
8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheidhelgajanssen
 
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De BoerBedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De Boerreneseeder
 
Brochure Start Connecting
Brochure Start ConnectingBrochure Start Connecting
Brochure Start ConnectingErik Janssen
 
Op zoek naar de leider in jezelf
Op zoek naar de leider in jezelfOp zoek naar de leider in jezelf
Op zoek naar de leider in jezelfRob Bonting
 

Similar to Visie Op Corporate Communicatiemanagement Nicole J.M. Philips (20)

TIAS MMO
TIAS MMOTIAS MMO
TIAS MMO
 
Bedrijfspresentatie SeederDeBoer
Bedrijfspresentatie SeederDeBoerBedrijfspresentatie SeederDeBoer
Bedrijfspresentatie SeederDeBoer
 
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De BoerBedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
 
Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)
Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)
Naar een opgaven gestuurde organisatie: Samen meer realiseren (Artikel)
 
Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel
Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel
Naar een opgaven gestuurde organisatie - Artikel
 
M3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptx
M3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptxM3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptx
M3 CSR - Implementing CSR HR to Maximize European CSR SME Potential.pptx
 
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De BoerBedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
 
03. Strategisch Hrm Voor De Publieke Sector
03. Strategisch Hrm Voor De Publieke Sector03. Strategisch Hrm Voor De Publieke Sector
03. Strategisch Hrm Voor De Publieke Sector
 
150105 CV Patrick Kok
150105 CV Patrick Kok150105 CV Patrick Kok
150105 CV Patrick Kok
 
M2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptx
M2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptxM2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptx
M2 CSR - CSR and Human Resource Management for SME Sustainability nl.pptx
 
Fleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatie
Fleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatieFleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatie
Fleishman-Hillard_De nieuwe realiteit van interne communicatie
 
M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...
M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...
M5 CSR - Embracing CSR and Cultural Change Transformation (Long Term Strategy...
 
Bureau Klantzicht Presentatie
Bureau Klantzicht PresentatieBureau Klantzicht Presentatie
Bureau Klantzicht Presentatie
 
130128 workshop effectiviteit def
130128 workshop effectiviteit def130128 workshop effectiviteit def
130128 workshop effectiviteit def
 
8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheid
8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheid8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheid
8 Managementvaardigheden Voor Verandergerichtheid
 
Competenties In Beeld 2004
Competenties In Beeld 2004Competenties In Beeld 2004
Competenties In Beeld 2004
 
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De BoerBedrijfspresentatie Seeder De Boer
Bedrijfspresentatie Seeder De Boer
 
folder_Refleks-PPO
folder_Refleks-PPOfolder_Refleks-PPO
folder_Refleks-PPO
 
Brochure Start Connecting
Brochure Start ConnectingBrochure Start Connecting
Brochure Start Connecting
 
Op zoek naar de leider in jezelf
Op zoek naar de leider in jezelfOp zoek naar de leider in jezelf
Op zoek naar de leider in jezelf
 

Visie Op Corporate Communicatiemanagement Nicole J.M. Philips

  • 1. Visie op Corporate Communicatiemanagement
  • 2. Toetsingsdocument Dit visiedocument is een instrument dat zal dienen ter toetsing van mijn eigen visie op het vakgebied communicatiemanagement en de functie van corporate communicatiemanager/-adviseur. Op basis van het aangaan van het gesprek en daarmee ook de discussie met -ervarings- deskundigen uit de praktijk hoop ik uiteindelijk meer inzicht te verkrijgen in en beeldvorming te optimaliseren aangaande corporate communicatie- management -mijn specialisatie- in de praktijk. Door middel van oriëntatie op het vakgebied verwacht ik mijn kennis te vergroten en inzichten te verruimen alsook te kijken in hoeverre deze functie in dit vakgebied daad- werkelijk aansluit bij mijn aannames en competenties. (Nicole. J.M. Philips)
  • 3. RESUMÉ Corporate communicatiemanagement Uitgaande van de visie dat communiceren een proces is van betekenisverlening, kan corporate communicatiemanagement vanuit communicatieperspectief een gedegen bijdrage leveren aan adequate ontwikkeling van het organisatiebeleid. Uiteraard fungeren de organisationele blauwdruk en bijbehorend organisatiekader hierbij steeds als basis waarop welke vorm van strategische ontwikkeling dan ook moet aansluiten. Inzet van corporate communicatiemanagement is vandaag de dag meer dan een management variabele ter uitvoering van beleidsbeslissingen een strategische variabele in de organisatie. Communicatiemanagement wordt hierdoor onmisbaar wanneer we op lange termijn een optimaal kader nastreven waarbinnen de organisatie in de hedendaagse dynamische maatschappij haar rendement kan blijven behalen. De maatschappij is ontkokerd. Gevolg hiervan is dat overzichtelijkheid heeft plaatsgemaakt voor een enorme diversiteit aan levensstijlen en dat het vakgebied communicatiemanagement niet anders kan dan zich mee ontwikkelen wanneer, als gevolg van deze ontwikkelingen, de behoeften cq vraag naar diensten veranderd. Het vakgebied verbreedt waardoor er naast beleidsuitvoerende communicatiemodaliteiten ook beleidsbeïnvloedende modaliteiten ontstaan. Aan de basis van deze veranderingen ligt onder meer de gedachtegang dat een ontvanger -van een boodschap- geen passief wezen blijkt te zijn dat men kan vullen met gedachten en denkbeelden, maar een actieve verwerker van informatie waarmee hij zijn eigen realiteit construeert. Met deze bewustwording ontstaat de noodzaak tot het ontrafelen van deze realiteiten oftewel betekenisconstructies, om hier zo goed mogelijk bij aan te kunnen sluiten en eventueel zelfs beleid op te kunnen aanpassen. Deze veranderingen in de samenleving zorgen voor groeiende onzekerheid van bestaan voor bedrijven/ organisaties. Deze zijn steeds minder vaak in staat hun relatieve machtspositie gebruiken om hun eigen koers te varen en krijgen veelvuldig te maken met meer en meer afhankelijkheidsrelaties. Relatiemanagement lijkt onder deze omstandigheden veelal de meest effectieve communicatiestrategie. Deze communicatiestrategie sluit aan bij de hedendaagse ontwikkelingen in de maatschappij waarbij de focus op het proces en de relatie ligt en men, door middel van het inzicht verkrijgen in betekenisconstructies van partijen, kan gaan framen en reframen om uiteindelijk de gewenste breinpositie bij omgevingspartijen te bewerkstelligen. Succesvol communicatiemanagement streeft in mijn beleving dan ook niet naar het beheersen doch naar het zo optimaal mogelijk beheren van alle interne en externe communicatieprocessen. De corporate communicatiemanager Voortvloeiend uit bovenstaande groeit het belang voor de communicatiemanager om zich de noodzakelijke instrumenten, noodzakelijk om communicatie te beheren i.p.v. beheersen, eigen te maken. Helikopteren, strategisch scenariodenken en monitoren als mentaliteit behoren dan ook tot de meest prioriterende taken van de corporate communicatiemanager. De corporate communicatiemanager dient dus een klimaat te scheppen waarin de omgevingpartijen - ‘intern alsook extern’ - boodschappen kunnen uitwisselen, informatie gemeengoed kunnen laten worden - openbaar kunnen maken of juist laten raken - en zinvolle betekenissen kunnen construeren d.m.v. framing en reframing. Op basis van onderzoek en analyse en vanuit het boven tafel halen van deze betekenisconstructies van partijen zal de corporate communicatiemanager en dus de organisatie, in staat zijn om steeds proactief strategische beslissingen te kunnen nemen op voor de organisatie van belang zijnde ontwikkelingen danwel issues. Naast deze strategische component mag echter de uitvoerende component binnen deze functie niet vergeten worden. Het is van wezenlijk belang alle strategisch inzichten en geformuleerde lijnen om te zetten en te toetsen aan concreet haalbare implementatiemogelijkheden. Deze dienen vertaald te worden door de corporate communicatiemanager in communicatiebeleid, -plannen en –strategie. Issuemanagement, strategisch scenariodenken en continue monitoring leveren de noodzakelijke input op basis waarvan de communicatiemanager een waardevolle sparringpartner kan zijn voor directie en management. Middels deze zal de communicatiemanager in staat zijn, mits de organisatie in beginsel genegen is beleid hierop aan te passen, conflicten te voorkomen, kansen te onderkennen en benutten en identiteit en imago te optimaliseren. Benodigde competenties: De corporate communicatiemanager dient middels de cultuurprocesvisie vanuit communicatieperspectief te kunnen kijken naar organisatiebeleid om hierdoor in staat te zijn een gedegen bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van het strategisch beleid. Hij dient over een brede oriëntatie te beschikken, integraal te kunnen denken alsook creatief conceptueel. Hij dient proactief, daadkrachtig en zelfstandig te zijn. Iemand met visie! Juist in deze functie waarin zoveel aandacht ligt op proces- en relatiegerichtheid is resultaatgerichtheid een belangrijk aanvullende competentie. Ook strategische innovativiteit is van wezenlijk belang. In de rol als sparringpartner voor het management en directie maar zeker ook naar andere omgevingspartijen dient hij als inspirator en coach te kunnen functioneren, aanwezig doch sensibel. Kennis van communicatiebeleid alsook kennis van organisatiebeleid cq –strategie (7S-model, BCG-matrix en verandermodel e.d.) zijn verdere voorwaarden om deze functie optimaal te kunnen uitvoeren. Plaatsbepaling: Uiteraard, gelet op bovenstaande, kan de corporate communicatiemanager deze functie pas dan optimaal vervullen wanneer hij op de juiste plek binnen de organisatie is gesitueerd. Hij dient gepositioneerd te zijn op het grensvlak van de organisatie en haar omgeving. Verder dient hij plaats te nemen in de staf, in de dominante coalitie van een organisatie en wel op strategisch niveau, daar waar organisatie- en communicatiebeleid elkaar overlappen. Aangenomen dat communicatie dus niet slechts enkel een uitvoerende doch steeds meer een beleidsbeïnvloedende factor wordt, dient de communicatiemanager te kunnen functioneren als kritisch sparringpartner voor directie en management. En dat kan slechts vanuit de positie als hierboven omschreven.
  • 4. RESUMÉ Kanttekening: De potentie tot implementatie van bovenstaande staat of valt uiteraard met de fase waarin de organisatie zich bevindt. Daarnaast vervallen oude modaliteiten niet met de komst van de nieuwe, doch zij worden daar waar noodzakelijk ingezet mits dit het resultaat ten goede komt. Het streven naar geïntegreerde, integrale communicatie heeft continue prioritei
  • 5. INLEIDING Theorieën, gedachtegangen en aangereikte instrumenten vanuit de opleiding communicatiemanagement, gekoppeld aan een stuk levenservaring en professioneel –zelfstandig- verleden, brengen mij in de huidige fase waarin door opbouw en ontwikkeling van mijn persoonlijke referentiekader het proces van eigen visievorming geoptimaliseerd wordt. Mijn, door de jaren heen, gestaag opgebouwde visie op communicatiemanagement is er één die stoelt op de overtuiging dat dit vakgebied een heel holistisch is, waarbij, zoals dit woord in letterlijke betekenis beïnhoudt; namelijk het idee dat de eigenschappen van een systeem niet kunnen worden verklaard door de som van alleen zijn componenten te nemen, hier erg ‘to the Point’ is. Bestuurskunde, organisatiekunde, management, HRM en Social Studies vormen zelfstandige vakgebieden, die allen een rol spelen wanneer we op interactieve en procesgerichte wijze communicatiemanagement in willen zetten in het kader van beleidsontwikkeling. Het simplistisch optellen van kennis aanwezig binnen deze vakgebieden leidt niet tot de meerwaarde voor ons vakgebied. Wij communicatieadviseurs, -managers en –deskundigen dienen deze disciplines te overstijgen en ter zake doende elementen te gebruiken om vervolgens in staat te zijn in te spelen op en om te gaan met constante vernieuwing binnen onze huidige samenleving. Dit is realiseerbaar door processen van ontwikkeling, aanpassing en integratie aan te gaan. Door organisch te denken zullen traditionele grenzen op alle fronten vervagen en zo zal men in staat zijn beter, sneller en adequater om te gaan en in te spelen op ter zake doende issues. Vanuit deze invalshoek kan elk issue, waarbij omvang of herkomst minder relevant is, aangepakt worden. In dit document zal ik eerst mijn visie op corporate communicatiemanagement en bijbehorende ontwikkelingen beschrijven om ver- volgens in te gaan op hetgeen de functie van corporate communicatiemanager in mijn beleving inhoudt, waarna ik af zal sluiten met kritische succesvoorwaarden als zijnde de plaats in de organisatie en benodigde persoonlijke en professionele competenties.
  • 6. Visie op Corporate Communicatiemanagement Communicatiemanagement wordt ook wel omschreven als ‘Management van Organisationele Communicatie’. Deze formulering sluit aan bij mijn overtuiging dat communicatiemanagement fundamenteel gezien de zorg is voor gecommuniceer in de organisationele openbaarheid. -cultuurprocesvisie- Verschil tussen intern en extern is hierin moeilijk aan te brengen. Dit, aangezien er in mijn optiek niet meer gesproken zou moeten worden over interne en externe omgevingspartijen. Deze door onze referentiekaders gevormde rollen zouden vervangen moeten worden door het denken en voelen in relaties, bindingen in een groot organisch geheel, waarbij het onderscheid tussen intern en extern niet ter zake doend is. De omgeving is constant in beweging, issues rijzen en vallen en gaan gepaard met veelal heel tegengestelde gevoelens en belangen van betrokkenen. De kunst in dit steeds in beweging zijnde spel is, het in staat zijn door met een zo breed mogelijke blik het gehele speelveld te kunnen overzien om vervolgens adequate keuzes te maken aangaande welke strategische stoppen op elk gegeven moment te ontwikkelen. Hierbij dienen niet alleen alle mogelijke gevolgen te worden overzien doch is het omzetten in en overgaan tot concrete implementatie binnen de gegeven organisationele kaders van wezenlijk belang. Het besef van nastrevenswaardigheid van geïntegreerde communicatie groeit. De organisationele blauwdruk en bijbehorende organisatiekader zijn uiteraard altijd de basis waarop welke vorm van strategische ontwikkeling (op organisatiebeleid danwel communicatiebeleid) dan ook moet aansluiten. Inzet van corporate communicatiemanagement is vandaag de dag meer dan een management variabele ter uitvoering van beleidsbeslissingen een strategische variabele in de organisatie. Corporate communicatiemanagement is onmisbaar om op lange termijn een optimaal kader te creëren waarbinnen de organisatie, in onze dynamische maatschappij, haar rendement kan blijven behalen. Wanneer we uitgaan van de visie dat communiceren een proces is van betekenisverlening - hetgeen ik doe- zal corporate communicatiemanagement vanuit communicatieperspectief een gedegen bijdrage kunnen leveren aan adequate ontwikkeling van het organisatiebeleid. Ontwikkelingen CCM: Veranderingen in de samenleving Verkokering, en daarmee overzichtelijkheid, heeft in onze hedendaagse maatschappij plaatsgemaakt voor een enorme diversiteit aan levensstijlen. Beheersing van communicatie, zoals wellicht voorheen mogelijk leek, wordt in twijfel getrokken. Beheersing van alle omgevingspartijen cq –ontwikkelingen van een organisatie in onze hedendaagse dynamisch en steeds grillig veranderende maatschappij is een illusie geworden. Er ontstaat een wederzijdse afhankelijkheid die vraagt om vruchtbare relaties met anderen. Het belang van een transactiegerichte organisatie is groot en het cultiveren van relaties erg van belang. De tijd waarin men de gedachtegang volgt dat de zender zijn STRATEGISCH INZICHT boodschap zendt en de ontvanger deze op dezelfde wijze ontvangt en interpreteert, is voorbij. De ontvanger blijkt geen passief wezen dat men kan vullen met gedachten en denkbeelden, maar een actieve verwerker van informatie waarmee hij zijn eigen realiteit construeert.
  • 7. Ontwikkelingen CCM: Verbreding van het vakgebied relatieve machtspositie gebruiken om hun eigen koers te varen. En steeds meer De zich snel opvolgende ontwikkelingen in de hedendaagse maatschappij, zoals bedrijven krijgen meer en meer afhankelijkheidsrelaties. Ook de opkomende hierboven omschreven, zorgen uiteraard voor veranderingen in de vraag. Zo ook behoefte tot publieke legitimatie spreekt niet voor de starre rol van in de dienstensector. Idealiter zou de dienstverlening moeten meegroeien langs communicatiemanagement als zijnde beleidsuitvoerend. De reputatie- de lijn van de zich door de tijd heen ontwikkelende behoeften. En dat is ook benadering, die uitgaat van het feit dat de ontvanger/omgevingspartij een precies hetgeen zich in de communicatiebranche heeft voorgedaan. Deze passief wezen is dat gevuld kan worden met denkbeelden en gedachten, is een veranderende behoeften in het communicatievakgebied hebben geresulteerd in achterhaalde. Ontvangers/omgevingspartijen zijn namelijk actieve verwerkers van verbreding van de binnen dit vakgebied aanwezige takenpakketten. Daar waar informatie waarmee zij hun eigen realiteit construeren. Relatiemanagement wordt voorheen communicatie voornamelijk als informatie- en overredingsinstrument daarom veel vaker ingezet dan voorheen. Deze communicatiestrategie sluit aan werd ingezet ter ondersteuning van de realisatie van het organisatiebeleid – bij de hedendaagse ontwikkelingen in de maatschappij waarbij de focus op het beleidsuitvoerend- ontwikkelden zich in de tijd ook beleidsbeïnvloedende taken proces en de relatie ligt en men door middel van het inzicht verkrijgen in waarbij communicatie veelal is gericht op beïnvloeding van het organisatie- betekenisconstructies van partijen kan gaan framen en reframen om uiteindelijk de management. Deze specialistische rol is bij uitstek weggelegd voor corporate gewenste breinpositie bij omgevingspartijen te bewerkstelligen. communicatiemanagers/–adviseurs. De kanttekening die ik hierbij wil maken is dat de wijze waarop communicatie-management ingezet kan worden in een Ook bij issues waarbij veel verschillende belangen spelen zien we dat de visie van organisatie uiteraard afhankelijk is van de fase van ontwikkeling de organisatie en stuurbaarheid in communicatie een achterhaalde is. In deze grillige maatschappij hieruit voortvloeiend de fase van ontwikkeling waarin het communicatie- vervagen rollen langzaam. Het besef groeit terdege, dat relaties en bindingen management zich in een bepaalde organisatie bevindt. Deze is te duiden middels steeds belangrijker worden wanneer we uit zijn op een duurzaam de opvattingen aangaande communicatie van de huidige communicatie- onderscheidende profilering op lange termijn of op publieke legitimatie. Framing adviseur maar ook die van de topmanager. Daarnaast speelt de hiërarchische en reframing zijn alleen mogelijk wanneer men kennis verkrijgt van de positie die communicatie binnen de organisatie bekleedt een cruciale rol. beeldvorming aanwezig bij de diverse stakeholders. Succesvol communicatie- Afhankelijk van de heersende ontwikkelingsfase zullen er ook meer of minder management streeft in mijn beleving dan ook niet naar het beheersen doch naar communicatiedomeinen zijn gewenst. Met de komst van de beleids- het zo optimaal mogelijk beheren van alle interne en externe communicatie- beïnvloedende domeinen in het communicatiemanagement vakgebied zullen de processen. Van belang wordt voor de communicatiemanager het zich eigen oude modaliteiten niet verdwijnen. Door deze verbreding binnen dit vakgebied maken van de noodzakelijke instrumenten om communicatie te beheren i.p.v. dient men zich echter wel te realiseren dat bijvoorbeeld het middelen beheersen. Hierna zal ik beschrijven via welke middelen en vanuit welke positie de produceren, campagne voeren, ondersteunen en faciliteren van de dialoog of corporate communicatiemanager hiertoe in staat is. reflectie op veranderende normen en waarden -met andere woorden de beleidsuitvoerende en beleids-beïnvloedende communicatiemodaliteiten- om totaal anderen competenties vragen. Ontwikkelingen CCM: Effectiviteit communicatiebeleid De corporate communicatiemanager dient het communicatiebeleid uit te zetten van de organisatie op basis van kennis van de organisatie, de omgeving en de fase van communicatie in de organisatie. Vanuit een geïntegreerde visie op communicatie kan hij komen tot een passende communicatiestrategie voor een specifieke organisatie in een specifieke organisatie. Communicatiestrategie is onlosmakelijk met organisatiestrategie verbonden. Communicatiebeleid stoelt in deze altijd op het organisatiebeleid. Daar waar voorheen de meningen over de meest effectieve communicatie- strategie veelvuldig uiteen liepen, gebeurd dat nu uiteraard nog steeds doch de balans verschuift. De organisaties die zich nog middels reputatiemanagement kunnen profileren lijken steeds meer tot de uitzondering dan de spreekwoordelijke regel te behoren. Reputatiemanagement gaat er namelijk van uit dat de organisatie zelf in staat is om actief de perceptie van alle doelgroepen in haar omgeving te beïnvloeden. Steeds minder organisaties en bedrijven kunnen hun
  • 8. Belangrijkste taken van de Corporate Communicatiemanager Belangrijke taak CCM: Helikopteren Het grote geheel, een groter veld kunnen overzien met alle daarin aanwezige en steeds zich ontwikkelende issues, factoren, actoren en andere omgevingsgroepen. Middels het steeds opnieuw afstand nemen dient telkens weer overzicht te worden verkregen over het gehele speelveld, om zodoende constructief de strategische lijnen structureel en zo allesomvattend mogelijk te kunnen uitrollen. Belangrijke taak CCM: Strategisch (scenario)denken Op basis van issuemanagement worden er scenario’s geschetst, gebaseerd op de diverse issues. We kijken naar wat er speelt in de omgeving en hoe actoren en factoren hiermee omgaan. De scenario’s verkennen de range van toekomstmogelijkheden voor betreffende organisatie waaruit de mogelijkheid voortvloeit het meest adequate strategische beleid te onderkennen. Een mooi instrument dat als tool kan dienen voor strategische beleidsvorming en kan bijdragen aan het uitdragen van een lange termijn visie die niet wordt gevormd door de waan van de dag. Dit garandeert structureel betere afstemming van beleidsplannen op diverse terreinen, in een zo breed mogelijke context. Aan de hand van geschetste scenario’s kan te implementeren communicatiebeleid cq communicatiestrategieën worden ontwikkeld, toegespitst op de organisatie of het issue in kwestie. Belangrijke taak CCM: Continue monitoring Monitoring wordt veelal omschreven als instrument om de omgeving van de organisatie en al hetgeen hierin speelt te inventariseren om vervolgens na analyse hierop weer te adviseren. Nog meer dan dat is het in mijn beleving een permanente activiteit die vooruitdenken beoogt. Rekening houdend met de eigenheid van de organisatie en de grenzen die zij stelt dient de organisatie zo goed mogelijk de betekenisconstructies te ontrafelen die ten grondslag liggen aan spelende issues in de omgeving om hier vervolgens adequaat en proactief op in te kunnen spelen. Slechts door gedegen inventarisatie van omgevings-partijen en –factoren en continue en adequate monitoring, zal men in staat zijn ter zake doende ontwikkelingen en omgevingspartijen op proactieve wijze te beheren. ESSENTIELE Aanvullende taken CCM zijn o.a.:  vastleggen van corporate communicatiebeleid;  inventarisatie & analyse van organisatie- en communicatieknelpunten;  stakeholdermanagement;  issuemanagement;  ontwikkelen van een CI-programma & verstrekken van positioneringadvisering;  ontwerpen interactief beleidsvormingstraject; HELIKOPTERVIEW Continu overzicht verschaffen over het gehele speelveld om zodoende  conceptontwikkeling op basis van strategische doelen; constructief de strategische lijnen structureel en zo allesomvattend mogelijk te  sparringpartner MT en directie op het gebied van corporate communicatie; kunnen uitrollen.  proactieve advisering MT en directie aangaande corporate communicatie;  faciliteren van de dialoog en ontmoeting met omgevingspartijen;
  • 9. Dus: De voornaamste rol van de corporate communicatiemanager is in mijn betekenisconstructies, dus agenda’s, belangen en referentiekaders), conceptuele beleving die waarin hij/zij de buiten- en de binnenwereld verbindt. In die zin creativiteit (om naast theoretische kennis optimaal strategisch te kunnen beïnvloed communicatie het proces van beleidsvorming en streeft zij het stadium scenariodenken), coaching en monitoren als mentaliteit d.m.v.: (virtuele)discussie- van beleidsuitvoering voorbij. De communicatiemanager die volgens deze visie groepen, intervisiebijeenkomsten, nieuwe formele en informele media (structureel werkt –cultuurprocesbenadering van Zweekhorst en van den Bosch- stelt het terugkerende chatmeetings, inrichten chatrooms, virtuele communities, mailing- proactief bijdragen aan beleidsontwikkeling van de organisatie, rekening lists), inspraakrondes, ronde tafelbijeenkomsten, debatten, platforms, open space houdend met de eigenheid van de organisatie en de grenzen die zij stelt, voorop. bijeenkomsten, enquêtes, trendonderzoek. Om dit te kunnen dient hij/zij zich vanuit een helikopterview continue actueel overzicht te verschaffen over de organisatie en haar omgeving. Dit gebeurt door Kanttekening: Men dient ervoor te waken dat deze instrumenten niet van middel van een afstand naar het grote geheel (organisatie & omgeving) te kijken en alle tot doel worden en niet als dekmantel gebruikt worden voor het voeren van eigen daarin aanwezige partijen, belangen en ter zake doende factoren te regie. Het zijn elk op zich krachtige instrumenten doch wanneer er sprake is van inventariseren. Dit kan gebeuren middels een uitgebreide actoren/factoren schijninzet of er niet wordt teruggekoppeld dan wordt het tegenovergestelde analyse. Het is van wezenlijk belang inzicht te verkrijgen in de motieven en effect bereikt. (voorbeeld; openheid is nog geen dialoog, en schijndialoog is belangen van de partijen in het krachtenveld rondom (intern & extern) de dodelijk voor welke relatie dan ook.) organisatie. Naast deze strategische component mag echter de uitvoerende component binnen deze functie niet vergeten worden. We leven en functioneren nu eenmaal in de waan van de dag. Vandaar dat het daarnaast van groot Waardevolle competenties & persoonlijkheidskenmerken belang is alle strategisch inzichten en geformuleerde lijnen om te zetten en te voor de Corporate Communicatiemanager toetsen aan concreet haalbare implementatiemogelijkheden. Deze dienen omgezet te worden door de corporate communicatiemanager in Middels cultuurprocesvisie, vanuit communicatieperspectief, kunnen kijken naar communicatiebeleid, -plannen en –strategie. Issuemanagement, strategisch organisatiebeleid en in staat zijn hierdoor een bijdrage te leveren aan de scenariodenken en continue monitoring leveren de noodzakelijke input op basis ontwikkeling van het strategisch beleid. Over een brede oriëntatie beschikkend, waarvan de communicatiemanager een waardevolle sparringpartner kan zijn integraal denkend, dus over de disciplines heen en bijdragend aan de koers van voor directie en management. Deze corporate communicatiemanager kan op de organisatie. Creatief conceptueel kunnen denken. Hij dient proactief en basis hiervan zeker een positieve, gedegen bijdrage leveren aan de continuering daadkrachtig te zijn. Juist in deze functie waarin zoveel aandacht ligt op proces- en optimalisering van de organisatie. Hij dient volgens deze gedachtegang niet en relatiegerichtheid is resultaatgerichtheid een belangrijk aanvullende alleen in het communicatieproces te staan doch ook erboven. Alleen dan kan hij competentie. Ook strategische innovativiteit is van wezenlijk belang. In de rol als een waardevolle bijdrage leveren aan de ontwikkeling van adequaat organisatie- sparringpartner voor het management en directie maar zeker ook naar andere en communicatiebeleid. De corporate communicatiemanager dient verder een omgevingspartijen dient hij als inspirator en coach te kunnen functioneren, klimaat te scheppen waarin de omgevingpartijen (‘intern alsook extern’) aanwezig doch sensibel. Kennis van communicatiebeleid. Kennis van boodschappen kunnen uitwisselen, informatie gemeengoed kunnen laten worden organisatiebeleid cq –strategie (7S-model, BCG-matrix en verandermodel e.d.). (openbaar kunnen maken of juist laten raken) en zinvolle betekenissen kunnen Proactiviteit en zelfstandigheid. Visie. construeren d.m.v. framing en reframing. Vanuit het boven tafel halen en analyseren van deze betekenisconstructies van partijen zal de corporate communicatiemanager/organisatie in staat zijn om steeds proactief strategische beslissingen te kunnen nemen. Middels deze zal hij, mits de organisatie in beginsel genegen is beleid hierop aan te passen, conflicten kunnen voorkomen, kansen onderkennen en benutten en identiteit en imago kunnen optimaliseren. Meest belangrijk in te zetten instrumenten voor de Corporate Communicatiemanager In te zetten instrumenten CCM: Dialogisering, formering, interactieve beleids- vorming, netwerken (vnl. uitlokken van de partners in de omgeving om te communiceren met de organisatie, informatie openbaar maken of laten raken, draagt bij tot betekenisverlening), framing (op basis van naar boven gehaalde
  • 10. ÒP HET GRENSVLAK Communicatiemanagers dienen zich op het grensvlak van de organisatie en haar omgeving te positioneren: De corporate communicatiemanager dient als Boundary Spanner een grenspositie te bekleden die hem in staat stelt continu te monitoren waardoor gegevens/input kan verzamelen die van belang zijn voor het welslagen van de organisatie en die meegenomen kunnen worden bij het ontwikkelen van het strategisch beleid.
  • 11. Plaats in de organisatie van de Corporate Communicatiemanager Plaatsbepaling CCM : de corporate communicatiemanager dient gepositioneerd te zijn in de staf; corporate communicatiemanagers dienen zich op het grensvlak van de organisatie en haar omgeving te positioneren; de communicatiemanager dient plaats te nemen in de dominante coalitie van een organisatie en wel op strategisch niveau, daar waar organisatie- en communicatiebeleid elkaar overlappen. De corporate communicatiemanager dient gepositioneerd te zijn in de staf: Geïntegreerde communicatie functioneert alleen indien er zicht op de gehele organisatie is en als de mogelijkheid bestaat direct te communiceren met de managementlaag. Vandaar dat deze adviserende functie in de afdeling direct onder de directie dient te vallen. Communicatiemanagers dienen zich op het grensvlak van de organisatie en haar omgeving te positioneren: De corporate communicatiemanager bekleedt als Boundary Spanner een grenspositie die hem in staat stelt continue te monitoren waardoor hij die gegevens/input kan verzamelen die van belang zijn voor het welslagen van de organisatie en die meegenomen kunnen worden bij het ontwikkelen van het strategisch beleid. Verbinden van de ‘buiten- en de binnenwereld’ is een belangrijk onderdeel van het werkgebied van de communicatiemanager en kan alleen vanuit deze positie. Er zijn (netwerk/ overdracht)theorieën die uitgaan van het principe van gesloten netwerken. In organisaties waarin deze gedachtelijn aanwezig is zal de Boundary Spanner altijd in een lastig parket verkeren. De aanname bij deze theorieën dat de zwakke schakel in een gesloten netwerk (de organisatie) aanleiding of ingang kan zijn om dit netwerk open te breken is mijns inziens een achterhaalde, doch zorgt ervoor dat de manager in deze organisaties vaak ‘verdacht’ blijft en hieruit voortvloeiend problemen zal ondervinden met het vergaren van een plaats binnen de dominante coalitie. De communicatiemanager dient plaats te nemen in de dominante coalitie van een organisatie en wel op strategisch niveau, daar waar organisatie- en communicatiebeleid elkaar overlappen: Aangenomen dat communicatie niet slechts enkel een uitvoerende doch steeds meer een beleidsbeïnvloedende factor wordt, dient de communicatiemanager te kunnen functioneren als kritisch sparringpartner voor directie en management. Hij dient dan ook een strategische functie te bekleden waarin hij zijn kennis en inzichten op het gebied van organisatie-/communicatiebeleid optimaal kan inzetten en implementeren. (fig. 1) (Fig. 1)