Đại cương Kí sinh trùng

1. §¹i c­¬ng
ký sinh trïng y häc
P .TS NguyÔn V¨ n §Ò
GS .
Chñ nhiÖmB m
é «n

2. Mục tiêu
• Nắm được các khái niệm:
- Định nghĩa Ký sinh trùng
- Định nghĩa vật chủ
- Định nghĩa chu kỳ và nêu các kiểu chu kỳ
• Nắm được các đặc điểm KST và bệnh KST
• Nắm được tác hại và nguyên tắc phòng chống
KST

3. NG­êi bÖnh
RèI LO¹N CHøC N¡NG
NhiÔm trïng /
CHUYÓN HO¸/ biÕn gen
§ét ChÊn th­¬ng
Ký SINH TRïNG VI TRïNG/
svt

4. 1. Mét sè ®Þnh nghÜa
1.1. §Þnh nghÜa vÒ ký sinh
trïng
Ký sinh trïng (parasite) lµ sinh
vËt sèng nhê vµo sinh vËt
đang sèng kh¸c (chiÕm sinh
chÊt cña sinh vËt kh¸c ®Ó tån
t¹i vµ ph¸t triÓn).

5. • Sù ký sinh cã thÓ hoµn toµn (ký sinh b¾t
buéc suèt ®êi) nh­ giun ®òa, giun tãc,
giun mãc… hoÆc ký sinh kh«ng hoµn
toµn (ký sinh t¹m thêi, lóc ký sinh, lóc tù
do) nh­ c«n trïng hót m¸u.
• VÞ trÝ ký sinh cã thÓ néi ký sinh (ký sinh
bªn trong c¬ thÓ vËt chñ) nh­ s¸n l¸ gan,
s¸n d©y… hoÆc ngo¹i ký sinh (ký sinh bªn
ngoµi c¬ thÓ vËt chñ nh­ b¸m vµo da hay
hót m¸u qua da) nh­ tiÕt tóc y häc.

6. • Ký sinh trïng cã thÓ ®¬n chñ (chØ
ký sinh trªn mét loµi vËt chñ nhÊt
®Þnh, nÕu l¹c chñ chóng sÏ kh«ng
tån t¹i) nh­ giun ®òa ng­êi.
• Ký sinh trïng cã thÓ ®a chñ, nghÜa
lµ mét loµi ký sinh trïng cã kh¶ n¨ng
ký sinh vµ ph¸t triÓn trªn nhiÒu loµi
vËt chñ kh¸c nhau nh­ s¸n l¸ gan,
s¸n l¸ phæi...

7. • §a nhiÔm ký sinh trïng: Trªn mét vËt chñ
cã thÓ bÞ ký sinh nhiÒu loµi KST nh­ ng­
êi ®a nhiÔm giun s¸n.
• §Æc biÖt c«n trïng ®a thùc rÊt nguy hiÓm
v× chóng cã thÓ mang mÇm bÖnh tõ
®éng vËt sang ng­êi.
• Ký sinh trïng l¹c chñ, lµ ký sinh trïng x©m
nhËp vµo vËt chñ kh«ng thÝch hîp, nh­ng
chóng vÉn tån t¹i vµ ph¸t triÓn, tuy kh«ng
hoµn toµn. VÝ dô: bÖnh Êu trïng s¸n nh¸i,
s¸n chã ë ng­êi.

8. • Ký sinh trïng c¬ héi lµ vËt chñ mang KST
l¹nh, khi c¬ thÓ suy gi¶m MD hay suy sôp,
KST nµy ph¸t triÓn vµ trë nªn g©y bÖnh.
VÝ dô: c¸c bÖnh ®¬n bµo ë bÖnh nh©n
HIV/AIDS, bÖnh nh©n lao.
• Béi ký sinh trïng lµ nh÷ng ký sinh trïng ký
sinh trªn nh÷ng ký sinh trïng kh¸c. VÝ dô:
ký sinh trïng sèt rÐt sèng ký sinh trong
muçi.

9. 1.2. §Þnh nghÜa vÒ vËt chñ
• VËt chñ (host) lµ nh÷ng sinh vËt bÞ ký
sinh, tøc lµ bÞ ký sinh trïng chiÕm sinh
chÊt.
• “VËt chñ chÝnh” (definitive host = final host)
lµ vËt chñ mang ký sinh trïng tr­ëng
thµnh vµ cã kh¶ n¨ng sinh s¶n h÷u giíi,
vÝ dô: ng­êi, chã, mÌo lµ vËt chñ chÝnh
cña s¸n l¸ gan nhá

10. • “VËt chñ trung gian” (intermediate host) lµ vËt
chñ cÇn thiÕt cho ký sinh trïng ph¸t triÓn mét
giai ®o¹n cña chóng nh­ng kh«ng tíi tr­ëng
thµnh vµ kh«ng cã sinh s¶n h÷u giíi, vÝ dô: èc
lµ vËt chñ trung gian cña s¸n l¸, tr©u bß/lîn lµ
VCTG cña SD bß/SD lîn.
• “M«i giíi truyÒn bÖnh” (transmitter = carrier) lµ
nh÷ng sinh vËt mang (vËn chuyÓn) mÇm
bÖnh (ký sinh trïng) tõ chç nµy sang chç kh¸c
nh­ng sinh th¸i ký sinh trïng kh«ng thay ®æi.
VÝ dô: ruåi nhÆng vËn chuyÓn trøng giun s¸n,
bµo nang ®¬n bµo...

11. • “VËt chñ chøa” (paratenic host) lµ vËt
chñ tiÕp nhËn Êu trïng ký sinh trïng vµ
nh÷ng Êu trïng nµy di chuyÓn ®Õn vÞ
trÝ nµo ®ã trong c¬ thÓ, dõng l¹i ë ®ã,
kh«ng ph¸t triÓn. NÕu vËt chñ thÝch hîp
kh¸c ¨n ph¶i, Êu trïng nµy tiÕp tôc ph¸t
triÓn vµ tr­ëng thµnh. VÝ dô: s¸n l¸ phæi
trong thÞt thó rõng.

12. 1. 3. §Þnh nghÜa vÒ chu kú
• Chu kú sèng hay vßng ®êi cña ký sinh trïng lµ
qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tõ trøng hay bµo nang cho
®Õn khi KST tr­ëng thµnh sinh s¶n vµ tiÕp tôc
chu kú míi.
• KiÓu chu kú 1: Ng­êi <---> ngo¹i giíi. VÝ dô
giun ®­êng ruét, đơn bµo ®­êng ruét.
• KiÓu chu kú 2: Ng­êi ---> ngo¹i giíi ---> vËt chñ
trung gian ---> ng­êi. VÝ dô s¸n l¸ gan nhá, s¸n
l¸ phæi.
• KiÓu chu kú 3: Ng­êi ---> ngo¹i giíi ---> vËt chñ
trung gian ---> ngo¹i giíi ---> ng­êi. VÝ dô s¸n
m¸ng.

13. • KiÓu chu kú 4: Ng­êi ---> vËt chñ trung
gian --->ngo¹i giíi ---> ng­êi. VÝ dô trïng
roi ®­êng m¸u.
• KiÓu chu kú 5: Ng­êi ---> vËt chñ trung
gian ---> ng­êi. VÝ dô giun chØ, sèt rÐt.
• KiÓu chu kú 6: Ng­êi <---> ng­êi, VÝ dô
trïng roi ©m ®¹o truyÒn tõ ng­êi nµy
sang ng­êi kh¸c khi giao hîp, ghÎ truyÒn
qua tiÕp xóc.

14. 2. Ph©n lo¹i ký sinh trïng
Ký sinh trïng
Parasites
Giun s¸n §¬n bµo Vi nÊm TiÕt tóc yhäc
Ch©n gi¶ Trïng l«ng
Líp nhÖn Líp c«n
Giun S¸n Bµo tö trïng
Trïng roi
trïng

15. 3. ®Æc ®iÓm chÝnh cña kST
3.1. §Æ ®c iÓm h×nh thÓ:
• H×nh thÓ ký sinh trïng rÊt ®a d¹ng gi÷a c¸c loµi
• Cïng mét loµi nh­ng ký sinh trªn c¸c vËt chñ
kh¸c nhau chóng cã kÝch th­íc kh¸c nhau nh­
s¸n l¸ gan nhá.
• HoÆc c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn kh¸c nhau cña ký
sinh trïng chóng cã h×nh d¹ng vµ kÝch th­íc
kh¸c nhau, thËm chÝ h×nh th¸i hoµn toµn kh¸c
h¼n nhau nh­ bä gËy víi muçi, dßi víi ruåi...

16. 3.2. §Æ ®
c iÓm cÊ t¹o:
u
• CÊu t¹o c¬ quan ký sinh trïng còng ph¸t
triÓn thÝch nghi víi ®iÒu kiÖn ký sinh nh­
giun s¸n kh«ng cã m¾t, kh«ng cã ch©n,
chØ ph¸t triÓn phÇn miÖng vµ bé phËn
b¸m ®Ó hót thøc ¨n, cßn víi c«n trïng ph¸t
triÓn c¬ quan vËn ®éng vµ chÝch hót.
• ChÝnh c¸c ®Æc ®iÓm h×nh th¸i cña ký
sinh trïng lµ c¬ së ®Þnh lo¹i b»ng h×nh
th¸i häc

17. 3.3. §Æ ®
c iÓm sèng:
• Ký sinh trïng sèng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhê vµo
vËt chñ vµ m«i tr­êng.
• Cã loµi ký sinh trïng tån t¹i suèt ®êi trªn vËt chñ
gäi lµ ký sinh “vÜnh viÔn”, cã loµi chØ ký sinh
khi chiÕm thøc ¨n gäi lµ ký sinh “t¹m thêi”.
• M«i tr­êng quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn
cña hÇu hÕt ký sinh trïng, nhÊt lµ ký sinh trïng
cã chu kú phøc t¹p.
• Thøc ¨n còng lµ yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn ®êi
sèng cña ký sinh trïng.
• Do ®êi sèng cña ký sinh trïng th­êng kÐo dµi,
tõ vµi th¸ng ®Õn hµng nhiÒu chôc n¨m g©y t¸c
h¹i m·n tÝnh, ©m Ø, kÐo dµi.

18. 3.4. §Æ ®
c iÓm sinh s¶n:
• Sinh s¶n v« tÝnh: b»ng h×nh thøc nh©n ®«i tÕ
bµo, th­êng ë ®¬n bµo nh­ trïng roi, amÝp, ký
sinh trïng sèt rÐt trong c¬ thÓ ng­êi.
• Sinh s¶n h÷u tÝnh: lµ cã phèi hîp sinh dôc ®ùc
vµ c¸i bao gåm c¸c c¸ thÓ ký sinh trïng l­ìng giíi
nh­ s¸n l¸, s¸n d©y vµ c¸c c¸ thÓ lµ ®¬n giíi nh­
giun ®­êng ruét, s¸n m¸ng.
• HÇu hÕt c¸c loµi ký sinh trïng ®Òu ®Î trøng,
mét sè loµi ®Î Êu trïng (giun chØ) hoÆc rông
®èt mang theo trøng nh­ s¸n d©y. Trong giai
®o¹n ph¸t triÓn cña s¸n l¸ qua èc, cã hiÖn t­îng
sinh s¶n ®a ph«i.

19. 4. §Æc ®iÓm bÖnh ký sinh trïng
4.1. §Æ ®c iÓm chÝnh cña bÖnh ký sinh trïng
• BÖnh ký sinh trïng th­êng diÔn biÕn ©m
thÇm, lÆng lÏ nh­ng cã mét sè bÖnh cÊp
tÝnh nh­ amÝp cÊp, sèt rÐt ¸c tÝnh, giun
xo¾n.
• Th­êng kÐo dµi, hµng n¨m hay hµng chôc
n¨m, cã ng­êi nhiÔm ký sinh trïng suèt ®êi
do t¸i nhiÔm liªn tôc, vÝ dô bÖnh giun
®òa.

20. • BÖnh cã thêi h¹n nhÊt ®Þnh phô
thuéc tuæi thä cña ký sinh trïng vµ sù
t¸i nhiÔm.
• BÖnh cã tÝnh chÊt x· héi do ký sinh
trïng phæ biÕn trong céng ®ång vµ
bÖnh liªn quan chÆt chÏ víi ®êi sèng
kinh tÕ-x· héi, tËp qu¸n ¨n uèng vµ
canh t¸c cña c¶ céng ®ång x· héi.

21. 4.2. S khuyÕch t¸ n vµ lan trµn cña ký sinh
ù
trïng
• §èi víi nhãm tiÕt tóc lµ vËt truyÒn bÖnh,
chóng khuyÕch t¸n chñ ®éng hoÆc bÞ
®éng theo ®iÒu kiÖn tù nhiªn hay ph­¬ng
tiÖn giao th«ng.
• Ký sinh trïng ph¸t t¸n phô thuéc ®iÒu kiÖn
vËt chñ, mÇm bÖnh, tËp qu¸n cña con ng­
êi vµ ®iÒu kiÖn tù nhiªn thuËn lîi.

22. 5. T¸c h¹i cña ký sinh trïng
• ChiÕm chÊt dinh d­ìng. TÊt c¶ c¸c loµi ký
sinh trïng ®Òu chiÕm thøc ¨n cña vËt chñ
g©y thiÕu chÊt, suy dinh d­ìng. VËt chñ
mÊt chÊt dinh d­ìng tr­êng diÔn, kÐo dµi.
• T¹i chç ký sinh, ký sinh trïng g©y viªm,
loÐt, chÌn Ðp, t¾c...
• Toµn th©n g©y nhiÔm ®éc, rèi lo¹n chøc
n¨ng nhiÒu c¬ quan

23. • MiÔn dÞch trong ký sinh trïng th­êng
kh«ng cao, chØ ®ñ ®Ó chÈn ®o¸n,
kh«ng lo¹i trõ ®­îc mÇm bÖnh.
• Ký sinh trïng lµ tiÕt tóc chÝnh lµ vËt
truyÒn bÖnh tõ ng­êi bÖnh sang ng­
êi lµnh hoÆc tõ sóc vËt sang ng­êi

24. 6. ChÈn ®o¸n ký sinh trïng
• ChÈn ®o¸n l©m sµng: phÇn lín bÖnh ký
sinh trïng lµ ©m thÇm, lÆng lÏ, kÐo dµi
nh­ng còng cã loµi g©y cÊp tÝnh nh­ sèt
rÐt, giun xo¾n, s¸n l¸ gan lín. C¸c triÖu
chøng l©m sµng lµ ®Þnh h­íng chÈn
®o¸n.
• ChÈn ®o¸n cËn l©m sµng lµ xÐt nghiÖm
t×m trøng hay Êu trïng cña chóng ®Ó
chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh. Tuú tõng loµi ký sinh
trïng mµ lÊy bÖnh phÈm xÐt nghiÖm phï
hîp.

25. 7. §iÒu trÞ ký sinh trïng
Nguyªn t¾ c:
• §iÒu trÞ hµng lo¹t
• §iÒu trÞ nhãm nguy c¬ cao
• §iÒu trÞ ca bÖnh
• Chän thuèc cã hiÖu qu¶ cao, phæ réng,
dÔ sö dông, rÎ tiÒn vµ an toµn

26. 8. Phßng chèng bÖnh kST
8.1. Nguyªn t¾c phßng chèng bÖnh ký sinh trïng:
• §¸nh gi¸ ®­îc t×nh h×nh tõng bÖnh ký sinh trïng
vµ ®iÒu kiÖn l­u hµnh cña chóng trong tõng
®Þa ph­¬ng, tõng khu vùc ®Ó lùa chän ®èi t­
îng ­u tiªn, khu vùc ­u tiªn vµ gi¶i ph¸p tèi ­u.
• ChuÈn bÞ ®Çy ®ñ nh©n lùc, vËt lùc vµ mµng l­
íi ho¹t ®éng PC
• TiÕn hµnh phßng chèng trªn quy m« réng lín v×
bÖnh ký sinh trïng lµ bÖnh x· héi, th­êng c¶
céng ®ång nhiÔm bÖnh vµ dÔ l©y lan.

27. • Phßng chèng cÇn tiÕn hµnh l©u dµi, cã kÕ
ho¹ch nèi tiÕp, liªn hoµn do bÖnh ký sinh trïng
th­êng kÐo dµi, dai d½ng vµ dÔ t¸i nhiÔm.
• KÕt hîp chÆt chÏ nhiÒu biÖn ph¸p phßng
chèng víi nhau.
• Lång ghÐp c«ng t¸c phßng chèng ký sinh trïng
víi nhiÒu ho¹t ®éng Y tÕ vµ v¨n ho¸-x· héi kh¸c,
®Æc biÖt ®­a c«ng t¸c phßng chèng ký sinh
trïng vµo ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc søc khoÎ ban
®Çu, nhÊt lµ ë tuyÕn c¬ së.

28. • X· héi ho¸ c«ng t¸c phßng chèng ký sinh trïng,
l«i cuèn céng ®ång tù gi¸c tham gia.
• Phèi hîp PC ký sinh trïng trong y tÕ víi c¸c
ngµnh liªn quan nh­ Thó Y, Thuû s¶n, N«ng
nghiÖp vµ c¸c ngµnh liªn quan kh¸c.
• §Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vÒ
dÞch tÔ, chÈn ®o¸n, ®iÒu trÞ vµ phßng chèng
• T¹o nguån lùc cho ho¹t ®éng phßng chèng
bÖnh ký sinh trïng trong n­íc vµ më réng tõng
b­íc hîp t¸c quèc tÕ

29. • KiÓm tra vµ gi¸m s¸t c¸c ho¹t ®éng phßng
chèng ký sinh trïng tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­
¬ng.
• Qu¶n lý ch­¬ng tr×nh víi hÖ thèng thèng nhÊt
tõ trung ­­¬ng ®Õn tËn c¬ së ®Ó n¾m b¾t
nh÷ng kÕt qu¶ cËp nhËt, kÞp thêi bæ sung
nh÷ng bÊt cËp, nh»m n©ng cao hiÖu qu¶
phßng chèng.
• §ång thêi ®Ò cËp chiÕn l­îc mét c¸ch tæng hîp
vµ cã ph©n tÝch vÒ dÞch tÔ häc, c¬ héi, vËt
lùc hiÖn cã vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn tÝnh
bÒn v÷ng cña ho¹t ®éng phßng chèng ®Ó
®¶m b¶o ho¹t ®éng ch­¬ng tr×nh cã hiÖu qu¶
nhÊt.

30. 8.2. Nguyªn t¾c P sinh vË truyÒn bÖnh:
C t
• HÇu hÕt c¸c bÖnh ký sinh trïng l©y nhiÔm cho
ng­êi th«ng qua “trung gian truyÒn bÖnh” bao
gåm “vËt chñ trung gian” hay “m«i giíi truyÒn
bÖnh”, chóng lµ nh÷ng “sinh vËt truyÒn bÖnh”.
• Nguyªn t¾c phßng chèng SVTB lµ dùa vµo
®Æc ®iÓm sinh lý, sinh th¸i cña chóng ®Ó ¸p
dông c¸c biÖn ph¸p riªng biÖt ®èi víi tõng nhãm
vect¬ cô thÓ vµ cho tõng sinh ®Þa c¶nh.

31. 8 . 3 . BiÖ n p h¸ p c ô thÓ
• DiÖt KST b»ng ®iÒu trÞ hay diÖt VCTG
• C¾t ®øt chu kú cña KST b»ng chèng ph¸t
t¸n mÇm bÖnh, phßng chèng vect¬, vÖ
sinh an toµn thùc phÈm, vÖ sinh m«i tr­
êng, vÖ sinh c¸ nh©n, tËp thÓ.
• Gi¸o dôc søc khoÎ
• Ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi
• N©ng cao d©n trÝ
• Ph¸t triÓn mµng l­íi y tÕ c¬ së

32. • Cã nh÷ng ph­¬ng ¸n sö dông ho¸ chÊt diÖt c«n
trïng hîp lý vµ hiÖu qu¶.
• Tæ chøc c«ng t¸c phßng chèng sinh vËt truyÒn
bÖnh t¹i céng ®ång vµ tù b¶o vÖ.
• Lùa chän c¸c biÖn ph¸p vµ ph­¬ng ph¸p kiÓm
so¸t thÝch hîp cho tõng ®èi t­îng vµ céng ®ång
®­îc b¶o vÖ.

33. 9. T×nh h×nh bÖnh ký sinh trïng
9.1. Trªn thÕ giíi
N¨m 1995 cã gÇn 4 tû ng­êi nhiÔm giun ®òa,
giun tãc vµ giun mãc; cã trªn 200 triÖu ng­êi
nhiÔm s¸n m¸ng; cã trªn 40 triÖu ng­êi nhiÔm
s¸n l¸ truyÒn qua thøc ¨n; cã trªn 100 triÖu ng­êi
nhiÔm s¸n d©y/Êu trïng s¸n lîn; cã 2,4 tû ng­êi
ë 100 n­íc n»m trong vïng l­u hµnh sèt rÐt vµ
hµng n¨m cã 300-500 triÖu ng­êi m¾c sèt rÐt,
lµm chÕt 1,2-2,7 triÖu ng­êi; bÖnh

34. 9. T×nh h×nh bÖnh ký sinh trïng
9.1. Trªn thÕ giíi
Leishmaniasis l­u hµnh ë 82 n­íc (trong ®ã cã
10 n­íc ph¸t triÓn vµ 72 n­íc ®ang ph¸t triÓn) víi
kho¶ng 12 triÖu ng­êi m¾c vµ 350 triÖu ng­êi
n»m trong vïng nguy c¬ nhiÔm bÖnh; vµ cã
hµng tû ng­êi m¾c c¸c bÖnh ®¬n bµo vµ bÖnh
ký sinh trïng kh¸c trªn toµn thÕ giíi.

35. 9.1. T¹i ViÖt Nam
• NhiÔm giun ®òa vµ giun tãc ë miÒn B¾c cao
h¬n miÒn Nam, cã n¬i ë miÒn B¾c tû lÖ
nhiÔm 2 lo¹i giun nµy lµ 80-90%, nh­ng ®ång
b»ng Nam bé cã tû lÖ nhiÔm thÊp (nhiÔm giun
®òa d­íi 5%, nhiÔm giun tãc d­íi 2%), nhiÔm
giun ®òa cã xu h­íng gi¶m nhanh.
• NhiÔm giun mãc/má cao trªn ph¹m vi c¶ n­íc,
cã n¬i 70-80%, thËm chÝ 85%, tuy vËy, ®ång
b»ng s«ng Cöu Long cã tû lÖ nhiÔm thÊp nhÊt
(d­íi 10%).

36. • S¸n l¸ gan nhá ph©n bè ë Ýt nhÊt 32 tØnh, cã
®Þa ph­¬ng tû lÖ nhiÔm trªn 30% nh­ Nam
§Þnh, Ninh B×nh, Hµ T©y, Thanh Ho¸, Phó
Yªn, B×nh §Þnh; cã n¬i bÖnh l­u hµnh trªn toµn
tØnh nh­ Hoµ B×nh.
• S¸n l¸ gan lín ph©n bè ë Ýt nhÊt trªn 47 tØnh víi
sè l­îng bÖnh nh©n trªn 6.000 ng­êi, cã n¬i tû
lÖ nhiÔm 11,1% nh­ ë Kh¸nh Hoµ.
• S¸n l¸ ruét lín l­u hµnh ë Ýt nhÊt 16 tØnh, cã níi
tû lÖ nhiÔm 3,8% nh­ §¨c L¨c.
• S¸n l¸ phæi l­u hµnh ë Ýt nhÊt 10 tØnh, cã níi tû
lÖ nhiÔm 15% nh­ S¬n La.

37. • S¸n l¸ ruét nhá ®· x¸c ®Þnh l­u hµnh ë Ýt nhÊt
18 tØnh víi 5 loµi, cã n¬i tû lÖ nhiÔm tíi 52,4%
nh­ Nam §Þnh.
• S¸n d©y/Êu trïng s¸n lîn l­u hµnh ë Ýt nhÊt 50
tØnh, cã n¬i tû lÖ nhiÔm s¸n d©y 12% vµ
nhiÔm Êu trïng s¸n lîn 7,2%.
• BÖnh giun xo¾n trichinelliasis ®· g©y ra 4 vô
dÞch: t¹i Mï C¨ng Ch¶i (Yªn B¸i) n¨m 1970 cã 26
ng­êi m¾c vµ chÕt 4 ng­êi; t¹i TuÇn Gi¸o (§iÖn
Biªn) n¨m 2002 cã 22 ng­êi m¾c vµ chÕt 2 ng­
êi, n¨m 2004 cã 20 ng­êi m¾c bÖnh; t¹i B¾c
Yªn (S¬n La) n¨m 2008 cã 22 ng­êi m¾c, chÕt
2 ng­êi.

38. • §· cã hµng tr¨m bÖnh nh©n nhiÔm giun
G na tho s to m a s p inig e rum , cã nhiÒu chôc trÎ em
viªm mµng n·o t¨ng b¹ch cÇu ¸i toan do nhiÔm
giun l­¬n A io s tro ng y lus .
ng
• §· x¸c ®Þnh giun Diro fila ria re p e ns vµ The la z ia
c a llip a e d a ký sinh ë m¾t.
• Cã 43,4 triÖu ng­êi sèng trong vïng sèt rÐt,
trong ®ã cã 15 triÖu ng­êi sèng trong vïng sèt
rÐt nÆng; tõ n¨m 1991-2000 cã 10.184 ng­êi
chÕt v× sèt rÐt víi 309 vô dÞch sèt rÐt .
• BÖnh Leishmaniasis ®· ph¸t hiÖn 3 tr­êng hîp ë
Qu¶ng Ninh n¨m 2001.

39. Sách tham khảo
• “Ký sinh trïng truyền lây giữa người và động
vật”. Nguyễn Văn Đề, Phạm Văn Khuê
Nhà XB Giáo dục Việtnam, 2009
Phố Hàn Thuyên
• “Helminthic Zoonoses” Ichiro Miyazaki
International Medical Foundation of Japan.
Tokyo 1991

40. c¶m ¬n c¸c em
Chóc c¸c em họ c giỏ i!