3. Weberako Mezuen Ekoizpena
1. SARRERA
“La red se presenta como un nuevo medio de comunicación que integra y supera todos los
demás” dio GómezEscalonilla Morenok (2008: 62). Badirudi webak abantaila ugari ekarri dituela
hainbat arlotan, horien artean gehienbat komunikazioan. Gaur egun edozeinek webaren bitartez
informazio ugari eskura dezake edonon eta edonoiz. Gainera Web 2.0 aren bitartez, 1
erabiltzaileak aukera du informazioa sortzeko eta weban dagoen edozein informazio
partekatzeko beste erabiltzaileek ikus dezaten. Hortaz, bistakoa da weba komunikazio tresna
edo bide garrantzitsu bihurtu dela eta geroz eta pertsona gehiagok erabiltzen dutela informazioa
lortu, partekatu eta sortzeko.
Hain justu horregatik hedabide askok webean sartzeko apostu egin dute. Adibide argia
egunkariena da. Ruth RodríguezMartínez, Lluis Codina eta Rafael PedrazJiménezek esaten
duten bezala “Los diarios han ido aumentando progresivamente su presencia en la Web, hasta
el punto de que hoy es difícil encontrar un diario que no posea una versión en línea” (2010: 37).
Egunkariek bezala eta, orokorrean, hedabideek bezala, informazioa eskaintzen duten beste
negozio batzuk ere webean sartu dira. Dena dela, webean egoteak bakarrik ez du arrakastarik
ekartzen. Aurrez aipatutako autoreek dioten bezala, “La mera presencia en la Web de estos
medios no garantiza su éxito. La constante evolución de este entorno obliga a la prensa digital a
adaptar sus contenidos y estrategias a las tecnologías y preferencias de los usuaros” (2010: 43)
Webgune batek arrakasta izan dezan, beraz, ezaugarri batzuk izan behar ditu.
Gure azterketaren helburua da aztertzea nola egokitzen diren gaurkotasunezko
informazioa ematen duten hedabideak webera. Horretarako, gaurkotasunezko informazioa
ematen duten hiru webgunez baliatuko gara: Eitb, Menéame eta EFE. Gure xedea da hiru
webgune horiek sakonki aztertzea ikusteko ze aukera eakaintzen dituzten, nola dauden osatuak
eta nola erabiltzen diren.
Analisiarekin hasteko, erabiliko dugun metodologia aztertzen asiko gara, beharrezkoa
baita ondorioak ateratzeko aurretik irizpide batzuk ezartzea. Ondoren, webgune bakoitzaren
azalpen sakona egingo dugu finkatutako metodologiari jarraituz. Gainera, hiru webguneen arteko
1
Termino honen erabilerarekin, Interneten bigarren generazioa dela esan nahi da. Talde honetan sailkatu
daitezke webgune sozialak, komunikaziorako tresnak eta folksonomiak, erabiltzaileen artean lankidetza eta
informazioaren elkartrukaketa azkar batean oinarritzen direlarik. http://es.wikipedia.org
3
4. Weberako Mezuen Ekoizpena
erkaketa egingo dugu ikusteko hiruen arteko berdintasun eta desberdintasunak zeintzuk diren.
Azkenik, ondorio orokor batzuk ateratzen saiatuko gara, gure helburua ezagutzeko beharrezkoak
izango zaizkigun ondorioak hain zuzen.
2. METODOLOGIA
Azterketa oro egiteko, beharrezkoa da metodologia egokia aukeratzea. Gure helburua
gaurkotasunezko informazioa eskaintzen duten hiru webguneetako analisi sakon bat egitea
denez, irizpide bezala, horrelako webgune batek arrakasta izan dezan izan beharko lituzkeen
ezaugarriak hartuko ditugu kontuan. Gure kasuan bost aspektu edo aldagai dira guztira aztertuko
ditugunak: erabilgarritasuna, hipertestualiatea, multimedialitatea, edukia eta interaktibitatea.
Hasteko, ostera, bost aldagai horiek definitzea beharrezkoa dela pentsatzen dugu, horiek azaldu
gabe ezin baita analisia modu egokian garatu. Aldagai bakoitzeko gure azalpena egiteko autore
batzuk ematen dituzten definizioetan oinarrituko gara.
Erabilgarritasunaren definizioa ematen digun autore bat Nielsen da. Autorearen arabera
erabilgarritasuna erabiltzaileek beren helburuak eraginkortasunez lortzeko beharrezkoa den
irizpidea da. Bere hitzetan, “The extent to which a product can be used by specified users to
achieve specified goals with effectiveness, efficiency and satisfaction in a specified context of
use” (2011: 924). Garrantzitsuena, beraz, erabiltzaileak behar duena da. Gure iritziz,
erabilgarritasuna da webgune batean inongo arazorik gabe mugi dadin ahalbidetzen duen
irizpidea. Hau da, webgune bat argia eta erabilterraza egiten duen printzipioa da. Definizio hori
kontuan hartuta erabilgarritasunaren barruan zenbait kategoria atera ditugu, nolabait, webgunea
erabilgarria den ala ez aztertzen lagunduko digutenak. Ondoren kategoria bakoitzaren barruan
indikadoreak atera ditugu. Azken horiek webgune bat erabilgarria den edo ez neurtzeko
baliagarriak izango zaizkigu. Kategoria eta indikadoreak ondoko fitxan ikus ditzakegu:
4
6. Weberako Mezuen Ekoizpena
edo informazioaren arteko erlazioa ahalbidetzen duen sistema ez lineala da. Hau da, informazio
ezberdina lotura bidez elkartzea ahalbidetzen duena.
Hipertestualitatearen barruan, erabilgarritasunaren kasuan egin dugun bezala, kategoria
batzuk atera ditugu eta ondoren kategoriak neurtzen lagunduko dizkigten indikadore batzuk.
Horiek guztiak neurtuaz webgune batek duen hipertestualitatea aztertuko dugu. Aldagaiaren fitxa
honakoa da:
HIPERTESTUALITATEA
Kategoriak Indikadoreak
Egokitasuna ∙ Koherentzia dago esteka eta horrek eramaten duen tokiko
informazioaren artean bai/ez
Hierarkizazioa ∙ Informazioa mailakatua dago: Atalak ditu bai/ ez
Estekak ∙ Barrukoak: Webguneko beste informazio batera iristeko esteka bai/
ez
∙ Kanpokoak: Webguneaz kanpoko informaziora iristeko esteka bai/
ez
Multimedialitateari dagokionez, “Definición teórica de las características del
ciberperiodismo” artikuluan oinarritu gara aldagai horren definizioa aurkitzeko. Hain zuzen,
Jankowski eta Hanssen autoreek ematen dioten definizioa hartu dugu kontuan. Haien ustez,
sistema teknologiko batean integratuak dauden bitartekoen integrazioa izango litzateke
multimediaren definizioa (2008:6). Gure iritzia autoreekin partekatzen dugu, pentsatzen baitugu
multimedialitatea multimedia edukiak ondo integratuak dauden ala ez esaten digun irizpidea
dela.
Aurreko bi kasuetan bezala multimedialitatea neurtzeko ere fitxa bat egin dugu. Bertan
multimedialitatearekin lotuta dauden kategoriak eta kategoria bakoitzaren barruan dauden
indikadoreak agertzen dira.
6
7. Weberako Mezuen Ekoizpena
MULTIMEDIALITATEA
Kategoriak Indikadoreak
Edukiak ∙ Eduki sinkroko eta asinkronoak (izaera)
Koherentzia ∙ Koherentzia sinkrono eta asinkronoaren artean: bai/ez
Osagaiak ∙ Infografiak bai/ ez
∙ Audioa bai/ ez
∙ Argazkiak bai/ ez
∙ Bideoak bai/ ez
Webgune baten analisia egiterako orduan interesgarria iruditu zaigu baita ere,
webguneko edukia aztertzea. Gure ustez aldagai horrek informazio interesgarria ematen baitigu
ikusteko, batetik, nolakoa den webgunean dagoen informazioa eta, bestetik, jakiteko ea
webguneak eskaintzen dituen ezaugarrietara egokitzen den. Edukiaren definizioa eraikitzerako
orduan ez dugu autoreek esaten dutena gehiegi kontuan hartu, nahiko azkar atera baitugu gure
definizio propioa. Horrela, gure iritziz, edukia webgune batean dagoen informazio mota guztien
baturak osatzen du.
Aurreko ezaugarrietan bezala, edukiaren kasuan ere jarraitu dugun fitxa ondorengoa da:
EDUKIA
Kategoriak Indikadoreak
Hizkuntzak . Zeintzuk?
Gaurkotasunezko edukia . Azken gertakarien inguruan informatzen du bai/ez
Eguneraketa . Azken eguneratzearen berri ematen du bai/ez
Informazioaren
eskuragarritasuna
∙ Dohanik da bai/ ez
7
8. Weberako Mezuen Ekoizpena
Hedatzea ∙ Informazioa hedatzeko aukera eskaintzen duten aplikazioak
bai/ ez zeintzuk?
∙ Alerta zerbitzua bai / ez
∙ Sare sozialetan partekatzeko aukera bai/ ez
Azkenik, interaktibitatea dugu. Aldagai horren definizioa sortzeko bi autoreren
definizioez baliatuko gara. Bi definizio horiek bi artikulutan aurkitu ditugu. Batetik, Definición
teórica de las características del ciberperiodismo: elementos de la comunicación digital
artikuluan Alejandro Rosek interaktibitateari ematen dion definizioa aurki dezakegu. Autorearen
arabera, interaktibitateak erabiltzaileak edukia aukera dezan eta komunika dadin ahalbidetzen du,
berak dioen bezala, “la capacidad gradual y variable que tiene un medio de comunicación para
darle a los usuarios/ lectores un mayor poder tanto en la selección de contenidos (interactividad
selectiva) como en las posibilidades de expresión y comunicación (interactividad comunicativa)”
(2008: 69). Bestetik, Interactivity on Swedish Newspaper web sites What kind, how much and
why? artikuluan Rafaeli & Sudweeksek interaktibitateari ematen dioten definizioa interesgarria
iruditu zaigu. Haien hitzetan interaktibitatea da “<<relatedness>> of sequential messages in a
specific communicative context” (2012: 6). Hau da, testuinguru batean dagoen komunikazio
fluxua. Gure iritziz, interaktibitatea erabiltzaileak webgune batean hainbat eduki mota
komentatzean nahiz beste erabiltzaileekin komunikatzean sortzen den egoera da.
Definizioa ikusita Interesgarria iruditu zaigu, interaktibitatea kontuan hartzea. Azken
finean, web 2.0aren printzipio nagusietako bat erabiltzailearen parte hartzea da eta webguneak
interaktibitate hori eskaintzen badute, webera egokitu direla ondorioztatu daiteke.
Beste lau ezaugarrietan bezala honakoak dira webgune bat interaktibitatea eskaintzen
duela jakiteko aukeratu ditugun kategoria eta indikadoreak:
INTERAKTIBITATEA
Kategoriak Indikadoreak
Weebguneak blog
propioa
. Bai/ez
Erabiltzaileen arteko
komunikazioa
∙ Bloga bai/ez
8
9. Weberako Mezuen Ekoizpena
∙ Txata bai/ ez
∙ Foroa bai/ ez
Gehien ikusitako
atalak
∙ Gehien bisitatutako/ elkarbanatutako/ iruzkindutako atalak
(informazioa) agertzen dira bai / ez
Autorea ∙ Autorea agertzen da bai/ ez
∙ Autorearekin harremanetan jartzeko aukera dago bai/ ez
Iruzkinak ∙ Iruzkinak idazteko aukera bai / ez
∙ Erregistratua egon behar da iruzkinak egiteko bai/ ez
Sare sozialak ∙ Erabiltzaileak informazioa pertekatu edo hedatzeko aukera bai/
ez. Nola?
. Erabiltzaileek bideoak partekatzeko aukera bai/ ez
. Sare sozialetan presentzia du bai/ ez zeinetan?
Parte hartzeko aukera ∙ Erabiltzaileak informazioa ekoizteko aukera
3. ANALISIA
3.1 EiTB
Esteka: http://www.eitb.com/
Eitb.com, Euskal Autonomia Erkidegoko telebista eta irrati publikoaren erakundearen ataria da
Interneten. Bere targeta Euskal Autonomia Erkidegoko biztanleria da eta orrialdeak
gaztelaniazko, euskarazko, frantsesezko eta ingelesezko bertsioak ditu. Eskaintzen duen
informazioa gaurkotasunezkoa da, bai lokala, nazionala eta nazioartekoa. Beste zerbitzu mota
batzuk ere eskaintzen ditu; telebista programazioa, irratia zuzenean, telebista nahieran,
eguraldia, trafikoa...
9
11. Weberako Mezuen Ekoizpena
Estekak ∙ Barrukoak:Webguneko beste informazio batera iristeko esteka: Bai
∙ Kanpokoak: Webguneaz kanpoko informaziora iristeko estekak: Bai
MULTIMEDIALITATEA
Kategoriak Indikadoreak
Edukiak ∙ Eduki sinkrono eta asinkronoak (izaera): Bai
Koherentzia ∙ Koherentzia sinkrono eta asinkronoaren artean: Bai
Osagaiak ∙ Infografiak: Bai
∙ Audioa: Bai
∙ Argazkiak: Bai
∙ Bideoak: Bai
EDUKIA
Kategoriak Indikadoreak
Hizkuntzak . Zeintzuk? Ingelesa, frantsesa, gaztelania eta euskara
Gaurkotasunezko edukia . Azken gertakarien inguruan informatzen du: Bai
Eguneraketa ∙ Azken eguneratzearen berri ematen du: Ez
Informazioaren
eskuragarritasuna
∙ Dohanik da: Bai
Hedatzea ∙ Informazioa hedatzeko aukera eskaintzen duten aplikazioak:
Bai (emaila)
∙ Alerta zerbitzua: Bai (RSS eta newsletter)
∙ Sare sozialetan partekatzeko aukera: Bai (twiter, google+
tuenti, facebook eta linkedin).
11
13. Weberako Mezuen Ekoizpena
kargatzeko. Halaber, orrialdearen goiburuan mugikor nahiz tabletentzako aplikazioak jeisteko
aukera ematen du.
Puntu indartsua, orrialdea pertsona ezgaituentzat moldatua egotea da. Modu honetan, pertsona
itsuentzako testuek esaterako, audioa dute lagungarri gisa ulertu aizateko dago hal izateko.
Informaziorako sarbideari dagokionez, Eitbk bilatzailea du eta nahiz eta albisteak gordetzeko
hemerotekarik ez izan, “Nahieran” online telebistak, programekin antzeko funtzioa egiten duela
esan daiteke. Horrez gain, blogean idatzi ahal izateko harpidetza egiteko aukera eskaintzen du
webguneak.
Eitbk, bere informazioaren hedatzea (bai twiter, facebook... bidez) zenbatekoa izan den jartzen
du eta horrez gain, baita autorearen izena sarritan. Horrek bisitariei nolabaiteko konfiantza
ematen die.
Hipertestualitatea
Webgunea hipertestuan oinarrituta dago. Esteka hipertestualak izateko pentsatua dago
webgunea, barruko nahiz kanpoko esteken erabilera egiteko alegia. Webgunearen sarrerako
orritik eduki guztietara sar daiteke barneko esteka hipertestualen bitartez. Kanpoko esteka
hipertestual bakarrak, Eitbk sare sozialetan dituen perfiletara eramaten gaituztenak dira; Twiter,
Facebook, Linkedin, Tuenti.
Koherentzia dago esteka eta esteka horrek eramaten duen orriko informazioaren artean. Atalak
hipertestuen arabera sailkatzen dira.
13
14. Weberako Mezuen Ekoizpena
Multimedialitatea
Eitbk indikadore honi garrantzi handia ematen dio. Webguneko edukiak lengoai sinkrono
(denborarengatik baldintzatuak daudenak: bideoa eta audioa) eta asinkronoak (denboraren
menpe ez daudenak: testua) dituztela esan daiteke. Bi eduki mota hauen konbinazioari deitzen
diogu multimedia.
Mulimedialitate indikadorearen arabera, webguneak erabiltzen dituen eduki eta euskarri mota
ezberdinak aztertu nahi izan ditugu. Esan daiteke, Eitb.comek, hainbat motatako lengoaiak
erabiltzen dituela; testua, irudiak, bideoak, audioak... Euren artean koherentzia dute, hau da,
eskaintzen duten informazioa osagarria da; iturri berriak eskaintzen dituzte...
Eitb.comek bere telebistako kate guztiak (Etb1, Etb2, Etb3 eta Etb Sat) zuzenean ikusteko
aukera ematen du, eta baita irratia bere edozein emisoratan (Euskadi Irratia, radio Euskadi,
Radio Vitoria, Gaztea eta Eitb Musika) zuzenean entzuteko aukera. Horrez gain, “Nahieran”
atalak, denbora tarte luze bateko programazio osoa jasotzen du nonhai ikusi ahal izateko.
Edukia
Eitb.com zerbaitek bereizten badu, eskaintzen duen informazioaren berehalakotasuna eta
gaurkotasuna da. Webguneak azkeneko aktualizazioaren berri ez du ematen, testua, bideoak...
baitira eguneratzen direnak. Albisteen eta gainontzeko edukiaren argitaratze egunaren (eta ez
orduaren) berri ematen du hain zuzen.
Informazioaren eskuragarritasunari dagokionez, webguneko eduki guztia dohainik ikusi daiteke,
eta ez da inolako harpidetzarik behar. Webgunearen edukia 4 hizkuntza ezberdinetan ikus
daiteke: euskara, gaztelania, ingelesa eta frantsesa.
Edukia hedatzeko aukera ezberdinak daude; email bidez partekatu daiteke edota twiter,
facebook, linkedin, google+, youtube eta tuenti bezalako sare sozialen bidez. Gainera, Rss bidez
ere elkarbanatu daiteke informazioa. Are gehiago Eitbko buletina korreoan jasotzeko aukera
14
15. Weberako Mezuen Ekoizpena
ematen du.
Interaktibitatea
Eitbk interaktibitatea sustatzen du bisitaria eta orrialdearen artean.
Webguneak blog propioa izateaz gainera, erabiltzaileen arteko blog bat ere sustatzen du. Dena
den, ez dago edukiaren autorearekin modu zuzenean harremanetan jartzeko biderik, korreo
elektroniko bidez esaterako. Autorearekin (edo erredakzioarekin, askotan erredakzioaren izenean
sinatuta baitaude albisteak) harremanetan jartzeko modu bakarra iruzkin bitartez da.
Horrez gain, orrialdearen beheko aldean gehien ikusi den edukia biltzen duen tarte bat dago;
kirola, irratia, kultura, gaztea...
Bisitariak iruzkinen bitartez elkar eragin dezakete. Iruzkinak utzi ditzakete albisteetan, bideoetan,
blogean, argazkietan... eta ez dute zertan webgunean erregistratuta egon. Erabiltzaileek lehen
esan bezala edukia partekatu bai, baina ez dute edukia ekoizteko aukerarik.
15
16. Weberako Mezuen Ekoizpena
3.2 MENÉAME
Esteka: http://www.meneame.net/
Menéame gaurkotasuna duten artikuluak biltzen dituen webgunea da. Espainiar
webgunea denez, albiste gehienak espainiarrak dira. Bertan harpideek wwwean
(World Wide Web) aurkitu dituzten berriak zintzilika ditzakete. Erabiltzaileak
albiste ezberdinak ikusten ditu web orrian, albiste bat klikatuz gero, albistea
dagoen webgunera bidaliko du erabiltzailea Menéamek. Azken finean, harpideek
zintzilikatzen dituzten albisteak beste webgune batzuetako estekak dira. Beste harpideek
zintzilikatuta dauden berriei botoa eman diezaiokete eta boto gehien dituzten berriak lehen orrian
agertzen dira.
ERABILGARRITASUNA
Kategorak Indikadoreak
Webgunerako
sarbidea
(Hasierako
orrialdea)
∙ Audio kopurua: 0
∙ Bideo kopurua: 0
∙ Irudi kopurua: 18 (irudi txikiak)
∙ Banner kopurua: 3
∙ Bilatzailean hartzen duen posizioa: Lehenengoa
∙ Bilatzailean webgunera eramaten gaituzten emaitza kopurua 1
. Beste web orrietatik iristeko aukera bai/ ez
. Mugikor edo tableterako aplikazioa izatea: ez
Informaziorako
sarbidea
∙ Web orriak bilatzailea bai
bilaketa aurreratua ez
∙ Hemeroteka ez
∙ Erregistroa (harpidetza egiteko aukera) bai
Diseinua ∙ Ikusgarritasuna. Webgunea lehen begiratuan erakargarria: ez
. Atalen banaketa argia bai
Audientzia ∙ Ikusle kopurua agertzen da: ez
Konfiantza ∙ Web orri horretako hedatzea zenbatekoa izan den (berri bat
zenbat aldiz hedatu den, kopurua zenbakitan): bai
16
18. Weberako Mezuen Ekoizpena
Gaurkotasunezko edukia . Azken gertakarien inguruan informatzen du bai
Eguneraketa . Azken eguneratzearen berri ematen du bai
Informazioaren
eskuragarritasuna
∙ Dohanik da bai
Hedatzea . Informazioa hedatzeko aukera eskaintzen duten
aplikazioak bai zeintzuk?
∙ Alerta zerbitzua: bai
∙ Sare sozialetan partekatzeko aukera: bai
INTERAKTIBITATEA
Kategoriak Indikadoreak
Weebguneak
blog propioa
. Ez
Erabiltzaileen
arteko
komunikazioa
∙ Bloga: ez
∙ Txata: ez
∙ Foroa bai
Gehien ikusitako
atalak
∙ Gehien bisitatutako/ elkarbanatutako/ iruzkindutako atalak
(informazioa) agertzen dira bai
Autorea ∙ Autorea agertzen da bai
∙ Autorearekin harremanetan jartzeko aukera dago: bai
Iruzkinak ∙ Iruzkinak idazteko aukera bai
∙ Erregistratua egon behar da iruzkinak egiteko bai
Sare sozialak ∙ Erabiltzaileak informazioa pertekatu edo hedatzeko aukera bai
Nola? Twitter bidez edo Facebook bidez partekatzeko aukera
. Erabiltzaileek bideoak partekatzeko aukera ez
18
19. Weberako Mezuen Ekoizpena
. Sare sozialetan presentzia du bai/ ez zeinetan? Facebook eta
Twitter
Parte
hartzeko aukera
∙ Erabiltzaileak informazioa ekoizteko aukera ez
Erabilgarritasuna
Erabilgarritasunari dagokionez, Menéame webgunea nahiko erabilgarria da. Nahiz eta
erabiltzailearentzat erakargarria ez izan, webgunea argia da. Webguneak ez du multimedia
osagai askorik, eta erabilearentzat ez da oso ikusgarria. Web orrian sartzerakoan erabiltzaileak
testua bakarrik ikusten du, baina testu hori ongi banatua dago eta atalak ondo bereiztuaak.
Sarbidea erraza da, bilatzailean (googlen adibidez) meneame idatziz gero, lehengo posizioan
aurki dezakegu. Osagai askorik ez duenez (audioak, irudiak, testuak), kargatzeko ez du denbora
askorik behar. Webgunea ez dago pertsona ezgaituentzat egokitua.
Menéamek bilatzailea du, informazioa bilatzeko beraz ez dago arazorik. Horrez gain, albiste
bakoitzak hitz gakoak ditu, eta horietan klikatuz gero, antzeko informazioa duten albisteetara
eramango iritsiko gara.
Hala eta guztiz ere, hainbat gauzatarako,adibidez iruzkinak egiteko, harpidedunak izan behar
dira erabiltzaileak, beraz horrek hainbat desabantaila ekar ditzake. Webguneak ez ditu hainbat
datu aipatzen, bisitari kopurua, adibidez. Horiek nahiko erabilgarriak izan zitezkeen.
Hipertestualitatea
Hipertestualitateari erreparatuz gero, webgunea ondo egokitua dago. Estekek koherentzia dute
informazioarekin. Informazioa mailakatua dago; atalak ditu. Gainera, estekek informazio osoa
irakurtzeko aukera ematen dute, eta antzeko informaziora iristeko estekak ere badaude.
Webgunearen sistema hipertestuala egokia da.
19
20. Weberako Mezuen Ekoizpena
Multimedia
Multimedia aldetik, web orria elementu asinkronoz osatua dago. Ez dago elementu sinkronorik.
Beraz ezer gutxi dago aztertzeko. Irudiak erlazioa du testuarekin. Beraz, irudi eta testuen arteko
koherentzia mantentzen da.
Edukia
Esan beharra dago, Menéame webgunean beste webguneetako estekak badirela, beraz eduki
propiorik ez dago. Webgune espainiarra denez, edukia gaztelaniaz bakarrik aurki daiteke, eta
bertan zintzilikatzen diren albisteak ere gaztelaniaz idatziak daude.
Webguneak azken eguneratzeari buruz berri ematen du, eta dohakoa da. Gainera, fisgona
atalean klik eginez gero, harpidedun bakoitzak zer egin duen ikus dezakegu, hau da,
harpidedunak zer albistea igo duen, zein albiste duen gustuko eta iruzkinik idatzi duen.
Sare sozialetan informazioa hedatzeko aukera ere ematen du. Sare sozial horiek facebook eta
twitter dira. Horietan, Meneameko berriak partekatu daitezke. RSSa ere badu, horren bidez ere
elkarbanatu daiteke informazioa.
Interaktibitatea
Interaktibitatea da Menéamek duen ezaugarri nagusiena. Bertan harpidedunek albisteak
zintzilikatzen dituzte beste erabiltzaileek ikus ditzaten. Harpidedunek beste webguneetan
topatzen dituzten berriak igotzen dituzte, beraz Menéame interaktibitatean oinarritzen dela esan
daiteke.
Ez du ez blogik, ezta txatik ere. Foroa badu, non, harpidetuek iruzkinak egin ditzaketen. Foroak
Nótame du izena, eta bertan harpidetuek mezuak idatzi ditzakete. Foroaz gain, zintzilikatutako
20
21. Weberako Mezuen Ekoizpena
albisteetan ere iruzkinak idatzi ditzakete. Autorearekin kontaktuan jartzeko, foroa edo
albisteetako iruzkin gunea erabil daiteke.
Autoreen izenak agertzen dira albistearen alboan. Alde batetik, albistea zintzilikatu duen
harpidedunaren izena. Bestalde, albistea idatzi duenaren izena ere agertzen da, hau da, albistea
bera Menéamen azaldu aurretik idatzi zuenaren izena.
Sare sozialetan ere presentzia du webgune honek. Bi sare sozialetan du kontua Menéamek:
Facebook eta Twitter. Horrek esan nahi du, Menéamen agertzen diren albisteak eta berriak sare
sozial horietan agertzen direla eta era berean sare sozial horien bidez partekatu daitezkeela.
3.3 EFE AGENTZIA
Esteka: www.efe.es/
Efe.es, Espainian sortutako EFE albisteagentziaren webgunea
da. Lehenengo begirada batean esan dezakegu bere publikoa
espainiar estatuko pertsonak direla, baina munduko beste
tokietarako edizioak ere badituenez mundu guztira zabaltzen da.
Webgune honetan gaurkotasuna duten berriak aurki ditzakegu,
eta honekin batera, berriekin harremanduriko bideoak, irudiak eta
audioak ere.
21
24. Weberako Mezuen Ekoizpena
∙ Sare sozialetan partekatzeko aukera: bai (twiter, Tuenti,
Facebook, linkedin, Google+, Meneame, Digg, Reddit).
INTERAKTIBITATEA
Kategoriak Indikadoreak
Webguneak blog
propioa
. Ez
Erabiltzaileen arteko
komunikazioa
∙ Bloga: ez
∙ Txata: ez
∙ Foroa: ez
Gehien ikusitako
atalak
∙ Gehien bisitatutako/ elkarbanatutako/ iruzkindutako atalak
(informazioa) agertzen dira: bai
Autorea ∙ Autorea agertzen da: Ez, denetan agentziaren izena
bakarrik agertzen da
∙ Autorearekin harremanetan jartzeko aukera dago: ez
Iruzkinak ∙ Iruzkinak idazteko aukera: ez
∙ Erregistratua egon behar da iruzkinak egiteko: ez
Sare sozialak ∙ Erabiltzaileak informazioa pertekatu edo hedatzeko aukera:
bai
∙ Erabiltzaileek bideoak partekatzeko aukera: bai
∙ Sare sozialetan presentzia: bai/ zeinetan? Facebook,
Twitter, Youtube, Linkedin, Google+
Parte hartzeko aukera ∙ Erabiltzaileak edukia ekoizteko aukera: ez
24
25. Weberako Mezuen Ekoizpena
Erabilgarritasuna
Edozein Informazio webgunek dituen audio, irudi eta bideo kupurua dauzka webguneak. Beste
webgune askok ez bezala, EFEk ez du bilatzailerik, ezta hemerotekarik ere. Arraroena da, ez
duela erregistroa egiteko aukerarik ematen.
Webgunea, nahiko erakargarria da; ez du kolore gehiegi konbinatzen, baina hala ere
erakargarria dela esan genezake. Horrez gain, oso ondo antolatua dagoela esan daiteke, modu
ordenatu eta logiko batean.
Albiste bakoitza zenbat aldiz partekatu den jakiteko aukera daukagu,
baina webguneak ez digu esaten zenbat pertsona sartu diren web
orrialde edota albiste bakoitzean.
Hipertestualitatea
Atal honetan, esan daiteke, gainontzeko webgune gehienak bezalakoa dela efe.com. Estekak
ondo antolatuak daude eta koherenteak dira barnean daukaten informazioari dagokionez.
Informazio gehiago irakurtzeko aukera ematen duten estekak daude eta antzeko informaziora
bidaltzen gaituzten estekak ere.
Multimedialitatea
Mota guztietako eduki sinkrono eta asinkronoak dauzka EFEren webguneak. Baina zer edo zer
esan badaiteke honen inguruan da ez daukala infografiarik (orrialde nagusian behintzat). Halaber,
eduki sinkronoak ez doaz asinkronoekin batera, banaturik daude.
25
26. Weberako Mezuen Ekoizpena
Edukia
EFEren webgunea 3 hizkuntza desberdinetan eduki dezakegu:
gaztelaniaz, ingelesez eta portugesez. Hau honela da webguneak edizio
desberdinak dauzkalako: Espainia, Portugal, Brasil, Hego Amerika,
AEB...
Webgunean ematen den informazioa dohakoa da eta egunean
eguneko informazioa da. Alerta zerbitzua dauka RSS teknologiaren
bidez, eta sare sozialetara bertako edukia hedatzeko aukera ematen du.
Bestalde ez du jartzen noiz izan den webgunearen azken eguneraketa.
Interaktibitatea
Atal honetan dauzka EFEk aspekturik esanguratsuenak. Berri baten barnean ezin dugu iruzkinik
egin, ez dago bloga edukitzeko aukerarik eta ez dago fororik, gai desberdinez eztabaidatzeko.
Webguneak ere ez dauka txatik.
Erabiltzaileek informazioa partekatu dezakete sare sozial eta
antzekoetan. Esan genezake EFEren webguneak informazioaren
hedaketa eta interaktibitatea bultzatzen dituela baina kanpora
begira bakarrik. Webgunearen barnean ez du inolako
interaktibitaterik sustatzen (bloga, txata, foroa…).
EFEren webgunearen interaktibitate faltaren beste adieragarri bat da ez duela jartzen zein den
informazioaren autorea, agentziaren izena agertzen da soilik.
26
27. Weberako Mezuen Ekoizpena
4. ERKAKETA
Erabilgarritasuna
Erabilgarritasunari dagokionez, hiru webguneak sakonki aztertu ondoren konturatu gara hirurak
nahiko erabilgarriak direla, hots, argiak eta nahiko sinpleak direla eta erabiltzaileak arazorik gabe
behar duen informazioa ikus dezaketela. Dena dela, erabilgarritasunaren barruan desberdindu
ditugun indikadore batzuei dagokienez, ondorengo desberdintasunak ikus ditzakegu hiru
webguneen artean:
Hasteko, Webgunerako sarbideari erreparatuaz, orokorrean erabiltzaileak ez du arazorik
hiruretako edozein webgunetara iristeko, bilatzailean hirurek lehenengo posizioa hartzen baitute.
Hala ere, ikusi dugu, webgune bakoitzarn barruan dauden osagaiek, beharbada, mantsoagoa
egin dezaketela sarbidea. Adibidez, Eitb, seguruenik telebista delako, bideo ugariz osatuta
dagoela ikus dezakegu, Menéamen eta EFEn testua gailentzen den bitartean. Horrela, akaso,
erabiltzailea azkarrago sartuko da Menéamen edo EFEn.
Jarraitzeko, informaziorako sarbideari dagokionez, desberdintasunak ikus ditzazkegu Eitb, EFE
eta Menéameren artean. Eitb eta Menéamek bilatzailea eta erabiltzaileen harpìdetza egiteko
aukera eskaintzen dute eta, aldiz, EFEk ez. Eitbk gainera, hemeroteka antzeko bat du, nahieran
izenekoa, non erabiltzaileak Eitb katean eman diren programa guztiak edozein momentutan ikus
ditzaketen. Beste bi webguneek ,ordea, ez dute hemerotekarik. Azken ezaugarri hori nahiko
kuriosoa iruditu zaigu, azterketa egin aurretik pentsatzen baikenuen EFEk, bereziki, hemeroteka
bat izango zuela, azken batean, bere helburu nagusia berriak helaraztea delako eta berriak
helarazten dituzten beste zenbait webgunek, hala nola, egunkariek badutelako hemeroteka.
Dena dela, beharbada, agentzia bat denez eta, azken finean, xedea momentuko berriak
helaratzea denez ez du beharrezkoa hemeroteka izatea.
Diseinuari dagokionez, hiru webguneen atalak nahiko modu argian banatuak daude eta,
orokorrean, nahiko ikusgarriak dira hiruak. Adibidez, Eitbk koloreen kontrastea erabiltzen du
atalak ondo definitzeko. Dena den, iruditu zaigu, Menéame ez dela hain ikusgarria eta sinpleagoa
dela. Atal gutxi dituenez, sinpletasun horrek erabilterraza egiten du webgunea.
Azkenik, audientziei begiratu ezkero, hiru webgunetako inork ez du erabiltzaileen bisita
kopurua ikuskaratzen eta konfiantzari dagokionez, konfiantzazko iturriak direla ikusi dugu.
27
28. Weberako Mezuen Ekoizpena
Guztietan EFEn izan ezik informazio guztien azpian (albisteen azpian, bideoen azpian,
argazkien azpian…) autorearen izena ageri da. EFEren kasuan EFE izena agertzen da
informazio guztiaren atzean, baina agentzia bat denez ondorioztatu dezakegu konfiantzazko
informazioa ematen duela.
Horrenbestez, konklusio bezala ikusi dugu hiru webguneak nahiko erabilgarriak direla
orokorrean.
Interaktibitatea
Interaktibitateari erreparatzen badiogu, hiru webguneek interaktibitatea sustatzen dutela esan
daiteke; guztiek ematen dute albisteak, bideoak... partekatzeko eta beste zenbait gauza egiteko
aukera. Dena den, Eitb eta Menéameren interaktibitate maila handiagoa da, izan ere, esaterako
EFEren orrialdean erabiltzaileek ez dute inolako iruzkinik egiteko aukerarik.
Hasteko Eitb eta EFEk blog propioa dute, eta Menéamek ez. Erabiltzailen arteko komunikazioari
dagokioneZ, Eitb da erabiltzaileen arteko bloga eta txata dauzkan bakarra. Foroa, ordea,
Menéamek ere badu.
Guztiek dute gehien bisitatutako atalak erakusteko tarteren bat, eta hori balio erantsia da, azken
finean eduki horiek erabiltzaileen interesa pizten baitute. Halaber, Eitbn eta Menéamen
autorearen izena agertzen da albistearekin batera, nahiz eta Eitbn normalean erredakzioaren
izenean sinatuta egon albistea. Efen agentziaren izena besterik ez da agertzen. Era berean, bai
Eitb eta Menéamen erabiltzaileak autorearekin harremanetan jar daitezke iruzkinen bitartez,
baina EFEk ez du aukera hori luzatzen. Azken finean bere helburu nagusia informazioa ahalik
eta pertsona gehienengana iristea da, horretarako partekatzeko aukera ugari dituelarik.
Menéame da iruzkinak egiteko eregistratua egotea eskatzen duen webgune bakarra. Modu
horretan, interaktibitate gutxiago sortzen dela esan daiteke, izan ere alferkeriagatik adibidez
jendeak idazteari utzi diezaioke.
Erabiltzaileak edukia partekatzeko aukera du webgune guztietan, ez ordea informazioa ekoizteko
aukera. Webgune hauek sare sozialetan duten presentzia handia dela esan daiteke; Webgune
hauetako albisteak Facebooken, Twiterren, Google+en, Linkedin eta Youtuben partekatu daitezke
besteak beste.
28
29. Weberako Mezuen Ekoizpena
Hipertestualitatea
Hipertestualitateari dagokionez hiru webguneak ondo landuak daude. Esteka guztiak koherenteak
dira dagokion informazioarekin eta antzeko informaziora eramaten gaituzten estekak dauzkate.
Menéameren kasua desberdina da, bertan informazioa albiste batera sartzen garenean
jatorrizko webgunera bidaltzen baikaitu eta ez baitaude erlazionaturiko albisteetarako estekak.
Baina,aldiz, albiste bakoitzak etiketa batzuk dauzka, eta etiketa horietan klik eginez gero, etiketa
bera duten albisteetara irits zaitezke.
Multimedialitatea
Multimedialitateari dagokionez Eitb da atal honetan zeresan handiena duena. Multimedia eduki
handiena dauka, beste biek baina askoz ere gehiago. Bestalde, Menéameren webguneak nahiko
multimedia eduki gutxi dauka (ez du ez bideo eta ez audiorik), eta informazioa idatziz ematen da.
EFEren kasuan eduki sinkronoak badaude, baina ez dira informazio idatziaren gehigarriak, baizik
eta informazioa beraien baitan.
Edukia
Edukiari dagokionez hiru webguneek daukate gaurkotasunezko informazioa eta dohainik
eskeintzen diote erabiltzaileari. Alerta zerbitzua eskura daukate erabiltzaileek hiru tokietan RSS
teknologiaren bitartez, eta hiru webgunetako informazioa, sare sozieletara, nahiz eta beste
informazio web orrietara hedatzeko aukera dago. Eitb eta EFEk edukia hizkuntza desberdin
askotan eskeintzen dute, beraien publikoa oso zabala delako. Baina Menéameren kasuan
informazioa gaztelaniaz bakarrik dago. Horrez gain, Eitbk edukia ezgaituentzat moldatzen du,
abantaila handia dena.
5. ONDORIOAK
Gaur egun webgune guztiak aspektu guztiak lantzen saiatzen dira (erabilgarritasuna,
interaktibitatea, edukia…), baina beti dago garrantzi gehiago ematen dioten aspektu bat.
Webgune bakoitzak helburu bat dauka bere baitan; adibidez egunkari digital batek webguneko
edukia edota interaktibitatea landuko ditu beste aspektuen gainetik, edota sare sozial batek
29
30. Weberako Mezuen Ekoizpena
interaktibitate eta erabilgarritasun aspektuak.
Aztertu ditugun 3 webguneak desberdinak dira bere baitan eta helburu desberdinarekin sortu eta
gauzatu dira, beraz aspektu desberdinei emango diete garrantzia, nahiz eta lehen esan dugun
bezala aspektu guztiak hobetzeko lan egiten duten webgune guztiak gaur egun.
Eitb gehienbat telebista munduan aritzen den hedabide bat da. Hori dela eta, bere webgunean
eduki multimedia ugari aurki ditzakegu (bideoak, irudiak…). Behin hau ikusirik, esan dezakegu
Eitbren webgunean garrantzi handia ematen zaiola multimedialitateari. Honek ez du esan nahi
beste aspektuak lantzen ez dituenik, baizik eta garrantzi gehien horri ematen diola eta horrela
islatzen dela bere webgunean.
Menéameren kasua desberdina da; Menéame ez da internetez kanpoko erakunde bat eta honek
bere izaera desberdina izatea ahalbidetzen du. Menéameren helburua erabiltzaileen artean
informazioa partekatzea eta ezagutza kolektibo bat sortzea da eta horretarako, gehien lantzen
duen aspektua interaktibitatearena da. Menéamen iruzkinak utzi ditzakete erabiltzaileak
informazioaren inguruan eta foro bat dauka irakurleek gai desberdinen inguruan eztabaida
dezaten.
Azkenik EFE agentziaren webgunea daukagu, eta beste bi webguneek bezela aspektu bati
ematen dio garrantzi gehiena. Kasu honetan, berri agentzia baten webgunea da, eta bere
albisteak interneteko erabiltzaileei helaraztea du helburu. Horregatik, webgune honetan garrantzi
gehien ematen zaion aspektua edukia da. Edukia, hau da, informazioa da garrantzitsuena, eta
argi daukatenez euren informazioa munduko toki desberdinetara iritsi behar dela, beraien
informazioa munduko toki askotako edizioetan banatzen dute: Espainia, Portugal, Brasil, Hego
Amerika, AEB… Eta edizio desberdinetako informazio hau emateko tokian tokiko hizkuntza
erabiltzen dute.
Bestalde, EFEren webgunetik deigarria den aspektu bat interaktibitaterako aukera urria da.
Albisteetan, erabiltzaileari ez zaio aukera ematen autorea zein den jakiteko, ezta iruzkinak uzteko
ere.
Behin hiru webguneak aztertuta ondoriozta genezake Eitbren webgunea dela aspektu guztiak
30
31. Weberako Mezuen Ekoizpena
(erabilgarritasuna, multimedialitatea, hipertestualitatea, edukia eta interaktibitatea) hoberen
lantzen dituena. Ikusi dugunez, webgune honetan multimedialitatea da arreta gehien deitzen
duena, baina adibidez eduki aldetik oso ondo dago, zeren eta informazio ugari dauka eta lau
hizkuntzatan (Euskara, gaztelera, Ingelera eta Frantsesa) gainera. Eitbren webgunetik
nabarmendu behar den beste aspektu bat interaktibitatea da; ez dauka Menéame bezelako
webguneek bezalako interaktibitate maila, baina oso ondo lantzen dute aspektu hau.
Webgunean, albisteetan iruzkinak egiteko aukera dago, blogak eduki daitezke eta erabiltzaileen
partehartzea sustatzen da modu askotan.
31
32. Weberako Mezuen Ekoizpena
6. BIBLIOGRAFIA
GÓMEZESCALONILLA MORENO, G.:Periodismo digital: nuevas exigencias para el profesional
de la información, 2003. Disponible en versión online:
https://www.evernote.com/shard/s300/res/1de194a29e0b483c878ee485050bd9cb/PERIODI
SMO%20DIGITAL.%20NUEVAS%20EXIGENCIAS%20PARA%20EL%20PROFESIONAL%20DE
%20LA%20INFORMACI%C3%93N.pdf
RODRÍGUEZMARTINEZ, R.; CODINA, L.;PEDRAZAJIMÉNEZ, R: “Cibermedios y web 2.0:
modelo de análisis y resultados de aplicación” en El profesional de la información, 2010,
enerofebrero, v.19,n.1, pp.3544. Disponible en versión online:
https://www.evernote.com/shard/s300/res/5bfdcb0eef9c471684add53bd8386d14/Cibermedio
s%20y%20web%202.0.%20Modelo%20de%20an%C3%A1lisis%20y%20resultados%20de%20a
plicaci%C3%B3n.pdf
DÍAZ NOCI, J.:Definición teórica de las características del ciberperiodismo: elementos de la
comunicación.Bilbao: 2008. Disponible en versión online:
https://www.evernote.com/shard/s300/res/a23a729c11454f6cade99c7fe203a3ed/Definici%C
3%B3n%20te%C3%B3rica%20de%20las%20caracter%C3%ADsticas%20del%20ciberperiodis
mo.%20elementos%20de%20la%20comunicaci%C3%B3n%20digital.pdf
LARSONANDERS, O.: Interactivity on Swedish newspaper web siteswhat kind, how much and
why?. Sweden: 2012. Disponible en versión online:
https://www.evernote.com/shard/s300/res/b720a0bfbce945cc8b79f543071bd47c/interactivity
swedishnewspaper.pdf
QASEM A.;ALRADAIDEH; EMAD ABUSHANAB; SHAIMA HAMAM;HANI ABUSALEM: Usability
Evaluation of Online News Websites: A user Perspective Approach. Jordania: 2011. Disponible
en versión online:
https://www.evernote.com/shard/s300/res/26a291b0fe52484d99621399315f58b3/UsabilityEv
aluationofOnlineNewsWebsitesAUserPerspectiveApproach.pdf
32
