Bu çalışmada öğrenenlerin kişisel öğrenme ortamlarını oluşturmaları için tarayıcı tabanlı uygulamaları kullanarak başlangıç sayfaları oluşturmaları için bir tasarım modeli önerilmiştir.
Open and Distance Learning Opportunities and e-Learning Services in Turkey
Platform Bağımsız Kişisel Öğrenme Ortamlarının Tasarımı
1. Platform Bağımsız Kişisel
Öğrenme Ortamlarının
Tasarımı
Araş.Gör. İlker Kayabaş (Anadolu Üniversitesi)
Yrd.Doç.Dr. Mehmet Emin Mutlu (Anadolu Üniversitesi)
Akademik Bilişim 2013,
23-25 Ocak 2013,
Akdeniz Üniversitesi, Antalya, Türkiye
S
2. Kişisel Öğrenme
Ortamları
Bu bölümde kişisel öğrenme ortamlarını tanımlayarak
tasarımsal yaklaşımlarını ve uygulama örneklerini
inceleyeceğiz.
S
3. Tanımlamalar
S Kişisel öğrenme ortamları, öğrenenlerin kendi bireysel öğrenme süreçlerini
yönetebilmelerine olanak sağlayan sistemlerdir.
S Kişisel öğrenme ortamları tamamen öğrenenin
kendisi tarafından yapılandırılır ve yönetilir.
S Öğrenenlerin kullanım alanı açısından ele
alındığında kişisel öğrenme ortamları,
bilgi kaynaklarının takibinden yeni bilgi
kaynaklarının keşfine, diğer öğrenenler
ya da öğreticiler ile iletişim kurulmasından
bireysel etkinliklerin planlanmasına
kadar her türlü öğretimsel faaliyeti
kapsamaktadır.
4. Tanımlamalar
S Teknolojik olarak genellikle
Web 2.0 araçlarının sunduğu
olanaklar çerçevesinde tanımlanan
kişisel öğrenme ortamları: blog, wiki,
rss okuyucuları, twitter ve facebook gibi
teknolojilerin öğrenen merkezli entegrasyonunu ifade
etmektedir.
S Eğitim aldıkları kurum tarafından yapılandırılmış formal
bilgilere ek olarak öğrenenler, bireysel ve sosyal yaşantıları
kapsamında edindikleri informal bilgileri de kendi kişisel
öğrenme ortamları aracılığıyla yönetebilmektedir.
6. Tasarım Yaklaşımları
Kompen ve Edirising (2008), kişisel öğrenme ortamı tasarımında iki
ana yaklaşımdan bahsetmektedir:
S Hizmet Yaklaşımı: Öğrenlere kişisel öğrenme ortamlarını
oluşturmaları için gerekli bileşenleri (widgets) sağlayan sunucu
tabanlı bir ortamın geliştirilmesini öngörmektedir.
S Çerçeve Yaklaşımı: Öğrenenlerin Web 2.0 araçlarını kullanarak
kendi kişisel öğrenme ortamlarını oluşturabilmeleri için gerekli iş
akışlarını, ağ yapısını ve kullanım önerilerini içeren bir çerçevenin
tasarlanmasını kapsamaktadır.
7. Başlangıç Sayfası
(Start Page)
S Başlangıç sayfaları, hizmet yaklaşımı çerçevesinde
geliştirilen kişisel öğrenme ortamlarına güzel bir örnektir.
S Başlangıç sayfası üzerinden tasarlanan kişisel öğrenme
ortamları; iGoogle, NetVibes, PageFlakes, Protopage vb.
gibi web tabanlı servislerin kendi içersinde sunduğu görev
yöneticisi, rss okuyucu, email, sosyal ağlar, haber servisleri
vb. bileşenlerin (widgets) öğrenenler tarafından kendi
öğrenme süreçlerini yönetebilmek amacıyla nasıl
kullanılabileceği konusunda fikir vermektedir (Mutlu, 2012).
8. Başlangıç Sayfası Uygulamaları
Ne Kadar Sürdürülebilir?
S Başlangıç sayfası uygulamaları üzerinden yapılandırılan
kişisel öğrenme ortamlarının sürdürülebilirliği servisi
sağlayan firmalara bağlıdır.
S Başlangıç sayfaları üzerine yapılan güncel bir araştırmada
kişisel öğrenme ortamı oluşturmak amacıyla kullanılma
potansiyeline sahip 28 farklı web servisinin 17’sinin
verdikleri hizmeti durdurduğu tespit edilmiştir (Mutlu
2012).
9. Platform Bağımsız
Kişisel Öğrenme Ortamı
Tasarımı
Bu bölümde platform bağımsız kişisel öğrenme ortamları
tasarlamak amacıyla oluşturulmuş bir model önerisi
tanıtılacaktır.
S
10. Platform Bağımsız!
Ama Nasıl?
S Bulut tabanlı
S Özelleştirilebilir
S Sürdürülebilir
S Genişletilebilir
11. İnternet Tarayıcı Tabanlı Kişisel
Öğrenme Ortamları
Google Chrome S Bulut Senkronizasyonu
Mozilla Firefox S Sık Kullanılanlar
Listesi
İnternet Explorer
S Eklentiler ve
Safari Uygulamalar
Opera S Cihaz ve İşletim
Sistemi Bağımsız
12. Sık Kullanılanlar
Öğrenme Ortamı
Mağaza Uygulamala Eklentiler
Örnek: Chrome Tabanlı Kişisel
r
14. Kişisel Öğrenme Ortamı için
Tarayıcı Uygulamalarına Dayalı
Tasarım Modeli
Uygulamalar
S eMail (Gmail, Outlook, Yahoo…)
S Sosyal Ağlar
(Facebook, Twitter, YouTube, Vimeo, Foursquare, Flicker…)
S RSS Okuyucular (Feedly, Google Reader…)
S Üretkenlik Araçları
S Dosya Paylaşım (Dropbox, Skydrive, Google Drive, Cubby…)
S Not Defteri (Evernote, Springpad, Scratchpad…)
S Sunum (SlideRocket, MindMeister, Cacoo Diagrams)
S Uzakmasaüstü (Chrome Remote Desktop
15. Sonuç
S Tarayıcının kendisini bir başlangıç sayfası olarak kullanmak
amacıyla tarayıcılar üzerinde gerçekleştirilen denemelerde
Chrome tarayıcısının nitelikleri diğerlerine göre öne
çıkmaktadır.
S Chrome Mağazasından indirilecek uygulamalarla Chrome
tarayıcısı üzerinde Kişisel öğrenme ortamı oluşturmak
mümkün olmaktadır. Oluşturulacak Kişisel Araştırma
Ortamına bulut senkronizasyonu ile her platformdan
erişilebilir.
S Tarayıcı uygulamaları yaklaşımıyla Kişisel Öğrenme
Ortamları için yeni bir tasarım kulvarı açılmaktadır.
Editor's Notes
Bilindiğiüzereöğrenmebirsüreçtirvebaştansonraöğrenentarafındanşekillendirilir. Özdüzenlemeli (self-regulated) öğrenmeyaklaşımınınişaretettiğigibietkiliveverimlibiröğrenmeningerçekleşmesindeöğrenenindoğruaraçlarveyöntemlerilekendiöğrenmefaaliyetleriüzerindeyönetimsağlayabilmesiçokönemlidir. Bu bağlamdaelealındığındaöğrenenlerinyardımınahiçşüpheyokkiyinebilgisayarve internet teknolojikoşacaktır. Pekiamahangiteknoloji? Hangicihaz? Hangiişletimsistemi? Hangiyazılım?Günümüzünbilgisayarve internet teknolojilerikapsamında, biröğreneninbusorulararasında en doğruyanıtıbulabilmesiiçinözellikleşunoktalaradikkatetmesigerekmetedir: Kişiselöğrenmeortamlarıoluşturmakiçinkullanılacakaraçlarvehizmetlerbuluttabanlıolmalıdır.Bireyselöğrenmeihtiyaçlarınagöreözelleştirilebilmelidir.Yaşamboyusürdürülebilmelidir.Yeniihtiyaçlaravearayışlaracevapverebilecekbiçimdegenişletilebilmelidir.
Bu araştırmakapsamındaöğrenenlerininfavori internet tarayıcılarıüzerindenkendikişiselöğrenmeortamlarıtasarlamalarıönerilmektedir.Biröncekislayttavurguladığımızkriterlerçerçevesindepopüler internet tarayıcılarınınsağlağıolanaklarıinceleyelim.BulutSenkronizasyonuPopülertarayıcılarıntamamıkullanıcıların, kişiselayarlarını, sıkkullanılanlistelerinibirdenfazlabilgisayarvemobilcihazarasındasenkrontutabilmelerineolanaksağlamaktadır.SıkKullanılanlarListesiAyrıcaistisnasıztümpopülertarayıcılarkullanıcılarınasıkkullanılanlisteleroluşturmaveyönetmeolanağıdasunmaktadır.EklentilerKullanıcılar, farklıihityaçlardoğrultusundatarayıcılarınyetenekleriniüçüncü party sağlayıcılartarafındangeliştirilenekletilerilegenişletebilmektedir. Google Chrome, Mozilla Firefox ve Opera diğertarayıcılardanfarklıolarakkullanıcılarınkendieklentilerinibulutüzerindensenkronedebilmelerinimümkünkılmaktadır.CihazBağımsızGoogle Chrome, Mozilla Firefox ve Opera popülertümcihazlarveişletimsistemleriüzerindenkullanılabilmektedir.
Araştırmakapsamındaoluşturulanörnekkişiselöğrenmeortamıuygulaması Google Chrome altyapısıiletasarlanmıştır. Biröncekiekrandaincelediğimiz internet tarayıcılarıarasındapopüperliği, kullanımyaygınlığıvesağlamışolduğuolanakçerçevesinde Google Chrome tercihedilmiştir. AslındaChrome’untercihedilmesinin en önemlisebebiçokzenginbiruygulamamağazasınıbünyesindebarındırmasıdır. Diğertarayıcılardanbağımsızolarak Google Chrome kullanıcılarına, eklentilere (extensions) ekolarakişletimsistemidüzeyindekullanımzenginliğivebecerisisağlayançokçeşitliuygulamalar (Apps) da sunmaktadır.Hatırlayacağınızgibitakınbirtarihte Google, iGoogleadınıverdiğibaşlangıçsayfasıhizmetinisonlandırmıştı. Bu gelişmedensonra firma tarayıcıtabanlıyenibiroluşumayöneldi. HTML5 teknolojisininsağlamışolduğutümavantajlardansonunakadaryararlanarak Google, Chrome üzerindenbuluttabanlıbirişletimsistemigeliştirmeyolunagitmiştir. Google’ın Chrome üzerindenoluşturduğubuyolharitasıöğrenenlerinbireyselyaşamboyuöğrenmefaaliyetleriniyönetebilmelerineçokuygunbirzeminhazırlamıştır.
Chrome Web Mağazası’nıkullanaraköğrenenlerfarklıkategorileraltındatoplanmışuygulamalarveeklentilerüzerindenkendibireyselöğrenmeortamlarınıoluşturaraktamamen platform bağımsızbirbiçimdeyönetebilir.Chrome masaüstü, dizüstü, tablet veakıllıceptelefonlarıgibicihazfarkıgözetmeksiziniOSve Android tabanlıtümdonanımlardasenkronolarakçalışabilmektedir. Her hangibircihazüzerindekurduğunuzuygulamaveeklentiler, yaptığınızayarlar, sıkkullanılanlisteniz, cihazlarınızdaaçıkolansekmelerinlistesibulutüzerindentümcihazlaraeşitlenmektedir. Bu da öğrenenlerinöğrenmefaaliyetlerini platform bağımsızolarakkesintisizbirbiçimdeyürütmelerineolacaksağlamaktadır.