SlideShare a Scribd company logo
1 of 28
Download to read offline
CURSO 2014-15 
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA 
SINTAXIS
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
1 | P á g i n a 
LLLOOOSSS CCCAAASSSOOOSSS LLLAAATTTIIINNNOOOSSS 
1 Indica la persona o cosa a la que se dirige la palabra y aparece entre comas. 
2 El dativo con la función de CC es bastante menos frecuente que con la de CI. 
3 Solo llevan locativo los nombres propios de lugar menor en singular (aldeas, pueblos, ciudades e islas pequeñas), algunos nombres comunes (domus “casa”, humus “suelo, tierra”, rus “campo”) y un nombre propio de lugar mayor (Aegyptus “Egipto”). NOMBRE FUNCIÓN ¿LLEVA PREPOSICIÓN EN LATÍN? TRADUCCIÓN EN CASTELLANO Nominativo Sujeto, atributo, predicativo del sujeto, aposición del sujeto No Sin preposición Vocativo1 Apelativa, llamadas, invocaciones No Sin preposición Acusativo CD, predicativo del CD, aposición del CD No Sin preposición, salvo personas (A) CC Sí y No Con preposición Sujeto de un infinitivo No Sin preposición Genitivo Complemento del nombre No DE Dativo CI No A, PARA CC2 (finalidad, dirección, agente) No A, PARA, POR Ablativo CC Sí y No Con la prepos. que lleve en latín; si no la lleva se pondrá: CON, DE, EN, POR o SEGÚN Sujeto de un participio No Sin preposición Locativo3 CC de Lugar en donde No En
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
2 | P á g i n a 
LLLAAASSS DDDEEECCCLLLIIINNNAAACCCIIIOOONNNEEESSS LLLAAATTTIIINNNAAASSS 
11ª yy 22ª DDEECCLLIINNAACCIIOONNEESS 
1ª DECLINACIÓN 2ª DECLINACIÓN -A,-AE -US/-ER -I (masc.) -UM,-I (neutro) 
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT A AE US/ER I UM A VOCATIVO A AE E/ER I UM A ACUSAT. AM AS UM OS UM A GENITIVO AE ARUM I ORUM I ORUM DATIVO AE IS O IS O IS ABLATIVO A IS O IS O IS 
1ª Declinación o declinación de tema en –a. 
 La mayoría de los sustantivos de esta declinación son de género femenino, excepto los 
nombres de varón: Seneca, Senecae; o aquellos que indican oficios que se supone son 
de varones: agricola, agricolae; o algunos nombres de plantas. 
2ª declinación 
Esta declinación tiene sustantivos masculinos, femeninos y neutros. En la segunda declinación 
encontramos distintas desinencias para el nominativo singular. Éstas son: 
 –us: Son por lo general masculinos, hay algunos femeninos como los nombres de árboles y por qué: pues porque los árboles dan fruto así como las mujeres tienen hijos. 
 -um: Son todos de género neutro. Esta desinencia se mantiene en el nom. voc. y acu. Singular. 
 -er: Son todos masculinos. Los hay de dos tipos: Los que mantienen –er en todos los casos: puer, pueri y los que solo la tienen en el nom. sing y en el resto de casos la pierden: ager, agri. 
 -ir: Se declina igual que los sustantivos acabados en –er y sólo hay uno que es: vir, viri.
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
3 | P á g i n a 
33ª DDEECCLLIINNAACCIIOONN 
CARACTERÍSTICAS PARISÍLABOS Igual nº de sílabas en Nom y Gen. TEMAS EN -I  Abl. Sing.mas/fem= e  Abl.sing.neutro= i  G. pl mas/fem/neutro = ium IMPARISÍLABOS Distinto nº de sílabas en Nom y Gen. TEMAS EN CONSONANTE  Abl. Sing.mas/fem/ne = e  G. pl mas/fem/neutro = um  Raíz acabada en 1 CONS. TEMAS MIXTOS  Abl. Sing.mas/fem/ne = e  G. pl mas/fem/neutro = Ium  Raíz acabada en 2 CONS. 
TEMAS EN CONSONANTE - IMPARISÍLABOS 
3ª DECLINACIÓN - TEMAS EN CONSONANTE OCLUSIVA 
 Distinto número de sílabas en Nominativo y Genitivo 
 Raíz terminada en una sola consonante 
LABIALES(B,P,F) DENTALES (D,T,Z) GUTURALES (G,C,J) 
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT BS.PS ES DS,TS>S ES GS,CS>X ES VOCATIVO BS, PS ES DS,TS>S ES GS,CS>X ES ACUSAT. EM ES EM ES EM ES GENITIVO IS UM IS UM IS UM DATIVO I IBUS I IBUS I IBUS ABLATIVO E IBUS E IBUS E IBUS
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
4 | P á g i n a 
3ª DECLINACIÓN - TEMAS EN CONSONANTE NASAL - LÍQUIDA SILBANTE 
TEMAS EN CONSONANTE NASAL 
 Las palabras terminadas en N pierden la N en el Nominativo y Vocativo de singular cuando son masculinas y femeninas. Cuando son neutras la mantienen. 
 Las palabras terminadas en m añaden al nominativo y Vocativo de singular una S, apareciendo únicamente una palabra de este tipo HIEMS, HIEMIS, de género masculino. 
TEMAS EN N(M-F) TEMAS EN N (N) TEMAS EN MS 
SING PLUR SING PLUR SING PLUR NOM - ES - A S ES VOC - ES - A S ES ACUS EM ES - A EM ES GENIT IS UM IS UM IS UM DATIV I IBUS I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS E IBUS E IBUS 
TEMAS EN CONSONANTE LÍQUIDA (L, R) 
 Las palabras terminadas en L no añaden nada para formar el Nominativo y Vocativo singular. 
 Las palabras terminadas en R no añaden ningún morfema para formar el Nominativo y Vocativo de singular si son masculinas y femeninas. Si son palabras neutras cambian la R por S en Nominativo, Vocativo y Acusativo de singular. 
MASC - FEMEN NEUTROS 
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT - ES - A VOCATIV - ES - A ACUSAT EM ES - A GENITIVO IS UM IS UM DATIVO I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS E IBUS
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
5 | P á g i n a 
TEMAS EN VOCAL O TEMAS EN -I PARISÍLABOS 
 Igual número de sílabas en Nominativo y Genitivo. 
 Ablativo de singular en E para los masculinos y femeninos 
 Ablativo de singular en I para los neutros 
 Genitivo de plural en IUM. 
MASC - FEMEN NEUTROS 
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT IS ES E IA VOCAT IS ES E IA ACUSAT EM ES E IA GENITIVO IS IUM IS IUM DATIVO I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS I IBUS 
 Distinto número de sílabas en Nominativo y Genitivo 
 Raíz terminada en dos consonantes 
 Ablativo singular en E 
 Genitivo plural en IUM 
 En singular se declina como un tema en consonante y en plural como un tema en I. 
MASC - FEMEN NEUTROS 
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT S ES - IA VOCAT S ES - IA ACUSAT EM ES - IA GENITIVO IS IUM IS IUM DATIVO I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS E IBUS 
3ª DECLINACIÓN: TEMAS MIXTOS
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
6 | P á g i n a 
PARTICULARIDADES DE LA 3ª DECLINACIÓN 
● Particularidades referidas al número: 
- Hay palabras que solo tienen singular, como Hispalis-is, Sevilla, Neapolis-is, Nápoles, Barcino-is, Barcelona, Tiberis-is, el Tíber, etc. 
- Hay también palabras que solo se declinan en plural (son los llamados pluralia tantum) y, por tanto, se enuncian en plural (con el nom. pl. y el gen. pl.), tales como Manes-ium (los Manes), Penates-ium (los Penates), viscera-um (las vísceras), moenia-ium (las murallas), etc. 
- Hay palabras que pueden cambiar de significado al pasar del singular al plural, tales como finis-is (fin, límite) y fines-ium (el territorio), pars-rtis (la parte) y partes-ium (los partidos políticos, los papeles -que uno representa-), sors -rtis (la suerte) y sortes-ium (el oráculo) o aedes-is (el templo) y aedes-ium (la casa). 
● Particularidades referidas al caso: 
- Algunos imparisílabos normales tienen su genitivo plural terminado en -ium, como si hubieran sido parisílabos: dos dotis, la dote, (dotium); nix nivis, la nieve, (nivium); fraus fraudis, el engaño, (fraudium); ius iuris, el derecho, (iurium) o lis litis, el litigio, (litium). 
- Declinación de palabras especiales: 
Vis (Vis) (f.), la fuerza: 
Singular Plural Castellano Nom. vis vires la fuerza Voc. vis vires ¡fuerza! Ac. vim vires la fuerza Gen. vis virium de la fuerza Dat. vi viribus a/para la fuerza Abl. vi viribus con/de/en/por/según la fuerza 
bos bovis (m. y f.), el buey, la vaca: 
Singular Plural Castellano Nom. bos boves el buey Voc. bos boves ¡buey! Ac. bovem boves el buey Gen. bovis bovum/ boum del buey Dat. bovi bobus/ bubus a/para el buey Abl. bove bobus/ bubus con/de/en/por/según el buey 
vas vasis (n.), el vaso: 
Singular Plural Castellano Nom. vas vasa el vaso Voc. vas vasa ¡vaso! Ac. vas vasa el vaso Gen. vasis vasorum del vaso Dat. vasi vasis a/para el vaso Abl. vase vasis con/de/en/por/según el vaso
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
7 | P á g i n a 
Iuppiter Iovis (m.), Júpiter: 
Singular Castellano Nom. Iuppiter Júpiter Voc. Iuppiter ¡Júpiter! Ac. Iovem a Júpiter Gen. Iovis de Júpiter Dat. Iovi a/para Júpiter Abl. Iove con/de/en/por/según Júpiter 
iter itineris (n.), el camino: 
Singular Plural Castellano Nom. iter itinera el camino Voc. iter itinera ¡camino! Ac. iter itinera el camino Gen. itineris itinerum del camino Dat. itineri itineribus a/para el camino Abl. itinere itineribus con/de/en/por/según el camino 
sus suis (m. y f.), el cerdo, la cerda: 
Singular Plural Castellano Nom. sus sues el cerdo Voc. sus sues ¡cerdo! Ac. suem sues el cerdo Gen. suis suum del cerdo Dat. sui suibus/ subus a/para el cerdo Abl. sue suibus/ subus con/de/en/por/según el cerdo 
MASC - FEMEN NEUTROS 
SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT US US U UA VOCAT US US U UA ACUSAT UM US U UA GENITIVO US UUM US UUM DATIVO UI IBUS UI IBUS ABLAT U IBUS U IBUS 
4ª DECLINACIÓN
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
8 | P á g i n a 
MASC - FEMEN 
SINGULAR PLURAL NOMINAT ES ES VOCAT ES ES ACUSAT EM ES GENITIVO EI ERUM DATIVO EI EBUS ABLAT E EBUS 
5ª DECLINACIÓN
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
9 | P á g i n a 
LOS ADJETIVOS LATINOS 
ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES -us, -a, -um -er, -a, -um 
SINGULAR PLURAL MASC FEM NEUT MASC FEM NEUT 
2ª DECL 1ª DECL 2ª DECL 2º DECL 1ª DECL 2ª DECL 
US/ER A UM I AE A NOMIN US/ER A UM I AE A VOCAT E/ER A UM I AE A ACUSAT UM AM UM OS AS A GENIT I AE I ORUM ARUM ORUM DATIVO O AE O IS IS IS ABLAT O A O IS IS IS 
Primera clase Segunda clase 
3 terminaciones -US/ER, -A, -UM 3 terminaciones -ER, -IS, -E (T. I) 2 terminaciones -IS, -E (T. I) 1 terminación -NS, -NTIS (T. MIXTO) -X, -CIS T. I) 
m. f. n. m. f. n. m.f. n. m.f.n. m.f.n. ENUNCIADO US/ER A UM ER IS E IS E NS/X NS/X Cons. Cons. DECLINACIÓN 2ª 1ª 2ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª CASOS Singular Singular NOMINATIVO. -us -er -a -um -er -is -e -is -e -ns/-x -ns/-x Cons. Cons. VOCATIVO -e -er -a -um -er -is -e -is -e -ns/-x -ns/-x Cons. Cons. ACUSATIVO -um -am -um -em -em -e -em -e -em -ns/-x -em Cons. GENITIVO -i -ae -i -is -is -is -is -is -is -is -is -is DATIVO -o -ae -o -i -i -i -i -i -i -i -i -i ABLATIVO -o -a -o -i -i -i -i -i -i/-e -i/-e -e -e CASOS Plural Plural NOMINATIVO. -i -ae -a -es -es -ia -es -ia -es -ia -es -a VOCATIVO -i -ae -a -es -es -ia -es -ia -es -ia -es -a ACUSATIVO -os -as -a -es -es -ia -es -ia -es -ia -es -a GENITIVO -orum -arum -orum -ium -ium -i -ium -ium -i -ium -ium -i -ium -um -um DATIVO -is -is -is -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus ABLATIVO -is -is -is -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
10 | P á g i n a 
ADJETIVOS DE 2 TERMINACIONES -is, -e 
SINGULAR PLURAL 
MASC - FEM NEUTRO MASC - FEM NEUTRO 
3ª DECLIN. TEMAS EN -I 
-IS -E -ES -IA NOMINAT IS E ES IA VOCATIVO IS E ES IA ACUSATIVO EM E ES IA GENITIVO IS IS IUM IUM DATIVO I I IBUS IBUS ABLATIVO I I IBUS IBUS 
ADJETIVOS DE 1 TERMINACIÓN -variable, -is 
ACABADOS EN C, L TEMAS EN -I 
SINGULAR PLURAL 
MASC - FEM NEUTRO MASC - FEM NEUTRO NOMINAT X,L X,L ES IA VOCATIVO X,L X,L ES IA ACUSATIVO EM X,L ES IA GENITIVO IS IS IUM IUM DATIVO I I IBUS IBUS ABLATIVO I I IBUS IBUS 
ACABADOS EN OTRA CONSONANTE TEMA EN CONSONANTE 
SINGULAR PLURAL 
MASC - FEM NEUTRO MASC - FEM NEUTRO NOMINAT S S ES A VOCATIVO S S ES A ACUSATIVO EM S ES A GENITIVO IS IS UM UM DATIVO I I IBUS IBUS ABLATIVO E E IBUS IBUS
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
11 | P á g i n a 
ACABADOS EN NS, NTIS TEMAS MIXTOS 
SINGULAR PLURAL 
MASC - FEM NEUTRO MASC -FEM NEUTRO NOMINAT NS NS NTES NTIA VOCATIVO NS NS NTES NTIA ACUSATIVO NTEM NS NTES NTIA GENITIVO NTIS NTIS NTIUM NTIUM DATIVO NTI NTI NTIBUS NTIBUS ABLATIVO NTE/NTI NTE/NTI NTIBUS NTIBUS
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
12 | P á g i n a 
• POSITIVO 
• (adj. normal) 
GRADOS DEL ADJETIVO 
POSITIVO 
(Adj. normal) 
COMPARATIVO 
(Comparación de dos términos) 
SUPERLATIVO 
(Grado sumo) 
INFERIORIDAD 
SUPERIORIDAD 
IGUALDAD 
Es el que nos da el enunciado del adjetivo normal. 
ALTUS, ALTA, ALTUM 
FORTIS, FORTE 
FELIX, FELICIS 
PRUDENS, PRUDENTIS 
MAGIS + adj. positivo + QUAM 
El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C 
Antonius magis altus quam Lucius est 
ADJ en grado comparativo + QUAM 
El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C. 
Antonius altior quam Lucius est 
ADJ en grado comparativo + QUAM 
El 2º T.C. va en Ablativo. 
Antonius altior Lucio est 
Raíz del adjetivo en grado positivo más -IOR, -IUS, declinándose como un sustantivo de la tercera declinación de tema en consonante: 
ALT-IOR, ALT-IUS 
FORT-IOR, FORT-IUS 
FELIC-IOR, FELIC-IUS 
PRUDENT-IOR, PRUDENT-IUS 
MINUS + adj. positivo + QUAM 
El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C. 
Antonius minus altus quam Lucius est 
TAM+ adj. positivo + QUAM 
El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C. 
Antonius tam altus quam Lucius est 
Raíz del adj. positivo + ISSIMUS, ISSIMA, ISSIMUS 
Raíz del adj. positivo + RIMUS, RIMA, RIMUM 
Raíz del adj. positivo + LIMUS, LIMA, LIMUM 
ALT-ISSIMUS, ISSIMA, ISSIMUM 
FACIL-LIMUS, LIMA, LIMUM 
PULCHER-RIMUS, RIMA, RIMUM
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
13 | P á g i n a 
FORTIS, FORTE: COMPARATIVO FORT-IOR, FORT-IUS 
Singular Plural Masculino/femenino Neutro Masculino/femenino Neutro Nominativo Fort-ior Fort-ius Fort-iores Fort-iora Vocativo Fort-ior Fort-ius Fort-iores Fort-iora Acusativo Fort-iorem Fort-ius Fort-iores Fort-iora Genitivo Fort-ioris Fort-iorum Dativo Fort-iori Fort-ioribus Ablativo Fort-iore Fort-ioribus
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
14 | P á g i n a 
ADVERBIOS 
Los adverbios latinos poseen los mismos grados que el adjetivo, ya que muchos de ellos provienen 
de un adjetivo. 
Se forma con la raíz del adj. 
en grado positivo más -E: 
altus, alta, altum---------alt-e 
fortis, forte--------------fort-e 
felix, felicis--------------felic-e 
Se forma con la raíz del adj. 
en grado positivo más –IUS 
altus, alta, altum------alt-ius 
fortis, forte-------------fort-ius 
felix, felicis-------------felic-ius 
POSITIVO 
COMPARATIVO 
POSITIVO 
SUPERLATIVO 
Se forma con la raíz del adj. en 
grado positivo más –ISSIME 
altus, alta, altum------alt-issime 
fortis, forte------------fort-issime 
felix, felicis------------felic-issime
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
15 | P á g i n a 
PRONOMBRES 
PRONOMBRES ADJETIVOS DEMOSTRATIVOS 
HIC, HAEC, HOC: ESTE, ESTA, ESTO 
MASC. FEM. NEUTR MASC. FEM. NEUTR. NOM. HIC HAEC HOC HI HAE HAEC VOC. HIC HAEC HOC HI HAE HAEC ACUS. HUNC HANC HOC HOS HAS HAEC GENIT. HUIUS HUIUS HUIUS HORUM HARUM HORUM DAT. HUIC HUIC HUIC HIS HIS HIS ABLAT. HOC HAC HOC HIS HIS HIS 
ISTE, ISTA, ISTUD: ESE, ESA, ESO 
MASC. FEM. NEUTR. MASC. FEM. NEUTR. NOM. ISTE ISTA ISTUD ISTI ISTAE ISTA VOC. ISTE ISTA ISTUD ISTI ISTAE ISTA ACUS. ISTUM ISTAM ISTUD ISTOS ISTAS ISTA GENIT. ISTIUS ISTIUS ISTIUS ISTORUM ISTARUM ISTORUM DAT. ISTI ISTI ISTI ISTIS ISTIS ISTIS ABLAT. ISTO ISTA ISTO ISTIS ISTIS ISTIS 
ILLE, ILLA, ILLUD: AQUEL, AQUELLA, AQUELLO 
MASC. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. ILLE ILLA ILLUD ILLI ILLAE ILLA VOC. ILLE ILLA ILLUD ILLI ILLAE ILLA ACUS. ILLUM ILLAM ILLUD ILLOS ILLAS ILLA GENIT. ILLIUS ILLIUS ILLIUS ILLORUM ILLARUM ILLORUM DAT. ILLI ILLI ILLI ILLIS ILLIS ILLIS ABLAT. ILLO ILLA ILLO ILLIS ILLIS ILLIS 
IS, EA, ID: ESE, ESA, ESO (EL, LA, LO) 
MAS. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. IS EA ID II/EI EAE EA VOCT. IS EA ID II/EI EAE EA ACUS. EUM EAM ID EOS EAS EA GENIT. EIUS EIUS EIUS EORUM EARUM EORUM DAT. EI EI EI IIS/EIS IIS/EIS IIS/EIS ABLAT. EO EA EO IIS/EIS IIS/EIS IIS/EIS
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
16 | P á g i n a 
IDEM, EADEM, IDEM (EL MISMO, LA MISMA, LO MISMO) 
MAS. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. IDEM EADEM IDEM IIDEM EAEDEM EADEM VOCT. ----- ----- ----- ----- ----- ----- ACUS. EUNDEM EAMDEM IDEM EOSDEM EASDEM EADEM GENIT. EIUSDEM EIUSDEM EIUSDEM EORUNDEM EARUNDEM EORUNDEM DAT. EIDEM EIDEM EIDEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM ABLAT. EODEM EADEM EODEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM 
IPSE, IPSA, IPSUM (ÉL MISMO, ELLA MISMA, LO MISMO) 
MAS. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. IPSE IPSA IPSUM IPSI IPSAE IPSA VOCT. ------ ------ ------ ------ ------ ------ ACUS. IPSUM IPSOS IPSAS IPSA GENIT. IPSIUS IPSIUS IPSIUS IPSORUM IPSARUM IPSORUM DAT. IPSI IPSI IPSI IPSIS IPSIS IPSIS ABLAT. IPSO IPSA IPSO IPSIS IPSIS IPSIS 
PRONOMBRE RELATIVO 
QUI, QUAE, QUOD: EL CUAL, LA CUAL, LO CUAL 
MASC. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. QUI QUAE QUOD QUI QUAE QUAE VOC. QUI QUAE QUOD QUI QUAE QUAE ACUS. QUEM QUAM QUOD QUOS QUAS QUAE GENIT. CUIUS CUIUS CUIUS QUORUM QUARUM QUORUM DAT. CUI CUI CUI QUIBUS QUIBUS QUIBUS ABLAT. QUO QUA QUO QUIBUS QUIBUS QUIBUS 
RONOMBRES PERSONALES 
EGO: YO TU: TU SE: EL NOMINATIVO EGO NOS TU VOS VOCATIVO EGO NOS TU VOS SE SE ACUSATIVO ME NOS TE VOS SE SE GENITIVO MEI NOSTRUM TUI VESTRUM SUI SUI DATIVO MIHI NOBIS TIBI VOBIS SIBI SIBI ABLATIVO ME NOBIS TE VOBIS SE SE
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
17 | P á g i n a 
LA CONJUGACIÓN VERBAL LATINA 
El enunciado de los verbos latinos se compone de las siguientes formas: 
1ª PERS. SING. PRESENTE 2ª PERS. SING. PRESENTE INFINITIVO 1ª PERS. SING. PRET. PERFECTO SUPINO 1ª CONJUGACIÓN AMO AMAS AMARE AMAVI AMATUM 2ª CONJUGACIÓN MONEO MONES MONERE MONUI MONITUM 3ª CONJUGACIÓN LEGO LEGIS LEGERE LEGI LECTUM MIXTA CAPIO CAPIS CAPERE CEPI CAPTUM 4ª CONJUGACIÓN AUDIO AUDIS AUDIRE ADUDIVI AUDITUM 
LOS TEMAS VERBALES 
TEMA DE PRESENTE En la 1ª conj: segunda forma del enunciado menos la desinencia personal S: AMA- En el resto de las conjugaciones: primera forma del enunciado menos la desinencia personal O: MONE-, LEG-, CAPI-, VENI- 
TEMA DE PASADO En todas las conjugaciones la cuarta forma del enunciado menos I: AMAV-, MONU-, LEG-, CEP-, VEN- 
TEMA DE SUPINO En todas las conjugaciones la quinta forma del enunciado menos UM: AMAT-, MONIT-, LECT-, CAPT-, VENT- 
Para distinguir la 2ª, 3ª y mixta conjugaciones se toma el tema de presente de la siguiente manera:  Cuando el tema de presente acaba en E se trata de la 2ª conjugación  Cuando el tema de presente acaba en CONSONANTE se trata de la 3ª conjugación  Cuando el tema de presente acaba en I se trata de la mixta 
DESINENCIAS PERSONALES VOZ ACTIVA, VOZ PASIVA, PRET. PERF. IND 
VOZ ACTIVA VOZ PASIVA PRET. PERF.IND 1ª PERS. SING O/M OR/R I 2ª PERS. SING S RIS ISTI 3ª PERS. SING T TUR IT 1ª PERS. PLUR MUS MUR IMUS 2ª PERS. PLUR TIS MINI ISTIS 3ª PERS. PLUR NT NTUR ERUNT/ERE
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
18 | P á g i n a 
MORFEMAS VERBALES 
INDICATIVO SUBJUNTIVO T. PRESENTE PRESENTE sin morfema E (1ª) A (2ª,3ª,4ª,M) PRET. IMPERF. BA RE FUT. IMPERF. BO/BI/BU (1ª/2ª) A/E ( 3ª,4ª,M) ---------- T. PASADO PRET. PERFEC. I, ISTI, IT… ERI PRET. PLUSC. ERA ISSE FUT. PERFEC. ERO/ERI ---------- 
PARTICIPIOS 
ACTIVA PASIVA PRESENTE T. Pres + NS, NTIS (1ª) T. Pres + E + NS,NTIS (-) ---------- PASADO ------------- T. Supino + US, A, UM FUTURO T. Supino + URUS, URA, URUM T.Pres + NDUS, NDA, NDUM (1ª, 2ª) T.Pres + E + NDUS, NDA, NDUM (3ª, M, 4ª) 
INFINITIVOS 
ACTIVA PASIVA PRESENTE T.Pres + RE (1ª,2ª) T.Pres + E + RE (3ª, M, 4ª) T.Pres + RI(1ª, 2ª,4ª) T.Pres + I (3ª,m) PASADO T.Pasado + ISSE Part. Pasado Pasivo en Acus + ESSE FUTURO Part. Fut. Act. En Acus+ESSE Part. Futuro Pasivo en Ac. + ESSE
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
19 | P á g i n a 
TEMA DE PRESENTE, ACTIVA Y PASIVA 
PRIMERA CONJUGACIÓN 
INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE - Ø - Des. Pers. T.PRESENTE con E – Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE - BA- Des. Pers. T.PRESENTE - RE- Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE - BO(bis..., bunt) – Des. Pers. 
SEGUNDA CONJUGACIÓN 
INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE - Des. Pers. T.PRESENTE – A – Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE- BA – Des. Pers. T.PRESENTE - RE- Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE – Bo(is..unt) – Des. Pers. 
TERCERA CONJUGACIÓN Y MIXTA 
INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE – i(u) – Des. Pers. T.PRESENTE - A – Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE – e - BA – Des. Pers. T.PRESENTE - RE- Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE - A(1º sg) , E - Des. Pers. 
CUARTA CONJUGACIÓN 
INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE - Des. Pers. (unt) T.PRESENTE - A - Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE - e - BA - Des. Pers. T.PRESENTE - RE - Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE - A(1ª sg.), E – Des. Pers. 
TEMA DE PRETÉRITO VOZ ACTIVA 
INDICATIVO SUBJUNTIVO PERFECTO T. Perf. - Term. Perf. T. Perf. – ERI – Term. Act. PLUSQUAMPER. T. Perf. - ERA - Term. Act. T. Perf. – ISSE – Term. Act. FUTURO PERFECTO T. Perf. – ER- / -ERI – Term. Act.
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
20 | P á g i n a 
TEMA DE PRETÉRITO VOZ PASIVA 
Como en la voz pasiva del castellano consta de dos partes, el participio de pretérito en nominativo y el verbo SUM. 
El participio de pretérito se forma a partir del tema de supino, añadiéndole las terminaciones propias de los adjetivos del tipo BONUS - A -UM, para el singular e –I -AE -A para las formas del plural. 
Los tiempos del verbo SUM corresponden al tema de presente según este esquema: 
 Pretérito perfecto..........................Presente (indicativo o subjuntivo) del verbo SUM 
 Pluscuamperfecto...........................Imperfecto ( “ o “ ) “ “ 
 Futuro perfecto...............................Futuro imperfecto “ “ 
Aunque en el latín aparezca el presente, imperfecto o futuro, la traducción correspondiente al castellano es la del pretérito perfecto, pluscuamperfecto y futuro perfecto respectivamente. 
INDICATIVO SUBJUNTIVO 
Perfecto Plusq. Futuro Perfecto Plusq. Sum Eram ero Sim Essem Curatus -a-um Es Eras eris Sis Essem Est Erat erit Sit Esset Sumus Eramus erimus simus Essemus Curati –ae –a Estis Eratis eritis Sitis Essetis Sunt Erant erunt Sint Essent
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
21 | P á g i n a 
VERBO SUM Y COMPUESTOS Enunciado: sum, es, esse, fui Significado: ser, estar, haber o existir TEMA DE PRESENTE INDICATIVO SUBJUNTIVO IMPERATIVO Presente Imperfecto Futuro Presente Imperfecto Presente Futuro Sum Eram Ero Sim Essem Es Eras Eris Sis Esses Es Esto Est Erat Erit Sit Esset Esto Sumus Eramus Erimus Simus Essemus Estis Eratis Eritis Sitis Essetis Este Estote Sunt erant Erint Sint Essent Sunto El SISTEMA DE PERFECTO o TIEMPOS COMPUESTOS se construye de forma regular sobre el tema fu-: TEMA DE PERFECTO INDICATIVO SUBJUNTIVO Pret. perfecto Pret. pluscuamperfecto Fut. perfecto Pret. perfecto Pret. pluscuamperfecto Fui Fueram Fuero Fuerim Fuissem Fuisti Fueras Fueris Fueris Fuisses Fuit Fuerat Fuerit Fuerit Fuisset Fuimus Fueramus Fuerimus Fuerimus Fuissemus Fuistis Fueratis Fueritis Fueritis Fuissetis Fuerunt/fuere Fuerant Fuerint Fuerint Fuissent
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
22 | P á g i n a 
COMPUESTOS DE SUM 
Todos los verbos compuestos de sum se conjugan igual que el sum, pero anteponiéndole el preverbio que lleven, excepto tres: absum, prosum y possum. A continuación tienes una pequeña lista de compuestos de sum; para retener su significado fíjate bien en el sentido de los preverbios: ab indica separación, ad proximidad, de sustracción, in lugar en donde, pro en defensa de, ob enfrente de, etc.: 1. adsum ades adesse adfui: estar presente, estar cerca, llegar, presentarse; con dativo, ayudar. 2. desum dees deesse defui: estar de menos, faltar 3. insum ines inesse infui: estar en, hallarse 4. obsum obes obesse obfui: estar enfrente de, oponerse, perjudicar. 5. praesum praees praeesse praefui: estar al frente de, presidir, mandar 6. subsum subes subesse subfui: estar debajo, estar oculto, estar ceca. 7. supersum superes superesse superfui: estar de más, sobrar, sobrevivir. 
Así si queremos conjugar cualquiera de estos verbos solo tendremos que poner el tiempo del sum y añadirle el preverbio correspondiente. Por ejemplo: presente de indicativo del desum, pret. imperf. de subj. del insum o pret. plusc. de ind. del adsum: 
pres.ind. desum pret.imperf.subj. insum pret.plusc.ind. adsum de-sum in-essem ad-fueram de-es in-esses ad-fueas de-est in-esset ad-fuerat de-sumus in-essemus ad-fueramus de-estis in-essetis ad-fueratis de-sunt in-essent ad-fuerant
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
23 | P á g i n a 
PARTICULARIDAD DE ALGUNOS VERBOS COMPUESTOS DE SUM 
- El absum abes abesse afui tiene una sola peculiaridad: en los tiempos del sistema de perfecto el preverbio es a- en vez de ab-. 
- El prosum prodes prodesse profui, estar a favor de, favorecer, aprovechar, servir, está compuesto del preverbio prod- y tiene la siguiente peculiaridad: pierde la -d- de prod- ante cualquier consonante; así, por ejemplo, veamos la diferencia que hay entre el presente de ind. y el pluscuamperfecto de subj.: 
pres.ind. prosum pret.plusc.ind. prossum prosum profueram prodes profueras prodest profuerat prosumus profueramus prodestis profueratis prosunt profuerant 
Observa que en el presente de indicativo se pierde la -d- de prod- en las personas que empiezan por consonante, mientras que se conserva en las que comienzan por vocal; en el pret. plusc. de ind. se pierde la -d- porque todas las formas comienzan por consonante. 
- El verbo que más rarezas presente es el possum potes posse potui, poder, que es el más usado de todos los compuestos de sum. Está compuesto de pot- y sum; pot- es un resto del adjetivo potis pote, poderoso, capaz, por lo que el possum significa ser poderoso, ser capaz, poder. Sus peculiaridades son: 
 La -t- de pot- delante de -s- se asimila convirtiéndose en otra -s-. 
 En el impefecto de subj. y en el infinitivo de presente pierde -te- 
 Los tiempos del sistema de perfecto se forman sobre el antiguo perfecto potui, no siendo, pues, en estos tiempos un compuesto del sum. Veamos todos los tiempos de este verbo: pres. ind. pret. imperf. ind. fut. imperf. ind. pres. subj. pret. imperf. subj. potsum>possum poteram potero potsim>possim possem potes poteras poteris potsis>possis posses potest poterat poterit potsit>possit posset potsumus>possumus poteramus poterimus potsimus>possimus possemus potestis poteratis poteritis potsitis>possitis possetis potsunt>possunt poterant poterunt potsint>possint possent
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
24 | P á g i n a 
pret. perf. ind. pret. plusc. ind. fut. perf. ind. pret. perf. subj. pret. plusc. subj. potui potueram potuero potuerim potuissem potuistis potueras potueris potueris potuisses potuit potuerat potuerit potuerit potuisset potuimus potueramus potuerimus potuerimus potuissemus potuistis potueratis potueritis potueritis potuissetis potuerunt potuerant potuerint potuerint potuissent El infinitivo de presente del possum es posse y el de perfecto es potuisse  ab-sum, ab-es, ab-esse, a-fui: estar ausente, faltar  ad-sum, ad-es, ad-esse, ad-fui (affui): estar presente, asistir  de-sum, de-es, de-esse, de-fui: faltar  in-sum, in-es, in-esse,in-fui: estar dentro. estar presente  inter-sum, inter-es, inter-esse, inter-fui: estar presente, participar, interesar  ob-sum, ob-es, ob-esse, ob-fui: dañar, contrariar  pos-sum, pot-es, pos-se, potui: poder  prae-sum, prae-es, prae-esse, prae-fui: presidir, estar delante  pro-sum, prod-es, prod-esse, pro-fui: aprovechar, ser últil  sub-sum, sub-es, sub-esse: estar debajo  super-sum, super-es, super-esse, super-fui: estar encima, dirigir, sobrevivir.
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
25 | P á g i n a 
CONJUNCIONES 
VALORES DE UT 
TEMPORAL: CUANDO INDICATIVO COMPARATIVO: COMO, ASI COMO, DEL MISMO MODO QUE COMPLETIVA: la oración principal necesita un OD o un SUJETO: QUE , QUE NO FINAL: PARA QUE SUBJUNTIVO CONSECUTIVA: En la oración principal aparecen: TAM, TANTUM, SIC, ITA tam…….ut tan……..que tantum…ut tanto….. que sic………ut así …….como ita………ut asi……..como CONCESIVA: AUNQUE 
VALORES DE CUM 
TIPO TIEMPOS TRADUCCIÓN INDICATIVO TEMPORAL CUANDO SUBJUNTIVO CAUSAL PRESENTE PUESTO QUE PERFECTO PUESTO QUE HISTÓRICO IMPERFECTO AL+ INFINITIVO GERUNDIO SIMP PLUSCUAMP. AL + INFINITIVO GERUNDIO COMP CONCESIVO AUNQUE
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
26 | P á g i n a 
SINTAXIS DE LA ORACIÓN COMPUESTA LA COORDINACIÓN TIPO ENLACES Copulativa Et, -que, ac, atque, nec, neque Disyuntiva Vel, -ve, aut, seu, sive Adversativa Sed, autem, verum, tamen, at Explicativas o causales Nam, namque, enim, etenim Conclusivas o consecutivas Ergo, igitur, itaque, quare, quamobrem, proinde 
LA SUBORDINACIÓN SUBORDINADAS SUSTANTIVAS 1. Oraciones de infinitivo. 1.1. Infinitivo con sujeto propio en acusativo. 1.2. Infinitivo sin sujeto propio. 1.3. Construcción personal. 2. Oraciones introducidas por subjunción. 2.1. Ut, ne. (Cambio de significado con verbos de temor). 2.2. Quod, quin, quominus. 3. Interrogativa indirecta. 3.1. Indirecta parcial. 3.2. Indirecta total. 3.2.1. Simples: num, -ne, nonne, an. 3.2.2. Dobles: utrum, -ne, ø ... an. SUBORDINADAS ADJETIVAS Introducidas por pronombres relativos (qui, quae, quod y sus compuestos) o adverbios relativos (ubi, unde, quo...). Los pronombres relativos conciertan con el antecedente en género y número, y llevarán el caso que requiera su función en la oración. Su modo normal de construcción es el indicativo; la aparición del subjuntivo habrá de explicarse por algún matiz adverbial añadido o por el valor propio no real del subjuntivo. SUBORDINADAS ADVERBIALES TIPO SUBJUNCIONES EJEMPLOS Finales Ut, ne, quo+ subjuntivo Sume argentum ut librum emas. Aperte loquor, quo facilius intelligas. Consecutivas Ita, adeo, tam, is, talis...ut + subjuntivo Negación: ut non, quin Quis est tam demens ut sua voluntate maereat? Causales  Quod, quia, quoniam  Cum + subjuntivo Tibi gratias ago quod me vivere coegisti. Cum vita sine amicis plena metus sit, ratio ipsa monet amicitias comparare. Temporales  Cum + indicativo  Cum + subjuntivo (Cum histórico)  Ut + indicativo  Ubi  Cum primum, ubi primum, ut primum, simul ac  Postquam  Antequam, priusquam  Dum, donec, quoad Cum venit Caesar... Cum Caesar veniret... Ut venit Caesar... Simul ac Caesar venit... Postquam Caesar venit... Priusquam loco demigrent... Donec eris felix, multos numerabis amicos. Exspecta dum redeam. Comparativas Igualdad: ut, sicut, velut, quemadmodum Ut supra dixi... Plus dixi quam volui. Aristippus, quasi animum nullum habeamus, corpus solum tuetur. Superioridad e inferioridad: comparativo + quam Comparativas-condicionales: Tamquam (si), quasi, ut si, velut si. Concesivas Quamquam + indicativo Quamvis, licet, cum + subj. Etsi, etiamsi, tametsi + indicativo o subjuntivo. Quamquam animus horret, incipiam. Illa, quamvis ridicula essent, mihi tamen risum non moverunt. Tam servus sum quam tu, etsi ego domi liber fui. Etiam si nolit, cogam. Condicionales Si Puras: Si id facis, hodiem postremum me vides. Potenciales: Si sciat, succenseat. Irreales: Pecuniam si haberem, felix essem.
GRAMÁTICA LATINA 
MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 
27 | P á g i n a

More Related Content

What's hot

Ejercicios para-trabajar-la-dislexia
Ejercicios para-trabajar-la-dislexiaEjercicios para-trabajar-la-dislexia
Ejercicios para-trabajar-la-dislexia
Miguel Garcia
 
Lección 23 pronombre relativo
Lección 23 pronombre relativoLección 23 pronombre relativo
Lección 23 pronombre relativo
Sandro Gutiérrez
 
Tema 5: Una caja con voz
Tema 5: Una caja con vozTema 5: Una caja con voz
Tema 5: Una caja con voz
virolivares2003
 

What's hot (20)

La conjugación verbal latina
La conjugación verbal latinaLa conjugación verbal latina
La conjugación verbal latina
 
Tabla de adjetivos
Tabla de adjetivosTabla de adjetivos
Tabla de adjetivos
 
Gramática latina
Gramática latina Gramática latina
Gramática latina
 
Alea iacta est_Latín II
Alea iacta est_Latín IIAlea iacta est_Latín II
Alea iacta est_Latín II
 
Latín los modos del verbo. conjugación (I)
Latín los modos del verbo. conjugación (I)Latín los modos del verbo. conjugación (I)
Latín los modos del verbo. conjugación (I)
 
Ejercicios verbos 23 1-20
Ejercicios verbos 23 1-20Ejercicios verbos 23 1-20
Ejercicios verbos 23 1-20
 
El adjetivo griego
El adjetivo griegoEl adjetivo griego
El adjetivo griego
 
Unitas IV
Unitas IVUnitas IV
Unitas IV
 
PASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACION
PASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACIONPASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACION
PASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACION
 
como analizar una oracion en latin
como analizar una oracion en latincomo analizar una oracion en latin
como analizar una oracion en latin
 
Lección 14 griego
Lección 14 griegoLección 14 griego
Lección 14 griego
 
Unitas II
Unitas IIUnitas II
Unitas II
 
Verbos temáticos consonánticos líquidos griego
Verbos temáticos consonánticos líquidos griegoVerbos temáticos consonánticos líquidos griego
Verbos temáticos consonánticos líquidos griego
 
Lección 18 aoristo débil
Lección 18 aoristo débilLección 18 aoristo débil
Lección 18 aoristo débil
 
LATÍN-CASTELLANO.COMENZANDO A TRADUCIR
LATÍN-CASTELLANO.COMENZANDO A TRADUCIRLATÍN-CASTELLANO.COMENZANDO A TRADUCIR
LATÍN-CASTELLANO.COMENZANDO A TRADUCIR
 
Actividades para trabajar la dislexia
Actividades para trabajar la dislexiaActividades para trabajar la dislexia
Actividades para trabajar la dislexia
 
Ejercicios para-trabajar-la-dislexia
Ejercicios para-trabajar-la-dislexiaEjercicios para-trabajar-la-dislexia
Ejercicios para-trabajar-la-dislexia
 
LLPSI Grammatica latina cap I-III
LLPSI Grammatica latina cap I-IIILLPSI Grammatica latina cap I-III
LLPSI Grammatica latina cap I-III
 
Lección 23 pronombre relativo
Lección 23 pronombre relativoLección 23 pronombre relativo
Lección 23 pronombre relativo
 
Tema 5: Una caja con voz
Tema 5: Una caja con vozTema 5: Una caja con voz
Tema 5: Una caja con voz
 

Viewers also liked

Latín i guia 11-12 bdi
Latín i  guia 11-12 bdiLatín i  guia 11-12 bdi
Latín i guia 11-12 bdi
Olga Díez
 
Proyecto de aula guavata
Proyecto de aula guavataProyecto de aula guavata
Proyecto de aula guavata
Dilpemar22
 
3 Deutsch 5 Wohn(t)räume
3 Deutsch  5 Wohn(t)räume3 Deutsch  5 Wohn(t)räume
3 Deutsch 5 Wohn(t)räume
amesstorff
 

Viewers also liked (20)

Morfología aplicada a la Sintaxis
Morfología aplicada a la SintaxisMorfología aplicada a la Sintaxis
Morfología aplicada a la Sintaxis
 
Reglas gramaticales de ortografía y puntuación
Reglas gramaticales de ortografía y puntuaciónReglas gramaticales de ortografía y puntuación
Reglas gramaticales de ortografía y puntuación
 
Portafolio.462 b ortografía
Portafolio.462 b ortografíaPortafolio.462 b ortografía
Portafolio.462 b ortografía
 
Ppt portafolio 2, ortografia facebook
Ppt portafolio 2, ortografia facebookPpt portafolio 2, ortografia facebook
Ppt portafolio 2, ortografia facebook
 
Acusativo
AcusativoAcusativo
Acusativo
 
Libros bachillerato
Libros bachilleratoLibros bachillerato
Libros bachillerato
 
Recursos de apoyo ELE
Recursos de apoyo ELERecursos de apoyo ELE
Recursos de apoyo ELE
 
Curso Online Como Mejorar La Ortografia Ultima VersióN
Curso Online Como Mejorar La Ortografia Ultima VersióNCurso Online Como Mejorar La Ortografia Ultima VersióN
Curso Online Como Mejorar La Ortografia Ultima VersióN
 
Latín i guia 11-12 bdi
Latín i  guia 11-12 bdiLatín i  guia 11-12 bdi
Latín i guia 11-12 bdi
 
Histori
HistoriHistori
Histori
 
06 bőke zsuzsi
06 bőke zsuzsi06 bőke zsuzsi
06 bőke zsuzsi
 
Proyecto de aula guavata
Proyecto de aula guavataProyecto de aula guavata
Proyecto de aula guavata
 
Módulo 8
Módulo 8Módulo 8
Módulo 8
 
Ppt portafolio 2, ortografia, Ligia Fabiola Monteros Portillo
Ppt portafolio 2, ortografia, Ligia Fabiola Monteros PortilloPpt portafolio 2, ortografia, Ligia Fabiola Monteros Portillo
Ppt portafolio 2, ortografia, Ligia Fabiola Monteros Portillo
 
Urgencias y emergencias i
Urgencias y emergencias iUrgencias y emergencias i
Urgencias y emergencias i
 
Presentación grupo 4
Presentación grupo 4Presentación grupo 4
Presentación grupo 4
 
Primera lección - Guten Tag, mein Name ist...
Primera lección - Guten Tag, mein Name ist...Primera lección - Guten Tag, mein Name ist...
Primera lección - Guten Tag, mein Name ist...
 
Visita madrid
Visita madridVisita madrid
Visita madrid
 
3 Deutsch 5 Wohn(t)räume
3 Deutsch  5 Wohn(t)räume3 Deutsch  5 Wohn(t)räume
3 Deutsch 5 Wohn(t)räume
 
Die Artikel
Die ArtikelDie Artikel
Die Artikel
 

Similar to Gramaticalatina 2014 15 (1)

Primera declinación
Primera declinaciónPrimera declinación
Primera declinación
Fsuarezc
 
Latinae declinationes
Latinae declinationesLatinae declinationes
Latinae declinationes
Óscar Ramos
 
El sustantivo
El sustantivoEl sustantivo
El sustantivo
patiyas
 

Similar to Gramaticalatina 2014 15 (1) (20)

3ª declinacion
3ª declinacion3ª declinacion
3ª declinacion
 
Formación del plural en español
Formación del plural en españolFormación del plural en español
Formación del plural en español
 
Expo..tema...3.1 expoo
Expo..tema...3.1 expooExpo..tema...3.1 expoo
Expo..tema...3.1 expoo
 
Expo..tema...3.1 expoo
Expo..tema...3.1 expooExpo..tema...3.1 expoo
Expo..tema...3.1 expoo
 
GramaticaIngles.pdf
GramaticaIngles.pdfGramaticaIngles.pdf
GramaticaIngles.pdf
 
3.ªdeclinación. Temas en consonante y temas en -i.
3.ªdeclinación. Temas en consonante y temas en -i.3.ªdeclinación. Temas en consonante y temas en -i.
3.ªdeclinación. Temas en consonante y temas en -i.
 
3ª declinación
3ª declinación3ª declinación
3ª declinación
 
3ª declinación
3ª declinación3ª declinación
3ª declinación
 
La tercera declinacion_o_declinacion_atematica
La tercera declinacion_o_declinacion_atematicaLa tercera declinacion_o_declinacion_atematica
La tercera declinacion_o_declinacion_atematica
 
Resumen
ResumenResumen
Resumen
 
Manual latín 2 16 17
Manual latín 2 16 17Manual latín 2 16 17
Manual latín 2 16 17
 
La quinta declinación latina
La quinta declinación latinaLa quinta declinación latina
La quinta declinación latina
 
Primera declinación
Primera declinaciónPrimera declinación
Primera declinación
 
Latinae declinationes
Latinae declinationesLatinae declinationes
Latinae declinationes
 
La segunda declinación latina
La segunda declinación latinaLa segunda declinación latina
La segunda declinación latina
 
Segunda declinacion gr
Segunda declinacion grSegunda declinacion gr
Segunda declinacion gr
 
Latín1diapos
Latín1diaposLatín1diapos
Latín1diapos
 
El sustantivo
El sustantivoEl sustantivo
El sustantivo
 
3 DeclinacióN
3 DeclinacióN3 DeclinacióN
3 DeclinacióN
 
Nueva ortografía
Nueva ortografíaNueva ortografía
Nueva ortografía
 

More from maisaguevara

More from maisaguevara (20)

Libro Naves negras ante Troya
Libro Naves negras ante TroyaLibro Naves negras ante Troya
Libro Naves negras ante Troya
 
Guía de lectura Naves negras ante Troya
Guía de lectura Naves negras ante TroyaGuía de lectura Naves negras ante Troya
Guía de lectura Naves negras ante Troya
 
Ficha de lectura GUÁRDATE DE LOS IDUS
Ficha de lectura GUÁRDATE DE LOS IDUSFicha de lectura GUÁRDATE DE LOS IDUS
Ficha de lectura GUÁRDATE DE LOS IDUS
 
Ejercicios griego 1 (14 10-19)
Ejercicios griego 1 (14 10-19)Ejercicios griego 1 (14 10-19)
Ejercicios griego 1 (14 10-19)
 
Ejercicios conjugacion verbal tema presente
Ejercicios conjugacion verbal tema presente Ejercicios conjugacion verbal tema presente
Ejercicios conjugacion verbal tema presente
 
Ejercicios verbos 8 10-19
Ejercicios verbos 8 10-19Ejercicios verbos 8 10-19
Ejercicios verbos 8 10-19
 
Diccionario griego-espanol helade
Diccionario griego-espanol heladeDiccionario griego-espanol helade
Diccionario griego-espanol helade
 
CUADERNO DE LATÍN 1º BACHILLERATO
CUADERNO DE LATÍN 1º BACHILLERATOCUADERNO DE LATÍN 1º BACHILLERATO
CUADERNO DE LATÍN 1º BACHILLERATO
 
Cuadro declinaciones
Cuadro declinacionesCuadro declinaciones
Cuadro declinaciones
 
Ejercicios 30 10-19
Ejercicios 30 10-19 Ejercicios 30 10-19
Ejercicios 30 10-19
 
Gramatica griega ies gomez pereira
Gramatica griega ies gomez pereiraGramatica griega ies gomez pereira
Gramatica griega ies gomez pereira
 
Gramatica griega 2019 20
Gramatica griega 2019 20Gramatica griega 2019 20
Gramatica griega 2019 20
 
Cuestionario video grandes civilizaciones
Cuestionario video grandes civilizacionesCuestionario video grandes civilizaciones
Cuestionario video grandes civilizaciones
 
Cuestionario video grandes civilizaciones
Cuestionario video grandes civilizacionesCuestionario video grandes civilizaciones
Cuestionario video grandes civilizaciones
 
Reglas evolucion fonetica
Reglas evolucion foneticaReglas evolucion fonetica
Reglas evolucion fonetica
 
Ejercicios evolucion fonetica
Ejercicios evolucion foneticaEjercicios evolucion fonetica
Ejercicios evolucion fonetica
 
Fabula 16 ESOPO
Fabula 16 ESOPOFabula 16 ESOPO
Fabula 16 ESOPO
 
Trabajo ejercito romano 2º ESO
Trabajo ejercito romano 2º ESOTrabajo ejercito romano 2º ESO
Trabajo ejercito romano 2º ESO
 
GUIA DE LECTURA CANTOS IX Y XII DE LA ODISEA
GUIA DE LECTURA CANTOS IX Y XII DE LA ODISEAGUIA DE LECTURA CANTOS IX Y XII DE LA ODISEA
GUIA DE LECTURA CANTOS IX Y XII DE LA ODISEA
 
Canto ix el_ciclope
Canto ix el_ciclopeCanto ix el_ciclope
Canto ix el_ciclope
 

Recently uploaded

2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx
2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx
2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx
RigoTito
 
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdfProyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
patriciaines1993
 
FORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURA
FORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURAFORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURA
FORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURA
El Fortí
 
NUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdf
NUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdfNUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdf
NUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdf
UPTAIDELTACHIRA
 
Concepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptx
Concepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptxConcepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptx
Concepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptx
Fernando Solis
 

Recently uploaded (20)

LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptxLA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
LA LITERATURA DEL BARROCO 2023-2024pptx.pptx
 
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO .pptx
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO   .pptxINSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO   .pptx
INSTRUCCION PREPARATORIA DE TIRO .pptx
 
2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx
2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx
2 REGLAMENTO RM 0912-2024 DE MODALIDADES DE GRADUACIÓN_.pptx
 
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdfProyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
Proyecto de aprendizaje dia de la madre MINT.pdf
 
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdfTema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
Tema 8.- PROTECCION DE LOS SISTEMAS DE INFORMACIÓN.pdf
 
Interpretación de cortes geológicos 2024
Interpretación de cortes geológicos 2024Interpretación de cortes geológicos 2024
Interpretación de cortes geológicos 2024
 
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcciónEstrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
 
FORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURA
FORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURAFORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURA
FORTI-MAYO 2024.pdf.CIENCIA,EDUCACION,CULTURA
 
PIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonables
PIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonablesPIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonables
PIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonables
 
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
 
NUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdf
NUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdfNUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdf
NUEVAS DIAPOSITIVAS POSGRADO Gestion Publica.pdf
 
2024 KIT DE HABILIDADES SOCIOEMOCIONALES.pdf
2024 KIT DE HABILIDADES SOCIOEMOCIONALES.pdf2024 KIT DE HABILIDADES SOCIOEMOCIONALES.pdf
2024 KIT DE HABILIDADES SOCIOEMOCIONALES.pdf
 
Supuestos_prácticos_funciones.docx
Supuestos_prácticos_funciones.docxSupuestos_prácticos_funciones.docx
Supuestos_prácticos_funciones.docx
 
SESION DE PERSONAL SOCIAL. La convivencia en familia 22-04-24 -.doc
SESION DE PERSONAL SOCIAL.  La convivencia en familia 22-04-24  -.docSESION DE PERSONAL SOCIAL.  La convivencia en familia 22-04-24  -.doc
SESION DE PERSONAL SOCIAL. La convivencia en familia 22-04-24 -.doc
 
Concepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptx
Concepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptxConcepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptx
Concepto y definición de tipos de Datos Abstractos en c++.pptx
 
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptxMedición del Movimiento Online 2024.pptx
Medición del Movimiento Online 2024.pptx
 
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
Tema 17. Biología de los microorganismos 2024
 
Unidad 3 | Metodología de la Investigación
Unidad 3 | Metodología de la InvestigaciónUnidad 3 | Metodología de la Investigación
Unidad 3 | Metodología de la Investigación
 
Infografía EE con pie del 2023 (3)-1.pdf
Infografía EE con pie del 2023 (3)-1.pdfInfografía EE con pie del 2023 (3)-1.pdf
Infografía EE con pie del 2023 (3)-1.pdf
 
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdfSELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
SELECCIÓN DE LA MUESTRA Y MUESTREO EN INVESTIGACIÓN CUALITATIVA.pdf
 

Gramaticalatina 2014 15 (1)

  • 1. CURSO 2014-15 GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA SINTAXIS
  • 2. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 1 | P á g i n a LLLOOOSSS CCCAAASSSOOOSSS LLLAAATTTIIINNNOOOSSS 1 Indica la persona o cosa a la que se dirige la palabra y aparece entre comas. 2 El dativo con la función de CC es bastante menos frecuente que con la de CI. 3 Solo llevan locativo los nombres propios de lugar menor en singular (aldeas, pueblos, ciudades e islas pequeñas), algunos nombres comunes (domus “casa”, humus “suelo, tierra”, rus “campo”) y un nombre propio de lugar mayor (Aegyptus “Egipto”). NOMBRE FUNCIÓN ¿LLEVA PREPOSICIÓN EN LATÍN? TRADUCCIÓN EN CASTELLANO Nominativo Sujeto, atributo, predicativo del sujeto, aposición del sujeto No Sin preposición Vocativo1 Apelativa, llamadas, invocaciones No Sin preposición Acusativo CD, predicativo del CD, aposición del CD No Sin preposición, salvo personas (A) CC Sí y No Con preposición Sujeto de un infinitivo No Sin preposición Genitivo Complemento del nombre No DE Dativo CI No A, PARA CC2 (finalidad, dirección, agente) No A, PARA, POR Ablativo CC Sí y No Con la prepos. que lleve en latín; si no la lleva se pondrá: CON, DE, EN, POR o SEGÚN Sujeto de un participio No Sin preposición Locativo3 CC de Lugar en donde No En
  • 3. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 2 | P á g i n a LLLAAASSS DDDEEECCCLLLIIINNNAAACCCIIIOOONNNEEESSS LLLAAATTTIIINNNAAASSS 11ª yy 22ª DDEECCLLIINNAACCIIOONNEESS 1ª DECLINACIÓN 2ª DECLINACIÓN -A,-AE -US/-ER -I (masc.) -UM,-I (neutro) SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT A AE US/ER I UM A VOCATIVO A AE E/ER I UM A ACUSAT. AM AS UM OS UM A GENITIVO AE ARUM I ORUM I ORUM DATIVO AE IS O IS O IS ABLATIVO A IS O IS O IS 1ª Declinación o declinación de tema en –a.  La mayoría de los sustantivos de esta declinación son de género femenino, excepto los nombres de varón: Seneca, Senecae; o aquellos que indican oficios que se supone son de varones: agricola, agricolae; o algunos nombres de plantas. 2ª declinación Esta declinación tiene sustantivos masculinos, femeninos y neutros. En la segunda declinación encontramos distintas desinencias para el nominativo singular. Éstas son:  –us: Son por lo general masculinos, hay algunos femeninos como los nombres de árboles y por qué: pues porque los árboles dan fruto así como las mujeres tienen hijos.  -um: Son todos de género neutro. Esta desinencia se mantiene en el nom. voc. y acu. Singular.  -er: Son todos masculinos. Los hay de dos tipos: Los que mantienen –er en todos los casos: puer, pueri y los que solo la tienen en el nom. sing y en el resto de casos la pierden: ager, agri.  -ir: Se declina igual que los sustantivos acabados en –er y sólo hay uno que es: vir, viri.
  • 4. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 3 | P á g i n a 33ª DDEECCLLIINNAACCIIOONN CARACTERÍSTICAS PARISÍLABOS Igual nº de sílabas en Nom y Gen. TEMAS EN -I  Abl. Sing.mas/fem= e  Abl.sing.neutro= i  G. pl mas/fem/neutro = ium IMPARISÍLABOS Distinto nº de sílabas en Nom y Gen. TEMAS EN CONSONANTE  Abl. Sing.mas/fem/ne = e  G. pl mas/fem/neutro = um  Raíz acabada en 1 CONS. TEMAS MIXTOS  Abl. Sing.mas/fem/ne = e  G. pl mas/fem/neutro = Ium  Raíz acabada en 2 CONS. TEMAS EN CONSONANTE - IMPARISÍLABOS 3ª DECLINACIÓN - TEMAS EN CONSONANTE OCLUSIVA  Distinto número de sílabas en Nominativo y Genitivo  Raíz terminada en una sola consonante LABIALES(B,P,F) DENTALES (D,T,Z) GUTURALES (G,C,J) SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT BS.PS ES DS,TS>S ES GS,CS>X ES VOCATIVO BS, PS ES DS,TS>S ES GS,CS>X ES ACUSAT. EM ES EM ES EM ES GENITIVO IS UM IS UM IS UM DATIVO I IBUS I IBUS I IBUS ABLATIVO E IBUS E IBUS E IBUS
  • 5. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 4 | P á g i n a 3ª DECLINACIÓN - TEMAS EN CONSONANTE NASAL - LÍQUIDA SILBANTE TEMAS EN CONSONANTE NASAL  Las palabras terminadas en N pierden la N en el Nominativo y Vocativo de singular cuando son masculinas y femeninas. Cuando son neutras la mantienen.  Las palabras terminadas en m añaden al nominativo y Vocativo de singular una S, apareciendo únicamente una palabra de este tipo HIEMS, HIEMIS, de género masculino. TEMAS EN N(M-F) TEMAS EN N (N) TEMAS EN MS SING PLUR SING PLUR SING PLUR NOM - ES - A S ES VOC - ES - A S ES ACUS EM ES - A EM ES GENIT IS UM IS UM IS UM DATIV I IBUS I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS E IBUS E IBUS TEMAS EN CONSONANTE LÍQUIDA (L, R)  Las palabras terminadas en L no añaden nada para formar el Nominativo y Vocativo singular.  Las palabras terminadas en R no añaden ningún morfema para formar el Nominativo y Vocativo de singular si son masculinas y femeninas. Si son palabras neutras cambian la R por S en Nominativo, Vocativo y Acusativo de singular. MASC - FEMEN NEUTROS SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT - ES - A VOCATIV - ES - A ACUSAT EM ES - A GENITIVO IS UM IS UM DATIVO I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS E IBUS
  • 6. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 5 | P á g i n a TEMAS EN VOCAL O TEMAS EN -I PARISÍLABOS  Igual número de sílabas en Nominativo y Genitivo.  Ablativo de singular en E para los masculinos y femeninos  Ablativo de singular en I para los neutros  Genitivo de plural en IUM. MASC - FEMEN NEUTROS SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT IS ES E IA VOCAT IS ES E IA ACUSAT EM ES E IA GENITIVO IS IUM IS IUM DATIVO I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS I IBUS  Distinto número de sílabas en Nominativo y Genitivo  Raíz terminada en dos consonantes  Ablativo singular en E  Genitivo plural en IUM  En singular se declina como un tema en consonante y en plural como un tema en I. MASC - FEMEN NEUTROS SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT S ES - IA VOCAT S ES - IA ACUSAT EM ES - IA GENITIVO IS IUM IS IUM DATIVO I IBUS I IBUS ABLAT E IBUS E IBUS 3ª DECLINACIÓN: TEMAS MIXTOS
  • 7. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 6 | P á g i n a PARTICULARIDADES DE LA 3ª DECLINACIÓN ● Particularidades referidas al número: - Hay palabras que solo tienen singular, como Hispalis-is, Sevilla, Neapolis-is, Nápoles, Barcino-is, Barcelona, Tiberis-is, el Tíber, etc. - Hay también palabras que solo se declinan en plural (son los llamados pluralia tantum) y, por tanto, se enuncian en plural (con el nom. pl. y el gen. pl.), tales como Manes-ium (los Manes), Penates-ium (los Penates), viscera-um (las vísceras), moenia-ium (las murallas), etc. - Hay palabras que pueden cambiar de significado al pasar del singular al plural, tales como finis-is (fin, límite) y fines-ium (el territorio), pars-rtis (la parte) y partes-ium (los partidos políticos, los papeles -que uno representa-), sors -rtis (la suerte) y sortes-ium (el oráculo) o aedes-is (el templo) y aedes-ium (la casa). ● Particularidades referidas al caso: - Algunos imparisílabos normales tienen su genitivo plural terminado en -ium, como si hubieran sido parisílabos: dos dotis, la dote, (dotium); nix nivis, la nieve, (nivium); fraus fraudis, el engaño, (fraudium); ius iuris, el derecho, (iurium) o lis litis, el litigio, (litium). - Declinación de palabras especiales: Vis (Vis) (f.), la fuerza: Singular Plural Castellano Nom. vis vires la fuerza Voc. vis vires ¡fuerza! Ac. vim vires la fuerza Gen. vis virium de la fuerza Dat. vi viribus a/para la fuerza Abl. vi viribus con/de/en/por/según la fuerza bos bovis (m. y f.), el buey, la vaca: Singular Plural Castellano Nom. bos boves el buey Voc. bos boves ¡buey! Ac. bovem boves el buey Gen. bovis bovum/ boum del buey Dat. bovi bobus/ bubus a/para el buey Abl. bove bobus/ bubus con/de/en/por/según el buey vas vasis (n.), el vaso: Singular Plural Castellano Nom. vas vasa el vaso Voc. vas vasa ¡vaso! Ac. vas vasa el vaso Gen. vasis vasorum del vaso Dat. vasi vasis a/para el vaso Abl. vase vasis con/de/en/por/según el vaso
  • 8. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 7 | P á g i n a Iuppiter Iovis (m.), Júpiter: Singular Castellano Nom. Iuppiter Júpiter Voc. Iuppiter ¡Júpiter! Ac. Iovem a Júpiter Gen. Iovis de Júpiter Dat. Iovi a/para Júpiter Abl. Iove con/de/en/por/según Júpiter iter itineris (n.), el camino: Singular Plural Castellano Nom. iter itinera el camino Voc. iter itinera ¡camino! Ac. iter itinera el camino Gen. itineris itinerum del camino Dat. itineri itineribus a/para el camino Abl. itinere itineribus con/de/en/por/según el camino sus suis (m. y f.), el cerdo, la cerda: Singular Plural Castellano Nom. sus sues el cerdo Voc. sus sues ¡cerdo! Ac. suem sues el cerdo Gen. suis suum del cerdo Dat. sui suibus/ subus a/para el cerdo Abl. sue suibus/ subus con/de/en/por/según el cerdo MASC - FEMEN NEUTROS SINGULAR PLURAL SINGULAR PLURAL NOMINAT US US U UA VOCAT US US U UA ACUSAT UM US U UA GENITIVO US UUM US UUM DATIVO UI IBUS UI IBUS ABLAT U IBUS U IBUS 4ª DECLINACIÓN
  • 9. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 8 | P á g i n a MASC - FEMEN SINGULAR PLURAL NOMINAT ES ES VOCAT ES ES ACUSAT EM ES GENITIVO EI ERUM DATIVO EI EBUS ABLAT E EBUS 5ª DECLINACIÓN
  • 10. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 9 | P á g i n a LOS ADJETIVOS LATINOS ADJETIVOS DE TRES TERMINACIONES -us, -a, -um -er, -a, -um SINGULAR PLURAL MASC FEM NEUT MASC FEM NEUT 2ª DECL 1ª DECL 2ª DECL 2º DECL 1ª DECL 2ª DECL US/ER A UM I AE A NOMIN US/ER A UM I AE A VOCAT E/ER A UM I AE A ACUSAT UM AM UM OS AS A GENIT I AE I ORUM ARUM ORUM DATIVO O AE O IS IS IS ABLAT O A O IS IS IS Primera clase Segunda clase 3 terminaciones -US/ER, -A, -UM 3 terminaciones -ER, -IS, -E (T. I) 2 terminaciones -IS, -E (T. I) 1 terminación -NS, -NTIS (T. MIXTO) -X, -CIS T. I) m. f. n. m. f. n. m.f. n. m.f.n. m.f.n. ENUNCIADO US/ER A UM ER IS E IS E NS/X NS/X Cons. Cons. DECLINACIÓN 2ª 1ª 2ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª 3ª CASOS Singular Singular NOMINATIVO. -us -er -a -um -er -is -e -is -e -ns/-x -ns/-x Cons. Cons. VOCATIVO -e -er -a -um -er -is -e -is -e -ns/-x -ns/-x Cons. Cons. ACUSATIVO -um -am -um -em -em -e -em -e -em -ns/-x -em Cons. GENITIVO -i -ae -i -is -is -is -is -is -is -is -is -is DATIVO -o -ae -o -i -i -i -i -i -i -i -i -i ABLATIVO -o -a -o -i -i -i -i -i -i/-e -i/-e -e -e CASOS Plural Plural NOMINATIVO. -i -ae -a -es -es -ia -es -ia -es -ia -es -a VOCATIVO -i -ae -a -es -es -ia -es -ia -es -ia -es -a ACUSATIVO -os -as -a -es -es -ia -es -ia -es -ia -es -a GENITIVO -orum -arum -orum -ium -ium -i -ium -ium -i -ium -ium -i -ium -um -um DATIVO -is -is -is -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus ABLATIVO -is -is -is -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus -ibus
  • 11. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 10 | P á g i n a ADJETIVOS DE 2 TERMINACIONES -is, -e SINGULAR PLURAL MASC - FEM NEUTRO MASC - FEM NEUTRO 3ª DECLIN. TEMAS EN -I -IS -E -ES -IA NOMINAT IS E ES IA VOCATIVO IS E ES IA ACUSATIVO EM E ES IA GENITIVO IS IS IUM IUM DATIVO I I IBUS IBUS ABLATIVO I I IBUS IBUS ADJETIVOS DE 1 TERMINACIÓN -variable, -is ACABADOS EN C, L TEMAS EN -I SINGULAR PLURAL MASC - FEM NEUTRO MASC - FEM NEUTRO NOMINAT X,L X,L ES IA VOCATIVO X,L X,L ES IA ACUSATIVO EM X,L ES IA GENITIVO IS IS IUM IUM DATIVO I I IBUS IBUS ABLATIVO I I IBUS IBUS ACABADOS EN OTRA CONSONANTE TEMA EN CONSONANTE SINGULAR PLURAL MASC - FEM NEUTRO MASC - FEM NEUTRO NOMINAT S S ES A VOCATIVO S S ES A ACUSATIVO EM S ES A GENITIVO IS IS UM UM DATIVO I I IBUS IBUS ABLATIVO E E IBUS IBUS
  • 12. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 11 | P á g i n a ACABADOS EN NS, NTIS TEMAS MIXTOS SINGULAR PLURAL MASC - FEM NEUTRO MASC -FEM NEUTRO NOMINAT NS NS NTES NTIA VOCATIVO NS NS NTES NTIA ACUSATIVO NTEM NS NTES NTIA GENITIVO NTIS NTIS NTIUM NTIUM DATIVO NTI NTI NTIBUS NTIBUS ABLATIVO NTE/NTI NTE/NTI NTIBUS NTIBUS
  • 13. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 12 | P á g i n a • POSITIVO • (adj. normal) GRADOS DEL ADJETIVO POSITIVO (Adj. normal) COMPARATIVO (Comparación de dos términos) SUPERLATIVO (Grado sumo) INFERIORIDAD SUPERIORIDAD IGUALDAD Es el que nos da el enunciado del adjetivo normal. ALTUS, ALTA, ALTUM FORTIS, FORTE FELIX, FELICIS PRUDENS, PRUDENTIS MAGIS + adj. positivo + QUAM El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C Antonius magis altus quam Lucius est ADJ en grado comparativo + QUAM El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C. Antonius altior quam Lucius est ADJ en grado comparativo + QUAM El 2º T.C. va en Ablativo. Antonius altior Lucio est Raíz del adjetivo en grado positivo más -IOR, -IUS, declinándose como un sustantivo de la tercera declinación de tema en consonante: ALT-IOR, ALT-IUS FORT-IOR, FORT-IUS FELIC-IOR, FELIC-IUS PRUDENT-IOR, PRUDENT-IUS MINUS + adj. positivo + QUAM El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C. Antonius minus altus quam Lucius est TAM+ adj. positivo + QUAM El 2º T.C. va en el mismo caso que el 1º T.C. Antonius tam altus quam Lucius est Raíz del adj. positivo + ISSIMUS, ISSIMA, ISSIMUS Raíz del adj. positivo + RIMUS, RIMA, RIMUM Raíz del adj. positivo + LIMUS, LIMA, LIMUM ALT-ISSIMUS, ISSIMA, ISSIMUM FACIL-LIMUS, LIMA, LIMUM PULCHER-RIMUS, RIMA, RIMUM
  • 14. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 13 | P á g i n a FORTIS, FORTE: COMPARATIVO FORT-IOR, FORT-IUS Singular Plural Masculino/femenino Neutro Masculino/femenino Neutro Nominativo Fort-ior Fort-ius Fort-iores Fort-iora Vocativo Fort-ior Fort-ius Fort-iores Fort-iora Acusativo Fort-iorem Fort-ius Fort-iores Fort-iora Genitivo Fort-ioris Fort-iorum Dativo Fort-iori Fort-ioribus Ablativo Fort-iore Fort-ioribus
  • 15. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 14 | P á g i n a ADVERBIOS Los adverbios latinos poseen los mismos grados que el adjetivo, ya que muchos de ellos provienen de un adjetivo. Se forma con la raíz del adj. en grado positivo más -E: altus, alta, altum---------alt-e fortis, forte--------------fort-e felix, felicis--------------felic-e Se forma con la raíz del adj. en grado positivo más –IUS altus, alta, altum------alt-ius fortis, forte-------------fort-ius felix, felicis-------------felic-ius POSITIVO COMPARATIVO POSITIVO SUPERLATIVO Se forma con la raíz del adj. en grado positivo más –ISSIME altus, alta, altum------alt-issime fortis, forte------------fort-issime felix, felicis------------felic-issime
  • 16. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 15 | P á g i n a PRONOMBRES PRONOMBRES ADJETIVOS DEMOSTRATIVOS HIC, HAEC, HOC: ESTE, ESTA, ESTO MASC. FEM. NEUTR MASC. FEM. NEUTR. NOM. HIC HAEC HOC HI HAE HAEC VOC. HIC HAEC HOC HI HAE HAEC ACUS. HUNC HANC HOC HOS HAS HAEC GENIT. HUIUS HUIUS HUIUS HORUM HARUM HORUM DAT. HUIC HUIC HUIC HIS HIS HIS ABLAT. HOC HAC HOC HIS HIS HIS ISTE, ISTA, ISTUD: ESE, ESA, ESO MASC. FEM. NEUTR. MASC. FEM. NEUTR. NOM. ISTE ISTA ISTUD ISTI ISTAE ISTA VOC. ISTE ISTA ISTUD ISTI ISTAE ISTA ACUS. ISTUM ISTAM ISTUD ISTOS ISTAS ISTA GENIT. ISTIUS ISTIUS ISTIUS ISTORUM ISTARUM ISTORUM DAT. ISTI ISTI ISTI ISTIS ISTIS ISTIS ABLAT. ISTO ISTA ISTO ISTIS ISTIS ISTIS ILLE, ILLA, ILLUD: AQUEL, AQUELLA, AQUELLO MASC. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. ILLE ILLA ILLUD ILLI ILLAE ILLA VOC. ILLE ILLA ILLUD ILLI ILLAE ILLA ACUS. ILLUM ILLAM ILLUD ILLOS ILLAS ILLA GENIT. ILLIUS ILLIUS ILLIUS ILLORUM ILLARUM ILLORUM DAT. ILLI ILLI ILLI ILLIS ILLIS ILLIS ABLAT. ILLO ILLA ILLO ILLIS ILLIS ILLIS IS, EA, ID: ESE, ESA, ESO (EL, LA, LO) MAS. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. IS EA ID II/EI EAE EA VOCT. IS EA ID II/EI EAE EA ACUS. EUM EAM ID EOS EAS EA GENIT. EIUS EIUS EIUS EORUM EARUM EORUM DAT. EI EI EI IIS/EIS IIS/EIS IIS/EIS ABLAT. EO EA EO IIS/EIS IIS/EIS IIS/EIS
  • 17. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 16 | P á g i n a IDEM, EADEM, IDEM (EL MISMO, LA MISMA, LO MISMO) MAS. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. IDEM EADEM IDEM IIDEM EAEDEM EADEM VOCT. ----- ----- ----- ----- ----- ----- ACUS. EUNDEM EAMDEM IDEM EOSDEM EASDEM EADEM GENIT. EIUSDEM EIUSDEM EIUSDEM EORUNDEM EARUNDEM EORUNDEM DAT. EIDEM EIDEM EIDEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM ABLAT. EODEM EADEM EODEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM EISDEM/IISDEM IPSE, IPSA, IPSUM (ÉL MISMO, ELLA MISMA, LO MISMO) MAS. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. IPSE IPSA IPSUM IPSI IPSAE IPSA VOCT. ------ ------ ------ ------ ------ ------ ACUS. IPSUM IPSOS IPSAS IPSA GENIT. IPSIUS IPSIUS IPSIUS IPSORUM IPSARUM IPSORUM DAT. IPSI IPSI IPSI IPSIS IPSIS IPSIS ABLAT. IPSO IPSA IPSO IPSIS IPSIS IPSIS PRONOMBRE RELATIVO QUI, QUAE, QUOD: EL CUAL, LA CUAL, LO CUAL MASC. FEM. NEUT. MASC. FEM. NEUT. NOM. QUI QUAE QUOD QUI QUAE QUAE VOC. QUI QUAE QUOD QUI QUAE QUAE ACUS. QUEM QUAM QUOD QUOS QUAS QUAE GENIT. CUIUS CUIUS CUIUS QUORUM QUARUM QUORUM DAT. CUI CUI CUI QUIBUS QUIBUS QUIBUS ABLAT. QUO QUA QUO QUIBUS QUIBUS QUIBUS RONOMBRES PERSONALES EGO: YO TU: TU SE: EL NOMINATIVO EGO NOS TU VOS VOCATIVO EGO NOS TU VOS SE SE ACUSATIVO ME NOS TE VOS SE SE GENITIVO MEI NOSTRUM TUI VESTRUM SUI SUI DATIVO MIHI NOBIS TIBI VOBIS SIBI SIBI ABLATIVO ME NOBIS TE VOBIS SE SE
  • 18. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 17 | P á g i n a LA CONJUGACIÓN VERBAL LATINA El enunciado de los verbos latinos se compone de las siguientes formas: 1ª PERS. SING. PRESENTE 2ª PERS. SING. PRESENTE INFINITIVO 1ª PERS. SING. PRET. PERFECTO SUPINO 1ª CONJUGACIÓN AMO AMAS AMARE AMAVI AMATUM 2ª CONJUGACIÓN MONEO MONES MONERE MONUI MONITUM 3ª CONJUGACIÓN LEGO LEGIS LEGERE LEGI LECTUM MIXTA CAPIO CAPIS CAPERE CEPI CAPTUM 4ª CONJUGACIÓN AUDIO AUDIS AUDIRE ADUDIVI AUDITUM LOS TEMAS VERBALES TEMA DE PRESENTE En la 1ª conj: segunda forma del enunciado menos la desinencia personal S: AMA- En el resto de las conjugaciones: primera forma del enunciado menos la desinencia personal O: MONE-, LEG-, CAPI-, VENI- TEMA DE PASADO En todas las conjugaciones la cuarta forma del enunciado menos I: AMAV-, MONU-, LEG-, CEP-, VEN- TEMA DE SUPINO En todas las conjugaciones la quinta forma del enunciado menos UM: AMAT-, MONIT-, LECT-, CAPT-, VENT- Para distinguir la 2ª, 3ª y mixta conjugaciones se toma el tema de presente de la siguiente manera:  Cuando el tema de presente acaba en E se trata de la 2ª conjugación  Cuando el tema de presente acaba en CONSONANTE se trata de la 3ª conjugación  Cuando el tema de presente acaba en I se trata de la mixta DESINENCIAS PERSONALES VOZ ACTIVA, VOZ PASIVA, PRET. PERF. IND VOZ ACTIVA VOZ PASIVA PRET. PERF.IND 1ª PERS. SING O/M OR/R I 2ª PERS. SING S RIS ISTI 3ª PERS. SING T TUR IT 1ª PERS. PLUR MUS MUR IMUS 2ª PERS. PLUR TIS MINI ISTIS 3ª PERS. PLUR NT NTUR ERUNT/ERE
  • 19. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 18 | P á g i n a MORFEMAS VERBALES INDICATIVO SUBJUNTIVO T. PRESENTE PRESENTE sin morfema E (1ª) A (2ª,3ª,4ª,M) PRET. IMPERF. BA RE FUT. IMPERF. BO/BI/BU (1ª/2ª) A/E ( 3ª,4ª,M) ---------- T. PASADO PRET. PERFEC. I, ISTI, IT… ERI PRET. PLUSC. ERA ISSE FUT. PERFEC. ERO/ERI ---------- PARTICIPIOS ACTIVA PASIVA PRESENTE T. Pres + NS, NTIS (1ª) T. Pres + E + NS,NTIS (-) ---------- PASADO ------------- T. Supino + US, A, UM FUTURO T. Supino + URUS, URA, URUM T.Pres + NDUS, NDA, NDUM (1ª, 2ª) T.Pres + E + NDUS, NDA, NDUM (3ª, M, 4ª) INFINITIVOS ACTIVA PASIVA PRESENTE T.Pres + RE (1ª,2ª) T.Pres + E + RE (3ª, M, 4ª) T.Pres + RI(1ª, 2ª,4ª) T.Pres + I (3ª,m) PASADO T.Pasado + ISSE Part. Pasado Pasivo en Acus + ESSE FUTURO Part. Fut. Act. En Acus+ESSE Part. Futuro Pasivo en Ac. + ESSE
  • 20. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 19 | P á g i n a TEMA DE PRESENTE, ACTIVA Y PASIVA PRIMERA CONJUGACIÓN INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE - Ø - Des. Pers. T.PRESENTE con E – Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE - BA- Des. Pers. T.PRESENTE - RE- Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE - BO(bis..., bunt) – Des. Pers. SEGUNDA CONJUGACIÓN INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE - Des. Pers. T.PRESENTE – A – Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE- BA – Des. Pers. T.PRESENTE - RE- Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE – Bo(is..unt) – Des. Pers. TERCERA CONJUGACIÓN Y MIXTA INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE – i(u) – Des. Pers. T.PRESENTE - A – Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE – e - BA – Des. Pers. T.PRESENTE - RE- Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE - A(1º sg) , E - Des. Pers. CUARTA CONJUGACIÓN INDICATIVO SUBJUNTIVO PRESENTE T.PRESENTE - Des. Pers. (unt) T.PRESENTE - A - Des. Pers. IMPERFECTO T.PRESENTE - e - BA - Des. Pers. T.PRESENTE - RE - Des. Pers. FUTURO IMPERFECTO T.PRESENTE - A(1ª sg.), E – Des. Pers. TEMA DE PRETÉRITO VOZ ACTIVA INDICATIVO SUBJUNTIVO PERFECTO T. Perf. - Term. Perf. T. Perf. – ERI – Term. Act. PLUSQUAMPER. T. Perf. - ERA - Term. Act. T. Perf. – ISSE – Term. Act. FUTURO PERFECTO T. Perf. – ER- / -ERI – Term. Act.
  • 21. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 20 | P á g i n a TEMA DE PRETÉRITO VOZ PASIVA Como en la voz pasiva del castellano consta de dos partes, el participio de pretérito en nominativo y el verbo SUM. El participio de pretérito se forma a partir del tema de supino, añadiéndole las terminaciones propias de los adjetivos del tipo BONUS - A -UM, para el singular e –I -AE -A para las formas del plural. Los tiempos del verbo SUM corresponden al tema de presente según este esquema:  Pretérito perfecto..........................Presente (indicativo o subjuntivo) del verbo SUM  Pluscuamperfecto...........................Imperfecto ( “ o “ ) “ “  Futuro perfecto...............................Futuro imperfecto “ “ Aunque en el latín aparezca el presente, imperfecto o futuro, la traducción correspondiente al castellano es la del pretérito perfecto, pluscuamperfecto y futuro perfecto respectivamente. INDICATIVO SUBJUNTIVO Perfecto Plusq. Futuro Perfecto Plusq. Sum Eram ero Sim Essem Curatus -a-um Es Eras eris Sis Essem Est Erat erit Sit Esset Sumus Eramus erimus simus Essemus Curati –ae –a Estis Eratis eritis Sitis Essetis Sunt Erant erunt Sint Essent
  • 22. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 21 | P á g i n a VERBO SUM Y COMPUESTOS Enunciado: sum, es, esse, fui Significado: ser, estar, haber o existir TEMA DE PRESENTE INDICATIVO SUBJUNTIVO IMPERATIVO Presente Imperfecto Futuro Presente Imperfecto Presente Futuro Sum Eram Ero Sim Essem Es Eras Eris Sis Esses Es Esto Est Erat Erit Sit Esset Esto Sumus Eramus Erimus Simus Essemus Estis Eratis Eritis Sitis Essetis Este Estote Sunt erant Erint Sint Essent Sunto El SISTEMA DE PERFECTO o TIEMPOS COMPUESTOS se construye de forma regular sobre el tema fu-: TEMA DE PERFECTO INDICATIVO SUBJUNTIVO Pret. perfecto Pret. pluscuamperfecto Fut. perfecto Pret. perfecto Pret. pluscuamperfecto Fui Fueram Fuero Fuerim Fuissem Fuisti Fueras Fueris Fueris Fuisses Fuit Fuerat Fuerit Fuerit Fuisset Fuimus Fueramus Fuerimus Fuerimus Fuissemus Fuistis Fueratis Fueritis Fueritis Fuissetis Fuerunt/fuere Fuerant Fuerint Fuerint Fuissent
  • 23. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 22 | P á g i n a COMPUESTOS DE SUM Todos los verbos compuestos de sum se conjugan igual que el sum, pero anteponiéndole el preverbio que lleven, excepto tres: absum, prosum y possum. A continuación tienes una pequeña lista de compuestos de sum; para retener su significado fíjate bien en el sentido de los preverbios: ab indica separación, ad proximidad, de sustracción, in lugar en donde, pro en defensa de, ob enfrente de, etc.: 1. adsum ades adesse adfui: estar presente, estar cerca, llegar, presentarse; con dativo, ayudar. 2. desum dees deesse defui: estar de menos, faltar 3. insum ines inesse infui: estar en, hallarse 4. obsum obes obesse obfui: estar enfrente de, oponerse, perjudicar. 5. praesum praees praeesse praefui: estar al frente de, presidir, mandar 6. subsum subes subesse subfui: estar debajo, estar oculto, estar ceca. 7. supersum superes superesse superfui: estar de más, sobrar, sobrevivir. Así si queremos conjugar cualquiera de estos verbos solo tendremos que poner el tiempo del sum y añadirle el preverbio correspondiente. Por ejemplo: presente de indicativo del desum, pret. imperf. de subj. del insum o pret. plusc. de ind. del adsum: pres.ind. desum pret.imperf.subj. insum pret.plusc.ind. adsum de-sum in-essem ad-fueram de-es in-esses ad-fueas de-est in-esset ad-fuerat de-sumus in-essemus ad-fueramus de-estis in-essetis ad-fueratis de-sunt in-essent ad-fuerant
  • 24. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 23 | P á g i n a PARTICULARIDAD DE ALGUNOS VERBOS COMPUESTOS DE SUM - El absum abes abesse afui tiene una sola peculiaridad: en los tiempos del sistema de perfecto el preverbio es a- en vez de ab-. - El prosum prodes prodesse profui, estar a favor de, favorecer, aprovechar, servir, está compuesto del preverbio prod- y tiene la siguiente peculiaridad: pierde la -d- de prod- ante cualquier consonante; así, por ejemplo, veamos la diferencia que hay entre el presente de ind. y el pluscuamperfecto de subj.: pres.ind. prosum pret.plusc.ind. prossum prosum profueram prodes profueras prodest profuerat prosumus profueramus prodestis profueratis prosunt profuerant Observa que en el presente de indicativo se pierde la -d- de prod- en las personas que empiezan por consonante, mientras que se conserva en las que comienzan por vocal; en el pret. plusc. de ind. se pierde la -d- porque todas las formas comienzan por consonante. - El verbo que más rarezas presente es el possum potes posse potui, poder, que es el más usado de todos los compuestos de sum. Está compuesto de pot- y sum; pot- es un resto del adjetivo potis pote, poderoso, capaz, por lo que el possum significa ser poderoso, ser capaz, poder. Sus peculiaridades son:  La -t- de pot- delante de -s- se asimila convirtiéndose en otra -s-.  En el impefecto de subj. y en el infinitivo de presente pierde -te-  Los tiempos del sistema de perfecto se forman sobre el antiguo perfecto potui, no siendo, pues, en estos tiempos un compuesto del sum. Veamos todos los tiempos de este verbo: pres. ind. pret. imperf. ind. fut. imperf. ind. pres. subj. pret. imperf. subj. potsum>possum poteram potero potsim>possim possem potes poteras poteris potsis>possis posses potest poterat poterit potsit>possit posset potsumus>possumus poteramus poterimus potsimus>possimus possemus potestis poteratis poteritis potsitis>possitis possetis potsunt>possunt poterant poterunt potsint>possint possent
  • 25. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 24 | P á g i n a pret. perf. ind. pret. plusc. ind. fut. perf. ind. pret. perf. subj. pret. plusc. subj. potui potueram potuero potuerim potuissem potuistis potueras potueris potueris potuisses potuit potuerat potuerit potuerit potuisset potuimus potueramus potuerimus potuerimus potuissemus potuistis potueratis potueritis potueritis potuissetis potuerunt potuerant potuerint potuerint potuissent El infinitivo de presente del possum es posse y el de perfecto es potuisse  ab-sum, ab-es, ab-esse, a-fui: estar ausente, faltar  ad-sum, ad-es, ad-esse, ad-fui (affui): estar presente, asistir  de-sum, de-es, de-esse, de-fui: faltar  in-sum, in-es, in-esse,in-fui: estar dentro. estar presente  inter-sum, inter-es, inter-esse, inter-fui: estar presente, participar, interesar  ob-sum, ob-es, ob-esse, ob-fui: dañar, contrariar  pos-sum, pot-es, pos-se, potui: poder  prae-sum, prae-es, prae-esse, prae-fui: presidir, estar delante  pro-sum, prod-es, prod-esse, pro-fui: aprovechar, ser últil  sub-sum, sub-es, sub-esse: estar debajo  super-sum, super-es, super-esse, super-fui: estar encima, dirigir, sobrevivir.
  • 26. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 25 | P á g i n a CONJUNCIONES VALORES DE UT TEMPORAL: CUANDO INDICATIVO COMPARATIVO: COMO, ASI COMO, DEL MISMO MODO QUE COMPLETIVA: la oración principal necesita un OD o un SUJETO: QUE , QUE NO FINAL: PARA QUE SUBJUNTIVO CONSECUTIVA: En la oración principal aparecen: TAM, TANTUM, SIC, ITA tam…….ut tan……..que tantum…ut tanto….. que sic………ut así …….como ita………ut asi……..como CONCESIVA: AUNQUE VALORES DE CUM TIPO TIEMPOS TRADUCCIÓN INDICATIVO TEMPORAL CUANDO SUBJUNTIVO CAUSAL PRESENTE PUESTO QUE PERFECTO PUESTO QUE HISTÓRICO IMPERFECTO AL+ INFINITIVO GERUNDIO SIMP PLUSCUAMP. AL + INFINITIVO GERUNDIO COMP CONCESIVO AUNQUE
  • 27. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 26 | P á g i n a SINTAXIS DE LA ORACIÓN COMPUESTA LA COORDINACIÓN TIPO ENLACES Copulativa Et, -que, ac, atque, nec, neque Disyuntiva Vel, -ve, aut, seu, sive Adversativa Sed, autem, verum, tamen, at Explicativas o causales Nam, namque, enim, etenim Conclusivas o consecutivas Ergo, igitur, itaque, quare, quamobrem, proinde LA SUBORDINACIÓN SUBORDINADAS SUSTANTIVAS 1. Oraciones de infinitivo. 1.1. Infinitivo con sujeto propio en acusativo. 1.2. Infinitivo sin sujeto propio. 1.3. Construcción personal. 2. Oraciones introducidas por subjunción. 2.1. Ut, ne. (Cambio de significado con verbos de temor). 2.2. Quod, quin, quominus. 3. Interrogativa indirecta. 3.1. Indirecta parcial. 3.2. Indirecta total. 3.2.1. Simples: num, -ne, nonne, an. 3.2.2. Dobles: utrum, -ne, ø ... an. SUBORDINADAS ADJETIVAS Introducidas por pronombres relativos (qui, quae, quod y sus compuestos) o adverbios relativos (ubi, unde, quo...). Los pronombres relativos conciertan con el antecedente en género y número, y llevarán el caso que requiera su función en la oración. Su modo normal de construcción es el indicativo; la aparición del subjuntivo habrá de explicarse por algún matiz adverbial añadido o por el valor propio no real del subjuntivo. SUBORDINADAS ADVERBIALES TIPO SUBJUNCIONES EJEMPLOS Finales Ut, ne, quo+ subjuntivo Sume argentum ut librum emas. Aperte loquor, quo facilius intelligas. Consecutivas Ita, adeo, tam, is, talis...ut + subjuntivo Negación: ut non, quin Quis est tam demens ut sua voluntate maereat? Causales  Quod, quia, quoniam  Cum + subjuntivo Tibi gratias ago quod me vivere coegisti. Cum vita sine amicis plena metus sit, ratio ipsa monet amicitias comparare. Temporales  Cum + indicativo  Cum + subjuntivo (Cum histórico)  Ut + indicativo  Ubi  Cum primum, ubi primum, ut primum, simul ac  Postquam  Antequam, priusquam  Dum, donec, quoad Cum venit Caesar... Cum Caesar veniret... Ut venit Caesar... Simul ac Caesar venit... Postquam Caesar venit... Priusquam loco demigrent... Donec eris felix, multos numerabis amicos. Exspecta dum redeam. Comparativas Igualdad: ut, sicut, velut, quemadmodum Ut supra dixi... Plus dixi quam volui. Aristippus, quasi animum nullum habeamus, corpus solum tuetur. Superioridad e inferioridad: comparativo + quam Comparativas-condicionales: Tamquam (si), quasi, ut si, velut si. Concesivas Quamquam + indicativo Quamvis, licet, cum + subj. Etsi, etiamsi, tametsi + indicativo o subjuntivo. Quamquam animus horret, incipiam. Illa, quamvis ridicula essent, mihi tamen risum non moverunt. Tam servus sum quam tu, etsi ego domi liber fui. Etiam si nolit, cogam. Condicionales Si Puras: Si id facis, hodiem postremum me vides. Potenciales: Si sciat, succenseat. Irreales: Pecuniam si haberem, felix essem.
  • 28. GRAMÁTICA LATINA MORFOLOGÍA Y SINTAXIS 27 | P á g i n a