1. Nowy system prawny w gospodarce
odpadami komunalnymi
Dofinansowano ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej w ramach projektu „Segreguj odpady – to się opłaca!”
realizowanego przez Rekopol Organizację Odzysku S.A.”
1

2. Wstęp
8 kwietnia 1994 roku - złożenie przez Polskę wniosku o członkostwo w UE i
potwierdzenie go przez wszystkie państwa członkowskie podczas konferencji w
Essen 9-10 grudnia 1994 r
16 kwietnia 2003 roku – podpisanie przez Polskę Traktatu Akcesyjnego będącego
prawną podstawą akcesji Polski do Unii Europejskiej
1 maja 2004 roku – formalne przystąpienie Polski do Unii Europejskiej
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej jest równoznaczne z
implementacją całego prawa UE do polskiego systemu prawnego.
Regulacje dotyczące gospodarki odpadami są jednym z obszarów prawa,
który musiał być dostosowany do prawa unijnego i musi być na bieżąco
dostosowywany
2

3. UE a prawo polskie
Omawiane będą tylko zagadnienia dotyczące prawa
związanego z gospodarką odpadami a w szczególności
z odpadami komunalnymi
Dyrektywa Rady 75/442/EWG z dnia 18 marca 1991 roku w sprawie odpadów
znowelizowana
Dyrektywą Parlamentu europejskiego i Rady 2008/98/WE z dnia 19 listopada 2008 r.
tzw. Dyrektywa ramowa o odpadach
• Ww. Dyrektywy wprowadzają do polskiego
prawodawstwa zasady:
• SPOŁECZEŃSTSTWA RECYKLINGOWEGO
• HIERARCHII POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI
USTAWODAWSTWO POLSKIE
3

4. Polski system odzysku i recyklingu
w 2013 roku
USTAWA o GOSPODARCE
Ustawa o utrzymaniu
OPAKOWANIAMI i
czystości i porządku w
ODPADAMI
gminach z
OPAKOWANIOWYMI - II
lipca 2011 kwartał 2013 roku?
SYSTEM GOSPODARKI
ODPADAMI
KOMUNALNYMI
począwszy od 2013
roku
Gospodarka odpadami
komunalnymi będzie
regulowana w głównej mierze
3 ustawami
USTAWA O ODPADACH z
14 grudnia 2012 roku

5. Nowe prawo
NOWA USTAWA O
ODPADACH –
1.I.2013
ZASADY OGÓLNE
zasada ochrony zdrowia i życia ludzi oraz przestrzegania wymagań
ochrony środowiska
zasada przestrzegania hierarchii sposobów postępowania z odpadami:
zapobieganie; przygotowywanie do ponownego użycia → recykling →
inne metody odzysku → unieszkodliwianie
zasada bliskości
zasada „zanieczyszczający płaci” połączoną z zasadą rozszerzonej
odpowiedzialności producenta
zasada odpowiedzialności posiadacza za zgodne z prawem
zagospodarowanie odpadów
5

6. Nowe prawo
NOWA USTAWA O
ODPADACH –
1.I.2013
REGULACJE SZCZEGÓŁOWE:
baza danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami a
w tym rejestr:
Wszyscy wprowadzający produkty w opakowanych i produkty muszą
być zarejestrowani
Zbierający odpady, prowadzący odzysk, eksporterzy, organizacje
odzysku muszą być zarejestrowani
Rejestracja mocy przerobowych prowadzących odzysk
Sprawozdawanie ilości opakowań, produktów wprowadzanych, ilości
przetwarzanych odpadów i wystawianych DPR/DPO jak i
zrealizowanych poziomów odzysku i recyklingu
6

7. Nowe prawo
NOWA USTAWA O
ODPADACH –
1.I.2013
NIEKTÓRE Z NOWYCH DEFINICJI I ZAGADNIENIEŃ JAKIE WPROWADZA
USTAWA:
Odpady
Odpady niebezpieczne
Dealer odpadów
Broker odpadów
Przygotowanie do ponownego użycia
Utrata statusu odpadów
Produkt uboczny
7

8. Nowe prawo
NOWA USTAWA O
ODPADACH –
1.I.2013
WYBRAN PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I DOSTOSOWUJĄCE
Usunięcie dwóch procesów odzysku R14 i R15 które stają się
odpowiednio procesami odzysku R3, R5, R11 i R12
Decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami niebezpiecznymi i
decyzje zatwierdzające program gospodarki odpadami, wydane na
podstawie przepisów dotychczasowych, wygasają z dniem wejścia w życie
ustawy
Informacje o wytwarzanych odpadach i o sposobach gospodarowania
wytworzonymi odpadami, złożone na podstawie przepisów
dotychczasowych, tracą ważność z dniem wejścia w życie niniejszej
ustawy.
8

9. Nowe prawo
NOWA USTAWA O
ODPADACH –
1.I.2013
WYBRANE PRZEPISY PRZEJŚCIOWE I DOSTOSOWUJĄCE
Zezwolenia na zbieranie odpadów oraz zezwolenie na odzysk lub
unieszkodliwianie odpadów, wydane na podstawie przepisów
dotychczasowych, zachowują ważność na czas, na jaki zostały wydane,
nie dłużej jednak niż przez dwa lata od dnia wejścia w życie niniejszej
ustawy.
Zezwolenia na transport odpadów wydane na podstawie przepisów
dotychczasowych zachowują ważność na czas na jaki zostały wydane, nie
dłużej jednak niż do czasu upływu terminu do złożenia wniosku o wpis do
rejestru, o którym mowa w art. 49 ust. 1, lub z dniem uzyskania wpisu do
tego rejestru, w przypadku gdy wpis nastąpił w terminie wcześniejszym.
9

10. PODSUMOWANIE - Synergia trzech
ustaw - FINANSE
Nowy system prawny wprowadza możliwość finansowania gospodarki odpadami
komunalnymi a w szczególności odpadami podlegającymi zbiórce selektywnej jak i
działań edukacyjnych z różnych źródeł
DOPŁATY od ORGANIZACJ
ODZYSKU (za pośrednictwem
firm zbierających odpady
mogące obniżyć ich koszty)
OPŁATA od MIESZKAŃCÓW
PRZYCHODY ze SPRZEDAŻY
SUROWCÓW WTÓRNYCH (w
zależności od ich jakości i
FUNDUSZE ZEWNĘTRZNE rodzaju tych odpadów –
(Fundusze Unijne, WFOŚ, przychód zbierających odpady
NFOŚ…) mogący obniżyć ich koszty)
10

11. Nowe prawo
NOWA USTAWA O
ODPADACH –
1.I.2013
Zmiany jakie wprowadza nowa ustawa
o odpadach mają ograniczony wpływ
na samorządy.
Mają jednak ogromny wpływ na firmy
zajmujące się zbieraniem i
zagospodarowywaniem odpadów –
potencjalnych partnerach
samorządów
11

12. Nowe prawo Ustawa o utrzymaniu
czystości i porządku w
gminach z
lipca 2011
Obecnie Po 01.07.2013
Samorządy Nie mają pełnej kontroli nad Określają całkowite koszty gospodarki
podmiotami zajmującymi się zbiórką odpadami, koszty na mieszkańca i
odpadów na ich terenie jak i nie mają dokonują wyboru operatora w drodze
wpływu na warunki ekonomiczne przetargu
związane z prowadzeniem tej
działalności
Umowy i Mieszkańcy, przemysł… zawierają Mieszkańcy, nieruchomości
przepływy umowy bezpośrednio z odbierającymi niezamieszkałe płacą do urzędu gminy
finansowe odpady i płacą im bezpośrednio a ta płaci wybranemu operatorowi
Dostęp do Odbierający odpady są właścicielami Operatorzy odbierają odpady na
odpadów / odpadów i w pełni decydują co z zlecenie samorządu nie będąc ich
własność nad odpadami zrobić właścicielem
odpadami Sytuacja z odpadami surowcowymi nie
jest jasno określona i musi wynikać z
prawa lokalnego

13. Nowe prawo Ustawa o utrzymaniu
czystości i porządku w
gminach z
lipca 2011
Obecnie Po 01.07.2013
Zagospodarow Odbierający odpady decydują gdzie je Samorząd precyzyjnie określa miejsca
anie unieszkodliwić (składowisko, sortownia, zagospodarowania
spalarnia) Nie dotyczy to odpadów surowcowych
– tu zbierający decyduje
Zbiórka Dobrowolna Obowiązkowa na terenie gminy
selektywna
Cele Obecnie do osiągnięcia przez Samorządy mają do osiągnięcia
samorządy tylko cele dotyczące poziomy biodegradowalnych i
odpadów biodegradowalnych zbierania, powtórnego wykorzystania i
recyklingu odpadów z papieru, metali,
tworzyw sztucznych i szkła. Skutkiem
nie osiągnięcia jest kara finansowa.

14. Nowe prawo Ustawa o utrzymaniu
czystości i porządku w
gminach z
lipca 2011
Obecnie Po 01.07.2013
Edukacja Żadnych celów edukacyjnych Samorządy muszą prowadzić
programy informacyjne i edukacyjne
dla mieszkańców
Nadzór Gminy mają ograniczony wpływ na Operatorzy i zakłady przetwarzania
raportowanie gdyż to jest dobrowolne mają obowiązek raportowania i na tej
dla odbierających odpady podstawie są wynagradzani przez
samorządy.
Rynek Wzrost udziałów rynkowych poprzez Wzrost udziałów rynkowych poprzez
odbierających konkurowanie pomiędzy sobą o konkurowanie na poziomie przetargów
odpady każdego indywidualnego klienta

15. Nowe prawo Ustawa o utrzymaniu
czystości i porządku w
gminach z
lipca 2011
Obecnie Po 01.07.2013
Zakłady Działają jako gracze na wolnym rynku Stają się częścią szerokiego,
zagospodarow zaplanowanego rynku
ania
Odbierający Działają na rynku gmin, do których Muszą startować w przetargach bez
odpady należą a często i szerzej. W ten gwarancji wygranej (już obecnie kilka
należący do sposób gminy sama załatwia swoje odstępstw od reguły: Kraków,
samorządów problemy Inowrocław, Karpacz, Krynica Zdr.)

16. Nowe prawo USTAWA o GOSPODARCE
OPAKOWANIAMI i
ODPADAMI
OPAKOWANIOWYMI - II
kwartał 2013 roku
Wprowadzenie obowiązku przeznaczanie 5% przychodów organizacji odzysku na
kampanie edukacyjne i informacyjne – ma na celu wspieranie systemów
selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych poprzez uświadamianie
społeczeństwu o potrzebach, możliwościach, uwarunkowaniach takiej formy
zbierania niektórych frakcji odpadów komunalnych
Audyt recyklerów (a może też organizacji odzysku) – wprowadzenie takiego
narzędzia ograniczy szarą strefę mającą obecnie istotny udział w realizowaniu
poziomów odzysku i recyklingu a co za tym idzie spowoduje zwiększenie popytu na
pozyskiwane odpady opakowaniowe
16

17. Nowe prawo USTAWA o GOSPODARCE
OPAKOWANIAMI i
ODPADAMI
OPAKOWANIOWYMI - II
kwartał 2013 roku
Trwałe zlikwidowanie rozwiązania „nadwyżek” – spowoduje skokowy wzrost
potrzeb przedsiębiorców a w tym organizacji odzysku na pozyskiwane odpady
opakowaniowe w tym te pochodzące z nowych systemów zbiórki zarządzanych
przez gminy
Wejście w życie
ograniczenia
2011 2012 2013 2014
Zmniejszanie zakupów Zmniejszanie zakupów Wzmożone zakupy
Na obecnym etapie prac legislacyjnych trudno określić czy 2013 czy dopiero
2014 rok będzie ostatnim rokiem nadwyżek
17

18. Nowe prawo
USTAWA o GOSPODARCE
OPAKOWANIAMI i
ODPADAMI
OPAKOWANIOWYMI - II
kwartał 2013 roku
Porozumienia dotyczące kartonów do płynnej żywności – obecnie zbiórka tego
rodzaju odpadu jest prowadzona na zasadzie dobrowolnej, w połączeniu z celami
zbiórki nałożonymi na gminy powstaje spójniejszy system zbieranie i
zagospodarowania tego typu odpadów
Rejestr (konieczność wpisu do dnia 30 czerwca 2014 r.) – dodatkowe narzędzie
nadzorcze mogące również zwiększyć popyt na odpady opakowaniowe ale w
perspektywie długoterminowej
18

19. Nowe prawo USTAWA o GOSPODARCE
OPAKOWANIAMI i
ODPADAMI
OPAKOWANIOWYMI - II
kwartał 2013 roku
50% odpadów opakowaniowych z odpadów komunalnych w perspektywie 2020
roku – przedsiębiorcy będą mieli obowiązek realizowania części poziomów
recyklingu odpadami opakowaniowymi pochodzącymi z odpadów komunalnych a
co za tym idzie odpadów powstających m.in. w gospodarstwach domowych;
konsekwencją tego obowiązku będzie zapewne zwiększenie popyty na odpady
opakowaniowe pochodzące z tych źródeł
Potrzeby w zakresie recyklingu odpadów opakowaniowych z odpadów komunalnych [tony]
1 800 000
1 600 000 1 599 027
1 400 000 1 361 205
1 200 000 1 141 945
1 000 000 940 762
800 000 749 762
600 000 579 221
428 151
400 000 296 268
200 000
0
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 19

20. PODSUMOWANIE - Synergia trzech
ustaw
USTAWA o ODPADACH:
USTAWA o
1. Hierarchia GOSPODARCE
postępowania z OPAKOWANIAMI nakłada
odpadami na przedsiębiorców:
2. Finansowa 1. Obowiązek 50% z
odpowiedzialność odpadów komunalnych
przedsiębiorców
2. 5% przychodów
organizacji odzysku na
edukację
USTAWA o UTRZYMANIU
CZYSTOŚCI nakłada na
samorządy:
1. Poziomy recyklingu
(50% papieru, metali,
tworzyw i szkła do
2020 r)
2. Obowiązek edukacji
ekologicznej
20

21. PODSUMOWANIE - Synergia trzech
ustaw - FINANSE
Nowy system prawny wprowadza możliwość finansowania gospodarki odpadami
komunalnymi a w szczególności odpadami podlegającymi zbiórce selektywnej jak i
działań edukacyjnych z różnych źródeł
DOPŁATY od ORGANIZACJ
ODZYSKU (za pośrednictwem
firm zbierających odpady
mogące obniżyć ich koszty)
OPŁATA od MIESZKAŃCÓW
PRZYCHODY ze SPRZEDAŻY
SUROWCÓW WTÓRNYCH (w
zależności od ich jakości i
FUNDUSZE ZEWNĘTRZNE rodzaju tych odpadów –
(Fundusze Unijne, WFOŚ, przychód zbierających odpady
NFOŚ…) mogący obniżyć ich koszty)
21

22. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ