Διατύπωση του νόμου του χρόνου.

1. Ley del tiempo.
Formulando la ley del tiempo.
El Tiempo es una ley por si mismo.

2. El tiempo es una ley por si mismo., ya que
el tiempo no puede existir sin el espacio,
la materia, y dos cosas fundamentales de
esta, el movimiento y la transformación
de si misma.
La irreversibilidad del tiempo.
die Irreversibilität der Zeit

3. La irreversibilidad del tiempo.
The irreversibility of time.
El tiempo es
unidireccional.

4. l'irréversibilité du temps
La irreversibilidad del tiempo.
Zeit ist unidirektional.
Le temps est unidirectionnel
ν ρξόλνο είλαη κνλήο θαηεύζπλζεο

5. Breve artículo con el que se
formula la ley del tiempo.
Por: Arturo Raúl Cortés.

6. Articulo escrito en lengua Española, traducido a otras lenguas en forma
electrónica, pedimos disculpas si esta traducción difiere del original.
Ο λόκνο ηνπ Φξόλνπ.
Τν άξζξν γξακκέλν ζηα ηζπαληθά, κεηαθξάδεηαη ζε άιιεο γιώζζεο, ζε
ειεθηξνληθή κνξθή, δεηνύκε ζπγγλώκε εάλ απηόο δηαθέξεη από ηελ αξρηθή
κεηάθξαζε.
Πξννίκην.
Ο λόκνο ηνπ ρξόλνπ.
Από ηελ αξρή έρνπκε αλαξσηεζεί, ηη είλαη ρξόλνο;
Φξόλνο σο γξακκή γξάθεηαη κε έλα ζηπιό πάλσ ζε έλα θύιιν ραξηηνύ, ζα
πξέπεη λα έρεηε 3 πξάγκαηα, ε πξώηε θαη ζεκειηώδεο ρώξν, ην δεύηεξν ζέκα,
θαη ε ηξίηε θίλεζε θαη ηε κεηαηξνπή απηήο.
Ωο νδεγό γηα λα αλαθαιύςεηε ην ρξόλν, ρξεηαδόκαζηε ζπζηεκηθέο αιιαγέο πνπ
ρξεζηκεύνπλ σο ζεκείν αλαθνξάο, θαη ζα πξέπεη λα πξνζηεζεί όηη νη αιιαγέο
απηέο πξέπεη λα είλαη θάπσο επαλαιακβαλόκελε θαη νπηηθά, ζε πεξίπνπ ίζεο
πεξηόδνπο.
Μόλν επθπνύο δσήο κπνξεί λα αλαθαιύςεη θαη λα πεξηγξάςεη ην ρξόλν, θαη
κεηά από απηή ηελ εθεύξνπκε κηα κεξηθή κέηξν, θαη όπσο ζπλέβε ζηελ
αλζξώπηλε ηζηνξία καο, θαη ην ιάζνο, κεηά από απηό, δηαηππώλεη ζεσξίεο κε
ηελ νπνία λα ρεηξαγσγήζεη ηε δηθή καο εθεύξεζε.
Ο ρξόλνο δελ είλαη κηα αλεμάξηεηε νληόηεηα, ε εμέιημε ζην ρξόλν είλαη κηα
πξαγκαηηθόηεηα ηνπ ζύκπαληνο απνηειείηαη από ύιε, ελώ θαίλεηαη όηη απηό, ε
εηθνληθή επνρή είλαη θάπσο πιαζκαηηθή, πώο λα ην κέηξν θαη όηη απηό είλαη κηα
αλζξώπηλε εθεύξεζε, εξγαιείν γηα ηελ νξγάλσζε σο έλα είδνο, ν θπζηθόο
ρξόλνο δελ είλαη θαη κπνξεί λα είλαη επέιηθηε, δελ κπνξνύκε λα ηαμηδεύνπλ κέζα
από απηό, νύηε πξνο ην κέιινλ, νύηε ζην παξειζόλ, γηαηί γηα λα ην ηαμίδη ζην
ρξόλν είλαη απαξαίηεην άπιεο.
Δθείλνη πνπ, όπσο ν δξ Άικπεξη Ατλζηάηλ, πνπ ζηε ζεσξία, ηελ επειημία απηνύ,
θαη θαληαζία πνπ πνιινί πηζηεύνπλ όηη κπνξεί λα είλαη ζρεηηθή, αλάινγα κε ηελ
ηαρύηεηα πνπ ηαμηδεύνπλ, έραζαλ ηε βαζηθή θύζε ηνπ ρξόλνπ όπσο απηό, ηνπ
ρξόλνπ, όπσο είπακε πξηλ είλαη ζπκθπήο κε ην ζέκα, θαη απηό από ηε θύζε
ηνπο λα είλαη ζε ζπλερή θίλεζε θαη αιιαγή, είλαη απνιύησο κε αλαζηξέςηκε.
Αιιά ε πξαγκαηηθόηεηα είλαη όηη ν ρξόλνο είλαη κηα πνζόηεηα ακεηάβιεην, κε
αλαζηξέςηκε θαη κνλήο θαηεύζπλζεο θύζε από απηά ηα ηξία ζηνηρεία πξέπεη λα
απνθηήζνπλ πξνζσπηθόηεηα, ρώξνο, ζέκα, θαη ηε κεηαθίλεζε θαη ην
κεηαζρεκαηηζκό ηνπ.
Σύληνκν κήλπκα ηνπ ζπγγξαθέα.
Γελλεκέλνο ζηε ρώξα ηνπ Μεμηθνύ, ζηε βόξεηα Πνιηηεία ηεο Nuevo Leon, ην
1961, ν γηνο ηνπ Μεμηθνύ κεηέξαο θαη ηνπ Γεξκαλνύ παηέξα πνπ δελ θέξνπλ ην
όλνκα ηεο νηθνγέλεηαο, ηνλ απηηζκό, εηδηθά ζύλδξνκν Asperger έρσ, είκαη
απηνδίδαθηνο, ε ειπίδα κνπ είλαη όηη απηό ην ραξηί, ζα αλνίμεη λένπο δξόκνπο ζε
θπζηθή, ή κπνξεί λα ζπγρσλεπζεί κε άιιεο ηδέεο, όπσο πξνθαηάιεςε από
απηνύο πνπ έρνπλ βαζηέο ζθέςεηο.
Arturo Raúl Cortés

7. Δηζαγσγή.
Η κε αλαζηξεςηκόηεηα ηνπ ρξόλνπ είλαη κηα ζύληνκε αλάιπζε ηνπ άξζξνπ, ην
νπνίν ζα δνύκε δύν δηαθνξεηηθέο θαηεγνξίεο ρξόλνπ, ζπγρσλεπζνύλ ζε έλα,
πξνθαιώληαο ζύγρπζε, αιιά κε μερσξηζηά γηα θάζε θαηεγνξία, ππάξρεη
ρξόλνο αιήζεηα, θαη απηό δίλεη εληνιή πξνο ηελ όξακα ηεο έλλνηαο, έηζη ν
ρξόλνο κπνξεί λα είλαη πιήξσο θαηαλνεηή.
Υπάξρνπλ νξηζκέλα ζέκαηα πνπ δεκηνπξγνύλ ζύγρπζε, ε νπνία ηνπο επέηξεςε
λα δηαηππώζεη θάπνηεο ζεσξίεο κεηαμύ απηώλ πνπ ηεο ζρεηηθόηεηαο, πνπ κε
νπνηνλδήπνηε ηξόπν παξνπζηάδεηαη σο θάηη ην επέιηθην σξάξην, ζε έλα από
απηά θαη ην πην ζεκαληηθό, είλαη λα έρεη θαηαρσξεζεί κε ιάζνο ηξόπν ρξόλν,
δίλνληαο πξνζσπηθόηεηα σο νληόηεηα από κόλν ηνπ., νπόηε ηη είλαη ρξόλνο;,
αθνύ απιώο ζα πξέπεη λα έρεη κηα θαηεγνξία, θαη απηό είλαη ην θπζηθό ρξόλν.
Ο λόκνο ηνπ ρξόλνπ, δηόηη δελ ππάξρεη λόκνο γη 'απηό, είλαη απαξαίηεην λα
απνηεινύλ, πξώηα σο ηδέα, θαη ζηε ζπλέρεηα ξπζκίζηε ηελ ώξα θαη ην κέγεζνο,
γηα απηό ρξεηαδόκαζηε ρξόλν θαη κέξνο-θαληαζηηθό, γηα ηε κέηξεζε απηνύ ηνπ
κεγέζνπο, αθόκε θαη κε ηε κνξθή αλαθξηβή, όπσο θαη θάζε αλζξώπηλε
εθεύξεζε είλαη εθηεζεηκέλε ζε ιάζνο., ην θπζηθό ρξόλν πνπ ην ίδην ζε όιν ην
ζύκπαλ απηό είλαη έλαο λόκνο γηα ηνλ εαπηό ηνπ, θαη γηαηί δελ ζα κπνξνύζε λα
παξαβαίλνπλ ην λόκν, ν πιαζκαηηθόο ρξόλνο θαη κεξηθή αλζξώπηλε εθεύξεζε
κπνξεί λα είλαη κεηαβιεηή θαη εύρξεζηε.
Άξζξν
Καηεγνξίεο ρξόλν.
Πξώηε θαηεγνξία, ώξα θαληαζηηθά., Virtual ώξα, αλαθνξά ηνπ ρξόλνπ. Η
πξώηε θαηεγνξία είλαη ην πώο κεηξάκε θαη λα ρεηξηζηνύλ ηηο θαηξηθέο ζπλζήθεο
πξνο ην παξόλ, ε νπνία είλαη ζρεηηθά απνδεθηή, αλαθαηέςηε ηελ αιήζεηα κε
ςέκαηα θαη ςεύδε.
Γεύηεξε θαηεγνξία, El Tiempo., Ο θπζηθόο ρξόλνο., Νόκνο ηνπ ρξόλνπ. Απηή ε
δεύηεξε θαηεγνξία δελ κπνξεί λα ρεηξαγσγεζεί, όπσο δείρλεη ην ρξόλν
δεδνκέλνπ όηη είλαη ζπλπθαζκέλεο κε ην αληηθείκελν ρώξν θαη ηελ θίλεζε ηνπ
απηή.
Φξόλνο.
Πξώηε Καηεγνξία.
Μέζα ζε απηή ηελ πξώηε θαηεγνξία, αλακεηγλύεηαη κε ηελ επηζηήκε, ηε
θαληαζία, ηελ αιήζεηα θαη ην ςέκα, ε πξαγκαηηθόηεηα απέρεη πνιύ από ην λα
είλαη θαηαλνεηή, αιιά δπζηπρώο πιένλ απνδεθηή, εθ ησλ νπνίσλ ν ρξόλνο είλαη
εηθνληθή, εηθνληθή, θαη αλαθνξώλ, απηό δελ ήηαλ πάληα έηζη , Ιζαάθ Νεύησλ,
ράξε ζηελ θπζηθόο Άικπεξη Ατλζηάηλ, ηνπ νπνίνπ ε ζεσξία ηεο ζρεηηθόηεηαο,
γνήηεπζε θαη γνεηεύηεθε πεξηζζόηεξα, ην νπνίν είλαη εληειώο ιάζνο, όπσο
απηό, εθκεηαιιεύηεθαλ ηελ έιιεηςε λνκνζεζίαο πεξί ηνπ ρξόλνπ, ε νπνία
νδήγεζε ηα ηξέρνληα απνηειέζκαηα, αλ θαη είλαη κόλν ζεσξία, αιιά δπζηπρώο
γηα ηελ επηζηήκε, ηελ θαηεγνξία απηή παξέρεηαη κε ζθνπό ηε δεκηνπξγία
επηζηεκνληθήο θαληαζίαο, θαη απηό ην βιέπνπκε ηελ ζρεηηθόηεηα ηνπ ρξόλνπ,
ηεο ζρεηηθόηεηαο ηνπ Ατλζηάηλ, όπσο επίζεο θπζηθό ζρεηηθόηεηαο ηνπ ρξόλνπ
είλαη κείγκα, πνπ δηαθηλνύληαη από έλα ζεκείν ζε έλα άιιν ζεκείν ζην ζύκπαλ
κε δηαθνξεηηθέο ηαρύηεηεο, ε νπνία θαη ζηηο δύν θαηεγνξίεο ιακβάλεηαη σο

8. αλαθνξά ηελ απόζηαζε κεηαμύ δύν ζεκείσλ θαη ηε κεηαθνξά κεηαμύ ηνπο,
αιιά κόλν αλ πξνζζέζνπκε ηαρύηεηα, θαη ηελ θίλεζε κεηαμύ ησλ ζεκείσλ
απηώλ, απηό είλαη όπνπ ην ζθάικα, ην νπνίν γηα απηό ην παξάδεηγκα ζα
βάινπκε έλα θύιιν ραξηηνύ πνπ αληηπξνζσπεύεη ην ρώξν, θαη ζε απηό ην
θύιιν λα ζρεδηάζεηε κηα γξακκή, απηό κπνξεί λα είλαη νξηδόληηα, ην νπνίν
αληηπξνζσπεύεη ην ζέκα, θαη ην κήθνο ηνπ, αληηπξνζσπεύεη ηε κεηαθίλεζε ηνπ
ελ ιόγσ πιηθνύ, αλ αθήζνπκε απηό ην παξάδεηγκα θαη κόλν εδώ, εκηηειήο, θαη
πξνζθέξεηαη γηα όια ηα είδε ησλ ιαζώλ, θαη κπνξνύκε λα πνύκε όηη απηό ην
παξάδεηγκα σο αζαθή, ε ηξέρνπζα θαηεγνξία ηνπ ρξόλνπ. Ωο εθ ηνύηνπ, είλαη
αλαγθαίν λα δεκηνπξγεζεί κε ην δίθαην ηνπ ρξόλνπ, ν θύξηνο ζθνπόο απηνύ ηνπ
άξζξνπ.
Γεύηεξε θαηεγνξία.
Ο ρξόλνο, ε αξρή ηεο ύπαξμήο ηνπ, ζε έλα άδεην ζύκπαλ, όπνπ ππάξρεη κόλν
ρώξνο, ε παξνπζία ηνπ ρξόλνπ είλαη κεδέλ, λα θαληαζηεί ην ρώξν σο έλα
ιεπθό θύιιν ραξηί κε ηίπνηα γξαπηό ζρεηηθά κε απηό, νύηε θαλ κηα γξακκή,
Απηό ην θελό δελ κπνξεί λα ππάξμεη ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ, θαζώο ζηελ
πεξηνρή δελ έρεη ρώξν, επνκέλσο δελ ππάξρεη κηα ζπζηεκαηηθή αθνινπζία ησλ
γεγνλόησλ νξαηό θαη αλαγλσξίζηκν όπσο θαη ην παξειζόλ, ην παξόλ ή ην
κέιινλ, νπόηε δελ ππάξρεη θελό δηάζηεκα, επίζεο, κπνξνύκε λα πνύκε απηό
έλαο άιινο ηξόπνο, ηίπνηα ζε θαλέλαλ ρξόλν, όκσο αλ απηό ην θελό δηάζηεκα
πξνζζέζεηε πξάγκαηα όπσο ηα δνξπθνξηθά καο ην θεγγάξη, θαη βάιηε ην
αδξαλέο, αθίλεηνο θνιιήζεη ζηνλ εαπηό ηνπ, ηελ ίδηα ζηηγκή έρνπκε εηζαγάγεη
δνξπθνξηθή καο ην θεγγάξη, εηζάγνπκε ην ρξόλν, αιιά λα είλαη αδξαλέο θαη
άςπρν, ρσξίο θίλεζε, δελ κπνξνύλ λα κεηξήζνπλ ην ρξόλν δεδνκέλνπ όηη δελ
ππάξρεη θακία αλαθνξά, αιιά κπνξνύκε λα πνύκε όηη ζην παξειζόλ εηζήγαγε
ην δνξπθόξν, ν δνξπθόξνο απηόο είλαη ν ρώξν, θαη ζην κέιινλ ζα είλαη εθεί,
νπόηε ν ρξόλνο θαίλεηαη λα έρεη ζεκαζία, πάλε καδί, ηόζν ην δνξπθόξν θαη ηελ
ώξα, απηό ζπκβαίλεη απηόκαηα, δελ κπνξεί λα ππάξμεη σο αλεμάξηεηε
νληόηεηα, αιιά κάιινλ είλαη εγγελήο ρξόλν ηελ εηζαγσγή ή ηελ εκθάληζε ηεο
ύιεο ζην ζύκπαλ καο, απηόο ήηαλ ν ηξόπνο πνπ ζπλέβε, θαινύκε ηε Μεγάιε
Έθξεμε, ή λα πσ ζηελ αξρή ν Θεόο δεκηνύξγεζε ηνπο νπξαλνύο θαη ηε γε,
νπνηνζδήπνηε ηξόπνο πνπ ζέηνπλ ην απνηέιεζκα ζα είλαη Τελ ίδηα ζηηγκή δελ
κπνξεί λα ππάξμεη από κόλε ηεο, ν ρξόλνο είλαη ζπλπθαζκέλεο κε ην ζέκα.,
αμίδεη λα ζεκεησζεί ζε απηό ην ζεκείν ε ιέμε δηαρξνληθή, έλαο πνιύ θαιόο
ηξόπνο γηα λα δώζνπκε ηελ ηδέα ηεο δηαρξνληθό, ζα ήηαλ ην γεγνλόο ηεο
ύπαξμεο ηνπ Θενύ, όπνπ Ο ρξόλνο δελ ππάξρεη, όπσο θαηαιαβαίλνπκε ν Θεόο
δελ εκθαλίδνληαη πνπζελά, αιιά ε παξνπζία ηνπ είλαη αηώληα, πάληνηε, δελ έρεη
νύηε αξρή νύηε ηέινο, δελ έρεη ζεκαζία, ζπλεπώο, δελ ζπλππάξρνπλ κε ην
ρξόλν, νύηε ππόθεηηαη ζηελ αιιά κάιινλ ν ίδηνο είλαη ν δεκηνπξγόο ηνπ ρξόλνπ,
λα θηλήζεη ηε δεκηνπξγία ηεο ύιεο., ηώξα ζην θελό καο, εθπξνζσπώληαο ηελ
πεξηνρή, λα ζρεδηάζεηε κηα επζεία νξηδόληηα γξακκή από αξηζηεξά πξνο ηα
δεμηά ρσξίο λα αθήλεη κηα ζαθή αλαθνξά γηα ην αλ απηό είλαη μεθηλώληαο από
αξηζηεξά πξνο ηα δεμηά, όπσο ήηαλ είηε δεμηά πξνο ηα αξηζηεξά, εδώ κπνξνύκε
λα δνύκε απηό πνπ αληηιακβαλόκαζηε ην ζύκπαλ καο, δελ γλσξίδνπκε κε
βεβαηόηεηα πώο αθξηβώο πνπ μεθίλεζε ε ίδηα, ηώξα αλ απηή ε γξακκή
αληηπξνζσπεύεη ζέκα απηό πξνζζέζνπκε ην ζεκείν πνπ βξίζθεηαη ην ζεκείν
εθθίλεζεο θαη έλα βέινο ζην άιιν άθξν, ην νπνίν δείρλεη όπνπ πεξπαηήζακε ηε
γξακκή, ζα έρνπκε κηα ζαθέζηεξε εηθόλα, θαη ζα έρνπκε επίζεο έλα νξαηό

9. αλαθνξάο, όπνπ ην παξειζόλ θαη όπνπ είλαη επηθεθαιήο ζην κέιινλ,
ιακβάλνληαο ππόςε ην παξόλ, όπσο θαζνξίδεηαη απηή ηε ζηηγκή, ηώξα, αλ ε
γξακκή αληηπξνζσπεύεη ην πιηθό, θαη ηελ ηξνρηά απηνύ ηνπ θηλήκαηνο,
θαηαιαβαίλνπκε πώο ν ρξόλνο πξνθύπηεη, θαη εκείο κηα θαιύηεξε θαηαλόεζε
ηνπ, πξνζζέζηε ηώξα δνξπθνξηθή καο ην θεγγάξη ειηαθό ζύζηεκα πιαλεηώλ,
θαη θπζηθά ηνλ ήιην καο, ζε ιεηηνπξγία, όπσο ηε γλσξίδνπκε ζήκεξα ζηνλ
πιαλήηε καο έρνπλ 24 ώξεο ηελ εκέξα θαη εβδνκάδεο θαη κήλεο ρξόληα, ηώξα
πίζσ ζηελ πξντζηνξηθή επνρή γηα κηα ζηηγκή, ηνπο πξώηνπο αλζξώπνπο, πνπ
αθόκα θαη ν ρξόλνο δελ ζα κπνξνύζε λα κεηξεζεί κε όξγαλα, όπσο θάλνπκε
ζήκεξα, κε ην ξνιόη, θαη πξνζπαζήζηε λα εμεγήζεηε ηη ζεκαίλεη ζε κηα δεύηεξε,
ή πέληε ρξόληα ή από κηα δεθαεηία, απηό δελ ζα ήηαλ δπλαηή θαη δελ έρνπλ ην
γλσζηηθό ππόβαζξν ησλ ελ ιόγσ κέηξσλ, ζε απηή ηελ πεξίπησζε κπνξνύκε λα
πνύκε όηη ελώ ππάξρεη έλαο ηξόπνο γηα εκάο σο έλλνηα δελ ππάξρεη γη 'απηνύο
ζε εηθαζίεο ηνπο, Οκνίσο, όζνη ππνζηεξίδνπλ ηε ζρεηηθόηεηα ηνπ ρξόλνπ, είλαη
θαηά θάπνηνλ ηξόπν, ζε έλα ρξόλν, ζε ζύγθξηζε κε εθείλνπο πνπ
αληηιακβάλνληαη ρξόλν όπσο είλαη.
Καιά θαίλεηαη έρνπκε δεη ρξόλν ζην ζύκπαλ καο, αο δνύκε πώο ν εγθέθαιόο
καο παίδεη καδί καο κηα ηδέα γηα ηε δύλακε λα ηαμηδέςεη κέζα ζην ρξόλν, έρνπκε
όηη ν ρξόλνο δελ κπνξεί λα ππάξμεη από κόλε ηεο, απηή είλαη εγγελήο ζηελ ύιε,
ηελ πξνζσπηθόηεηα, δελ έρεη απηόλνκε ύπαξμε, δελ είλαη κηα νληόηεηα, δελ
είλαη παξάιιεια πξνο ην πεδίν., λα επηζηξέςεηε ζην ζεκείν όπνπ είρακε πεη όηη
έπξεπε ειηαθνύ καο ζπζηήκαηνο, όπσο ην γλσξίδνπκε ζήκεξα, είλαη βνιηθό λα
ζθεθηόκαζηε πέξα από, γηα παξάδεηγκα, ζην γαιαμία καο, ή ην ζύκπαλ, λα
απινπνηήζεη ηα πξάγκαηα, αο εζηηάζνπκε ηελ πξνζνρή καο ζην ειηαθό
ζύζηεκα κόλν, είλαη ζε ζπλερή θίλεζε, όπσο γλσξίδνπκε ζπκβαίλεη θαη ζηνλ
πιαλήηε καο, έρεη 365 εκέξεο, θάπνηνη γηα ηε κεηάθξαζε ηνπ πιαλήηε καο
γύξσ από ηνλ ήιην, θαη εκείο 24 ώξεο ηελ εκέξα ή έηζη γηα πιήξε πεξηζηξνθή
ηνπ πιαλήηε καο γύξσ από ηνλ άμνλά ηεο, αο δνύκε γηα ηελ ηζηνξία, ηώξα
κπνξνύκε λα πάξνπκε κηα ηδέα γηα ην πόηε είλαη παξειζόλ, ην παξόλ θαη ην
κέιινλ, κπνξνύκε λα κεηξήζνπκε θνξά ζε έλα ελ κέξεη κε ηελ εθεύξεζε ηνπ
ξνινγηνύ, απηή ε άπνςε ηνπ ρξόλνπ νθείιεηαη ζηελ θαηαλόεζή καο γηα απηό,
θαη αλ γλσξίδνπκε όηη ν ρξόλνο είλαη ζπκθπήο κε ην ζέκα θαη ηελ θίλεζε ηεο
απηή, δεδνκέλνπ όηη ην ζέκα δελ είλαη κόλν θίλεζε, αιιά θαη βξίζθεηαη ζε
ζπλερή κεηακόξθσζε, κπνξνύκε λα πνύκε όηη απηή είλαη θαζνιηθή, έηζη ν
ρξόλνο είλαη επίζεο παγθόζκηα, έηζη θαηά ζπλέπεηα, ν ίδηνο ν ρξόλνο έρεη αξρή
θαη απηό είλαη πεπεξαζκέλν, ή κπνξεί λα έρεη έλα ηέινο, θαη θαζώο ην δήηεκα
απηό είλαη ζπλερώο αιιαγέο, δελ κπνξείηε λα επηζηξέςεηε ζηελ κνξθή ηεο
ύιεο, ν νπνίνο ήηαλ ζην παξειζόλ, έηζη θαη ζην ρξόλν δελ κπνξνύκε λα
θξπθηνύκε, δελ είλαη δπλαηόλ λα επηζηξέςεη ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ζεκείν γηα ην
ζέκα, όπσο, γηα παξάδεηγκα, κόιηο ν θαηξόο Γελ ππάξρεη ηξόπνο λα επηζηξέςεη
ζε απηό πνπ ζπλέβε ρζεο ήηαλ ίζσο κηα βξνρεξή κέξα, θαη ην θξύν, όηαλ ε
κέξα είλαη ειηόινπζηε θαη δεζηή, θαζώο δελ ππάξρεη ηξόπνο πίζσ ζηηο
θιηκαηνινγηθέο ζπλζήθεο ηεο εκέξαο ρζεο, γηαηί νη αιιαγέο πνπ ζπλέβεζαλ είλαη
κε αλαζηξέςηκε, έηζη ώζηε ν ρξόλνο είλαη κε αλαζηξέςηκε, όπσο αθξηβώο ην
ζέκα είλαη έλαο ηξόπνο κε ηνλ ηξόπν πνπ νη θπζηθέο θαη ρεκηθέο αιιαγέο ηνπο
κε αλαζηξέςηκε, ν ρξόλνο είλαη κηαο θαηεύζπλζεο, απηό ζεκαίλεη όηη κε
αλαζηξέςηκε γεγνλόηα ζε θαιό δξόκν γηα πάξα πνιύ θαηξό, δελ κπνξνύκε λα
επηζηξέςεηε ζηελ άλνημε ηνπ ηξέρνληνο έηνπο, πνιύ απιά δηόηη ην ζέκα ζε απηή
ηελ πεξίπησζε αιιάδεη ζσιήλα θαη ακεηάθιεηε θύζε, ν πιαλήηεο καο
βξίζθεηαη ζηελ ηξέρνπζα ζέζε ηνπ, αλ γηα παξάδεηγκα ην θζηλόπσξν, ε ζέζε

10. ηεο ύιεο ζε ζρέζε κε ηνλ ήιην είλαη δηαθνξεηηθή, αθνύ ε αιιαγή ηνπ πεδίνπ
ζέζε είλαη εληειώο παξάινγν λα πηζηεύνπκε όηη κπνξνύκε λα πάκε πίζσ ζην
ρξόλν ζηελ ίδηα ζέζε κε ην παξειζόλ θαη ην κέιινλ είλαη κόλν όλεηξα θαη
αλακλήζεηο, ή κε εκθάληζε γεγνλόησλ πνπ ζπλέβεζαλ, αιιά ππνζέηνπκε όηη
πέξαζε, θάπνηα άθεζαλ πίζσ ηνπο θαη άιινη πνπ πεξηκέλνπλ λα ζπκβεί ζην
κέιινλ, ε αιήζεηα ηνπ ρξόλνπ είλαη όηη δνύκε ζε έλα αηώλην παξόλ, ηα ππόινηπα
είλαη απιά κηα ςεπδαίζζεζε Πξντόληνο ηνπ κπαινύ καο, είλαη εληειώο
αλεδαθηθή θαη θπζηθά αδύλαηνλ λα ππνζηεξίδνπλ όηη κπνξείηε λα ηαμηδέςεηε
ζην ρξόλν, ην κνλαδηθό ηαμίδη πνπ θάλνπκε είλαη ζην παξόλ θαη πξνο ην κέιινλ,
θαη απηό ζεσξείηαη σο 20 δεπηεξόιεπηα, πξηλ από απηό κπνξνύκε λα
θνηηάμνπκε ην παξειζόλ, θαη απηά ηα 20 δεπηεξόιεπηα κεηά ζεσξνύκε ην
κέιινλ, ν ρξόλνο θαζώο θαη ε ελέξγεηα δελ είλαη απηνηειέο, είλαη πξάγκαηα πνπ
ελππάξρνπλ ζηελ ύιε θαη ηελ θίλεζε θαη ηνπ κεηαζρεκαηηζκνύ απηνύ, σο πξνο
ηε ζρεηηθόηεηα ησλ θνξά όηαλ πξνζζέηνπκε ηελ ηαρύηεηα, απηό είλαη έλα
γεγνλόο, αλ ηαμηδεύεηε από ην έλα ζεκείν ζην άιιν ηνπ ζύκπαληνο κε κηα
ηαρύηεηα, θαη λα θάλεη ηελ ίδηα δηαδξνκή ζε έλα δεύηεξν ηαμίδη ηνπ ην ίδην
ζεκείν εθθίλεζεο γηα λα ηεξκαηίζεηε ην ζεκείν, αιιά κε δηαθνξεηηθνύο ξπζκνύο
ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ δελ ζα είλαη ην ίδην, αιιά απηό δελ ζεκαίλεη όηη ε
θπζηθή παξέιζεη ρξνληθό δηάζηεκα ηνπ ζύκπαληνο κε δηαθνξεηηθνύο ξπζκνύο,
θαζώο νη αιιαγέο ζηελ ύιε πνπ ζπκβαίλνπλ ζην ηαμίδη ζα είλαη ην ίδην θαη, αλ
είλαη δηαθέξνπλ από ηηο πεξηζηάζεηο ηεο θάζε ππόζεζεο, ηδίσο, κόλν Παίξλεη
ιηγόηεξν ρξόλν ζπγθξίλνληαο έλα ηαμίδη από ηελ άιιε, είλαη λα απμεζεί ε
ηαρύηεηα ηνπ θσηόο σο ζεκείν αλαθνξάο γηα ην ρξνληθό δηάζηεκα αξρίδεη λα
ηξέρεη πην αξγά, ην νπνίν είλαη επίζεο παξάινγν, ζε απηό ην παξάδεηγκα είλαη
δύν δίδπκα θάπνηνο θάλεη έλα ηαμίδη ζύκπαλ θαη ην άιιν παξακέλεη ζηε γε, ζην
ηέινο απηνύ ηνπ ηαμηδηνύ ε ζπλέπεηα απηήο ηεο ινγηθήο είλαη όηη ην ηαμίδη ήηαλ
ειηθίαο πην αξγά, ζε ζύγθξηζε κε ηνπ πνπ άθεζε ήηαλ ζηε γε, πξέπεη λα
πξνζζέζνπκε όηη αθόκα θαη, γηα παξάδεηγκα, ζα κπνξνύζαηε λα θάλεηε ην
πείξακα, θαη ην απνηέιεζκα ήηαλ, όπσο αλακελόηαλ, απηό ζε θακία πεξίπησζε
λα απνδείμεη όηη ν ρξόλνο πνπ δαπαλάηαη κε δηαθνξεηηθνύο ηξόπνπο, γηαηί απηό
πνπ ζα ζπκβεί είλαη όηη ε δηαθνξά ζηελ ειηθία ηνπ ελόο έηνπο, ζε ζύγθξηζε κε
ηηο άιιεο, ζα ην απνηέιεζκα ηεο ζπκπεξηθνξάο ησλ λεθξή νξγαληθή ύιε, κε ηελ
ηαρύηεηα ηνπ θσηόο, σο ζπγθξηηηθό παξάδεηγκα ζα πσ, όηη απηό ην παξάδεηγκα
είλαη ζαλ λα ζπγθξίλνπκε δύν γπλαίθεο πνπ δνπλ θαη θάλνπλ έλα ηαμίδη ζην
καθξύ δξόκν ηεο δσήο, αθξηβώο εδώ, ζην γεο, κε απνηέιεζκα κηα θπζηνινγηθή
δσή, αιιά κε ηε δηαθνξά, γηα παξάδεηγκα, όηη δεη θαλείο έλαλ πγηεηλό ηξόπν
δσήο κε ηελ θαηαλάισζε κηαο δηαηξνθήο πινύζηαο ζε θξνύηα ιαραληθά,
θξέαηα, αλάπαπζε θαη ηε λύρηα, ιακβάλνληαο κηα δηαηξνθή ηνπ θπζηνινγηθνύ
ύπλνπ ζηελ άλεζε ηνπ θξεβάηη, πνπ παξαθνινύζεζαλ από επαγγεικαηία
πγείαο, θ.ιπ. Αλ θαη απηή ε γπλαίθα έρεη κηα δσή από ηηο θαιύηεξεο, θαιέζηε
απηή ε γπλαίθα, ε Βαζίιηζζα Διηζάβεη, θαη κηα άιιε γπλαίθα πνπ κεηαθέξνπλ
κηα δσή σο κηα θησρή γπλαίθα ζηε Σνκαιία, ζα ηελ απνθαινύκε ζηε Σνκαιία
Απηή ε δεύηεξε, ζηεξείηαη όια ηα ηξόθηκα άλεζεο, ηαηξηθή πεξίζαιςε,
ππνζηηηζκέλα, θαη πνιύ θαθή, θαζώο ππάξρνπλ πνιιά ζε απηό ην κέξνο,
δώληαο κηα δσή απάλζξσπεο ζε θάπνην βαζκό, θπζηθά, αλ ζπγθξίλνπκε ηε
γήξαλζε ηνπ πξώηνπ ζηνλ νπνίν Βαζίιηζζα Διηζάβεη θάιεζε, ζε ζύγθξηζε κε
ην δεύηεξν Σνκαιίαο γπλαίθα, ζα δνύκε κηα ξηδηθή δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν
ειηθησκέλεο γπλαίθεο, αιιά απηό δελ ζεκαίλεη όηη ν ρξόλνο πεξλάεη πην αξγά γηα
ηε Βαζίιηζζα Διηζάβεη, θαη έηζη ηε θπζηθή ηνπο θαηάζηαζε είλαη θαιύηεξε ή ζην
αληίζεην ξεύκα, κε ηνλ ηαρύηεξν ρξόλν πνπ έρεη παξέιζεη γηα ην δεύηεξν θαη

11. θαηά ζπλέπεηα πην ειηθησκέλσλ, πνπ ππνθέξνπλ, ηε γήξαλζε, ηελ ππνβάζκηζε
θαη νη αλεπάξθεηεο ηεο Σνκαιίαο, δελ έρνπλ θακία ζρέζε κε ηα πην γξήγνξα ην
πέξαζκα ηνπ ρξόλνπ γη 'απηό, επεηδή ε θνξά ην ζέκα απηό δελ έρεη λα θάλεη κε
παξάιιειε γεγνλόηα ηεο ππόζεζεο, επεηδή ν ρξόλνο δελ είλαη παξάιιεινο
πξνο ην πεδίν, αιιά ν ρξόλνο πνπ θαζνξίδεηαη από ηελ θίλεζε απηήο ηεο
αιιαγήο θαη κεηαζρεκαηηζκνύ., ό, ηη αθνξά ηα πεηξάκαηα ζε ηώξα, όπσο ήηαλ
γηα λα ζηακαηήζεη έλα αηνκηθό ξνιόη, γηα ηνλ ιόγν θαη λα ζέζεη έλα άιιν ζε έλα
επίπεδν, θαη ζε απηό ην πείξακα δελ ήηαλ ρξνληθή δηαθνξά κεηαμύ ησλ δύν, ε
νπνία θαηά πάζα πηζαλόηεηα ζπλέβε είλαη όηη ν ζσιήλαο θηλείηαη ξνιόη σο εθ
ηνύηνπ κηα παξαιιαγή απιό θαη απιά κε ην λα εθηεζεί κε δηαθνξεηηθό ηξόπν κε
ηηο πεξηζηάζεηο, είλαη παξάινγν λα πηζηεύεη όηη έλα πην αθξηβέο ξνιόη πνπ είλαη,
λα θαηαζηήζνπλ ηε ιεηηνπξγία ηνπ αηζζεηήξα πνπ αληρλεύεη ην ρξόλν,
ππνζηεξίδεηαη όηη επί ηνπ παξόληνο δνξπθόξνη θηλνύληαη γύξσ από ηε γε,
πξέπεη λα πξνζαξκόδεηαη ζπλερώο παξαιιαγέο ηνπ ρξόλνπ γηα ηα ξνιόγηα
ηνπο, θαη λα αλαιάβνπλ απηό είλαη κηα άιιε απόδεημε όηη ε ηαρύηεηα δελ
κεηαβάιιεηαη κε ηελ πάξνδν ηνπ ρξόλνπ, ε νπνία κπνξεί λα εηπσζεί όηη ε
αλζξώπηλε ηερλνινγία δελ είλαη είλαη απνιύησο αθξηβή θαη λα ξπζκίζεηε ηελ
ώξα ηνπ δνξπθόξνπ ξνιόγηα είλαη κηα ινγηθή ζπλέπεηα, γηα ηε ζπλερή θίλεζή
ηνπο θαη ηελ ηαρύηεηα κε ηελ νπνία απηά είλαη εθηεζεηκέλα γύξσ από ηνλ
πιαλήηε καο., δήισζε όηη απηή ε ηδέα ηεο ζρεηηθόηεηαο ηνπ ρξόλνπ είλαη ην
πξντόλ ηεο ην κπαιό καο, απηή είλαη ε αλζξώπηλε ηθαλόηεηα λα ζπκόκαζηε, νη
εγθέθαινί καο έρνπλ απηή ηελ ηθαλόηεηα λα απνζεθεύζεηε εηθόλεο, όπσο κηα
ηαηλία βίληεν ή ηαηλία, ηα γεγνλόηα πνπ ζπλέβεζαλ ζην παξειζόλ, απηό ην
εξγαιείν ρξεζηκεύεη σο έλα αλώηεξν είδνο γηα λα λα κάζνπκε από ηηο εκπεηξίεο
καο, θαη πνιινί άλζξσπνη είλαη ηόζν δσληαλέο αλακλήζεηο πνπ θαίλεηαη λα δεη
θαη πάιη ζπκνύληαη γεγνλόηα ηνπ παξειζόληνο κε ηνλ ίδην ηξόπν νη εγθέθαινί
καο έρνπλ ηελ ηθαλόηεηα λα νξακαηίδνληαη θαη λα πξνβιέπνπλ κειινληηθά
γεγνλόηα αθόκε λα ζπκβεί πνπ παίδνπκε κηα δηαλνεηηθή παξαίζζεζε, επεηδή νη
εγθέθαινί καο έρνπλ επίζεο ηε δπλαηόηεηα λα θαληαζηώλνληαη, απηέο ηηο
αλζξώπηλεο ηθαλόηεηεο καο κνλαδηθά είδε, καο δίλνπλ ηελ ηδέα όηη κπνξνύκε λα
πάκε πίζσ ζην ρξόλν, ην παξειζόλ, ή κπνξνύκε λα πξνρσξήζνπκε ζην ρξόλν
πξνο ην κέιινλ, πνπ ηαμηδεύνπλ ζε, αιιά απηό είλαη κόλν έλα πξντόλ ην
παηρλίδη ςεπδαίζζεζε ηεο ηθαλόηεηάο καο, κε απνηέιεζκα όπσο έθαλε θαη ζην
κπαιό ηνπ ν Γξ Άικπεξη Ατλζηάηλ, ρσξίο λα ζηακαηήζεη λα αλαιύζεη ην ρξόλν,
έγηλε καθξηά από απηαπάηεο θαη θαληαζηώζεηο ηνπο θαη ππνζηεξίδεηαη από ηηο
γλώζεηο ηνπο ζηε θπζηθή θαη ηελ εμσθξεληθή ηηο ηδέεο ηνπ, πνπ δηαηππώζεθε
ηελ ζρεηηθόηεηα ηνπ ρξόλνπ, ην νπνίν είλαη πνιύ δεκνθηιέο θαη παξάμελε εθείλε
ηελ επνρή, θαη ζέισ λα πξνζζέζσ όηη νη πεξηζζόηεξνη άλζξσπνη δελ ρξεηάδεηαη
θαλ λα θαηαιάβνπλ όηη ε θαηαλόεζε ηεο ζρεηηθόηεηαο, ήηαλ γνεηεύζεη θαη
γνεηεύνληαη από ηελ ηδέα ηεο ζρεηηθόηεηαο ηνπ ρξόλνπ, απηό ην παξειζόλ είλαη
θαηαλνεηό, απηό πνπ είλαη αθαηαλόεην είλαη όηη ηώξα, κε ηηο ηερλνινγηθέο
εμειίμεηο θαη πεξηζζόηεξεο πιεξνθνξίεο θαη ηε δπλαηόηεηα ηεο ζύγρξνλεο
θπζηθήο, ε θαληαζία ηνπ Γξ . Άικπεξη Ατλζηάηλ, εμαθνινπζεί λα θαηέρεη
ζήκεξα, θαη όρη κόλν απηό, αιιά εμαθνινπζεί λα είλαη ακθηιεγόκελν ηξόπν, ηε
δηακόξθσζε λέσλ ζεσξηώλ πνπ βαζίδνληαη παξάινγεο ζεσξίεο.
Ο ρξόλνο, είλαη έλαο λόκνο από κόλε ηεο, είλαη ζύκθπηε κε ην ζέκα, ηε
κεηαηξνπή, ηελ θπθινθνξία θαη ηελ ύπαξμε απηνύ ηνπ γεγνλόηνο, ν ρξόλνο
είλαη κε αλαζηξέςηκε θαη κνλήο θαηεύζπλζεο., Τν βαζηθό πξόβιεκα ηεο
ζύγρξνλεο επηζηήκεο είλαη όηη νη αθαδεκίεο επηζηεκώλ, ηα παλεπηζηήκηα θαη ηα
εθπαίδεπζε ζε όια ηα επίπεδα, λα ιάβεη κηα πνιηηηθή ζέζε, επεηδή σο επί ην

12. πιείζηνλ όιεο ηηο αθαδεκίεο θαη ζρνιεία ζηνλ θόζκν, λα ππνζηεξίμνπλ
νηθνλνκηθά, ηνπο πόξνπο ησλ θξαηώλ ηνπο ζηηο αληίζηνηρεο ρώξεο ηνπο, πνπ
ηνπο απνηξέπεη από ην αλεμάξηεην θάλνπλ ηηο δηθέο ηνπο απνθάζεηο, θαη λα
πξνζηαηεύνπλ πξαγκαηηθά ε ίδηα ε επηζηήκε. Με ηνλ ίδην ηξόπν εξεπλεηηθά
έξγα ρξεκαηνδνηνύληαη θπξίσο από ηα θξάηε.
Θέισ λα πξνζζέζσ, όηη ε επηζηήκε δελ έρεη λα θάλεη κε ηελ πνιηηηθή, ε εζηθή
ζε απηό ην ζέκα είλαη λα βξνύκε ηελ αιήζεηα, θάηη εληειώο αληίζεην κε ηελ
πνιηηηθή, επεηδή ε πνιηηηθή δελ ζπλάδεη κε ηελ αιήζεηα, αιιά κάιινλ ζηελ
πνιηηηθή είλαη λα πεη απηό πνπ ν θαζέλαο ζέιεη λα αθνύζεη, αιιά δελ θάλνπκε ό,
ηη ε πιεηνςεθία ζέιεη θάλεη, θαη απηό θαη 'αλάγθε αληηθαηηθέο κεηαμύ επηζηήκεο
θαη πνιηηηθήο.
Ο λόκνο ηνπ ρξόλνπ, πνπ εθθξάδνληαη ζε απηό ην άξζξν έρεη σο εμήο, νξίδεηαη
όηη ν ρξόλνο είλαη ζπλπθαζκέλεο κε ην ζέκα, θίλεζε θαη νξαηή κεηακόξθσζε
από απηό, ν ρξόλνο είλαη κηαο θαηεύζπλζεο θαη κε αλαζηξέςηκε, ακεηάβιεην,
άθακπηε, ην νπνίν είλαη έλα θαζνιηθό κέγεζνο κπνξεί λα κεηξεζεί κέξεη από ηα
είδε, ηνπο κεραληζκνύο καο γηα ηελ αλζξώπηλε εθεύξεζε, αλαθξηβείο, νξαηά θαη
δηεζλώο επαιεζεύζηκν, θαη απηό, ν ρξόλνο είλαη έλαο λόκνο γηα ηνλ εαπηό ηνπ.
Ο λόκνο ηνπ ρξόλνπ.
Σύκθπηεο κε ηελ ύιε.
Με αλαζηξέςηκε ζηε θύζε.
Μνλήο θαηεύζπλζεο.
Ακεηάβιεηνο.
Απαξαβίαζηε.
Η θπζηθή ηνπ ρξόλνπ είλαη ε αιιαγή, ε πξόνδνο ηεο ύιεο, ζε κηα δηαδξνκή.
Τν εηθνληθό ρξόλν, θαη ηε κέηξεζε ηεο, είλαη κηα εθεύξεζε ηνπ είδνπο καο,
γισζζηθό εξγαιείν πνπ ρξεζηκνπνηνύκε σο αλαθνξά γηα λα πεξηγξάςεη
γεγνλόηα ηνπ παξειζόληνο, ηνπ παξόληνο θαη κεηά, ζηεξείηαη ηεο δηθήο,
θπζηθώλ θαη εηθνληθώλ ηελ ύπαξμή ηνπ, κε ηελ επηθύιαμε αλαγθαηόηεηα ζέκα.
Απνθάιπςε θεθάιαην 10 θαηά 6.
Καη νξθίδνκαη όηη δεη ζηνπο αηώλεο ησλ αηώλσλ, ν νπνίνο δεκηνύξγεζε ηνλ
νπξαλό θαη ηα πξάγκαηα πνπ ζ 'απηό είλαη, θαη ε γε, θαη ηα πξάγκαηα πνπ είλαη
εθεί, θαη ηε ζάιαζζα, θαη ηα πξάγκαηα πνπ είλαη εθεί, όηη ν ρξόλνο λα είλαη
κεγαιύηεξε.

13. Με Arturo Raúl Cortés
Τν πεξηερόκελν ηνπ άξζξνπ απηνύ έρεη όια ηα δηθαηώκαηα θαηνρπξσκέλα.
La Ley del tiempo.