1. 1η Παρέµβαση στην τάξη
Ονοµατεπώνυµο: Τσουκαλά Κατερίνα
Τάξη που απευθύνεται: Ε΄ Δηµοτικού
Γνωστικό αντικείµενο: Γεωγραφία
Ενότητα: Χαρακτηριστικά Οικοσυστηµατα της Ελλάδας
Λογισµικά που θα χρησιµοποιηθούν: κειµενογράφος/λογισµικό εννοιολογικής
χαρτογράφησης/διαδίκτυο
Εκτιµώµενη διάρκεια: 1 ώρα
Διδακτικοί Στόχοι
Α. Ως προς το γνωστικό αντικείµενο
Οι µαθητές :
● να αναγνωρίζουν τα χαρακτηριστικά ενός οικοσυστήµατος
● να αναφέρουν τα γνωστότερα οικοσυστήµατα της Ελλάδας
Β. Ως προς τη χρήση των νέων τεχνολογιών
Οι µαθητές
● να εξοικειωθούν µε το λογισµικό κειµενογράφου. Στο εννοιολογικό επίπεδο, η
επεξεργασία κειµένου συνιστά µία νέα µέθοδο γραφής, η οποία είναι ποιοτικά
διαφορετική από τη γραφή που λαµβάνει χώρα µε χαρτί και µολύβι. Δείχνει την
εξέλιξη στη γραφή, τον αναστοχασµό.
● να εξασκηθούν στη συµπλήρωση και δηµιουργία εννοιολογικών χαρτών. Η
εννοιολογική χαρτογράφηση είναι εποικοδοµιστικό, πολυµεσικό & υπερµεσικό
εργαλείο - αξιοποιεί πρότερες γνώσεις µαθητών. Τους βοηθά να κάνουν
συσχετισµούς, συγκρίσεις, επίσης είναι σηµαντικό για την ανίχνευση πρότερων
γνώσεων, την ανακάλυψη παρερµηνειών-παρανοήσεων και δίνει τη δυνατότητα
παρέµβασης ακόµα και από τα ίδια τα παιδιά µε συντονιστή το δάσκαλο. Οι
µαθητές/τριες συµµετέχουν στην αξιολόγηση και στους στόχους, είναι ενεργά
υποκείµενα, χειραφετική-κριτική σχολή και στοχεύει στο µετασχηµατισµό ιδεών -
όπου αυτές είναι λανθασµένες όπως και στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης.
● να µπορούν να χρησιµοποιούν το διαδίκτυο, για να συλλέγουν τις κατάλληλες
πληροφορίες για να δώσουν απαντήσεις στα ερωτήµατα που τίθενται. Το διαδίκτυο
είναι ένα εργαλείο του οποίου η αξιοποίηση µε µη παραδοσιακό τρόπο: όχι
αναζήτηση της πληροφορίας, αλλά η κριτική επεξεργασία της οδηγεί στην
καθοδηγούµενη διερεύνηση-ανακάλυψη. Στο συγκεκριµένο σενάριο θα γίνει
έλεγχος ιστοσελίδων πριν δοθούν στους µαθητές.
Γ. Ως προς τη µαθησιακή διαδικασία
Οι µαθητές
● να κατανοούν την αναγκαιότητα προστασίας των οικοσυστηµάτων
2. ● να συνειδητοποιήσουν την έννοια πόροι του περιβάλλοντος και την ανάγκη ορθής
χρήσης τους
● να ανακαλέσουν προσωπικές εµπειρίες και βιώµατα που προέρχονται από
επισκέψεις σε τοπία συνδυάζοντάς τα µε τη νέα γνώση.
Διδακτική προσέγγιση
Οι µαθητές/τριες εργάζονται οµαδοσυνεργατικά , οργανώνουν τις σκέψεις τους και τα γραπτά τους
και ανακοινώνουν τα ευρήµατα τους στην οµάδα της τάξης. Ο/Η εκπ/κός έχει το ρόλο του
καθοδηγητή. Σε όλη τη διάρκεια της δραστηριότητας βρίσκεται δίπλα στις οµάδες και όπου
χρειαστεί βοηθά και καθοδηγεί συµβουλευτικά.
Υλικοτεχνική υποδοµή
Θα χρησιµοποιηθούν ηλεκτρονικά ΦΕ από τον/την εκπ/κό , και ηλεκτρονικές πηγές.
Οι µαθητές/τριες χωρίζονται σε οµάδες των 3 ατόµων ανά υπολογιστή. Το µάθηµα θα διεξαχθεί
στην αίθουσα Η/Υ του σχολείου,- θα χρησιµοποιηθεί βίντεο προβολέας. Στους Η/Υ είναι
προεγκατεστηµένα τα λογισµικά και που θα χρησιµοποιηθούν καθώς και φυλλοµετρητής π.χ.
firefox Τα ΦΕ είναι αναρτηµένα στο wiki της τάξης. Οι µαθητές/τριες είναι – περισσότερο ή
λιγότερο - εξοικειωµένοι µε τη χρήση Η/Υ και κυρίως των λογισµικών όπως ο κειµενογράφος, ο
φυλλοµετρητής, λογισµικό εννοιολογικής απεικόνισης ( spiderscribe )
Περιγραφή
1. Στην οθόνη προβολής οι µαθητές βλέπουν και παρατηρούν εικόνες από οικοσυστήµατα
της Ελλάδας, µε τη χρήση ερωτήσεων προβληµατισµών εισάγεται ο όρος
οικοσύστηµα. Οι οµάδες καλούνται µέσα από την αναζήτηση σε συγκεκριµένες
ιστοσελίδες, στον Η/Υ της η κάθε µια, να ανακαλύψουν τι σηµαίνει ο όρος
“οικοσύστηµα”.
2. Στη συνέχεια συµπληρώνουν τον ηµιδοµηµένο εννοιολογικό χάρτη που βρίσκεται
αναρτηµένος στην ιστοσελίδα h t t p : / / w w w. s p i d e r s c r i b e . n e t / a p p / ?
530d884a685a07db8c457e5b624babee.
3. Οι οµάδες συζητούν µεταξύ τους και συντάσσουν µε τη βοήθεια του κειµενογράφου ένα
κείµενο (30-50 λέξεων) που να εξηγεί τι είναι πόροι ενός οικοσυστήµατος, µε ποιους
τρόπους οι άνθρωποι τους εξαντλούν και για ποιους λόγους είναι σηµαντικοί για την
επιβίωση των οικοσυστηµάτων.
4. Στο στάδιο αυτό οι οµάδες αντλώντας πληροφορίες από το χάρτη της Ελλάδας, που είναι
αναρτηµένος στο wiki της τάξης, εντοπίζουν µερικά από τα ελληνικά τα
οικοσυστήµατα και τα κατηγοριοποιούν ανάλογα µε την περιοχή και τον τύπο του
καθενός.
5. Οι οµάδες καλούνται να συζητήσουν µεταξύ τους και να δηµιουργήσουν ένα κείµενο,
στον κειµενογράφο, µε τις απόψεις τους για την προστασία των οικοσυστηµάτων.
3. 6. Η τελευταία δραστηριότητα αφορά τη δηµιουργία ενός εννοιολογικού χάρτη στον οποίο
θα περιέχονται οι κύριες έννοιες που αφορούν το οικοσύστηµα και λειτουργεί και σαν
αξιολόγηση της διδασκαλίας.
● Αν δεν υπάρχει χρόνος η 6η δραστηριότητα αυτή µπορεί να δωθεί ως εργασία για το σπίτι
και την επόµενη φορά οι οµάδες θα συνθέσουν τους ατοµικούς εννοιολογικούς χάρτες σε
έναν για κάθε οµάδα.
● Μετά από κάθε δραστηριότητα οι οµάδες ανακοινώνουν τις απαντήσεις τους στην
ολοµέλεια της τάξης.
Δίνοντας ζωή στην αυλή του σχολείου µας
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1
Οικοσύστηµα
1. Βρείτε πληροφορίες στο διαδίκτυο για το “οικοσύστηµα”:
α) Ξεκινήστε από εδώ : http://bit.ly/qjex9V
και συνεχίστε εδώ: http://bit.ly/p8Otmr
β) Αναζητώντας τη λέξη στη Βικιπαιδεία http://bit.ly/r3iKJ8 βρήκατε ότι
Οικοσύστηµα είναι …............
γ) Γράψτε τους τύπους οικοσυστηµάτων που υπάρχουν .
…........................
2. Συµπληρώστε τον ηµιδοµηµένο εννοιολογικό χάρτη µε τη βοήθεια των φωτογραφιών.
4. 3) Δηµιουργήστε, µε τη βοήθεια του κειµενογράφου, ένα κείµενο συνθέτοντας τις απαντήσεις
στις ερωτήσεις:
Τι είναι πόροι ενός οικοσυστήµατος; Με ποιους τρόπους οι άνθρωποι τους εξαντλούν; Για
ποιους λόγους είναι σηµαντικοί για την επιβίωση των οικοσυστηµάτων;
Στη συνέχεια αναρτήστε τις απαντήσεις στο wiki της τάξης.
4) Αντλώντας πληροφορίες από το χάρτη της Ελλάδας, που είναι αναρτηµένος στο wiki της τάξης,
εντοπίστε τα οικοσυστήµατα του Δέλτα του Αξιού και του Αλιάκµονα, των λιµνών Βόλβης/
Κορώνειας, του Ολύµπου, της Αλοννήσου, του Αµβρακικού και τα κατηγοριοποιήστε τα
ανάλογα µε την περιοχή και τον τύπο του καθενός.
Οικοσύστηµα Περιοχή Τύπος
5) Δηµιουργήστε, µε τη βοήθεια του κειµενογράφου, ένα κείµενο εκθέτοντας τις απόψεις σας για το
θέµα της προστασίας των οικοσυστηµάτων Στη συνέχεια αναρτήστε τις απαντήσεις στο wiki της
τάξης.
Γιατί είναι σηµαντικό, κατά τη γνώµη σας να προστατεύουµε τα οικοσυστήµατα;
5. 6) Δηµιουργήστε έναν εννοιολογικό χάρτη στον οποίο να περιέχονται οι κύριες έννοιες που
αφορούν το οικοσύστηµα.