1. MADE IN...
Gaia Nazioarteko Merkatua, Deslokalizazioa, Ingurumena, Gizarte
Erantzukizuna.
Adina 16 urtetik gorakoak
Parte hartzaile Gutxienez 8 pertsona
kopurua Gehienez 30 pertsona
Iraupena 2 ordu
Beharrezko • Mapamundi (Peters-en mapa hobekiago)
baldintzak • Koloretako rotulagailuak
• Ordenagailu-eramangarria, kañoia, bozgorailuak
Eranskinak 1 eranskina: Peters-en mapa
2 eranskina: erosten duguna zertaz dago egina?- erosten dugun hori
egiteko erabilitako produktuak nondik datoz?
3 eranskina: Arropa garbia datuak
Helburuak • Gure arroparen katea ezagutu eta gozatzen dugun bizitza
mota eta hau posible egiten duten baldintzei buruz hausnartu.
Ekintzaren deskribapena:
Taldeko pertsona arduradunak Peters Mapa aurkezten du eta ohiko mapamundia eta
Peters Maparen arteko desberdintasuna azaltzen du (Peters mapa ez badago,
mapamundi bat erabiltzen da erreferentzia gisa).
Taldea 4 pertsonetako azpi-taldeetan banatzen da eta talde berri bakoitzari Peters
Mapa bat banatzen zaio (1 eranskina) eta zertaz dago egina erosten duguna?- erosten
dugun hori egiteko behar diren produktuak nondik datoz? (2 eranskina).
Talde bakoitzak kide baten jantzi bat aukeratuko du eta Peters mapan marraztuko dute
(1 eranskina) jantzi horrek egin duen ibilbidea .
Jantziaren ibilbidea marrazteko, jantziaren etiketan agertzen denean oinarrituko da.
Ibilbidea ondorengo pausuetan gauzatuko dugu:
1.- Lehengaiaren jatorria
2.- Jantzi egin denaren lekua (jantzia amaitu zen lekua, made in...)
3.- Enpresaren edo enpresaren inportatzailearen egoitza lekua
4.- Jantzi erosi zen lekuia, dendaren lekua
Mapamundia edo Peters-en mapa erabiltzen da bilatu beharreko herrialdeak edo tokiak
kokatzeko.
Gezien bitartez puntu desberdinak lotzen dira.
Talde bakoitzak aukeratuko jantziaren ibilbidea amaitzen duenean, gainontzeko taldeei
azaltzen zaie jantzi bakoitzak egin duen ibilbidea.
Taldeko pertsona arduradunak arropa garbiaren datuak ematen ditu (3 eranskina),
maquiletan lan egiten duten pertsonen egoerari buruz, gizarte erantzukizun korporatiboa
zer den azaltzen du, enpresen deszentralizazioaren ondorioak eta enpresa handien
monopolioa eta merkatu txikien desagerpena.
Amaitzeko, marka handien eta maquiletan lan egiten duten pertsonen lan egoerari
buruzko eztabaida bat hasten da, pertsona bakoitzak egoera honi aurre egiteko eta
bertako enplegua sustatzeko zer egin dezakeenari buruzko eztabaida.
Hegoako “Solidaritatea lantzeko ekintza Fitxeroko” Biluztu gaitezen dinamikaren
egokitzapena.
3. 2 eranskina: zertaz dago egina erosten duguna?
MADE IN...
Zertaz dago egin erosten duguna?
• Petrolio gordina: makillajea, fibra sintetikoak, plastikoa...
• Bauxita: aluminio papera, freskagarri potoa...
• Kotoia: toailak, arropa, fularrak, barruko arropa, hesgailua...
• Zapatak: larrua, petrolio gordina
• Ahozapiak: kotoia, petrolio gordina, papera...
• Lana: jertsea, eskularruak, galtzerdiak...
MADE IN...
Erosten dugun hori egiteko beharrezkoak diren produktuak nondik datoz?
• Petrolioa: energia, olioa, plastikoa, nailonerako... erabiltzen da. Espainiar estatuan sartzen den
petrolioaren %50a mexikar, nigeriar eta iraniar jatorrikoa da.
• Bauxita: potoal, berebilak, bizikletak, etxeko-tresna elektrikoak, mendiko materialerako
aluminioko oinarria da. Munduko bauxitaren %40a Australian eta Ginean ekoizten da.
• Kobrea: elektrizitate eta motore elektrikoetarako ezinbestekoa: kableak, dinamoak, bobinak,
telefonoa, pilak. Zinkarekin batera letoia sortzen da eta estainuarekin brontzea sortzen da.
Munduko kobrearen %40a Txile eta Ebtan ekoizten da.
• Koltan: 2 mineralen elkarketa da. Teknologia berrien garapenerako lehengai estrategikoa da
(%60a telefono mugikorretarako erabiltzen da, gainontzekoa bideo-jokoak, gurpil gabeko
trenak, mediku-diagnostikorako tresnak, fibra optikoa...).
• Burdina: batez ere berebil, etxeko-tresna elektriko, eraikuntzarako erabilia. Munduko burdinaren
%55a Ekialdeko Herrialdeak, Txina eta Brasiletik lortzen da.
• Kotoia: elastikoak, hesgailuak, toailak... egiteko. Munduko kotoiaren %55a Txina, EB eta
Ekialdeko Herrialdetatik lortzen da.
• Kakaoa: txokolate eta edariak egiteko. Kakaoaren %56a Kosta Rika, Brasil eta Ghanatik dator.
• Kafea: kafea, kolazko freskagarriak... egiteko. Munduko kafearen %45a Brasil, Kolonbia eta
Indonesiatik dator.
4. 3 eranskina: Arropa garbia datuak
http://www.playfair2008.org/index.php?option=com_chronocontact&chronoformname=ioc_form2
JOKO GARBIA 2008
2007 aurreko mozkinak Irabazien gehikuntza 2004-2007
Nike $2.2 bilioi % 52
Adidas $1.1 bilioi % 68
Puma $511 milioi % 14
Yue Yuen $386 milioi % 29
ASICS $203 milioi % 215
LAN ERREALITATEA
*Txina:
Adidas zapatila pare bat Shenzhen-en 86-171 dolar bitartean ordaindu daitezke EBtan – ia egin zituen
pertsonaren hilabeteko soldata – oro har gazte migranteak, logela batean 12 emakukme bizi dira.
0.53$ kirola egiteko zapatila
71/86$ hilabeteko soldata
* India:
Azken 5 urteetan soldata %6,7 eta %10 artean igo da. Stitcher markako baloiak egiten dituen fabrikako
langile baten esan zuen: "Ez daukagu aurrezkirik, beraz, emargentzia egoeretan gaude. Behin, gas-
bonbona alokatu behar izan nuen dirua lortzeko, nire emaztea osasunez ez baitzegoen ongi. Gu
guztiontzat egoera antzekoa da. Nire lagunetako batek bere odola saldu behar izan zuen, aparteko dirua
lortzeko emergentzia egoera bati aurre egiteko".
0.35-0.88 $ futboleko baloia
*Pakistan:
Pieza bategatik jasotzen dutena ez da aldatu azken 6 urteetan, nahiz eta prezioen indizeak epe hoentan
bitartean, kontsumitzaileentzat %40eko igoera izan.
0.65$ futboleko baloia
*Kamboia:
Kanbodian, kirol arropa egiten duten langile bati ordaintzen zaion soldatarekin, bere bazkaria eta eta
beste langile batzurekin elkarbanatzen duen egongela bat besterik ezin du ordaindu, aparteko ordu
kopurua handia egiten baditu. Arropa erosteko edo mediku arreta izateko aparteko orduak bete behar
ditu.
70-80$ hilabeteko soldata. Garmenent works
* Vietnam:
Langile batek duen diru-sarrera maila honekin, ezin ditu bere eguneroko gatuak bete. 2007 urtean,
oinarrizko produktuetan %9,5eko inflazio-tasa eman zen.
63$ hilabeteko soldata. Nike, zapatilak
* Bangladesh:
Une honetan, sindikatuek soldata minimoaren hiru zati dela estimatzzen dute. Egungo soldata minimoak
ez du ematen pertsona batek egunean hiru jatordu izan ditzan.
24.3$ hilabeteko soldata.