1. EXERCICIOS ANTIGO RÉXIME
Economía
“No século XVIII as grandes crises de subsistencias desapareceron de Europa en favor dunha penuria
globalmente tolerada. Iso, como vimos ademais doutros factores, permitiu o crecemento da poboación. Porén
os cambios na agricultura, agás talvez Inglaterra, Países Baixos e algunhas zonas francesas, non foron
significativos: as técnicas de produción de cereais seguían sendo as mesmas e os rendementos, en xeral, non
subiron excesivamente e todo se fiaba, de novo, a novas roturacións que incrementasen a produción. Unha
serie de elementos albiscaban, en cambio, a transformación da agricultura sobre todo a partir do segundo
terzo de século nalgunhas zonas: a diminución do barbeito grazas entre outras cousas ao aumento do
abonado; os novos utensilios agrícolas como o arado de vertedera ou a sementadora e malladoras mecánicas;
e, sobre todo, a nova rotación de cultivos que reduciu o barbeito e que asociou gandaría e agricultura grazas
ás plantas forraxeiras.
A partir do último terzo de século a subida dos prezos dos cereais desencadeou unha febre por aumentar as
producións e subir os beneficios para o cal se adoptaban algúns dos medios antes apuntados. A agricultura
empezaba a deixar de producir para a subsistencia do campesiño e o mantemento da renda feudal, e pasaba
a producir para vender, co fin de reinvestir e vender aínda máis (lóxica capitalista). Algúns emprenderon
esta vía (Inglaterra), outros, temerosos das innovacións ou suficientemente satisfeitos co sistema non
innovaron (Europa oriental e mediterránea).”
• Separa en dúas columnas os elementos que podían significar un progreso agrario e aqueles
que se mantiñan máis ou menos inalterables como no século XVII.
• O texto cóntache a variable situación que vivía a agricultura nas distintas zonas europeas:
trata de diferenciar dúas zonas segundo como avanzase o progreso agrario nelas. España, ¿en
cal destas dúas áreas se situaría?, ¿por que?
• Comenta coas túas palabras que pode significar a frase escrita en cursiva.
• Imaxina que es un pequeno agricultor sen moitos medios, ¿cara que modelo te dirixirías
máis? E se foses un gran propietario? Razoa as respostas.
• A quen pertencen as terras na provincia de Toledo á altura do século XVIII?
• Correspóndese esta distribución co peso demográfico de cada grupo?, Que consecuencia terá
este feito na distribución da terra?
• Valora os resultados da última columna (“total terra fóra do mercado ”)
2. “...que cualquiera persona que quisiere usar el oficio de sombrerero en esta çiudad e sus arravales lo pueda
haçer y aga conque primero y antes sea examinado(...)
Yten que cualquiera que assi hubiere de ser examinado de maestro y quisiere poner tienda que lo pueda hacer
con que dé a los behedores que le examinaren dos ducados y al escrivano dos rreales por la carta del dicho
examen
(...)que no se pueda traer ni traiga a bender a esta ciudad rropa labrada de sombreros sin que primero y antes
que se benda sea vista y examinada por los behedores del dicho oficio.
(...)que ninguna persona maestro examinado que tubiere tienda en estaciudad o sus arravales no pueda tener
más de hasta dos aprendiçes salvo que dos o tres meses antes que el uno salga pueda rrescibir y tener otro
(...)que ninguna caxa de sombreros de los que salieren fuera desta çiudad a benderse o vayan bendidas que
sea de doce sombreros arriba no pueda salir de la dicha çiudad ni sus arravales sin que primero y antes sea
bisitada por los dichos beedores y sellada con el sello que ellos tubieren...”
Ordenanzas do gremio de sombreireiros de Segovia, 1599
• Comenta, a partir deste texto, as características dos gremios.
• Paréceche que as súas ordenanzas favorecen a liberdade económica? Razoao.
• Que elementos positivos e negativos ves nun gremio para o desenvolvemento económico
• Servindote destas normas como guía elabora un discurso no que realices unha crítica aos
gremios expondo as razóns que che levan a iso.
“A prosperidade do comercio depende dunha profunda industria en dar valor a todos os froitos naturais do
reino en todos os diferentes usos a que poden ser empregados.
Para o cal cómpre ter anualmente relacións puntuais de todo o que se produce en Francia, do que consume,
do que envía a países estranxeiros e do que recibe, a fin de facer un cómputo do valor das mercadorías ou
efectos de que se descarga pola súa abundancia co valor de que recibe por necesidade. É preciso saber tamén
canto ten que pagar en especies de ouro e prata polos xéneros que recibe a máis dos equivalentes naturais que
entrega; por que non se pode dubidar de que os seus equivalentes non a compensan enteiramente. A proba é
evidente polo gran número de navíos estranxeiros que entran nos portos de Francia cargados en parte con
mercadorías finas, e que se volven os uns con xéneros de la, os outros con efectos de maior volume e, por
conseguinte, de menos valor. E como desta falta de equivalencia resulta que os estranxeiros se enriquecen e o
reino empobrécese, cómpre sacar o desquite polos medios máis naturais.
Primeiro medio: Aumentar todas as producións do reino, buscando a natureza onde foi menosprezada, e
axudala con arte segundo o enxeño e particular habilidade de cada provincia.
Segundo medio: Descargar ao Reino de todas as especies que produce e fabrica con superabundancia.
Terceiro medio: Facer que tomen os estranxeiros estes sobrantes polo seu máis subido prezo.
Cuarto medio: Non recibir as mercadorías estranxeiras senón ao máis baixo prezo posible e a cambio destes
sobrantes.
Quinto medio: Impedir o malo costume da extracción das especies de ouro e prata fóra do Reino .”
Proxecto de Monsieur Colbert ao rei Luis XIV sobre o comercio
• Realiza un resumo do texto
• Quen é Colbert?. Cal é o seu obxectivo? Que medios propón para iso? Cita os que che
parezan máis importantes e sinala por que
• Con que teorías ou prácticas económicas relaciónase?, por que?
• Que prácticas económicas substituirán a este modelo tan intervencionista?
• Paréceche que se pode falar de intervencionismo estatal neste proxecto? Por que? Intervén
hoxe o Estado na economía?, como? (pon algún exemplo)
3. “Pola presente establecemos a Compañía de Guinea, destinada ao comercio de negros, do ouro e de todas as
outras mercancias coas que se poida comerciar nas costas de Africa desde o río Serra Leoa ata o Cabó de Boa
Esperanza.
Á devandita Compañía pertencerán de toda propiedade as terras que poderán ocupar durante o tempo da
concesión. Poderá establecer fortes para a súa seguridade, transportar armas e canóns e dispor de soldados
para defenderse tanto dos naturais coma dos estranxeiros.
Para que a devandita Compañía poida levar a cabo a súa empresa queremos que, de acordo coa práctica
vixente, reciba a suma de trece libras de gratificación por cada cabeza de negro que transporte ás nosas illas e
colonias de América.”
Acta de Constitución da Compagnie de Guinée, Versalles, 1685
• Resume que é o que nos conta o texto. ¿E unha fonte primaria ou secundaria? Explícao
• De que tipo de empresa fálase no texto? Comenta as súas características e que relación tiñan
co Estado
• Pensas que esta compañía exercería algún tipo de monopolio ou existe a liberdade
comercial? Explicao
• Busca información sobre algunhas destas compañías no século XVIII