1. Γραφείο Τύπου ΠΑΣΟΚ
Οικονομικά της Αυτοδιοίκησης
Ο Καλλικράτης δεν είναι μια «απλή Την ίδια στιγμή, ο Καλλικράτης φέρνει
ανακατανομή της χωροθέτησης στην σημαντικές αλλαγές στα Οικονομικά
Αυτοδιοίκηση». «Είναι κορυφαία της Αυτοδιοίκησης.
πολιτική επιλογή και συνάμα, για μας, Εξασφαλίζει, με μια σειρά από
προεκλογική μας δέσμευση. Δέσμευση, διατάξεις, τον εξορθολογισμό των
που συνδέεται με τη θεραπεία οικονομικών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
μεγάλων ασθενειών, της ελληνικής με συχνούς ελέγχους και διαφάνεια
Διοίκησης και του Κράτους». στην οικονομική διαχείριση. Θεσπίζει
Εισάγει ένα νέο σύστημα ένα νέο σύστημα οικονομικής
Διακυβέρνησης με πολλούς κατοχύρωσης των πόρων των ΟΤΑ,
καινοτόμους θεσμούς, όπως ο συνδέοντας τους με τους δυναμικούς
Συμπαραστάτης του Δημότη και της πόρους. Εισάγει ένα νέο σύστημα
Επιχείρησης, η Επιτροπή Διαβούλευσης οικονομικής διαχείρισης και ελέγχου
ή το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών. του δανεισμού, καθώς και ένα νέο
Αποκεντρώνει τις αρμοδιότητες στις σύστημα εξυγίανσης των
Περιφέρειες και τους Δήμους και δίνει υπερχρεωμένων Δήμων.
νέα υπόσταση στο χωριό και τη γειτονιά, Τα πρώτα αποτελέσματα από την
σε κάθε σημείο της Ελλάδας. εφαρμογή αυτών των νέων ρυθμίσεων
Προστατεύει τη νησιωτικότητα και την έχουν αρχίσει να εμφανίζονται.
ορεινότητα με ειδικές ρυθμίσεις.
Πριν τον «Καλλικράτη»
1. Το ύψος του δανεισμού των ΟΤΑ, έως 4. Απουσία έγκυρων στατιστικών
την εφαρμογή του Καλλικράτη, ήταν στοιχείων και οικονομικών δεδομένων,
χωρίς περιορισμούς και χωρίς γεγονός που είχε οδηγήσει σε μια
προϋποθέσεις. αδυναμία παρακολούθησης των
2. 500 δήμοι της χώρας, δεν υπάγονταν σε οικονομικών της αυτοδιοίκησης.
προληπτικό έλεγχο του ελεγκτικού 5. Αδιαφάνεια στη διαχείριση των
συνεδρίου. Το ίδιο ίσχυε και για όλες τις οικονομικών των ΟΤΑ.
επιχειρήσεις και τα ΝΠΔΔ των ΟΤΑ 6. Δεν υπήρχε κανένα έλεγχος και καμία
3. Οι προϋπολογισμοί των ΟΤΑ διασφάλιση για την οικονομική
ισοσκελίζονταν πλασματικά με βιωσιμότητα των ΟΤΑ.
αποτέλεσμα συχνά να οδηγούνται σε
ελλείμματα και κατά συνέπεια σε χρέη.
Τι άλλαξε με τον «Καλλικράτη»;
Κανόνες και Περιορισμοί στην των Δήμων και των Περιφερειών, με
πιστοληπτική πολιτική των ΟΤΑ παράλληλη απαγόρευση του δανεισμού για
Εισαγωγή αυστηρών, κυρίως αναπτυξιακών, λειτουργικές δαπάνες. Οι προϋποθέσεις για
προϋποθέσεων στην πιστοληπτική πολιτική τη λήψη δανείου από Δήμους και

2. Περιφέρειες, συνδέονται 1) Με το ετήσιο Χρηματοδότηση ως ποσοστό δυναμικών
κόστος εξυπηρέτησης της δημόσιας πίστης, πόρων
2) Με το συνολικό χρέος του Θεσμοθέτηση της χρηματοδότησης Δήμων
Δήμου/Περιφέρειας. και Περιφερειών, στη βάση ποσοστών
Προληπτικός Έλεγχος του Ελεγκτικού δυναμικών πόρων, όπως ήταν το πάγιο
Συνεδρίου αίτημα της Αυτοδιοίκησης.
Εισαγωγή προληπτικού ελέγχου του Ισοσκελισμένοι Προϋπολογισμοί
Ελεγκτικού Συνεδρίου σε όλους τους ΟΤΑ Διασφάλιση πραγματικά ισοσκελισμένων
και τα νομικά τους πρόσωπα. Παράλληλα, προϋπολογισμών. Όλοι οι ΟΤΑ οφείλουν
προβλέπεται η πραγματοποίηση από το Νόμο να μην είναι ελλειμματικοί και
γενικευμένου προσυμβατικού ελέγχου να συντάσσουν και να εκτελούν
νομιμότητας από το Ελεγκτικό Συνέδριο σε ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς. Με τον
συμβάσεις άνω των 100.000 ευρώ. Καλλικράτη, ο έλεγχος νομιμότητας του
Έλεγχος στην πορεία Είσπραξης εσόδων προϋπολογισμού περιλαμβάνει τον έλεγχο
Έλεγχος της πορείας είσπραξης των εσόδων. των εσόδων, ώστε να διασφαλίζεται ότι ο
Ο αρμόδιος επίτροπος έχει τη δυνατότητα προϋπολογισμός είναι αξιόπιστα
εάν διαπιστώσει αδράνεια να παρέμβει είτε ισοσκελισμένος.
ορίζοντας ημερομηνία είσπραξης είτε Δι@ύγεια στους ΟΤΑ
παραπέμποντας τους διοικούντες το δήμο, Υποχρεωτική ανάρτηση όλων των
εφ’ όσον η αδράνεια οφείλεται σε δόλο ή αποφάσεων των ΟΤΑ στη Δι@ύγεια. Οι ΟΤΑ
αμέλεια. α’ και β’ Βαθμού, τα νομικά τους πρόσωπα
Κεντρική Βάση Δεδομένων οικονομικών και οι επιχειρήσεις τους έχουν την
στοιχείων υποχρέωση να αναρτούν τις σχετικές
Θεσμοθέτηση και λειτουργία της Κεντρικής αποφάσεις τους στο Πρόγραμμα Δι@ύγεια,
Βάσης Δεδομένων οικονομικών στοιχείων, από τις 15/03/2011. Οι αποφάσεις δεν
στην οποία συγκεντρώνεται το σύνολο των εκτελούνται εάν δεν έχουν λάβει Αριθμό
κρίσιμων οικονομικών και στατιστικών Διαδικτυακής Ανάρτησης, που αποδίδεται
δεδομένων. Από αυτή τη Βάση με την καταχώρησή τους στους δικτυακούς
ενημερώνονται ανά πάσα στιγμή το τόπους του Δι@ύγεια. Η παράβαση της
Υπουργείο Εσωτερικών, το Υπουργείο υποχρέωσης για καταχώρηση και ανάρτηση
Οικονομικών, η Ελληνική Στατιστική Αρχή, των αποφάσεων στο διαδίκτυο, συνιστά
το Ελεγκτικό Συνέδριο και τα συλλογικά πειθαρχικό παράπτωμα.
όργανα των ΟΤΑ. Η μη ανταπόκριση στην Τριμηνιαίες Εκθέσεις
σχετική υποχρέωση για παροχή στοιχείων Σύνταξη τριμηνιαίας έκθεσης για τα
συνεπάγεται τόσο πειθαρχικές κυρώσεις, αποτελέσματα εκτέλεσης του
όσο και κυρώσεις με τη μορφή προστίμων προϋπολογισμού, στην οποία
και παρακράτησης στην τακτική συμπεριλαμβάνεται και η άποψη της
επιχορήγηση για τους ΟΤΑ. μειοψηφίας και η οποία αναρτάται στην
ιστοσελίδα του Δήμου.
Τα πρώτα οικονομικά αποτελέσματα
1. Ήδη από την έναρξη της εφαρμογής του 6 κρατικές Περιφέρειες
Προγράμματος Καλλικράτη, έχει τεθεί 63 νομαρχίες και ΟΤΑ Β' βαθμού
σε εφαρμογή ένα σχέδιο που θα 709 Δήμοι και Κοινότητες
οδηγήσει σε μια πιο ορθολογική 4.000 Δημοτικές Επιχειρήσεις και ΝΠΔΔ
διαχείριση των οικονομικών της 9.450 αμειβόμενες θέσεις αιρετών της
Αυτοδιοίκησης. Στο πλαίσιο του Αυτοδιοίκησης
Καλλικράτη, ήδη καταργήθηκαν: 30.000 οργανικές θέσεις στο Β' Βαθμό

3. Αυτοδιοίκησης εξασφαλίζοντας τη μέγιστη δυνατή
40.000 θέσεις στα Δ.Σ. Δημοτικών ταχύτητα αλλά και πληρότητα στη
Επιχειρήσεων και ΝΠΔΔ συγκέντρωση των στοιχείων.
3. Για πρώτη φορά έχουμε στη διάθεσή
2. Η Κεντρική Βάση Δεδομένων, που έχει
μας ακριβή και έγκυρα στοιχεία, που
ενεργοποιηθεί, λειτουργεί με
μας επιτρέπουν να αξιολογούμε και να
πληρότητα 100%. Όλοι οι Δήμοι και οι
προγραμματίζουμε με ασφάλεια. Η
Περιφέρειες, ανεξαιρέτως, έχουν
επεξεργασία των οικονομικών
αναρτήσει το σύνολο των
δεδομένων των Δήμων και των
προβλεπόμενων από το νόμο
Περιφερειών, δίνουν σημαντικά
οικονομικών δεδομένων. Από τον Ιούνιο
στοιχεία για την οικονομική κατάσταση
του 2011, η Κεντρική Βάση θα
των ΟΤΑ. Αξιοποιώντας αυτά τα
αναβαθμιστεί περαιτέρω, με την
στοιχεία, έγινε εκτίμηση τόσο του
εξασφάλιση του κόμβου
ελάχιστου κόστους λειτουργίας Δήμων/
διαλειτουργικότητας όλων των
Περιφερειών όσο και των σταθερών
πληροφοριακών συστημάτων των ΟΤΑ.
εσόδων Δήμων/Περιφερειών.
Αυτό σημαίνει ότι η Βάση θα
συμπληρώνεται σε πραγματικό χρόνο, (Διαβάστε εδώ αναλυτικά τα στοιχεία).
Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Το κύριο συμπέρασμα που προκύπτει από πρόγραμμα ΕΛΛΑΔΑ. Τέλος, από 1η
τη σύγκριση σταθερών εσόδων – ελάχιστου Ιουλίου 2011, τα Περιφερειακά
κόστους, είναι ότι η λειτουργία των ΟΤΑ με Επιχειρησιακά Προγράμματα
την έννοια των ελάχιστων δαπανών, που ανατίθενται πλέον στις αιρετές
είναι αναγκαίες για την άσκηση των Περιφέρειες.
αρμοδιοτήτων τους, είναι απόλυτα 5. Η συνολική συμβολή της Τοπικής
εξασφαλισμένη. Αυτοδιοίκησης στο πρόγραμμα
4. Η εξασφάλιση των αναπτυξιακών δημοσιονομικής προσαρμογής της
πόρων των ΟΤΑ, βοηθάει την Τοπική χώρας, για τα έτη 2010 – 11, ανήλθε στο
Αυτοδιοίκηση να επιτελέσει έναν ποσό του 1,4 δις ευρώ.
σημαντικό ρόλο στην αναπτυξιακή 6. Ήδη εξετάζονται όλες οι δυνατότητες
προσπάθεια της χώρας. Ήδη έχει για την αξιοποίηση της ακίνητης
υπογραφεί η απόφαση για την ΣΑΤΑ, με περιουσίας. Συγκεκριμένα, εξετάζεται:
την οποία εξασφαλίζονται, σύμφωνα με Α) Η αξιοποίηση των κτιρίων και των
τον προϋπολογισμό, πόροι ύψους 600 ελεύθερων χώρων. Β) Η
εκατ. ευρώ. Παράλληλα, έχει επαναδιαπραγμάτευση των μισθωμάτων,
υπογραφεί και αποσταλεί στο όπου το κόστος της επέκτασης
Συμβούλιο της Επικρατείας το (συμπληρωματική μίσθωση) σε επίπεδο

4. ευρώ/τ.μ. είναι αδικαιολόγητα μικρότερο υπηρεσιών σε λιγότερα κτίρια και ενοικίαση
από το κόστος του βασικού μισθώματος. Γ) των αδιάθετων. Δ) Συστέγαση υπηρεσιών.
Συγκέντρωση των συνεργαζόμενων
Πρόγραμμα Εξυγίανσης
Η επεξεργασία των οικονομικών στοιχείων των δήμων δείχνει ότι το ελάχιστο κόστος
λειτουργίας, στο σύνολο της αυτοδιοίκησης, είναι διασφαλισμένο. Η εκτίμηση της
οικονομικής κατάστασης των δήμων σε σχέση με το δείκτη «Συνολικό χρέος/Τακτικά έσοδα
(και ΣΑΤΑ)» δείχνει ότι, σε ορισμένους δήμους και περιφέρειες η κάλυψη είναι οριακή, ενώ
υπάρχουν και περιπτώσεις που δεν είναι επαρκής. Όπως φαίνεται στο διάγραμμα που
ακολουθεί, η πλειοψηφία των δήμων έχουν συνολικό χρέος μέχρι 50% των τακτικών
εσόδων (και ΣΑΤΑ). Υπάρχει όμως ένα σημαντικό ποσοστό δήμων, των οποίων το συνολικό
χρέος ξεπερνάει το 100% των τακτικών εσόδων (και ΣΑΤΑ).
Πηγή: Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης
Προκειμένου να διασφαλιστεί η εύρυθμη λειτουργία όλων των ΟΤΑ και η οικονομική τους
βιωσιμότητα, παρουσιάστηκε το ειδικό Πρόγραμμα Εξυγίανσης των ΟΤΑ που
αντιμετωπίζουν πρόβλημα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον Καλλικράτη.
Διαδικασία ένταξης στο Πρόγραμμα - Πάγωμα ή περιορισμό χρηματοδότησης
Εξυγίανσης ορισμένων κωδικών (δημόσιες σχέσεις,
- Διαπίστωση ανάγκης οικονομικής εκδηλώσεις κλπ.)
αξιολόγησης, βάσει αντικειμενικών - Πάγωμα ή περιορισμό των προσλήψεων
κριτηρίων. και συμβάσεων.
- Εκτίμηση της οικονομικής κατάστασης του - Υποχρέωση υλοποίησης του
υπό αξιολόγηση ΟΤΑ, από ορκωτούς Προγράμματος με βάση συγκεκριμένο
ελεγκτές. χρονοδιάγραμμα, που δεν θα υπερβαίνει
- Εκπόνηση Ειδικού Επιχειρησιακού τη δημοτική περίοδο.
Προγράμματος Εξυγίανσης. Οι υποχρεώσεις, συνολικά ή εν μέρει, μπορεί
- Έγκριση του προγράμματος από να αφορούν μόνο σε μια δημοτική ενότητα
ανεξάρτητη Ελεγκτική Επιτροπή με του Δήμου, εφ’ όσον διαπιστώνεται
επικεφαλής από το Ελεγκτικό Συνέδριο. μεμονωμένο πρόβλημα.
Υποχρεώσεις ενταγμένων στο Πρόγραμμα Δικαιώματα ενταγμένων στο Πρόγραμμα
- Υποχρέωση διάθεσης μέρους ή του Το πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει:
συνόλου των εσόδων, - Επιμήκυνση περιόδου για την
συμπεριλαμβανομένων των εσόδων από αποπληρωμή των δανείων
ΣΑΤΑ, προς επίτευξη των στόχων του εν - Κάλυψη του κόστους επιτοκίου των
λόγω Προγράμματος. Η ΣΑΤΑ θα δανείων και λοιπών πιστωτικών
χρηματοδοτεί, κατά περίπτωση, μόνο διευκολύνσεων από πιστωτικά ιδρύματα
έργα για συντήρηση – επισκευή των για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα
υποδομών.

5. - Κάλυψη των χρεολυσίων, μόνο σε Η χρηματοδότηση του Προγράμματος θα
εξαιρετικές περιπτώσεις για συγκεκριμένο πραγματοποιηθεί από το «Λογαριασμό
χρονικό διάστημα. Εξυγίανσης και Αλληλεγγύης της
Αυτοδιοίκησης», που συστήνεται στο Ταμείο
Παρακαταθηκών και Δανείων