SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
Download to read offline
7 түвшингүүдийн үндсэн үүрэг



  Мэдээлэл технологийн багш Ү. Ойдов
• Segmentation reassembly- Сегментчлэл ба дахин эвлүүлэх. Мессеж тоон
  дараалалтай сегментүүдэд хуваагддаг. Энэ тоон дараалал нь мессеж эц
  сийн цэгтээ хүрсний дараа дахин зөв эвлүүлэх боломжийг хангаж өгдө
  г.
• Connection control-Холболтын хяналт. Тэвээрлэгч түвшин холболтгүй
  ба холболтонд тулгуурласан байж болно. Холболтгүй нь бүх
  сегментийг тус тусад нь пакет болгож дамжуулна. Холболтонд
  тулгуурласан нь эхлээд хүлээн авагч тээвэрлэгч түвшинтэй холбоо
  тогтооно. Дараа нь бүх мэдээлэл дамжигдана.           Дамжуулагдаж
  дууссаны дараа холболт тасрана.
• Flow control- Хурдны хяналт. Энэ нь мэдээллийг хянах үүрэгтэй.
  Өгөгдлийн холболт түвшин шиг хурдны хяналттай. Тэгсэн ч хурдны
  хяналт нь эхнээс нь эцэс хүртэл нэг нэгээр нь хянана.
• Error control- Алдааны хяналт. Алдааг хянах үүрэгтэй. Алдааны
  хяналт нь үйлдлээс үйлдэлийн хооронд хийгдэнэ. Илгээгчийн
  тээвэрлэх түвшингээс хүлээн авагчийн тээвэрлэх түвшинд алдаа
  байгааг хянана.(эвдрэл, гээгдэлт, давхардсан байдал г.м) Алдаа нь
  ихэвчлэн дахин дамжигдах үед засагдана.
Session-Орчин
• Эхний 3н түвшин (физикийн, өгөгдөл холбох, сүлжээний) нь
  зарим нэг процессын хувьд хангалттай биш юм. Энэ түвшин нь
  сүлжээний харилцан хянагч юм.
• Энэ түвшин нь харилцан хянах ба мөн синхрончлол хийнэ.
• Мөн дараахи үүргүүдийг давхар хүлээнэ:
• Dialog control-Энэ түвшин хоѐр системийг нэг харилцаанд
  оруулах боломжтой. Энэ нь хоѐр процессийг хагас дуплекс,
  бүтэн дуплекс холбож болно.
• Synchronization-Синхрончлол.       Мэдээллийн         урсгалд
  синхрончлох, шалгах цэгийг нэмж боломж олгодог. Жишээ нь
  2000 хуудас явуулахын тулд 100 хуудас дуусах тутамд тэр 100н
  хуудас алдаагүй зөв явсан эсэхийг шалгадаг шалгах цэгүүдийг
  нэмж болдог. Энэ тохиолдолд хэрэв 523-р хуудсан дээр алдаа
  гарвал 1-ээс 500-р хуудсуудыг дахин явуулах шаардлагагүй.
Presentation layer-Танилцуулах
                 түвшин
•   Энэ түвшин нь хоёр систем мэдээлэл солилцох үеийн өгүүлбэр зүй ба утгатай
    холбоотой. Танилцуулах түвшин нь орчуулах, шахах, нууцлах үүрэгтэй.
•   Үүнээс гадна дараах үүргүүдийг давхар гүйцэтгэнэ:
•   Translation-Орчуулга. Хоёр системийн процесс нь ихэвчлэн тэмдэгт, тоо зэрэг х
    элбэрээр мэдээллээ дамжуулахыг хэлнэ. Мэдээлэл дамжуулагдахаасаа өмнө б
    ит хэлбэрт хөрвүүлэгдэх ёстой. Яагаад гэвэл өөр өөр компьтер өөр өөр кодын
    систем хэрэглэдэг. Энэ кодуудын хооронд харилцан уялдуулж ойлголцуулах үү
    рэгтэй. Илгээгчийн танилцуулах түвшин илгээгчээс шалтгаалах хэлбэрийг ерөн
    хий хэлбэрт шилжүүлж, харин хүлээн авагчийн танилцуулах түвшин ерөнхий х
    элбэрийг хүлээн авагчаас шалтгаалах хэлбэрт хөрвүүлнэ.
•   Encryption-Нууцлал. Нууцлаг мэдээллийг дамжуулахын тулд систем бүхэлдээ н
    ууцлал сайтай байх ёстой.
•   Compression-Шахалт. Өгөгдлийг шахаж битийн тоог бага болгоно. Өгөгдлийн
    шахалт нь текст, дуу, бичлэг зэрэг мультимедиаг дамжуулахад чухал үүрэгтэй.
Application layer-Хэрэглээний
                 түвшин
•   Хэрэглээний түвшин нь хэрэглэгч сүлжээтэй харилцах боломж олгонов Эсвэл
    хүнд эсвэл программд сүлжээг ойлгомжтой болгон хүргэнэ. Хэрэглээний түвш
    ин нь хэрэглэгчид үйлчилгээг хүргэх үүрэгтэй.
•   Мөн дараахи үүргүүдийг давхар хүлээнэ:
•   Network virtual terminal-Сүлжээний бодит төгсгөл. Сүлжээний бодит төгсгөл
    гэдэг нь физик төгсгөлийн программ хангамж хувилбар нь ба хол зайд байгаа
    толгой компьютерт холбогдох боломжийг олгодог.
•   File transfer, access and management-Хэрэглээний түвшин нь алсын компьютер
    т хандан, өөрчлөх, өгөгдөл унших боломжтой. Алсын компьютерээс өөрийн ко
    мпьютерт мэдээлэл авч болох ба мененжмент хийх, хяналт хийх боломжтой.
•   Mail service-Мэйл үйлчилгээ. Электрон шуудан илгээх болон хадгалах боломж
    олгоно.
•   Directory- Ямар нэг мэдээллийн эх сурвалжаас бусаддаа мэдээлэл тараан, өгөг
    длийн санд хандах эрхтэй.
TCP/IP протоколын иж бүрдэл
• TCPIIP протокол нь OSI моделийн өмнө бий болсон. TCP/IP
  протоколын түвшнүүд OSI моделийхтэй яг ч тохирдоггүй. Жинхэнэ
  TCP/IP протокол нь 4н түвшнээс тогтдог гэж тодорхойлогдсон. Үүнд:
  толгой компьютерээс сүлжээнд холбогдох, интернет, тээвэрлэлтийн
  мөн хэрэглээний түвшин. TCP/IP протокол OSI модельтэй
  харьцуулахад хувьд толгой компьютерээс сүлжээнд холбогдох
  түвшнийг нь физикийн болон өгөгдөл холболтын түвшнүүдтэй
  адилтгаж болно. Интернет түвшин нь сүлжээний түвшинтэй ижил.
  Хэрэглээний түвшин нь орчин, танилцуулах, хэрэглээний
  түвшнүүдийн үүргийг гүйцэтгэнэ. Тиймээс бид энэ номонд TCPIIP
  протоколыг таван түвшнээс тогтсон гэж үзнэ: физикийн, өгөгдөл
  холболтын, сүлжээний, тээвэрлэлтийн, хэрэглээний. OSI моделийн
  түвшин бүрийн үүргийг зааж өгдөг бол TCP/IP протокол нь
  хэрэгцээнээсээ шалтгаалаад үүргүүд нь солигдож болно.
• TCP/IP протокол нь шаталсан протокол юм.
  Шаталсан гэдгийн учир нь дээд түвшний пр
  отоколуудыг нь арай доод түвшнийхүүд нь
  дэмжинэ.
• Тээвэрлэлтийн түвшинд TCP/IP протокол нь
  3 протоколыг тодорхойлно: тээвэрлэлтийг х
  янах протокол, хэрэглэгчийн өгөгдлийн про
  токол, урсгал хянах протокол. Сүлжээний т
  үвшний үндсэн интернет ажлын протокол н
  ь TCP/IP протоколоор тодорхойлогдоно.
• Physical and data link layer-Физикийн бол
  он өгөгдөл холболтын түвшин.
• Энэ түвшинд TCPIIP нь ямар 1 тодорхой пр
  отоколыг тодорхойлдоггүй. Бүр стандарт бо
  лон хувийн протоколуудыг дэмжих үүрэгтэ
  й. TCPIIP дахь интернет сүлжээ дотоод, дэл
  хийн дахиных байж болно.
Network layer-Сүлжээний түвшин

• TCP/IP интернет ажлын протоколыг дэмжинэ. IP энэ үед
  эдгээр дөрвөн протоколыг ашиглана: ARP, RARP, ICMP, ба
  IGMP. Дараагийн бүлгүүдэд илүү дэлгэрэнгүй үзнэ.
•     Internetworking protocol- Интернет ажлын протокол
• Интернет ажлын протокол гэдэг нь TCP/IP протоколын
  хэрэглэдэг тээвэрлэлтийн механизм юм.
• IP нь өгөгдлийг датаграм гэх пакетуудаар дамжуулдаг ба
  эдгээр нь тус тусдаа дамжуулагддаг байна. Өгөгдөл очих
  хаягтаа хүрсэн л бол IP нь тэднийг дахин захиалдаггүй
  мөн чиглэлийг нь хадгалдаггүй.
• Address resolution protocol- Хаяг тогтоох протокол
• Энэ протокол нь логик болон физик хаягийг нэгтгэхэд
  хэрэглэгдэнэ. Энгийн физикийн сүлжээний төхөөрөмж бүр
  дээр физик хаяг нь бичигдсэн байдаг. Интернет хаяг нь
  мэдэгдэж байх үед зангилааны физик хаягийг мэдэхийн
  тулд энэ протоколыг ашигладаг.
•     Reverse resolution protocol-Урвуу хаяг тогтоох
  протокол
• Интернет хаяг нь мэдэгдэж байгаа тохиолдолд толгой
  төхөөрөмжид физик хаягийг нь олж мэдэх боломж
  олгодог. Компьютер анх удаа сүлжээнд холбогдох үед
  хэрэглэгддэг.
•
• Internet     control  message     protocol-
  Интернетийн мессеж удирдах протокол
• Толгой компьютер ямар нэг алдаа гарах үед
  илгээгчид мэдээллэхэд ашиглагдана.
•     Internet   group   message    protocol-
  Интернетийн бүлэг мессеж протокол
• Бүлэг хүлээн авагчид нэгэн зэрэг мессеж
  явуулахыг хялбарчлахад хэрэглэнэ.
Transport layer-Тээвэрлэлтийн
               түвшин
• TCP/IP-д    энэ    түвшин     нь    хоѐр   протоколоор
  илэрхийлэгдэнэ: TCP ба UDP. IP нь нэг төхөөрөмжөөс
  нөгөөд пакет дамжуулах чадвартай. TCP, UDP нь нэг
  процессоос нөгөө процессд мессеж дамжуулахыг
  хянана. Тээвэрлэлтийн түвшний нэг шинэ протокол бол
  SCTP юм.
•     User data protocol-Хэрэглэгчийн өгөгдлийн протокол
• UDP нь TCPIIP-аас илүү энгийн. Энэ процессоос
  процессд гэсэн төрлийн протокол ба порт хаяг, алдааг
  хянагч болон мэдэээлийн уртыг л нэмнэ.
• Transmission control protocol-Тээвэрлэлтийг удирдах
  протокол
• Тээвэрлэлтийн түвшний бүх үйлчилгээг хэрэглээнд
  хүргэнэ. TCP нь урсгал дамжуулалтын найдвартай
  протокол юм.
• Тээвэрлэлт бүрийн явцад TCP нь урсгалыг сегмент гэх
  жижиг хэсгүүдэд хуваана. Сегмент бүр дугаартай.
  Өгөгдөл дамжуулагдсаны дараа TCP бүх датаграмуудыг
  дугаарынх нь дагуу цуглуулна.
•     Stream transmission protocol-Тэвээрлэлтийн урсгал
  удирдах протокол
• Энэ протокол нь шинэ хэрэглээ жишээ нь интернетээр
  дуу хоолой дамжих зэрэг үйл явцыг хангана. SCTP бол
  TCP ба UDP-ын шилдэг онцлогуудыг нь нэгтгэсэн
  протокол билээ.
• Addressing-Хаяглалт
• TCP/IP протоколд дөрвөн түвшний хаяг
  хэрэглэгдэнэ: физик буюу холболтын хаяг,
  логик буюу IP хаяг, порт хаяг, бодит буюу
  тодорхой хаяг.
•    Physical addresses- Физик хаяг
• Энэ хаяг нь дотоод эсвэл дэлхий дахины
  сүлжээгээр     тодорхойлогдсон    хаяг    юм.
  Өгөгдлийн холболт түвшинд хэрэглэгддэг
  фремд уг хаяг нь багтсан байдаг. Физик хаяг нь
  доод түвшний хаяг.
• Хаягийн урт болон хэлбэр нь тухайн
  сүлжээнээс хамааран өөрчлөгдөнө.
Logical addresses- Логик хаяг
• Бусад сүлжээнүүдээсээ биеэ даасан байдалтай
  бүх нийтийн холбоонд ашиглагддаг. Физик
  хаяг нь өөр өөр хэлбэртэй хаягтай байж болох
  интернетийн сүлжээнд шаардлага хангадаггүй.
  Энэ шалтгаанаар логик хаяг бий болсон.
  Интернетэд холбогдсон толгой компьютер
  дахин давтагдахгүйгээр 32 битийн логик
  хаягийг өгнө.
•    Физик      хаяг    дамжуулалтын      явцад
  өөрчлөгдөх бол логик хаяг хэвээрээ үлдэнэ.
Port addresses-Порт хаяг
• Физик болон логик хаягууд нь дамжиж буй
  өгөгдлийн тоо хэмжээний хувьд чухал
  үүрэгтэй. Өнөөдөр компьютер нь олон
  үйлдлийг зэрэг хийх чадвартай. Жишээ нь А
  компьютер С компьютертэй TELNET-ээр
  холбогдсон. Мөн тэр үедээ В компьютертэй
  файл дамжуулах протоколоор холбогдсон гэж
  үзье. Энэ үед процессууд мэдээллээ зэрэг
  хүлээж авахын тулд хаяглах хэрэгтэй. Энэ
  процессд өгч буй хаягийг порт хаяг гэнэ.
  TCPIIP дахь порт хаяг нь 16 битийн урттай
  байна

More Related Content

What's hot

компьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээкомпьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээjkhsak
 
Компьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээКомпьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээMunkhtsetseg Myagmar
 
мэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэсмэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэсTsetsenkhuu Otgonbayar
 
компьютерийн сүлжээний техник хангамж
компьютерийн сүлжээний  техник хангамжкомпьютерийн сүлжээний  техник хангамж
компьютерийн сүлжээний техник хангамжЖавзмаа Ж
 
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhbкомпьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhbhgbdjkbgdjbgjdal
 
Lekts presentation4
Lekts presentation4Lekts presentation4
Lekts presentation4ganzorigb
 
Lekts presentation2
Lekts presentation2Lekts presentation2
Lekts presentation2ganzorigb
 
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээBobby Wang
 
сүлжээний технологи
сүлжээний технологисүлжээний технологи
сүлжээний технологиKhishighuu Myanganbuu
 
үйлдлийн систем
үйлдлийн системүйлдлийн систем
үйлдлийн системshulam
 
тооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2ттооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2тNarantungaa
 

What's hot (20)

It101 7
It101 7It101 7
It101 7
 
Letcure5
Letcure5Letcure5
Letcure5
 
компьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээкомпьютерийн сүлжэээ
компьютерийн сүлжэээ
 
Компьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээКомпьютерийн сүлжээ
Компьютерийн сүлжээ
 
4
44
4
 
Switch and Hub
Switch and HubSwitch and Hub
Switch and Hub
 
мэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэсмэдээллийн системийн үндэс
мэдээллийн системийн үндэс
 
компьютерийн сүлжээний техник хангамж
компьютерийн сүлжээний  техник хангамжкомпьютерийн сүлжээний  техник хангамж
компьютерийн сүлжээний техник хангамж
 
Suljee
SuljeeSuljee
Suljee
 
IP hicheel 1
IP hicheel 1IP hicheel 1
IP hicheel 1
 
Лекц №3
Лекц №3Лекц №3
Лекц №3
 
Lab-7
Lab-7Lab-7
Lab-7
 
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhbкомпьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
компьютерийн сүлжээний тухай тухай ойлголт.hhb
 
Lekts presentation4
Lekts presentation4Lekts presentation4
Lekts presentation4
 
Lekts presentation2
Lekts presentation2Lekts presentation2
Lekts presentation2
 
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
006 харилцаа холбоо ба сүлжээ
 
It101 lecture 7-1
It101 lecture 7-1It101 lecture 7-1
It101 lecture 7-1
 
сүлжээний технологи
сүлжээний технологисүлжээний технологи
сүлжээний технологи
 
үйлдлийн систем
үйлдлийн системүйлдлийн систем
үйлдлийн систем
 
тооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2ттооллын сис 10т 2т
тооллын сис 10т 2т
 

Similar to өгөгдөл дамжуулах 4

Lekts presentation8
Lekts presentation8Lekts presentation8
Lekts presentation8ganzorigb
 
Network
NetworkNetwork
NetworkAkhyt
 
өгөгдөл дамжуулах лекц
өгөгдөл дамжуулах лекцөгөгдөл дамжуулах лекц
өгөгдөл дамжуулах лекцOidov Umbelee
 
Point To Point Tunneling Protocol Presentation
Point To Point Tunneling Protocol   PresentationPoint To Point Tunneling Protocol   Presentation
Point To Point Tunneling Protocol Presentationbatso
 
Dynamic routing protocol гэж юу вэ ?
Dynamic routing protocol  гэж юу вэ ?Dynamic routing protocol  гэж юу вэ ?
Dynamic routing protocol гэж юу вэ ?Ochiroo Dorj
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Mentos Mgl
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02baagii ulzii
 
Web design lecture 1
Web design lecture 1Web design lecture 1
Web design lecture 1nyamaa idesh
 
замчлалын протокол үргэлжлэл
замчлалын протокол үргэлжлэлзамчлалын протокол үргэлжлэл
замчлалын протокол үргэлжлэлLucy Mep
 
лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7taivna
 
Лаборатор-8
Лаборатор-8Лаборатор-8
Лаборатор-8taivna
 
It101 lab 8
It101 lab 8It101 lab 8
It101 lab 8BPurev
 
Lekts presentation10
Lekts presentation10Lekts presentation10
Lekts presentation10ganzorigb
 

Similar to өгөгдөл дамжуулах 4 (20)

Lekts presentation8
Lekts presentation8Lekts presentation8
Lekts presentation8
 
Network
NetworkNetwork
Network
 
Lab 8
Lab 8Lab 8
Lab 8
 
өгөгдөл дамжуулах лекц
өгөгдөл дамжуулах лекцөгөгдөл дамжуулах лекц
өгөгдөл дамжуулах лекц
 
Point To Point Tunneling Protocol Presentation
Point To Point Tunneling Protocol   PresentationPoint To Point Tunneling Protocol   Presentation
Point To Point Tunneling Protocol Presentation
 
Mtms5 network
Mtms5   networkMtms5   network
Mtms5 network
 
Dynamic routing protocol гэж юу вэ ?
Dynamic routing protocol  гэж юу вэ ?Dynamic routing protocol  гэж юу вэ ?
Dynamic routing protocol гэж юу вэ ?
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02
 
Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02Random 121207004607-phpapp02
Random 121207004607-phpapp02
 
Web design lecture 1
Web design lecture 1Web design lecture 1
Web design lecture 1
 
Lab7
Lab7Lab7
Lab7
 
замчлалын протокол үргэлжлэл
замчлалын протокол үргэлжлэлзамчлалын протокол үргэлжлэл
замчлалын протокол үргэлжлэл
 
лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7лабораторийн ажил 7
лабораторийн ажил 7
 
Lab7
Lab7Lab7
Lab7
 
Lab8
Lab8Lab8
Lab8
 
Лаборатор-8
Лаборатор-8Лаборатор-8
Лаборатор-8
 
It101 lab 8
It101 lab 8It101 lab 8
It101 lab 8
 
Pdh mt 3 badam, purewoidow
Pdh mt 3 badam, purewoidowPdh mt 3 badam, purewoidow
Pdh mt 3 badam, purewoidow
 
Lekts presentation10
Lekts presentation10Lekts presentation10
Lekts presentation10
 
тайлан лаб 3
тайлан лаб 3тайлан лаб 3
тайлан лаб 3
 

More from Oidov Umbelee

More from Oidov Umbelee (8)

Lecture3
Lecture3Lecture3
Lecture3
 
Lecture2
Lecture2Lecture2
Lecture2
 
Lecture1
Lecture1Lecture1
Lecture1
 
Instruction sets
Instruction setsInstruction sets
Instruction sets
 
Lecture4
Lecture4Lecture4
Lecture4
 
Lecture6
Lecture6Lecture6
Lecture6
 
өгөгдөл дамжуулах үндэс
өгөгдөл дамжуулах үндэсөгөгдөл дамжуулах үндэс
өгөгдөл дамжуулах үндэс
 
Datacommunicatoin1
Datacommunicatoin1Datacommunicatoin1
Datacommunicatoin1
 

өгөгдөл дамжуулах 4

  • 1. 7 түвшингүүдийн үндсэн үүрэг Мэдээлэл технологийн багш Ү. Ойдов
  • 2. • Segmentation reassembly- Сегментчлэл ба дахин эвлүүлэх. Мессеж тоон дараалалтай сегментүүдэд хуваагддаг. Энэ тоон дараалал нь мессеж эц сийн цэгтээ хүрсний дараа дахин зөв эвлүүлэх боломжийг хангаж өгдө г. • Connection control-Холболтын хяналт. Тэвээрлэгч түвшин холболтгүй ба холболтонд тулгуурласан байж болно. Холболтгүй нь бүх сегментийг тус тусад нь пакет болгож дамжуулна. Холболтонд тулгуурласан нь эхлээд хүлээн авагч тээвэрлэгч түвшинтэй холбоо тогтооно. Дараа нь бүх мэдээлэл дамжигдана. Дамжуулагдаж дууссаны дараа холболт тасрана. • Flow control- Хурдны хяналт. Энэ нь мэдээллийг хянах үүрэгтэй. Өгөгдлийн холболт түвшин шиг хурдны хяналттай. Тэгсэн ч хурдны хяналт нь эхнээс нь эцэс хүртэл нэг нэгээр нь хянана. • Error control- Алдааны хяналт. Алдааг хянах үүрэгтэй. Алдааны хяналт нь үйлдлээс үйлдэлийн хооронд хийгдэнэ. Илгээгчийн тээвэрлэх түвшингээс хүлээн авагчийн тээвэрлэх түвшинд алдаа байгааг хянана.(эвдрэл, гээгдэлт, давхардсан байдал г.м) Алдаа нь ихэвчлэн дахин дамжигдах үед засагдана.
  • 3. Session-Орчин • Эхний 3н түвшин (физикийн, өгөгдөл холбох, сүлжээний) нь зарим нэг процессын хувьд хангалттай биш юм. Энэ түвшин нь сүлжээний харилцан хянагч юм. • Энэ түвшин нь харилцан хянах ба мөн синхрончлол хийнэ. • Мөн дараахи үүргүүдийг давхар хүлээнэ: • Dialog control-Энэ түвшин хоѐр системийг нэг харилцаанд оруулах боломжтой. Энэ нь хоѐр процессийг хагас дуплекс, бүтэн дуплекс холбож болно. • Synchronization-Синхрончлол. Мэдээллийн урсгалд синхрончлох, шалгах цэгийг нэмж боломж олгодог. Жишээ нь 2000 хуудас явуулахын тулд 100 хуудас дуусах тутамд тэр 100н хуудас алдаагүй зөв явсан эсэхийг шалгадаг шалгах цэгүүдийг нэмж болдог. Энэ тохиолдолд хэрэв 523-р хуудсан дээр алдаа гарвал 1-ээс 500-р хуудсуудыг дахин явуулах шаардлагагүй.
  • 4. Presentation layer-Танилцуулах түвшин • Энэ түвшин нь хоёр систем мэдээлэл солилцох үеийн өгүүлбэр зүй ба утгатай холбоотой. Танилцуулах түвшин нь орчуулах, шахах, нууцлах үүрэгтэй. • Үүнээс гадна дараах үүргүүдийг давхар гүйцэтгэнэ: • Translation-Орчуулга. Хоёр системийн процесс нь ихэвчлэн тэмдэгт, тоо зэрэг х элбэрээр мэдээллээ дамжуулахыг хэлнэ. Мэдээлэл дамжуулагдахаасаа өмнө б ит хэлбэрт хөрвүүлэгдэх ёстой. Яагаад гэвэл өөр өөр компьтер өөр өөр кодын систем хэрэглэдэг. Энэ кодуудын хооронд харилцан уялдуулж ойлголцуулах үү рэгтэй. Илгээгчийн танилцуулах түвшин илгээгчээс шалтгаалах хэлбэрийг ерөн хий хэлбэрт шилжүүлж, харин хүлээн авагчийн танилцуулах түвшин ерөнхий х элбэрийг хүлээн авагчаас шалтгаалах хэлбэрт хөрвүүлнэ. • Encryption-Нууцлал. Нууцлаг мэдээллийг дамжуулахын тулд систем бүхэлдээ н ууцлал сайтай байх ёстой. • Compression-Шахалт. Өгөгдлийг шахаж битийн тоог бага болгоно. Өгөгдлийн шахалт нь текст, дуу, бичлэг зэрэг мультимедиаг дамжуулахад чухал үүрэгтэй.
  • 5. Application layer-Хэрэглээний түвшин • Хэрэглээний түвшин нь хэрэглэгч сүлжээтэй харилцах боломж олгонов Эсвэл хүнд эсвэл программд сүлжээг ойлгомжтой болгон хүргэнэ. Хэрэглээний түвш ин нь хэрэглэгчид үйлчилгээг хүргэх үүрэгтэй. • Мөн дараахи үүргүүдийг давхар хүлээнэ: • Network virtual terminal-Сүлжээний бодит төгсгөл. Сүлжээний бодит төгсгөл гэдэг нь физик төгсгөлийн программ хангамж хувилбар нь ба хол зайд байгаа толгой компьютерт холбогдох боломжийг олгодог. • File transfer, access and management-Хэрэглээний түвшин нь алсын компьютер т хандан, өөрчлөх, өгөгдөл унших боломжтой. Алсын компьютерээс өөрийн ко мпьютерт мэдээлэл авч болох ба мененжмент хийх, хяналт хийх боломжтой. • Mail service-Мэйл үйлчилгээ. Электрон шуудан илгээх болон хадгалах боломж олгоно. • Directory- Ямар нэг мэдээллийн эх сурвалжаас бусаддаа мэдээлэл тараан, өгөг длийн санд хандах эрхтэй.
  • 6. TCP/IP протоколын иж бүрдэл • TCPIIP протокол нь OSI моделийн өмнө бий болсон. TCP/IP протоколын түвшнүүд OSI моделийхтэй яг ч тохирдоггүй. Жинхэнэ TCP/IP протокол нь 4н түвшнээс тогтдог гэж тодорхойлогдсон. Үүнд: толгой компьютерээс сүлжээнд холбогдох, интернет, тээвэрлэлтийн мөн хэрэглээний түвшин. TCP/IP протокол OSI модельтэй харьцуулахад хувьд толгой компьютерээс сүлжээнд холбогдох түвшнийг нь физикийн болон өгөгдөл холболтын түвшнүүдтэй адилтгаж болно. Интернет түвшин нь сүлжээний түвшинтэй ижил. Хэрэглээний түвшин нь орчин, танилцуулах, хэрэглээний түвшнүүдийн үүргийг гүйцэтгэнэ. Тиймээс бид энэ номонд TCPIIP протоколыг таван түвшнээс тогтсон гэж үзнэ: физикийн, өгөгдөл холболтын, сүлжээний, тээвэрлэлтийн, хэрэглээний. OSI моделийн түвшин бүрийн үүргийг зааж өгдөг бол TCP/IP протокол нь хэрэгцээнээсээ шалтгаалаад үүргүүд нь солигдож болно.
  • 7. • TCP/IP протокол нь шаталсан протокол юм. Шаталсан гэдгийн учир нь дээд түвшний пр отоколуудыг нь арай доод түвшнийхүүд нь дэмжинэ. • Тээвэрлэлтийн түвшинд TCP/IP протокол нь 3 протоколыг тодорхойлно: тээвэрлэлтийг х янах протокол, хэрэглэгчийн өгөгдлийн про токол, урсгал хянах протокол. Сүлжээний т үвшний үндсэн интернет ажлын протокол н ь TCP/IP протоколоор тодорхойлогдоно.
  • 8. • Physical and data link layer-Физикийн бол он өгөгдөл холболтын түвшин. • Энэ түвшинд TCPIIP нь ямар 1 тодорхой пр отоколыг тодорхойлдоггүй. Бүр стандарт бо лон хувийн протоколуудыг дэмжих үүрэгтэ й. TCPIIP дахь интернет сүлжээ дотоод, дэл хийн дахиных байж болно.
  • 9. Network layer-Сүлжээний түвшин • TCP/IP интернет ажлын протоколыг дэмжинэ. IP энэ үед эдгээр дөрвөн протоколыг ашиглана: ARP, RARP, ICMP, ба IGMP. Дараагийн бүлгүүдэд илүү дэлгэрэнгүй үзнэ. • Internetworking protocol- Интернет ажлын протокол • Интернет ажлын протокол гэдэг нь TCP/IP протоколын хэрэглэдэг тээвэрлэлтийн механизм юм. • IP нь өгөгдлийг датаграм гэх пакетуудаар дамжуулдаг ба эдгээр нь тус тусдаа дамжуулагддаг байна. Өгөгдөл очих хаягтаа хүрсэн л бол IP нь тэднийг дахин захиалдаггүй мөн чиглэлийг нь хадгалдаггүй.
  • 10. • Address resolution protocol- Хаяг тогтоох протокол • Энэ протокол нь логик болон физик хаягийг нэгтгэхэд хэрэглэгдэнэ. Энгийн физикийн сүлжээний төхөөрөмж бүр дээр физик хаяг нь бичигдсэн байдаг. Интернет хаяг нь мэдэгдэж байх үед зангилааны физик хаягийг мэдэхийн тулд энэ протоколыг ашигладаг. • Reverse resolution protocol-Урвуу хаяг тогтоох протокол • Интернет хаяг нь мэдэгдэж байгаа тохиолдолд толгой төхөөрөмжид физик хаягийг нь олж мэдэх боломж олгодог. Компьютер анх удаа сүлжээнд холбогдох үед хэрэглэгддэг. •
  • 11. • Internet control message protocol- Интернетийн мессеж удирдах протокол • Толгой компьютер ямар нэг алдаа гарах үед илгээгчид мэдээллэхэд ашиглагдана. • Internet group message protocol- Интернетийн бүлэг мессеж протокол • Бүлэг хүлээн авагчид нэгэн зэрэг мессеж явуулахыг хялбарчлахад хэрэглэнэ.
  • 12. Transport layer-Тээвэрлэлтийн түвшин • TCP/IP-д энэ түвшин нь хоѐр протоколоор илэрхийлэгдэнэ: TCP ба UDP. IP нь нэг төхөөрөмжөөс нөгөөд пакет дамжуулах чадвартай. TCP, UDP нь нэг процессоос нөгөө процессд мессеж дамжуулахыг хянана. Тээвэрлэлтийн түвшний нэг шинэ протокол бол SCTP юм. • User data protocol-Хэрэглэгчийн өгөгдлийн протокол • UDP нь TCPIIP-аас илүү энгийн. Энэ процессоос процессд гэсэн төрлийн протокол ба порт хаяг, алдааг хянагч болон мэдэээлийн уртыг л нэмнэ.
  • 13. • Transmission control protocol-Тээвэрлэлтийг удирдах протокол • Тээвэрлэлтийн түвшний бүх үйлчилгээг хэрэглээнд хүргэнэ. TCP нь урсгал дамжуулалтын найдвартай протокол юм. • Тээвэрлэлт бүрийн явцад TCP нь урсгалыг сегмент гэх жижиг хэсгүүдэд хуваана. Сегмент бүр дугаартай. Өгөгдөл дамжуулагдсаны дараа TCP бүх датаграмуудыг дугаарынх нь дагуу цуглуулна. • Stream transmission protocol-Тэвээрлэлтийн урсгал удирдах протокол • Энэ протокол нь шинэ хэрэглээ жишээ нь интернетээр дуу хоолой дамжих зэрэг үйл явцыг хангана. SCTP бол TCP ба UDP-ын шилдэг онцлогуудыг нь нэгтгэсэн протокол билээ.
  • 14. • Addressing-Хаяглалт • TCP/IP протоколд дөрвөн түвшний хаяг хэрэглэгдэнэ: физик буюу холболтын хаяг, логик буюу IP хаяг, порт хаяг, бодит буюу тодорхой хаяг. • Physical addresses- Физик хаяг • Энэ хаяг нь дотоод эсвэл дэлхий дахины сүлжээгээр тодорхойлогдсон хаяг юм. Өгөгдлийн холболт түвшинд хэрэглэгддэг фремд уг хаяг нь багтсан байдаг. Физик хаяг нь доод түвшний хаяг. • Хаягийн урт болон хэлбэр нь тухайн сүлжээнээс хамааран өөрчлөгдөнө.
  • 15. Logical addresses- Логик хаяг • Бусад сүлжээнүүдээсээ биеэ даасан байдалтай бүх нийтийн холбоонд ашиглагддаг. Физик хаяг нь өөр өөр хэлбэртэй хаягтай байж болох интернетийн сүлжээнд шаардлага хангадаггүй. Энэ шалтгаанаар логик хаяг бий болсон. Интернетэд холбогдсон толгой компьютер дахин давтагдахгүйгээр 32 битийн логик хаягийг өгнө. • Физик хаяг дамжуулалтын явцад өөрчлөгдөх бол логик хаяг хэвээрээ үлдэнэ.
  • 16. Port addresses-Порт хаяг • Физик болон логик хаягууд нь дамжиж буй өгөгдлийн тоо хэмжээний хувьд чухал үүрэгтэй. Өнөөдөр компьютер нь олон үйлдлийг зэрэг хийх чадвартай. Жишээ нь А компьютер С компьютертэй TELNET-ээр холбогдсон. Мөн тэр үедээ В компьютертэй файл дамжуулах протоколоор холбогдсон гэж үзье. Энэ үед процессууд мэдээллээ зэрэг хүлээж авахын тулд хаяглах хэрэгтэй. Энэ процессд өгч буй хаягийг порт хаяг гэнэ. TCPIIP дахь порт хаяг нь 16 битийн урттай байна