1. Kwaliteitszorg in de HA-praktijk
Inleiding
De kwaliteitscirkel
Kwaliteitsverbeterprojekten

2. Kwaliteitszorg in de HA-praktijk
Omdat
• van huisartsen wordt verwacht dat ze
kwalitatief goede en doelmatige zorg
leveren en
dat ze verantwoording afleggen over de
zorg die ze leveren
• implementatie van nieuwe ontwikkelingen
vaak achterblijft bij de verwachtingen

3. Kwaliteitszorg in de HA-praktijk
Kwaliteitszorg
’is de continue en systematische aandacht die
iedereen in een organisatie
(zoals een ha-praktijk)
besteedt aan het op peil houden en verder
verbeteren van de kwaliteit van zorg’

4. Kwaliteitszorg in de HA-praktijk
 Noodzaak / voorwaarde:
De huisarts ontwikkelt beleid gericht op (continue)
kwaliteitsverbetering →
Beslissingen worden genomen op basis van gegevens
over feitelijke zorg
Er wordt een systematische aanpak gehanteerd
Er wordt samengewerkt met betrokkenen
Benodigde organisatorische aanpassingen worden
gedaan

5. Kwaliteitszorg in de HA-praktijk
 Aanbevelingen voor kwaliteitssysteem:
Stel realistische doelen voor kwaliteit van zorg
Stel prioriteiten t.a.v. onderwerpen voor kwaliteitsverbetering
Maak een jaarplanning voor verbeteractiviteiten
Voer beperkte, hanteerbare kwaliteitsverbeterprojecten uit
Maak gebruik van kwaliteitsyclus + instrumentarium & technieken
Benoem een kwaliteitscoördinator
Houdt regelmatig kwaliteitsoverleg met betrokkenen
Maak een (beknopt) jaarverslag

6. De kwaliteitscirkel
Selectie van
een geschikt
onderwerp
Toespitsing
en
afbakening
Doelformulering
en criteria
Voormeting Analyseren van
knelpunten
Opstellen van
plan voor
verandering
Invoeren van
veranderingen
Nameting
Evaluatie
bereikte
resultaten
Voorbeeld

7. De kwaliteitscirkel
1) Selectie van
een geschikt
onderwerp
2) Toespitsing
en
afbakening
3) Doelformulering
en afbakening
4) Voormeting
5) Analyseren van
knelpunten
6) Opstellen
van plan voor
verandering
7) Invoeren van
veranderingen
8) Nameting
9) Evaluatie
bereikte
resultaten
Voorbeeld

8. De kwaliteitscirkel de planfase
1) Selectie van een
geschikt onderwerp

9. Twee categorieën onderwerpen:
Gesignaleerde problemen in de praktijk
- klachten van patiënten
- afspraken die mislopen
- gegevens die zoek raken
- etc.
Vernieuwingen die men wil invoeren
- nieuwe NHG-standaard
- verbeteringen ‘afgekeken’ in een andere praktijk
- plannen vanuit de HAGRO
- etc.
1) Selectie van
een geschikt onderwerp

10. NB!
Niet alle onderwerpen zijn even geschikt
Beschikbare tijd en middelen vaak beperkt
⇒ van belang:
Relevantie → is er een concreet belang?
Meetbaarheid → ‘t gaat om tastbare resultaten!
Haalbaarheid → afbakening. In de tijd realiseerbaar.
1) Selectie van
een geschikt onderwerp

11. Afbakening.
Overwegingen zijn:
Afgrenzen populatie
Afgrenzen consultfase
Deelaspecten kiezen v/e bepaald beleid
Welk te verwachten resultaat vs tijdsinvestering
1) Selectie van
een geschikt onderwerp

12. Valkuilen algemeen:
Keuze op basis van hobbyisme i.p.v. analyse v. knelpunten
Een te groot en te omvangrijk onderwerp
Te vaag onderwerp met onvold. concretisering/afbakening
Geen praktische vraag stellen, maar een wetenschappelijke
Onderwerp richt zich op persoonlijk probleem
Onderwerp waarbij bij voorbaat al vaststaat dat er met de conclusie
weinig tot niets gedaan zal worden
1) Selectie van
een geschikt onderwerp

13. TIP:
Na 1e brainstorming in praktijk vaak stortvloed
aan verbetermogelijkheden →
wijs niets af, maar maak een weloverwogen keuze
combineer eventueel meerdere onderwerpen
1) Selectie van
een geschikt onderwerp

14. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

15. 2) Toespitsing
en afbakening
De kwaliteitscirkel de planfase

16. 2) Toespitsing en afbakening
TIP:
Na 1e brainstorming in praktijk vaak
stortvloed aan verbetermogelijkheden →
wijs niets af, maar maak een weloverwogen keuze
combineer eventueel meerdere onderwerpen

17. TIP:
Stel zorgvuldig vast op welke onderdelen/
aspecten van een onderwerp kwaliteits-
verbetering zich specifiek zal richten
→
Die aspecten die het grootste rendement voor verbetering
zullen opleveren
Of beperking tot díe aspecten die voorwaarde zijn voor
andere verbeteringen
Voer probleemanalyse uit
2) Toespitsing en afbakening

18. Probleemanalyse – methoden:
Brainstormen
Sterkte zwakte analyse
Visgraatdiagram
Stroomschema
Histogram - paretogram
2) Toespitsing en afbakening

19. Sterkte/zwakte analyse:
Wat doen we goed / niet goed?
Hoe belangrijk is datgene wat we wel/niet goed
doen?
zeer belangrijk
minder belangrijk
goedslecht
+ +
- +- -
- +
hoge prioriteit! consolideren!
mag ‘t iets minder?
geen prioriteit
2) Toespitsing en afbakening

20. Visgraatdiagram:
Oorzaken van een probleem worden al
brainstormend geordend in rubrieken
persoon middelen
sociaalpraktijk
PROBLEEM
2) Toespitsing en afbakening

21. Visgraatdiagram - voorbeeld:
persoon middelen
sociaalpraktijk
DM-patiënten
komen niet
op controle
transportproblemen
aan huis
gebonden
angst voor
kritiek
arts niet
lastig vallen
stigmati-
sering
problemen
op het werk
moeilijk
afspraken
maken
ook contact
met ZH
dieet-
probleem
nut
niet zien
ontkenning
2) Toespitsing en afbakening

22. werkt af
werkt af
werkt af
werkt af
Nee,
nog bezig,
geen tijd,
afwezig
Ass.
neemt
op
nee
ja
ja
Verbindt
toch door
Arts belt
terug
Arts
neemt
op
Arts
bereik-
baar
laat
terug
bellen
Stroomschema:
2) Toespitsing en afbakening

23. Histogram (Paretogram →)
0
50
100
150
200
250
300
350
Redenen uitloop
spreekuur in minuten
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
2) Toespitsing en afbakening

24. Paretogram (Histogram ←)
0
20
40
60
80
100
120
1
3
5
7
9
11
13
Cumulatief %
van de
oorzaken van
spreekuur-
uitloop
2) Toespitsing en afbakening

25. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

26. 3)
Doelformulering
en criteria
De kwaliteitscirkel de planfase

27. Richtlijnen,
d.w.z. algemene uitspraken over
gewenste zorg:
NHG-standaard
Andere landelijke consensus
Afspraken o.g.v. consensus-discussie
in de eigen praktijk
3) Doelformulering en criteria

28. Hulpmiddelen
om het nagestreefde doel zo concreet
en meetbaar mogelijk te maken:
Indicatoren (concreet meetbare aspecten van zorg)
Criteria (wat is wel/niet acceptabel?)
Praktijkdoel (welk nivo wil men bereiken?)
3) Doelformulering en criteria

29. Valkuil:
Verwarring tussen doel en middel →
doel dient altijd een verbetering van zorg te
betreffen en ook als verbetering van zorg
meetbaar te zijn
Voorbeeld: ‘het maken van een praktijkfolder’ is een middel
en geen doel op zichzelf.
3) Doelformulering en criteria

30. TIP: Denk aan ‘SMART’:
Specifiek: goed afgebakend onderwerp
Meetbaar: kwantitatief meetbaar
Acceptabel: iedereen vindt het een goed idee
Relevant: inspanning vs winst = positief
Tijdgebonden: er is een tijdlimiet
Hulpvragen:
Wat willen we veranderen?
Waaraan kunnen we aflezen dat het daadwerkelijk
verbetering geeft?
3) Doelformulering en criteria

31. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

32. De kwaliteitscirkel: de diagnostische fase
4) Voormeting

33. 4) Voormeting
Valkuil:
Verkeerd inschatten wat we feitelijk doen!
→ meten = (z)weten
→ idealiter:
continue systematische gegevensverzameling

34. 1. Zelfregistratie
2. Gecomputeriseerde
registratie
3. Kaartenbakonderzoek
4. Observatie in de
spreekkamer
5. Analyse videobeelden
6. Praktijkobservatie
7. Patiënten enquête
8. Gegevens verzekeraar
9. Gegevens apotheek
Methoden voor gegevensverzameling
NB.: validiteit, betrouwbaarheid en praktische toepasbaarheid!
4) Voormeting

35. TIP:
Meet alleen datgene wat je hebt afgesproken in de
doelen en niets meer (zonde v/d tijd!)
Neem de tijd voor het vaststellen van de meting
(voorkomt teleurstelling achteraf)
4) Voormeting

36. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

37. De kwaliteitscirkel:
de diagnostische fase
5) Analyseren van
knelpunten

38. 5) Analyseren van knelpunten
1. Vergelijk verzamelde gegevens met gestelde
doelen
2. Analyseer waarom het nagestreefde doel binnen
het huidige beleid niet is bereikt → knelpunten
3. Gebruik eventueel hulpmiddelen als
histo-paretogram voor verdere analyse en
presentatie

39. TIP: Indien een nieuw proces wordt ingevoerd:
gebruik je energie om precies te
formuleren wat in het nieuwe proces
bewerkstelligd moet worden
(bijvoorbeeld bij invoering nieuwe procedures, protocollen,
vaardigheden enz.)
5) Analyseren van knelpunten

40. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

41. 6) Opstellen van een
plan voor
verandering
De kwaliteitscirkel:
de diagnostische fase

42. 6) Opstellen van een
plan voor verandering
Opstellen nieuwe afspraken,
maken van een nieuw protocol enz.
Valkuil: hiermee volstaan!!! →
schenk veel aandacht aan de voorwaarden voor toepassing
(bijscholing, aanschaf nieuwe middelen, opzetten v/e remindersysteem
e.d.)
Stel vast wanneer de resultaten opnieuw
gemeten zullen worden

43. TIP:
Maak een flowchart van het nieuwe proces
Bezie je knelpunten in de flowchart →
probeer deze op te lossen voor invoering
Visgraatdiagram is óók te gebruiken bij het opstellen v/e
veranderplan →προβλεεµ = κοp en oorzaken = graten
6) Opstellen van een
plan voor verandering

44. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

45. De kwaliteitscirkel
de implementatiefase
7) Invoeren van
veranderingen

46. Valkuil:
aan de slag gaan en pas weer op het project
terugkomen op het moment van de evaluatie
Dus:
kom regelmatig met alle betrokkenen terug op de
vorderingen →
ter motivatie
ter herinnering aan de gemaakte afspraken
teneinde knelpunten bij de invoering zo vroeg mogelijk op te
sporen
7) Invoeren van
veranderingen

47. 7) Invoeren van
veranderingen
TIP:
Maak altijd een implementatieplan →
Wat heb je nodig om je werk (dit nieuwe proces)
goed uit te voeren?
en
Hoe kan ik je helpen je werk goed uit te voeren?
Antwoorden = materialen nodig voor implementatie

48. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

49. 8) Nameting
De kwaliteitscirkel
de implementatiefase

50. 8) Nameting
Zie 4) Voormeting
betreft immers een herhaalde meting!

51. TIP:
Ga er vanuit dat je vaker zult willen cq moeten
meten →
houdt de meting beperkt en toegespitst op
datgene wat je voor het bereiken van de
doelstelling moet weten
8) Nameting

52. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

53. 9) Evaluatie bereikte
resultaten
De kwaliteitscirkel
de implementatiefase

54. 9) Evaluatie bereikte resultaten
Vergelijk gegevens van begin- en
eindmeting (stap 8 en stap 4)
Is het nagestreefde praktijkdoel behaald?
Wat wel en wat niet?
Welke factoren hebben hierbij een rol gespeeld?

55. TIP 1:
Herhaal de procesevaluatie →
Is gedaan wat is afgesproken?
Welke investering in tijd en moeite
hebben wij gepleegd
Wat zijn de problemen geweest in het
uitvoeren van afspraken?
9) Evaluatie bereikte resultaten

56. TIP 2:
Presenteer gegevens zoveel
mogelijk in grafieken.
(deze zijn nl. sneller leesbaar dan
tabellen)
9) Evaluatie bereikte resultaten

57. De kwaliteitscirkel
Om terug te gaan naar de
kwaliteitscirkel dubbelklik
op de blauwe cirkel 

58. Kwaliteitszorg in de HA-praktijk
EINDE