2. Sessie 5
Achter de horizon: cultuurklimaat en
cultuureducatie in secundaire scholen

3. Onderzoek naar cultuureducatie

Onderzoekslijn Steunpunt Cultuur

Secundair onderwijs

Twee steekproeven:
 Vlaamse steekproef van scholen
 Steekproef van scholen in grootstedelijke omgeving (Antwerpen en Gent)
Scholen
84

Leerlingen
5086
Leerkrachten
Ouders
1098 (v:902)
2002
Dataverzameling: maart – juli 2013

4. Doelstellingen onderzoek

In kaart brengen van






de verschillende vormen van kunst- en cultuureducatie
het culturele klimaat van Vlaamse scholen
culturele percepties en participatiepatronen van leerkrachten
de link tussen cultuureducatie op school en buitenschoolse vormen van
cultuureducatie en -participatie
beïnvloedende factoren van deelname aan cultuureducatie op school en
buiten school
samenhang van cultuureducatie/cultureel klimaat met specifieke
schoolgerelateerde kenmerken

5. opzet


Hoe staat het met cultuurparticipatie bij Vlaamse jongeren?
Cultureel klimaat op Vlaamse scholen
 Kunstzinnige vakken op school
 Extra-curriculaire culturele activiteiten
 Visie van leraren op cultuureducatie
 Cultuurparticipatie en culturele interesse van leraren
 Profielen van leraren
 …

6. Buitenschoolse cultuurparticipatie bij Vlaamse
secundaire scholieren

7. Buitenschoolse receptieve cultuurparticipatie (laatste 6 maanden)
94.0
concert van klassieke muziek of opera
89.3
literair evenement
87.0
ballet- of dansvoorstelling
84.0
groot cultureel evenement
82.1
comedy-voorstelling
dance-event
78.4
theater- of toneelvoorstelling
77.7
erfgoed
77.2
75.0
museum, tentoonstelling of galerij
72.8
popconcert
68.0
muziekfestival (voorbije jaar)
60.9
discotheek
45.6
bibliotheek
13.2
bioscoop
0%
10%
0 keer
20%
1 keer
30%
40%
50%
meerdere keren
60%
70%
80%
90%
100%

8. Actieve cultuurparticipatie (voorbije 6 maanden)
Percentage
Film, video, multimedia of computerkunst
22,9
Zingen
22,1
Tekenen, schilderen of beeldende kunst
21,2
Muziekinstrument bespelen
21,2
Fotografie
15,8
Populaire dans (bv. hip hop, breakdance, r&b, …)
15,6
Schrijven (bloggen, poëzie, verhalen, songteksten, …)
15,3
Dansen zoals jazzballet, moderne dans, klassieke dans of
volksdans
15,0
Toneel, theater
9,4
Elektronische muziek (sampling, dj, …)
8,1
Werken met textiel (bv. kleren maken, breien, …)
7,4
Minstens een van bovenstaande creatieve hobby's
63,4

9. Buitenschoolse cultuureducatie (ooit gedaan)
Percentage
Tekenen, schilderen of beeldende kunst
28,5
Populaire dans (bv. hip hop, breakdance, r&b, …)
19,2
Dansen zoals jazzballet, moderne dans, klassieke dans of volksdans
18,0
Klassieke muziek spelen
14,2
Pop/rock/jazz muziek spelen
8,9
Woordkunst, dictie
8,6
Toneel, theater
7,3
Film, video, multimedia of computerkunst (Photoshop, montage, Flash)
4,2
Fotografie
3,0
Schrijven (bloggen, poëzie, verhalen, songteksten, …)
2,8
Graffiti, paintbrushing
2,4
Elektronische muziek (sampling, dj, …)
2,1
Andere
0,8
minstens een vorm van buitenschoolse cultuureducatie gedaan
(verleden of heden)
57,1

10. Perceptie kunstmusea
pool 1
-3
-2
-1
0
1
2
3
35,6
12,6
10,6
23,9
9,5
5,1
2,8
Boeiend
Ik denk er niet aan om er naartoe te
38,5
gaan
14,9
12,6
22,4
7,5
2,3
1,8
Ik denk er vaak aan om er naartoe te
gaan
Helemaal niet ontspannend
29,7
11,4
11,9
24,7
13,6
5,8
3
Ik ken er te weinig van
40,1
16,2
11,8
17,1
8,1
4,3
2,3
Ik ken er wel iets van
Ik kan me er niet op concentreren
31,8
12
11
22
13,5
6,3
3,6
Ik kan me er wel op concentreren
Dat is echt iets voor mij
14,3
6,6
7,9
17,7
10,4
14
29,1 Dat is echt niets voor mij
Je moet er heel veel van kennen
19,1
8,7
9,3
38
10,1
5,7
9,1
Je moet er helemaal niet veel van
kennen
Kunstenaars doen altijd overdreven
23,8
9,5
11,5
39,5
9,2
3,5
2,9
Kunstenaars doen nooit overdreven
Een warme sfeer
11,1
8,4
13,8
36,2
11,6
5,9
12,9 Een kille sfeer
Zeer belangrijk dat het bestaat
17,5
13,7
12,9
28,3
8,8
6,1
12,8
Helemaal niet belangrijk dat het
bestaat
Heel veel van mijn familie of
vrienden gaan naar musea
11,9
5,4
7,5
22,4
12,6
15,8
24,5
Niemand van mijn familie of vrienden
gaat naar musea
Goedkoop
10,1
4,5
5,8
43
14,5
8,9
13,1 Duur
Ik zou me er een buitenbeentje
voelen
21,6
10,8
9,8
33,3
10,2
6,9
7,5
Ik zou me er geen buitenbeentje
voelen
Voor iedereen
29,5
10,2
8,4
26,3
9
5,1
11,5
Elitair, voor een bepaald soort
mensen
Saai
pool 2
Zeker ontspannend

11. MAAR,
zeer grote verschillen in participatie bij
jongeren en grote verschillen over scholen

12. Verschillen in cultuurparticipatie
cultureel kapitaal (Bourdieu)


Drie vormen van cultureel kapitaal :
 Een geobjectiveerde vorm of het bezit van culturele objecten
 Bv. boeken, cd’s of schilderijen
 Een geïnternaliseerde vorm
 geheel van duurzame disposities en capaciteiten die via socialisatie en
opvoeding geïnternaliseerd worden door het individu
 En een geïnstitutionaliseerde vorm
 diploma’s en andere onderwijskundige kwalificaties
Sterke reproductie van cultureel kapitaal

13. Geobjectiveerd cultureel kapitaal
a-stroom
b-stroom
aso/kso
tso
bso
100.0%
89.0%
90.0%
80.0%
76.6%
69.1%
70.0%
60.0%
57.9%
57.3%
51.9%
53.4%
50.0%
40.0%
40.0%
31.8%
30.3%
30.0%
20.0%
10.0%
0.0%
een grote boekenkast
met romans
kunstboeken
kunstwerken
Een collectie cd’s of
LP’s
muziekinstrument

14. Literaire socialisatie naar onderwijsvorm (gem. score op 100)
46.8
50.0
41.6
37.2
40.0
31.2
30.0
30.0
20.0
10.0
0.0
a-stroom
b-stroom
aso/kso
tso
bso

15. Cultuurparticipatie ouders
100.0%
90.0%
91.5%
86.1%
85.9%
80.0%
72.2%
65.5%
70.0%
60.0%
50.0%
50.4%
45.9%
40.8%
39.9%
40.0%
32.2%
30.0%
20.0%
10.0%
0.0%
a-stroom
b-stroom
actieve cultuurparticipatie
aso/kso
tso
receptieve cultuurparticipatie
bso

16. Opleidingsniveau moeder naar onderwijsvorm
80.0%
68.1%
70.0%
58.2%
60.0%
50.0%
43.4%
40.0%
29.5%
28.4%
30.0%
24.2%
22.7%
20.0%
10.0%
15.5%
9.7%
6.2%
0.0%
a-stroom
b-stroom
secundair onderwijs niet voltooid
aso/kso
diploma secundair
tso
bso
diploma hoger onderwijs

17. Cultureel kapitaal leerlingen naargelang schooltype

18. Buitenschoolse cultuurparticipatie naar onderwijsvorm
100.0%
90.6%
90.0%
80.0%
85.1%
70.0%
60.0%
50.0%
35.1%
40.0%
31.6%
30.0%
16.4%
20.0%
11.4%
10.0%
0.0%
bioscoop
museum of
tentoonstelling
theater
A-stroom
B-stroom
ASO
BSO
TSO
KSO

19. Actieve buitenschoolse cultuurparticipatie naargelang
onderwijsvorm
% lln dat minstens een creatieve hobby uitoefent
80.0%
70.0%
72.4%
67.1%
59.4%
57.7%
60.0%
52.2%
50.0%
40.0%
30.0%
20.0%
10.0%
0.0%
a-stroom
b-stroom
aso/kso
tso
bso

20. Perceptie kunstmuseum naargelang onderwijsvorm
bso
-0.31
tso
-0.19
aso/kso
b-stroom
0.32
-0.45
a-stroom
0.14
-0.5
-0.4
-0.3
-0.2
-0.1
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4

21. 
Culturele hulpbronnen thuis
Cultuurparticipatie
Scholen
 Culturele
mobiliteit ?
?

22. Cultuur op
op school

23. Cultuurparticipatie op school



Formeel curriculum
 Vakken zoals plastische opvoeding, muzische vorming, esthetica, …
Informeel curriculum
 Extra-curriculaire activiteiten: culturele uitstappen met school
Verborgen curriculum Cultureel klimaat van een school!
 Cultureel kapitaal van leerlingen
 Leraren !
 Houding tav cultuureducatie
 Culturele participatie en interesse van actoren
 Gebruik van culturele werkvormen in lessen

24. Formeel curriculum: vakken
VAKKEN
Plastische opvoeding (PO)
Muzische opvoeding (MO)
Muziekgeschiedenis
Kunstgeschiedenis
Esthetica
Dramatische expressie, Nederlandse
expressie
Minstens een van bovenstaande vakken
Percentage
40,8
39,4
1,2
4,9
10,8
7,0
82,6
100.0
80.0
60.0
40.0
20.0
1
a-stroom
2
b-stroom
3
4
aso/kaso
5
tso
6
bso

25. Culturele kennis van leerlingen …

26. politiek
muziek
schrijver
kunst
wetenschap

27. Culturele kennis leerlingen
Albert Einstein
Pablo Picasso
Netsky
Wolfgang Mozart
Vincent Van Gogh
Herman van Rompuy
Beyonce Knowles
Hillary Clinton
Marie Curie
Claude Monet
Stephen Hawking
Kofi Annan
Jacques Brel
Bart Moeyaert
Tom Lanoye
Johannes Brahms
Anton Tsjechov
% correct geantwoord
88,3
85,8
81,8
81,7
77,5
77,2
73,4
50,7
31,3
30,2
27,6
23,0
22,2
20,0
19,2
7,4
3,8

28. Culturele kennis naargelang onderwijsvorm en leerjaar
14
12.44
12
Kennis: a-stroom
b-stroom
10.15
10
aso/kso
tso
7.77
8
6.80
6
6.12
4
4.33
bso
Culturele kennis: astroom
b-stroom
aso/kso
tso
2
bso
0
1
2
3
4
5
6

29. Informeel curriculum: extra-curriculaire activiteiten
% lln dat aangeeft dat het georganiseerd werd
% participerende leerlingen
70.0
60.0
60.0
55.7
50.4
50.0
47.0
40.0
30.0
22.9
21.1
20.4
20.0
11.8
10.0
0.0
5.9
5.7

30. Museumbezoek was …
1&2
3, 4 & 5
6&7
Saai
18,2
59,6
22,2
boeiend
helemaal niet leerrijk
12,0
59,5
28,6
leerrijk
heel ontspannend
19,0
62,4
18,6
niet ontspannend
iets waar ik zelf nooit zou
naar gaan
41,3
43,1
15,7
iets waar ik zelf wel
eens naar toe wil gaan
nutteloos
17,9
61,8
20,3
heel nuttig
helemaal niet plezant
17,4
60,4
22,2
heel plezant
Saai
14,6
54,9
30,4
boeiend
helemaal niet leerrijk
25,7
59,8
14,5
leerrijk
heel ontspannend
28,3
51,2
20,5
niet ontspannend
iets waar ik zelf nooit zou
naar gaan
36,7
46,6
16,8
iets waar ik zelf wel
eens naar toe wil gaan
nutteloos
23,0
62,4
14,6
heel nuttig
helemaal niet plezant
15,1
52,5
32,4
heel plezant
Theaterbezoek was …

31. Culturele activiteiten naargelang onderwijsvorm (enkel 2e en 3e
graadsleerlingen)
70.00%
aso/kso
69,8
%
tso
bso
63.4%
61.2%
60.00%
50.9%
50.00%
42,7%
40.7%
40.00%
38.0%
30.00%
25.5%
20.00%
19.4%
15.7%
12.9%
14.0%
10.00%
0.00%
museum of tentoonstelling over wetenschap, een film gaan kijkenEen of -tentoonstelling kunst en cultuur op school
toneel- of dansvoorstelling
naar techniek, kunstmuseum groot project rond
geschiedenis
Een bibliotheek bezoeken

32. organisatie van actieve participatiemogelijkheden
(zingen, schrijven, musiceren, dansen, …) naar
onderwijsvorm
% lln dat aangeeft dat een van de voorgelegde
activiteiten wordt georganiseerd
100.0%
92.9%
85.7%
90.0%
87.5%
80.0%
68.6%
70.0%
52.6%
60.0%
50.0%
40.0%
30.0%
20.0%
10.0%
0.0%
a-stroom
b-stroom
aso/kso
tso
bso

33. Vlaamse leraars

34. Rol leraars?


In onderzoek naar relatie tussen onderwijs en cultuur: eerder negatief
beeld:
 leraren kijken vanuit eigen leefstijl en dominante cultuur naar leerlingen
 Ten voordele van middenklasseleerlingen
In onderzoek naar cultuureducatie: nauwelijks oog voor leraren
 Gedateerd (jaren ’70, bv. DiMaggio en Useem, Bourdieu)
 Recent: beperkt en zijdelings onderzocht
 Recente studies blijken wel Bourdieus omschrijving van leraren te
beamen ondanks sterk gewijzigde samenleving
 Rijk aan cultureel kapitaal
 Relatief arm aan economisch kapitaal

35. De data
disciplines
%
menswetenschappen
(economie, geschiedenis, humane wet.)
16,5

exacte wetenschappen
(wetenschappen, wiskunde)
27,0

talen (klassieke/moderne talen)
31,2
techniek, praktijk
13,5
cultuurvakken (M.O., P.O., kunstvakken)
6,7
levensbeschouwelijke vakken
8,6
68,6 % vrouw
Gem. lft: 40,6 jaar

36. Cultuurparticipatie en culturele vorming staan onderaan de
prioriteitenlijst bij vele leerkrachten
Ik heb het gevoel dat mijn school wetenschappelijk intellect belangrijker vindt (leraar)
Belangrijkste en minst belangrijkste eigenschappen bij leerlingen volgens hun
leraars:
5 minst belangrijke
eigenschappen
5 belangrijkste eigenschappen
23.
Competitiviteit
…vergelijkt zich met
anderen en wil de betere zijn
1
Eerlijkheid …is open en eerlijk, liegt niet
22
Traditiegetrouwheid …hecht belang
2
Tolerantie …reageert niet haatdragend op
aan tradities en gewoonten
21
anderen
Kennis van het culturele canon
3
…is op de hoogte van de grote namen uit de
kunstgeschiedenis
20
Cultuurparticipatie
… gaat al eens naar 4
Kunstzinnigheid ...toont artistieke
interesse en uit zich creatief
...geeft niet
rap op, zelfs als het moeilijk is
een concert of museum
19
Doorzettingsvermogen
5
Beleefde manieren
… spreekt met
twee woorden, excuseert zich wanneer hij/zij
een fout begaat,...
Zelfcontrole
…kan zich beheersen

37. … en leraren zijn gematigd enthousiast
Heeft u dit schooljaar uw leerlingen al meegenomen naar
culturele activiteiten of culturele activiteiten mee helpen
organiseren?
0%
27%
26%
58%
25%
15%
7%
0%
neen … en ik heb ook geen interesse om dit in de toekomst te doen
neen … maar ik heb wel interesse om dit in de toekomst te doen
ja … één keer
ja … al enkele keren (2 à 3 keer)
ja … al vaak (meer dan 3 keer)

38. 

Maar kunnen we leraren allemaal over dezelfde kam
scheren?
Drie stappen
 Brede beschrijving van culturele praktijken van leraars
 Actieve cultuurparticipatie
 Receptieve cultuurparticipatie
 Zoektocht naar profielen bij leraars (latente klasse analyse)
 Relatie met leraar- en schoolkenmerken

39. Receptieve cultuurparticipatie de voorbije 6 maanden
% leraren
Bezienswaardige gebouwen, monumenten of archeologische sites bezoeken
Museum, tentoonstelling of galerij bezoeken
Bioscoopbezoek
Een bibliotheek bezoeken
Een theater- of toneelvoorstelling bijwonen
Naar een optreden/concert van popmuziek, rock, folk, wereldmuziek, dance,
jazz of blues gaan
Een comedyvoorstelling bijwonen
Een groot cultureel evenement bijwonen
Een literair evenement bijwonen
Een muziekfestival bijwonen
Naar een concert van klassieke muziek of opera gaan
Ballet- of dansvoorstelling bijwonen
Dance-event bijwonen
76,3
76,0
70,0
68,2
63,2
45,6
37,7
36,7
27,9
26,9
23,6
17,8
14,4

40. Actieve cultuurparticipatie de voorbije 6 maanden
Leraren
(n=862)
Film, video, multimedia of computerkunst (Photoshop,
montage, Flash)
Fotografie
Toneel, theater
Zingen
Werken met textiel (bv. kleren maken, breien, …)
Muziekinstrument bespelen
Schrijven (bloggen, poëzie, verhalen, songteksten, …)
Tekenen, schilderen of beeldende kunst
Dansen zoals jazzballet, moderne dans, klassieke dans of
volksdans
Populaire dans (bv. hip hop, breakdance, r&b, …)
Elektronische muziek (sampling, dj, …)
Vlaamse hoger
opgeleide
werkende
bevolking
(n=584)
29,4
13,9
29,2
25,5
20,6
19,4
16,4
16,4
13,8
11,6
5,6
2,3
7,5
7,2
12,9
9,3
10,3
7,9
12,0
3,6
/

41. Lerarenprofielen
Benaming clusters
Omvang clusters
De kunst- en erfgoedbezoeker
39,0%
De amateurkunstenaar
23,5%
De weinig participerende
21,8%
De receptieve cultuurparticipant
15,7%

42. kunst- en erfgoedbezoekers
weinig participerenden
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
de amateurkunstenaars
de receptieve cultuurparticipanten

43. Samenhang met schoolkenmerken
Algemeen
Onderwijsvormen
% dat uitsluitend les geeft
in ASO/KSO
% dat uitsluitend les geeft
in BSO/TSO
% dat in ASO en BSO of
TSO staat
Vakken die men doceert
Humane wetenschappen
Exacte wetenschappen
Talen
Technische vakken
Kunstzinnige vakken
Levensbeschouwelijke
vakken
Kunst- en
erfgoedbezoekers
Amateurkunstenaars
Weinig
participerenden
Receptieve
cultuurparticipanten
36,0%
41,1%
36,6%
28,0%
32,8%
35,0%
31,6%
30,7%
44,1%
38,1%
29,0%
27,4%
32,7%
28,0%
29,1%
16,8%
27,0%
31,8%
13,0%
7,4%
19,0%
27,1%
35,8%
10,9%
5,3%
13,4%
19,8%
31,7%
11,4%
17,8%
12,9%
34,9%
21,0%
21,0%
2,7%
21,6%
26,9%
36,6%
9,7%
3,7%
9,0%
8,1%
9,5%
7,0%
13,4%

44. En



Nauwelijks variatie over de scholen
positief naar cultuureducatie toe
 in tegenstelling tot het aanbod van extra curriculaire en formele
culturele act op school welke sterk variëren over de scholen,
blijken de types van sterk participerende leraren niet zo
geconcentreerd te zitten binnen bepaalde scholen
Maar hoe gerelateerd met visie op en methode van
cultuureducatie?

45. Cultuureducatie in de klas
0 keer
1 keer
2 keer
Meer dan 2
keer
Ik vertel de leerlingen over cultuur
Ik stel vragen over wat de lln doen in hun vrije tijd op
cultureel vlak
Ik laat films, beeldhouwwerken, schilderijen, muziek ed
zien/horen tijdens mijn lessen en koppel dit aan de leerstof
Ik leer de leerlingen iets bij over cultuur door hen cultuur te
laten ervaren (laten zien, luisteren, naar of lezen over
cultuur)
19,4
15,1
8,7
56,8
23,6
23,5
10,1
42,7
26,7
14,5
10,9
48,0
34,4
12,6
10,2
42,8
Ik raad de leerlingen culturele voorstellingen aan
Ik probeer met de lln dieper na te denken over cultuur (bv
klasgesprekken, schrijven ... over cultuur)
Ik probeer actief mee te werken aan het opzetten van
culturele voorstellingen op school of culturele uitstapjes voor
de leerlingen
Ik tracht de leerlingen zelf cultuurproducten/creaties te laten
maken en eventueel te tonen aan een publiek
Ik neem mijn leerlingen mee naar culturele voorstellingen die
relevant zijn voor het vak dat ik geef
Ik nodig een kunstenaar, schrijver, ontwerper ... uit om in het
kader van mijn les zijn/haar werk te tonen aan de leerlingen
40,3
19,4
10,0
30,2
45,1
14,9
10,3
29,7
47,5
23,2
11,3
18,0
58,2
19,6
7,9
14,3
63,3
20,3
7,1
9,3
87,6
8,8
1,6
2,1

46. Hoe verhouden deze profielen zich tot aandacht voor cultuur
in de klas?
0 keer
1 keer
2 keer
Meer dan 2
keer
film
18,6
7,8
11,4
62,2
niet-klassieke muziek
44,8
11,7
10,7
32,8
beeldende kunst
47,5
14,5
9,3
28,7
fotografie
55,8
13,7
8,8
21,6
literatuur (bovenop de verplichte leerstof)
62,2
12,8
8,1
16,9
architectuur of design
65,2
14,3
6,9
13,6
theater
67,0
15,0
6,8
11,2
erfgoed
72,1
11,0
6,0
10,8
klassieke muziek
76,1
13,1
4,6
6,1
toegepaste kunst
78,3
10,6
5,0
6,1
dans
81,4
9,9
3,0
5,7
Gebruik van … in de les

47. Cultuureducatie naargelang type leraar
kunst- en erfgoed bezoekers
weinig participerenden
Amateurkunstenaars
Receptieve cultuurparticipanten
.60
.40
.20
.00
-.20
-.40
-.60
-.80
-1.00
positieve
perceptie van
kunstmusea
Aandacht voor Actieve aandacht gebruik van kunst gebruik van
cultuureducatie
voor
en erfgoed in de populaire cultuur
(meer passieve cultuureducatie
klas
in de klas
vormen-

48. Aandacht voor cultuur in de les naargelang onderwijsvormen
waarin men doceert
.100
.050
.000
-.050
-.100
-.150
leraar geeft uitsluitend les in leraar geeft uitsluitend les in
ASO, KSO of A-stroom
b-stroom, BSO, TSO of dBSO
aandacht voor cultuur (meer passieve vormen)
leraar geeft zowel in
algemene als in meer
technisch of
beroepsgeorienteerde
vormen les
actieve aandacht voor cultuur

49. Aandacht voor cultuur in de les naargelang onderwijsvormen
waarin men doceert: Selectie van amateurkunstenaars
.800
.700
.600
.500
.400
.300
.200
.100
.000
leraar geeft uitsluitend les in
ASO, KSO of A-stroom
leraar geeft uitsluitend les in bstroom, BSO, TSO of dBSO
aandacht voor cultuur (meer passieve vormen)
leraar geeft zowel in algemene als
in meer technisch of
beroepsgeorienteerde vormen les
actieve aandacht voor cultuur

50. Perceptie leraren over cultuureducatie op hun school (%)
1&2
tussen
voornamelijk losstaande initiatieven
35,2
43,1
21,7 ingebed in een globale aanpak
gedragen door specifieke
leerkrachten
44,4
39,3
16,3
gedragen door een basis aan
leerkrachten en directie
Kunst en cultuur krijgen op
afzonderlijke momenten aandacht
32,6
47,6
19,7
kunst en cultuur krijgen een heel jaar
door aandacht in de school
het programma is niet cumulatief,
35,0
51,7
13,2 het programma is cumulatief
52,2
de activiteiten zijn qua thema of
13,6 onderwerp steeds op elkaar
afgestemd
54,6
wat binnenschools en buitenschools
15,0 wordt aangeboden is steeds op
elkaar afgestemd
de activiteiten zijn qua thema of
onderwerp niet op elkaar afgestemd
wat binnenschools en buitenschools
wordt aangeboden is niet op elkaar
afgestemd
34,2
30,3
6&7

51. oneens
tussen
beide
eens
Ik krijg op de school heel wat ondersteuning van de directie
bij de organisatie van culturele initiatieven
12,6
37,7
49,7
We hebben op deze school te weinig financiële middelen om
echt grootschalige culturele projecten op te zetten
19,9
33,1
47
De tijd die kan uitgaan naar culturele activiteiten op school is
te beperkt
23,7
30,7
45,6
We beschikken op deze school over te beperkte
infrastructuur om culturele activiteiten te laten plaatsvinden
36,8
27,4
35,8
Ik ken te weinig van cultuur en het cultureel aanbod
46,2
31,6
22,2

52. Discussie



Niet alleen buiten de school, maar ook binnen de school ongelijke
participatiegraden
Deels omwille van culturele achtergrond van leerlingen
Deels ook omwille van verschillende aandacht voor cultuur in scholen
 Vooral vanaf tweede graad
 Minder aandacht in bso/tso in formele curriculum
 Minder extra-curriculaire activiteiten en actieve
cultuurparticipatiemogelijkheden
 Maar achter de horizon schijnt de zon?
 zowel binnen aso als tso en bso leraren die zelf artistieke vleugels
hebben
 Heeft impact op cultureel schoolklimaat, cultuur binnen de lessen
 Wel: nog te veel een zaak van enkelingen binnen scholen

53. Steunpunt Cultuur – Onderzoekslijn Cultuureducatie
John Lievens, Jessy Siongers & Dries Vanherwegen
Steunpunt Beleidsrelevant Onderzoek Cultuur
Vakgroep Sociologie – Onderzoeksgroep CuDOS
Universiteit Gent
e-mail: Jessy.Siongers@UGent.be
url: www.steunpuntcultuur.be