1. YENİ BİBLİYOGRAFİK EVREN, RDA VE
ULUSAL GİRİŞİM
Aysel Gümüş
İYTE Kütüphanesi
RDA TÜRKİYE ÇALIŞMA GRUBU
27 Mart 2013, Yaşar Üniversitesi

2. İÇERİK
 RDA-FRBR
 Linked (Open) data
 BIBFRAME
 OCLC RDA politikası
 Ulusal Girişim

3. RDA NEDİR?
 Kaynak Tanımlama ve Erişim
 AACR2 yerini alan yeni kataloglama standartı
 “İçerik” (content) standartı
 Dijital ortamlar için tasarlanmıştır.

4. NİÇİN RDA?
 Web standartları ve teknolojisindeki hızlı değişim ve
getirdiği yeni olanaklar
 Küreselleşme, Kişiselleştirme, sosyalleşme
 Kullanıcıların yükselen beklentileri
 Dijital yayınların artışı
 Kullanıcı ihtiyaçlarına duyarlı ve web standartlarıyla
uyumlu = Evrensel dijital kütüphane
Evrensel Bibliyografik Veri ise ;
 Paylaşılabilir, İzlenebilir, Ölçeklenebilir

5. FRBR VARLIK-İLİŞKİ MODELİ
Eser Roman Film
Anlatım Özgün Eleştirel Özgün
Çeviri
metin basım sürüm
Gösterim Kağıt PDF HTML
item Kopya 1
Kopya 2
imzalı
Kaynak: Tillett (2004, slayt no. 16)

8. LIBRARYTHING - ESER DETAY BİLGİSİ

9. OCLC IDENTITIES
Works, manifestations,
expressions, items
Variant
access
points
Works about …
Works by …
http://worldcat.org/identities/lccn-n80-40184

10. LINKED (OPEN ) DATA / BAĞLANTILI (AÇIK) VERİ
“ Web ağı içerisinde her bir bilgiyi belli bir anlama sahip olacak şekilde
modelleyerek, bu bilgilerin birbirleriyle ilişkilendirilmesi ve akıllı veri
tabanlarının oluşumunu hedeflemektedir. “
RDF (Resource Description Framework) : Bilgiyi modellemek için
kullanılır. Üçlüler (triples) olarak adlandırılan, özne-yüklem-nesne
şeklinde ifadeler üretme fikri üzerine kurulmuştur.
URI (Uniform Resource Identifier) : Kaynağı tanımlamak için kullanılır.

11. TRIPLES (ÜÇLÜLER)
•Subject - Predicate – Object
•Thing – Relation - Thing
is subject of
uri
is about painted by
uri
uri
written by
uri
uri
author of uri
painter of
slide:Koster (2011, slide 12)

12. YENİ BİBLİYOGRAFİK EVREN NASIL OLACAK?
 FRBR
 URIs
 Linking
 Shared data
 Bibliographic
 Authority
 Local data
 Holdings
 Circulation
 Outside links
Slide : Koster (2012, slide 14)

14. LOD, FRBR AND CATALOGUING
author of
Dan Brown
Work written by
http://viaf.org/viaf/102403515
is about
14
The Da Vinci Code is subject of
http://openlibrary.org/works/OL76837W The Last Supper
Expression http://en.wikipedia.org/wiki/The_Last_Supper_(Leonardo_da_Vinci)
Dutch translation painted by
Da Vinci Code http://<expression-uri>
painter
of
Manifestation
http://<manifestation-uri>
Library
Holding Leonardo da Vinci
http://viaf.org/viaf/24604287
Item http://www.worldcat.org/libraries/57394
http://permalink.opc.uva.nl/item/001665446 slide:Koster (2011, slide 39)

18. VIAF : VIRTUAL INTERNATIONAL AUTHORITY FILE
 VIAF bir uluslararası otorite veritabanıdır
 Proje Alman Milli kütüphanesi ve LC tarafından
başlatılmış, OCLC tarafından yürütülmektedir
 Her bir VIAF kaydı standart bir ID no alır
 Wikipedia biyografik yazıları da eklenmektedir

22. LC'S BIBLIOGRAPHIC FRAMEWORK INITIATIVE?
 Mayıs 2011 – Girişimi duyurdu
 Ekim 2011 – LC genel planı yayınladı

23. BİBLIOGRAPHIC FRAMEWORK INITIATIVE
LC ve Zepheira (Eric Miller ve Şirketi) Ortaklığı , 22 Mayıs 2012
Zepheira, teknoloji ile bilgi yönetimi alanında etkin çözümler sunmakta olan bir
şirkettir.

24. BIBFRAME TASLAK MODEL
“Bibliographic Framework as a Web of Data : linked Data Model and Supporting
Services” raporu yayınlanıyor, 21 Kasım 2012

25. EARLY EXPERIMENTERS GROUP
•OCLC
National Library of Medicine
British Library
Deutsche Nationalbibliothek
George Washington University
Princeton University

26. BIBFRAME & LINKED OPEN DATA
 RDF Vocabulary/Data Model
 Webde sunduğumuz şeyler tanımlamak için URIs kullanın
 Kaynak hakkında yararlı bilgiler sağlayın
 Web’de bilgi bulmayı iyileştirmek için diğer ilgili URI’lere bağlantılar ekleyin
 Esneklik

27. IDENTIFYING MARC RESOURCES
http://id.loc.gov/authorities/names/n92062246
http://id.loc.gov/authorities/names/n79007751
http://id.loc.gov/authorities/names/n80016154

28. BIBFRAME MODELİ TEMEL ALANLAR
4 bölümden oluşmaktadır
Creative work eser / çalışma
Instance materyal türü
Authority otorite kaynakları
Annotation notlar / ekler

29. Authority Authority
Authority Authority
Authority

30. http://bibframe.org/

32. BIBFRAME RDF/XML

33. TAKİP ETMEK İÇİN…
Bibliographic Framework Transition Initiative
http://www.loc.gov/marc/transition
Tartışma listesi : bibframe@listserv.loc.gov
Web sayfası : http://bibframe.org/

34. OCLC & RDA
 RDA uygulama politikası
 Connexion Client değişiklikleri
 MARC güncelleme

35. RDA POLİTİKA BEYANI
31 Mart 2013 tarihinden itibaren geçerli olan ;
 AACR2 kataloglamaya devam edilebilir.
 RDA’lı kayıtlar AACR2’ye dönüştürelemez.
 RDA pratiğine göre mevcut eski kayıtlarını güncelleyecek. Fakat 31
Mart 2016’ya kadar şu anki haliyle koruyacak.
 GMD (245 #h ) kaldırılacak.
 336, 337, 338 alanları eklenecek .
 255, 300, 500, 504 alanlarındaki kısaltmalar kaldırılacak.
 245, 260 alanındaki latince kısaltmalar İngilizce karşılıklarına
dönüştürülecek .
 RDA uyarınca heading değişiklikleri yapılacak. Kuran ve İncil başlıkları
değiştirilecek.

36. CONNEXION CLIENT
 RDA workforms
 RDA Toolkit IP authentication

37. MARC GÜNCELLEME
 Bibliyografik kayıtlar için yeni alanlar : 264, 344, 345, 346, 347, 377
 260 yerine 264 alanı
 Second Indicator
0 - Production
1 - Publication
2 - Distribution
3 - Manufacture
4 - Copyright notice date
 Otorite kayıtları için yeni alanlar : 368, 378

38. RDA TOOLKIT ERİŞİM & RDA WORKFORMS

39. RDA BOOKS WORKFORM
Marc 264 alanı
0 - Production
1 - Publication
2 - Distribution
3 - Manufacture

40. RDA TÜRKİYE ÇALIŞMA GRUBU / ULUSAL GİRİŞİM
 2012 yılı Haziran ayında Nevşehir’de düzenlenen çalıştayda RDA Türkiye
Çalışma Grubunun kurulmasına karar verildi.
 Haziran 2012 tarihinde Sonuç bildirgesi yayınlandı.
 Milli Kütüphane himayesinde oluşturulmasına karar verilen bu grup ilk
toplantısını Eylül 2012 tarihinde Ankara’da yapmıştır.
İlk toplantı sonucu ;
• Dört alt grup kurulmuştur.
• RDA Türkiye web sayfası yapılandırılmıştır.
http://www.rdaturkiye.org/
• RDA Broşürü Türkçe’ye çevrilmiştir.
http://www.rda-jsc.org/docs/rdabrochure-turkish.pdf
• RDA konusunda farkındalık yaratmak için kütüphane haftasında toplantılar
düzenlenmiştir .
http://www.rdaturkiye.org/toplantilar

41. NASIL HAZIRLANABİLİRİZ ?
 Tartışma listelerine , bloglara , gruplara üye olmak
 RDA-L
 Katalog kütüphanecileri grubu
 FRBR-RDA ile ilgili yayınları takip etmek
 RDA Toolkit üye olmak
 JSC, LC ve OCLC web sayfalarını takip etmek
 LC web sayfasındaki ve RDA toolkit içindeki örnek
kayıtları incelemek
1.Uluslararası Semantik Ağ ve Üst Veri Sistemleri Konferansı 7-8 Mart 2013 İzmir, İYTE

42. BİZ NE YAPMALIYIZ?
 Milli Kütüphane “stratejik planı” belirlenmeli
 Kurumlar kendi politikalarını belirlemeli
 Eğitim şart 
 Kurumsal-Mesleki işbirliği sağlanmalı
 Toplu katalog kayıtları FRBRize edilmeli
 Milli Kütüphane kayıtları FRBRize edilmeli
 Yazar Otorite kayıt birliği için VIAF üye olunmalı
 Mesleki dernekler?
 Toplantılar

43. TEŞEKKÜRLER
SORULAR?