Daha Fazlasi Sitemizde www.gelresule.tr.gg

1. Haydi, Namaz Seferberli¤ine!
H at›rlayabildi¤iniz kadar gerilere gidin ve flöyle bir
haf›zan›z› yoklay›n. Bugüne dek ne çok kampanya, boykot,
seferberlik gördünüz. Ço¤u kez dünyayla ilgili bir amac›
olan bu toplu giriflimlerin birço¤una da kat›ld›n›z belki.
Sizi dünya ve ahiretinizi kurtaracak bir seferberli¤e ça-
¤›r›yoruz: Namaz k›lmaya, k›l›yorsan›z dört elle sar›lmaya,
hiç kazaya b›rakm›yorsan›z bile huflûyu keflfetmeye ve na-
maz için çal›flmaya var m›s›n›z?
Rabbimizin Kur’an’da 70 kez emrederek en çok önem
verdi¤i ibadet olan namaz, Peygamberimizin (s.a.v.) ifade-
siyle, ahirette hesaba çekilece¤imiz ilk amelimizdir.
Ne var ki, yüzde 99’u Müslüman olan ülkemizde befl va-
kit namaz k›lanlar›n oran› yüzde 25. Bunlar›n da ara s›ra
kazaya b›rakmak, aceleye getirmek, gereken önemi verme-
mek gibi problemleri var.
Müslümanlar›n yüzde 75’i niçin namaz k›lmad›klar›n›
aç›klarken, birçok bahane ileri sürüyorlar. “K›lmas›n› bil-
miyorum”, “Benim kalbim temiz”, “Yafllan›nca k›lar›m”,
“Çok yo¤unum, zaman›m yok”, “‹fl yerinde veya okulda f›r-
sat bulam›yorum”, “Hastay›m”, “Yolcuyum” gibi bahane-
lerle kendilerini kurtard›klar›n› san›yorlar.

2. Oysa namaz›n önünde hiçbir engel olamaz. Dünya için y›¤›n-
la bilgi ö¤renen insanlar, elbette namaz k›lmas›n› da ö¤renebi-
lirler. Kalbi temiz olmak ise, zaten güzel bir namaz k›lman›n
flartlar›ndand›r. Yafllan›ncaya kadar hiç kimsenin garantisi olma-
d›¤› için genç ihtiyar herkes namaz k›lmak zorunda. Her fleye
zaman bulan insanlar›n, namaza vakit bulamamas›n› anlamak
güç. ‹steyen herkes namaz için her türlü ortamda f›rsat bulabi-
lir. Hastal›k ve yolculuk ise, namaza engel olmaz, sadece kolay-
NAMAZ B‹R TEVH‹D EYLEM‹D‹R
laflt›r›lmas›n› sa¤lar.
Namaz›n en büyük engeli, onun ne muhteflem bir önem ve
Abdullah Y›ld›z
de¤er tafl›d›¤›n› bilmemektir. Ne yaz›k ki, namaz› gündeme ge-
tirecek ciddi bir faaliyet de yok ülkemizde. Namaz›n önemini Araflt›rmac›-Yazar
anlatan film, tiyatro, roman, fliir, ilâhî, program neredeyse bu- abdullahyildiz@umran.org
lamazs›n›z.
A llah’tanfarz k›l›nanyoktur esas›na dayanan tevhîd inanc› namazla eyle-
baflka ilâh
fiükürler olsun ki, bu sahada yaz›lm›fl hiç de¤ilse çok güzel
me dönüflür. ‹slâm’›n ilk farz› tevhîd’e îman, ikincisi namazd›r. Yani, ‹s-
kitaplar var.
lâm’da ilk ibâdet namazd›r.
‹flte biz, namaz için yazanlar ve namaz davas›na gönül veren-
Namaz en faziletli, en kapsaml› ibadettir: Allah’› tesbih ve tekbir etme,
ler olarak bir araya gelip namaz› gündeme getirmeye karar ver- O’na hamd, flükür, tevbe ve isti¤far, O’ndan yard›m dileme, duâ, niyaz ve zi-
dik. Bugüne kadar namazla ilgili birçok toplant›, konferans, pa- kirdir.
nel, program yapt›k. Namaz› anlatan kasetler, VCD’ler, filmler,
Peygamberimizin “Dinin dire¤i”, “Müminin mirac›”, “Cennetin anahtar›”,
radyo-TV programlar› da olsun istiyoruz.
“Gözümün nuru” olarak tan›mlad›¤› namaz, ‹slâm’›n olmazsa olmaz›d›r.
Onu terk eden cehenneme sürüklenir: “Sizi cehenneme sevk eden nedir? Der-
Namaz› anlamak ve yaflamak için sizi duyarl› olmaya ça¤›r›-
ler ki: Namaz k›lanlardan de¤ildik!”(Müddessir/42-43)
yoruz.
Sizi her yerde ve her zaman kat›labilece¤iniz namaz sefer- Namaz befl vakit farzd›r. Hayat›n h›zl› koflusu içinde Allah’›, ahireti, ölü-
mü, görev ve sorumluluklar›n› unutan insan günde befl kez namazla kullu¤u-
berli¤ine davet ediyoruz.
nu hat›rlar ve yeniden dirilir. Her namaz bir ink›lâpt›r, dirilifltir; kul onun-
Gelin, namaz› her yerde, her zaman, herkese anlatmak için
la flirk bata¤›ndan tevhid atmosferine, geçici dünya zevklerinden ebedî ahiret
çal›fl›n.
lezzetlerine, fleytan›n etki alan›ndan ‹lâhî huzur iklimine geçer.
Namaz›n elinden tutun ki, o da kabirde ve s›ratta sizin eli-
Bu de¤iflim süreci ezan ve abdestle bafllar: Tevhid akîdesini en özlü
nizden tutsun.
cümlelerle hayk›ran ezanla namaza ve kurtulufla ça¤r›lan mümin, abdest ala-
Namaz› sevin ki, Allah ve Resulü (s.a.v.) de sizi sevsin.
rak etraf›n› kuflatan fleytânî çemberi yarmaya ve ar›nmaya yönelir; maddî-
manevî kirlerden temizlenir: “Allah sizi temizlemek ve size olan nimetini ta-
mamlamak ister.”(Maide/6) Abdest sadece vücudu kir, pis ve pastan temizle-
N amaz Gönüllüleri Platformu mekle kalmaz, ayn› zamanda iç dünyay› da ar›nd›r›r. Mümin, her âzâs›n› y›-
karken eliyle, a¤z›yla, diliyle, gözüyle, kula¤›yla, ayaklar›yla bilerek-bilmeye-
Tel. (212) 635 28 12 • Fax. 621 44 04
rek yapt›¤› tüm günahlara tövbe edip vazgeçmeye karar verir.
www.namazladirilis.com • namaz@namazladirilis.com
3

3. Tertemiz bir kalp, tertemiz bir beden Rabbimi yüceltir, O’nu noksan s›fatlardan uzak bili-
ve elbise ile Allah’›n huzuruna ç›kan kul, yönü- rim.”
nü k›bleye yani Kâbe’ye döner. Allah’›n evi olan Secde ise, ibadetin, itaatin ve de özgürlü¤ün zir- “ Ey
Kâbe’ye yönelen mümin, kalbini ve düflüncelerini Al- vesidir: “Secde et ve (Rabbine) yaklafl”(Alak/19). Sec-
lah’a odaklar; di¤er k›blelerden yüzçevirir. Herkesin bir
Rabbim!
de eden kul, Rabbini sonsuz yüceltip tesbîh eder-
k›blesi vard›r. Yüzünü Kâbe’ye döndü¤ü halde özünde baflka ken, kendi acizli¤ini, hiçli¤ini itiraf eder. O’ndan bafl-
varl›k ve de¤erleri k›ble edinenler, gerçekte istikbâl-i k›ble yapm›fl
Beni ve nesli-
ka hiçbir varl›¤›n karfl›s›nda yere kapanmayaca¤›n›
olmazlar.
îlân eder: “Sübhâne Rabbiy’el-A‘lâ: Yüceler yücesi
Niyeti kalple yapmak esast›r; dilde kalan sözler gerçek niyet olamaz. Zi- mi dosdo¤ru
Rabbimi tesbîh ederim.” ‹ki kez secde ise, toprak-
ra namaza Allah r›zas› için durulur. tan gelip tekrar topra¤a dönüflü ifade eder.
namaz k›lan-
Ellerini kald›r›p “Allâhu ekber” diyen mümin, art›k dünyay›, dünyevî dü- K›yâm, rükû ve secde basamaklar›n› geçen mü-
flünce ve kayg›lar› elinin tersi ile geriye at›p kalbini yüce Allah’a ba¤lar. Süb- min teflehhüdde, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) mirâç-
lardan eyle.
haneke duâs›n› okuyup Allah’› hamd ile tesbih eder, ismini yüceltir ve ta Rabbi ile arac›s›z sohbet etmesi gibi, do¤rudan
O’ndan baflka ilâh olmad›¤›n› ikrar eder.
Yaratan’›na kalbini aç›p kullu¤unu arz eder: Tahiyye,
Rabbimiz!
“Kur’ân okumak istedi¤inde kovulmufl fleytandan Allah’a s›¤›n!” (Nahl/98) tayyibe ve salevât› Allah’a; selâm›, rahmeti ve bere-
fieytan›n vesvesesinden Allah’a s›¤›nan kul, E‘ûzü bi’llâhi min’efl-fleytân’ir-racîm keti de Nebî’ye ve O’nun ad›na salihlere sunar. Duam› kabul
der ve besmele ile önce Fatiha’y›, sonra Kur’ân’dan kolay›na geleni okur. Tevhid inanc›n› bir kez daha tekrarlar. Rasûl’e ve
Namaz›n her rekât›nda Fâtiha’y› okuyan kul, Yaratan’›yla “kulluk sözleflme-
buyur.”
âline salât u selâmdan sonra annesine, babas›na ve
si” ni yeniler. Âlemlerin Rabbi, Rahmân ve Rahîm olan Allah’a Ahiret Günü’nde tüm müminlere hay›rlar ve esenlikler diler; cehen-
hesap verece¤inin bilinci içinde, hem kendisi hem de müminler ad›na söz ve- nemden korunmay› diler, kendisinin ve zürriyetinin
rir: “Yaln›z Sana kulluk eder, yaln›z Senden yard›m dileriz.” Sonra, do¤ru yolda
dosdo¤ru ve sürekli namaz k›lanlardan olmas›n› di-
‹brahim Suresi
olmak, nimete kavuflmak ve azaptan kurtulmak için Allah’tan yard›m diler:
ler, diler de diler...
“Yâ Rab! Bizi, Dosdo¤ru yola hidayet eyle! O yol, kendilerine nimet verdi¤in kim- 40. Ayet
Nihâyet “es-Selâmü aleyküm ve rahmetullah” di-
selerin yoludur; gazaba u¤rayanlar›n, sap›klar›n, dalâlette olanlar›n de¤il.” Âmin!
yerek sa¤›nda ve solundakilere, tüm inananlara, sa-
Hz. Ali(r.a), “Kendisinde anlay›fl ve idrakin bulunmad›¤› hiçbir ibadette ve
lihlere, meleklere selâm verir; böylece namaz biter
kendisinde düflünmenin bulunmad›¤› hiçbir k›raatte hay›r yoktur” der. O halde,
ama duâ, niyâz, hamd, tekbîr, tesbîh, zikir, fikir…
namazda okunan âyet, sûre ve duâlar anlafl›lmal›, hissedilmeli ve düflünülme-
bitmez; zira bu müminin hayat tarz›d›r.
lidir. Yoksa o kutlu ifadeler birer tekrardan ibaret kal›r.
Günde befl vakit böyle dosdo¤ru, özenle ve dü-
Mümin, sadece namazda okudu¤u âyet ve duâlarla de¤il beden diliyle de
zenli k›l›nan namaz, müminleri dosdo¤ru yoldan
kullu¤unu ifade eder:
ay›rmaz; onlar› Allah’tan baflka varl›klara kulluktan
Rabbinin huzurunda huflû ile el-pençe divan duran kul, bu k›yâm›n
korur, kötülük ve çirkinliklerden uzak tutar; böyle-
ayn› zamanda sahte tanr›lara karfl› bir baflkald›r› anlam›na geldi¤i-
ce ebedi kurtulufllar›na vesile olur.
ni bilmelidir.
Bir tevhid eylemi olan namaz, müminleri pasif
Allah’a boyun e¤ip teslim olmay› ifade eden rü-
nesneler de¤il, aktif özneler k›lar. Hz.fiuayb’›n k›ld›-
kû ile kul, sadece O’nun karfl›s›nda e¤ildi¤ini;
¤› gibi bir namaz(Hûd/87), müminleri dünyadan el-
O’ndan baflka hiçbir otoriteye boyun
etek çektirmez, aksine onlar› zulme, flirke ve küfre
e¤meyece¤ini ilân eder: “Sübhâne
karfl› mücadeleye sevk eden bir dinamizm, bir di-
Rabbiy’el-Azîm: Azamet sahibi
renifl ve bir dirilifl kayna¤› olur.
4 5

4. flünmek gereksiz mi? Oysa sabah uya- tim? Hangi tedbiri almal›y›m ki, bir da-
namad›¤› için üniversite s›nav›n› kaç›- ha bu ac›kl› azaba düflmeyeyim?” diye-
NAMAZ ‹Ç‹N ran bir genç, üzüntüsünden, kahr›n- rek çözüm aray›fl›na girmeli, çözümü
dan, yeri gö¤ü y›kabiliyor. bulmal› ve derhal uygulamal›d›r.
Peki, Peygamberimizin (s.a.v.), iki
A⁄LANIR MI? Çünkü söz konusu olan çocuk
ayr› hadiste, “Dünya ve içindekilerden oyunca¤› de¤il, basit bir hadise de¤il,
hay›rl›d›r” dedi¤i sabah namaz›n›n sün- üç günlük dünya hayat›n› ilgilendiren
neti ve farz›, bir maç kadar önemli de- bir mesele de¤il. Sözünü etti¤imiz; bi-
¤il mi? Dünya ve içindeki tüm hazine- zim, kâinat›n ve her fleyin Sahibi, Sulta-
lerden daha de¤erli olan sabah namaz›, n›, Yarat›c›s› olan Allah’›n huzuruna
Cemil Tokp›nar
bir üniversite imtihan› kadar ehemmi- girme; Onun dergâh›nda secdeye ka-
Araflt›rmac›-Yazar
yet tafl›m›yor mu? panma; can›m›z, canan›m›z, biricik var-
cemil@e-namaz.com l›¤›m›z, sevenimiz, sevgilimiz olan Zât-›
Bir ankete göre, ülkemizde namaz
Zülcelâle ibadet etme meselesidir.
k›lanlar›n oran› yüzde 25, k›lmayanlar
ise yüzde 75. Befl vakit namaz k›lan Dünyada hiçbir fley bundan daha
›llar önce bir otobüsle yolculuk babam, sabah h›çk›r›k sesleriyle uyan›-
Y mü’minler içinde, haftada, ayda veya mühim, daha lüzumlu, daha sevimli,
ederken sabah namaz›n›n vakti yor. Day›s›n›n o¤lu çocuk gibi gözyafl›
birkaç ayda bir namaz›n› kaç›ranlar›n daha vazgeçilmez olamaz. E¤er burada
girmiflti. Her yolculukta yaflad›¤›m döküyor. Sebebini sordu¤unda ald›¤›
say›s› oldukça fazla. bir eksi¤imiz varsa, hata bizdedir. Kulu
“namaz sanc›s›” her yan›m› öylesine cevap ilginç:
kaplam›flt› ki, uyuyam›yordum. fioför olmakla iftihar etti¤imiz Rabbimiz biz-
Oysa sabah namaz› ve tüm farz na-
- Sabah namaz›na kalkamad›k. Bak-
bir türlü mola vermiyor, vakit gittikçe den namaza karfl› umursamazl›k, vur-
mazlar, baflta Peygamberimiz (s.a.v.) ve
sana, günefl do¤mufl; onun için a¤l›yo-
daral›yordu. dumduymazl›k istemiyor. Ümmeti ol-
onun güzide ashab›n›n üzerinde titre-
rum.
makla flereflendi¤imiz sevgili Peygam-
di¤i muhteflem bir ibadettir. Bir
Birlikte yolculuk etti¤imiz arkadafl›- Evet, namaz için a¤lan›r, namaz için
berimiz (s.a.v.), bize ihmalkârl›¤› de¤il,
mü’min namaz›n› kaç›rd›¤›nda “akl›n›
ma yöneldim: ak›l kaç›r›l›r, ona can ve canan feda
aksine hassasiyeti emrediyor.
kaç›rm›fl gibi” deli divane olmal›, dün-
- Namaz geçmek üzere. Ben flofö- edilir. Ne yaz›k ki, flimdi bu gerçek tam
yas› kararmal›, yemek yiyecek bir ifltah Namaz konusunda nas›l bir durum-
re namaz için ricada bulunaca¤›m. anlafl›lm›yor.
bulamamal›, kendini cezaland›rmal›d›r.
Durmazsa inece¤im, dedim. Kafllar›n› da olursak olal›m, ister onu haftada
Öyle bir ça¤da yafl›yoruz ki, sabah
çatt›, alayc› bir ifadeyle: bir, ister y›lda bir, hatta birkaç y›lda bir
Ve hepsinden önemlisi, namaz› ka-
namaz›n› düflünmek “delilik”, kalkama-
kaç›r›yor olal›m; yeni bir ubudiyet fluu-
ç›rmay› kesinlikle “s›radan” bir olay gi-
- Ya sen akl›n› m› kaç›rd›n, dedi. y›nca a¤lamak “gariplik” olabiliyor!
ruyla donanmak, yeni bir cehd ve gay-
bi görmemeli, “olabilir” kabul etme-
Gerçekten sabah namaz›n› kaç›r›nca
fiafl›rd›m, üzüldüm, k›r›ld›m. Na-
ret k›l›c›n› kuflanmak, yeni bir tebli¤ ve
meli; nefsine, gafletine, uykusuna isyan
üzülmemiz gerekmez mi?
mazlar›n› k›lan bir kimseydi o. Gerçek-
etmelidir. Hemen, “Nerede hata et- ikaz harekât› bafllatmak durumunday›z.
ten ben akl›m› m› kaç›rm›flt›m? Oto- “‹mandan sonra en büyük ve en
büste m›fl›l m›fl›l uyuyup, Rabbimi dü- mühim mesele olan namaz”›n bir vakti
“Namazlara, hele orta namaza dikkat edin
flünmeden oturmal› m›yd›m? geçirilince hiçbir fley olmam›fl gibi nor-
mal mi karfl›lamal›y›z? ve gönülden boyun e¤erek
Kendimi sorgulad›m. Sabah nama-
z›n› bu kadar düflünmekte haks›z m›y- Sabaha kadar dünya kupas› maçlar›- Allah’›n divan›nda durun.”
d›m? n› izlemek mant›kl›, ama Kur’an’da en
Bakara Suresi 238.Ayet
fazla emredilen ibadet olan namaz› dü-
Oysa bir gece day›s›na misafir olan
6 7

5. Eksi yirmi derecede Çeçen mücahidin arkas›nda
NAMAZ ANNE bombalar düflerken namaz›na devam etmesi, nama-
“ Onlar, Allah
z›n insan›, Allah yolunda can›n› bile feda edebilecek
bir ruh zenginli¤ine ulaflt›rabilece¤ini gösterir. an›ld›¤› zaman
KUCA⁄IDIR Namaz insanlar aras›ndaki kardefllik, birlik ve bü-
kalpleri ürperen,
tünleflme duygular›n› kuvvetlendirmesi, sevgi ve gü-
ven duygular›n› yayg›nlaflt›rmas› sebebiyle hac ibade- bafllar›na gelen mu-
tini de içine al›r. Hacda kurban kesilir; namaz ibade-
sibetlere sabreden,
Esma Say›n Ekerim tinde de nefsin olumsuz duygu, düflünce ve istekleri
Allah yolunda kurban edilir. Yine hacda, vakfe esna-
Araflt›rmac›-Yazar
namaz› dosdo¤ru
s›nda insan dua edip hatalar›n› sorgular, Allah’tan
hunkarsayin@gmail.com
ba¤›fllanma diler; namazda da kul, “O hesap gününün k›lan ve kendilerine
sahibidir” diyerek ayn› ruh halini yaflar. Safa ile Mer-
r›z›k olarak verdik-
ve aras›nda Rabbine ve Allah yolunda mücadeleye
amaz anne kuca¤›d›r. Anne nas›l çocuklar›n›n hepsini karfl›l›ks›z sever,
N koflan kul, namazda, “Bizi kendilerine nimet verdikleri-
lerimizden Allah
onlar› kuca¤›na al›r, ba¤r›na basarsa, namaz da bütün ibadetleri kuca¤›- nin yoluna ilet” diyerek Rabbini tercih etti¤ini ve
na al›r, flefkatle sinesine basar. Namaz kocaman bir kalptir. Bütün ibadetleri O’na sonsuz muhabbet duydu¤unu belirtir.
yolunda harcayan
içine al›r.
Namaz tesbih ve tenzihi de engin gönlünün içine
Namaz, Allah’›n varl›¤› ve birli¤ine inanc›n duygusal, zihinsel ve ruhsal tas- kimselerdir.”
al›r. Namaz k›lan kul, “Rabbimi övgüyle ve sonsuz bir
dikidir. Allah’tan baflka ibadet edilecek bir varl›¤›n olmad›¤›n›n itiraf›d›r. Böy-
flükürle an›yor, secdede yüceler yücesi Rabbimi tesbih
lece namaz, tevhîdin hakikatini ifade eder.
Hac Suresi
ediyor, O’nu kullara ait bütün eksik s›fatlardan tenzih
Namazda yemeden-içmeden ve cinsel isteklerden vb. uzak kalarak, bütün ediyorum.” diyerek bütün kâinatla beraber Allah’› an- 35. Ayet
olumsuz duygu, düflünce ve davran›fllar›n kayna¤› olan nefis kontrol alt›na al›- man›n ayr›cal›¤›na kavuflur.
n›r. Böylece namaz, insan›n zihnini kötü düflüncelerden, gönlünü kötü duy-
Namaz müminin kalbinin ilâc› olan dua ibadetini
gulardan, dilini kötü sözlerden, kula¤›n› kötü seslerden korumas› yönüyle
de içine al›r. Namaz k›lan kul, “Beni do¤ru yola hida-
oruç ibadetini içine al›r.
yet et” diyerek istikametini diler.
Namaz zaman›, can›, mal› Allah’›n sevgi ve yak›nl›¤›n›
Namaz k›lan mümin, “Allah’›m, Hz. ‹brahim’in aile-
kazanma yolunda feda ederek ömrün
sine, dostlar›na rahmet edip onlar› yüceltti¤in gibi, Hz.
hesab›na haz›rlanma ol-
Peygamber’in ailesine, dostlar›na da rahmet edip onlar›
mas› sebebiyle ze-
yücelt” diyerek geçmifl ve gelecek bütün insanl›k ai-
kât ibadetini
lesi için duada bulunur. Namaz âfl›¤›, “Rabbim, bana
içinde bar›n-
d›r›r. dünyada da ahirette de iyilik ver, beni atefl azab›ndan
koru; beni, annemi, babam› ve bütün inananlar› hesap
gününde ba¤›flla” duas›yla namaz›n› tamamlar.
8 9

6. ‹slâmi faaliyetlerimizin, tebli¤ çal›flmala-
r›m›z›n a¤›r yürümesi, neticeye ulaflama- “‹man eden kullar›ma
mas›, namaz› terk etti¤imizden de¤il; na-
NAMAZ HAKKIYLA EDA maz k›ld›¤›m›z halde onu fluurlu olarak ve söyle: Namazlar›n›
dosdo¤ru k›lamay›fl›m›zdand›r. K›saca ha-
ED‹LMEZSE NE OLUR? dosdo¤ru k›ls›nlar, ken-
reketlerimizdeki bereketsizlik buna ba¤l›-
d›r. Baflar›l› olanlar ise, namazlar›ndan ge-
disinde ne al›flverifl ne de
reken güç ve kuvveti elde edenlerdir.
Namazlar›m›z fluurlu ve gere¤i gibi k›- dostluk bulunan bir gün
Hasan Haf›zo¤lu
l›nmazsa, Allah’a olan itaatimizde bir zay›f-
Araflt›rmac›-Yazar
gelmeden önce, kendilerine
lama, bir gevfleme olur. Her an Allah’›n
hasan@akabe.com emirlerine haz›r olma duygusu kaybolur.
verdi¤imiz r›zklardan
Allah korkusu ve Allah sevgisi tesirini gös-
slâm’da bir ibadetten beklenen netice, onun hayat›m›za etki etmesidir. Bu
‹ termez. Dolay›s›yla Allah’›n emirlerine,
da, o ibadetin fluurlu olarak yap›lmas›na ba¤l›d›r. ‹flte namaz›n fluurlu ola- (Allah için) gizli-aç›k
O’nun kanunlar›na karfl› vurdumduymaz
rak yerine getirilmemesi, pratikte faydas›n›n olmamas› demektir. Namazda
ve kay›ts›z kal›n›r. Ama her namazda neler
harcas›nlar.”
baz› duygular kazanamazsak, namaz›n hayat›m›za
okudu¤umuzun, Allah’›n bizden neler iste-
yeterli etkisi olmaz. Bu nedenle, Müslümanlar,
di¤inin fark›nda olursak, namaz› gere¤i gibi
hakk›yla namaz› eda etmedikleri zaman hayatla- ‹brahim Suresi
k›lmadaki esas maksat gerçekleflmifl olur.
r›nda iyilik nam›na bir de¤ifliklik olmaz; ahlâklar›
Hz. Ali (r.a.): “Anlafl›lmayan bir ibadette ha- 31. Ayet
Allah’›n istedi¤i gibi ahlâk haline gelmez. Yani,
y›r yoktur” diyor. Namazlar›n bizdeki tesiri,
o namaz, sahibini kötülüklerden al›koy-
onun anlafl›lmas›na ba¤l›d›r. Böyle olmad›¤›
mayan bir al›flkanl›ktan ibaret olur.
takdirde, Müslümanlar bugün oldu¤u gibi
Belki, sadece farz yerine getirilmifl
uyumaya, uyutulmaya devam ederler.
olur.
Namazlar dosdo¤ru k›l›nmad›¤› zaman,
Ümmet olarak içinde bulun-
namazla dirilme söz konusu olamaz.
du¤umuz olumsuzluklar, sade-
Âdet yerini bulsun cinsinden bir ibadeti,
ce namazlar›n terkinden de¤il,
ne Allah-u Teâlâ emretmifl, ne de Resulul-
ayn› zamanda onlar›n hayat›m›-
lah (s.a.v) bize ö¤retmifltir. Mü’minlerin de
za yeterince etki etmeyiflin-
böyle bir ibadete ihtiyac› yoktur. Çünkü
dendir.
anlafl›lmadan yap›lan ibadetin, hayat›m›za
tesiri olmaz.
Allah’›m! Bizleri namaz› hakk›yla ikame
edenlerden; dosdo¤ru k›lanlardan eyle!
Allah’›m! Ümmet-i Muhammed’e na-
mazla dirilmeyi nasip et! Amin!
10 11

7. n›n vazifelerini, Kur’ân ve hadislerde ana hatlar›yla
ANNE-BABA ve görmekteyiz. Bu vazifelerin en baflta geleni hiç flüp-
“Ailene namaz›
hesiz namazd›r. Anne-baban›n bu konudaki sorum-
lulu¤unu Kur’ân flöyle anlat›r:
emret ve kendin
NAMAZ “Ailene namaz› emret; kendin de ona sa-
de ona sab›rla
b›rla devam et...” (Tâ-Hâ/132). Bu âyette Allah
Teâlâ Hz. Peygamber’den, ailesine namaz› emret-
devam et.
Dr. Kerim Bulad› mesini, birlikte ona sar›lmalar›n›, sab›r ve azimle ona
devam etmelerini istiyor. Âyetteki hitap, Hz. Pey-
‹lahiyatç›-Yazar
Senden r›z›k
gamber’in (s.a.v.) flahs›nad›r. Bu hitab›n içine genel
kerimbuladi@hotmail.com
olarak onun bütün ümmeti, hususî olarak da ehl-i
istemiyoruz.
beyti (Hz. Peygamber’in aile efrad›) girmektedir.
‹ nsanl›¤›n ilk kurumuve en temel toplumun çekirde¤ini oluflturur.veCemiye-
ailedir. Aile
Sana da biz r›z›k
Bu âyetin hükmü gere¤i Peygamberimiz, sabah
tin en küçük birimi ünitesi say›lan aile, anne, baba çocuk-
namaz›na kalkt›¤›nda Mescid-i Nebevî’ye gitmeden
lardan oluflur. Anne-babalar, çocuklar›n›n maddî ihtiyaçlar›n› karfl›lamak ve
veriyoruz.
önce Hz. Fat›ma ve Hz. Ali’nin evlerine u¤rar, kap›-
onlar› manevî yönden terbiye etmekle görevlidirler. Çocuklar›, zihinsel ve
lar›n›n önünde durur, “Ey Ehl-i Beyt! Namaza
bedensel yönden e¤itirken, duygu ve düflüncelerini de e¤itmek, çocu¤un
Güzel sonuç
kalk›n›z” buyurur ve “Ey Ehl-i Beyt! Allah siz-
maddî geliflimini düflünürken, manevî hayat›n› da infla etmek anne-baban›n as-
den günah kirini gidermek ve sizi tertemiz
lî vazifesidir. Allah’a karfl›
yapmak istiyor” (Ahzab/33) meâlindeki âyeti
‹slâm dininin prensiplerini ve ahlakî kurallar›n›, bizzat uygulay›p yaflayarak,
okurdu. gelmekten
çocuklara ö¤retecek kifliler öncelikle anne-babalard›r. Aile kurumunun, Al-
Peygamberimiz (s.a.v.), bir hadislerinde flöyle bu-
lah taraf›ndan tayin edilen maafls›z ve ücretsiz ö¤retmenleri olan anne-baba-
sak›nanlar›nd›r.
yurmufltur: “Çocuklar›n›z yedi yafl›na ulafl›nca,
onlara namaz› emrediniz...” (Ebû Davud, Salât,
26). Bugün dünyada zorunlu e¤itim ve ö¤retime 6-7
Taha Suresi
yafllar›nda bafllanmaktad›r. 15 as›r önce Peygambe-
rimizin e¤itim yafl›n› 7 olarak belirtmesi, önemli bir 132. Ayet
tespit ve beyand›r. Bu ifadeden, “Çocuklar› bu yafl-
tan itibaren namaza al›flt›r›n” hükmü ç›k-
maktad›r. “Emir” kelimesinin kullan›lma-
s›nda da bir hikmet söz konusudur. Bu
flöyle de yorumlanabilir:
“Siz ey mü’min anne-babalar! Na-
maz konusunda öyle titiz, öyle s›k›,
öyle bilinçli davran›n›z ki, sanki ye-
tiflkin bir insana emir veriyormufl-
ças›na, çocu¤unuza namaz› emredi-
12 13

8. niz, tavsiye ediniz, k›ld›rmaya, sevdirmeye çal›fl›n›z. Hatta bir âmirin memu-
runa verdi¤i bir emrin yap›l›p yap›lmad›¤›n› kontrol etmesi gibi, siz de çocu-
¤unuzun namaz k›l›p k›lmad›¤›n› kontrol ediniz. Yapmazlarsa gerekli önlemi
NAMAZIN RUHU
al›n›z, k›l›ncaya kadar çaba sarf ediniz.”
Atalar›m›z›n “A¤aç yafl iken e¤ilir” sözü, bir bak›ma bu mübarek hadisin
Mehmet ÇELEN
bir izah›d›r. Çocuklar, küçükken e¤itilip ö¤retilmedi¤i, e¤ilip bükülmedi¤i ve
bir fleyin uygulamas›na al›flt›r›lmad›¤› takdirde, büyüdükleri zaman onlar› isti- Araflt›rmac›-Yazar
kamete sokmak oldukça zordur. mehmet.celen.i@hotmail.com
Cenâb-› Hak, “Ey inananlar, kendinizi ve çoluk çocu¤unuzu, yak›t› insan-
lar ve tafllar olan cehennem ateflinden koruyun!” (Tahrim/6) buyurmaktad›r.
‹ lk insankul olmaya ça¤›r›rken, imanson peygambere peygamberleri, insanla-
Hz.Âdem’den bafllayarak kadar, Allah taraf›ndan
‹flte, cehennem atefline karfl› en büyük kalkan, namaz ibadetidir. Anne-baba-
gönderilen din, yaln›zca ‹slâm’d›r. Hak dinin bütün
s›n›n gayretiyle namaz› seven ve namazla bütünleflen çocuk, ergenlik ça¤›n-
r› Allah’a edenlerden de O’na ibadet etmelerini
dan itibaren yerine getirmekle yükümlü oldu¤u ‹lâhî emirleri severek yapar,
istediler. Bu ibadetlerin bafl›nda ise namaz gelir. Namazs›z ‹slâm düflünüle-
yasaklardan ve kötülüklerden de ayn› flekilde kaç›n›r. Böylece ‹lâhî azaptan
mez. Müslüman ümmetlerin her ferdi hep namaz k›lm›flt›r. Hz. Muhammed
kurtulur.
(s.a.v.)’in alt›n nesli sahabe-i kiram aras›nda, namaz k›lmayan hiçbir ferde
Allah’›n emirlerini yapan ve yasaklar›ndan uzak
rastlamak mümkün de¤ildi.
duran bir aile içinde yaflamak, insan için mutluluk
Peygamberimiz (s.a.v.), namaz› dinin dire¤i saym›flt›r. Zira birey için, dinin
kayna¤›d›r. Bu saadet de ancak, namaz ibadeti-
ayakta duruflunu sa¤layan en önemli ibadet namazd›r.
nin evde hâkim olmas› ile sa¤lan›r.
Yüce Allah, her mümine namaz› farz k›larak onun hayat›n› düzene sok-
mufltur. Günde befl vakit namaz k›lan insan, zaman israf›ndan ve bofl vakit
harcamaktan uzak duracak, zaman›n› iyi de¤erlendirecek, enerjisini iyi kulla-
nacakt›r. Bir iflten di¤erine, bir eylemden öbür eyleme geçecektir. Kendisi,
ailesi ve bütün insanlar için hay›rlarda yar›flacakt›r.
14 15

9. Günde befl kez Allah ile randevusuna koflan Müs- yaln›z Allah’a yönelecek, sadece O’na boyun e¤erek bütün boyunduruklar-
lüman, yarat›c›s›yla konuflacak, dilek ve temennileri- dan kurtulacakt›r. Gerçek hürriyetini kazanarak, onur ve flerefiyle yaflam›n›
ni yaln›zca O’na iletecektir. Bir günde k›rk kez, “An- sürdürecektir. Bu ruh, Müslüman› kiflilere, eflyalara, tabiattaki üstün varl›kla-
cak Sana ibadet ediyor ve ancak Senden yard›m istiyo- ra, zalim egemenlere kul ve köle olmaktan uzaklaflt›racak, yaln›zca Allah’a kul
ruz” diyecektir. ‹htiyaçlar›, s›k›nt›lar› ve ›st›raplar› edecektir.
için hiç kimseye boyun e¤meyecek, onuruyla
Ayakta k›yam ederek, rükûa vararak, secdede yere kapanarak kendi aciz-
yaln›z Rabbinden yard›m talep edecektir. Yine,
li¤ini, her gün befl kez hat›rlayacak ve tevazu sahibi olacakt›r. Di¤er insanla-
her rekâtta “Bizi dosdo¤ru yola ulaflt›r; nimet
ra karfl› kibirlenmeyecek ve caka satmayacakt›r. Yaln›z Yarat›c›’n›n büyüklü-
verdiklerinin yoluna, k›zd›¤›n ve sap›kl›¤a dü-
¤ünü kabul edecektir. Allah’›n Ganî, kendisinin ise O’na muhtaç fakir bir kul
flenlerin yoluna de¤il.” diyerek yaln›zca O’na
oldu¤unu her an hat›rda tutacakt›r. Fakirlerin yan›nda tevazu sahibi olacak,
yalvaracakt›r. Böylece sap›klar›n yoluna
zenginlerin huzurunda el-pençe divan durmayacakt›r.
gitmeyecek, fleytan›n ad›mlar›n› izleme-
yecek ve Allah’›n gazab›n› hak Namaz› dosdo¤ru k›lmak, hem d›fl dünyadaki kötülükleri hem de iç dün-
edecek hiçbir eylem yapma- yay› temizler, kalbi bütün kir, pas ve pisliklerden ar›nd›r›r; insan› sâlih ve er-
yacakt›r.
demli bir kiflili¤e kavuflturur; onu g›ybet, haset, k›skançl›k ve dedikodudan,
Mümin, namazda bütün benli¤iyle kin ve nefretten, h›yanetten, kibirden, kötü düflünceden al›kor.
Allah’a yönelecek, bütün organlar›, akl›, fikri
Namaz cemaatla k›l›narak, toplumsal dayan›flma, birliktelik ve paylaflma
ve zihniyle, iç dünyas› ve d›fl dünyas›yla eflsiz Yarat›c›s›n›n huzurunda miraca
sa¤lan›r. Müminler, namaz sayesinde her zaman omuz omuza, tek saf ve tek
ç›kacak, o yüce makamda sadece O’na yalvar›p yakaracakt›r. O yalvar›fl ve
vücut hâlinde olurlar; birbirlerinin dertleriyle dertlenir, muhtaçlar›n ihtiyaç-
yakar›fllar mümine yepyeni bir benlik kazand›racakt›r. Gözyafllar›yla secdeye
lar›n› giderirler. Azg›nlar, zalimler, fâcirler karfl›s›nda ‹slâm toplumunun di-
kapanan kul, Rabbine daha da yak›nlaflacak, dünyadan ve dünyal›klar›n hep-
renci, gücü, kuvveti ve düzeni de namazla elde edilir.
sinden gönül rahatl›¤›yla uzaklaflacakt›r. Mal, para, makam ve mevki, kad›n ve
çocuklar ve sevdi¤i hiçbir fley onu Allah’› zikretmekten al›koymayacakt›r. Has›l› namaz; Müslüman›n diriliflini gerçeklefltirir, varl›¤›n› korur, cenne-
te ulaflmas›n› ve cehennemden uzaklaflmas›n› sa¤lar.
Âlemlerin Rabbi, sahibi ve yöneticisine her defas›nda hamd ederek,
O’ndan baflka putlar› ve tanr›lar› reddedecektir. Böylece, Allah’a isyan eden
bütün güçlere karfl› dimdik ayakta duracakt›r. Yegâne güç ve kuvvet olarak
Allah Resûlü (s.a.v.) buyurdu ki;
“Namaz dinin dire¤idir.
Kim namaz›n› k›larsa dininin dire¤ini dikmifl olur.
Kim de namaz›n› k›lmazsa,
dininin dire¤ini y›km›fl olur.”
16 17

10. Ezan sesi bizde nas›l bir etki yap›yor, ezan› duy-
du¤umuzda çok müthifl bir müjdeli haber alm›flças›-
Namaz K›lmay› na gözlerimizin ›fl›¤› par›ld›yor mu? Ezan›n sözlerini
tahlil etti¤imiz oluyor mu; tekbirler, tevhidler ve fle-
hadetler kula¤›m›za ulaflt›¤›nda ruhumuzun derinlik-
Seviyor Muyuz? lerine kadar ulafl›yor mu?
Allah Resulü
“Biraz sonra Allah Tealâ ile beraber olaca¤›m,
Mehmet Göktafl Rabbimin huzuruna var›p samimî bir flekilde kendi-
mi O’na arz edece¤im, O’nun Kelâm›n› O’na oku- (s.a.v)
‹lahiyatç›-Yazar
yaca¤›m ve O da beni dinleyecek. Her taraftan üze-
mehmethoca2@hotmail.com
rime çullanan ve içerisinde bo¤uldu¤um flu atmos-
buyurdu ki;
ferden kurtulaca¤›m, beni bo¤maya çal›flan flu ka-
endi kendimize flöyle bir düflünüp soral›m ve samimi olarak cevap vere-
K ranl›ktan s›yr›laca¤›m, hepsini arkama ataca¤›m, be-
lim: “Bir Müslüman olarak namaz› seviyor muyuz? Her zaman için namaz
“Allah’›n en
ni Yaratan›n huzuruna varaca¤›m, O’nunla sanki yüz
k›lmay› seven bir insan m›y›z?”
yüze geliyor gibi olaca¤›m, O’na hâlimi arz edece-
“Namaz vakti gelse, ezan okunsa, namaz k›lsam, can›m namaz k›lmak isti-
çok sevdi¤i
¤im. fiu anda ne kadar mutluyum, ne güzel!” gibi
yor...” diyor muyuz hiç?
duygu ve düflünceler geçiyor mu içimizden?
Midemizin açl›k hissetti¤i ve bir fleyler yemek istedi¤i gibi, günün belirli vakit-
amel, vaktinde
Samimî olarak cevap verelim: Sonra bu düflün-
lerinde namaz›n açl›¤›n› hissedip namaz k›lma arzusu geliyor mu içimizden?
celerimiz bir bir gerçeklefliyor mu? Yani, Allah Tea-
Karn›m›z iyice ac›kt›¤› zaman yan›m›zdakilerin konufltuklar›n› anlamaz hâle
k›l›nan
lâ’n›n huzuruna vard›¤›m›zda O’nunla gerçekten
gelerek akl›m›z› yeme¤e takt›¤›m›z gibi, namaza olan açl›¤›m›zdan dolay› da ayn›
sa¤l›kl› bir iletiflim kurabiliyor, beraber olabiliyor
durum meydana geliyor mu, kafam›z› namaza takt›¤›m›z oluyor mu?
muyuz? Bunun en önemli belirtisi olarak da O’nun-
namazd›r.”
Bazen can›m›z bir fley istedi¤inden dolay› belirli bir ö¤ün olmad›¤› la olan bu beraberli¤imizi uzatmak istiyor ve uzat›-
halde mutfa¤a girip bir fleyler at›flt›rd›¤›m›z yor muyuz? K›yam›m›z›, k›raatimizi, rükûumuzu,
gibi, farz olan vakitlerin d›fl›nda gön- secdemizi ve son oturuflumuzu, yani her bir rüknü
lümüz namaz k›lmak istiyor
kendi içerisinde uzat›yor muyuz?
mu, durup dururken iki rekât
Evet, s›rf Allah Tealâ ile olan beraberli¤imizden
namaz k›ld›¤›m›z oluyor mu?
dolay› uzatabiliyor muyuz rükünlerimizi, yani nama-
Sözü uzatmadan söy-
z›m›z›?
leyelim: Allah Tealâ ile
Namaz bize ne verdi flimdiye kadar? fiu ana ka-
beraber olmay› arzulu-
dar k›ld›¤›m›z namazlar bizi nereden nereye getirdi?
yor muyuz?
‹deal bir namaz bir insana ne verebilir, nereden ne-
reye getirebilir, biz bunun ne kadar›n› elde ettik?
Namaz›m›z, çevremizdeki insanlar›n fark edebi-
lece¤i bir flekilde bizim flahs›m›zda bir de¤ifliklik
yapt› m›?
Namazla diriliflimiz, bu hayatî sorulara samimi-
yetle cevap vermekle mümkün olacakt›r.
18 19

11. haflyeti nas›l elde edebiliriz?” sorusunu sormal› ve buna do¤ru cevaplar bulma-
l›y›z. ‹flte böyle bir gayret, bizi flu befl önemli noktaya getirecektir.
1. Tefehhüm: Bu ifade, yap›lan ibadetin önem ve mahiyetini iyice anlamak
SAHABEN‹N NAMAZI ve kavramak demektir. Buna biz marifet de diyebiliriz. Namaza hak etti¤i de¤er
ve önemi verebilmek, Allah’›n ve Peygamber’inin bu ibadete yüklemifl oldu¤u
k›ymetin fark›na varmak ve buna uygun bir kamet/durufl gelifltirebilmektir. Et-
raftan duydu¤umuz bilgilerle yetinmeyip namaz konusunda yaz›lan kitaplar› oku-
mak, hiç de¤ilse salât kelimesine Kur’an’›n yüklemifl oldu¤u anlamlar› ö¤rene-
M. Emin Y›ld›r›m
rek, buna göre bir namaz bilinci oluflturabilmektir.
Araflt›rmac›-Yazar
2. Huzur-u Kalp: Do¤ru bir tefehhümden sonra, namazda ceset-kalp bü-
m.eminyildirim@mynet.com tünlü¤ünü sa¤layabilmek huflûun ikinci flart›d›r. Kalp huzuru zor olsa da imkân-
s›z de¤ildir; insan›n amans›z düflmanlar› olan nefse ve fleytanlara karfl› verece¤i
E l-Hakim O’nunAllah (c.c.)bubizlere ulaflt›rd›¤› her ö¤renmektir. Çünkü ibadet-
olan emir ve yasa¤›nda hikmetler
mücadelenin meyvesidir. E¤er huzur-u kalp sa¤lanabilirse, insana bir gönül nefl-
gözetir. hikmetinden sual olunmaz, ama O, hikmetsiz de bir ifl yap-
vesi meydana getirecektir. Bu neflve, aynen sahabe gibi, namazlardan zevk alma,
maz. Mümin insana düflen, hikmetleri araflt›r›p
namaza ac›kma, onu özleme ve ona susama gibi flu an belki anlamakta zorlana-
lerin hikmetini ö¤renmek, amellere baflka bir tat kazand›r›r. Bu manada, günün
ca¤›m›z özellikleri bize kazand›racakt›r.
befl vaktinde her Müslüman’›n k›lmaya çal›flt›¤› dinin dire¤i olan namaz›n hikme-
3-Ta’zîm: Namaz için kendisine yöneldi¤imiz en üstün otoritenin karfl›s›n-
ti nedir?
da, O’na yak›fl›r bir sayg› içerisinde olabilmektir. O makam›n büyüklü¤ünün,
Bu soruya Kur’ân, namaz›n bir hikmetini belirterek, flöyle cevap verir:
kendimizin ise küçüklü¤ünün fark›na vararak oraya yönelebilmektir. Seccadele-
“Sana vahyedilen Kitab’› oku ve namaz› dosdo¤ru k›l. fiüphesiz na- rin karfl›s›nda tir tir titreyebilmek, sorumlulu¤un ve bize yüklenen emanetin
maz; insan› her türlü hayas›zl›ktan / çirkinlikten ve kötülükten al›koyar” a¤›rl›¤›n›n bilincinde olabilmektir. Böyle bir fluur, sahabede uyand›rd›¤› etki gibi,
(Ankebut/45) Allah karfl›s›nda titremeyi, ama baflka hiçbir fleye eyvallah dememeyi sa¤layacak-
Peki, k›ld›¤›m›z namazlar, bu say›lan güzel hasletleri bizlere kazand›r›yor mu? t›r.
Gerçekten befl vakit Allah’›n huzurunda durdu¤umuz halde, hayatlar›m›z namaz 4-Hayâ: Namaz için yöneldi¤imiz makamdan hayâ edebilmek, o yüce oto-
ile denetim alt›na al›nabiliyor ve bu büyük kalkan taraf›ndan korunabiliyor mu? riteden gere¤ince utanabilmek, O’nu hoflnutsuz edecek her türlü söz, fiil ve dü-
Bu sorulara gönülden “evet” diyemeyece¤imize göre, Efendimizin (s.a.v.) flüncelerden uzak kalabilmektir. Allah’›n karfl›s›nda çekinerek durabil-
mübarek ellerinde yetiflmifl ilk ve örnek nesil olan sahabelerin namazlar›na bak- mek ve Hz. Osman gibi hayây› kuflanarak hayat›n tamam›na onu
mak zorunday›z. Acaba, onlar›n namazlar› ile bizim namazlar›m›z aras›nda nas›l hâkim k›labilmektir.
bir fark var? Bu soruya belki çok çeflitli cevaplar verilebilir, ama bizce bu fark, 5-Recâ: Huflûun sa¤lanabilmesinin son flart› recâd›r. El-
yeterince huflû ve haflyet hâlinin olmamas›na ba¤l›d›r. Sahabe neslinin namazla- deki tüm imkânlar› kulland›ktan sonra ümitsizli¤e kap›l-
r›na huflû hâkim iken, ne yaz›k ki bizim namazlar›m›zda bu önemli özel- mamak, ne yapsam olmuyor diye vesveselere daveti-
lik ihmal edilmektedir. ye ç›karmamak, eflsiz merhametin ve flefkatin kay-
O halde, bu ça¤›n inanan insanlar› olarak, hep na¤› olan Rabbimizin namazlar›m›z› kabul edece-
beraber, namazlar›m›zda kaybolan bu ¤ini ümit etmektir.
önemli de¤eri yeniden inflâ etmeye ‹nflallah, bu önemli hususlara yeterince
çal›flmal› ve kaybolmaya yüz riayet edebilirsek, bizler de o ilk ve örnek
tutmufl namazlar›m›z› yeniden nesil gibi namazlar›m›zdan gere¤ince isti-
diriltmenin yollar›n› aramal›- fade edecek, o namazlarla hem dünya-
y›z. Bu noktada “huflû ve m›z› hem de ahiretimizi imar edece¤iz.
20 21

12. sevinç ve
mutlulu¤undan
Namaza Koflmak yerinde durama-
mal›, nefle ve ferahtan
uçmal› de¤il mi insan? O
esnada bir nevî miraçta bulun-
du¤unu düflünerek okudu¤u her
fiaban Dö¤en
bir âyet ve duân›n ne kadar engin an-
Araflt›rmac›-Yazar
lamlar içerdi¤ini anlamakta da gecikmez.
sdogen99@ttnet.net.tr
Yetenekleri, duygular› flirazeden ç›km›fl, neye ne
kadar önem ve de¤er verece¤ini bilemeyen, dengeyi yitiren
K âinatta en yüksek hakikatin önce iman, s›r ve hikmetin bulundu¤unu
sonra da namaz oldu¤unu dü-
ça¤›m›z›n insan›, dosdo¤ru yolun Allah’›n gösterdi¤i yol oldu¤unu, Kur’ân’›n
flündü¤ümüzde, namazda ne kadar çok
insan› dünya ve ahirette mutlu edecek bütün esaslar› içine ald›¤›n›, namaz›n
hemen anlar›z.
bu noktada çok büyük bir yere sahip oldu¤unu biraz düflünse hemen anla-
Peygamberimiz (s.a.v.), “Bana dünyadan üç fley sevdirildi” buyururken, bu yacakt›r.
üç fleyden birinin namaz oldu¤unu bildiriyor. Onun dilinde namaz, “gözü-
Her fleyi b›rak›p namaza koflmas› gereken insan, niçin namaz k›lmakta
mün nuru” fleklinde nitelendirilecek derecede önemli. Nursuz, ›fl›ks›z gözün
tembellik eder? Hangi ifl, namaz k›lmak kadar önemli ve öncelikli olabilir?
görmesi mümkün olmad›¤› gibi, namazs›z Müslümanl›k da o kadar zor. Sa-
Fayday›, zarar› bilen insan nas›l olur da namaza koflmaz? Namaz›n say›s›z
habenin, “Biz namaz k›lmayana nerdeyse kâfir derdik” demeleri de bundan.
fayda ve hikmetlerini niçin görmezlikten gelir?
Hz. Ömer’in flehadeti esnas›nda bile a¤z›ndan, “Namaz! Aman namaz! Sak›n
namaz› ihmal etmeyin” cümlelerinin döküldü¤ünü biliyoruz. Namaz, ideal noktaya ulaflt›r›r insan›. K›ymetten düflüren her türlü dav-
ran›fltan uzaklaflt›r›r. Kur’ân’da, “Muhakkak namaz, insan› bütün kötülükler-
Allah Resûlü (s.a.v.), “Namaz dinin dire¤idir. Kim namaz›n› k›larsa dininin
den al›koyar” buyurulur. ‹nsan denilen canl› makinenin çal›flma sistemini bo-
dire¤ini dikmifl olur. Kim de namaz›n› k›lmazsa dininin dire¤ini y›km›fl olur” bu-
zan, aksatan kötülükler insan› huzursuz ve mutsuz etmekle kalmaz, stres ve
yurmufllard›r.
bunal›mlara atar.
Bir baflka hadis-i flerife göre, kulun Allah’a en yak›n oldu¤u an secde ân›-
Dünyada ruh ve kalbin g›das›, stres ve s›k›nt›lar›n ilâc›; kabirde ›fl›k, s›-
d›r. O halde, oturup düflünmeliyiz: Akl›, fikri, fluuru yerinde olan, sevmeyi
ratta burak olan namaz›n yerini baflka ne doldurabilir?
ve sevilmeyi bilen hangi insan Rabbine yaklaflmak için can atmaz?
Peki, zifiri karanl›klardan daha karanl›k olan kabirde ›fl›¤a ihtiyac› yok
Bir genel müdür, milletvekili, bakan, baflbakan veya cum-
mudur insan›n?
hurbaflkan›yla görüflmek için can atanlar, nas›l olur da
Allah’›n, kulunu namazla huzuruna kabul etti¤inin Hayat sadece dünya hayat›ndan ibaret olsayd›; ölüm, kabir, Mahfler,
bilincinde olmazlar? Mahkeme-i Kübrâ, Cennet ve Cehennem olmasayd›, o zaman insan›n kafa-
s›na esti¤ince yaflamas›n›n bir izah› olabilirdi.
“Namaz mü’minin mirac›d›r” ha-
dis-i flerifi, kulun do¤rudan hu- Mahkeme-i Kübrâ’da kulun ilk hesaba çekilece¤i amelin namaz oldu¤unu
zur-u ‹lâhî’ye kabul edil- biliyoruz. Namaz›n›n hesab›n› kolay veren kiflinin di¤er sorgulamalar›n›n o
di¤ini göstermiyor ölçüde kolay geçece¤i, veremeyenin ise zor geçece¤i de bir gerçektir.
mu? Bunun
Kâr›n› düflünen, zarardan kaçan insan için namaz k›lmak kadar önemli
bir kazanç ve namaz k›lmamak kadar büyük bir kay›p olabilir mi?
22 23

13. fiu halde nefis ve fleytan seni namazdan al›-
koymak istedikleri zaman derhal emrin ve da-
Namaz K›lmamak vetin nerden geldi¤ini düflüneceksin. Bu düflün-
ce seni yerinden f›rlatacak, elindeki nimetlerin sahibi-
bir kötülük de¤il, bin kötülüktür! ne koflturacak, Onun sevdas›yla seni coflturacak, Ona
karfl› minnet ve flükran borçlu oldu¤unu, bunun da
ancak namazla mümkün olaca¤›n› sana söyleyecektir.
Kald› ki namaz k›lmamak bir kötülük de¤il,
Dr. Vehbi Karakafl
bin kötülüktür. Namaz k›lmayan, en büyük kötülü-
“Onlar ki,
Sa.Ü.‹la.Fak. Ö¤rt. Gör. ¤ü önce kendine yap›yor. Çünkü Allah’›n hakk›n› ver-
miyor. Allah’›n hakk›n› vermeyen, baflka haklara dik-
vehbikarakas@superposta.com
yeryüzünde kendi-
kat edemez. Etse de makbule geçmez. Çünkü namaz
k›lmad›¤› için Allah ondan raz› olmaz. Namaz k›lan in- lerini yerlefltirip,
‹ flnas›nda bana sordu:iyiyim çok iyiyim de,
adam› dostlar›mdan biri, ziyaretim es-
san›n meflru her ifli ibadet olur, ona sevap kazand›r›r.
Allah’› aldatt›¤›n› ve atlatt›¤›n› sanan ve namaz›n› iktidar sahibi
- Hocam, ben çok
k›lmayan nefis asl›nda kendisini aldatmaktad›r, haberi
sadece bir kötülü¤üm var, namaz k›lam›-
k›larsak, namaz›
yok.
yorum, ne yapay›m?
“Harman›m› yeller ald›,
Ona dedim: Bu hâlinle sen hem iyi-
dosdo¤ru k›larlar,
Bir yâr sevdim eller ald›,
sin, hem de kötüsün. Namaz k›lmad›¤›n
Benim benden haberim yok.”
için vicdan azab› çekiyorsun. Bu iyi oldu-
zekat› verirler,
diyen nas›l ihmalkârl›¤›ndan ve gafletinden dolay›
¤unun delilidir. Namaz k›lm›yorsun, bu da
dizlerini dövüyorsa; ömrünü namazs›z geçiren adam
senin kötü yönündür. fiimdi seni bu kötü-
iyili¤i emrederler,
da yapt›klar›n›n hiçe gitti¤ini görünce:
lükten ve kötü yönünden kurtarmak için
“Eyvah! Sa¤l›¤›m› y›llar ald›,
bir misal verece¤im: kötülükten
Servetimi eller ald›,
Duysan ki, Baflbakan’dan bir davet gel-
Benim benden haberim yok.?
mifl: “Gebze’de ne kadar ifl adam› var- sak›nd›r›rlar.
diyecek ve dizlerini dövecektir.
sa hepsini falan gün, falan saat Anka-
Zaman sel dolaplar›n› süratle çal›flt›r›yor, ömür
ra’da, baflbakanl›kta görüflmeye bekli- Bütün ifllerin sonu
tayyaresi flimflek gibi geçiyor. Her fley elinden ç›kma-
yorum.” demifl. fiimdi elini vicdan›na koy
dan çabuk ol, daha fazla zarar etmeden geçmifl na- Allah'a aittir.”
ve düflün. Acaba Gebze’de bu davete kofl-
mazlar›n› kaza et ve Yunus’u dinle:
mayan bir ifl adam› kal›r m›? Kalmaz. Ne-
“Ölüm haberi gelmeden,
den? Çünkü emir büyük yerden geliyor.
Ecel yakam›z almadan,
Çünkü Baflbakanla görüflmek bir fleref.
Hac Suresi
fiimdi soruyorum: Baflbakan’›n da- Azrail hamle k›lmadan,
41. Ayet
vetine koflup Âlemlerin Rabbi ve bütün Gel gidelim Dosta gönül.”
baflbakanlar›n da Rabbi olan Allah’›n dave- Namaz k›lmamakla bütün kötülüklere kap›y› aç›k
tine koflmayan, bunu flereflerin en büyü¤ü tutuyorsunuz, demektir. Çünkü namaz› emreden Al-
görmeyen adam, ak›ll› adam olabilir mi, lah, namaz›n insan›, bütün kötülüklerden, ahlâks›zl›¤›n
Vehbi Koç kadar serveti dahi olsa? her çeflidinden bizi koruyaca¤›n› aç›kl›yor.
24 25

14. Fakat Abdullah (r.a.) görmüyor. Sabah akflam
ona efllik edecek kimsesi yok. Son zamanlar “Belki
Efendiler Efendisi bunu mazeret sayar, ben de
“Sab›rla ve
Cennet ‹kram› evimde k›larak bu sevaba eriflirim” diye düflünü-
yor. Bir gün bütün cesaretini toplayarak Mescitte
namazla
huzura ç›k›yor ve flöyle diyor: “Yâ Resûlallâh! Beni
mescide getirecek bir kimsem yok. Namazlar›m›
Veysel Akkaya
Allah'tan yard›m
evde k›lmama müsaade var m›?” Rahmet Peygam-
Araflt›rmac›-Yazar
beri ona izin veriyor. Abdullah (r.a.) düflüncesinde dileyin; flüphesiz
veyselakkaya@gmail.com hakl› oldu¤unu ve sormakla ne kadar iyi etti¤ini dü-
flünüyor. Dönüp giderken birkaç ad›m sonra Efen- bunlar, Rablerine
fendimiz’e iman etmifl, davas›na gönül dimiz’in sesini duyuyor:
E kavuflacaklar›n› ve
vermifl bir sahabe Abdullah ibn Ümmü - Sen namaz için ezân okundu¤unu iflitiyor mu-
Mektûm. Maddî gözleri görmüyor. Manevî sun?
O'na döneceklerini
gözü ise aç›k. Her vakit câmide Allah’›n hu-
- Evet…
zurunda divan duruyor. Nas›l m› dersiniz?
kesinlikle bilmekte
- O halde dâvete kat›l, cemâate gel! ( Müslim,
Bazen bir arkadafl›n›n, bazen de elindeki
Mesâcid, 255)
de¤ne¤inin yard›m›yla, bütün zorluklara
olan huflû sahibi
Resulüllah’›n (s.a.v.) cemaatle namaza ne kadar
katlanarak...
önem verdi¤i ortada. Görmeyen bir sahabenin ce-
O günün flartlar›nda genifl yollar yok. kimselerin
mâatsiz namaz k›lmas›na gönlü hiç râz› olmad›.
Bir ya¤›flta birçok yer çukur olmakta. Bu
Gözleri gören, sa¤l›¤› s›hhati yerinde olan bizlerin
tür sebeplerle Abdullah’›n küçük kazalar d›fl›ndakilere
cemaate gelmemesini nas›l karfl›layaca¤›n› var›n siz
atlatmad›¤› gün nadir. Arkadafllar› onun hâ-
düflünün. a¤›r gelir.”
line üzülüyorlar. Peygamberimiz’den izin is-
Çünkü Efendimiz: “Câmiye komflu olan›n namaz›,
temesi gerekti¤ini söylüyorlar. ‹zin ç›karsa
ancak câmide k›ld›¤› takdirde (kâmil mânâda) namaz
ondan sonra bütün görmeyenler için bir
olur.” buyurmufltu. Hz. Ali câminin komflusu ifadesi-
mazeret kabul edilecek bu. Bakara Suresi
ni “müezzini ifliten herkes” olarak aç›klam›flt›.
Abdullah(r.a.), “Allâh Teâlâ’ n›n sabah 45. Ayet
(Beyhakî, III, 57) Günümüzde müezzini duymamak
akflam camiye gidip gelenin, her gidifl geliflinde
neredeyse imkâns›z gibidir. Korku (tehlikeli bir du-
ona cennette bir ikrâm haz›rlad›¤›n›” (Buhârî,
rum) ve hastal›k d›fl›nda cemaate kat›lmayan›n k›l-
Ezân, 37), gönlü mescitlere ba¤l› olanlar›n
d›¤› namaz›n (tam bir sevapla) kabul edilmeyece¤i
k›yamette arfl›n gölgesinde gölgelenece¤ini
(Ebu Dâvud, Salât 47) haber verilmifltir.
çok iyi biliyor. Ve Resulüllah’›n (s.a.v.): “Üç
Sevgili Peygamberimiz (s.a.v.) cemaatini takip
kifli birlikte bulunur da, namaz› cemâatle k›l-
eder, gelmeyenleri aray›p sorard›. Gelmeyenler ya
mazlarsa, fleytan onlar› kuflat›p ma¤lûp eder.
münâf›klar ya da çok hasta olanlard›. Bir sabah na-
O halde cemaate devam edin. Sürüden ayr›lan
maz› sonras›yd›. “Filan kimse namaza geldi mi?” di-
koyunu kurt yer.” (Ebû Dâvûd, Salât, 46) bu-
ye sordu. “Gelmedi.” dediler. “Filan geldi mi?” Yi-
yurdu¤unu da biliyor.
26 27

15. ne “Gelmedi.” dediler. Bunun üzerine:
“‹flte bu iki namaz (yats› ve sabah) münaf›klara
“Suçlulara en a¤›r gelen namazd›r. Bunlarda ne kadar çok
ecir ve sevap oldu¤unu bilseydiniz, diz üstü emek-
sorulur: ‘Sizi leyerek de olsa cemaate gelirdiniz. Birinci saf me-
cehenneme ne leklerin saf› gibidir. Ondaki fazileti bilseydiniz, ona
yar›flarak giderdiniz. Bir kimsenin di¤er bir kimsey-
sürükledi?’ le birlikte k›ld›¤› namaz, yaln›z k›ld›¤› namazdan
daha bereketli ve sevab› daha fazlad›r… Beraber
Derler ki: k›lanlar›n say›s› ne kadar çok olursa, Allâh Teâlâ’n›n
‘Biz namaz o kadar çok hofluna gider.” buyurdu. (Ebû Dâvûd,
Salât, 47)
k›lanlardan Bütün bunlardan sonra flunlar› söyleyebiliriz:
de¤ildik’.” Camiler ümmet olarak hayat›m›z›n ayr›lmaz
bir parças› olmal›d›r.
Cami merkezli bir hayat tarz› yaflamam›z ge-
Müddessir Suresi rekmektedir. • Namaz Gözayd›nl›¤›m • Namaz Bir Tevhid Eylemi
41- 43. Ayet Mehmet Göktafl-‹stiflare Y.
Camisiz, cemaatsiz bir Peygamber hayat› ha- Abdullah Y›ld›z-P›nar Y.
yal etmek imkâns›zd›r. Tel.(0352) 221 37 85 Tel.(0212) 520 98 90
Ona iman etti¤imize göre ve onun yolunda
olmam›z gerekti¤ine göre, ümmeti olarak bizle-
rin de camisiz ve cemaatsiz bir hayat› olmamal›-
d›r.
• Sabah Namaz›na Nas›l Kalk›l›r? • Namaz Ak›llar› Durduran Mucize
Cemil Tokp›nar-Nesil Y. Dr.Kerim Bulad›-Kay›han Y.
Tel.(0212) 551 32 25 Tel.(0212) 513 51 90
28

16. • Namaz Bilinci
• Niçin Namaz • Nas›l Namaz • Gece ‹badeti • Mü’minin Mir’ac› Namaz
Hasan Büyür-Denge Y.
Vehbi Karakafl-Timafl Y. Vehbi Karakafl-Timafl Y. Abdülhakim Yüce-Nil Y. Süleyman Kösmene-Yeni Asya
Tel.(0212) 5247524
Tel.(0212) 513 84 15 Tel.(0212) 513 84 15 Tel.(0216) 522 09 99 Tel.(0212) 655 88 59
• Hadiselerin Diliyle Namaz
• Hikayelerle Namaz Sureleri • Namaz Kitab› • Haydi Namaza • Namaz Rehberi Münib
Veysel Akkaya-Mufltu Y.
Veysel Akkaya-Erkam Y. Melek Çe-U¤urböce¤i Y. Abdullah Y›ld›z-P›nar Y. Engin Noyan-Mim Y.
Tel.(0216) 318 42 88
Tel.(0212) 671 07 00 Tel.(0212) 512 80 80 Tel.(0212) 520 98 90 Tel.(0216) 545 70 65