SlideShare a Scribd company logo
1 of 48
Tètanos




    Hospital F.J Muñiz
Divisiòn Terapia Intensiva
Tétanos: epidemiología
•   Distribución mundial
•   Afecta a sujetos no vacunados o con vacunación inadecuado
•   La mayoría de los casos en países no desarrollados, aunque
    siguen ocurriendo casos en países desarrollados,
    especialmente en > 50 años y recientemente en usuarios de
    drogas endovenosas (UDV) (Inglaterra.)
•   700.000 a 1.000.000 casos a nivel mundial cada año (18/100.000
    habitantes) con aproximadamente 400.000 muertes.
•   En los países en vías de desarrollo sobre todo con planes de
    inmunización ausentes o deficientes el tétanos puede aparecer
    en cualquier edad y se producen casos de tétanos neonatal.
•   En los países desarrollados los casos de tétanos se producen
    principalmente en ancianos que han perdido a lo largo de los
    años los niveles de anticuerpos protectores.
Tétanos: Epidemiologia
•   En un estudio realizado en USA se comprobó que solo un 50% de las
    personas mayores de 60 años tenían niveles protectores de
    anticuerpos
•   En USA el 70% de los casos y el 80% de las muertes se producen en
    sujetos mayores de 50 años
•   El tétanos neonatal contribuye con un 50% de las muertes por tétanos
    en países en vías de desarrollo (180.000 muertes neonatales y 30.000
    madres por año) .
•   En nuestro país donde se ha logrado un buen nivel de inmunización
    en la mayoría de las regiones (94% de cobertura < 1año)los casos
    tienden a ocurrir en mayores de 50-60 años.
•   Las tasas de mortalidad son de 0,1/100.000 habitantes (USA),
    elevándose en países en vías de desarrollo a 16-24/100.000 (Angola-
    Somalia). En nuestro país las tasas son intermedias 0,8-2 /100.000
    habitantes .
TETANOS Y DIFTERIA
25
                                        2000

20                                      2001

                                        2002
15
                                        2003
10
                                        2004

                                        2005
5
                                        2006
0
     Tétanos   T. Neonatal   Difteria
Clostridium Tetani
   Bacilo gram + anaerobio
    mòvil esporulado
   Ampliamente distribuido en
    la naturaleza (Suelo, materia
    fecal animales y humanos)

   Resistente al medio
    ambiente

   Las esporas son destruìdas
    por antisèpticos

   Es destruìdo en autoclave a
    120 ºC durante 15 minutos
Tètanos


    En condiciones de
     anaerobiosis
     C.Tetani se
     reproduce.
    Libera toxina
     tetànica:

1.   Tetanolisina
2.   Tetanospasmina
Tetanospasmina
   Dosis letal mínima : 2,5 nanogramos por kg
    de peso o 175 nanogramos por 70 kg
   Toxina potente sólo superada por la toxina
    botulínica
   Es una metaloproteinasa de matriz Zinc
    dependiente sintetizada como una cadena
    única
   Fuera de la célula es escindida en una
    cadena pesada (H) y una liviana (L)
Mecanismo de liberaciòn del
               neurotransmisor




   Potencial de acciòn inicia la apertura de canales de
    sodio y potasio .
   Apertura de canales de calcio con aumento del ion
   Proceso de Fusion de vesìcula y membrana
   Exocitosis o liberaciòn del neurotransmisor
Toxina Tetànica
           mecanismo de acciòn
   Toxina tetànica actùa sobre la
    sinaptobrevina
   Impide la exocitosis o liberaciòn del
    neurotransmisor.
   Actùa selectivamente sobre interneuronas
    GABAèrgicas y glicinèrgicas


La ausencia de mecanismos inhibitorios en las astas anteriores
    activa las neuronas motoras y produce contracciones
        generalizadas y simultàneas de la musculatura
                    agonista y antagonista
Mecanismo intimo de acción de la tetanoespasmina




Vésicula sináptica
                                                Membrana
                      Sinaptobrevina
                                                presinaptica         Espacio sináptico
        Glicina

                           (-)
                     Tetanoespasmina

     La inhibición es irreversible, se requiere la síntesis de nuevas estructuras sinápticas,
     Lo que explica la duración prolongada del tétanos (2-3 semanas promedio)
Use of this content is subject to the Terms and Conditions




Cohen & Powderly: Infectious Diseases, 2nd ed.
Copyright © 2004 Mosby, An Imprint of Elsevier




   Copyright © 2007 Elsevier Inc. All rights reserved. - www.mdconsult.com




  Bookmark URL: /das/book/0/view/1209/I4-u1.0-B0-323-02407-6..50027-1--f2.fig
Mecanismo de accion
                Sistema Nervioso Autònomo

   Fracaso de liberaciòn de catecolaminas suprarrenales
Falta de Inhibiciòn de astas intermediolaterales de la mèdula
                           espinal




         Tormenta Disautonòmica
Tétanos: patogenia
     Anaerobiosis (↓ potencial redox, necrosis, cuerpo extraño)


    Germinación de espora                     Tetanospasmina
    C. tetani

                                        Transporte axonal retrogrado


    Inhibición de interneuronas glicinergicas (Renshaw) de médula
    espinal y Gabaergicas de tronco del encefalo (inhibición/bloqueo
    presináptico)


Asta intermediolateral             Falta de inhibicion de motoneuronas alfa
Médula espinal
                            Contracturas musculares tónicas y clónicas
  Disautonomia              de músculos agonistas y antagonistas
Clasificación
•  Tétanos generalizado: el más frecuente
• Tétanos localizado: (cercano al sitio de injuria, puede
   generalizarse, trismus puede estar ausente, a menudo
   vacunación incompleta)
--Cefálico (atípico): injuria local con afección de pares
   craneales (VII par el más frecuente)
   *Paralítico de Rose: contractura en una hemicara y
   parálisis facial en la opuesta
   *De Worms: Idem anterior mas oftalmoplejia bilateral
   por compromiso del III par craneal
 --De los miembros monopléjico, parapléjico
•Neonatal
Clinica
•   Período de incubación: tiempo entre la producción de la herida y
    la aparición del primer signo clínico (Trismus), 1-14 días
• Período de generalización: lapso transcurrido entre la aparición
    del trismus y la aparición de la contractura generalizada. Varía
    según la gravedad
•Puerta de entrada:
--Inaparente: 7-20% de los casos
--Postrauma
--Postquirúrgico
--Postparto-postaborto
--Adicción endovenosa                           Mortalidad 40-70%
--Inyectable intramuscular
--Quemaduras
--Neonatal (Herida del cordón umbilical)
Tétanos generalizado
•   Trismus: contractura de los músculos maseteros- Aparición
    espontánea, irreductible e indoloro. Primera manifestación clínica.
•   Insomnio
•   Facies sardónica (contractura tónica de músculos de la mímica)
•   Raquialgia: por contractura de músculos paravertebrales.
•   Contractura tónica muscular a predominio de musculatura del
    tronco
•   Paroxismos o espasmos musculares: espontáneos o por
    estímulos (auditivos, visuales). Espasmo generalizado: opistotonos.
•   Disfagia, laringoespasmo.
•   Dificultad respiratoria por compromiso de musculatura
•   En casos graves y en forma tardía: disfunción autonómica
    (Hiper/hipotensión arterial, taquicardia/Bradicardia, retención
    urinaria, íleo, etc) hiperactividad simpática (mas raro parasimpatico)
•   Ausencia de fiebre (en general) y no existe alteración de la
    conciencia
Tétanos generalizado
                Clasificación pronóstica
Forma clínica   Tiempo de       Tiempo de        Paroxismos   Características de   Disautonomia
                incubación      generalización                paroxismos




Subagudo        12 o mas dias   72 horas         NO           -------              NO



Agudo           11dias          48 horas         +/++         Espontáneos y     +/-
                                                              provocados, menos
                                                              frecuentes


Sobreagudo      5 dias          < 24 horas       ++/+++       Espontáneos y        ++
                                                              provocados, mas
                                                              frecuentes.




           Sala 3 Terapia Intensiva DAIPIC. Hospital Muñiz
- Clostridium tetani
Diagnóstico
 Exclusivamente Clínico:
-Trismus
-Contractura Tónica
-Paroxismos
-Ausencia de Fiebre
-Paciente Lúcido
Tétanos: diagnósticos difrenciales.
        Enfermedades generales.
 Meningoencefalitis
 Tetania
 Rabia
 Intoxicación con estricnina
 Abdomen agudo
 Intoxicación con bloqueantes
  dopaminérgicos (Haloperidol, metoclopramida)
Tratamiento
•   Asegurar vía aérea (Tétanos agudo/sobreagudo
    traqueostomia)
•   Tratamiento con gammaglobulina antitetánica + vacuna
    antitetánica (la enfermedad no deja inmunidad)
•   Metronidazol: 500 mg c/8 hs x 7 días
•   Debridamiento de la puerta de entrada y remoción de todo
    cuerpo extraño (administrar previamente la gammaglobulina.
    9000 UI EV y 1000 UI en la puerta de entrada)
•   Relajación muscular: Benzodiacepinas (Diazepam), y
    sedoanalgesia (morfina, fenotiazinas), bloqueantes
    neuromusculares.
•   Manejo / disautonomia
Gammaglobulina antitetánica
        Recomendación
   Realizar gammaglobulina antitetánica humana
    (Gammatet o Tetabulin ) 10.000 UI por vía
    Endovenosa en 250 cm3 de Dx5% en forma lenta
    ( 1h) (única opción actualmente disponible en
    nuestro país).
   *Si se requiere debridar el foco es aconsejable
    realizar 1000 UI de gammaglobulina localmente-
   Si se dispone de gammaglobulina humana sin
    preservativos (Tetavenin) realizar 9.000 UI por vía
    endovenosa y 1.000 UI por vía intratecal.
Tétanos
                Relajación muscular
         (Manejo de paroxismos/hipertonía)
   Benzodiazepinas: de elección. Diazepam : Droga más
    usada. Altas dosis 80-300 mg/dia (Se han usado hasta
    100mg/hora) en infusión continua y/o bolos.
    Alternativas:Midazolam,Lorazepam
   Coctel lítico: Morfina+Prometazina+Clorpromazina
   Bloqueantes neuromusculares: sólo si no respuesta a
    medidas anteriores y en bolos (lo menos posible)
   Otras alternativas con poca experiencia: baclofen
    intratecal, propofol, barbitúricos
   ¿Sulfato de Magnesio?
Tetanos
                     Tratamiento
   Sulfato de Magnesio:
Bloqueante neuromuscular presináptico
Bloqueo de liberación de catecolaminas en nervios y
  médula adrenal
Reduce la respuesta a las catecolaminas liberadas
Vasodilatador



Dosis : 40 mg/kg en 30 minutos seguida de infusión de
  2g/hora en pacientes con más de 45 kg
Magnesium sulphate for treatment of severe tetanus: a
randomized contolled trial.Lancet 2006; 368:1436-1443



          Reduce en forma significativa la
     necesidad de otras drogas para controlar
         los paroxismos y la inestabilidad
                  hemodinàmica
Manejo de disautonomía
   Expansión con fluidos
   Sedoanalgesia (Benzodiazepinas/morfina)
   Labetalol (Bloqueante α-β) si HTA, taquicardia(Con
    precaución)
   HTA/HipoTA, Taqui/bradicadrdia: NTG/noradrenalina o
    Dopamina en forma alternadas (Si no se dispone de
    labetalol)
   Sulfato de Magnesio
   Otras alternativas (Eficacia discutida): clonidina,
    Dexmedetomidina, enalapril, acido valproico
   No usar B-bloqueantes solos (Riesgo de muerte súbita)
Tétanos: historia natural
   Incubación: promedio 7-10 días (1-60 días)
   Generalización: 1-7 días
   Primera semana: hipertonía, paroxismos con aumento
    progresivo de frecuencia e intensidad
   Disautonomía: en casos graves aparece hacia el fin de
    la primera semana y puede persistri por 2-3 semanas
   Los paroxismos se reducen hacia las 2-3 semanas pero
    la contractura tónica puede prolongarse por mayor
    tiempo (45 o más días)
   Mortalidad: 30-50%
Experiencia Hospital Muñiz
         Sala 3 UTI DAIPIC(N: 574. 1979-1997)
Parámetro           Frecuencia
Puerta de entrada   Herida cutanea-mucosa: 61% Intramuscular: 30%, post
                    quirúrgico: 7.5%, ADEV: 0,1%, inaparente 7%
Sexo                Masculino 43%
Formas clínicas     Generalizado 99%. Sobreagudo 42%, aguda 29%,
                    subaguda 29%
Complicaciones      75%. Neumonía nosocomial 36%, sepsis 12%
infecciosas
Complicaciones no   19%.Arritmias 11%, disautonomía 5% SDRA 5%
infecciosas
Ventilación         51%
mecánica
Mortalidad          51%- Mortalidad 1998-2004 (N 56) 20%
Prevención
 Cualquier herida es potencialmente
  tetanigénica.
 Indicar profilaxis antitetánica en toda
  herida cutáneo-mucosa e intervención
  quirúrgica en pacientes no vacunados,
  con vacunación incompleta o si ha pasado
  mas de 10 años del ultimo refuerzo.
Esquema de vacunación primaria
                 Cuadruple       Triple            Doble adultos (DTa)
                 (DPT+HIB)       bacteriana
                                 (DTP)
2 meses                X
4meses                 X
6 meses                X
18 meses             1ER
                  REFUERZO
6 años                                2DO
                                   REFUERZO
16 años                                                   REFUERZO
Cada 10 años                                              REFUERZO


Esquema de vacunación en adultos no vacunados:
1ra dosis, al mes 2da dosis y al año 3ra dosis, un refuerzo a los 10 años.
En lo posible usar doble adultos
Tetanos clase dr. saul
Tetanos clase dr. saul

More Related Content

What's hot (20)

Asbestosis y Pulmon del Carbón
Asbestosis y Pulmon del CarbónAsbestosis y Pulmon del Carbón
Asbestosis y Pulmon del Carbón
 
Otitis externa
Otitis externaOtitis externa
Otitis externa
 
Asbestosis
AsbestosisAsbestosis
Asbestosis
 
Tétanos
Tétanos Tétanos
Tétanos
 
Infección Urinaria
Infección UrinariaInfección Urinaria
Infección Urinaria
 
Fiebre reumatica
Fiebre reumaticaFiebre reumatica
Fiebre reumatica
 
Otitis
OtitisOtitis
Otitis
 
Otitis Media
Otitis MediaOtitis Media
Otitis Media
 
Tetanos
TetanosTetanos
Tetanos
 
TUBERCULOSIS PULMONAR
TUBERCULOSIS PULMONARTUBERCULOSIS PULMONAR
TUBERCULOSIS PULMONAR
 
Rinofaringitis y Faringitis bacteriana
Rinofaringitis y Faringitis bacterianaRinofaringitis y Faringitis bacteriana
Rinofaringitis y Faringitis bacteriana
 
Tuberculosis
Tuberculosis Tuberculosis
Tuberculosis
 
Otitis media aguda y crónica.
Otitis media aguda y crónica.Otitis media aguda y crónica.
Otitis media aguda y crónica.
 
Sepsis neonatal
Sepsis neonatalSepsis neonatal
Sepsis neonatal
 
Otitis externa
Otitis externaOtitis externa
Otitis externa
 
Presentación tetanos
Presentación tetanosPresentación tetanos
Presentación tetanos
 
Salmonelosis
SalmonelosisSalmonelosis
Salmonelosis
 
Tuberculosis
TuberculosisTuberculosis
Tuberculosis
 
TUBERCULOSIS
TUBERCULOSISTUBERCULOSIS
TUBERCULOSIS
 
Patología del oído
Patología del oídoPatología del oído
Patología del oído
 

Viewers also liked (16)

Clostridium tetanos
Clostridium tetanosClostridium tetanos
Clostridium tetanos
 
Esquema de vacunacion
Esquema de vacunacionEsquema de vacunacion
Esquema de vacunacion
 
Tétanos (vigilancia epidemiologica)
Tétanos (vigilancia epidemiologica) Tétanos (vigilancia epidemiologica)
Tétanos (vigilancia epidemiologica)
 
Tetanos. 9
Tetanos. 9Tetanos. 9
Tetanos. 9
 
El tétano
El tétanoEl tétano
El tétano
 
Poliomielitis
PoliomielitisPoliomielitis
Poliomielitis
 
Tetano
TetanoTetano
Tetano
 
poliovirus 1 2 y 3 poliomielitis
poliovirus 1 2 y 3 poliomielitis poliovirus 1 2 y 3 poliomielitis
poliovirus 1 2 y 3 poliomielitis
 
Poliomielitis aguda
Poliomielitis agudaPoliomielitis aguda
Poliomielitis aguda
 
`Poliomielitis
`Poliomielitis`Poliomielitis
`Poliomielitis
 
Tétanos.
Tétanos.Tétanos.
Tétanos.
 
Poliomielitis y Parálisis flácida aguda
Poliomielitis y Parálisis flácida agudaPoliomielitis y Parálisis flácida aguda
Poliomielitis y Parálisis flácida aguda
 
20. Poliomielitis
20.  Poliomielitis20.  Poliomielitis
20. Poliomielitis
 
Enfermedades eruptivas y eccemáticas
Enfermedades eruptivas y eccemáticasEnfermedades eruptivas y eccemáticas
Enfermedades eruptivas y eccemáticas
 
Historia Natural del tetanos
Historia Natural del tetanosHistoria Natural del tetanos
Historia Natural del tetanos
 
Poliomielitis
PoliomielitisPoliomielitis
Poliomielitis
 

Similar to Tetanos clase dr. saul (20)

Tetanos, Universidad Mayor 2016
Tetanos, Universidad Mayor 2016Tetanos, Universidad Mayor 2016
Tetanos, Universidad Mayor 2016
 
Tetano y botulismo
Tetano y botulismoTetano y botulismo
Tetano y botulismo
 
DIAPOSTIVA DE TETANOS NEONATAL Y DEMAS .
DIAPOSTIVA DE TETANOS NEONATAL Y DEMAS .DIAPOSTIVA DE TETANOS NEONATAL Y DEMAS .
DIAPOSTIVA DE TETANOS NEONATAL Y DEMAS .
 
Tema de medicina interna tetano
Tema de medicina interna   tetanoTema de medicina interna   tetano
Tema de medicina interna tetano
 
Tema de medicina interna tetano
Tema de medicina interna   tetanoTema de medicina interna   tetano
Tema de medicina interna tetano
 
TETANOS expo.pptx
TETANOS expo.pptxTETANOS expo.pptx
TETANOS expo.pptx
 
Tétanos
TétanosTétanos
Tétanos
 
Tetanos y Parotiditis
Tetanos y ParotiditisTetanos y Parotiditis
Tetanos y Parotiditis
 
TETANO
TETANOTETANO
TETANO
 
Choque toxico, síndrome
Choque toxico, síndromeChoque toxico, síndrome
Choque toxico, síndrome
 
Tétano niño
Tétano niño Tétano niño
Tétano niño
 
Tétano
TétanoTétano
Tétano
 
Tétanos
TétanosTétanos
Tétanos
 
Seminario 1_Tétanos y tos ferina.pptx
Seminario 1_Tétanos y tos ferina.pptxSeminario 1_Tétanos y tos ferina.pptx
Seminario 1_Tétanos y tos ferina.pptx
 
Clostridium tetani.pptx
Clostridium tetani.pptxClostridium tetani.pptx
Clostridium tetani.pptx
 
Tétanos
Tétanos Tétanos
Tétanos
 
Tetanos
TetanosTetanos
Tetanos
 
Clostridium tetani (2)
Clostridium tetani (2)Clostridium tetani (2)
Clostridium tetani (2)
 
Infecciones causadas por bacterias anaerobias
Infecciones causadas por bacterias anaerobiasInfecciones causadas por bacterias anaerobias
Infecciones causadas por bacterias anaerobias
 
Tetanos
TetanosTetanos
Tetanos
 

More from Francisco Damian Yucra Brito

More from Francisco Damian Yucra Brito (16)

Leishmaniasis orduna pregrado uba
Leishmaniasis orduna pregrado ubaLeishmaniasis orduna pregrado uba
Leishmaniasis orduna pregrado uba
 
Mionecrosis clostridial==dr. saul
Mionecrosis clostridial==dr. saulMionecrosis clostridial==dr. saul
Mionecrosis clostridial==dr. saul
 
Meningoencefalitis infecciosas actualizada 2011
Meningoencefalitis infecciosas actualizada 2011Meningoencefalitis infecciosas actualizada 2011
Meningoencefalitis infecciosas actualizada 2011
 
Its 2012 -dr. corti
Its 2012  -dr. cortiIts 2012  -dr. corti
Its 2012 -dr. corti
 
Infección urinaria 2012=dr trombetta
Infección urinaria 2012=dr trombettaInfección urinaria 2012=dr trombetta
Infección urinaria 2012=dr trombetta
 
Hepatitis aguda para pregrado 2011 dr fainboim
Hepatitis aguda para pregrado 2011 dr fainboimHepatitis aguda para pregrado 2011 dr fainboim
Hepatitis aguda para pregrado 2011 dr fainboim
 
Faringoamigdalitis dr. ortega
Faringoamigdalitis dr. ortegaFaringoamigdalitis dr. ortega
Faringoamigdalitis dr. ortega
 
Botulismo pregrado uba=dr. san juan
Botulismo pregrado uba=dr. san juanBotulismo pregrado uba=dr. san juan
Botulismo pregrado uba=dr. san juan
 
Sida snc i.o_oct_2010 corti
Sida snc i.o_oct_2010 cortiSida snc i.o_oct_2010 corti
Sida snc i.o_oct_2010 corti
 
Sepsis dra.cunto
Sepsis dra.cuntoSepsis dra.cunto
Sepsis dra.cunto
 
Patología del tracto digestivo en pacientes hiv+
Patología del tracto digestivo en pacientes hiv+Patología del tracto digestivo en pacientes hiv+
Patología del tracto digestivo en pacientes hiv+
 
Neumonias dr. valerga
Neumonias  dr. valergaNeumonias  dr. valerga
Neumonias dr. valerga
 
Ih 09 08-12
Ih 09 08-12Ih 09 08-12
Ih 09 08-12
 
Endocarditis infecciosa= dra. porteiro
Endocarditis infecciosa= dra. porteiroEndocarditis infecciosa= dra. porteiro
Endocarditis infecciosa= dra. porteiro
 
Antimicrobianos dr.palmieri
Antimicrobianos dr.palmieriAntimicrobianos dr.palmieri
Antimicrobianos dr.palmieri
 
Antibióticos junio 2012
Antibióticos junio 2012Antibióticos junio 2012
Antibióticos junio 2012
 

Tetanos clase dr. saul

  • 1.
  • 2. Tètanos Hospital F.J Muñiz Divisiòn Terapia Intensiva
  • 3. Tétanos: epidemiología • Distribución mundial • Afecta a sujetos no vacunados o con vacunación inadecuado • La mayoría de los casos en países no desarrollados, aunque siguen ocurriendo casos en países desarrollados, especialmente en > 50 años y recientemente en usuarios de drogas endovenosas (UDV) (Inglaterra.) • 700.000 a 1.000.000 casos a nivel mundial cada año (18/100.000 habitantes) con aproximadamente 400.000 muertes. • En los países en vías de desarrollo sobre todo con planes de inmunización ausentes o deficientes el tétanos puede aparecer en cualquier edad y se producen casos de tétanos neonatal. • En los países desarrollados los casos de tétanos se producen principalmente en ancianos que han perdido a lo largo de los años los niveles de anticuerpos protectores.
  • 4. Tétanos: Epidemiologia • En un estudio realizado en USA se comprobó que solo un 50% de las personas mayores de 60 años tenían niveles protectores de anticuerpos • En USA el 70% de los casos y el 80% de las muertes se producen en sujetos mayores de 50 años • El tétanos neonatal contribuye con un 50% de las muertes por tétanos en países en vías de desarrollo (180.000 muertes neonatales y 30.000 madres por año) . • En nuestro país donde se ha logrado un buen nivel de inmunización en la mayoría de las regiones (94% de cobertura < 1año)los casos tienden a ocurrir en mayores de 50-60 años. • Las tasas de mortalidad son de 0,1/100.000 habitantes (USA), elevándose en países en vías de desarrollo a 16-24/100.000 (Angola- Somalia). En nuestro país las tasas son intermedias 0,8-2 /100.000 habitantes .
  • 5. TETANOS Y DIFTERIA 25 2000 20 2001 2002 15 2003 10 2004 2005 5 2006 0 Tétanos T. Neonatal Difteria
  • 6. Clostridium Tetani  Bacilo gram + anaerobio mòvil esporulado  Ampliamente distribuido en la naturaleza (Suelo, materia fecal animales y humanos)  Resistente al medio ambiente  Las esporas son destruìdas por antisèpticos  Es destruìdo en autoclave a 120 ºC durante 15 minutos
  • 7. Tètanos  En condiciones de anaerobiosis C.Tetani se reproduce.  Libera toxina tetànica: 1. Tetanolisina 2. Tetanospasmina
  • 8. Tetanospasmina  Dosis letal mínima : 2,5 nanogramos por kg de peso o 175 nanogramos por 70 kg  Toxina potente sólo superada por la toxina botulínica  Es una metaloproteinasa de matriz Zinc dependiente sintetizada como una cadena única  Fuera de la célula es escindida en una cadena pesada (H) y una liviana (L)
  • 9. Mecanismo de liberaciòn del neurotransmisor  Potencial de acciòn inicia la apertura de canales de sodio y potasio .  Apertura de canales de calcio con aumento del ion  Proceso de Fusion de vesìcula y membrana  Exocitosis o liberaciòn del neurotransmisor
  • 10. Toxina Tetànica mecanismo de acciòn  Toxina tetànica actùa sobre la sinaptobrevina  Impide la exocitosis o liberaciòn del neurotransmisor.  Actùa selectivamente sobre interneuronas GABAèrgicas y glicinèrgicas La ausencia de mecanismos inhibitorios en las astas anteriores activa las neuronas motoras y produce contracciones generalizadas y simultàneas de la musculatura agonista y antagonista
  • 11.
  • 12. Mecanismo intimo de acción de la tetanoespasmina Vésicula sináptica Membrana Sinaptobrevina presinaptica Espacio sináptico Glicina (-) Tetanoespasmina La inhibición es irreversible, se requiere la síntesis de nuevas estructuras sinápticas, Lo que explica la duración prolongada del tétanos (2-3 semanas promedio)
  • 13. Use of this content is subject to the Terms and Conditions Cohen & Powderly: Infectious Diseases, 2nd ed. Copyright © 2004 Mosby, An Imprint of Elsevier Copyright © 2007 Elsevier Inc. All rights reserved. - www.mdconsult.com Bookmark URL: /das/book/0/view/1209/I4-u1.0-B0-323-02407-6..50027-1--f2.fig
  • 14. Mecanismo de accion Sistema Nervioso Autònomo Fracaso de liberaciòn de catecolaminas suprarrenales Falta de Inhibiciòn de astas intermediolaterales de la mèdula espinal Tormenta Disautonòmica
  • 15. Tétanos: patogenia Anaerobiosis (↓ potencial redox, necrosis, cuerpo extraño) Germinación de espora Tetanospasmina C. tetani Transporte axonal retrogrado Inhibición de interneuronas glicinergicas (Renshaw) de médula espinal y Gabaergicas de tronco del encefalo (inhibición/bloqueo presináptico) Asta intermediolateral Falta de inhibicion de motoneuronas alfa Médula espinal Contracturas musculares tónicas y clónicas Disautonomia de músculos agonistas y antagonistas
  • 16.
  • 17. Clasificación • Tétanos generalizado: el más frecuente • Tétanos localizado: (cercano al sitio de injuria, puede generalizarse, trismus puede estar ausente, a menudo vacunación incompleta) --Cefálico (atípico): injuria local con afección de pares craneales (VII par el más frecuente) *Paralítico de Rose: contractura en una hemicara y parálisis facial en la opuesta *De Worms: Idem anterior mas oftalmoplejia bilateral por compromiso del III par craneal --De los miembros monopléjico, parapléjico •Neonatal
  • 18. Clinica • Período de incubación: tiempo entre la producción de la herida y la aparición del primer signo clínico (Trismus), 1-14 días • Período de generalización: lapso transcurrido entre la aparición del trismus y la aparición de la contractura generalizada. Varía según la gravedad •Puerta de entrada: --Inaparente: 7-20% de los casos --Postrauma --Postquirúrgico --Postparto-postaborto --Adicción endovenosa Mortalidad 40-70% --Inyectable intramuscular --Quemaduras --Neonatal (Herida del cordón umbilical)
  • 19. Tétanos generalizado • Trismus: contractura de los músculos maseteros- Aparición espontánea, irreductible e indoloro. Primera manifestación clínica. • Insomnio • Facies sardónica (contractura tónica de músculos de la mímica) • Raquialgia: por contractura de músculos paravertebrales. • Contractura tónica muscular a predominio de musculatura del tronco • Paroxismos o espasmos musculares: espontáneos o por estímulos (auditivos, visuales). Espasmo generalizado: opistotonos. • Disfagia, laringoespasmo. • Dificultad respiratoria por compromiso de musculatura • En casos graves y en forma tardía: disfunción autonómica (Hiper/hipotensión arterial, taquicardia/Bradicardia, retención urinaria, íleo, etc) hiperactividad simpática (mas raro parasimpatico) • Ausencia de fiebre (en general) y no existe alteración de la conciencia
  • 20. Tétanos generalizado Clasificación pronóstica Forma clínica Tiempo de Tiempo de Paroxismos Características de Disautonomia incubación generalización paroxismos Subagudo 12 o mas dias 72 horas NO ------- NO Agudo 11dias 48 horas +/++ Espontáneos y +/- provocados, menos frecuentes Sobreagudo 5 dias < 24 horas ++/+++ Espontáneos y ++ provocados, mas frecuentes. Sala 3 Terapia Intensiva DAIPIC. Hospital Muñiz
  • 21.
  • 22.
  • 23.
  • 24.
  • 25.
  • 26.
  • 27.
  • 28.
  • 29.
  • 31.
  • 32.
  • 33. Diagnóstico  Exclusivamente Clínico: -Trismus -Contractura Tónica -Paroxismos -Ausencia de Fiebre -Paciente Lúcido
  • 34.
  • 35. Tétanos: diagnósticos difrenciales. Enfermedades generales.  Meningoencefalitis  Tetania  Rabia  Intoxicación con estricnina  Abdomen agudo  Intoxicación con bloqueantes dopaminérgicos (Haloperidol, metoclopramida)
  • 36.
  • 37. Tratamiento • Asegurar vía aérea (Tétanos agudo/sobreagudo traqueostomia) • Tratamiento con gammaglobulina antitetánica + vacuna antitetánica (la enfermedad no deja inmunidad) • Metronidazol: 500 mg c/8 hs x 7 días • Debridamiento de la puerta de entrada y remoción de todo cuerpo extraño (administrar previamente la gammaglobulina. 9000 UI EV y 1000 UI en la puerta de entrada) • Relajación muscular: Benzodiacepinas (Diazepam), y sedoanalgesia (morfina, fenotiazinas), bloqueantes neuromusculares. • Manejo / disautonomia
  • 38. Gammaglobulina antitetánica Recomendación  Realizar gammaglobulina antitetánica humana (Gammatet o Tetabulin ) 10.000 UI por vía Endovenosa en 250 cm3 de Dx5% en forma lenta ( 1h) (única opción actualmente disponible en nuestro país).  *Si se requiere debridar el foco es aconsejable realizar 1000 UI de gammaglobulina localmente-  Si se dispone de gammaglobulina humana sin preservativos (Tetavenin) realizar 9.000 UI por vía endovenosa y 1.000 UI por vía intratecal.
  • 39. Tétanos Relajación muscular (Manejo de paroxismos/hipertonía)  Benzodiazepinas: de elección. Diazepam : Droga más usada. Altas dosis 80-300 mg/dia (Se han usado hasta 100mg/hora) en infusión continua y/o bolos. Alternativas:Midazolam,Lorazepam  Coctel lítico: Morfina+Prometazina+Clorpromazina  Bloqueantes neuromusculares: sólo si no respuesta a medidas anteriores y en bolos (lo menos posible)  Otras alternativas con poca experiencia: baclofen intratecal, propofol, barbitúricos  ¿Sulfato de Magnesio?
  • 40. Tetanos Tratamiento  Sulfato de Magnesio: Bloqueante neuromuscular presináptico Bloqueo de liberación de catecolaminas en nervios y médula adrenal Reduce la respuesta a las catecolaminas liberadas Vasodilatador Dosis : 40 mg/kg en 30 minutos seguida de infusión de 2g/hora en pacientes con más de 45 kg
  • 41. Magnesium sulphate for treatment of severe tetanus: a randomized contolled trial.Lancet 2006; 368:1436-1443 Reduce en forma significativa la necesidad de otras drogas para controlar los paroxismos y la inestabilidad hemodinàmica
  • 42. Manejo de disautonomía  Expansión con fluidos  Sedoanalgesia (Benzodiazepinas/morfina)  Labetalol (Bloqueante α-β) si HTA, taquicardia(Con precaución)  HTA/HipoTA, Taqui/bradicadrdia: NTG/noradrenalina o Dopamina en forma alternadas (Si no se dispone de labetalol)  Sulfato de Magnesio  Otras alternativas (Eficacia discutida): clonidina, Dexmedetomidina, enalapril, acido valproico  No usar B-bloqueantes solos (Riesgo de muerte súbita)
  • 43. Tétanos: historia natural  Incubación: promedio 7-10 días (1-60 días)  Generalización: 1-7 días  Primera semana: hipertonía, paroxismos con aumento progresivo de frecuencia e intensidad  Disautonomía: en casos graves aparece hacia el fin de la primera semana y puede persistri por 2-3 semanas  Los paroxismos se reducen hacia las 2-3 semanas pero la contractura tónica puede prolongarse por mayor tiempo (45 o más días)  Mortalidad: 30-50%
  • 44. Experiencia Hospital Muñiz Sala 3 UTI DAIPIC(N: 574. 1979-1997) Parámetro Frecuencia Puerta de entrada Herida cutanea-mucosa: 61% Intramuscular: 30%, post quirúrgico: 7.5%, ADEV: 0,1%, inaparente 7% Sexo Masculino 43% Formas clínicas Generalizado 99%. Sobreagudo 42%, aguda 29%, subaguda 29% Complicaciones 75%. Neumonía nosocomial 36%, sepsis 12% infecciosas Complicaciones no 19%.Arritmias 11%, disautonomía 5% SDRA 5% infecciosas Ventilación 51% mecánica Mortalidad 51%- Mortalidad 1998-2004 (N 56) 20%
  • 45. Prevención  Cualquier herida es potencialmente tetanigénica.  Indicar profilaxis antitetánica en toda herida cutáneo-mucosa e intervención quirúrgica en pacientes no vacunados, con vacunación incompleta o si ha pasado mas de 10 años del ultimo refuerzo.
  • 46. Esquema de vacunación primaria Cuadruple Triple Doble adultos (DTa) (DPT+HIB) bacteriana (DTP) 2 meses X 4meses X 6 meses X 18 meses 1ER REFUERZO 6 años 2DO REFUERZO 16 años REFUERZO Cada 10 años REFUERZO Esquema de vacunación en adultos no vacunados: 1ra dosis, al mes 2da dosis y al año 3ra dosis, un refuerzo a los 10 años. En lo posible usar doble adultos