2. 2
ความหมายของเลขานุ ก าร
เลขานุ ก าร ในความเห็ น หรื อ ความ
เข้ า ใจของคนทั่ ว ไป ไม่ ว่ า จะเป็ น ภาค
ราชการหรือเอกชน จะหมายถึง บุคคลคน
หนึ่งที่เป็นคนสนิทหรือใกล้ชิด ที่ทำา หน้าที่
ดำา เนินการสารพัดประโยชน์ให้แ ก่ผู้บังคับ
บัญชาหรือนายจ้าง แต่ในความหมายตาม
พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.٢
٥٤٢ ได้ให้ความหมายไว้ว่า เลขานุการ คือ
ผู้ มี ห น้ า ที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ หนั ง สื อ หรื อ อื่ น ๆ
ตามที่ผู้บังคับบัญชาสั่ง ส่วนในมาตรฐาน
อาชี พ ของกรมการจั ด หางาน กระทรวง
แ ร ง ง า น ไ ด้ ใ ห้ คำา นิ ย า ม ข อ ง อ า ชี พ
เลขานุการว่า เป็นผู้ทำาหน้าที่อำานวยความ
สะดวกให้แก่ผู้ บริ ห ารขององค์ ก รในการ
บริ ห ารจั ด การงานขององค์ ก รให้ บรรลุผล
สำา เร็ จ ตามนโยบาย และเป้ า หมายของ
องค์กร ตลอดจนช่วยแก้ไขปัญหาอุ ปสรรค
ในการบริ ห ารจั ด การให้ เ ป็ น ไปด้ ว ยความ
ราบรื่น และรวดเร็ว
เ ล ข า นุ ก า ร ใ น ภ า ษ า อั ง ก ฤ ษ คื อ
Secretary เป็ น คำา ศั พ ท์ ที่ ม าจากภาษาลาติ
นว่ า “ Secretum” แปลว่ า “ Secret” ซึ่ งแปล

3. 3
เป็นภาษาไทย คือ “ความลับ” ผู้ที่ทำางานใน
ตำาแหน่งเลขานุการ ก็คือผู้ที่รู้ความลับ และ
เป็นผู้ที่ได้รับความไว้วางใจให้เก็บความลับ
ข อ ง ผู้ บั ง คั บ บั ญ ช า ห รื อ น า ย จ้ า ง ง า น
เลขานุการเป็นงานสำาคัญ ผู้เป็นเลขานุการ
ต้องรอบคอบ เป็นผู้ที่ไว้เนื้อเชื่อใจได้ และ
เหมาะสมแก่ตำาแหน่ง
มีตำา ราทางวิ ชาการได้ ให้ ความหมาย
ของเลขานุ ก าร ตามพยั ญ ชนะในภาษา
อังกฤษของคำาว่า “Secretary” ไว้ดังนี้
S ห ม า ย ถึ ง SENSE คื อ ค ว า ม มี
สามั ญสำา นึ กรู้ จัก รั บ ผิด ชอบในการทำา งาน
ว่า สิ่งใดจึงควรและไม่ควร เป็นผู้ไม่ทำางาน
โดยปราศจากความยั้ง คิด รวมถึ งการแต่ ง
กายให้ ถู ก ต้ อ งตามกาลเทศะ และมี ก าร
ตัดสินใจอย่างเด็ดขาดด้วย
E ห ม า ย ถึ ง Efficiency คื อ ค วา ม มี
สมรรถภาพในการทำา งาน สมรรถภาพเป็น
เ รื่ อ ง ที่ มี อ ยู่ ใ น ตั ว บุ ค ค ล บุ ค ค ล ย่ อ ม มี
สมรรถภาพมากน้ อ ยแตกต่ า งกั น การ
ป ฏิ บั ติ ง า น แ ล ะ ผ ล ง า น จ ะ แ ส ด ง ถึ ง
สมรรถภาพของการทำา งานที่ เ พิ่ ม ขึ้ น หรื อ
ลดลงได้

4. 4
C หมายถึง Courage ความมุมานะของ
บุ ค คล ซึ่ ง ขึ้ น อยู่ กั บ จิ ต ใจที่ จ ะทำา งานให้
สำาเร็จตามความมุ่งหมาย
R หมายถึ ง Responsibility ความรั บ
ผิ ด ชอบ กล่ า วคื อ ต้ อ งเป็ น ผู้ ล งมื อ ทำา งาน
ด้วยตนเอง และต้องรับผิดชอบด้วย ไม่ใช่
คอยรับงานจากผู้อื่นอย่างเดียวเท่านั้น
E ห ม า ย ถึ ง Energy พ ลั ง ใ น ก า ร
ทำา งาน เลขานุ ก ารต้ อ งรู้ จั ก แบ่ ง เวลาการ
ทำางานให้ถูกต้อง เพื่อร่างกายได้รับการพัก
ผ่ อ นตามสมควรด้ ว ย อั น จะส่ ง ผลต่ อ การ
ทำางานในระยะยาว
T ห ม า ย ถึ ง Technique ก า ร รู้ จั ก
ดั ด แปลงให้ เ หมาะสม เทคนิ ค นี้ เ ป็ น เรื่ อ ง
ของแต่ละบุคคล แต่อาจเลียนแบบจากผู้อื่น
เพื่อให้เทคนิคนั้นดีขึ้นได้
A หมายถึง Active เลขานุการต้องตื่น
ตั ว อยู่ เ สมอ แม้ จ ะมี ง านมากก็ ต้ อ งมี ค วาม
กระตือรือร้นอยู่เสมอ
R หมายถึ ง Rich ความสมบู ร ณ์ ใ น
ด้านจิตใจและศีลธรรม หากเลขานุการเป็น
ผู้ที่ด้อยศีลธรรมและวัฒนธรรม อาจทำา ให้
การงานเสียผลได้ แต่ในทางกลับกั นหาก

5. 5
เลขานุการเป็นผู้มีคุณธรรมดี ก็จะนำา ความ
เจริญมาสู่ตนเองและองค์กรที่ตนทำางานอยู่
ได้
Y หมายถึง Youth ตำาแหน่งเลขานุการ
เหมาะสำา หรั บ คนอายุ น้ อ ย ๆ เพราะงานนี้
เป็นงานที่จะต้องติดต่อกับคนทั่วไป
ไม่ ว่ า นิ ย ามของเลขานุ ก ารจะเป็ น
อย่ า งไร ส่ ว นใหญ่ ใ นภาคราชการเราจะ
เห็นภาพของเลขานุการเป็นบุคคลที่จะต้อง
ปฏิบัติงานตามคำา สั่งของผู้บังคับบัญชา ทั้ง
งานประจำาและงานพิเศษเป็นครั้งคราว ใน
ภาคเอกชนนั้นเลขานุการจะได้ชื่อว่าเป็นผู้
ช่ ว ย มื อ ข ว า ข อ ง นั ก บ ริ ห า ร เ ล ย ที เ ดี ย ว
เพราะจะทำา หน้าที่เสมือนเป็นผู้ช่วยจัดการ
ร ะ บ บ ก า ร ทำา ง า น ข อ ง นั ก บ ริ ห า ร ใ ห้ มี
ประสิทธิภาพ
ประเภทของเลขานุ ก าร
การแบ่งประเภทเลขานุการมีหลายรูป
แบบ ในที่นี้จะแบ่งเป็นเพียง ٢ ประเภท คือ
١. เลขานุ ก ารส่ ว นตั ว (ส่ ว นบุ ค คล)
(Private or Personal Secretary)
٢. เ ล ข า นุ ก า ร สำา นั ก ง า น (Office
Secreatary)

6. 6
เลขานุ ก ารส่ ว นตั ว หรื อ เลขานุ ก าร
ส่ ว นบุ ค คล เพี ย งชื่ อ ก็ ส ามารถจะเข้ า ใจ
ความหมายในตั ว ได้ อ ยู่ แ ล้ ว ว่ า เป็ น ผู้ ที่
ทำา ง า น ใ ห้ น า ย จ้ า ง ห รื อ ผู้ บั ง คั บ บั ญ ช า
เฉพาะคนคนเดียวเท่านั้น
เลขานุการสำานักงาน เป็นเลขานุการที่
ทำา ง า น ใ ห้ กั บ ส่ ว น ร ว ม โ ด ย มิ ไ ด้ เ ป็ น
เลขานุการของใครคนใดคนหนึ่งโดยตรง
บทบาทของเลขานุ ก าร
เลขานุการจะปรากฏอยู่ในหน่วยงาน
ของทุ ก องค์ ก ร บางแห่ ง มี ก ารกำา หนดชื่ อ
ตำาแหน่งไว้โดยตรง เช่น ในภาคเอกชนจะ
มี ตำา แ ห น่ ง เ ล ข า นุ ก า ร ป ร ะ ธ า น บ ริ ษั ท
เ ลข านุ กา ร ผู้ จั ด กา ร เ ลข านุ กา ร ก ร ร ม
บริหาร เลขานุการฝ่ายจัดซื้อ ฯลฯ เป็นต้น
ใ น ภ า ค ร า ช ก า ร บ า ง แ ห่ ง ตำา แ ห น่ ง
เลขานุ ก ารอาจเรี ย กว่ า เลขาธิ ก าร เช่ น
เลขาธิการคณะรั ฐมนตรี เลขาธิการสภาผู้
แทนราษฎร เลขาธิการวุฒิสภา เลขานุการ
สำานักงาน เลขานุการประจำาตำาแหน่งต่างๆ
อ าทิ เลข านุ การ รั ฐม นต รี เลข านุ กา ร
ประธานวุ ฒิ ส ภา เลขานุ ก ารอั ย การสู ง สุ ด
ฯลฯ ในส่วนของทหารบกและทหารอากาศ

7. 7
จะมีเลขานุการประจำา ตำา แหน่ง ซึ่งเรียกว่า
นายทหารคนสนิท (ทส.) สำาหรับตำาแหน่งผู้
บั ง คั บ หน่ ว ย(พล.ต.ขึ้ น ไป) ในส่ ว นของ
ทหารเรือ จะเป็นตำา แหน่งนายธง และใน
ส่ ว นของตำา รวจ จะเป็ น ตำา แหน่ ง นายเวร
เป็นต้น แต่ในบางแห่งก็ไม่ได้มีการกำาหนด
ชื่อตำา แหน่งไว้โดยเฉพาะ แต่เป็นที่ทราบ
กันโดยปริยายในการทำางานว่าบุคคลคนใด
เป็นเลขานุการของผู้ดำารงตำาแหน่งใด
ในปัจจุบันนี้ เราจะพบเห็นบทบาทของ
เลขานุการในทุกๆ องค์กรตั้งแต่ระดับเล็กๆ
จนถึงระดับประเทศ หรือระดับธุรกิจเอสเอ็
มอี จนถึ ง ระดั บ ธุ ร กิ จ นานาชาติ เป็ น ที่
ยอมรับกันว่า เลขานุการเป็นตัวจักรสำา คัญ
ที่ทำาให้งานของหน่วยงานหรือองค์กรนั้น ๆ
ดำาเนินไปได้อย่างราบรื่น และสัมฤทธิ์ผล
งานของเลขานุ ก าร
ตามเอกสารจั ด ประเภทมาตรฐาน
อ าชี พ (ปร ะเท ศ ไ ท ย ) ฉบั บ ปี ٢٥ ٤٤ ไ ด้
กำา หนด ลั ก ษณะงานของเลขานุ ก ารไว้ ว่ า
มี ลั ก ษณะงานเป็ น การตรวจสอบงานเป็ น
ประจำา เพื่ อป้ องกัน ความผิ ด พลาด ทำา การ
นั ด หมาย และจั ด ตารางการนั ด หมายให้ ผู้

8. 8
บังคับบัญชา เตือนการนัดหมายให้ผู้บังคับ
บั ญ ชาทราบถึ ง กำา หนดการนั ด หมายล่ ว ง
หน้า ติดต่อสอบถามงานทางโทรศัพท์ หรือ
ทางอิ น เตอร์ เ น็ ต บั น ทึ ก งานจากผู้ บั ง คั บ
บั ญ ชาโดยใช้ ช วเลข แล้ ว นำา มาจั ด พิ ม พ์
ร่ า งจดหมายโต้ ต อบทั้ ง ภาษาไทย และ
ภาษาต่ า งประเทศที่ อ งค์ ก รใช้ เ ป็ น ประจำา
ดู แ ลรั บ ผิ ด ชอบ จั ด แฟ้ ม เอกสาร จั ด การ
ประชุม เตรียมเอกสารในการประชุมของผู้
บังคับบัญชา การจัดทำารายงานการประชุม
จัดการและดูแลเอกสารที่เป็นส่วนตัวและที่
สำาคัญแก่ผูบังคับบัญชา เจรจาโต้ตอบ และการ
้
นัดหมายธุรกิจ ประสานงานกั บ เจ้ า หน้ า ที่
ในองค์ ก รที่ เ กี่ ย วข้ อ งกั บ งานของผู้บังคับ
บัญชา ต้องมีความเข้าใจถึงธรรมชาติ และ
ภาระหน้ า ที่ ข องทั้ ง ผู้ บั ง คั บ บั ญ ชา และ
องค์ ก รที่ ต นปฏิ บั ติ อ ยู่ และรู้ จั ก การแก้ ไ ข
ปั ญ หาข้ อ ขั ด แย้ ง เมื่ อ ปฏิ บั ติ ง านจนได้ รั บ
ความวางไว้ใจของผู้บังคับบัญชาแล้ว อาจ
ได้ รั บ มอบหมายให้ ทำา งานแทนได้ ใ นบาง
กรณี
จ า ก ก า ร กำา ห น ด ลั ก ษ ณ ะ ง า น
เลขานุ การดั ง กล่ า วข้ างต้ น ทำา ให้มองเห็น

9. 9
ภาพของงานเลขานุ ก ารเบื้ อ งต้ น ได้ อ ย่ า ง
ชัดเจนว่า เลขานุการนั้นเสมือนเป็นผู้ช่วยผู้
บังคับบัญชา เป็นกั นชนให้ผู้บังคับ บัญ ชา
เป็ น ผู้ เ ชื่ อ มโยงหรื อ ประสานนโยบายให้
ระดับผู้บริหารและระดับหัวหน้างานหรือระ
ดั บ อื่ น ๆ เกิ ด ความเข้ า ใจซึ่ ง กั น และกั น ซึ่ง
จะทำาให้งานขององค์กรสามารถขับเคลื่อน
ไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ
คุ ณ สมบั ต ิ ท ั ่ ว ไปของเลขานุ ก าร
ในภาคเอกชน เราเคยเห็นประกาศรับ
สมัครงานในตำา แหน่งเลขานุการ ตามหน้า
ห นั ง สื อ พิ ม พ์ ห รื อ ใ น อิ น เ ต อ ร์ เ น็ ต ห รื อ
สื่ อ ม วลชนแข นง อื่ น ๆ จ ะพ บว่ า มี ก าร
กำาหนดคุณสมบัติเกี่ยวกับ อายุ เพศ คุณวุฒิ
และอื่นๆ ซึ่งพอจะสรุปได้ ดังนี้
١. มี วุ ฒิ ก า ร ศึ ก ษ า อ ย่ า ง น้ อ ย
ประกาศนี ย บั ต รวิ ช าชี พ ท า ง เลขานุ ก าร
จนถึงปริญญาตรี หรือปริญญาโทขึ้นอยู่กับ
ลักษณะงานขององค์กร ขนาดขององค์กร
และระดับผู้บริหาร
٢. มีความรู้งานขององค์กรที่ทำางานอยู่
٣. สามารถใช้ชวเลข และใช้ภาษาได้
มากกว่าหนึ่งภาษา คือภาษาไทยและภาษา

10. 10
ต่ า งประเทศ เช่ น อั ง กฤษ ญี่ ปุ่ น หรื อ จี น
เป็ น ต้ น ขึ้ น อยู่ กั บ การประกอบธุ ร กิ จ ของ
องค์ ก รนั้ น ซึ่ ง ต้ อ งสื่ อ สารได้ ทั้ ง การเขี ย น
และการพูด
٤. เป็ น ผู้ มี บุ ค ลิ ก และอุ ป นิ สั ย ที่ ดี มี
ก า ล เ ท ศ ะ แ ล ะ มี ป ฏิ ภ า ณ ไ ห ว พ ริ บ
คล่องแคล่วทุกด้าน
٥. มีความรับผิดชอบงานดีมาก อดทน
ทำา งานภายในสภาพกดดั น สู ง ได้ และมี
มนุษยสัมพันธ์ดี
٦. สามารถใช้ อุ ป กรณ์ สำา นั ก งานที่
จำาเป็นต่องาน และสามารถใช้คอมพิวเตอร์
และโปรแกรมต่างๆ ได้
٧. สามารถให้ คำา ปรึ ก ษาแนะนำา แก่ ผู้
บังคับบัญชา ตลอดจนก า ร แ ก้ ไ ข ปั ญ ห า
อุ ป ส ร ร ค ข อ ง ง า น ใ น ค ว า ม รั บ ผิ ด ช อ บ
ของผู้บังคับบัญชา
٨. มีความสามารถในการเก็บความลับ
ของผู้บังคับบัญชา และองค์กร
٩. มีความสามารถในการต้อนรับผู้มา
ติ ด ต่ อ เพื่ อ สร้ า งภาพลั ก ษณ์ ข องผู้ บั ง คั บ
บัญชา และองค์กร

11. 11
١٠. มี ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร ส ร้ า ง
ค ว า ม สั ม พั น ธ์ อั น ดี ระหว่ า งบุ ค คล หรื อ
องค์กรที่มาติดต่อ
١ ١. มี ค ว า ม ส า ม า ร ถ ใ น ก า ร
ประชาสั ม พั น ธ์ เพือประโยชน์ ของผู้ บั ง คั บ
่
บัญชา และองค์กร
١٢. เป็นผู้อุทิศเวลาให้แก่การ
ทำางาน
ใ น ภ า ค รั ฐ ห รื อ ภ า ค ร า ช ก า ร นั้ น
ตำา แหน่ ง เลขานุ ก าร เป็ น ตำา แหน่ ง ที่ ถู ก
กำาหนดขึ้นมาควบคู่ กั บตำา แหน่ งผู้ บั งคั บ
บั ญ ช า ระดั บ สู ง ๆ เพื่ อ ช่ ว ยแบ่ ง เบาและ
รองรั บ ภารกิ จ ของผู้ บั ง คั บ บั ญ ชา ดั ง นั้ น
จึ ง เป็ น ตำา แหน่ ง ที่ ต้ อ งมี คุ ณ สมบั ติ พื้ น ฐาน
ของข้ า ราชการโดยทั่ ว ไป เช่ น มี สั ญ ชาติ
ไทย มี อ ายุ ไ ม่ ตำ่า กว่ า สิ บ แปดปี ไม่ เ ป็ น ผู้ มี
กายทุพพลภาพจนไม่สามารถปฏิบัติหน้าที่
ได้ ไม่ เ ป็ น ผู้ บ กพร่ อ งในศี ล ธรรมอั น ดี ไม่
เ ป็ น ห นี้ สิ น ล้ น พ้ น ตั ว ไ ม่ เ ค ย เ ป็ น ผู้ ถู ก
ลงโทษ ให้ออก ปลดออก หรื อไล่ ออกจาก
รัฐวิสาหกิจ เป็นต้น และมีคุณสมบัติเฉพาะ
สำา หรั บ ตำา แหน่ ง ตรงตามที่ ห น่ ว ยงานนั้ น ๆ
กำาหนดไว้

12. 12
เ ล ข า น ุก า ร ใ น ส ำา น ัก ง า น เ ล ข า ธ ิก า ร
วุ ฒ ิ ส ภา
ใ น สำา นั ก ง า น เ ล ข า ธิ ก า ร วุ ฒิ ส ภ า
ประกอบด้วยข้าราชการรัฐสภาสามัญ และ
ข้าราชการรัฐสภาฝ่ายการเมือ ง ได้มี การ
กำาหนดตำาแหน่งเลขานุการในตำาแหน่งของ
ข้ า ราชการรั ฐ สภาสามั ญ ไ ว้ จำา นวน ٧
ตำาแหน่ง (ปี ٢٥٤٩) ดังนี้
١. เลขานุการเลขาธิการวุฒิสภา (เจ้า
หน้าที่บริหารงานทั่วไป ระดับ ٧/٨) จำา นวน
١ ตำาแหน่ง
٢. เลขานุการรองเลขาธิการวุฒิสภา
(เจ้ า หน้ า ที่ บ ริ ห าร งานทั่ ว ไป ระดั บ ٧/٨)
จำานวน ٦ ตำาแหน่ง
ซึ่งในคุณสมบัติเฉพาะสำาหรับตำาแหน่ง
เจ้าหน้าทีบริหารงาน ทั่ ว ไป ระดั บ ٧ ได้
่
กำาหนดลักษณะงานที่ปฏิบัติไว้ว่า พิจารณา
ศึกษา วิเคราะห์ ทำา ความเห็น สรุปรายงาน
เสนอแนะ และดำา เนิ นการปฏิบัติงานที่ต้อง
ใช้ความชำา นาญพิเศษเกี่ยวกับงานบริหาร
ทั่ ว ไปหรื อ งานเลขานุ ก าร โดยควบคุ ม
ตรวจสอบการจัดการงานต่างๆ หลายด้าน
เช่ น งานธุ ร การ งานบุ ค คล งานจั ด ระบบ

13. 13
งาน งานการเงิ น และการบั ญ ชี งานพั ส ดุ
งานจัด พิมพ์และงานแจกจ่ายเอกสาร งาน
ระเบียบและงานสัญญา งานรวบรวมข้อมูล
สถิติ งานแปลเอกสาร งานเตรียมเรื่องและ
เตรี ย มการสำา หรั บ การประชุ ม งานบั น ทึ ก
เรื่ อ งเสนอที่ ป ระชุ ม งานทำา รายงานการ
ประชุ ม และรายงานอื่ น ๆ งานติ ด ต่ อ กั บ
หน่วยงานและบุคคลต่าง ๆ งานติดตามผล
งาน เป็ น ต้ น ตอบปั ญ หาและชี้ แ จงเรื่ อ ง
ต่างๆ เกี่ยวกับงานในหน้าที่ เข้าร่วมประชุม
คณะกรรมการต่ า ง ๆ ตามที่ ไ ด้ รั บ แต่ ง ตั้ ง
เข้ า ร่ ว มประชุ ม ในการ กำา ห นด นโยบาย
และแผนงานของส่ วนร าช การ ที่ สั ง กั ด
และในฐานะหั ว หน้ า หน่ ว ยงานทำา หน้ าที่
กำา หนดนโยบายการ ปฏิบัติงาน พิจารณา
วางอั ต รากำา ลั ง เจ้ า หน้ า ที่ แ ละงบประมาณ
ของหน่วยงานที่รับผิดชอบ ติดต่อประสาน
งาน วางแผนมอบหมายงาน วิ นิ จ ฉั ย สั่ ง
ก าร คว บ คุ ม ต ร ว จ ส อ บ ใ ห้ คำา ปรึ ก ษ า
แนะนำา ปรับปรุงแก้ไข ติดตาม ประเมินผล
และแก้ปัญหาขัดข้องในการปฏิบัติงานใน
หน่ ว ยงานที่ รั บ ผิ ด ชอบ และปฏิ บั ติ ห น้ า ที่
อื่ น ที่ เ กี่ ย วข้ อ ง นอกจากนี้ จ ะต้ อ งเป็ น ผู้ มี

14. 14
ความรู้ความเข้าใจในนโยบายการบริหาร
งานของรัฐบาล ของรัฐสภา และปัญหาด้าน
การเมืองเศรษฐกิ จ และสัง คมของประเทศ
ด้วย
ใ น ส่ ว น ตำา แ ห น่ ง เ ล ข า นุ ก า ร
ข้ า ราชการรั ฐ สภาฝ่ า ย การเมือง ตามพระ
ราชบัญญัติระเบียบข้าราชการฝ่ายรัฐสภา
(ฉบับที่ ٤) พ.ศ.٢٥٣٥ ได้กำาหนดตำาแหน่งไว้
ดังนี้
١. เลขานุ ก ารรองประธานรั ฐ สภา ١
ตำาแหน่ง
٢. เ ล ข า นุ ก า ร ป ร ะ ธ า น วุ ฒิ ส ภ า ١
ตำาแหน่ง
٣. เลขานุการรองประธานวุฒิสภา เท่า
จำานวนรองประธานวุฒิสภา
คุ ณ สม บั ติ ข อ ง เลข านุ ก าร ซึ่ ง เ ป็ น
ข้าราชการรัฐสภาฝ่ายการเมืองในตำาแหน่ง
ดังกล่าวนี้ เป็นเรื่องของความเหมาะสมหรือ
เหตุผลทางการเมือง แต่ยังมีข้อกำา หนดว่า
จะต้องไม่เป็นข้าราชการซึ่งมีตำาแหน่งหรือ
เ งิ น เ ดื อ น ป ร ะ จำา แ ล ะ จ ะ ต้ อ ง เ ป็ น ผู้ มี
คุ ณ สมบั ติ ทั่ ว ไปเช่ น เดี ย วกั บ ข้ า ราชการ
รัฐสภาสามัญสามัญด้วย คือ

15. 15
١) มีสัญชาติไทย
٢) อายุไม่ตำ่ากว่าสิบแปดปี
٣) เป็นผู้เลื่อมใสในการปกครอง
ระบอบประชาธิปไตยตามรัฐธรรมนูญด้วย
ความบริสุทธิ์ใจ
٤)ไม่ เ ป็ น ผู้ มี ก ายทุ พ พลภาพจน
ไ ม่ ส า ม า ร ถ ป ฏิ บั ติ ห น้ า ที่ ไ ด้ ไ ร้ ค ว า ม
สามารถ จิ ต ฟั่ น เฟื อ นไม่ ส มประกอบ หรื อ
เป็นโรคตามที่กำาหนดในกฎ ก.ร.
٥)ไม่เป็นผู้อยู่ในระหว่างถูกสั่งให้
พักราชการหรือถูกสั่งให้ออกจากราชการ
ไ ว้ ก่ อ น ต า ม ก ฎ ห ม า ย ว่ า ด้ ว ย ร ะ เ บี ย บ
ข้ า ราชการฝ่ า ยรั ฐ สภา หรื อ ตามกฎหมาย
อื่น
٦) ไม่ เ ป็ น ผู้ บ กพรองในศี ล ธรรม
อันดี
٧) ไม่เป็นผู้มีหนี้สินล้นพ้นตัว
٨)ไม่เ ป็น ผู้เ คยต้ องรับ โทษจำา คุ ก
โดยคำา พิพากษาถึงที่สุดให้จำา คุก เว้นแต่
เป็ น โทษสำา หรั บ ความผิ ด ที่ ไ ด้ ก ระทำา โดย
ประมาท หรือความผิดลหุโทษ
٩) ไม่ เ ป็ น ผู้ เ คยถู ก ลงโทษ ให้
ออก ปลดออก หรือไล่ออกจากรัฐวิสาหกิจ

16. 16
١٠) ไม่ เ ป็ น ผู้ เ คยถู ก ลงโทษปลด
ออก เพราะกระทำา ผิดวินัย ตามกฎหมาย
ว่าด้วยระเบียบข้าราชการฝ่ายรัฐสภา หรือ
ตามกฎหมายอื่น
١١) ไม่ เ ป็ น ผู้ เ คยถู ก ลงโทษไล่
ออก เพราะกระทำาผิดวินัย ตามกฎหมายว่า
ด้ ว ยระเบี ย บข้ า ราชการฝ่ า ยรั ฐ สภา หรื อ
ตามกฎหมายอื่น
นอกจากตำา แ หน่ งเลข านุ ก าร ข อ ง
ข้ า ราชการรั ฐ สภาสามั ญ และข้ า ราชการ
รั ฐ สภาฝ่ า ยการเมื อ งดั ง กล่ า วแล้ ว ใน
สำา นักงานเลขาธิการวุฒิสภา ยังมีตำา แหน่ง
เลขานุการประจำา คณะ กรรมาธิการสามัญ
ป ร ะ จำา วุ ฒิ ส ภ า อี ก ด้ ว ย ซึ่ ง จ ะ ต้ อ ง มี
คุ ณ สมบั ติ ทั่ ว ไป (ข้ อ ٧ -١) และคุ ณ สมบั ติ
เฉพาะสำาหรับตำาแหน่ง (ข้อ ٨) ดังนี้
١. มีสัญชาติไทย
٢.มีอายุไม่ตำ่ากว่ายี่สิบปีบริบูรณ์
٣.เป็นผู้เลื่อมใสในการปกครองระบอบ
ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น
ประมุขตามรัฐธรรมนูญ

17. 17
٤.ไม่ เป็ นผู้ มี กาย ทุ พ พ ลภ าพ จ น ไ ม่
สามารถปฏิ บั ติ ห น้ า ที่ ไ ด้ ไร้ ค วามสามารถ
จิตฟั่นเฟือนไม่สมประกอบ
٥.ไม่เป็นผู้บกพรองในศีลธรรมอันดี
٦. ไม่เป็นผู้มีหนี้สินล้นพ้นตัว
٧. ไม่เป็นข้าราชการรัฐสภาสามัญ
٨. สำา เร็ จ การศึ ก ษาระดั บ ปริ ญ ญาตรี
หรือระดับอนุปริญญาตรี หรือเทียบเท่า และ
มี ค วามรู้ ค วามสามารถในการทำา งานด้ า น
เลขานุการและธุรการของคณะกรรมาธิการ
เป็ น อย่ า งดี โดยเฉพาะการจดบั น ทึ ก การ
ประชุ ม สามารถพิ ม พ์ ดี ด ภาษาไทยและ
ภาษาอังกฤษได้ดีด้วยความเร็วอย่างน้อย ٣
٥ คำา /นาที และรวบรวมจั ด ระบบเอกสาร
ของทางราชการได้เป็นอย่างดี
ต ำา แ ห น ่ง เ ล ข า น ุก า ร ท ี่ม ิไ ด ้ม ีก า ร
กำ า หนดชื ่ อ ตำ า แหน่ ง ไว้ ใ น
สำา นักงานเลขาธิการวุฒิสภา นอกจากจะมี
ตำาแหน่งเลขานุการที่กำาหนดไว้โดยตรงดัง
ได้ ก ล่ า วมาแล้ ว ยั ง มี ตำา แหน่ ง อื่ น ๆ ใน
หน่ ว ยงานระดั บ ย่ อ ย ที่ ทำา หน้ า ที่ ท างด้ า น

18. 18
เ ล ข า นุ ก า ร แ ต่ มิ ไ ด้ มี ก า ร กำา ห น ด เ ป็ น
ตำาแหน่งเลขานุการไว้รวมอยู่ด้วย
สำา นั ก ง า น เ ล ข า ธิ ก า ร วุ ฒิ ส ภ า เ ป็ น
หน่ ว ยงานในสั ง กั ด รั ฐ สภา ระดั บ ที่ เ ที ย บ
เท่ า กั บ กรม ประกอบด้ ว ย ٣ กลุ่ ม งาน คื อ
กลุ่มงานที่ปรึกษา กลุ่มช่วยอำา นวยการนัก
บริห าร กลุ่มงานตรวจสอบภายใน และ ١٨
สำานัก ได้แก่
١. สำานักงานประธานวุฒิสภา
٢. สำานักประชาสัมพันธ์
٣. สำานักบริหารงานกลาง
٤. สำานักการคลังและงบประมาณ
٥. สำานักการต่างประเทศ
٦. สำานักวิชาการ
٧. สำานักการประชุม
٨. สำานักกำากับและตรวจสอบ
٩. สำานักกรรมาธิการ ١
١٠. สำานักกรรมาธิการ ٢
١١. สำานักกรรมาธิการ ٣
١٢. สำานักกฎหมาย
١٣. สำานักภาษาต่างประเทศ
١٤. สำานักพัฒนาทรัพยากรบุคคล

19. 19
١٥. สำา นั ก เทคโนโลยี ส ารสนเทศและ
การสื่อสาร
١٦. สำา นั ก รายงานการประชุ ม และชว
เลข
١٧. สำานักการพิมพ์
١٨. สำานักนโยบายและแผน
ใ น ห น่ ว ย ง า น ร ะ ดั บ สำา นั ก นี้ เ มื่ อ
พิจารณาจากอำานาจหน้าที่ความรับผิดชอบ
ของหน่วยงานแล้ว จะพบว่า มีหน่วยงานที่
ทำา หน้า ที่เ กี่ย วข้ องกับ งานด้ า นเลขานุ ก าร
อยู่ ٥ หน่ ว ยงาน คื อ สำา นั ก งานประธาน
วุ ฒิ ส ภ า สำา นั ก ก ร ร ม า ธิ ก า ร ١ สำา นั ก
กรรมาธิ ก าร ٢ สำา นั ก กรรมาธิ ก าร ٣ และ
สำานักกำากับและตรวจสอบ
-สำา นั ก งานประธานวุ ฒิ ส ภา มี อำา นาจ
ห น้ า ที่ ดำา เ นิ น ก า ร เ กี่ ย ว กั บ ง า น ด้ า น
เลขานุการ เพื่อสนับสนุนการปฏิบัติห น้าที่
ของประธานวุ ฒิ ส ภา และรองประธาน
วุฒิสภา
-สำานักกรรมาธิการ ١ มีอำานาจหน้าที่
ดำา เนิ น การเกี่ ย วกั บ งานเลขานุ ก ารและ
ธุ ร การทั่ ว ไปของคณะกรรมาธิ ก าร และ
ค ณ ะ อ นุ ก ร ร ม า ธิ ก า ร ด้ า น เ ศ ร ษ ฐ กิ จ

20. 20
ทรัพยากร วิทยาศาสตร์เทคโนโลยีและการ
พลังงาน สิ่งแวดล้อม และกิจการวุฒิสภา
-สำา นั กกรรมาธิ ก าร ٢ มีอำา นาจหน้ า ที่
ดำา เนิ น การเกี่ ย วกั บ งานเลขานุ ก ารและ
ธุรการทั่วไปของคณะกรรมาธิการและคณะ
อนุกรรมาธิการ ด้านความมั่นคง การเมือง
และการปกครอง และองค์กรอิสระ
-สำานักกรรมาธิการ ٣ มีอำานาจหน้าที่
ดำา เนิ น การเกี่ ย วกั บ งานเลขานุ ก ารและ
ธุรการทั่วไปของคณะกรรมาธิการและคณะ
อนุ ก รรมาธิ ก าร ด้ า นสั ง คมและกิ จ การ
วุฒิสภา
-สำานักกำากับและตรวจสอบ มีอำานาจ
หน้าที่ดำาเนินการด้านเลขานุการให้กับ
١) คณะกรรมาธิการพิจารณาเสนอ
รายชื่ อกรรมการ
ตุ ล า ก า ร ศ า ล ยุ ติ ธ ร ร ม ผู้ ท ร ง คุ ณ วุ ฒิ
ก ร ร ม ก า ร ตุ ล า ก า ร ศ า ล ปกครองผู้ ท รง
คุณวุฒิ และกรรมการอัยการผู้ทรงคุณ วุฒิ
เ พื่ อ เ ส น อ ร า ย ชื่ อ บุ ค ค ล ผู้ ส ม ค ว ร ดำา ร ง
ตำา แ ห น่ ง ดั ง ก ล่ า ว ต่ อ วุ ฒิ ส ภ า
٢) คณะกรรมาธิการ ที่ทำา หน้าที่ตรวจ
สอบประวัติและความประพฤติของบุคคล ผู้

21. 21
ได้รับ การเสนอชื่อ ให้ ดำา รงตำา แหน่ง ตามที่
กำา หนดไว้ ใ นรั ฐ ธรรมนู ญ ฯ หรื อ กฎหมาย
อื่น เพื่อรายงานต่อวุฒิสภา
ก ล ุ่ม ง า น ใ น ส ำา น ัก ง า น เ ล ข า ธ ิก า ร
วุ ฒ ิ ส ภาที ่ ท ำ า หน้ า ที ่ เ ลขานุ ก าร
ในหน่วยงานทั้ง ٥ สำา นักข้างต้น จะมี
ข้ า ราชการหรื อ กลุ่ ม งานในสั ง กั ด ที่ ทำา
หน้ า ที่ เ สมื อ นเป็ น เลขานุ ก าร (ถาวร และ
ชั่วคราว) แต่มิได้ดำา รงตำา แหน่งเลขานุการ
รวมทั้งหมด จำานวน ٣٣ กลุ่มงาน จำาแนกได้
ดังนี้
١) ใ น สำา นั ก ง า น ป ร ะ ธ า น วุ ฒิ ส ภ า
จำานวน ٣ กลุ่มงาน ได้แก่ กลุ่มงานประธาน
วุฒิสภา กลุ่มงานรองประธานวุฒิสภา คนที่
หนึ่ ง กลุ่ ม งานรองประธานวุ ฒิ ส ภา คนที่
สอง ทำา หน้า ที่เ ป็ น เสมื อ นเลขานุ ก ารถาวร
ของประธานวุ ฒิ ส ภา และรองประธาน
วุฒิสภา ในส่วนของข้าราชการประจำา (ใน
ส่ ว นข้ า ราชการฝ่ า ยการเมื อ ง มี ตำา แหน่ ง
เลขานุการประธานวุฒิสภา และเลขานุการ
ร อ ง ป ร ะ ธ า น วุ ฒิ ส ภ า เ ที ย บ เ ท่ า กั บ
ข้าราชการพลเรือน ระดับ ٩ อยู่แล้ว)

22. 22
٢) ในสำา นั ก กรรมาธิ ก าร ١ จำา นวน ٩
กลุ่ม งาน ได้แก่ กลุ่มงานคณะกรรมาธิก าร
การเกษตรและสหกรณ์ กลุ่ มง านคณ ะ
กรรมาธิ ก ารการคมนาคม กลุ่ ม งานคณะ
กรรมาธิ ก ารการคลั ง การธนาคารและ
สถาบันการเงิน กลุ่มงานคณะกรรมาธิการ
การงบประมาณ กลุ่มงานคณะกรรมาธิการ
ก า ร วิ ท ย า ศ า ส ต ร์ เ ท ค โ น โ ล ยี แ ล ะ ก า ร
พลั ง งาน กลุ่ ม งานคณะกรรมาธิ ก ารการ
เศรษฐกิ จ การพาณิ ช ย์ แ ละอุ ต สาหกรรม
กลุ่มงานคณะกรรมาธิการสิ่งแวดล้อม เป็น
เ ส มื อ น เ ล ข า นุ ก า ร ถ า ว ร ข อ ง ค ณ ะ
กรรมาธิการนั้น ๆ ในส่วนของข้าราชการ
ประจำา (ในส่ ว นของคณะกรรมาธิ ก าร มี
เลขานุ ก ารประจำา คณะกรรมาธิ ก าร เที ย บ
เท่ากับข้าราชการพลเรือนระดับ ٣ อยู่แล้ว)
กลุ่มงานคณะกรรมาธิการวิสามัญ ١
และกลุ่มงานคณะกรรมาธิการวิสามัญ ٢ ใน
สำานักกรรมาธิการ ١ เป็นเสมือนเลขานุการ
ชั่วคราวของคณะกรรมาธิการวิสามัญนั้นๆ
٣) ในสำา นั ก กรรมาธิ ก าร ٢ จำา นวน ٩
กลุ่มงาน ได้แก่ กลุ่มงานคณะกรรมาธิการ
การต่างประเทศ กลุ่มงานคณะกรรมาธิการ

23. 23
การทหาร กลุ่ ม งานคณะกรรมาธิ ก ารการ
ปกครอง กลุ่ ม งานคณะกรรมาธิ ก ารการ
แ ป ร รู ป รั ฐ วิ ส า ห กิ จ ก ลุ่ ม ง า น ค ณ ะ
กรรมาธิ ก ารการมี ส่ ว นร่ ว มของประชาชน
กลุ่มงานคณะกรรมาธิการการยุติธรรมและ
สิ ท ธิ ม นุ ษ ยชน กลุ่ ม งานคณะกรรมาธิ ก าร
กิจการองค์กรอิสระ เป็นเสมือนเลขานุการ
ถาวรของคณะกรรมาธิการนั้น ๆ (ในส่วน
ของคณะกรรมาธิการ มีเลขานุการประจำา
คณะกรรมาธิก าร เทียบเท่ากั บข้าราชการ
พลเรือนระดับ ٣ อยู่แล้ว)
กลุ่มงานคณะกรรมาธิการวิสามัญ ٣
และกลุ่มงานคณะกรรมาธิการวิสามัญ ٤ ใน
สำานักกรรมาธิการ ٢ เป็นเสมือนเลขานุการ
ชั่วคราวของคณะกรรมาธิการวิสามัญนั้นๆ
٤) ในสำา นักกรรมาธิการ ٣ จำา นวน ١١
กลุ่ม งาน ได้แก่ กลุ่มงานคณะกรรมาธิก าร
การกี ฬา กลุ่ม งานคณะกรรมาธิก ารการ
ท่ อ งเที่ ย ว กลุ่ ม งานคณะกรรมาธิ ก ารการ
แรงงานและสวัสดิการสังคม กลุ่มงานคณะ
กรรมาธิ ก ารการศึ ก ษา ศาสนา ศิ ล ปะและ
วัฒนธรรม กลุ่มงานคณะกรรมาธิการการ
สาธารณสุ ข กลุ่ ม งานคณะกรรมาธิ ก าร

24. 24
กิจการสตรี เยาวชนและผู้สูงอายุ กลุ่มงาน
คณะกรรมาธิการตรวจรายงานการประชุม
และติด ตามมติข องวุ ฒิส ภา กลุ่ม งานคณะ
กรรมาธิการวิสามัญกิจการวุฒิสภา กลุ่มงาน
คณะกรรมาธิ ก ารการพั ฒ นาสั ง คมและ
ค ว า ม มั่ น ค ง ข อ ง ม นุ ษ ย์ เ ป็ น เ ส มื อ น
เลขานุการถาวรของคณะกรรมาธิการนั้น ๆ
(ในส่วนของคณะกรรมาธิก าร มีเลขานุการ
ประจำา คณะกรรมาธิก าร เ ที ย บ เ ท่ า กั บ
ข้าราชการพลเรือนระดับ ٣ อยู่แล้ว)
กลุ่ ม งานคณะกรรมาธิ ก ารวิ ส ามั ญ ٥
และกลุ่มงานคณะกรรมาธิการวิสามัญ ٦ ใน
สำานักกรรมาธิการ ٣ เป็นเสมือนเลขานุการ
ชั่วคราวของคณะกรรมาธิการวิสามัญนั้นๆ
٥) ใ น สำา นั ก กำา กั บ แ ล ะ ต ร ว จ ส อ บ
จำา นวน ١ กลุ่ มงาน ได้แ ก่ กลุ่ ม งานสรรหา
และแต่งตั้ง เป็นเสมือนเลขานุการชั่วคราว
ของคณะกรรมการสรรหา คณะกรรมาธิการ
พิจารณาเสนอรายชือเพื่อตรวจสอบคุณสมบัติ
่
และลักษณะต้องห้ามของผูสมัคร เข้ า รั บ การ
้
สรรหาและผู้ ไ ด้ รั บ การเสนอรายชื่ อ และ
คณะกรรมาธิ ก ารที่ ทำา หน้ า ที่ ต รวจสอบ
ประวัติและความประพฤติของบุคคล

25. 25
อำา นาจหน้าที่ของกลุ่มงานที่ทำา หน้าที่
ทางด้านเลขานุการทั้ง ٣٣ กลุ่มงานดังกล่าว
ต า ม ป ร ะ ก า ศ รั ฐ ส ภ า ไ ด้ มี ก า ร กำา ห น ด
ขอบเขตอำา นาจหน้ าที่ ความรั บผิ ดชอบ
ไว้โดยชัดแจ้งอยู่แล้ว ส่วนการดำา เนินการ
ให้ เ ป็ น ไปตามอำา นาจหน้ า ที่ และจะบรรลุ
วัตถุประสงค์ที่วางไว้มากน้อยเพียงใด ย่อม
ขึนอยูกับผูปฏิบัติงานในกลุ่มงานนั้นๆ เป็นหลัก
้ ่ ้
ค ว า ม ส ำา ค ัญ ข อ ง ผ ู้ด ำา ร ง ต ำา แ ห น ่ง ใ น
กลุ ่ ม งานเลขานุ ก าร
ใ น ที่ นี้ ห ม า ย ร ว ม เ ฉ พ า ะ ผู้ ดำา ร ง
ตำา แหน่ ง เลขานุ ก ารโดยตำา แหน่ ง ในส่ ว น
ของข้า ราชการรัฐ สภาสามั ญ และผู้ ดำา รง
ตำา แหน่ ง อื่ น ที่ ทำา หน้ า ที่ เ สมื อ นเลขานุ ก าร
ตามกลุ่ ม งานต่ า ง ๆ ในสำานักงานเลขาธิการ
วุฒสภา ดั ง ได้ ก ล่ า วมาแล้ ว เท่ า นั้ น ซึ่ ง ส่วน
ิ
ใหญ่ ใ นภาษาพู ด ทั่ ว ไปกลุ่ ม บุ ค คลผู้ ทำา
ห น้ า ที่ เลขานุก ารให้ผบง คับ บัญ ชา ที่ เ ป็ น
ู้ ั
ข้า ราชการประจำา หรื อ เป็ น ผู้ บั ง คั บ บั ญ ชา
ค น เ ดี ย ว แ ล ะ มี ห้ อ ง ทำา ง า น อ ยู่ บ ริ เ ว ณ
เดี ย วกั น จะเรี ย กตนเองหรื อ ถู ก เรี ย กว่ า “
หน้ า ห้ อ ง ” โดยระบุ ตำา แหน่ ง ของผู้ บั ง คั บ
บั ญ ช า ที่ ต น รั บ คำา สั่ ง เ ช่ น ห น้ า ห้ อ ง

26. 26
ป ร ะ ธ า น วุ ฒิ ส ภ า ห น้ า ห้ อ ง เ ล ข า ธิ ก า ร
วุ ฒิ ส ภา หน้ า ห้ อ งรองเลขาธิ ก ารวุ ฒิ ส ภา(
ระบุ ชื่ อ รองเลขาฯ เพราะมี ตำา แหน่ ง รอง
เลขาธิการหลายตำาแหน่ง)เป็นต้น ส่วนผูทำา ้
ห น้ า ที่เ ล ข า นุ ก า ร ใ น ก ลุ่ ม ง า น ค ณ ะ
กรรมาธิการต่าง ๆ จะไม่มีใครเรียกว่าหน้า
ห้ อ ง เพราะไม่ เ ข้ า เกณฑ์ ว่ า เจ้ า นายคน
เดียว และห้องทำางานอยู่บริเวณเดียวกัน แต่
ไม่ว่าจะเรียกหรือถูกเรียกว่าอย่างไร กลุ่ม
บุคคลที่ทำาหน้าที่เลขานุการนี้นับว่ามีความ
สำา คั ญ ต่ อ องค์ ก รเป็ น อย่ า งยิ่ ง เนื่ อ งจาก
กลุ่ ม บุ ค คลเหล่ า นี้ เ ป็ น กลุ่ ม บุ ค คลที่ อ ยู่ ใ กล้
ชิด เป็นตัวเชื่อมที่อยู่ตรงกลาง เป็นตัวแทน
ของสำา นั ก งานเลขาธิ ก ารวุ ฒิ ส ภา เป็ น
ตัวแทนของผู้บังคับบัญชา หากปฏิบัติไม่ดี
ไม่เหมาะสม หรือไม่ถูกต้อง ย่อมส่งผลเสีย
ต่อการทำา งานและภาพลักษณ์ข องผู้บังคั บ
บัญชา และของสำานักงานฯได้
ค ุณ ส ม บ ัต ิข อ ง ผ ู้ท ำา ห น ้า ท ี่ใ น ก ล ุ่ม
งานเลขานุ ก าร

27. 27
ผู้ทำา หน้าที่ในกลุ่มงานเลขานุการ ใน
สำา นักงานเลขาธิการวุฒิสภา ไม่ว่าจะมีชื่อ
ตำา แหน่ ง ของตนเองว่ า เลขานุ ก าร หรื อ
นิ ติ ก ร วิ ท ยากร เจ้ า พนั ก งานธุ ร การ เจ้ า
หน้าที่ธุรการ เจ้าหน้าที่บันทึกข้อมูล ก็ตาม
จะต้ อ งทำา หน้ า ที่ เ ป็ น ทั้ ง เลขานุ ก ารส่ ว นตั ว
และเลขานุ ก ารสำา นั ก งานไปพร้ อ ม ๆ กั น
ดั ง นั้ น จึ ง จำา เป็ น ต้ อ งมี คุ ณ สมบั ติ ข องการ
เป็ น เลขานุ ก ารส่ ว นตั ว และเลขานุ ก าร
สำานักงานรวมบวกเพิ่มขึ้นไปด้วย ดังนี้
คุ ณ สมบั ต ิ เ ลขานุ ก ารส่ ว นตั ว
١. มีความสุขุมรอบคอบและความจงรัก
ภั ก ดี คื อ ละเว้ น การกระทำา อั น เป็ น ปฏิ ปั ก ษ์
กั บ ผู้ บั ง คั บ บั ญ ชา และต้ อ งรั ก ษาความลั บ
ของผู้บังคับบัญชา
٢. มี เ ชาวน์ ปั ญ ญาแนบเนี ย น ถู ก ต้ อ ง
กาลเทศะ และมี ค วามสุ ภ าพอ่ อ นโยน นุ่ ม
นวล ในการติ ด ต่ อ กั บ บุ ค คลภายนอกทั้ ง
แบบการเผชิ ญ หน้ า และการสนทนาทาง
โทรศัพท์
٣. มี ค วามเป็ น ระเบี ย บเรี ย บร้ อ ย คื อ
จัดการงานที่ทำาให้เป็นระบบ ไม่สับสน

28. 28
٤. ตรงต่อเวลา คือรู้จักการแบ่งเวลาให้
ถูกต้อง เพื่อให้งานสำา เร็จลุล่วงตามเวลาที่
กำาหนด
٥. มี ส า มั ญ สำา นึ ก ง า น บ า ง อ ย่ า ง
สามารถใช้ วิ จ ารณญาณของตนเองอย่ า ง
รอบคอบได้ ไม่จำาเป็นที่จะต้องปรึกษาหารือ
ผู้บังคับบัญชาทุกกรณีไป
٦. มี ค วามจำา ดี ถึ ง แม้ ว่ า จะมี บั น ทึ ก
ช่วยความจำาอยู่แล้ว หากเป็นผู้มีความจำาดี
ก็จะทำาให้งานรวดเร็วยิ่งขึ้น
٧. มีความรับผิดชอบสูง เพราะบ่อยครัง ้
ทีผบง คับ บัญ ชา มั ก จ ะ ม อ บ ห ม า ย ง า น ใ ห้
่ ู้ ั
เลขานุการทำาแทน หากเลขานุการมีความ
รั บผิ ด ชอบสูง ก็จะเป็นการแบ่งเบาภาระของผู้
บังคับบัญชาที่ไม่ต้องคอยติดตามการทำางาน
ทุกขั้นตอนของเลขานุการ
٨. มีค วามกระตื อ รื อ ร้ น ในการทำา งาน
คือ รู้จักปรับปรุงเปลี่ยนแปลงวิธีการทำางาน
ให้ได้ผลดี และรวดเร็วขึ้น
٩. มี วุ ฒิ ภ าวะทางอารมณ์ คื อ รั ก ษา
อารมณ์ ใ ห้ ส มำ่า เสมออยู่ ต ลอดเวลา การ
แสดงออกทางสีหน้าว่าเต็มใจทำางาน ไม่ว่า
งานจะหนั ก หรื อ เบา ไม่ แ สดงความเบื่ อ

29. 29
หน่ า ย ไม่ แ สดงอารมณ์ เ สี ย เมื่ อ พบงานที่
ยุ่งเหยิง
١٠. มีศักดิ์ศรีสูง คือ ต้องสำานึกเสมอว่า
ตนเองมี ศั ก ดิ์ ศ รี มี เ กี ย รติ มี คุ ณ ค่ า การ
ทำา งานแต่ ล ะอย่ า งจะต้ อ งทำา ด้ ว ยความ
มั่ น ใจและภาคภู มิ มี ม าตรฐานในการ
ทำา งาน งานที่ ผ่ า นเลขานุ ก ารไปแล้ ว ควร
มั่นใจได้ว่าเรียบร้อย ถูกต้อง
คุ ณ สมบั ต ิ เ ลขานุ ก ารสำ า นั ก งาน
น อ ก จ า ก จ ะ ต้ อ ง มี คุ ณ ส ม บั ติ ข อ ง
เ ล ข า นุ ก า ร ส่ ว น ตั ว แ ล้ ว เ ล ข า นุ ก า ร
สำา นั ก งานควรมี คุ ณ สมบั ติ ต่ า งๆ เพิ่ ม เติ ม
ดังนี้
١.ลั กษณ ะท่ าท าง รู ปร่ าง ห น้ าต า
(Personal Appearence) หมายถึง
١.١ การแต่ ง กาย ต้องเลือกให้
เหมาะกับกาลเทศะ แต่งกายดี
สะอาด เรียบร้อย
١.٢ ความสะอาดเรียบร้อย หมาย
ถึ ง เครื่ อ งแต่ ง กายทุ ก อย่ า ง
รวมทั้ ง ร่ า งกาย ใบหน้ า มื อ
ทรงผมด้วย

30. 30
١.٣ สุขภาพสมบูรณ์
١.٤ การวางตั ว เหมาะกั บ ภาว
การณ์
١.٥ ท่ ว งที กิ ริ ย า หมายถึ ง การ
แสดงออกทางร่างกาย เช่น การลุกนั่ง เดิน
ยืน ควรมีท่วงท่าเรียบร้อย สง่างาม
٢. บุ ค ลิ ก ลั ก ษณะ (Personality) เป็ น
เรื่องลักษณะ เฉพาะบุคคล แต่สามารถที่จะ
ฝึกการมีบุคลิกลักษณะที่ดีได้
٣. ความปราดเปรี ย วกระฉั บ กระเฉง
ทางแ น ว ค ว า ม คิ ด และความรู้ สึ ก (Mental
Alertness)คื อ มี ค วามพร้ อ มทางด้ า นจิ ต ใจ
และสติปัญญา ที่จะทำา งานได้อย่างถูกต้อง
ว่องไว ไม่ผิดพลาด ไม่ทอดทิ้งงานที่ทำา
٤.ค ว า ม เ ป็ น บุ ค ค ล ที่ ไ ว้ ใ จ ไ ด้
(Dependability)
٥.ความสามารถในการ ปฏิ บั ติ ง าน
(Production Ability) ต้องเป็นผู้มีความรู้ความ
สามารถในงานหลายด้ า น จึ ง จะสามารถ
ปฏิบัติงานในหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
เ มื่ อ พิ จ า ร ณ า จ า ก คุ ณ ส ม บั ติ ข อ ง
เ ล ข า นุ ก า ร ส่ ว น ตั ว แ ล ะ เ ล ข า นุ ก า ร

31. 31
สำานักงานดังกล่าวข้างต้นแล้ว คงไม่มใครที่ ี
จะปฏิเสธได้ว่า ทั้งหมดนั่นเป็นทฤษฎีข อง
คุณสมบัติที่ผู้ปฏิบัติงานในกลุ่มเลขานุการ
ควรมี แต่ข้อเท็จจริงยังไม่มีใครสมบู รณ์
แบบตามทฤษฎี นั้ น ได้ ค รบถ้ ว นหรื อ ร้ อ ย
เปอร์ เ ซ็ น ต์ คงมี คำา ถามว่ า แล้ ว เราจะทำา
อย่างไรถึงจะมีเลขานุการตามทฤษฎีนั้นได้
คำาตอบก็คือ การสรรหาหรือคัดเลือกบุคคล
และการฝึ ก ฝนอบรม ทั้ ง จากตนเองและ
กระบวนการภายนอก
การสรรหาบุ ค คล เพื ่ อ ทำ า งานในกลุ ่ ม
งานเลขานุ ก าร
การสรรหาหรือการคัดเลือก เป็นกระ
บวนที่สำาคัญยิ่งในระบบราชการ เพราะเป็น
ระบบของการคัดกรองบุคคลเข้ามาทำา งาน
เรามีระบบการสอบคัดเลือก สอบสัมภาษณ์
ตลอดจนเมื่อได้เข้ามารับราชการแล้ว ก็จะ
มี ก ารประเมิ น ผลการทำา งานเป็ น ขั้ น เป็ น
ตอนอีก ดังนั้น การสรรหาบุ คคลที่เหมาะ
สมกั บ งานเลขานุ ก าร จึ ง เป็ น สิ่ ง ที่ จำา เป็ น
หากเราต้องการเลขานุการที่มีคุณภาพ

32. 32
ข้ อ พิ จ ารณาในการสรรหาหรื อ คั ด
เลื อ กผู ้ ท ำ า หน้ า ที ่ เ ลขานุ ก าร
١. เป็นผู้มีความรอบรู้เกี่ยวกับงาน
ในสำานักงานเลขาธิการวุฒิสภาเป็นอย่าง
ดี
٢. มีความสุขุมละเอียด รอบคอบ มี
ความคล่อง ว่องไว
٣. มีบุคลิกลักษณะดี อดทน สามารถ
เก็บความลับได้เป็นอย่างดี
٤. มีความสามารถในการฟังและ
จดจำารายละเอียดเรื่องราวต่างๆ ได้
แม่นยำา
٥. เป็นผู้มีมนุษย์สัมพันธ์ดี (ดูหลัก
มนุษย์สัมพันธ์ในหัวข้อต่อไป)
٦. เป็นผู้ที่รักหรือเต็มใจที่จะทำางาน
เลขานุการ
หลั ก มนุ ษ ย์ ส ั ม พั น ธ์
เดล คาร์เนกี้ ได้วางหลักมนุษย์
สัมพันธ์ไว้ ١٢ ประการ ดังนี้
١. อย่าตำาหนิ ประณาม หรือพรำ่าบ่น
٢. จงยกย่องสรรเสริญอย่างสุจริตใจ

33. 33
٣. จงเอาใจใส่อย่างแท้จริงต่อผู้อื่น
٤. ยิม
้
٥.จงจำาชือผู้อื่น และเรียกชื่อให้ถูกต้อง
่
ชื่อของบุคคลใดสำาหรับเขาแล้วเป็นสำาเนียง
ที่ไพเราะที่สุด
٦. จงเป็นนักฟังที่ดี
٧. สนทนาในเรื่องที่อีกฝ่ายหนึ่งสนใจ
٨. หลีกเลี่ยงเพื่อระงับการโต้เถียง
٩. จงเคารพต่อความคิดเห็นของฝ่าย
หนึ่ง อย่าบอกผู้ใดว่าเขาเป็นคนผิด
١٠. ถ้าท่านผิด จงรับผิดอย่าได้รอช้า
และรับด้วยเสียงที่หนักแน่น
١١. จงพูดถึงความผิดของท่านก่อน
แล้วจึงตำาหนิติเตียนผู้อื่น
١٢.จงใช้การสนับสนุนให้กำาลังใจ จง
ทำาให้ความผิดนั้นเป็นของง่ายที่แก้ไขได้
หากเราสามารถคัดเลือกบุคคลได้ตาม
ข้อพิจารณาดังกล่าว เรียกว่าประสบความ
สำาเร็จไปแล้ว ٨٠-٧٠ เปอร์เซ็นต์ การฝึกฝน
อบรมตนเองและกระบวนการภายนอก ซึ่ง
ห ม า ย ถึ ง ก า ร ที่ ส่ ง บุ ค ค ล ที่ ทำา ห น้ า ที่
เลขานุการ เข้ารับการศึกษาเพิ่ม เติม หรือ
เข้ า รั บ การอบรมในสถาบั น การฝึ ก อบรม

34. 34
ห รื อ ส่ ง ไ ป ฝึ ก ง า น กั บ ผู้ มี ค ว า ม รู้ ค ว า ม
สามารถ จะเป็นเพียงกระบวนการเสริมให้
สมบูรณ์ยิ่งขึ้นเท่านั้น
แต่ข้อเท็จจริง เราไม่สามารถสรรหา
บุคคลตามข้อ พิจารณาดังกล่าวได้ทั้งหมด
คุ ณ ลั ก ษณะบางอย่ า งเป็ น สิ่ ง ที่ ต้ อ งอาศั ย
ระยะเวลาและการอยู่ร่วมกัน ดังนั้น การเต
รียมพร้อมตนเอง สำาหรับผู้ทำาหน้าที่ในกลุ่ม
งานเลขานุการของสำานักงานฯ จึงเป็นเรื่อง
ที่จะต้องให้ความสนใจและสำาคัญยิ่ง
ก า ร เ ต ร ีย ม พ ร ้อ ม ต น เ อ ง ส ำา ห ร ับ ก า ร
เป็ น เลขานุ ก าร
สำา หรับบุ คคลที่ ทำา งานอยู่ในกลุ่ม งาน
เลขานุ ก าร จะต้ อ งตรวจสอบตนเอง และ
พัฒนาปรับปรุงตนเอง โดยการฝึกฝนอบรม
ใ น เ รื่ อ ง ต่ า ง ๆ เ พื่ อ เ ป็ น ก า ร เ พิ่ ม พู น
ศักยภาพในการทำางาน ดังนี้
١. ศ ึ ก ษ า ห น ้ า ท ี ่ ข อ ง ก า ร เ ป ็ น
เ ล ข า น ุ ก า ร ท ี ่ ด ี เลข านุ การ ที่ ดี เป็ น
อย่างไรนั้น มีข้อกำา หนดมากมาย แต่พอจะ
สรุปเป็นหลักๆ ได้ดังนี้

35. 35
١ .١ ใ ห้ ค ว า ม เ ค า ร พ นั บ ถื อ
เกรงใจ ซือสัตย์สจริต และไม่ ทำา การเป็ น
่ ุ
ปฏิ ปั ก ษ์ ต่ อ ผู้ บั ง คั บ บั ญ ชา การแอบอ้ า ง
ดำาเนิน การสำาคัญๆ โดยอาศัยตำาแหน่งของ
ผู้บังคับบัญชามาเป็นอำานาจของตน เป็นสิ่ง
ต้องห้าม
١.٢ แสดงตนว่ า เป็ น ผู้ มี เ กี ย รติ
เพราะการ เชือ มันว่าตนเป็นผู้มีเกีย รติ ย่อม
่ ่
ทำา ให้ตนไม่ กล้ าประพฤติ ป ฏิบั ติใ นสิ่ งที่ ไม่
สมควร เช่น การประพฤติตนฉันท์ชู้สาวกับ
ผู้บังคับ บัญชา การแสวงหาผลโยชน์จาก
ตำาแหน่งหน้าที่ เป็นต้น
١.٣ เป็นผู้รู้จักควบคุมอารมณ์ คือ
ไม่แสดงอารมณ์ฉุนเฉียว โกรธเคือง ไม่ก่อ
ความรำา คาญให้ บุ ค คลอื่ น ไม่ ก ลั่ น แกล้ ง
หรื อ ขั ด ขวางบุ ค คลอื่ น ที่ ป ฏิ บั ติ ก ารตาม
หน้าที่อันถูกต้อง
١.٤ เก็บรักษาความลับของหน่วยงาน
ผูบังคับบัญชา และเพื่อนร่วมงาน
้
١.٥ ปฏิ บั ติ ง านในลั ก ษณะการ
ถ่อมตนอย่า งสุภาพ และจริ งใจ และยอมรั บ
ข้อผิดพลาดที่เกิดจากตนเอง

36. 36
١.٦ ปฏิ บั ติ ง านในหน้ า ที่ ที่ ไ ด้ รั บ
มอบหมายอย่าง มีประสิทธิภาพ
٢. ศ ึ ก ษ า ห า ค ว า ม ร ู ้ เ ก ี ่ ย ว ก ั บ ง า น
ใ นส ำ า น ั ก ง า นเ ล ข า ธ ิ ก าร ว ุ ฒ ิ ส ภ า แ ล ะ
วงงานที ่ เ กี ่ ย วข้ อ ง
٢.١ เข้าใจในรายละเอียดของ
งานได้ถูกต้อง
٢.٢ ปฏิบัติตนตามนโยบายและ
แผนงานที่วางไว้
٢.٣ สามารถวิเคราะห์งานได้
٢.٤ ตัดสินใจได้รวดเร็วถูกต้อง
٣. พ ั ฒ น า บ ุ ค ล ิ ก ภ า พ ซึ่ ง หมายถึ ง
ท่ า ที ก า ร แ ส ด ง อ อ ก ก า ร ว า ง ตั ว กิ ริ ย า
มรรยาท นำ้า เสี ย ง การพู ด จา ทั ศ นคติ ท าง
สังคม การแสดงพฤติกรรมให้สอดคล้องกับ
กาลเทศะ
บุค ลิก ภาพที่ ค วรได้รั บการพั ฒ นา
และปรั บ ปรุ ง คื อ บุ ค ลิ ก ภาพขั้ น พื้ น ฐาน
ได้แก่
٣.١ ความว่ อ งไว (Alertness) จะ
ต้องปรับตนให้เป็นบุคคลที่ทันต่อเหตุการณ์
ปัจจุบันรอบด้าน รับผิดชอบต่องานที่ได้รับ
มอบหมายและเสร็ จ ทั น เวลา เคลื่ อ นไหว

37. 37
รวดเร็ ว เสร็จ งานชิ้ นแรกแล้ ว รี บ ทำา ชิ้น ต่อ
ไ ปทั น ที ระมั ด ร ะวั ง แ ก้ ไ ขข้ อ ผิ ด พ ลาด
ปฏิ บั ติ ภ ารกิ จ ประจำา วั น ให้ ทั น ตามคำา สั่ ง
หรือที่ได้รับมอบหมายมา
٣.٢ ความเอาใจใส่ (Attention)
ตั้ ง ใจรั บ ฟั ง คำา อธิ บ ายงานแต่ ล ะชิ้ น ตั้ ง ใจ
และมีสมาธิในการทำางาน ปฏิบัติการอย่างมี
เหตุ ผ ล ดำา เนิ น การอย่ า งถู ก ต้ อ งตามขั้ น
ตอนและวิ ธี ก าร กำา หนดเป้ า หมายและ
ติดตามผลการปฏิบัติงาน
٣ .٣ ค ว า ม ไ ว้ ว า ง ใ จ ไ ด้
(Dependability) เ มื่ อ ไ ด้ รั บ ม อ บ ห ม า ย ใ ห้
ปฏิบัติห น้าที่ในเรื่องใด จะต้องดำา เนินงาน
ตามคำา สั่ ง คำา แนะนำา คำา ชี้ แ จง ให้ ถู ก ต้ อ ง
เต็ ม ตามขั้ น ตอน และให้ ผ ลงานออกมา
อย่างมีประสิทธิภาพ
٣ .٤ ค ว า ม ส น ใ จ (Interest)
นอกจากจะมีความชอบในงานที่ทำาแล้ว ถ้า
จะให้ผลงานดีมีประสิท ธิภาพ ผู้ปฏิบัติงาน
จะต้ อ งให้ ค วามสนใจและกระทำา อย่ า งดี
ที่สุด ศึกษาวิธีการ และมองเห็นผลงานที่จะ
ทำาล่วงหน้า

38. 38
٣ .٥ ก า ร ตั ด สิ น ใ จ (Judgment)
กำา หนดเวลาในการทำา งานแต่ ล ะอย่ า งให้
แน่นอน ควรพิจารณาว่าจะเลือกทำางานชิ้น
ใดก่ อ นหลั ง และต้ อ งชี้ ข าดให้ ร วดเร็ ว
กำา หนดเวลาให้เพียงพอที่จะทำา งานนั้นให้
เสร็จ และทำาให้ได้ตามเวลาที่กำาหนดนั้น
٣.٦ ความคิดริเริ่ม (Initiative) งาน
ที่ได้รับมอบหมายโดยผู้สั่งมิได้อธิบายราย
ละเอี ย ด จะต้ อ งอาศั ย ความคิ ด ริ เ ริ่ ม ของ
ตนเอง หาวิ ธี ก ารทำา งานนั้ น ให้ เ สร็ จ ด้ ว ย
ตนเอง เว้นแต่เป็นเรื่องที่เกินความสามารถ
ของตนจริ ง ๆ อาจใช้ ก ารปรึ ก ษาหารื อ กั บ
คนอื่น หรือประมวลเอาวิธีก ารต่างๆ ที่เคย
ปฏิบัติมาดัดแปลงแก้ไขให้เข้ากับงานที่ได้
รับมอบหมายนั้น
٣ .٧ ค ว า ม อุ ต ส า ห ะ
พยายาม(Industry) งานบางอย่างอาจจะต้อง
ใช้ เ วลาปฏิ บั ติ ง านนานกว่ า ปกติ และอาจ
เป็นงานที่ซำ้า ซากน่าเบื่อ จะต้องมีความมุ่ง
มั่ น ทำา ให้ เ สร็ จ พยายามหาวิ ธี ที่ ง่ า ยและ
รวดเร็วมาใช้ เพื่อให้งานนั้นสัมฤทธิ์ผล
٣.٨ ความถูกต้อง (Accuracy) งาน
ด้ า นการพิ ม พ์ คำา นวณ การเลื อ กคำา ตั ว

39. 39
สะกด วรรคตอน การคัดลอกข้อความ ชื่อ
ที่ อ ยู่ ผู้ ที่ ติ ด ต่ อ จะต้ อ งถู ก ต้ อ ง ระมั ด ระวั ง
อย่าให้มีข้อผิดพลาด
٣.٩ ความเร็ ว (Speed) การลงมื อ
ทำา งาน ต้องทำา อย่างตั้งใจและรวดเร็ว การ
ทำาบ้างหยุดบ้างจะทำาให้เกิดผลเสียขึ้นได้
٣ .١ ٠ ค ว า ม เ ป็ น ร ะ เ บี ย บ
(Orderliness)เครือง ใช้สำานักงาน อุปกรณ์
่
ต่ า ง ๆ เอกสารในการปฏิ บั ติ ง าน และสิ่ ง
อื่ น ๆ ภายในที่ ทำา งาน จะต้ อ งเก็ บ ให้ เ ป็ น
ระบบ และมี ค วามเป็ น ระเบี ย บเรี ย บร้ อ ย
สะดวกต่อการที่จะนำามาใช้
٣.١١ ความสะอาด (Neatness) จะ
ต้ อ งมี ค วามสะอาดทั้ ง ร่ า งกาย เครื่ อ งแต่ ง
กาย รวมถึงผลการปฏิบัติ งานที่เป็นเอกสาร
ทุกประเภทจะต้องสะอาดเรียบร้อยด้วย
٣.١٢ ความฉั บ พลั น (Promptness)
ลงมื อ ทำา งานทั น ที ที่ ม าถึ ง สำา นั ก งาน และ
ควรมาก่อนเวลาเริ่มต้นของเวลาเข้าทำางาน
หยุ ด พั ก รั บ ประทานอาหารกลางวั น ตาม
เวลา และรีบกลับมาทำา งานเมื่อรับประทาน
เสร็จ ถ้ามีการนัดหมายก็ต้องไปให้ทันตาม

40. 40
เวลา อย่าให้อีกฝ่ายหนึ่งต้องคอย และงาน
ทุกชิ้นต้องเสร็จตามเวลาที่กำาหนด
٣.١٣ ความจำา (Memory) เรื่ อ งที่
สำา คั ญๆ เกี่ ยวกับ การปฏิบั ติง านจะต้ อ งจำา
ให้ ขึ้ น ใจ ชื่ อ ผู้ บั ง คั บ บั ญ ชาหรื อ บุ ค ลากร
ระดั บ บริ ห าร หมายเลขโทรศั พ ท์ ข องผู้
บังคับบัญชาโดยตรง รายละเอียดเกี่ยวกับ
แต่ ล ะคนโดยย่ อ ที่ พ อจะชี้ แ จงให้ บุ ค คล
ท ร า บ เ มื่ อ จำา เ ป็ น แ ล ะ ก า ร จ ด จำา
กระบวนการทำา งานทั้ ง หลายที่ เ ป็ น งานใน
หน้าที่ เพื่อเสริมประสิทธิภาพในการทำางาน
٣ .١ ٤ ก า ร ป รั บ ตั ว เ อ ง
(Adaptability) จะต้องพยายามปรับตัวให้เข้า
กับสิ่งต่างๆ หรือปรับตัวให้เข้ากับบุคคลอื่น
ในสำานักงาน
٣.١٥ การให้ ค วามร่ ว มมื อ (Co-
operativeness) ปฏิ บั ติ ต ามคำา แนะนำา ในทางที่
ถู ก ต้ อ ง วิ เ คราะห์ ง านหรื อ กระบวนการ
ปฏิบัติงานร่วมกับ บุคคลในระดับหัวหน้าหรือผู้
บริหาร เพื่อแก้ไขข้อบกพร่องในการทำางาน
เต็ม ใจปฏิบั ติ ง านพิ เ ศษนอกเหนื อ จากการ
ในหน้ า ที่ เ มื่ อ ได้ รั บ การร้ อ งขอจากคนอื่ น
หรือเป็นคำา สั่งเฉพาะกิจของผู้บังคับบัญชา

41. 41
ร่วมทำา งานหรือทำา งานประสานกับบุคคลที่
เกี่ยวข้องในวงงาน แบ่งเบาภาระของผู้อื่น
เท่าที่จะทำาได้ สร้างบรรยากาศที่ดีกับเพื่อน
ร่วมงาน
٣ .١ ٦ ค ว า ม ส า ม า ร ถ ต ก ล ง ใ จ
(willingness) เมื่ อ มี ปั ญ หาเกี่ ย วกั บ การ
ปฏิบัติงาน หรือมีงานที่ยุ่งยากซับซ้อน จะ
ต้องพิจารณาหาทางตกลงใจที่จะกระทำา (
ตกลงใจด้วยตนเอง หรือปรึกษาคนอื่น) จะ
ต้องไม่กลัวว่างานนั้นจะไม่มีทางทำาได้ ต้อง
กล้าลอง และตั้งใจทำา อย่างแท้จริง วินิจฉัย
ถึงปัญหาหรือสาเหตุที่ทำาให้เกิดปัญหา
٣.١٧ ความจงรั ก ภั ก ดี (Royalty)
จะต้องอุทิศเวลาให้กับการทำา งานจนเต็มที่
ตั้งใจทำางานจนเต็มความสามารถไม่ว่างาน
นั้ น จะยากเพี ย งใด แสดงทั ศ นคติ ที่ ดี ต่ อ ผู้
ร่ ว มงาน ส่ ง เสริ ม กิ จ กรรมทุ ก ประเภทที่
ตนเองเกี่ยวข้อง ซื่อสัตย์ต่อผู้บังคับบัญชา
ไม่เปิดเผยความลับของหน่วยงานออกไปสู่
ภายนอก
٣.١٨ ความรอบคอบ (Discretion)
ต้องพยายามใช้วิจารณญาณในการทำางาน
ต้องไตร่ตรองหรือพินิจพิเคราะห์งานแต่ละ

42. 42
อย่างให้ถี่ถ้วน การใช้ดุลพินิจเพื่อวินิจฉัย
สั่งการจะต้องตั้งอยู่บนรากฐานแห่งเหตุผล
٣ .١ ٩ ค ว า ม ซื่ อ สั ต ย์ สุ จ ริ ต
(Honesty) ไม่ ถื อ เอาประโยชน์ ห รื อ สิ่ ง ที่
ไม่ใช่สิทธิของตนมาครอบครอง กระทำาการ
ทั้งหลายด้วยความสุจ ริตใจ ไม่เบีย ดเบีย น
บุ ค คลอื่ น ไม่ ใ ช้ เ วลาทำา งานไปประกอบ
ธุ ร กิ จ ของตนเอง ยอมรั บ ความผิ ด ในข้ อ
บกพร่องทั้งหลายที่ตนเองกระทำาขึ้นโดยไม่
ผลั ก ความรั บ ผิ ด ชอบนั้ น ไปให้ บุ ค คลอื่ น
เคารพสิทธิของเพื่อนร่วมงาน
٣.٢٠ ความกล้ า หาญ (Courage)
พร้อมที่จะเผชิญความจริงในทุกกรณี กล้า
เสี่ ย งกล้ า ทำา และกล้ า รั บ ผิ ด เมื่ อ เกิ ด ข้ อ
บกพร่องขึ้น ไม่ท้อถอยต่องานที่เห็นว่ายุ่ง
ยาก กล้าที่จะสู้กับการปฏิบัติงานในทุกด้าน
กล้าที่จะแสดงความคิดเห็นในทางที่จะเป็น
ประโยชน์ต่อหน่วยงานเป็นส่วนรวม กล้าที่
จะท้วงติงข้อผิดพลาดที่บุคคลอื่นกระทำา ซึ่ง
หมายถึ ง เพื่ อ นร่ ว มงานและผู้ บั ง คั บ บั ญ ชา
ด้วย
٣.٢١ ความอดทน (Patience) เมื่ อ
เวลาพบปัญหาที่ก่อให้เกิดความรำา คาญใจ

43. 43
เช่นพบบุคคลที่พูดมาก บางคนไม่เข้าใจคำา
ชี้แจงแนะนำา บางคนทำางานช้าเกินไป หรือ
รี บ เร่ ง เกิ น ไป จู้ จี้ จุ ก จิ ก หรื อ พบการพิ ม พ์
งานที่ ผิ ด พลาดมากๆ แก้ ไ ขซำ้า แล้ ว ซำ้า อี ก
หรือกรณีอื่นๆ จะต้องเป็นผู้รู้จักอดทน อด
กลั้ น ต่ อ ปั ญ หาต่ า งๆ อย่ า ให้ อ ารมณ์ เ สี ย
ตามเหตุการณ์นั้นๆ
٣ .٢ ٢ ค ว า ม อ ง อ า จ ผึ่ ง ผ า ย
(Dignity) วางตนให้ภาคภูมิ มีศักดิ์ศ รี ต้อง
ทำา ตนให้ มี เ กี ย รติ ภู มิ เป็ น ที่ ศ รั ท ธาของ
บุคคลอื่น มั่นใจในการทำา งาน ทำา ตนให้มี
เสน่ห์ สง่าชวนมอง ไม่ทำา ตนเป็นคนอวดดี
เย่อหยิ่ง
٣.٢٣ ลักษณะท่าทาง (Poise) ต้อง
มี ก ารควบคุ ม พฤติ ก รรมของตนเอง การ
แสดงออกของพฤติ ก รรมควรเป็ น ไปด้ ว ย
จิ ต ใจที่ บ ริ สุ ท ธิ์ พยายามปิ ด บั ง ซ่ อ นเร้ น
อารมณ์ ที่ ไ ม่ พึ ง ปรารถนาเอาไว้ อย่ า ให้
ปรากฏออกมาเป็นที่ประจักษ์
٣.٢٤ อารมณ์ขัน (Sense of Humor)
ควรสร้างอารมณ์ขันให้เกิดขึ้นอย่างถูกต้อง
กับเวลาและสถานที่ การครำ่าเครียดเกินไป
จ ะ ทำา ใ ห้ สุ ข ภ า พ จิ ต เ สื่ อ ม ซึ่ ง จ ะ ทำา ใ ห้

44. 44
สุขภาพกายพลอยเสื่อมตามไปด้วย ควรหา
ทางสนุ ก สนานร่ า เริ ง แจ่ ม ใส ต้ อ งสร้ า ง
บรรยากาศการทำา งานให้ เ กิ ด ความเป็ น
กั น เอง คุ ย กั บ เพื่ อ นร่ ว มงานในเวลาพั ก
ผ่อนถึงเรื่องชวนหัวบ้าง เป็นการผ่อนคลาย
อารมณ์
٣ .٢ ٥ ค ว า ม สุ ภ า พ อ่ อ น โ ย น
เอื้ อเฟื้ อเผื่ อแผ่ ( Courtesy) การแสดงออก
ต้องมีความนุ่มนวล สุภาพ และให้ความเอื้อ
เอ็นดูกับผู้ใต้บังคับบัญชา ช่วยเหลือเกื้อกูล
บุคคลอื่นตามควรแก่กรณี แสดงความยินดี
กั บ คนอื่ น อย่ า งจริ ง ใจ ให้ ค วามเห็ น ใจผู้ ที่
ประสบเคราะห์กรรมเท่าที่สามารถจะทำาได้
٣ .٢ ٦ สุ ข ภ า พ (Health) จั ด ส ร ร
เวลาทำา งานและการพั ก ผ่ อ นให้ ส มดุ ล กั น
พยายามรักษาสุขภาพร่างกายให้เป็นปกติ
รับประทานอาหารที่มีคุณค่า ออกกำาลังกาย
และพบแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพบ้าง อย่าให้
ร่างกายตรากตรำากับงานมากเกินไป
٣.٢٧ ประสิทธิภาพในการทำา งาน
(Efficiency) ผลการทำา งานที่ ได้ จะต้ องคุ้ ม
ค่ า กั บ ปั จ จั ย ที่ ได้ใช้ในการทำา งาน คื อ มี
Output มากกว่า Input

45. 45
٣ .٢ ٨ ค ว า ม ท ะ เ ย อ ท ะ ย า น
(Ambition) เป็นแรง ผลั กดั นให้ ตนเองใช้
พ ลั ง ส ม ร ร ถ น ะ ใ น ก า ร ทำา ง า น ที่ มี
ประสิทธิภาพสูงเพื่อความเจริญก้าวหน้าใน
ตำา แหน่ ง หน้ า ที่ แต่ ต้ อ งมิ ใ ช่ ก ารประจบ
สอพลอเพื่อให้ได้ตำาแหน่งโดยไม่มีผลงาน
การฝึกฝนตนเองตามแนวทางดังกล่าว
ทั้ ง ٣ ข้อข้า งต้ น จะทำา ให้ บุ ค คลนั้ น พั ฒ นา
เป็นเลขานุการที่เปี่ยมไปด้ วยคุ ณภาพและ
สามารถเจริญก้าวหน้าในตำาแหน่งที่สูงยิ่งๆ
ขึ้นๆได้ต่อไป
การปฏิ บ ั ต ิ ง านเลขานุ ก ารใน
สำ า นั ก งานเลขาธิ ก ารวุ ฒ ิ ส ภา
การทำา งานในกลุ่ ม งานเลขานุ ก าร
หรื อ ทำา หน้ า ที่ เ ลขานุ ก ารในสำา นั กงาน
เลขาธิการวุฒิสภา จะมีลักษณะพิเศษกล่าว
คือ จะมีการเปลี่ยนตัวผู้บังคับบัญชาไปตาม
วาระของกฎหมาย วาระทางการเมือง และ
จากปัจจัยอื่นๆ ที่ไม่อาจจะคาดล่วงหน้าได้
เมื่อเราได้เตรียมตนเองพร้อมสำาหรับการทำา