1. Σχέσεις σχολείου και οικογένειας:
βοηθώντας τα παιδιά στη μελέτη των
μαθημάτων
Δρ. Kανταρτζή Ευαγγελία
Σχολική Σύμβουλος 6ης Π.Ε. Θεσσαλονίκης
2. Η οικογένεια και το σχολείο είναι δύο κοινωνικοί
θεσμοί οι οποίοι συμβάλλουν στην
κοινωνικοποίηση του ατόμου ο καθένας από την
πλευρά του.
3. Τίθεται συχνά το ερώτημα αν είναι αναγκαία η
συνεργασία ανάμεσα στους δύο αυτούς θεσμούς.
4. Η παλαιότερη άποψη
Εκφράζει αντιπαλότητα και διαχωρισμό ανάμεσα
στους δύο θεσμούς..
5. Η αντίθετη προοπτική είναι αυτή που υπάρχει
σήμερα και δίνει βάση σε μοντέλα που
βασίζονται στην αλληλεπίδραση ανάμεσα σε
άτομα, ομάδες και οργανισμούς.
Εκπαιδευτικοί και γονείς μοιράζονται κοινές
αρμοδιότητες και στόχους για την
κοινωνικοποίηση και εκπαίδευση του παιδιού.
6. Η ανάπτυξη σχέσεων συνεργασίας ανάμεσα στο
σχολείο και την οικογένεια είναι ασφαλώς ένα από
τα ζητούμενα στην εκπαιδευτική διαδικασία καθώς
σχετικές έρευνες αναφέρουν ότι όσο περισσότερο
καλές είναι οι σχέσεις ανάμεσα στους δύο αυτούς
πόλους τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα
στους μαθητές
7. Οι έρευνες δείχνουν ότι οι επιπτώσεις
είναι ορατές στα εξής:
Υψηλότεροι βαθμοί στα τεστ αξιολόγησης των
μαθημάτων αλλά και στους βαθμούς των τριμήνων.
Καλύτερη παρακολούθηση του σχολείου και
κανονική συμπλήρωση των εργασιών στο σπίτι.
Υψηλότεροι βαθμοί κατά την αποφοίτηση.
Περισσότερες εγγραφές στα πανεπιστήμια μετά την
αποφοίτηση από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Μικρότερη συμμετοχή μαθητών στις ειδικές ή
ενδιάμεσες τάξεις.
Θετικότερη στάση απέναντι στο σχολείο.
8. Η εργασία του εκπαιδευτικού στη σύγχρονη
εποχή είναι δύσκολη και απαιτεί γνώση του
κοινωνικού περιβάλλοντος από το οποίο
προέρχεται το παιδί.
Τα παιδιά μεταφέρουν τις εμπειρίες από το σπίτι
και οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να κατανοούν τις
λειτουργίες της σημερινής οικογένειας.
9. Τι σημαίνει μαθαίνω
Μαθαίνω σημαίνει αλλάζω κάτι.
Η μάθηση είναι μια αλλαγή και μια συνεχής
διαδικασία αλλαγών
«μάθηση είναι να μπορείς περισσότερα, να βλέπεις
διαφορετικά, να διαλέγεις διαφορετικά, να γίνεσαι
διαφορετικός από πριν»
10. Η μάθηση συνεχίζεται όσο ζούμε αλλά σε
συγκεκριμένες φάσεις της ζωής μας γίνεται
μεθοδικά και οργανωμένα με ευθύνη της
κοινωνίας στην οποία ανήκουμε.
11. Πώς μαθαίνουμε;
Mαθαίνουμε από τα αποτελέσματα που έχουν οι
προσπάθειες μας να ικανοποιήσουμε διάφορες ανάγκες
μας.
Μαθαίνουμε με τη δοκιμή
Μαθαίνουμε μιμούμενοι
Μαθαίνουμε ανάλογα με τα ερεθίσματα του
περιβάλλοντος και ανάλογα με τη δυνατότητα να
δοκιμάζουμε και να επιδρούμε πάνω στο περιβάλλον.
Μαθαίνουμε μέσα από τις προσδοκίες του άμεσου
περιβάλλοντος.
Μάθηση φυσική-τυχαία
12. Μάθηση στο σχολείο
Προαποφασισμένη
Επιδιωκόμενη
Ταξινομημένη με τη βοήθεια συγκεκριμένων
γνωστικών στόχων
Συγκεκριμένη
Κατανεμημένη σε βαθμίδες
Επίσημα καταγεγραμμένη σε νομοθετικά κείμενα
13. Η είσοδος του παιδιού στο δημοτικό
σχολείο
Με την είσοδό του το παιδί στο σχολείο
αντιμετωπίζει μια σειρά από κανόνες και πρέπει με
τα οποία οφείλει να προσαρμοστεί.
Οι κανόνες αυτοί είναι οργανωμένοι οι
περισσότεροι από την πολιτεία με σκοπό η
οργανωμένη μάθηση να είναι όσο γίνεται πιο
αποτελεσματική.
14. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει το
δικαίωμα της συμμετοχής του γονέα
στη μόρφωση του παιδιού του
Οι γονείς, ιδιαίτερα αυτοί που πιστεύουν ότι δεν
ξέρουν πολλά για το σχολείο, προβληματίζονται.
Κανένας γονέας όμως δεν μπορεί να βρίσκεται
μέσα στην τάξη και να συμμετέχει στα όσα
συμβαίνουν.
Βοηθώ το παιδί μου δε σημαίνει ότι επεμβαίνω
στη δουλειά του σχολείου αλλά υποστηρίζω από
τη δική μου θέση τη δουλειά του σχολείου
15. Συμμετέχω και βοηθώ το σχολείο σημαίνει ότι
δέχομαι και σέβομαι τους κανόνες του σχολείου.
Στις ενημερωτικές συναντήσεις που οργανώνει το
σχολείο μπορούμε πέρα από να
πληροφορηθούμε την πρόοδο του παιδιού μας να
μάθουμε και τη λειτουργία του σχολείου και να
λύσουμε απορίες.
Τα μηνύματα που παίρνει το παιδί πρέπει να είναι
ίδια και από τις δύο πλευρές.
16. Πώς περνάμε στα παιδιά τις σκέψεις
μας για το σχολείο
Με πολλούς τρόπους και χωρίς να το
συνειδητοποιούμε περνάμε όχι μόνο στα παιδιά
μας αλλά και στους/στις δασκάλους/ες των
παιδιών μας αρκετά μηνύματα για τη μικρή ή
μεγάλη σημασία που έχει για μας το σχολείο.
17. Το σχολείο το δεχόμαστε ολόκληρο ή όχι. Δεν
μπορούμε να κρατάμε από το σχολείο αυτά που
μας αρέσουν και μας βολεύουν
18. Τι διευκολύνει τη μάθηση
Σίγουρα ένας από τους βασικούς στόχους του
σχολείου είναι ο γνωστικός.
Για να μάθει κάποιος θα πρέπει να υπάρχει ένας ή
πολλοί λόγοι που θα τον κινητοποιήσουν.
Δεν μαθαίνει κανείς γιατί πρέπει να μάθει ή γιατί
τον πιέζουμε να μάθει.
Μαθαίνει όταν αισθάνεται μια ανάγκη την οποία
έρχεται να του καλύψει η συγκεκριμένη μάθηση.
19. Μαθαίνει, όταν αισθάνεται μια έλλειψη που έρχεται να
του καλύψει η συγκεκριμένη μάθηση.
Μαθαίνει κάτι το οποίο μπορεί να συσχετίσει με τα
ενδιαφέροντά του.
Μαθαίνει κανείς κάτι που θα πιστεύει ότι θα τον βοηθήσει
να επιτύχει τους σκοπούς που έχει επιλέξει.
Μαθαίνει, ακόμα, όταν η ατμόσφαιρα είναι ευχάριστη και
έχει θετικά αισθήματα για το πρόσωπο που τον στηρίζει
την προσπάθειά του να μάθει.
20. Κίνητρα μάθησης
Όλα αυτά είναι αυτά που ονομάζουμε κίνητρα
μάθησης.
Τα κίνητρα δημιουργούνται μέσα στον άνθρωπο
και δεν φοριούνται σαν καπέλο.
Μπορούμε, λοιπόν, να βοηθήσουμε τα παιδιά μας
να αναπτύξουν τα δικά τους κίνητρα.
21. Τι δυσκολεύει τη μάθηση
Τα παιδιά και οι ενήλικοι δυσκολεύονται να μάθουν
γιατί:
Δεν καταλαβαίνουν γιατί πρέπει να μάθουν κάτι
Δεν μπορούν να το συσχετίσουν με τα
ενδιαφέροντά τους, τα θέλω τους, τα σχέδιά τους
Όταν η ατμόσφαιρα μέσα στην οποία μαθαίνουν
είναι όχι ευχάριστη και δεν τους δίνεται
ενθάρρυνση
22. Τι περιμένει το παιδί γυρνώντας στο
σπίτι?
Όσο πιο πολύ μελετά τόσο πιο πολύ μαθαίνει.
Και τα παιδιά έχουν τα όριά τους.
Πέρα από εκεί οι μηχανισμοί μάθησης
μπλοκάρονται, οι πνευματικές μας δυνάμεις
σταματούν και η μάθηση σταματά
23. Η οργάνωση της μελέτης στο σπίτι
Πότε θα γίνει?
Πόσο χρόνο χρειάζεται-
συνεργασία με το δάσκαλο
Συνθήκες μάθησης
24. Δεν κρίνονται και δεν αξιολογούνται οι γονείς
25. Πώς θα βοηθήσω το παιδί μου να
μαθαίνει?
Οι γονείς δεν πρέπει να παίζουν το ρόλο του
δασκάλου.
Ο εκπαιδευτικός έχει τον κύριο λόγο στη
διαδικασία της μάθησης.
Οι γονείς μπορούν να μιλήσουν με τους
εκπαιδευτικούς και να ζητήσουν τη βοήθειά του
με ποιους τρόπους μπορούν να βοηθήσουν
αποτελεσματικά στο σπίτι το παιδί.
26. Με κανέναν τρόπο η βοήθεια δεν σημαίνει ότι
οργανώνουμε εμείς την εργασία του ούτε ότι
τρέχουμε πριν το δάσκαλο.
Συμμετοχή δεν σημαίνει ότι κρατάμε το βιβλίο
για να μας πει το μάθημα χωρίς να του ξεφύγει
γραμμή αλλά να είμαστε κοντά του όταν μας
χρειαστεί.
Συμμετοχή ακόμα δεν σημαίνει ότι το παιδί
μελετά μόνο όταν είμαστε κοντά του.
27. Αυτό που έχει σημασία
είναι να μαθαίνουμε το
παιδί να μαθαίνει. Όχι
μόνο αυτά που απαιτεί
το σχολείο, όχι για την
επόμενη μέρα αλλά για
μια ζωή ολόκληρη.
28. Μιλώ με το παιδί
Δημιουργώ ευκαιρίες να μιλήσω με το παιδί
Ζητώ τη γνώμη του για κάτι.
Ρωτώ συχνά γιατί.
Μιλώ για πράγματα που τους ενδιαφέρουν.
Ζητώ να μου εξηγήσουν γιατί τους αρέσει αυτό το
είδος της μουσικής και προσπαθώ να το
καταλάβω.
29. Ακούω προσεχτικά
Οι γονείς περνούν περισσότερο χρόνο με το παιδί
τους και μπορούν να κάνουν αυτά που δεν
προλαβαίνει πιθανά ο εκπαιδευτικός, δηλαδή να
ακούν το παιδί με προσοχή και να το βοηθούν,
χωρίς να στήνουν ένα ακόμα σχολείο στο σπίτι.
30. Eνθαρρύνω το παιδί να συσχετίζει αυτά που έμαθε
στο σχολείο με αυτά που παρατηρεί γύρω του
32. Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού
περιλαμβάνει τρεις μεγάλες κατηγορίες δικαιωμάτων:
Προστασία (από κάθε μορφής κακοποίηση,
εκμετάλλευση, διάκριση, ρατσισμό, κ.λ.π.)
Παροχές (δικαίωμα στην εκπαίδευση, την υγεία, την
ψυχαγωγία, κ.λ.π.)
Συμμετοχή (δικαίωμα στην έκφραση γνώμης, την
πληροφόρηση, τον ελεύθερο χρόνο, κ.λ.π.)
33. Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου
Είναι οι γιοι και οι κόρες της λαχτάρας της Ζωής για τη Ζωή.
Δημιουργούνται διαμέσου εσένα, αλλά όχι από σένα
Κι αν και βρίσκονται μαζί σου, δε σου ανήκουν.
Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου, αλλά όχι τις σκέψεις σου
Αφού ιδέες έχουν δικές τους.
Μπορείς να δίνεις μια στέγη στο σώμα τους, αλλά όχι και στις ψυχές τους
Αφού οι ψυχές τους κατοικούν στο σπίτι του αύριο
που εσύ δεν πρόκειται να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.
Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις
αλλά μη γυρέψεις να τα κάνεις σαν εσένα
Αφού η ζωή δεν πάει προς τα πίσω ούτε ακολουθεί στο δρόμο του το χτες
Είσαι το τόξο από το οποίο τα παιδιά σου
ωσάν ζωντανά βέλη ξεκινάνε για να πάνε μπροστά.
Ο τοξότης βλέπει το ίχνος της τροχιάς προς το άπειρο
και κομπάζει ότι με τη δύναμή του
τα βέλη του μπορούν να πάνε γρήγορα και μακριά.
Άς χαροποιεί τον τοξοτή ο κομπασμός του
Αφού ακόμα κι αν αγαπάει το βέλος που πετάει
έτσι αγαπά και το βέλος που μένει στάσιμο.”