Մոդուլ 7

1. ԴԵՊՔԻ ՎԱՐՄԱՆ ԴԱՍԸՆԹԱՑԻ
ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՓԱԹԵԹ
Մոդուլ 7
Սոցիալական ծրագրի մոնիթորինգ
և արդյունքների գնահատում

2. Մոնիթորինգ և գնահատում
Համագործակցության ցանցը կազմակերպում է սոցիալական միջամտության ծրագիր` սոցիալական կարիքները նվազեցնելու նպատակով:
Ցանցը պետք է վերահսկի և գնահատի այդ ծրագրի արդյունքները:
Մոնիթորինգի և գնահատման միջև տարբերությունն ավելի լավ ընկալելու համար, մենք կարող ենք դիտարկել հետևյալ
օրինակը` եթե մեզ հարկավոր է ճանապարհորդություն կազմակերպել, ապա մեզ հարկավոր է լավ ավտոմեքենա, լավ երթուղի,
լավ վարորդ և այն անհրաժեշտ հմտությունները, որոնք կարող են պահանջվել ճանապարհորդության ընթացքում ի հայտ եկող
չնախատեսված հանգամանքներին արձագանքելու համար: Միևնույն ժամանակ մենք չպետք է մոռանանք վերջնական
նպատակակետը:
Մոնիթորինգի գործընթացն ուշադրություն է դարձնում այս բոլոր տարրերին, մինչդեռ գնահատման գործընթացը միայն հաշվի է
առնում նպատակակետին հասնելու հանգամանքը, թե արդյո՞ք ճանապարհորդությունը նպատակահարմար է եղել և արդյո՞ք
գոյություն ունի այլընտրանքային նշանակետ:
Այսպիսով , պետք չէ շփոթել մոնիթորինգը և արդյունքների գնահատումը :
Սոցիալական ծրագրի ճիշտ տնօրինումը ( մոնիթորինգի գործընթացի շեշտադրում) անհրաժեշտ, սակայն ոչ
միշտ բավարար պայման է հանդիսանում ծրագրի հաջողության համար ( որը միշտ արձանագրվում է
սոցիալական և անձնական պայմանների բարելավման տեսքով) :
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 2

3. Ծրագրի պլանավորում և կենսագործում
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 3

4. Ծրագրի արդյունքների գնահատում
Արդյունքների գնահատումն ի հայտ է բերում տեղի ունեցած
փոփոխությունները , դրանց կայունությունը և սոցիալական կարիքների
նվազումը
Հեշտ չէ գնահատել սոցիալական ծրագրի արդյունքները: Հարկավոր է մտապահել
հետևյալ հարցերը`
1. Շատ դեպքերում գոյություն չունի որևէ պարզ «վերջնական նշանակետ», այլ կան
միայն մի շարք միջանկյալ նշանակետեր: Մենք պետք է դիտարկենք ցանկալի
արդյունքները երեք տարբեր մակարդակներով` կարճաժամկետ, միջնաժամկետ և
երկարաժամկետ մակարդակներով: Կարճաժամկետ արդյունքները պետք է ավելի
պարզ լինեն, քան երկարաժամկետ արդյունքները:
2. Ցանկալի արդյունքները կարող են փոխվել ծրագրի ընթացքում: Կարևոր է, որ
բոլոր փոփոխությունները կիսվեն համագործակցության ցանցում:
3. Կարևոր է ունենալ ցանկալի արդյունքների վերլուծական նկարագիրը: Այս
նպատակով օգտակար է կիրառել մի ձևաչափ` հաջորդ սլայդում ներկայացված
օրինակով…
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 4

5. Արդյունքների գնահատումն ի հայտ է բերում տեղի ունեցած
փոփոխությունները, դրանց կայունությունը և սոցիալական կարիքների
նվազումը
Հնարավոր է անցկացնել արդյունքների գնահատում հետևյալ բնագավառներում.
Գիտելիքների և կարողությունների փոփոխություն /բարելավում
Արդյո՞ք տվյալ անձը կամ ընտանիքը ձեռք է բերել որոշակի նոր հմտություններ և գիտելիքներ:
Որո՞նք են դրանք: Ինչպե՞ս դրանք կարող են օգտակար լինել:
Մտավոր մոտեցումների փոփոխություն /բարելավում
Արդյո՞ք տվյալ անձը կամ ընտանիքը փոխել է իր հայացքները կյանքի, իր սոցիալական
հարաբերությունների և առհասարակ աշխարհի վերաբերյալ: Որո՞նք են դրանք: Ինչպե՞ս:
Արդյո՞ք այս փոփոխությունը կարող է նպաստել նրա սոցիալական կարիքների լուծմանը:
Վարքագծի փոփոխություն /բարելավում
Արդյո՞ք տվյալ անձը կամ ընտանիքը բարելավել է իր սոցիալական և մասնավոր վարքագիծը,
մասնավորապես վարքագծի խնդրահարույց և ախտանիշային տարրերը: Որո՞նք են դրանք:
Կենսամակարդակի փոփոխություն /բարելավում
Արդյո՞ք տվյալ անձը կամ ընտանիքը բարելավել է իր կենսաոճը: Մասնավորապես, արդյո՞ք
նրա ոչ ֆորմալ սոցիալական ցանցն ավելի լայն է, քանի մինչև սոցիալական
միջամտությունը:
Այս փոփոխություններից/ բարելավումներից յուրաքանչյուրի համար պետք է իրականացվի
ժամկետային կայունության գնահատում:
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 5

6. Համապատասխանություն (1)
Սոցիալական պաշտպանության ծրագրի գնահատումը,
մասնավորապես եթե այն իրականացվում է դեպքերի վարման
մեթոդաբանությամբ, միշտ իրենից ներկայացնում է դրա
համապատասխանության գնահատում` ձեռք բերված
արդյունքների մասով:
Համապատասխանության գնահատումը արդյունքները
վերահսկելու և գնահատելու այլընտրանքային տարբերակ է,
որը կապում է այս երկու գործողությունները:
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 6

7. Համապատասխանություն (2)
Համապատասխանությունը բազմաբովանդակ գաղափար է. աջակցության ցանցը
պետք է որոշի այն չափորոշիչները, որոնք նա ցանկանում է օգտագործել
յուրաքանչյուր հայեցակետի համար:
կայունություն
թափանցիկություն
արդյունավետություն
համապատասխանություն յուրաժամություն
կարևորություն ընդունելիություն
մատչելիություն
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 7

8. Արդյունավետություն
Այս հայեցակետն արտացոլում է այն աստիճանը, որքանով ծրագիրը բավարարել
է իր ստեղծման հիմքում ընկած կարիքները
ՕԲՅԵԿՏԻՎ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ գնահատվում է մի շարք
ստանդարտացված ցուցանիշներով և չափանիշային ուղենիշներով:
ՍՈՒԲՅԵԿՏԻՎ ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ( ընկալվող որակը) գնահատվում է
ծրագրի դերակատարների կողմից` ելնելով իրենց տեսակետներից, անձնական
նպատակներից և նախապատվություններից:
• ներգրավված մասնագետների կողմից ( սեփական արդյունավետության
գնահատում)
• շահառուների կողմից
• օգտվողների կողմից
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 8

9. Կարևորություն
Ելնելով իր առջև դրված կարիքներից` ծրագիրը որդեգրել է առկա
տարբերակներից լավագույնները
Միշտ օգտակար է պատասխանել հետևյալ հարցերին` «Ի՞նչ կարելի է
բարեփոխել ապագայում նմանատիպ ծրագրի պարագայում» և «Հետին
հայացքով ուսումնասիրելով անցած ուղին` ի՞նչ բարեփոխումներ կարելի
է մտցնել»:
Լրացուցիչ չափորոշիչ. արդյո՞ք իրականացված ծրագիրը նույնպես
արդյունավետ կլինի նմանատիպ, սակայն ավելի սուր կարիքների
պարագայում:
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 9

10. Մատչելիություն
Ծրագրի իրականացման Ֆիզիկական և
գործընթացները հեշտ գործառնական
հասանելի են եղել մատչելիություն
դերակատարների
համար ( ներգրավված Տեղեկատվության ճիշտ
մասնագետներ , տարածում և որոշումների
քաղաքացիների և կայացում
հաճախորդների համար )
հետևյալ առումներով `
Խուսափում
մասնագիտացված
ձևակերպումներից
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 10

11. Ընդունելիություն
Ծրագիրը հաշվի է առել հաճախորդների
մշակութային նախապատվությունները և
բարոյական պարտականությունները
Լրացուցիչ չափորոշիչ . ծրագրի իրականացումը
նախատեսել է գործիքներ հաղորդակցումը
մասնագետների և հաճախորդների միջև բարելավելու
համար ` խթանելով վստահության վրա հիմնված
հարաբերությունների ձևավորումը :
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 11

12. Յուրաժամություն
Ծրագիրն իրականացվել է առանց
( վարչարարական պատճառներով կամ
ներգրավված սուբյեկտների միջև ընդհարումների
պատճառով) ժամանակի կորստի
Լրացուցիչ չափորոշիչ. ծրագրի իրագործումը
տուժել է ժամանակավրեպ լինելու պատճառով:
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 12

13. Թափանցիկություն
Ծրագրի արդյունքները հարկավոր է համեմատել ծրագրի
ակնկալվող նպատակների հետ, իսկ եթե դրանցից որևէ մեկից
շեղումներ կան, ապա դրանք պետք է բացատրվեն մյուսից
ելնելով:
Մոնիթորինգի և գնահատման գործընթացներում պետք է
ներգրավված լինեն ծրագրին մասնակցող բոլոր սուբյեկտները
( այդ թվում է և հաճախորդները) . տեղ գտած ցանկացած
խնդիրներ չպետք է թաքցվեն:
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 13

14. Կայունություն ( արդյունավետություն )
Ծրագրի ծախսային մասը լավ է գնահատվել, և ծրագիրը
կայուն է եղել մինչև դրա ավարտը:
1- ին եզրակացություն ` Հարկավոր է գտնել լավագույն
համաչափությունը ծրագրի ծախսային մասի և դրանից
ակնկալվող օգուտների միջև:
2- րդ եզրակացություն ` Գոյություն ունի
արդյունավետության տարրական մակարդակ, որից ցածր
արդյունավետության գնահատում չպետք է անցկացվի:
Դեպքի վարում – մոդուլ 7 – էջ 14