2. Մի փոքր շնչառության մասին
Շնչառությունը գործընթաց է , որն ապահովում է թթվածնի
ներթափանցումն օրգանիզմ , նրա մասնակցությունն օքսիդացման
գործընթացներին և այնտեղից ածխաթթու գազի հեռացմանը։ Առանց թարմ
օդի շնչահեձ են լինում մարդու օրգանիզմի բոլոր բջիջները մահանում են։
Բջիջները ամեն վայրկյան թթվածնի պահանջ ունեն , որը ապահովում է
մարդու օրգանների աշխատանքը և օրգանիզմում տեղի ունեցող բոլոր
գործողությունները։Առանց թթվածնի օրգանիզմը չի կարող սննդից
ստանալ իր կենսագործունեության համար անհրաժեշտ էներգիան։ Որքան
շատ է ֆիզիկական աշխատանքը , այդքան հաճախակի է մարդը խորը շունչ
քաշում։ Շնչառման ժամանակ օդը քթի խոռոչից նախ անցնում է կոկորդ ,
ապա՝շնչափող։ Շնչափողը կազմված է 16-20 կիսաօղակներից , որոնց
շնորհիվ մեր ցանկացած դիրքում օդը անցնում է թոքեր :
3. Ինչի՞ց պետք է զգուշանալ
• Յուրահատուկ կառուցվածք ունի. երբ մարդը որևէ բան է
կուլ տալիս, ապա շնչափողը փակվում է մակկոկորդով,
որպեսզի ուտելիքի փշրանքները հանկարծ չնկնեն թոքեր,
իսկ շնչառման ժամանակ շնչափողը բացվում է, և օդն
ուղղվում է դեպի թոքերը։Կենդանի օրգանիզմների
կենսագործունեության համար անհրաժեշտ է թթվածին։
Թթվածինն ստանում են շնչառության ընթացքում։ Բոլոր
կենդանի օրգանիզմները շնչում են։ Շնչառությունն
օրգանիզմի և միջավայրի միջև գազափոխանակւթյան՝
թթվածնի կլիման և ածխաթթու գազի արտաշնչման
գործընթածն է։
4. Ինչպե ՞ ս օգնել շնչահեղձության ժամանակ.
Դիտեք ֆիլմը
Առաջին օգնության մասին կարող եք կարդալ այս հղումով :
5. Շնչառական համակարգ
• Ածխաթթու գազը պետք է հեռացվի մարմնից, քանի որ նրա զգալի քանակության
կուտակումը վտանգավոր է կյանքի համար։ Շնչառական համակարգը կազմում են
շնչուղիները (քթի խոռոչ, քթաըմպան, ըմպան, կոկորդ, շնչափող, բրոնխներ) և թոքերը։
Շնչուղիներով օդը հասնում է թոքեր, որտեղ իրականանում է
գազափոխանակությունը։Ներշնչվող օդը քթի խոռոչում տաքանում է, խոնավանում,
մաքրվում փոշուց և մասամբ վարակազերծվում։ Ապա այն անցնում է քթաըմպան, ըմպան,
իսկ հետո՝ կոկորդ։ Կոկորդում գտնվում են ձայնալարերը, որոնք թրթռում են իրենց միջով
օդ անցնելիս և առաջացնում ձայն։ Կոկորդով օդն անցնում է շնչափող, որը գտնվում է
կերակրափողի առջևում։ Կլման ժամանակ մակկոկորդը կափույրի նման փակում է կոկորդի
մուտքը և խոչընդոտում շնչառական ուղիների մեջ օտար մասնիկների ու հեղուկների
թափանցմանը։ Կրծքավանդակի խոռոչում շնչափողը բաժանվում է երկու՝ աջ և ձախ
բրոնխների։ Բրոնխները ճյուղավորվում են՝ առաջացնելով բրոնխիալ ծառ , որի
ծայրամասային օդատար խողովակները վերածվում են թոքաբշտերի:
6. Շնչառության գլխավոր օրգանները
թոքերն են...
Թոքերը կրծքավանդակում տեղակայված սպունգանման զույգ օրգաններ են , որոնք շնչառության միջոցով
մարմինն ապահովում են թթվածնով և մարմնից դուրս են բերում ածխաթթու գազը։Թոքերը պատված են
թաղանթով՝ թոքամզով (պլևրա)։ Թոքամիզը, պատելով յուրաքանչյուր թոքը , անցնում է կրծքավանդակի ներքին
պատերի վրա և թոքի շուրջն առաջացնում փակ թոքամզային խոռոչ։ Թոքամզային խոռոչում ճնշումը
մթնոլորտայինից ցածր է։ Ճնշումների տարբերության շնորհիվ ապահովվում է օդի անցումը թոքեր։Ներշնչման
Ժամանակ կրծքավանդակի մկանները և ստոծանին կծկվում են՝ մեծացնելով կրծքավանդակի ծավալը։
Արտաշնչման ժամանակ վերոհիշյալ մկանները թուլանում են, և օդը դուրս է գալիս: Շնչառության
հաճախությունը սովորաբար կազմում է՝ չափահաս մարդկանց և ութ տարեկանից բարձր երեխաների մոտ՝
րոպեում 14-18 շնչառական շարժում, 1-8 տարեկան երեխաների մոտ՝ րոպեում 20-25 շնչառական շարժում,
ծծկեր երեխաների մոտ՝ րոպեում 40-60 շնչառական շարժում։Շնչառությունն անընդհատ է և կառավարվում է
նյարդային համակարգի կողմից։Մարդու շնչառությունը կարող է դժվարանալ կրծքավանդակի վնասվածքների ,
շնչառական հիվանդությունների, ալերգիկ վիճակների, շնչուղիների խցանման և այլ պատճառներով։ Այս
պատճառները կարող են հանգեցնել շնչառության կանգի, որը կյանքին անմիջական վտանգ սպառնացող
իրավիճակ է։
7. Թոքերին շատ է վնասում ծխելը , և ...
դիտեք ֆիլմը
Գտել եմ նաև մի ռուսական հաղորդում , որի ժամանակ խոսվում է , թե
ինչպես է ծխելը վնասում մեր թոքերին : Ֆիլմը դիտեք այստեղ :