2. W NUMERZE
Bitwa o gaz łupkowy rozpoczęta! str. 3
Gaz łupkowy – szansa czy zagrożenie? Wnioski z prac nad raportem str. 5
Co i kiedy w sprawie gazu łupkowego? str. 7
Kalendarium prac nad raportem Komisji ENVI
Gaz łupkowy na forum UE str. 8
BRUKSELA ON-LINE str. 9
Małopolska str. 12
Świętokrzyskie str. 13
Spotkania Europejskie str. 15
3. BITWA O GAZ ŁUPKOWY ROZPOCZĘTA!
25 kwietnia na forum Komisji Ochrony Środowiska w Parlamencie Euro-
pejskim Poseł Bogusław Sonik przedstawił sprawozdanie na temat wpływu
wydobycia gazu łupkowego i ropy łupkowej na środowisko naturalne.
Zaprezentowane w raporcie Eurodepu-
towanego Sonika podejście do eks-
ploatacji gazu łupkowego i ropy
łupkowej zakłada, że w całym
procesie najistotniejsze jest zasto-
sowanie najwyższych standardów,
zasad ostrożności i stałego moni-
toringu oraz prowadzenie ciągle
nowych badań. Konieczne jest po-
łożenie nacisku na implementację
już istniejących rozwiązań praw-
str.
nych, regulujących środowiskowe
aspekty poszukiwań oraz na pro-
ces potencjalnego wydobycia gazu
3
z łupków. Komisja Europejska
powinna jednak ściśle współpra-
cować z krajami członkowskimi
oraz właściwymi organami ko-
ordynującymi, aby monitorować
rozwój niekonwencjonalnych pa-
liw kopalnych i dokonywać we-
ryfikacji implementacji prawa
unijnego w tej kwestii. Istnieje
potrzeba opracowania zestawu
Fot. Biuro Informacyjne PE w Polsce
najlepszych technik oraz praktyk
z zakresu szczelinowania hydrau-
licznego i innych stosowanych
technologii, zapewnienia między-
narodowych programów wymia-
ny, a także szkoleń dla personelu Na zdjęciu:
w celu zapewnienia najwyższych Konferencja prasowa, na której Sonik przedstawia raport nt. gazu łupkowego
standardów.
Bezpieczeństwo procesu wydobycia zagwarantowane powinno być przez:
• zastosowanie najnowocześniejszych technologii związanych z konstrukcją odwiertu, kluczowe dla zabez-
pieczenia wód gruntowych i wody pitnej;
• wprowadzenie recyklingu wody użytej w procesie szczelinowania (istnieją już technologie, które pozwala-
ją na jej ponowne wykorzystanie);
4. • pełną przejrzystość prowadzonych działań i informacji o stosowanych chemikaliach (propozycja stworzenia
wspólnej, paneuropejskiej platformy informacyjnej);
• stosowanie zasady „zanieczyszczający płaci”, polegającej na obarczaniu kosztami za wprowadzane do środowiska
zanieczyszczenia podmiotów, które je emitują.
Nie należy zapominać, że kluczowe w całym procesie są konsultacje społeczne, bez których trudno będzie
uzyskać akceptację dla prowadzonych działań.
Niektóre frakcje parlamentarne poparły główne tezy raportu, domagając się jednak wprowadzenia pew-
nych poprawek i zmian, które dawałyby pewność i gwarancje ochrony środowiska naturalnego przy
eksploatacji złóż gazu łupkowego.
Podnoszonym przez posłów problemem jest fakt istnienia wielu sprzecznych analiz dotyczących wpływu
gazu łupkowego na środowisko naturalne, co utrudnia wypracowanie jednolitego stanowiska wśród
posłów.
Frakcja Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR) jednoznacznie poparła raport, uważając spra-
wozdanie za wyważone i profesjonalne oraz podzielając pogląd Posła Sonika, że gaz łupkowy może
przynieść wiele korzyści. Również Sojusz Socjalistów i Demokratów (S&D), reprezentowany przez Lin-
dę McAvan, akceptuje raport, jednakże jego członkowie uważają, że aby prowadzić dialog z opinią
publiczną, kluczowy jest jasny przekaz ze strony Komisji Europejskiej.
Po przeciwnej stronie barykady znajdują się Porozumienie Liberałów i Demokratów (ALDE) oraz Zieloni
(Greens/EFA). W ich przekonaniu na eksploatację gazu łupkowego powinno się nałożyć moratorium
oraz stworzyć dyrektywę kontrolującą bezpieczeństwo odwiertów na poziomie europejskim. Corinne
Lepage (ALDE) zwróciła uwagę na konieczność odpowiedniego uszczelniania odwiertów. W USA zanie-
str.
dbania w tej kwestii prowadziły do wycieków z nieszczelnych rezerwuarów na ścieki, a w konsekwen-
cji – do lokalnego zanieczyszczania wód gruntowych i występowania metanu w zbiornikach wodnych.
Do przewidzenia była także reakcja Zielonych – najbardziej radykalnej w kwestii środowiska frakcji w
4
PE. Ich zdaniem państwa członkowskie mogą dowolnie wybierać mix energetyczny, jednakże pod
warunkiem, że społeczeństwa będą miały dostęp do obiektywnych danych, a tym samym możliwość
podejmowania świadomych decyzji.
Debata była pierwszą okazją do wymiany opinii na temat gazu łupkowego pomiędzy różnymi grupami po-
litycznymi. Zaprezentowane stanowiska wskazują na duże rozbieżności w podejściu do tej tematyki i
w ocenie korzyści, jakie Europa miałaby odnieść z wykorzystania potencjału złóż gazu niekonwencjo-
nalnego. Teraz posłowie z Komisji Ochrony Środowiska mają czas na składanie poprawek do raportu,
które staną się następnie podstawą do budowania kompromisowych zapisów i zadecydują o ostatecz-
nym kształcie raportu Posła Sonika. Zapowiadają się więc intensywne miesiące negocjacji!
5. GAZ ŁUPKOWY
– SZANSA CZY ZAGROŻENIE?
Rozmowa z Bogusławem Sonikiem o raporcie Komisji ENVI
Rozmawia Małgorzata Schwarzgruber
Małgorzata Schwarzgruber: Jest Pan autorem jednego z dwóch raportów na temat gazu łupkowego, jakie po-
wstały w PE. Do jakich głównych wniosków prawnych i środowiskowych Pan doszedł?
Bogusław Sonik: Raporty, mimo że powstały niezależnie, są zsynchronizowane. W Komisji Przemysłu, Badań
Naukowych i Energii PE powstał projekt oceniający przemysłowe i energetyczne aspekty gazu łupkowego.
Grecka sprawozdawczyni Niki Tzabella napisała dokument, który mówi głównie o szansach, jakie niesie
nowy gaz na rynku europejskim. Podkreśliła jego rolę dla rozwoju rynku energii w Europie oraz dla obni-
str.
żania emisji CO2. W moim raporcie, przygotowanym dla Komisji Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdro-
wia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności, stwierdzam, że eksploatacja gazu łupkowego jest bezpiecznym
procesem oraz że niepotrzebne są nowe regulacje europejskie, aby chronić środowisko i zdrowie obywateli.
5
Podkreślam, że należy także dokonać przeglądu przepisów w krajach, które chcą wydobywać gaz łupkowy.
Polskie ustawodawstwo jest pod tym względem bardzo restrykcyjne i trzeba tylko dołożyć starań, aby było
egzekwowane. Zasadnicze przesłanie tego raportu brzmi: każdy kraj ma prawo decydować o tym, czy chce
wydobywać gaz łupkowy. Jest to zgodne z ekspertyzą, jaką zaprezentowała kilka miesięcy temu Komisja
Europejska: przepisy europejskie są wystarczające, jednak należy prowadzić obserwację wydobycia gazu w
fazie eksploatacyjnej. Wówczas można się zastanowić, czy coś zmieniać w przepisach.
Pana raportowi towarzyszyły tak zwane wysłuchania publiczne w PE. Czemu miały służyć?
Miały pokazać prawdę o gazie łupkowym: skonfrontować mity i lęki rozpowszechniane przez przeciwników wy-
dobywania gazu (najczęściej w celu budowania własnych pozycji politycznych) z realiami. Występowali
eksperci i naukowcy z całego świata. Ostatnie wysłuchanie dotyczyło wpływu wydobycia gazu łupkowego
na wodę pitną.
Zatruciem wody oraz dewastacją krajobrazu najczęściej straszy się obywateli.
Oba argumenty są nieprawdziwe. Dziś technologia wydobywania gazu łupkowego jest bezpieczna. Raport postulu-
je obowiązek deklarowania składu chemicznego płynów hydraulicznych. Powinien powstać portal z przej-
rzystymi informacjami na ten temat. Takie portale funkcjonują w Stanach Zjednoczonych. Prawidłowo
wykonane odwierty i odpowiednie ich monitorowanie wykluczają możliwość skażenia gruntów. Wody grun-
towe są bezpieczne, bo po pierwsze znajdują się na głębokości około 300 metrów, a gaz łupkowy występuje
2-3 kilometrów w głąb ziemi; po drugie przejście przez wody gruntowe do gazu łupkowego odbywa się po-
przez zabetonowany otwór, który uniemożliwia przepływ jakichkolwiek substancji do wód gruntowych.
Zdarzały się jednak pewne nieprawidłowości.
Nieliczne zagrożenia środowiskowe, do których dochodziło dotąd podczas wierceń, były efektem błędów i zanie-
dbań. Przykład? Nierzetelne firmy odprowadzały zużyty płyn szczelinujący do starych, niezabezpieczonych
odwiertów, na skutek czego chemikalia przedostały się do gleby. Aby uniknąć takich sytuacji, trzeba egze-
kwować istniejące prawo. Dodatkowo firmy powinny wykonywać analizy geologiczne przed rozpoczęciem
prac, prowadzić stałą kontrolę urządzeń i recykling wody zużytej do szczelinowania.
6. Kiedy PE przyjmie oba raporty?
Debata odbyła się 25 kwietnia. W maju spływały poprawki, a po nich był czas na konsultacje i kompromisy. Do
głosowania w komisji dojdzie w czerwcu, a PE powinien przyjąć oba raporty na jesieni – we wrześniu lub
październiku.
Zapewne do raportu zostanie zgłoszonych wiele poprawek. Jakim jest Pan przeciwny?
Takim, które wprowadzałyby jakiekolwiek moratorium i zakazy. Tak jak przy raporcie dotyczącym ropy naftowej
odrzuciliśmy wniosek Zielonych, żeby zablokować w ogóle wydobywanie tego paliwa, tak w przypadku gazu
łupkowego nie można się zgodzić, by wprowadzić jakiś europejski zakaz wydobycia gazu łupkowego. Jestem
także przeciwny poprawkom, które służyłyby znacznemu podrożeniu kosztów produkcji, poprzez ustano-
wienie specjalnego podatku, co praktycznie uniemożliwiłoby wydobywanie tego gazu. Nie można także
dopuścić do tego, aby zrównać wydobycie gazu łupkowego i ropy naftowej z piasków bitumicznych. Czym to
skutkuje? Kwalifikowaniem gazu łupkowego jako brudnego paliwa i obłożenie go podatkiem, co sprawi, że
stanie się niekonkurencyjnym paliwem.
Jakie poprawki Pan dopuszcza?
Te, które idą w kierunku zwiększania wymogów bezpieczeństwa wobec przemysłu. Podnoszą się głosy, że przy tej
metodzie wydobywania gazu łupkowego należy wyliczyć zużycie dwutlenku węgla – aby pokazać, że gaz
łupkowy nie jest konkurencyjny dla węgla, bo jego eksploatacja wiąże się z produkcją CO2. Można zrobić taki
bilans, ale zróbmy go także dla instalacji turbin wiatrowych. Zapewne będą poprawki idące w kierunku
zaostrzenia restrykcji co do stosowania produktów chemicznych i co do sposobu ich eliminowania po wydo-
str.
byciu na powierzchnię, co do minimalizacji zużycia wody.
Jaka rolę pełnią takie raporty, skoro nie mają mocy obowiązującej?
6
Mimo że nie mają znaczenia legislacyjnego, będą ważnym głosem przy dalszych działaniach przy wydobywaniu
gazu łupkowego. Debata na temat gazu łupkowego opiera się na mitach, opiniach, lękach. Dlatego naszym
obowiązkiem jest zbadanie wszystkich „za” i „przeciw” i przyjęcie stanowiska. Dziś obywatel może czuć
zagubiony w natłoku sprzecznych informacji. Wtedy chce się oprzeć na jakimś autorytecie. Można mieć
nadzieję, że temat przedyskutowany w PE będzie pewnym punktem odniesienia. Raporty PE mają także
znaczenie dla KE. Przeciwnicy wydobywania gazu łupkowego dalej będą podejmować działania torpedujące
wydobycie. Raport będzie tu miał znaczenie opiniotwórcze.
Jak rozkładają się w PE głosy na temat gazu łupkowego?
Mam nadzieję na poparcie swej największej chadeckiej frakcji Europejskiej Partii Ludowej oraz Grupy Europej-
skich Konserwatystów i Reformatorów. U liberałów jest silny „komponent ekologiczny” w postaci byłej fran-
cuskiej minister ochrony środowiska. Socjaliści są podzieleni. Przeciw raportowi głosować będą Zieloni i
zapewne część socjaldemokratów.
Na razie KE się przygląda, zastrzega jednak, że nie wyklucza zmian, gdy produkcja gazu z łupków ruszy w
Europie na dużą skalę. Nie obawia się Pan tych zmian?
Jeżeli KE postawiłaby jakieś zwiększone wymagania, sądzę, że dotyczyłyby one zwiększania transparentności i
bezpieczeństwa niż konfrontacji z wydobywaniem gazu łupkowego.
Czym Pan tłumaczy opinie niekorzystne do gazu łupkowego?
Rozumiem, że środowiska ekologiczne i obrońców przyrody będą wskazywać na potencjalne zagrożenia. Nie na
wszystkich należy patrzeć jak na wrogów. Jesteśmy zobowiązani zrobić wszystko, by mieć maksymalną
pewność, że nasze działania nie wpłyną szkodliwie na środowisko.
7. W raporcie apeluje Pan o jak najwyższej jakości standardy i praktyki wydobycia gazu łupkowego oraz o regularne
kontrole, prowadzone przez odpowiednie organy krajowe. Jak zapewnić przejrzystość tego procesu?
Na pewno nie wolno pozostawić kontroli w rękach samorządów. Mamy odpowiednie służby inspektoratu środowi-
skowego czy sanepidu, które powinny otrzymać dodatkowe środki na przeprowadzanie kontroli. Nie może-
my tylko bazować na raportach dostarczanych przez koncerny.
W jakim stopniu gaz łupkowy może przyczynić się do zwiększenia naszego bezpieczeństwa energetycznego?
Gazu łupkowego może nam wystarczyć na wiele lat, co oznacza, że spadną ceny. Stalibyśmy się w miarę niezależni
od źródeł zewnętrznych. Znajdujemy się także pod presją walki ze zmianami klimatycznymi i naciskiem na
eliminowanie dwutlenku węgla z naszej gospodarki, co jest trudne, bo jest ona oparta na węglu. Przejście na
gaz sprawiłoby, że stalibyśmy się bardziej konkurencyjni. Wpisalibyśmy się w strategię UE, która dąży do
minimalizacji CO2 i przejścia – za kilkadziesiąt lat – na całkowitą energię odnawialną.
Jaka powinna być rekompensata dla lokalnych społeczności za czasowe pogorszenie warunków życia, zwią-
zanych z hałasem, najazdem ciężarówek i wieżami wiertniczymi?
Trzeba rozróżnić dwa etapy, w pierwszym – poszukiwania gazu łupkowego – powinno być porozumienie co do poprawie-
nia miejscowej infrastruktury: dróg, skrzyżowań, boisk, świetlic. Ważne byłoby zatrudnianie lokalnych pracow-
ników do tych inwestycji. Potem, gdy ruszy wydobycie, podatki powinny zasilić budżety tych gmin, na terenie
których znajdują się złoża. Z tego co wiemy, odwierty nie stanowią zagrożenia przy respektowaniu wszystkich
obowiązujących norm. Wieże wiertnicze znikają po kilku miesiącach, zostają tylko głowice eksploatacyjne, pewną
uciążliwością jest wzmożony ruch ciężarówek przez kilka miesięcy, dlatego ważny jest dialog ze społecznością lo-
str.
kalną. To kwestia umowy społecznej i odpowiedzialności firm oraz nadzoru stosownych organów.
Jak należałoby przeprowadzić kampanię edukacyjną na temat gazu łupkowego?
7
Potrzebna jest kampania informacyjna na terenach, gdzie prowadzone będą odwierty, tak, by nie dochodziło do
podsycania emocji przez wrogów gazu łupkowego i protestów ludności. Powinien powstać portal, w którym
znajdą się rzetelne analizy i informacje na temat technologii wydobycia gazu łupkowego. Nic nie zastąpi
jednak bezpośrednich spotkań z mieszkańcami.
Jak jest Pana osobista opinia na temat eksploatacji gazu łupkowego?
Moja opinia pokrywa się z tym, co napisałem w raporcie. Rozumiem jednak ludzi żyjących w pięknym krajobrazie,
którzy obawiają się uciążliwości związanych z eksploatacją gazu.
Dziękuję za rozmowę.
8. GAZ ŁUPKOWY NA FORUM UE
– DOKUMENTY KOMISJI EUROPEJSKIEJ
I AGENCJI MIĘDZYNARODOWYCH
Gotowe analizy:
• raport zlecony przez komisa-
rza Günthera Oettingera
w Dyrekcji Generalnej
ds. Energii, który jedno-
znacznie stwierdza, że
nie ma potrzeby wpro-
wadzania nowej legisla-
cji w zakresie wydoby-
wania gazu łupkowego;
• ramowa opinia dotycząca le- str.
Fot. Dział Prasowy Klubu EPL
gislacji środowiskowej
komisarza Janeza Poto-
čnika w Dyrekcji Gene- 8
ralnej ds. Środowiska.
Jest to opis europejskiej Na zdjęciu:
legislacji, która aktual- Wysłuchanie publiczne nt. gazu łupkowego w Parlamencie Europejskim, luty 2012
nie reguluje kwestie wy-
dobycia gazu łupkowego wraz z uwzględnieniem wszystkich aspektów środowiskowych. Notatka ta była
odpowiedzią Komisji Europejskiej na liczne protesty posłów z frakcji Zielonych, zarzucających, że Unia Eu-
ropejska nie ma w tym zakresie odpowiedniej legislacji. Komisarz Potočnik przedstawił listę ośmiu obo-
wiązujących, szczegółowych dyrektyw, które znajdują zastosowanie przy działaniach poszukiwawczych i
eksploatacyjnych tego surowca.
W opracowaniu:
• do połowy 2012 roku przygotowany zostanie dokument na temat zagrożeń związanych z eksploatacją gazu łupko-
wego. Przed wakacjami Generalna Dyrekcja ds. Działań w dziedzinie Klimatu wyda swoją analizę dotyczącą
emisyjności gazu łupkowego;
• jesienią 2012 roku zostanie wydana publikacja poświęcona substancjom chemicznym w płynie szczelinującym,
przygotowana przez Wspólnotowe Centrum Badawcze (JRC);
• na przełomie 2012 i 2013 roku Wspólnotowe Centrum Badawcze przedstawi analizę wpływu wydobycia gazu łup-
kowego na wodę.
Łączny prognozowany czas oczekiwania na ostateczną opinię Komisji Europejskiej w sprawie konieczności stwo-
rzenia dodatkowych ram prawnych dla eksploatacji gazu łupkowego wynosi około 1,5 roku.
W oczekiwaniu na zestaw „złotych zasad” wydobycia gazu łupkowego
29 maja Międzynarodowa Agencja Energetyczna (IEA) na konferencji w Londynie przedstawi wnioski ze swojego
specjalnego raportu „Złote zasady na złoty wiek gazu”, w którym znajdą się zalecenia dla wydobycia gazu
łupkowego.
Dzień później, 30 maja, na zaproszenie Posła Bogusława Sonika autor raportu IEA dr Fatih Birol zaprezentuje go
w Parlamencie Europejskim.
9. Birol wielokrotnie podkreślał, że jego zdaniem świat wchodzi w „złotą erę gazu”. Rosnące znaczenie gazu ze złóż
niekonwencjonalnych zaowocuje m.in. poważną zmianą sytuacji podmiotów produkujących, eksportują-
cych i importujących gaz. Wnioski z raportu IEA mogą okazać się kluczowe w trakcie debaty nad kształtem
raportu Komisji ENVI, przygotowanego przez Posła Sonika, i nadać kierunek wypracowaniu kompromiso-
wych rozwiązań.
BRUKSELA ON-LINE
ZDARZYŁO SIĘ NA SESJI PLENARNEJ PE
Parlament Europejski za, a nawet przeciw ACTA
Nieprecyzyjność zapisów, problemy związane z lekami generyczny-
str.
mi oraz zagrożenie ochrony danych osobowych to główne
niebezpieczeństwa, jakie niesie za sobą ACTA – umowa
handlowa o zwalczaniu handlu artykułami podrabia-
9
nymi, która podzieliła nie tylko państwa członkow-
skie, ale i Parlament Europejski. Sama umowa zawie-
ra zapisy dotyczące ochrony własności intelektualnej,
które zdaniem krytyków ograniczą swobodne funk-
cjonowanie Internetu. ACTA podpisały 26 stycznia
w Tokio 22 kraje unijne; dotąd umowy nie przyjęły:
Cypr, Estonia, Niemcy, Holandia i Słowacja. Raty-
fikację ACTA zawiesiły do tej pory: Austria, Polska,
Rumunia, Czechy, Łotwa, Bułgaria oraz Słowenia.
W PE dyskusja na temat ACTA toczy się w 5 komisjach par-
lamentarnych. Wiodącą dla sprawy jest Komisja Handlu
Międzynarodowego (INTA). Jednak ACTA opiniują też ko-
misje: Prawna (JURI), Wolności Obywatelskich, Sprawie-
dliwości i Spraw Wewnętrznych (LIBE), Komisja Rozwoju
(DEVE) i Praw Człowieka (DROI). Komisja Handlu Międzynaro-
dowego ma głosować w sprawie ACTA już 29 lub 30 maja, a socjaliści
rekomendują odrzucenie umowy i głosowanie plenarne w czerwcu.
EPL, największa frakcja w PE, chce, by Komisja Europejska i kraje UE zapewniły
przejrzystość prawną tych postanowień ACTA, które wzbudziły największe prote-
sty publiczne, a także były kwestionowane przez wielu ekspertów pod kątem ich zgodności z unijnym
dorobkiem prawnym i Kartą Praw Podstawowych. Chodzi m.in. o wyjaśnienie roli dostawców usług
internetowych, aby zapewnić, że nie staną się oni internetową policją, łamiącą zasady ochrony da-
nych osobowych. EPL domaga się też zdefiniowania, czym jest przewidziane w ACTA pojęcie „narusze-
nia praw własności intelektualnej na skalę przemysłową”, aby wyjaśnić, jak dalekie są kompetencje
państw w nakładaniu środków karnych na użytkowników Internetu. EPL nie chce, by indywidualni,
niekomercyjni użytkownicy Internetu byli ścigani karnie. Także trzecia co do wielkości frakcja libe-
rałów, poinformowała, że jest przeciw ACTA.
Stanowisko polskiej delegacji jest jasne: Klub PO-PSL jest za odrzuceniem ACTA przez PE i renegocjowaniem
przez KE części internetowej.
10. Należy mieć jednak na uwadze, że dopiero po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego oraz po zakończe-
niu procesu ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie, umowa może wejść w życie w całej UE.
Dzieje się tak dlatego, że umowa ACTA porusza kwestie będące w zakresie kompetencji wyłącznych
UE, tzn. handlowych aspektów praw własności intelektualnej, jak i w obszarze znajdującym się w
kompetencji państw członkowskich.
Jeśli PE poprze umowę, państwa członkowskie będą zmuszone do implementacji jej postanowień z wyłącze-
niem zmian w przepisach.
Jeśli ACTA zostanie odrzucona przez PE, każde państwo członkowskie może ratyfikować przepisy karne
umowy i będzie nimi związane, ale tylko w przypadku, gdy zapisy te będą sygnowane przez co naj-
mniej sześć państw.
Ostatecznie o dacie głosowania na sesji plenarnej zdecyduje Konferencja Przewodniczących, czyli grupa
liderów frakcji politycznych, która przyjmuje porządek obrad każdej sesji. Fakt, że KE wysyła ACTA
do Trybunału Sprawiedliwości, by ten sprawdził zgodność umowy z prawami podstawowymi UE, nie
obliguje PE do czekania na tę opinię.
Tak – dla wzmocnienia regionalnych portów lotniczych
Przegłosowano rezolucję dotyczącą regionalnych portów lotniczych, po-
strzeganych jako źródło wzrostu gospodarczego. W projekcie
stwierdzono, że sieci transportu lądowego i powietrzne-
go powinny być bardziej zintegrowane, ponieważ
mają podstawowe znaczenie dla spójności te-
str.
rytorialnej Unii Europejskiej. Lotniska regio-
nalne przyczyniają się do popularyzacji da-
nych regionów i dają miejsca pracy, dlatego
10
też Unia powinna dążyć do wzmacniania
już istniejących portów lotniczych, a nie
budowy nowych. Co istotne dla podróżują-
cych, posłowie opowiedzieli się za zniesieniem
kontroli wagi bagażu przed wejściem na pokład samolo-
tu, gdyż zniechęca to konsumentów do dokonywania zaku-
pów na lotniskach.
Od lipca tańszy roaming
Eurodeputowani przegłosowali nową umowę w sprawie roamingu, która przewiduje kolejną obniżkę kosztów roz-
mów zagranicznych na obszarze Unii Europejskiej, rozszerzając jej zastosowanie na usługi transmisji da-
nych, takie jak odbieranie e-maili czy przeglądanie stron internetowych. Począwszy od 1 lipca tego roku
ceny roamingu będą stopniowo spadać osiągając najniższe pułapy w lipcu 2014 roku. Co więcej, klienci sieci
komórkowych zyskają możliwość wykupienia roamingu od innego operatora niż ten, który obsługuje ich
połączenia krajowe, przy jednoczesnym zachowaniu swojego numeru telefonu.
Dane pasażerów linii lotniczych – nowe porozumienie między UE a USA
PE wyraził zgodę na zawarcie nowego porozumienia w sprawie przekazywania danych osobowych pasażerów linii
lotniczych podróżujących z Unii Europejskiej do USA. Zgodnie z nowymi przepisami wszelkie informacje
służące identyfikacji pasażera, takie jak imię i nazwisko oraz dane kontaktowe, zostaną zaszyfrowane po
upływie sześciu miesięcy. Co więcej, w aktywnej bazie danych nie będą mogły pozostać dłużej niż pięć lat.
Po kolejnych dziesięciu dane zostaną trwale usunięte. Podobną umowę Parlament Europejski zawarł z Au-
stralią w październiku 2011 roku. Wciąż trwają natomiast negocjacje z Kanadą.
11. Bez absolutorium dla trzech agencji unijnych
Podczas majowej mini-sesji plenarnej Parlament Europejski nie
udzielił absolutorium na wykonanie budżetu za rok 2010
trzem agencjom unijnym: Europejskiemu Urzędowi ds. Bez-
pieczeństwa Żywności, Europejskiej Agencji Leków oraz Eu-
ropejskiej Agencji Środowiska. Towarzysząca temu debata
była bardzo burzliwa – padły zarzuty o nieumiejętne zarzą-
dzanie konfliktem interesów oraz nieprawidłową alokację
zasobów finansowych i ludzkich. Podjęcie ostatecznej decy-
zji w tej sprawie przesunięto na wrzesień 2012 roku.
PE chce walczyć z epidemią cukrzycy
w Europie
W marcu posłowie zajęli się kwestią zwalczania epidemii cukrzycy.
Na tę chorobę cierpi obecnie aż 32 miliony obywateli Unii.
Szacuje się, że liczba zachorowań wzrośnie o 16,6% do 2030
roku. Parlament wezwał Komisję do wypracowania strategii
zapobiegania cukrzycy na poziomie europejskim. Państwa
członkowskie powinny natomiast stworzyć krajowe progra-
my profilaktyczne. Wszelkie środki walki z cukrzycą należy ukierunkować na przeciwdziałanie zachorowa-
niom: promowanie zdrowego stylu życia, podnoszenie świadomości społecznej, wymianę dobrych praktyk i
str.
stworzenie europejskiej bazy danych zachorowań. Obecnie jedno dziecko na czworo w przedziale wiekowym
4-9 lat jest otyłe, problem ten dotyczy także ponad połowy dorosłych Europejczyków. Nadwaga i otyłość są
głównymi przyczynami cukrzycy typu 2. Można jej skutecznie zapobiegać – wystarczy prowadzić odpowied-
11
ni tryb życia.
Chroniąc różnorodność biologiczną
Na kwietniowej sesji plenarnej Parlamentu Europejskiego posłowie przyjęli sprawozdanie dotyczące unijnej stra-
tegii różnorodności biologicznej do roku 2020.
„Jest to kolejna szansa dla bioróżnorodności, ponieważ już raz Unia Europejska przegrała, nie osiągając założonego
celu na rok 2010. Jeśli teraz Europa ma odnieść sukces w tej dziedzinie, to instytucje unijne i państwa człon-
kowskie muszą wykazywać większą determinację i skuteczność działania” – powiedział Bogusław Sonik,
shadow reporter dokumentu.
Przyjęta przez PE strategia opiera się na dwóch celach: powstrzymaniu utraty różnorodności biologicznej do roku
2020 oraz ochronie i odtwarzaniu bioróżnorodności i usług ekosystemowych do roku 2050. Sprawozdanie po-
parło unijną strategię ochrony różnorodności biologicznej do 2020 roku, zakładającą wprowadzenie w całej
UE programu Natura 2000, odbudowę ekosystemów oraz zrównoważone wykorzystanie zasobów rybnych i
leśnych. Należy pamiętać, że według Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)
60% światowych ekosystemów uległo degradacji lub jest niewłaściwie wykorzystane. Niszcząc różnorodność
biologiczną nie tylko tracimy gatunki i siedliska, ale tworzymy krytyczne zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi.
W dążeniu do gospodarki niskoemisyjnej
Bardzo wiele kontrowersji wzbudziło sprawozdanie w sprawie przejścia na tzw. niskoemisyjną go-
spodarkę do 2050 roku. Jego zapisy są uważane za wyjątkowo niekorzystne dla części krajów
Europy Środkowo-Wschodniej, w tym dla Polski. Sprawozdanie zakłada m.in.: całkowitą re-
zygnację z energetyki węglowej i wprowadzenie transportu w 70% napędzanego elektrycz-
nie do 2050 roku. Dla naszego kraju, z uwagi na „węglowy” charakter polskiej energetyki,
radykalne obniżenie emisji dwutlenku węgla oznaczałoby większe uzależnienie od importo-
wanych źródeł energii, a także znaczny wzrost cen energii. Korzystne dla Polski byłoby na-
tomiast dążenie do wspólnych celów redukcyjnych w sposób elastyczny i z różną prędkością.
12. Łatwiejsze dziedziczenie pomiędzy krajami Unii
W marcu Parlament przegłosował projekt rozporządzenia regulującego dziedziczenie pomiędzy krajami Unii.
Wprowadza ono znaczne ułatwienia i pozwala uniknąć długich procedur. Spadkodawca będzie mógł sam
wybrać prawo kraju, według którego będą dziedziczyć jego spadkobiercy. Zaproponowano także utworzenie
Europejskiego Certyfikatu Spadkowego uznawanego w całej UE. Poświadczałby on sytuację prawną spadko-
biercy. Do tej pory brak odpowiednich regulacji powodował spory pomiędzy sądami krajowymi.
PE potępił holenderski portal ze skargami na polskich pracowników
Parlament Europejski przegłosował rezolucję potępiającą holenderski portal internetowy, gdzie składane były skar-
gi na pracowników z Europy Środkowo-Wschodniej. Europosłowie wszystkich opcji politycznych oraz Komi-
sja Europejska zgodnie wezwali holenderski rząd do zamknięcia obraźliwego portalu i do pociągnięcia do
odpowiedzialności jego twórców. Treści publikowane na stronie założonej przez holenderską, populistyczną
Partię Wolności wyraźnie naruszają zasadę swobodnego przepływu osób, na której opiera się jednolity rynek
europejski. Obywatele Unii mają zagwarantowane prawo do osiedlania się lub pracy w innym państwie człon-
kowskim. Polacy to największa w Holandii grupa imigrantów z nowych państw członkowskich. Wypracowują
tym samym istotny procent wzrostu gospodarczego tego kraju. Parlament zaapelował do Komisji Europejskiej
i Rady o walkę z ksenofobią. Podczas debaty przywołano także pomysł kontrkampanii, czyli stworzenia strony,
gdzie można byłoby umieszczać komentarze dotyczące pozytywnych doświadczeń z polskimi pracownikami.
str.
MAŁOPOLSKA 12
Co było?
PE na własne oczy
Zwiedzanie Parlamentu Europej-
skiego, wizyta w nowym
Parlamentarium, zwie-
dzanie Brukseli i Brugii z
przewodnikiem – to tylko
niektóre atrakcje majowego
wyjazdu studyjnego. Mię-
dzy 13 a 17 maja Poseł Sonik
gościł w belgijskiej stolicy
41 osób: laureatów konkur-
sów o Unii Europejskiej i
polskiej prezydencji oraz
konkursu Cudowna Moc Bu-
kietu. W trakcie wizyty w Na zdjęciu:
siedzibie Parlamentu Euro- Uczestnicy wyjazdu studyjnego, Bruksela 15 maja 2012
pejskiego uczestnicy mieli
okazję dowiedzieć się, jak funkcjonuje PE oraz jak wygląda praca europosła „od kuchni”. Kolejna
wizyta już we wrześniu!
13. Czytelnicy wybrali Kobietę Przedsiębiorczą
W marcu czytelnicy tygodnika „Przełom” wybrali Kobietę Przedsiębiorczą Ziemi Chrzanowskiej 2012, którą zosta-
ła Pani Ewa Potocka, dyrektorka chrzanowskiego szpitala. Drugie miejsce w plebiscycie zajęła Pani Krystyna
Wojtoń, która na zaproszenie patrona wydarzenia Posła Bogusława Sonika weźmie udział w wizycie studyj-
nej w Parlamencie Europejskim w Brukseli.
Nagrody uroczyście wręczono podczas gali w Trzebińskim Centrum Kultury. Pierwszą nagrodę wręczyła Posłanka
Róża Thun. Dochód uzyskany z wysłanych w plebiscycie SMS-ów przekazany zostanie zespołowi pieśni i
tańca Krakowiaczek z Grojca, który swoim występem uświetnił wydarzenie. Był to już drugi taki plebiscyt
organizowany przez tygodnik „Przełom”.
Co jest?
Wielka Parada Smoków i Święto Miasta
Tradycyjnie już w pierwszy weekend czerwca do Krakowa zawita organizowana
od 12 lat przez Teatr Groteska Wielka Parada Smoków! Inspiracją tegorocznej
edycji jest kultura krajów sąsiadujących z Polską. Oprócz wielkiego widowi-
ska na Wiśle w programie również: Smoczy Piknik Rodzinny na Bulwarach
Wiślanych oraz barwny smoczy korowód w oprawie rycerzy i dam dworu,
muzyków, tancerzy i szczudlarzy. Impreza wpisuje się w ramy trwających
str.
od 1 do 3 czerwca obchodów Święta Miasta.
13
Co będzie?
Fun Kraków – strefa kibica na EURO 2012
W Krakowie pełną parą idą przygotowania do przyjęcia drużyn piłkarskich oraz turystów na Mistrzostwa Europy
w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012. Z tej okazji na krakowskich Błoniach między 8 czerwca a 1 lipca funkcjo-
nować będzie strefa kibica – otwarta dla każdego, również dla najmłodszych. Hasłem przewodnim strefy
Fun Kraków ma być „wielokulturowość”, a organizowane tu atrakcje nawiązywać będą do Anglii, Holandii i
Włoch, czyli krajów drużyn, które wybrały Kraków na swoje centrum treningowe. Nie obędzie się bez kon-
kursów, turnieju piłkarzyków, meczów piłkarskich i atrakcji dla dzieci. Więcej informacji o wydarzeniach
w strefie Fun Kraków na stronie www.krakow.pl.
ŚWIĘTOKRZYSKIE
Co było?
Jerzy Buzek doktorem honoris causa Politechniki Świętokrzyskiej
Profesor Jerzy Buzek, były premier RP i przewodniczący Parlamentu Europejskiego, został doktorem honoris causa
Politechniki Świętokrzyskiej. Uroczystość wręczenia tytułu odbyła się 11 maja, podczas uroczystego posie-
dzenia senatu uczelni.
14. II Forum Polski Wschodniej w Kielcach
W dniach 24-25 maja w Kielcach odbyło się II Forum Polski Wschodniej organizowane w ramach Programu Promo-
cji Gospodarczej Polski Wschodniej. Tegoroczna edycja wydarzenia akcentowała w szczególności problema-
tykę wykorzystania potencjału intelektualnego regionu, potencjału innowacyjnego uczelni oraz transferu
know-how z zagranicy. Głównym celem cyklicznej imprezy jest tworzenie pozytywnego klimatu gospodar-
czego Polski Wschodniej.
Co jest?
Odwiedź muzeum – po angielsku
Do 28 czerwca wszyscy zwiedzający Muzeum Narodowe w
Kielcach – a w szczególności uczniowie – mogą wziąć
udział w zajęciach edukacyjnych w języku angielskim
„Walking through the palace”, odbywających się na
wystawie stałej Pałacu Biskupów Krakowskich. „Zaję-
cia pozwalają poznać język angielski z innej strony,
poza salą lekcyjną, a w bezpośrednim otoczeniu dzie-
dzictwa kulturowego. Dzięki spotkaniom uczniowie
szkolą jednocześnie zdolności słuchania oraz mówienia
str.
w języku angielskim, a także wzbogacają swoje słow-
nictwo” – zachwala zajęcia ich autorka i prowadząca
Karolina Cieślik z Działu Edukacji Muzeum Narodowe-
14
go w Kielcach.
Co będzie?
VII Świętokrzyski Jarmark Agroturystyczny
Świętokrzyski Urząd Marszałkowski i Muzeum Wsi Kieleckiej zapraszają 3 czerwca do udziału w siódmej edycji
Świętokrzyskiego Jarmarku Agroturystycznego. Impreza odbędzie się w Parku Etnograficznym w Tokarni.
Największą atrakcją będzie tradycyjna giełda „Swojskie klima-
ty – świętokrzyskie smaki”, podczas której świętokrzyskie
gospodarstwa będą prezentować ofertę agrotury-
styczną oraz częstować smakołykami kuchni
regionalnej. Podczas kiermaszu rękodzieła
i rzemiosł tradycyjnych swoje wyroby po-
każą także artyści ludowi. Organizatorzy
przygotowali szereg atrakcji dla naj-
młodszych: będzie można spróbować
swoich sił w gigantycznej grze plan-
szowej „Zaczarowana Kraina”, zagrać
w rodzinnym turnieju piłkarskim,
a dzięki zabawom organizowanym
przez Osadę Średniowieczną z Huty
Szklanej poznać postaci ze święto-
krzyskich legend.
15. SPOTKANIA EUROPEJSKIE
Kultura w partnerstwie wschodnim.
Czy jesteśmy zaangażowani?
Na najbliższe spotkanie naszego cyklu debat Krakowskie Spotkania Europejskie zapraszamy już w piątek 22 czerw-
ca. Tym razem wspólnie zastanowimy się, co Polska i Polacy robią dziś dla rozwijania idei Partnerstwa
Wschodniego oraz jaki jest stopień zaangażowania polskiej kultury we współpracę z partnerami kulturalny-
mi na Wschodzie: w Armenii, Azerbejdżanie, na Białorusi, w Gruzji, Mołdawii i na Ukrainie. Do debaty za-
proszeni zostaną politycy, urzędnicy, przedstawiciele ośrodków akademickich oraz instytucji kulturalnych,
zaangażowanych w ideę Partnerstwa Wschodniego. Serdecznie zapraszamy!
Więcej o cyklu na www.boguslawsonik.pl/strony/spotkania-europejskie.
Za nami str.
Rewolucja śmieciowa 15
Kwietniowe spotkanie cyklu poświęcone było nowej ustawie o utrzymaniu porządku i czystości w gminach, na mocy
której w przyszłym roku wejdą w życie przepisy, nakładające na gminy obowiązek odbierania odpadów od
mieszkańców i odpowiedniego nimi gospodarowania, co jest zmianą w stosunku do dotychczasowych praktyk.
Niestety, jak podkreślił jeden z prelegentów Zbigniew Grabowski, niewiele miast i gmin w Polsce wdrożyło sys-
tem gospodarowania odpadami, dlatego teraz mogą grozić im kary. Spore emocje wywołała kwestia opłat, które
gmina będzie zmuszona ustanawiać za – jak podkreślali specjaliści – nową usługę, jaką będzie nie tylko odbie-
ranie, ale i gospodarowanie odpadami, utrzymywanie spalarni czy administracji obsługującej nowy system.
Polityka górska
– szanse
i zagrożenia
Szanse i zagrożenia dla polityki gór-
Na zdjęciu:
skiej były tematem marcowego
Wizyta
spotkania cyklu. Głównymi prele-
gentami konferencji byli Nicolas
Evrard, Sekretarz Generalny Eu- Na zdjęciu:
ropejskiego Stowarzyszenia Samo- Prelegenci spotkania „Polityka górska, szanse i zagrożenia”, od lewej: Poseł Bogu-
sław Sonik, przewodniczący Intergrupy ds. gór, wysp i regionów słabo zaludnio-
rządowców i Parlamentarzystów z nych, Nicolas Evrard, Sekretarz Generalny Europejskiego Stowarzyszenia
Samorządowców i Parlamentarzystów z Terenów Górskich, i Bogusław Wak-
Terenów Górskich, oraz Bogusław smundzki, Przewodniczący Rady Transgranicznego Związku Euroregion „Tatry”
16. Waksmundzki, Przewodniczący Rady Transgranicznego Związku Euroregion „Tatry”.
Rozwój terenów górskich często hamuje deficyt strukturalny, spowodowany np. odpływem ludności, utrud-
nioną dostępnością czy słabą industrializacją. Dlatego niezwykle ważne jest efektywne wykorzysta-
nie możliwości, jakie daje Unia Europejska: poprzez fundusze i projekty w ramach systemów dofi-
nansowania bezpośredniego, pomocy finansowej do wykorzystania właśnie na poziomie lokalnym i
regionalnym dla wsparcia zrównoważonego rozwoju tych obszarów i przezwyciężenia barier w kształ-
towaniu ich konkurencyjności.
Co dalej z krakowskim powietrzem?
Celem styczniowej debaty zorganizowanej przez Bogusława Sonika była próba wypracowania rozwiązań, które
pomogą walczyć z krakowskim smogiem. W trakcie dyskusji, która rozgorzała na sali po wystąpieniach
prelegentów, podnoszono kwestie promowania transportu zbiorowego, skutecznego przeciwdziałania nie-
właściwemu sposobowi ogrzewania oraz wprowadzenia rozwiązań urbanistycznych w planowaniu rozwoju
zabudowy Krakowa.
PODZIĘKOWANIE
Redakcja dziękuje Pani Małgorzacie Schwarzgruber za umożliwienie publikacji jej wywiadu
z Bogusławem Sonikiem „Gaz łupkowy – szansa czy zagrożenie?”.
DOŁĄCZ DO NAS
Biuletyn Europejski
Newsletter Posła do Parlamentu Europejskiego Bogusława Sonika
Redakcja:
Biuro Posła do Parlamentu Europejskiego Bogusława Sonika
ul. Kanonicza 12/1, 31-002 Kraków
tel. +48 12 290 69 34, e-mail: redakcja@boguslawsonik.pl
www.boguslawsonik.pl
Jeżeli chcesz otrzymywać Biuletyn Europejski,
wyślij e-mail na adres: redakcja@boguslawsonik.pl
