Nenstacioni i Selites 110/35/10 KV

1. REPUBLIKA E SHQIPERISE
UNIVERSITETI POLITEKNIK TIRANE
FKULTETI I INXHINIERISE ELEKTRIKE
DEGA ELEKTRIKE
Relacion mbi praktiken mesimore te
zhvilluar ne nenstacionin e selites
110/35/10 KV)
Punoi Pranoi

2. Skema parimore e nenstacionit eshte:

4. ANALIZIM SKEME
Analizojme skemen e mesiperme duke shpjeguar edhe simboliken e çdo
elementi ne te:
Legjenda:
hyrja e linjes ne nenstacion
Q0 bosh – Celes fuqie te stakuar
Q0 i mbushur – Celes fuqie te kyçur
Q9 - Thike linje
Q1 - Thike zbare
Q8 - Shkarkues
Q51 - Thike toke
Fiderat e shperndarjes
Seksionet e 110 kV
Seksionet e 10 dhe20 kV
Gjithashtu ne skemen e mesiperme verehen edhe elementet e meposhtem
1.Transformator tensioni
2.Transformator rryme
3. Reaktoret
Elementet e mesiperm jane te njejte per te 3 linjat 110 kV.
Nga seksioni 110kV kemi hyrjen per ne trasformatoret e fuqise.Elementet
nga seksioni deri ne transformator jane si me poshte:
Q1- Thike zbare
Q0- Celesi i fuqise
Transformator rryme
Shkarkues
Hyrja ne transformatorin e fuqise.

5. Paraqitja e elementeve kryesore te nenstacionit:
Linja hyrese Kashar 110-2/3
Linja hyrese Sharre 110-6/1

6. Linja hyrese Uzine Traktori 110-4/1
Transformator tensioni

7. Transformator
tensioni,sherben
per matje sinjalizim
dhe mbrotje
gjithashtu ne foto
shohim dhe nje
drozel i cili sherben
per kumunikim dhe
nderlidhje.
Thika e linjes
Thika e linjes e cila
sherben per ndarjen e
linjes nga
nenstacioni

8. Transformator rryme
Transformator
rryme i cili sherben
per mbrojtje matje
dhe
sinjalizim,trasformatoret e rrymes kan rol kryesor ne mbrojtjen maksimale
dhe ate te castit.
Celes fuqie me gaz
Celes fuqie me
gaz,sherben per
kycur linjen me te
cilen do punojme.
Thike zbare

9. Thike
zbare,sherben per
te ndare ose lidhur
linjen me zbaren
Seksionuesi
Panelet e kontrollit per te tre linjat
Seksionuesi i
zbarave
sherben per te
perzgjedhur
zbaren me te
cilen do
punojme,zakon
isht ne selite
eshte i kycur
per te treja
zbarat.

10. Dalja nga zbarat 110 kv
Transformatoret
Ndermjet
zbares dhe
transformatorit
do kemi celesin
me gaz
transfomatoret
e rrymes dhe
shkarkuesit

11. Ne nenstacionin e Selites kemi kater transformatore fuqie dhe nje
transformator 35/35kV si me poshte:
T-1 (20MVA 110/35/10Kv) Targeti
T-2b (25 MVA 110/10Kv)
Targeti
T -3 (40/50MVA 110/20Kv) Targeti

12. T -4 (40/45 MVA 110/20 Kv) Targeti
T-35/35 Kv Targeti

13. Mbrojtja e transformatoreve
Transformatoret e fuqise jane nga pajisjet me te rendesishme te sistemit
elektroenergjetik dhe sidomos te n/stacioneve dhe si te tille mbrojtja e tyre ne raste
avarie eshte shume e rendesishme.
Mbrojtja e transformatorve kryhet ne disa forma:
1- Mbrojtja nga tensioni
a) maksimal
b) minimal
2- Mbrojtja nga mbingarkesa
3- Mbrojtja gazore
4- Mbrojtja nga temperatura
5- Mbrojtja nga niveli vajit
a) maksimal
b) minimal
1- a)Tensioni maksimal ose mbitensioni shkaktohet ne rastin kur tensioni ne secondarin
e transformatorit eshte rreth 115 % e tensionit nominal (1.15Un).

14. Ne kete rast tensioni rregullohet me ane te rregullatoreve tensionti te vendosur brenda
transformatorit dhe qe kryejne rregullimin e tensionit nen ngarkese duke rritur numrin e
spirave ne primarin e transformatorit (W1) 1
2
12
2
1
2
1
W
W
UU
W
W
U
U
=⇒= .
b) Tensioni minimal ose nentensioni zakonisht ndodh ne ato raste kur ngarkesa rritet
teper sidomos gjate stines se dimritdhe ne secondarin e transformatorit kemi rreth 80% e
tensionit nominal (0.8Un).
Ne kete rast tensioni rregullohet me 2 menyra:
- ulet aq sa eshte e mundur ngarkesa e konsumatove jo kryesore me alternime
fiderash.
- me ane te rregullatoreve te tensionit duke ulur numrin e spirave ne primarin
e transformatorit (W1) 1
2
12
2
1
2
1
W
W
UU
W
W
U
U
=⇒= .
2- Mbingarkese kemi ne ato raste kur ngarkessa e konsumatorit kalon reth 130% e
ngarkeses nominale te transformatorit sidomos ne periudhat e pikut.
Ne keto raste duhet mbajtur ngarkesa nen kete kufi duke e ulur ate per te mos rrezikuar
stakimin e transformatorit.
3- Mbrojtja gazore aktivizohet ne ato raste kur rritet presioni i gazit ne kazanin e vajit.
Rritja e presionit te gazit shkaktohet:
I- nga prishja e izolacionit ;
II- gjatelidhjeve te shkurtra (LSH) ne TR ,gjate te cilave çlirohet sasi gazi;
III- gjate mbushjes me vaj te transformatorit pa kushtet e duhura teknike
(futet pluhur lageshtire etj) ;
IV- gjate uljes drastike te temperaturave nen 0° Celcius (vaji tkurret);
V- nga lekundjet sizmike (termetet) qe shkaktojne lekundje te vajit dhe stakimin e
galixhandit pra transformatorin;
VI- gjate transportit te transformatorit .
Per tu mbrojtur nga keto probleme transformatoret jane te pajisur me nje sensore ose
galixhand te vndosur ne zgjerues i cili vihet ne levizje nga presioni i gazit.
Nga lloji i gazit percaktohet edhe lloji i defektit.
Galixhandi eshte i ndertuar ne nje menyre te tille qe punom me 2 stade: sinjalizim dhe
stakim, sinjalizimi ndodh ne rastin e presionit te vogel te gazit ndersa stakimi atehere
kur pressioni eshte i madh dhe si pasoje edhe defekti.
Ne rastin e I dhe II transformatori nuk kyçet pas stakimit pa u siguruar per arsyen e
avarie.
Per III duhet nxjerre gazi mekanikisht.

15. Per IV duhet te rritet ngarkesa nqs eshte e mundur.
Per V niveli i vajit qetesohet me kalimin e kohes mund te kyçet TR.
Per VI trasformatori nuk duhet vendoset ne funksionim pa kaluar 48 oer.
4- Temperatura ne transformator mund te rritet per disa arsye
a) papastertite mbi TR qe nuk lejojne shkembimin e nxehtesise me ambjentin e
jashtem,
b) mbingarkesa
c) prishja e sistemit te ventilimit.
Keto probleme mund te riparohen si me poshte
a) duke e mirmbajtu TR nga jashte,
b) duke e mbajtur ngarkesen ne regjim nominal dhe aktivizuar sistemin e ventilimit.
Zona per te cilen jepet sinjalizim eshte temperatura 80° Celcius.
Duhet pasur kujdes qe temperatura te mos kaloje 95° Celcius pasi po u rrit temperatura
vaji ftohet me veshtirsi per shkak te nxehtesise speciike te larte, per kete arsye personeli
i n/stacionit duhet te kontrolloje periodikisht çdo 2 ore temperaturen e transformatorit.
Ne foto kemi treguesin e temperatures ne
TR dhe panelin e komandimit te
ventilatoreve dhe pjeseve te tjera te TR.

16. 5- Mbrojtja nga niveli(maksimal ose minimal) i vajit kryhet mekanikisht nga personeli
operativ.
Niveli i vajit duhet te analizohet 1 here ne 6 muaj ose 1 here ne vit ne laborator me nje
kampion.
Seksioni 35 kV
Kazani i vajit te
transformatorit,ne
te duket dhe
treguesi i nivelit te
vajit i cili duhet te
kontrollohet here
pas here.

17. Fiderat
Kemi dy seksione fiderash 20 kV qe ushqehen nga T-3 dhe T-4
Seksioni I perbehet nga gjashte fidera: 321, 322, 323, 324, 329, 331
Ky seksion sherben per te
furnizuar nenstacionin e pallatit te
kongreseve dhe tecin.aktualisht
seksiounusi i zbarave qendron i
kycur por linja e tecit eshte pa
ngarkese pra merr vetem pallati i
kongreseve.

18. Seksioni i dyte nga kater fidera: 325, 326, 327, 330
Seksionuesi Zbarat e seksionuesit 20 kV
Seksionuesi ka nje rol mjaft te rendesishem ne
panel pasi ne rastet kur njeri nga seksionet e
fiderave ka mbingarkese dhe tjetri eshte i
nenngarkuar atehere me ane e kycjes se
seksionuesit ngarkesa do ndahet ndermjet dy
transformatoreve T-3 dhe T-4.

19. Seksioni i fiderave 10 kV
MBROJTJA
Mbrojtja eshte gjeja me e rendesishme per nje nenstacion elektrik prandaj ajo duhet
trajtuar me kujdes te vecante. Me mbrojtjen tentojme te kufizojme demtimet ne raste
avarie per nenstacionin dhe te eliminojme situatat e rrezikshme per jeten e njerzeve qe
mund te krijohen .
Mbrojtjen e kemi:
1)Mbrojtja e linjave ne hyrje te nenstacionit
2)Mbrojtja e transformatoreve
3) Mbrojtja nga mbitensionet
4) Mbrojtja mbirrymat
5) Mbrojtja e fiderave
• Mbrojtja nga mbitensionet
Mbitensionet mund te jene te jashtme ( atmosferike ) ose te brendshme ( gjate
manovrimeve operative ose gjate LSH
Ne rastin e mbitensioneve te jashtme linja mbrohet me ane te trosit ku mbitensioni
perhapet ne forme vale pergjate linjes derisaarrin tek shkarkuesi i cili cpohet dhe ne kete
menyre e percjelle rrymen e goditjes ne toke prandaj edhe shkarkuesit vendosen ne hyrje
te linjes.
Fiderat ne seksionin 10
kV jane te tipit me
karroce ,celesi i fiderit
eshte me vaj.

20. Nenstacioni mund te mbrohet nga mbitensionet atmosferike edhe me ane te
rrufepritesve te cilet shpernadhen ne hapesiren e nenstacionit ne distanca25 metra nga
njeri tjetri
• Mbrojtja mbirrymat
Mbirrymat shkaktohen gjate LSH te ndryshme.
Mbrojtja nga mbirrymat realizohet me ane te celesave te fuqise, relet dhe siguresat
Celesat e fuqise ckycin mbirrymat e LSh mbasi marin impuls nga relete
Relete e rrymes maksimale japin sinjal ne celesat te cilet ckycen nqs intensiteti i rrymes
rritet mbi nje vlere te caktuar ,sinjal te cilin e marin nga transformatoret e rrymes te
vendosur ne percjelles.
Relete jane me kohe dhe pa kohe veprimi . Te parat ckycin celesin pas nje fare kohe
ndersa te dytet bejne ckycje te menjehershme.
1)Mbrojtja e seksionit 110 kV
a.MBROJTJE NGA MBITENSIONI
• Vepron per 0.85 Un ne sinjal (pa stakim celesi).
• Vepron per 1.150 Un ne sinjal (pa stakim celesi).
b).MBROJTJE MAKSIMALE
• Vepron per 1.50 In me stakim celesi 110 [KV] te seksionimit per t=3[sek]
• Vepron per 0.5 In me stakim celesi 110[KV] te seksionimit per t=0[sek]
Mbrojtja e fiderave
Fiderat e shperndarjes mbrohen
gjate LSH ose mbi ngarkeses.Kemi
mbrojtje nga rryma
maksimale,vepron per lidhje te
shkurter te larget ose mbingarkese
me stakim celesi te fiderit
,t=1[sek]. Mbrojtje me token
,vepron per lidhje nje faze me
token,me stakim te celesit te fiderit
,t=0.5[sek] dhe mbrojtje te castit
kur rrymat jan teper te medha koha
e stakimi eshte t=0 (sek).pra paneli
na sinjalizon se cila nga keto tre
mbrojtje ka vepruar ne rast avarie.

21. SISTEMI I NEVOJAVE VETJAKE
TE NENSTACIONIT
Nje nga hallkat e rendesishme per nje nenstacion eshte edhe sistemi i nevojave vetjake
te tij nje tension qe nevojitet per furnizimin e pajisjeve te nenstacionit , te salles se
komandes, ndricim etj.
Ne foto eshte paneli i
sinjalizimit te mbrojtjes,ky na
tregon me saktesi te gjitha te
dhenat e nje avarie:qe nga
mbrojtja qe ka vepruar ,ne
cilen linje na ka ndodh avaria
ne cilen faze ose ne te tre fazat
dhe vlerat e rrymes se LSH
secilen faze si dhe kohen e
sakte e ndodhjes se avarise.
Nenstacioni i
Selites ka 2
transformatore
(20/0.4 kV) per
nevojat vetjake. Te
2 keta
trasformatore
ushqehen nga
seksioni i 20 kV

22. Gjithashtu per raste avarie te sistemit nenstacioni eshte i pjisur me sistemin e ushqimit
me bateri te rrymes se vazhduar.
Rryma e vazhduar DC eshte truri I nenstacionit e cili nevojitet per:
1) komandimin e celsave
2) sinjalizim
3) mbrojte
4) matje
Perderisa kemi dy salla komandimi edhe sistemi i baterive eshte i ndare ne 2 pjese:
Ne sallen kryesore kemi 118 bateri * 1.2volt =220V qe perdoren nga kjo salle.
ne kete salle eshte edhe radrizatorin i cili ndihmon baterit te perballojne ngritjen e
celsave gjate manovrimeve.
Ne sallen tjeter te komandimit kemi 2 grupe baterish :
1)grupi I pare 55bateri*2v=110v
2)grupi I dyte 18 bateri*6v=110v
Te cilat japin 270A*ore
Keto dy grupe perdoren per paisje vetjake te cilat punojne me 110v per komandime ne
sallen e 20 kV. ne kete salle eshte edhe shenderruesi AC-DC ne foton e meposhtme: