The global middle class this is the new group of business opportunities in 2010.

1. 1
The Global Middle Class
ดร.ดนัย เทียนพุฒ
กรรมการผูจดการ บริษท ดี เอ็น ที คอนซัลแตนท จํากัด
ั ั
DrDanaiT@gmail.com
ประเทศในโลกที่กาลังถูกจับตามองคือ
ํ ประเทศเกิดใหมหรือกําลังพัฒนาและสิงที่มการ
่ ี
เปลี่ยนแปลงในแตละประเทศนั้นๆ คือ “ชนชั้นกลาง (Middle Class)”
ชนชั้นกลางระดับโลก (Global Middle Class) เปนคนในประเทศเกิดใหมที่มีรายไดตอ
ครัวเรือนที่สามารถบอกไดวาอยางนอยก็เปนพวก “รายไดปานกลาง (Middle Income)” โดยวัดจาก

มาตรฐาน นานาชาติซึ่งมีความแตกตางไปจากคนจนทั่วโลก
ขณะที่ธนาคารโลกประมาณวา ชนชันกลางระดับโลกจะเพิ่มขึ้นจาก 430 ลานคนในป
้
2000 ไปเปน 1.15 พันลานคนในป 2030 และไดนยามคนชนชันกลางไวจากรายไดที่ทามาหาไดระหวาง
ิ ้ ํ
10US$ ถึง 20 US$ ตอวัน ซึ่งอาจดูไดคราวๆ จากชวงรายไดโดยเฉลียระหวางบราซิล (10US$) และอิตาลี
่
(20 US$) จีนและอินเดียดูจะเปนประเทศที่มีบทบาทมากที่สุดเพราะวาจีนมีชนชั้นกลางเพิ่มขึน 52%และ
้
อินเดียจะเพิ่มขึ้น 12% ถารวมกันจะเพิ่มขึน 2 ใน 3 ของการเพิมขึ้นทั้งหมดในป 2030
้ ่
Dr.Danai Thieanphut DNT Consultants. Co.,Ltd. Copyright 2009

2. 2
Goldman Sacks ฉายภาพของโลกในป 2050ดังรูป
และไดสรุปไววา ชนชันกลางระดับโลกเพิมขึ้นปละ 80 ลานคน ปรากฏการณนี้เปน
้ ่
มากกวาการทีเ่ ขาใจวาเศรษฐกิจอเมริกาและยุโรปไดหันไปใชบริการภายนอก (Outsourcing) แต
ขอเท็จจริงเปนการเติบโตในสวนของเศรษฐกิจโลก ซึงการเติบโตของชนชันกลางระดับโลกนีกําลังคอยๆ
่ ้ ้
เพิ่มขึ้นจากวิกฤตเศรษฐกิจดานสินเชื่อ
เราอาจจะใหความหมายของชนชั้นกลางระดับโลกตามนัยของ Goldman Sacks ได
ดังตอไปนี้
• เปนชนชั้นที่มรายไดอยูระหวาง 6,000 US$ ถึง 20,000 US$ ในเทอมของ PPP
ี
(Purchasing Power Parity) และการกระจายรายไดของโลกเปนไปในลักษณะแคบไมใชกวาง
การเติบโตของชนชันกลางระดับโลกนีมีสงทีนาชวนพิสมัยวา พลโลก 2,000 ลานคนจะ
้ ้ ิ่ ่
เปนชนชั้นกลางระดับโลกภายในป 2030
• ประเทศกลุม BRICs (Brazil, Russia, India ,China) มีการเติบโตอยางตอเนื่องจาก
Dr.Danai Thieanphut DNT Consultants. Co.,Ltd. Copyright 2009

3. 3
กําลังซื้อในประเทศไปสูการเติบโตของเศรษฐกิจโลก การศึกษาของ Goldman Sacks คาดการณวา

BRICs จะเปน 4 ใน 5 ของเศรษฐกิจที่ใหญที่สุดของโลกในป 2050
• การเกิดขึ้นของ N-11 (The Next Eleven ประกอบดวย Bangladesh, Egypt,
Indonesia, Iran, Mexico, Nigeria, Pakistan, The Philippines, South Korea, Turkey and Vietnam) ที่
นิยามโดย Goldman Sacks Investment Bank นั้นเปนประเทศมีศักยภาพที่สงมากตอการที่จะเปน
ู
เศรษฐกิจขนาดใหญของโลกในศตวรรษที่ 21 ควบคูไปกับประเทศกลุม BRICs

Mauro Guillen แหงวารตันชี้วา เดิมที่กลุมชนชั้นกลางนั้นจะอยูในเขตที่เปนสามเหลี่ยมของยุโรป
อเมริกาเหนือและญี่ปุน
ในป 1970 และ 1980 ประเทศเกาหลีใต บราซิลและอาเจนตินา เม็กซิโกไดเพิ่มจํานวนชน
ชั้นกลางมากขึน
้
ในป 2005 จีนมีปริมาณการใชไฟฟาเทากับอังกฤษผลิตใน 1 ป ฝนป 2006 ไดเพิ่มขึ้น
เทากับปริมาณไฟฟาสํารองทังหมดของฝรั่งเศส ขณะทีคนจีนขาดความเสถียรในการใชกระแสไฟฟา
้ ่
ประเทศคูขนานเชนอินเดีย มีประชากรมากกวา 400 ลานคนที่ไมมีไฟฟาใช และความตองการในอินเดียจะ
เพิ่มขึ้นอีก 5 เทาตัวในอีก 25 ปขางหนา

Homi Kharas นักวิจัยแหง Brookings Institution ประมาณวา ในป 2025 ประเทศจีนจะ
มีประชากรชนชั้นกลางมากที่สุดในโลก ขณะที่อินเดียจะมีประชากรชนชั้นกลางมากกวาปจจุบน 10 เทา
ั
องคการทองเที่ยวโลก (World Tourism Organization) ประมาณวานักทองเที่ยวจะ
เดินทางไปทองเทียวโดยจะมีการเติบโตจากปจจุบนที่ 846 ลานคนไปเปน 1.6 พันลานคนในป 2020
่ ั
Dr.Danai Thieanphut DNT Consultants. Co.,Ltd. Copyright 2009

4. 4
แลวโลกสามารถรองรับกลุมชนชั้นกลางไดไหม?
โลกป 2050: การเติบโตอยางรวดเร็วของประเทศเกิดใหม
ประเทศ การทํานาย
จีน จะมีเศรษฐกิจแซงหนาสหรัฐในป 2005 (เติบโต 130% ของขนาด
เศรษฐกิจสหรัฐ)
อินเดีย จะเติบโตเกือบ 90% ของขนาดเศรษฐกิจสหรัฐในป 2050
บราซิล จะแซงหนาญี่ปุนใน 2050 โดยขึ้นมาอยูในอันดับที่ 4 ของโลก
รัสเซีย เม็กซิโกและอินโดนีเซีย จะมีศักยภาพทางเศรษฐกิจใหญกวาเยอรมันหรือสหราช
อาณาจักรในกลางศตวรรษที่ 21
เวียตนาม จะเติบโต 10% ตอปในเทอมของดอลลารที่แทจริงและผลักดัน
ขึ้นมาไดถึงขนาด 70%ของเศรษฐกิจ UK ในป 2050
ไนจีเรีย จะโตมากกวาอัฟริกาใตในป 2050
ฟลิปปนส, อียปต บังคลาเทศ
ิ จะเติบโตสูงมากแตก็มีความเสี่ยงที่สงเชนเดียวกัน
ู
เวียตนาม, ตุรกี คาดวาจะมีความเปนไปไดในการเติบโตเชนเดียวกัน
*การศึกษาของ Pricewaterhouse Coopers (March, 2008)
ในดานการตลาดสําหรับการเติบโตของชนชั้นกลางระดับโลก
ชนชั้นกลางระดับโลกนี้คอ กลไกขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ขณะที่เศรษฐกิจขยายตัว ตลาด
ื
ภายในประเทศเติบโตมากขึนจนกลายเปน “ตลาดชนชันกลาง”
้ ้
ในดานการตลาดแลวทํานายไดวาธุรกิจใดก็ตามที่สามารถปรับการจัดจําหนายไปยังชน
ชั้นกลางระดับโลกไดจะสามารถคงไวซงความไดเปรียบในเศรษฐกิจโลก
ึ่
นักการตลาดตองใสใจอยางใกลชิดกับประชากรในกลุมนี้ที่จะใหผลประโยชนทางธุรกิจ
จากการเติบโตในชนชันกลางระดับโลก
้
ตัวอยางเชน Coca-Cola ไดวางกลยุทธสําหรับ Coke ในประเทศจีน โดยขายในหัวเมือง
หางไกลที่ราคาต่ํากวาในตลาดตะวันตก ผลที่ไดคือ Coke สามารถสรางตัวเองใหเปนแบรนดที่ผูบริโภครุน
ใหมตองการ ในขณะเดียวกัน Coke ก็ขายในชนบทดวยราคาถูกอีกเชนกัน แตผูบริโภคตองดื่ม ณ จุดขาย
Dr.Danai Thieanphut DNT Consultants. Co.,Ltd. Copyright 2009

5. 5
และคืนขวดใหกับผูคาสินคา.....”กลยุทธนี้เปนการลดตนทุนและทําใหราคาต่ําได” อีกทังขวดที่ใชบรรจุยัง
้
ลดขนาดใหเล็กลงกวาที่ขายในประเทศตะวันตก
Coca-Cola ไดปรับผลิตภัณฑใหตอบสนองกับจุดที่ขายในราคาต่ํา ดังนันผูบริโภคจึง
้
สามารถไดสัมผัสรสชาติของผลิตภัณฑแบบชาติตะวันตก
ชนชั้นกลางในประเทศไทย
สําหรับประเทศไทยในป 2008 Euromonitor International ไดมีการศึกษากลุมชนชัน
้
กลางของประเทศไทยตังแตป 1999 ภายหลังจากที่ประเทศไดฟนตัวจากภาวะวิกฤตทางการเงินในป
้
1997/98 พบวา
ชนชั้นกลางจะเปนกลุมที่กระตุนการบริโภคจับจายใชสอยซึ่งเปนประโยชนตอธุรกิจใน
ระดับกวางของทุกๆ ภาคธุรกิจ
ขณะที่ความไมเทาเทียมกันของรายไดยังคงมีอยูในประเทศไทยซึงอาจจะทําใหโอกาส
่
ของธุรกิจลดนอยลงจากการใชจายของชนชั้นกลาง
รายไดของครัวเรือน (รายไดที่หกภาษีแลว) ตอปอยูที่ประมาณ 10,000 US$ จะเติบโต
ั
จาก 15.4% ในป 2005 ไปเปนประมาณ 21.8% ในป 2007
สรุปแลวการเพิ่มขึ้นของชนชั้นกลางในประเทศไทยจะกระตุนการจับจายและการ
บริโภคมากถึง 120.4 พันลานดอลลารสหรัฐ
การใชจายของชนชันกลางจะครอบคลุมในสินคาหรูหรา การสื่อสารและกิจกรรม
้
พักผอน โดยในชวงป 2002-2007 ปริมาณการซื้อโทรศัพทมือถือไดเพิมขึ้นจาก
่
30.0% ถึง 74.2% และในชวงเวลาเดียวกัน การเปนเจาของเครื่องคอมพิวเตอรสวน

บุคคลไดเติบโตขึ้นจาก 6.7% ไปถึง 21.7%
ธุรกิจคาปลีกในประเทศไทยมียอดขายสูงมากซึงเห็นไดจาก การเพิ่มขึนของจํานวน
่ ้
รานคาปลีกหรือชอปปงเซ็นเตอรสไตลตะวันตก รวมทั้งทําใหปริมาณการใชบัตร
เครดิตเพิ่มขึ้นเปนเงาตามตัว
Dr.Danai Thieanphut DNT Consultants. Co.,Ltd. Copyright 2009

6. 6
ทัศนภาพของประเทศไทย หากเปนไปไดที่ไตรมาสที่ 3 ของป 2009 เศรษฐกิจจะ
เติบโตในแดนบวก และสงผลใหชนชันกลางมีอัตราการขยายตัวมากขึ้น ซึงคาดวามี
้ ่
จํานวน 6 ลานครัวเรือนที่จะมีรายไดมากกวา 15,000 US$ ในป 2020
นักการตลาดคงไดเห็นยาหอมจากรัฐบาลวาประเทศไทยมีอันดับการแขงขันจาก IMD
ขยับสูงขึ้นเปนอันดับที่ 26 จากทังหมด 57 ประเทศ (ป 2009) โดยสูงกวาอินเดีย อินโดนีเซียและฟลปปนส
้ ิ
รวมถึงเกาหลีใต หากไดพิจารณาขอมูลมาตั้งแตตนจะรูไดทันทีวาอันดับการแขงขันที่ไดมานันจะมี
 ่ ้
ประโยชนมากนอยเพียงใดแคไหน หากการเติบโตของกลุม BRICs และ N-11 แซงหนาไทยทั้งหมดและ
จะขยับไปแซงหนากลุม G7 ในอนาคตอีก 2-3 ทศวรรษทีจะถึงนี้
่
คงตองทิงคําถามใหชวยกันหาคําตอบในทศวรรษใหมนี้วา
้  
ใครควรทําหนาที่กาหนดยุทธศาสตรชาติไทยหรือขับเคลื่อนยุทธศาสตรประเทศไทย
ํ
การขับเคลื่อนดวยการจัดการคุณภาพของภาครัฐ (PMQA) ที่ขับเคลื่อนโดย กพร. ทํา
หนาทีเ่ หมาะสมไหมทีจะเปนผูนําในการขับเคลื่อนยุทธศาสตรชาติไทยดวยรางวัล
่
คุณภาพ PMQA ระบบวัดผลงาน 4 มิติและแผนปฏิบติราชการ 4 ปเพราะทั้งหมดนี้
ั
เปนเรื่องของการจัดการระบบราชการ ไมใชยุทธศาสตรชาติ
การตลาดประเทศไทยควรมี Thailand Business Model อยางไร หากยังคงใชซาก
ความคิดของ Creative Economy จากเศรษฐกิจทุนนิยมของรัฐบาลในอดีตที่ทําลาย
ประเทศชาติจนบอบช้ําถึงรากหญาและเกิดความแตกแยกความคิดในทุกระดับและ
ทุกกลุมทังเศรษฐกิจ การเมือง สังคม การศึกษาและศาสนาจะสามารถนํามาใชฟน
 ้
ประเทศไดจริงหรือ?
คําถามเหลานีคงชวยใหเราไดเห็นวา “ทศวรรษใหมนี้เราจะเปลี่ยนประเทศไทยได
้
อยางไร???”
Dr.Danai Thieanphut DNT Consultants. Co.,Ltd. Copyright 2009