Link download bản đầy đủ tài liệu Quá trình hội nhập kinh tế Quốc tế của Việt Nam http://www.doko.vn/luan-van/viet-nam-voi-qua-trinh-hoi-nhap-kinh-te-quoc-te-82739

1. CHƯƠNG I
TOÀN CẦU HOÁ HOÁ KINH TẾ VÀ HỘI NHẬP KINH TẾ QUỐC TẾ
I > Toàn cầu hoá kinh tế và hội nhập kinh tế quốc tế.
1>: Toàn cầu hoá kinh tế.
a, Khái niệm
Toàn cầu hoá kinh tế chính là sự gia tăng nhanh tróng các hoạt động kinh tế
vượt qua mọi biên giới quốc gia khu vực, tạo ra sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các
nền kinh tế trong sự vận động phát triển hướng tới một nền kinh tế thế giới
thống nhất. Sự gia tăng các xu thế này được thể hiện ở sự mở rộng mức độ và
quy mô mậu dịch thế giới, sự lưu chuyển của các dòng vốn và lao động trên
phạm vi toàn cầu.
b, Sự tất yếu khách quan
Trong thời đại ngày nay TCHKT trở thành một xu thế khách quan bao
trùm đến hầu hết tất cả các nước và khu vực trên thế giới. Quá trình này vừa
thúc đẩy sự giao lưu hợp tác, sự phát triển llsx mỗi nước, vừa đưa lại sự tăng
trưởng cao của mỗi nền kinh tế, vừa tăng sức cạnh tranh và hạ thấp các dào
cản cho chuyển động vốn. Thực chất TCHKT là tất cả nền kinh tế quốc gia
trong quá trình vận đọng sẽ tăng cường trạng thái phụ thuộc lẫn nhau, nền
kinh tế của mỗi nước ngày càng trở thành một bộ phận khăng khít của
KTTG. Không một nền kinh tế nào có thể đi lên một cách biệy lập, họ khong
thể nào phát triển mà không chịu những ràng buộc của những định chế chung
coả thế giới. Thêm vào đó TCHKT kéo theo mở rộng giao lưu khoa học công
nghệ giũa các quốc gia, sù tham gia của các nước vào việc giải quyết các vấn
đề kinh tế – xã hội có tính toàn cầu.
2, các nhân tố thúc đẩy toàn cầu hoá kinh tế.
+Sự phát triển cao của llsx
Trong những năm trước đây do phương thức sản xuất của con người khá
thô sơ lao động thủ công vẫn là chủ yếu do đó lương thực họ làm ra chủ yếu
để nuôi sống bản thân mình và gia đình, chưa có sản phẩm dư thừa nhiều để
1

2. đem trao đổi. Do vậy trong thời đại này chưa có sự phân công trong lao động.
Nhưng từ khi chuyển sang thời đại kim khí con người không thể làm hết mọi
công việc mà đạt được năng suất cao được bởi vậy đã có sự phân bổ lao động
cho từng con người. Mỗi người đảm nhận một công việc riêng sau đó trao
đổi cho nhau các sản phẩm của mình cho người khác từ đó hình thành lên sự
phân công lao động trong xã hội. Ngày nay với sự phát triển của trình độ
khoa học – công nghệ ngày càng cao thì quá trình phân công nằy diễn ra sâu
sắc hơn, ở một trình độ cao hơn. Trước kia sự phân công chỉ ở khía cạnh mỗi
người đảm nhận sản xuất một hoặc hai loại sản phẩm nhất định thì nay mỗi
tổ chức mỗi công ty chỉ đảm nhận sản xuất, chế tạo một bộ phân hay mét chi
tiết máy. Mỗi quốc gia lai có những thế mạnh riêng cua mình như : nguyên
vât liệu, khoa học công nghệ, nguồn nhân lực …do đó ứng với mỗi thế mạnh
đã có các quốc gi sẽ đảm nhận một phần công việc của thị trường thế giới mà
đảm bảo tối đa hoá lợi nhuận mà không một nước nào có thể thực hiên được.
Do đó llsx phát triển đảm bảo thông tin nhanh tróng, xoá bỏ cách biệt về
không gian, thời gian thúc đẩy giao lưu hợp tác kinh tế với các nước trên thế
giới đẩy mạnh toàn cầu hoá.
+ Sù phát triển mạnh cua nền kinh tế thị thường :
Hoạt động của các hệ thống thị trường đảm bảo lưu thông hàng hoá từ
khu vực này cho tới khu vực khác thậm chí quốc gia khác được nhanh tróng,
giảm bớt các thủ tục pháp lý không cần thiết. Tạo điều kiện cho các doanh
nghiêp, công ty rút ngắn thời gian của một chu kỳ sản xuất nhanh chóng đi
vào hay thay thế quy trình sản xuất mới đảm bảo sản xuất quay vòng liên tục.
Ngoài ra khi tham gia vào sự hoạt động của hệ thống thị trường các doanh
nghiệp, các quốc gia có điều kiện cạnh tranh lành mạnh phát huy mọi tiềm
lực đang có làm cơ sở cạnh tranh với các nước các quốc gia khác. Trong nền
kinh tế thị trương các quốc gia dù lạc hậu hay phát triển thì đều có thế mạnh
riêng bởi vậy trong thị trường cạnh tranh tù do thì các nước lạc hâu tuy yếu
2

3. thế hơn nhưng vẫn có thể tham gia thị trường với một vị thế như tất cả các
quốc gia khác, đẩy mạnh quá trình hội nhập kinh tế quốc tế từng bước.
+ Sù hoạt động của các công ty đa quốc gia
Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ, cách mạng khoa học kỹ thuật –
công nghệ, sự hoạt động của các công ty xuyên quốc gia ( CTXQG ) đang và
sẽ là lực lượng chủ đạo thúc đẩu quá trình toàn cầu hoá, chi phối mọi lĩnh
vực của đời sống xã hội trên phạm vi quốc tế. Sự hoạt động linh hoạt, có hiệu
quả và tiềm lực khoa học – công nghệ to lớn của CTXQG đã làm cho nền
kinh tế không phân bieetj nền kinh tế chính trị, có mối liên hệ keo kết lại với
nhau, phụ thuộc vào nhau hơn, tạo ra những xu hướng phát triển mới trong
những năm đầu thế kỷ XXI
CTXQG là lực lượng cơ bản thúc đẩy tiến trình toàn cầu hoá kinh tế, hội
nhập nền kinh tế quốc gia vào khu vực và thế giới. Hiện nay thế giới có
khoảng 67.000 công ty mẹ và trên 700.000 công ty chi nhánh. Những công ty
này giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế thế giới, hiện nay đang kiểm soát
80% hoạt động nghiên cứu và triển khai, 60% buôn bán quốc tế, 40 % sản
lượng công nghiệp, 90% đầu tư trực tiếp nước ngoài. Để tồn tại và phát triển,
CTXQG luon thực hiện phương châm kinh doanh “ lấy thế giới làm nhà máy
của mình, lấy các nước làm phân sưởng của mình, thông qua phân công hợp
tác quốc tế và lợi dụng ưu thế của các nước về vốn, kỹ thuật – công nghệ, sức
lao động. Vì thế vô hình chung các công ty đa quốc gia trở thành cầu nối các
quốc gia lại với nhau mặc dù các quốc gia đó có thể có cùng hoặc không
cùng chế độ chính trị, các nước đó có thể phát triển hay không phát triển.
CTXQG là những chủ thể kinh tế hoạt động mang tính toàn cầu. Trong
cơ cấu kinh tế của nền kinh tế thế giới, CTXQG chính là những thực thể
quan trọng có nhiệm vụ truyền tải và tiếp nhận các nguồn lực trên thế giới.
Hoạt động của nó đã gia tăng mạnh mẽ các trao đổi khoa học – công nghệ và
lưu chuyển hàng hoá chủ yếu giữa các khu vực trung tâm với ngoại vi và
giữa các khối kinh tế với nhau để hình thành một thị trường thế giới thống
3

4. nhất. Hoạt cắm nhánh và ngày càng mở rộng và biến phân công quốc tế
thành phân công trong nội bộ công ty, lôi cuốn các quốc gia vào cùng một
dàn hợp xướng có quan hệ khăng khít và phụ thuộc lẫn nhau. Hoạt động bành
trướng quốc tế của CTXQG ngày càng lôi cuốn các quốc gia tham gia tích
cực vào quy trình sản xuất chuyên môn sâu và hợp tác rộng. Mỗi sản phẩn
hoàn chỉnh là kết quả hợp tác của nhiều nước. CTXQG là thành tố chính của
sợ dây liên kết kinh tế toàn cầu.
II > Bản chất của toàn cầu hoá kinh tế
Mác và Ăng-ghen chỉ rõ : Vì luôn bị thúc đẩy về nhu cầu những nơi tiêu
thụ sản phẩm, giai cấp tư sản xân lấn khắp toàn cầu. Nó phải xâm nhập vào khắp
nơi và thiết lập các mối quan hệ ở khắp nơi.
Sở dĩ toàn cầu hoá có sức mạnh to lớn có khả năng tạo ra một thị trường
trên toàn cầu, có sự góp mặt của tất cả các quốc gia trên thế giới như vậy bởi vì
nó mang tính khách quan gắn liền với xu thế vận động, phát triển của nền sản
xuất xã hội. Tuy nhiên, cái khách quan đó phải được thể hiện thông qua hoạt
động chủ quan của con người. Nói cách khác, nó là quá trình thống nhất của cái
khách quan và cái chủ quan, là thể hiện phép biện chứng của khách quan và chủ
quan.
Không thể phủ nhận rằng, TCHKT nh nã đang diễn ra hiện nay đang bị các
nước tư bản phát triển chi phối, thao túng, thúc đẩy vì lợi Ých của mình. Tuy
nhiên, cũng cần phải thấy rằng, TCHKT hiện nay về bản chất cũng không hoàn
toàn thuộc về CNTB, cũng không hoàn toàn thuộc về một số nước tư bản phát
triển ở phương tây, mà là yêu cầu nội tại để llsx của loài người phát triển. Lực
lượng sản xuất phát triển tất yếu đòi hỏi một quan hệ sản xuất tương thích với
nó. Nhưng quá trình toàn cầu hoá mà các nước tư bản khởi xướng hiện nay chỉ
là mượn toàn cầu hoá của llsx để đẩy mạnh toàn cầu hoá qhsx TBCN. Đây là
quá trình ápđặt lợi Ých và các giá trị phương tây trên phạm vi toàn cầu, kéo theo
việc phổ biến hoá những mâu thuẫn căn bản của CNTB. Cuộc đấu tranh của
nhân dân thế giới vì một trật tự mới, công bằng, vì một TCH bình đẳng, dân chủ
4

5. và tiến bộ. Vì thế sẽ càng ngày càng găy gắt và khốc liệt hơn. Điều đấy cho thấy
toàn cầu hoá còn là một quá trình chính trị – xã hội và văn hoá mang tính giai
cấp, tính lịch sử cụ thể. Sự đan xen giữa cái khách quan và cái chủ quan đã làm
cho toàn cầu hoá thực chất trở thành một quá trình hết sức phức tạp, đầy mâu
thuẫn, chứa đựng cả mặt tích cực và mặt tiêu cực đối với từng quốc gia cũng
như đối với toàn thể nhân loại. Đại hội IX của Đảng xác định :” Toàn cầu hoá
kinh tế là một xu thế khách quan, lôi cuốn ngày càng nhiều nước tham gia ;…
vừa có mặt tích cực vừa có mặt tiêu cực, vừa có hợp tác vừa có đấu tranh.
Như vậy có thể thấy, TCHKT tự nó đã ham chứa nhu cầu tự thân của một
sự tiến hoá lịch sử, của sự công bằng, dân chủ, bình đẳng và văn minh, nhưng nó
cũng là một quá trình kinh tế – xã hội chứa đựng những bất bình đẳng, bất công
và nghịch lý.
5

6. và tiến bộ. Vì thế sẽ càng ngày càng găy gắt và khốc liệt hơn. Điều đấy cho thấy
toàn cầu hoá còn là một quá trình chính trị – xã hội và văn hoá mang tính giai
cấp, tính lịch sử cụ thể. Sự đan xen giữa cái khách quan và cái chủ quan đã làm
cho toàn cầu hoá thực chất trở thành một quá trình hết sức phức tạp, đầy mâu
thuẫn, chứa đựng cả mặt tích cực và mặt tiêu cực đối với từng quốc gia cũng
như đối với toàn thể nhân loại. Đại hội IX của Đảng xác định :” Toàn cầu hoá
kinh tế là một xu thế khách quan, lôi cuốn ngày càng nhiều nước tham gia ;…
vừa có mặt tích cực vừa có mặt tiêu cực, vừa có hợp tác vừa có đấu tranh.
Như vậy có thể thấy, TCHKT tự nó đã ham chứa nhu cầu tự thân của một
sự tiến hoá lịch sử, của sự công bằng, dân chủ, bình đẳng và văn minh, nhưng nó
cũng là một quá trình kinh tế – xã hội chứa đựng những bất bình đẳng, bất công
và nghịch lý.
5