3. Hedef ve Kazanımlar (1/3)
Bu sunumun sonunda öğrenciler;
• Bilişim Teknolojisi Sınıfının tanımını yapabilecek,
• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının fiziksel özelliklerini
sayabilecek,
• Bilişim Teknolojisi Sınıflarında aydınlatmanın nasıl
olması gerektiğini söyleyebilecek,
• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının rengi nasıl olması
gerektiğini söyleyebilecek,
• Bilişim Teknolojisi Sınıflarının rengi nasıl olması
gerektiğini söyleyebilecek,
3
4. Hedef ve Kazanımlar (2/3)
Bu sunumun sonunda öğrenciler;
• BT Sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerini
sayabilecek,
• Geleneksel sınıf yerleşim düzeninin tanımını
yapabilecek,
• U tipi yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,
• Küme yerleşim düzeninin tanımını yapabilecek,
• BT sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerinin
avantajlarını sayabilecek,
4
5. Hedef ve Kazanımlar (3/3)
Bu sunumun sonunda öğrenciler;
• BT sınıflarının yerleşim özelliklerinin türlerinin
dezavantajlarını sayabilecek,
• Ergonominin tanımını yapabilecek,
• Standart bir BT sınıfının özelliklerini öğrenebilecek,
• BT Sınıflarının Teknolojik Özelliklerini söyleyebilecek,
• BT Sınıflarının kullanımı hakkında bilgi sahibi olacak,
• Bilgisayarın verimli kullanılmasında dikkat edilecek
hususları söyleyebileceksiniz.
5
6. Ön Bilgi (Sınıf Nedir?) (1/2)
• Sınıf, okul içerisinde eğitim öğretim etkinliklerinin
gerçekleştiği ortamdır.
• Öğretmen, sınıfta belirli süre içerisinde belirlenen
amaçlara ulaşabilme amacı taşımaktadır. Bu amaca
ulaşabilmek için öğretmen yeterlikleri ile birlikte, sınıf
ortamının eğitim öğretim etkinliklerine uygun
düzenlenmesi gerekmektedir.
6
7. Ön Bilgi (Sınıf Nedir?) (2/2)
• İyi yapılandırılmış sınıf ortamı, öğrencilerin
güdülenmesini kolaylaştırır.
• Fiziksel çevre, öğrenmenin çerçevesidir, öğrenmeyi
destekler ya da engelleyebilir.
7
8. Bilişim Teknolojisi Sınıfı Nedir? (1/2)
Türkiye’de ilköğretim ve ortaöğretim okullarında
bilişim teknolojileri dersi öğretim programının
uygulanması sürecinde yararlanılan temel öğrenme ve
öğretme ortamı olarak kullanılan sınıflara “Bilişim
Teknolojisi (BT) Sınıfı” denir.
Bilişim teknolojisi sınıfları bilgisayar laboratuarı ve
bilgisayar sınıfı olarak da bilinmektedir.
8
9. Bilişim Teknolojisi Sınıfı Nedir? (2/2)
BT sınıflarında bilişim
teknolojisi araçlarıyla örgün
eğitim çalışmaları
kapsamında öğrencilere
bilgisayar teknolojisi
kullanımı öğretildiği gibi
çeşitli dersler için bilgisayar
destekli eğitim uygulamaları
ve öğrencilerin ders dışı
çalışma etkinlikleri
gerçekleştirilir.
9
10. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (1/14)
BT sınıfları ergonomi açısından incelendiğinde
öğrenme ortamlarının fiziksel özellikleri:
• Boyut ve hacim
• Aydınlatma,
• Renklendirme,
• Gürültü
• Masa ve sandalye
• Bağıl nem ve sıcaklık
• Yerleşim şekilleri
olarak belirtilmiştir. (Cengizhan (2004), Tamer ve Koç (2010))
10
11. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (2/14)
• Okullarda BT sınıflarının açılmasında ve BT sınıfı
sayısının belirlenmesinde okul tipleri ve okullardaki
öğrenci sayıları belirleyicidir.
• Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda BT sınıfı
açılmasında ve BT sınıflarının büyüklüğüne karar
verilmesinde kullanılan ölçütler aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
11
12. Okul Tipi Öğrenci
Sayısı
Bilgisayar
Sayısı
BT Sınıfı
Sayısı
A 400’den az 10+1 1
B 401-800 15+1 1
C 801-1200 20+1 1
D 1201-1600 15+1 2
E 1601-2000 20+1 2
F 2001-2500 15+1 3
G 2501’den fazla 20+1 3
(Dirisağlık, Kabakçı, 2007)
0kul Tipleri ve BT Sınıfları
12
13. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (3/14)
Bilişim Teknolojisi sınıfları:
• Öğrenciler
• Öğretmen
• Tahta veya akıllı tahta
• Yansıtma araçları
• Network cihazları
• Bilgisayar donanımları
• Elektrik sistemleri
• Kablolama sistemleri
• Masa ve sandalye oturma düzenleri
• Kesintisiz güç kaynakları
gibi pek çok bileşenden oluşur. 13
14. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (4/14)
• BT sınıflarının fiziksel olarak düzenlenmesi ve verimli
kullanılması oldukça önemlidir.
• Sınıf ortamı kalabalık olmamalı, uyumu
kolaylaştırmalı, öğrencilere serbestçe hareket olanağı
sağlamalıdır.
14
15. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (5/14)
• Öğrenci başına düşen alan en az 1.5–2 m²,
• Hava hacmi en az 4 m³,
• Sınıfın yüksekliği en az 3 m,
• Toplam pencere yüzeyinin taban alanına oranını 1/5
olarak belirtilmiştir.
(Akgül & Yıldırım, 1995; Akal, 1997; Dan, 2000; Neufert, 1983).
• Hava hareketinin ise 150-510 mm/sn arasında
olması gerekmektedir. Akgül ve Yıldırım (1995)
15
17. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (6/14)
• Geniş pencereler gün ışığı kontrolunun
sağlanmasında ve dış gürültünün önlenmesinde
problemlere sebep olur. Bu sebeple, pencere boyutları
minimum düzeyde tutulmalıdır.
• Pencereler sınıf yerleşim düzeninin ön ya da
arkasında değil yanında olmalıdır.
17
18. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (7/14)
• Pencereler fazla ışığı kesebilecek şekilde
yerleştirilmelidir. Pencerelerden gelen gün ışığı
laboratuvarlarda yansıma ve kamaşma problemlerine
sebep olacağından gölgeleme elemanları
kullanılmalıdır. Jaluziler, yassı levhalardan
(ahşap, alüminyum, plastik) meydana gelebilir.
18
20. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (8/14)
• Çalışma ortamının rengi
motivasyonu, yaratıcılığı, sosyal katılımın
sağlanmasını, performansı vb. etkileyen bir faktördür.
Bundan dolayı bilgisayar laboratuarlarında daha çok
açık renkler (mavi, yeşil, bej, şampanya vb.) tercih
edilmeli.
• Parlamanın engellenmesi için mat ve doygun renkler
seçilmelidir (Polat, 2007).
20
23. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (9/14)
Aydınlatma
• Çok güçlü ışık, sınıfın ekrandan daha parlak olmasına
neden olacağı için göz yorgunluğuna sebep olacak ve
görsel algılamayı zorlaştıracaktır (Yücel, Vaizoğlu, &
Güler, 2004).
23
24. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (10/14)
Aydınlatma
• Aydınlatma için flüoresan ışığı kullanımı daha
uygundur. (Cengizhan, 2004; Polat, 2007; Yücel vd.,
2004)
• Sınıfın her tarafında aynı ışık şiddeti sağlanmalı,
sınıf aydınlatması farklı düğmelerle kontrol edilebilir
olmalıdır. (Başar, 2008)
24
25. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (11/14)
Kabloların durumu
• Eğitim ortamlarında öğrencilerin güvenliğini sağlamak
için gerekli tedbirlerin alınması koşuldur.
• Bilgisayar laboratuarlarında önceden alınacak
tedbirler arasında, kabloların boşta ve ortalıkta
olmaması, elektrik priz ve panolarının öğrenciler için
ulaşılamaz olması, bilgisayar kasalarının açılmayacak
şekilde kapatılması vb. sayabiliriz (Cengizhan,
2004).
25
26. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (12/14)
Bağıl Nem ve Sıcaklık
• Sıcaklık için 18-23°C
• Nem oranı %30-60
(ASHRAE, 1992)
26
27. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (13/14)
Gürültü
• Ortamdaki yüksek gürültü düzeyi rahatsız edici,
işitmeyi engelleyici, dikkat dağıtıcı, öğrenmeye olumsuz
etki yapan, fiziksel ve ruhsal sağlığı bozucu bir
değişkendir (Başar, 2008).
• Eğitim ortamları için önerilen maksimum gürültü
düzeyi 35 dB ile sınırlandırılmıştır (Çevre ve Orman
Bakanlığı, 2008).
27
28. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının Fiziksel
Özellikleri (14/14)
Gürültü
• Eğitim ortamlarını gürültü kaynaklarından mümkün
olduğunca arındırmak gerekir. Sınıf dışı gürültü
kaynakları için kapı, pencere, duvar yalıtımı yapılmalıdır.
• Sınıf içerisinde ise genellikle bilgisayarların soğutucu
fanları, regülatör, klima, projeksiyon gibi gürültü
kaynakları bakımsızlık ve tozlanma nedeniyle gürültü
yapmaktadırlar (Cengizhan, 2004).
28
29. Isparta Süleyman Demirel Üniversitesindeki üç bilgisayar
laboratuarının fiziksel özellikleri ergonomik kriterler açısından
uygunluğu gösteren araştırma
Laboratuarların Fiziksel Özellikleri
Önerilen
Değer
A Lab B Lab C Lab
Öğrenci başına düşen alan (m²) En az 1.5–2 2.31 1.84 2.50
Öğrenci başına düşen hava hacmi
(m³)
En az 4 8.78 5.11 8.3
Tavan yüksekliği (m) En az 3 3.805 2.77 3.33
Pencere yüzeyi/ taban alanı 0.2 0.15 0.07 0.17
Aydınlatma aracı Flüoresan Flüoresan Flüoresan Flüoresan
Koruyucu (perde, jaluzi vb) Olmalı Var Var Var
Düğmelerle ışık kontrolü Olmalı Var Var Var
Elektrik tesisatı ve kabloların
durumu
Gizli Gizli Açıkta Gizli
Elektrik sigortalarına öğrencilerin
ulaşabilirliği Olmamalı Var Var Yok
29
31. Sınıflar için en iyi şekil dikdörtgen biçimdir.
Alan ve bilgisayar sayısı belirleyici olmakla
birlikte, öğrenci-öğrenci ve öğrenci-öğretmen
etkileşimi, güvenlik, projeksiyon, tahta gibi diğer
sınıf öğelerini dikkate alarak yerleşimin
planlanması ve uygulanması oldukça önemlidir.
BT Sınıflarının Yerleşim Özellikleri (1/2)
31
32. Yaygın olarak üç yerleşim düzeni kullanılmaktadır.
Bunlar;
1. Klasik Sınıf Düzeni
2. U Düzeni
3. Küme Düzeni
Yerleşim düzeni oluşturulurken etkileşim,
hareket alanı, yönetilebilirlilik, temizlik, güvenlik
ve fiziksel alan özellikleri dikkate alınmalıdır.
BT Sınıflarının Yerleşim Özellikleri (2/2)
32
33. Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (1/3)
Geleneksel yerleşimde bilgisayarlar yan yana ve arka
arkaya düz sıra şeklinde sıralanırlar.
33
34. Amerikadaki LCRP ögrenme merkezine ait bir
laboratuvar. Önerilen masa tipi kullanılarak, klasik sıra
düzenine göre kurulmuş bir sınıf.
Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (2/3)
34
35. Virginia Eyaletine ait Randolph Macon Koleji’n ait bir
bilgisayar sınıfı. Dikey olarak yerlestirilen monitörler
ögrencinin görüş alanını tamamen engelliyor.
Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (3/3)
35
36. Klasik Sınıf Yerleşim Düzeni (3/3)
Keiwa Koleji’nin bilgisyar laboratuvarı Shibata,
Niigata, Japonya.
36
37. Avantajları
Eğitmenle en son sıradaki öğrenci arasındaki uzaklık U
şekline oranla daha da kısalacağından egitmen en
uzaktaki ögrenciyle bile rahatça iletişim kurabiliyor.
Ögrenciler bilgisayar ekranlarına ve eğitmene dönük
olduğundan dersi kendi bilgisayarlarından da takip
edebiliyor, eğitim esnasında öğrenci öğretmenle ve
öğretmen de öğrenciyle yüz yüze olabiliyor.
37
38. Dezavantajları (1/2)
Ögrencilerin ortak çalısmalarını yapabilecegi ayrı bir
masa için alan bulunmamaktadır.
Egitmenin sıraların arasında dolaşarak ögrenciyi kontrol
etmesi zor olmaktadır.
Temizliği U düzenine göre daha zordur.
Altyapı düzenin görünmesi güvenliği ve fiziksel
görünümü bozar.
38
39. Dezavantajları (2/2)
Öğrenci bilgisayar monitörlerinin yüzü öğretmene
dönük olmadıgından öğretmen öğrencinin ne yaptığını
takip edememektedir.
Bu problem, eğitmenin her öğrencinin monitörünü
kendi serverından hiç ayağa kalkmadan izleme imkanı
sağlayan yazılımlarla çözümlenebilir.
39
40. U Tipi Yerleşim Düzeni (1/3)
Öğrenci bilgisayarları duvar kenarlarına yerleştirilir.
40
41. U Tipi Yerleşim Düzeni (2/2)
Günümüzde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda
çoğunlukla BT sınıf kurulurken U yerleşim düzeninin
tercih edildiğini görmekteyiz.
U düzeni, geleneksel düzen ve küme düzeni dışında
daire, proje, karma yerleşim düzenleri gibi farklı
isimlerde yerleşim düzenleri de oluşturtuğu
görülmektedir.
41
42. Avantajları
Öğrenci monitörleri eğitmene dönük olduğundan
ögrencilerin yaptığı çalısmalar kontrol edilebilir.
Grup çalışmaları için sınıfın ortasında masa konabilecek
kadar yeterli boş alan vardır.
Altyapı birimleri duvarda olacağından güvenlik ve estetik
avantajdır.
42
43. Dezavantajları
Diğer tip sıra düzeniyle kıyaslandığında en sondaki
öğrencinin öğretmene ve yazı tahtasına uzaklığı çok daha
fazladır.
Öğrenciler eğitmenin sınıf önünde yaptığı her sunumda
bilgisayar ekranlarından ayrılarak tahtaya dönmek zorunda
kalacaktır.
43
44. Laboratuvarda öğrencinin bilgisayar ekranından
eğitmene dönmek zorunda kalması ve anlatım esnasında
uygulama yapma zorluğu görülmektedir.
California’daki Calimesa ilkokulu.
U Tipi Yerleşim Düzeni (3/3)
44
45. Küme Yerleşim Düzeni (1/2)
Bilgisayarlar sınıfa istasyonlar şeklinde yerleştirilir.
Grup1 Grup 2
Grup 3
45
47. Avantajları
Grup ve takım çalışmalarına uygundur.
Her grup kendi içinde ve komşuları ile de etkileşim
sağlar.
Sınıf boyutu yeterli ise hareket alanı sağlanmış olur.
47
48. Dezavantajları
Öğretmen öğrenci bilgisayarları ile çalışırken tahtayı
ve sunumları görememesi önemli bir sınırlılıktır.
Temizliği zor, güvenliği risklidir.
48
49. Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (1/6)
Ergonomi kelimesi Yunanca’daki; iş anlamındaki “ergos”
ve doğal yasalar anlamına gelen “nomas” sözcüklerinde
saklıdır. Bu sözcüklerden meydana gelen “ergonomi”
kavramı ilk kez 1949 yılında Oxford’da işin insana uyumu
sorunuyla ilgilenen uzmanlar ile yapılan toplantıda
kullanılmıştır (Erkan, 1977).
49
51. Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (3/6)
Ergonomi insanın yapısal ve fonksiyonel
özelliklerine, yetenek ve kısıtlarına ilişkin bilgiler bütünü
olarak tanımlanmaktadır (Milli Prodüktivite Merkezi
[MPM], 2009).
Ergonomi, insan ile işin birbirine en uygun biçimde
uydurulması amacı ile insan biyolojisi bilimlerinin teknik
bilimlerle birlikte kullanılmasıdır.
51
52. Ergonominin uğraş alanları asağıda sıralanmıştır.
1. İnsan özellikleri, duyular, fizik yapısı, akıl ve kapasite
sınırları,
2. Çalısma koşulları (duruş ve
hareketler, yorgunluk, gerilim, monotonluk, motivasyon)
Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (4/6)
52
53. 3. İnsan makine ilişkisi (Gösterge-kontrol düzeni, boyut
sorunları, mekanik sorunlar)
4. Çevresel koşullar
(aydınlatma, gürültü, titreşim, sıcaklık, nem, hava
akımı, toksin maddeler, buharlar, gazlar, radyasyon, düzen
ve temizlik, renk ve manzara)
Bilgisayar Kullanımı Ve Ergonomi (5/6)
53
55. Ergonominin Egitim Ortamları İçin
Önemi
Bilgisayar kullanımının giderek yaygınlaşması ve
devletin de bilgisayarlı eğitime destek vermesi, bütçe
kaynaklarının büyük bir çoğunluğunu okullara bilgisayar
laboratuvarı kurulumuna ayırması ile
birlikte, bilgisayarların ögrenci sağlıgına etkileri kavramı
da ön plana çıkmaktadır.
55
56. Ergonomik Kriterlere Uygun Olmayan
Ortamların Yarattıgı Saglık Sorunları (3/5)
Bilgisayar kullanımı ile birlikte görülen başlıca sağlık
sorunları; görme sorunları, kas-iskelet sistemine ilişkin
sorunlar ve strese bağlı sorunlardır.
56
57. Ergonomik Kriterlere Uygun Olmayan
Ortamların Yarattıgı Saglık Sorunları (2/4)
Mbaye ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada, bilgisayar
kullanıcılarında en sık görülen yakınmaların kas ve iskelet
sistemi yakınmaları olduğu ve bu yakınmaların sırt, boyun
ve omuz ağrısı şeklinde kendini gösterdiğini tespit etmiştir.
57
58. Özellikle egitimin tamamen bilgisayar ortamında
yapıldığı bilgisayar bölümü ögrencileri için uzun süreli
küçük ve tekrarlı el hareketleri , saglıksız fare kullanımı
sebebiyle kasların gerilmesi, stres ve gerginlik, yetersiz
ergonomik koşullar, hatalı duruş, yetersiz dinlenme
aralıkları, uygunsuz ortam koşulları bu tür rahatsızlıkları
başlatan faktörlerdir.
Ergonomik Kriterlere Uygun Olmayan
Ortamların Yarattıgı Saglık Sorunları (4/5)
58
61. Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma
Özellikleri (1/9)
Masa genişliğinin en az 71 cm olması ve bilgisayar ile
doküman için gerekli olan ek alanın da ilave edilmesi
gerektiği belirtilmiştir (OSHA, 1999).
Masa yüksekliği 65–75 cm olmalıdır. (Keleş, 2005)
61
62. Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma
Özellikleri (2/9)
Çalışma yüzeyi için ışığı yansıtmayacak nitelikteki
mat yüzeyler tercih edilmelidir.
Çalışma masası sağlam, titreşimlere ve sallanmaya
karşı dayanıklı olmalıdır (Cengizhan, 2004; Keleş vd.,
2005; Yücel vd., 2004).
62
63. Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma
Özellikleri (3/9)
Standartlara uygun masanın üstten görünüşü ve
ölçüleri (ölçümler cm olarak alınmıstır).
63
64. Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma
Özellikleri (4/9)
Standartlara uygun masanın yandan görünüşü ve
ölçüleri.
64
66. Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma
Özellikleri (6/9)
Öğrencinin çalışmasına kolaylık sağlaması için
sandalyenin hareket özelliği olmalı, yüksekliği
ayarlanabilir ve ekseninde dönebilir olmalıdır.
Sandalyenin beş tekerlekli olması, hareket kolaylığı
sağlaması ve devrilmeye karşı direncini artırması
açısından önemlidir (Akgül & Yıldırım, 1995;
Orhun, 2000; Özkan, 1988; Polat, 2007; Yücel
vd., 2004).
66
67. Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma
Özellikleri (7/9)
Uygun sandalye derinliği 38–43 cm olmalıdır. (Polat,
2007)
Sandalye genişliği en az 51 cm olmaılıdır. (OSHA, 1999)
Sandalye yükseklik ayar aralığı 37–50 cm olmalıdır.
(Oktav, Zelzele, Özcan & Özdemir,2003)
67
68. Bilgisayar Masası Koltuğu Ve Oturma
Özellikleri (8/9)
Sandalye ye oturulduğunda ayaklar yere ya da ayak
desteğine basmalıdır. (Akgül & Yıldırım, 1995; Keleş
vd., 2005; MPM, 2009; Oktav vd., 2003; Yücel
vd., 2004).
68
70. Monitör Özellikleri (1/4)
Ekran görüntüsü sabit olmalı, titremeler olmamalı,
ekrandaki karakterler rahatça seçilebilmelidir.
Asağı doğru bakıldığında göz kapakları kısmen
kapalı olur. Bu da göz yüzeyinin daha az kısmının
atmosferle temasını saglar. Bu sebeple kuruma daha
az olur . Objelere 45° açıyla bakmak, yatay olarak
bakmaktan gözü % 40 oranında hava temasından
korur. Buna ek olarak aşagı doğru bakış açısı göz
tarafından üretilen göz yaşı miktarının artmasını da
sağlar.
70
71. Monitör Özellikleri (1/4)
Monitörün yatay görüş hizasının altında konması
gözün çalısması için en uygun pozisyondur.
Ekran ihtiyaca göre döndürülebilmeli, üst kısmı
arkaya doğru 10-20° eğik olmalıdır (Bodur, 1989;
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, 2004; Yücel,
2004).
71
72. Monitör Özellikleri (4/4)
Monitör, öğrencinin boynunun bükülmesini
önleyecek biçimde tam karşıda olmalıdır. Ekran
merkezinin yerden yüksekliği 80–97 cm olmalıdır (Keleş
,2005).
Ekran yüzeyi temiz olmalı, doğrudan ışık
almamalı.İmkân varsa monitörün pencereye 90 derecelik
açı ile durması parlamayı azaltacaktır (MPM, 2009; Keleş
, 2005; Yücel , 2004).
72
73. Monitör Özellikleri (3/4)
Ayrıca ABD’de Sommerich, Ward ve Sikdar (2007)’ın
11 ve 12. sınıf öğrencileri üzerinde yaptıkları çalışmada;
bilgisayar kullanımının %69 gibi büyük bir oranla en fazla
göz ile ilgili sorunlara yol açtığını belirtmektedirler.
73
75. Klavye ve Fare Özellikleri (1/3)
Klavyenin ekrandan ayrı olması çalışma kolaylığı
verecektir. Klavyenin yerden yüksekliği 55-61 cm
aralığında olmalıdır (Keleş vd., 2005).
Klavyenin ön kısmında bileklerin dayanabileceği özel
destekler bulunmalı ve eller ile kolların dayanabileceği
bir alan olmalıdır (Keleş vd., 2005; Yücel vd., 2004).
75
76. Klavye ve Fare Özellikleri (2/3)
Klavye yüksekliği 2–2.5 cm olmalı, klavyenin eğimi
ise 15° ’yi geçmemelidir (Bodur, 1989; Oktav vd., 2003).
Fare ise klavye ile aynı yükseklikte ve klavyeye yakın
olmalıdır. Boyutları ve şekli ise elin ölçülerine uygun
olmalıdır (MPM, 2009; Oktav vd., 2003; Yücel vd., 2004).
76
77. Klavye ve Fare Özellikleri (3/3)
Klavye’nin doğru ve yanlış kullanımı
77
78. Yapılan Çalışmalar (1/2)
Brezilyada yapılan bir çalışmada ise Maciel ve
Marziale (1997), çalışma alanının ergonomik kriterlere
uygun olmamasından dolayı öğrencilerin bilgisayar
başında geçirdikleri zamanın sadece %18,6’sında ideal yazı
yazma pozisyonuna sahip olduklarını belirtmişlerdir.
78
79. Yapılan Çalışmalar (2/2)
Bu yüzden antropometrik boyutlara ilişkin gerçeklerin
bilinmesinin ve uygun özelliklere sahip mobilyaların
kullanılmasının sağlık problemlerinden kaçınmada önemli
olduğu belirtilmiştir.
79
80. Standart Bir Bilişim Teknolojisi
Sınıfının Özellikleri (1/5)
Yapılan kaynak taramasından elde edilen bulgular ve
öngörülen standartlar dogrultusunda planlanan
materyallerin standart boyutları ele alınarak
laboratuvarın üst ve yan görünüm planları ve
materyallerin yerleşimi ve ölçümleri çizilmiştir.
80
81. Standart Bir Bilişim Teknolojisi
Sınıfının Özellikleri (2/5)
Bilgisayar laboratuvarı planının çiziminde, laboratuvarın
kapasitesinin standart olarak 20 ögrenci ve 1 öğretmen
toplam 21 kişi olacak şekilde belirlenmiştir.
Tahtanın en üst noktasından yere olan uzaklığının 2.108
m olarak alınması öngörülmüştür.
81
82. Standart Bir Bilişim Teknolojisi
Sınıfının Özellikleri (3/5)
En iyi yerleşim düzeninin egitim ve ögretim
etkinlikleri açısından klasik sıralı düzen olması
gerektiğinden plan çizimleri bu düzene göre yapılmıştır.
Laboratuvarın toplam pencere alanı taban alanını
%6 sı olacak sekilde 5,67 m² olarak öngörülmektedir.
82
83. Standart Bir Bilişim Teknolojisi
Sınıfının Özellikleri (4/5)
Bilgisayar laboratuvarı planı 83
84. Laboratuarın yandan görünümü 1. Aydınlatma armatürü
2. İnteraktif tahta 3. Ögretmen masası 4. Ögrenci masası
5. Masaya gömülü, egimli monitör 6. Ergonomik sandalye
Standart Bir Bilişim Teknolojisi
Sınıfının Özellikleri (5/5)
84
85. BT Sınıfında Yer Alması Gereken Standart
Donanımlar (1/2)
• Tarayıcı
• Yazıcı
• Etkileşimli tahta
• Lambaları gün ışığına göre kontrol eden otomatik
anahtar
• Aydınlatma armatürü
• Harekete duyarlı sensör
• Dolap ve pencere
85
86. BT Sınıfında Yer Alması Gereken
Standart Donanımlar (2/2)
• Öğretmen masası,
• Öğrenci masası,
• Masaya gömülü eğimli monitör,
• Ergonomik sandalye,
• Klima,
• Network ağı,
• Web cam.
86
87. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının
Teknolojik Özellikleri (1/2)
BT sınıflarında, fiziksel
öğelerin ve yerleşim
düzeninin yanı sıra
teknolojik öğeler de
öğretim etkinliklerini
etkiler.
87
88. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının
Teknolojik Özellikleri (2/2)
Bilişim Teknolojileri sınıflarında kullanılacak
teçhizat ve bilgisayar sistemleri
Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünce
yayınlanan teknik şartnamelere göre
düzenlenmektedir.
88
89. Teknik Şartname (1/2)
• Tüm sistemlerin 2 yıl garanti kapsamında
olması istenmektedir.
• Sistem ve sabit disk bilgilerinin silinmemesi
için gerekli lisanslı yazılım ve donanım
çözümleri istenmektedir.
• 2 yıl süresince güncelleme yapılabilecek
antivirüs programı yüklü olmalıdır.
89
90. Teknik Şartname (2/2)
En az 19’’ geniş
ekran LCD
F tipi
klavyeler
en az 10 KVA’lık KGK
Web
kamera
1200 DPI lazer
yazıcı
2000 ANSI
Lümen XGA 4800 DPI tarayıcı90
91. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (1/10)
MEB’in ifadesine göre, Bilgi Toplumu
Stratejisi 2013 yılı sonuna kadar dersliklere BT
araçları sağlanarak, BT destekli öğretimin
gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu
doğrultuda FATİH Projesi’nin ilk pilot
uygulaması 2010-2011 eğitim-öğretim yılında
gerçekleştirilmiştir.
91
92. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (2/10)
FATİh projesinin yürütülmesi esnasında
Ankara Sincan İl Genel Meclisi İlköğretim
Okulu’nda pilot bir uygulama yapılıp sonuçları
izlenmiştir. Fatih Projesi Yürütme Ekibi bu okula
her ay düzenli olarak karşılaşılan sorunlarla ilgili
öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşlerini
almaktadır.
92
93. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (3/10)
Ankete katılan öğrencilerin büyük bir
bölümü BT cihazlarının kullanımının derslere olan
ilgilerini artırdığını, derslerini daha iyi ve kolay
öğrendiklerini, derslerin çok daha eğlenceli
hale geldiğini ifade etmiştir.
Ancak bu veriler öğrencilerin BT cihazlarının
kullanımına karşı tutumlarını göstermekte, BT
cihazlarının kullanımının öğrencilerin başarısına
nesnel olarak nasıl etki ettiğini göstermemektedir.
93
94. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (4/10)
Aynı okuldaki ankete
katılan 47 öğretmenin büyük
çoğunluğu dizüstü bilgisayarı
ve projeksiyon cihazını
kullanma konusunda sıkıntı
yaşamadıklarını ifade etmiştir;
ancak akıllı tahta hakkında
büyük oranda bilgi sahibi
olmadıkları özlemlenmektedir.
94
95. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (5/10)
Dile getirilen bir başka endişe BT
öğretmenlerinin durumuyla ilgilidir. FATİH
Projesi’nin yürütücüleri olması beklenen bu
öğretmenler projeden dışlanmış
görünmektedirler.
İlköğretimde haftada iki saat olan BT
seçmeli dersinin sayısı önce bire düşürülmüş,
ardından sadece 4 ve 5. sınıflar için ikiye
yükseltilmiş, son olarak da 4 ve 5. sınıflarda derse
sınıf öğretmenlerinin girmesine karar verilmiştir.
95
96. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (6/10)
Yetkilerinin ellerinden alındığını, norm
kadro fazlası durumuna düşürüldüklerini ve
okulda “tamirci muamelesi“ gördüğünü ifade
eden bu öğretmenler, projede kendilerine neden
görev verilmediğini sorgulamaktadır.
Bu konuya yanıt olarak MEB’den gelen
açıklamaya göre, Bilişim Teknolojileri
öğretmenlerinin haftada 10 saat derse girmesi,
kalan 20 saatte de diğer derslere bilişim rehberliği
yapması öngörülmektedir.
96
97. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (7/10)
FATİH Projesi’nin pilot uygulamasından esas
uygulamasına geçmeden önce, teknolojinin
derslerde etkin kullanımının eğitimin çıktılarını
nasıl etkileyebileceğine ilişkin daha fazla
araştırma bulgusuna gereksinim vardır.
97
98. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (8/10)
ABD’de 1999 sonrasında
yazılmış, öğretmenlerin teknoloji konusunda
mesleki gelişimlerini araştıran 42 makaleyi
inceleyen Lawless ve Pellegrino, teknolojinin
derslerde kullanımının eğitimin çıktılarını nasıl
etkilediği sorusuna odaklanarak, bu konuda
yapılan ampirik araştırmaların yetersizliğine
işaret etmektedirler.
98
99. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (9/10)
Teknolojinin etkisi çok yönlü bir biçimde
ortaya çıktığından, çok basit görünen “işe
yarıyor mu?” sorusu, teknolojinin öğrencilerin
öğrenmesine ve motivasyonuna, öğrenci
öğretmen-teknoloji arasındaki sınıf
dinamiklerine, resmi kurum olarak okullara etkisi
hesaba
katılmadan cevaplanamamaktadır.
99
100. Bilişim Teknolojisi
Sınıflarının Kullanımı (10/10)
Lawless ve Pellegrino’ya göre, mevcut
araştırma bulguları, teknolojinin eğitimde
iyileşmeyi sağladığını göstermemektedir; daha
ziyade eğitimde iyileşmenin tutarlı bir öğretim ve
yüksek nitelikli öğrenmeyi destekleyen
değerlendirme yoluyla sağlandığı görülmektedir.
100
101. Bilgisayarın Verimli Kullanılabilmesi için
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
• BT sınıfı kuralları herkesin görebileceği yerlere
asılmalı
• Bilgisayarlar numaralandırılmalı ve izleme
kartına sahip olmalıdır.
• Özellikle elektrikle ilgili güvenlik önlemleri sık
sık kontrol edilmelidir.
• Sınıflarda yiyecek ve içecek tüketilmemeli.
• Sınıfların temiz ve güvenli olması sağlanmalı.
101
102. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının
Kullanımı (1/2)
• Kullanılmadıkları durumda monitör, hoparlör,
projeksiyon vb araçların kapatılması
sağlanmalıdır.
• Sınıflar sık sık havalandırılmalı.
• Sınıflarda yangın söndürücü bulunmalı.
• Sınav haftasından önce bilgisayarlar kontrol
edilip arızalar giderilmelidir.
• Yasaklanmış uygulamalar herkesin görebileceği
yerlere asılmalı.
102
103. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının
Kullanımı (2/3)
• Güvenlik kartı kullanılamıyorsa DeepFreeze
tarzı bilgisayarın her açılışında sistemin ilk
kurulduğu hale dönmesini sağlayan yazılımlar
kullanılmalıdır.
103
104. Bilişim Teknolojisi Sınıflarının
Kullanımı (3/3)
• Öğretmen sunucu bilgisayarlarında öğrenci
bilgisayarlarını izlemek, çeşitli uygulamaları
göstermek amacıyla NetOP School tarzı
yönetim yazılımları kullanılmalıdır.
• NetOP School ücretsiz olarak temin edilebilir.
104
105. NetOp School
•Öğretmen tarafından merkezi
kontrol
•Öğrenci PC’lerini kilitleme
Kendi ekranınızı tüm öğrencilere
eşzamanlı gösterebilirsiniz.
Give demo
105
106. Kaynakça
• Tamer, S. L., Koç, M. (2010). Bilgisayar laboratuarlarının
fiziksel ergonomik kriterler açısından değerlendirilmesi:
Süleyman Demirel Üniversitesi örneği. Uluslararası İnsan
Bilimleri Dergisi 7:1. Erişim: http://www.insanbilimleri.com
• Çiğdem POLAT (2007). Her Yönüyle Standart Bir Bilgisayar
Laboratuarı Tasarımı.Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen
Bilimleri Enstitüsü.
106
107. Kaynakça
• Eğitimin Bileşenleri: öğrenme ortamları, Fatih Projesi’ne ilişkin
değerlendirme. Eğitim izleme raporu 2010, sayfa 89-93
• EIR2010.E.B. OgrenmeOrtamlari.pdf
• Habertürk, 2011
• Lawless ve Pellegrino, 2007
107
