SlideShare a Scribd company logo
1 of 11
Download to read offline
Onderzoek naar de voorspellende
waarde van RAW proef 62
Sandra Erkens & vele anderen
Introductie NL-LAB
Gebr. vd Lee vof
& Fonds Collectieve Kennis (FCK)
NL-LAB
• Aanleiding
– 2008: introductie CEN asfalt normen
– Asfaltbeton (~alle asfaltmengsels muv ZOAB &SMA) functioneel
gespecificeerd -> eigenschappen ipv samenstelling
– Voordeel: meer inzicht in kwaliteiten mengsel en daardoor meer
mogelijkheden om in te spelen op verschillende grondstoffen,
mengsels en eisen
– Eisen aan eigenschappen gebaseerd op ervaring met “bekende”
mengsels (RAW)
• Maar:
– Afgelopen jaren ook onverwachte resultaten
• Deze presentatie:
– Wat kun je eraan/ermee doen?
– Waarom is dat belangrijk?
Samenhang in functionele eisen
• Onderlinge relatie asfalteigenschappen voor bekende mengsels:
stijfheid vermoeiing spoorvorming Water-
gevoeligheid
+ - + -
- + - +
Samenhang in functionele eisen
4
Bron: rapport deskundigencommissie, kalibratie functionele contracteisen asfalt,
30 okt 2009, CROW
Samenhang in functionele eisen
• Onverwachte resultaten:
– Smax was altijd ca 8000 MPa, nu worden waarden >15000 MPa
gemeld (-> dunnere verhardingen, voor hogere stijfheden gaat
“bekende” verband niet op)
– Met meer PR verbeteren alle eigenschappen
– Praktijktesten ‘80/’90: >50% PR vaker slecht praktijkgedrag
– Gerucht: slechte herhaalbaarheid resultaten voor 1 mengsel
Samenhang in functionele eisen
• Samenhang in asfalt eigenschappen gebaseerd op mengselgroepen
(DAB, StAB etc) & ervaringen in het verleden:
– Gaat dat ook op voor afzonderlijke mengsels?
– Gaat dat ook op voor huidige mengsels?
– Gaat dat ook op voor de huidige proefuitvoering?
– Zijn de huidige proeven reproduceerbaar?
– Zijn de huidige eisen/eigenschappen betrouwbare voorspellers
voor gedrag in de weg?
Samenhang in functionele eisen
• Waarom is dat belangrijk? Maatschappelijke EN contractbelangen
– Maatschappelijk:
• verspilling aan materiaal & aanlegkosten bij onderschatten
gedrag in de weg,
• risico op vroegtijdige schade (hinder, onderhoudskosten) bij
overschatting
• Probleem bij introductie nieuwe materialen of eisen vanwege
ontbreken referentiekader/risicoprofiel
– Contractbelangen:
• OG gaat aanvullende eisen stellen ahv eigen ervaringen
• ON geconfronteerd met wildgroei aan eisen en groeiende
terughoudendheid bij introductie nieuwe
mengsels/materialen
NL-LAB: naar objectieve functionele eisen
• Hoe beantwoorden we die vragen?
• We zien allemaal een stukje van de puzzel: samen oplossen!
• Nederlandswegennet => proeftuin met enorme hoeveelheid
informatie
• Uitgebreid bemonsteren en testen mengsels:
– Lab gemengd&verdicht (a al Type Test/proef 62)
– Molengemengd, lab verdicht (effect mengen)
– Proefstukken uit de weg (effect verdichten)
– Volgen prestaties in de tijd (deel)
– Testen proefstukken uit de weg in de
tijd (na 2 en 6 jaar: effect veroudering)
NL-LAB: naar objectieve functionele eisen
• Na verloop van tijd geeft dit
– Of de bekende relatie tussen de eigenschappen ook op individueel
niveau op gaat, of niet op gaat met huidige proefuitvoering
– Het effect van mengen en verdichting op de eigenschappen
– Referentiekader voor Nederlandse asfaltmengsels, relatie tussen
functionele eigenschappen en prestaties
• Basis voor realistische eisen
• Basis voor realistische prestatie voorspellingen
• Beoordelingskader voor innovaties
• Signaleringssyteem bij veranderingen in prestaties
Waarom NL-LAB programma?
• Iedereen ziet een stukje van de puzzel:
– Wegbeheerders zien wat er op hun areaal gebeurd, met hun
werkwijze, aannemers kennen hun mengsels en weten wat er
speelt bij productie en aanleg
– Door de gegevens samen te voegen, komen we verder
– Knelpunt:
• FCK financiering dit jaar minder, betekent dit jaar geen
proefvak buiten RWS
• Risico: straks wel kennis voor snelweg mengsels, maar niet
voor de rest
• Hoe zorgen we ervoor dat er ook provinciale en gemeente
mengsels mee genomen worden?
10
24-6-
2014november/december
2011
En ze reden nog lang en gelukkig!

More Related Content

More from CROW

NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenNCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenCROW
 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet CROW
 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling CROW
 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt CROW
 
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...CROW
 
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgNCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgCROW
 
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerNCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerCROW
 
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017CROW
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...CROW
 
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...CROW
 
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017CROW
 
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017CROW
 
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...CROW
 
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017CROW
 
Assetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagementAssetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagementCROW
 
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)CROW
 
Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)
Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)
Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)CROW
 
Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)
Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)
Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)CROW
 
CROW Contractdata (InfraTech 2017)
CROW Contractdata (InfraTech 2017)CROW Contractdata (InfraTech 2017)
CROW Contractdata (InfraTech 2017)CROW
 
Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...
Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...
Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...CROW
 

More from CROW (20)

NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en VerhardingenNCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
NCBOR 2017 | Sneak preview: Beheersystematiek Openbare Ruimte en Verhardingen
 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
NCBOR 2017 | Innovatief participatiebestek Dordrecht: bewoners aan zet 
 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
NCBOR 2017 | Energietransitie: beheeropgave in de hoogste versnelling 
 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
NCBOR 2017 | Het is glashelder: krachten bundelen werkt 
 
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
NCBOR 2017 | Sturen op beleving: “Een positieve beleving begint waar ergernis...
 
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburgNCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
NCBOR 2017 | 10 dagen koningsdag in de binnenstad van tilburg
 
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheerNCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
NCBOR 2017 | Ontwikkelingen beginnen bij beheer
 
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Participatiebestek in gemeente Dordrecht | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
Tevredenheids- en effectbestek, gemeente Stichtse Vecht | Praktijkmiddag Beel...
 
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
Het effectbestek, van stakeholders naar KPI’s | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit...
 
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Klimaatverandering: risico opdrachtnemer? | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Mini-examen inspecteur beeldkwaliteit | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
Veranderingen in de kwaliteitscatalogus 2018 | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit ...
 
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
Buiten gebeurt het | Praktijkmiddag Beeldkwaliteit 2017
 
Assetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagementAssetbeheer en risicomanagement
Assetbeheer en risicomanagement
 
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
Werken in of met verontreinigde bodem (InfraTech 2017)
 
Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)
Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)
Praktijkdemonstraties Infravation-innovatieprojecten in 2017 (InfraTech 2017)
 
Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)
Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)
Wat is de impact van de nieuwe verkeersborden en -regelgeving? (InfraTech 2017)
 
CROW Contractdata (InfraTech 2017)
CROW Contractdata (InfraTech 2017)CROW Contractdata (InfraTech 2017)
CROW Contractdata (InfraTech 2017)
 
Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...
Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...
Introductie publicatie: Schade voorkomen aan kabels en leidingen (InfraTech 2...
 

065 a nl-lab onderzoek naar de voorspellende waarde proef 62

  • 1. Onderzoek naar de voorspellende waarde van RAW proef 62 Sandra Erkens & vele anderen Introductie NL-LAB Gebr. vd Lee vof & Fonds Collectieve Kennis (FCK)
  • 2. NL-LAB • Aanleiding – 2008: introductie CEN asfalt normen – Asfaltbeton (~alle asfaltmengsels muv ZOAB &SMA) functioneel gespecificeerd -> eigenschappen ipv samenstelling – Voordeel: meer inzicht in kwaliteiten mengsel en daardoor meer mogelijkheden om in te spelen op verschillende grondstoffen, mengsels en eisen – Eisen aan eigenschappen gebaseerd op ervaring met “bekende” mengsels (RAW) • Maar: – Afgelopen jaren ook onverwachte resultaten • Deze presentatie: – Wat kun je eraan/ermee doen? – Waarom is dat belangrijk?
  • 3. Samenhang in functionele eisen • Onderlinge relatie asfalteigenschappen voor bekende mengsels: stijfheid vermoeiing spoorvorming Water- gevoeligheid + - + - - + - +
  • 4. Samenhang in functionele eisen 4 Bron: rapport deskundigencommissie, kalibratie functionele contracteisen asfalt, 30 okt 2009, CROW
  • 5. Samenhang in functionele eisen • Onverwachte resultaten: – Smax was altijd ca 8000 MPa, nu worden waarden >15000 MPa gemeld (-> dunnere verhardingen, voor hogere stijfheden gaat “bekende” verband niet op) – Met meer PR verbeteren alle eigenschappen – Praktijktesten ‘80/’90: >50% PR vaker slecht praktijkgedrag – Gerucht: slechte herhaalbaarheid resultaten voor 1 mengsel
  • 6. Samenhang in functionele eisen • Samenhang in asfalt eigenschappen gebaseerd op mengselgroepen (DAB, StAB etc) & ervaringen in het verleden: – Gaat dat ook op voor afzonderlijke mengsels? – Gaat dat ook op voor huidige mengsels? – Gaat dat ook op voor de huidige proefuitvoering? – Zijn de huidige proeven reproduceerbaar? – Zijn de huidige eisen/eigenschappen betrouwbare voorspellers voor gedrag in de weg?
  • 7. Samenhang in functionele eisen • Waarom is dat belangrijk? Maatschappelijke EN contractbelangen – Maatschappelijk: • verspilling aan materiaal & aanlegkosten bij onderschatten gedrag in de weg, • risico op vroegtijdige schade (hinder, onderhoudskosten) bij overschatting • Probleem bij introductie nieuwe materialen of eisen vanwege ontbreken referentiekader/risicoprofiel – Contractbelangen: • OG gaat aanvullende eisen stellen ahv eigen ervaringen • ON geconfronteerd met wildgroei aan eisen en groeiende terughoudendheid bij introductie nieuwe mengsels/materialen
  • 8. NL-LAB: naar objectieve functionele eisen • Hoe beantwoorden we die vragen? • We zien allemaal een stukje van de puzzel: samen oplossen! • Nederlandswegennet => proeftuin met enorme hoeveelheid informatie • Uitgebreid bemonsteren en testen mengsels: – Lab gemengd&verdicht (a al Type Test/proef 62) – Molengemengd, lab verdicht (effect mengen) – Proefstukken uit de weg (effect verdichten) – Volgen prestaties in de tijd (deel) – Testen proefstukken uit de weg in de tijd (na 2 en 6 jaar: effect veroudering)
  • 9. NL-LAB: naar objectieve functionele eisen • Na verloop van tijd geeft dit – Of de bekende relatie tussen de eigenschappen ook op individueel niveau op gaat, of niet op gaat met huidige proefuitvoering – Het effect van mengen en verdichting op de eigenschappen – Referentiekader voor Nederlandse asfaltmengsels, relatie tussen functionele eigenschappen en prestaties • Basis voor realistische eisen • Basis voor realistische prestatie voorspellingen • Beoordelingskader voor innovaties • Signaleringssyteem bij veranderingen in prestaties
  • 10. Waarom NL-LAB programma? • Iedereen ziet een stukje van de puzzel: – Wegbeheerders zien wat er op hun areaal gebeurd, met hun werkwijze, aannemers kennen hun mengsels en weten wat er speelt bij productie en aanleg – Door de gegevens samen te voegen, komen we verder – Knelpunt: • FCK financiering dit jaar minder, betekent dit jaar geen proefvak buiten RWS • Risico: straks wel kennis voor snelweg mengsels, maar niet voor de rest • Hoe zorgen we ervoor dat er ook provinciale en gemeente mengsels mee genomen worden? 10 24-6- 2014november/december 2011
  • 11. En ze reden nog lang en gelukkig!