ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ: Ορισμός, δομή, σύνθεση και παραγωγή

1. Αγγελική Χρόνη
Φιλόλογος
1ο Γυμνάσιο Γλυκών Νερών
ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟς

2. ΟΡΙΣΜΟΣ
Παράγραφος είναι ένα σχετικά μικρό τμήμα
πεζού λόγου με νοηματική αυτοτέλεια.
Αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου κειμένου και
έχει νοηματική σχέση με τις άλλες
παραγράφους του κειμένου αυτού.

3. ΔΟΜΗ
Μια παράγραφος αποτελείται από:
 Τη θεματική πρόταση (Θ.Π.)
 Τις λεπτομέρειες ή τα σχόλια
 Την πρόταση κατακλείδα

4.  Θεματική πρόταση: αναφέρει το θέμα της §
 Λεπτομέρειες: αναπτύσσει το θέμα της Θ.Π.
μέσα από ιδέες.
 Κατακλείδα: αποτελεί το συμπέρασμά της §

5. Οι Ιδέες στις Λεπτομέρειες συνδέονται μεταξύ
τους με συνδετικές / διαρθρωτικές λέξεις ή
φράσεις που εξασφαλίζουν στο κείμενο
συνάφεια και συνοχή.

6. Η ΔΟΜΗ ΤΗς ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ
• Θεματική Πρόταση
• Λεπτομέρειες
– Ιδέα1 ΣΥΝΔΕΤΙΚΗ ΛΕΞΗ
– Ιδέα 2
ΣΥΝΔΕΤΙΚΗ ΛΕΞΗ
– ιδέα3
• Κατακλείδα

7. ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΟΜΗς
ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΟΥ/ΕΚΘΕΣΗς
 Παράγραφος  Έκθεση/Κείμενο
 Θεματική πρόταση  Πρόλογος
 Λεπτομέρειες  Κύριο θέμα
 Κατακλείδα  Επίλογος

8. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟς ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ:
ΒΗΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗς
• Εντοπίζω τις λέξεις- κλειδιά της Θ.Π.
• Βρίσκω ερωτήσεις που βοηθούν να συγκεντρώσω
υλικό για τις Λεπτομέρειες
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ
• Απαντώ στις ερωτήσεις ΥΛΙΚΟΥ
• Γράφω μια Κατακλείδα
• Αναπτύσσω τη Θ.Π. χρησιμοποιώντας (α) συνδετικές
λέξεις και φράσεις (β) το υλικό που συγκέντρωσα

9. ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Θεματική πρόταση
Χτες η γιαγιά μού διηγήθηκε την ιστορία της ζωής της.
 Εντοπίζω τις λέξεις- κλειδιά

10.  Συγκεντρώνω υλικό (ερωτήσεις-
απαντήσεις):
 η γέννησή της
 τα παιδικά της χρόνια
 ο γάμος
 η οικογένειά της

11.  Γράφω μια κατακλείδα:
Αυτή η εξιστόρηση ήταν μια συγκινητική
αναδρομή στο παρελθόν της γιαγιάς μου

12.  Συνθέτω την παράγραφο
αρχίζοντας από τη θεματική πρόταση και
αναπτύσσοντας το υλικό που έχω
συγκεντρώσει. Τελειώνω την παράγραφο με
την κατακλείδα.

13.  Δεν παραλείπω να χρησιμοποιώ
συνδετικές λέξεις, για να ενώνω τις
ιδέες μεταξύ τους.

14.  Θυμάμαι ότι πρέπει να γράφω με
σαφήνεια, συνοχή, επάρκεια.

15. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
Χτες η γιαγιά μού διηγήθηκε την ιστορία της ζωής της. Πρώτα αναφέρθηκε στο
χρονικό της γέννησης της, καθώς δεν είναι και τόσο συνηθισμένο να γεννιέται ένα
παιδί στο χωράφι, την ώρα του θερισμού. Τα παιδικά της χρόνια ήταν ιδιαίτερα
ευτυχισμένα, γιατί έζησε ελεύθερη στη φύση, ανάμεσα σε αγαπημένους
ανθρώπους. Όταν όμως έγινε κοπέλα της παντρειάς, ο πόλεμος αναστάτωσε τη
ζωή της και αναγκάστηκε να φύγει από το χωριό. Με το τέλος του πολέμου και τις
γνωστές τότε διαδικασίες του προξενιού παντρεύτηκε τον παππού μου και μαζί
απέκτησαν τρεις κόρες. Μου μίλησε τα παιδιά και τα εγγόνια της, αλλά και για τις
χαρές που της έχουμε δώσει. Αυτή η εξιστόρηση ήταν μια συγκινητική αναδρομή
στο παρελθόν της γιαγιάς μου


16. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
 Παράγραφος:
 Δομή
 Σύνθεση
 Παραγωγή
 Εφαρμογή
Αγγελική Χρόνη-Φιλόλογος