Innovatieve arbeidsorganisatie

1. Sociale innovatie van lean
23 Maart 2012
Lean uit de doeken gedaan
De hype & vloek
Lean wordt vaak vanuit een Er heerst rond Lean een hype en tegelijkertijd ook een vloek.
1 cost cutting perspectief
Iedereen wil ‘slank’ zijn en gezien de trend, benut en benoemt
gebruikt, terwijl lean een
gevalideerde manier is om men te pas en te onpas zichzelf lean. We komen dan ook
cost savings te doen. De
vaak bedrijven tegen die onder het motto ‘we hebben het
methodiek omarmen
genereert ademruimte en geïnstalleerd’ er prat opgaan dat ze lean geworden zijn. Niets
vergt inspanningen die niet
is minder waar en de redenen hiervoor bevinden zich op
over het hoofd mogen gezien
worden. verschillende fronten. Eerst en vooral wordt vanuit de
methodiek voornamelijk de technische toolbox gedistilleerd
Lean is veel meer dan enkele
praktische tools. Het is de die van lean vooral een momentopname maakt. Daarnaast
2
bewezen aanpak om het gegeven dat je met lean nooit klaar bent en nooit klaar
productiviteit te genereren en
de flexibiliteit van elke
kan zijn, gezien continue verbetering, in kleine stappen, een
onderneming te fundamenteel onderdeel vormt binnen lean. De oorsprong uit
maximaliseren. Lean is een
de industrie maakt dat deze methodiek hieraan gekoppeld én
filosofie en kan geen doel zijn
op zich, het is een middel. veelal beperkt wordt.

2. 2
1
De verhouding tussen Lean
en Innovatieve
Arbeidsorganisatie
Gelijkend, overlappend en arbeid. Beide methodes
toch zo verschillend. vertrekken vanuit de relatie
met de klant en diens
Beide methodes zijn er op
Perceptie is alles behoeften.
gericht bedrijven
slagvaardiger te maken, en Gezien Lean maar al te
een grotere productiviteit te vaak uit ‘kosten snijden’
genereren door op perspectieven
alternatieve wijzen te werk te aangegrepen wordt, benut
gaan. men niet de hefboom die
het kan betekenen voor een
Waar Lean zich focust op het
bedrijf.
wegwerken van zeven
vormen van verspilling, richt Je zou hieruit kunnen
IAO (Innovatieve afleiden dat de term Lean
Arbeidsorganisatie) zich meer ‘verbrand’ is.
op de complexiteit te leggen Dit laatste vormt de
daar waar ze hoort.
behoefte naar IAO. De
In plaats van complexe methodiek positioneert zich
organisaties met eenvoudige in functie van de actuele
taken gaan voor context en behoeften – de
eenvoudigere organisaties nood naar slimmer werken.
met complete taken.
De integrale aanpak van
Je zou bovendien kunnen IAO met focus op de
stellen dat IAO een achtste kwaliteit van arbeid en
De wereld als achtertuin organisatie, richt zich op het
vorm van verspilling
vereist een andere
maximaal wegwerkt, die van wegwerken van
aanpak.
de (slechte) kwaliteit van de bureaucratie.
2

3. 1
Moment
opname
Fundamenteel te
werk durven gaan
Centraal in beide methodieken is het wegwerken van Van het ’DOEN’
verspillingen. Waar men zoekt naar deze niet-waarde
betwijfelen naar het
toevoegende elementen, maakt van deze optimalisaties
’ZIJN’ in vraag
reële verbeteringen of de zoveelste pleister op een houten
stellen.
been.
Bij het wegwerken is het essentieel dat dit eerst en vooral
op macro niveau gebeurt en de verbeteringen zich op
verscheidene vlakken maximaal vertalen, anders creëert
men een nieuwe vorm van verspilling.
Binnen IAO vormt het (her)bepalen van de primaire
processen een strategische keuze. De inrichting van de
organisatie rond deze processen is cruciaal om maximale
flexibiliteit, productiviteit en betrokkenheid te genereren bij
het volledige team.
Om duurzame resultaten te bereiken, dient men
fundamenteel te werk te gaan en net hier gaat IAO verder
dan Lean. Lean stelt de ‘status quo’ in vraag ten opzichte
van de acties die ondernomen worden en IAO graaft
dieper naar de wortel van deze acties, een ‘root cause
analysis’, om de oorzaak aan te pakken.
3

4. 3
2
Problemen aanpakken in ook dat IAO hier op gericht
plaats van te omzeilen. is en integraal te werk gaat.
De wortel schuilt vaak in de De verbinding tussen de
organisatiestructuur, die een tools en de ‘zachte’ kant
bepaald organisatiegedrag wordt gemaakt om tot een
stimuleert. Stellen dat iets concreet resultaat te komen
anders kan én moet, vormt – een wijziging in het
slechts een fractie van de organisatiegedrag.
oplossing. Deze dient De filosofie van IAO, ook
geborgen en uitgedragen te
sociotechniek genaamd,
worden door de mensen die benut het aanwezige
deze acties op zich nemen menselijk kapitaal maximaal
en uitvoeren.
en durft elke miskenning
Vanuit de praktijk zien we hieromtrent te doorbreken.
dat lean veelal (te) beperkt
Mensen worden van
‘via’ en ‘met’ de mensen
nature onderschat.
verricht wordt. Alleen de
manier waarop dit Net door samen oplossingen
geïnitieerd wordt, duidt op te vinden, is de weg naar
een theoretische aanpak acceptatie en uitvoering
die ver van de praktijk staat. dichterbij.
Enkelingen, meestal De grootste valkuilen die wij
technische talenten, dienen vandaag zien, bevinden
de methodiek van de grond zich op het niveau van
te trekken met alle gevolg evidenties.
Het probleem is niet dat mensen
niet weten wat te doen , maar dat vandien.
Zowel Lean als IAO zijn
ze niet doen wat ze weten.
Niemand wil verplicht worden in Het kantelen van een logisch van gedachtegoed
een nieuwe gewoonte.
onderneming is een en zijn zeer pragmatisch van
bedrijfsgegeven en dient opzet.
dan ook door de volledige
Net hierdoor wordt bij de
organisatie gedragen te
uitrol het menselijk aspect en
worden.
vooral de verandering die
De nood naar sociale deze methodiek met zich
innovatie van Lean schuilt meebrengt onderschat en
hier deels in. We zien dan zelfs verwaarloosd.
4

5. Binnen de IAO leer wordt Lean start vanuit het Lusten en lasten
veel aandacht besteed aan oogpunt van uw klanten en
We zitten met een overgroot
de kanteling die een IAO baseert zich op de
deel aan ‘slopende’ jobs om
onderneming invalshoeken van uw
nog maar te zwijgen over de
aan/ondergaat. verschillende stakeholders.
knelpuntberoepen.
De veranderkundige Realitycheck
De integrale aanpak van
aanpak van IAO is een
De verschillende factoren en IAO is net ontstaan uit dit
tweede nood voor een
actoren in het landschap spanningsveld en bidet
sociale innovatie van Lean.
van ondernemen dringen alternatieven aan om
Het gaat tenslotte niet over zich aan ons op. De actieve anders te gaan werken –
wat Lean is, noch over wat bevolking gaat er op werkbaar werken.
het kan zijn, maar hoe het achteruit en zal de
Waar Lean uit twee
benut wordt. zoektocht naar talent een
perspectieven gelanceerd
nieuwe wending geven.
Men kan hieruit afleiden dat wordt, gaat ook hier IAO
Met z’n allen zullen we
IAO meer oog heeft voor de een stukje verder.
langer moeten werken.
af te leggen weg.
Reconversie en groeipijnen
Daarbovenop staat de druk
Een van de basisprincipes vormen vaak de basis om
op ons kostensysteem hoog
binnen IAO stoelt net op een Lean aan te vatten.
gespannen en uit
gerichte en integrale
verschillende onderzoeken De methodiek van IAO biedt
veranderingsaanpak.
leiden we af dat nog een antwoord aan alle
Waar in Lean dit vervat en productiever werken binnen organisatievormen die met
verweven zit in de de huidige constellatie het hedendaagse
verschillende tools zelf, onhaalbaar is. spanningsveld te maken
zoals: Kaizen, (continue hebben.
verbetering in kleine
stappen ) en
standaardisatie.
Duidelijk is dat IAO bouwt op
de principes van Lean en de
“Elke organisatie die
nodige elementen voor een
niet met IAO in het
duurzame borging en
achterhoofd
creatie van
onderneemt, vormt
flexibiliteit/productiviteit een bedreiging voor
integreert. zichzelf.”
5

6. 2
1
De enige zekerheid : Het model van IAO is
het vermogen om ons gebruiksklaar ten aanzien
aan te passen van de verscheidene
sectoren en
De laatste (hoofd)noodzaak toepassingsgebieden. Dit
om Lean sociaal te innoveren laatste is heel belangrijk naar
schuilt in de toepasbaarheid de bewustmaking toe om
van de methodiek doorheen de principes te gaan
het organisatie/bedrijven toepassen binnen de
landschap. Alhoewel Lean specifieke context en
perfect vertaald kan worden zodoende, uzelf als
AFWACHTEN naar elk organisatiedomein organisatie, bedrijf en
=
zien we de toepassing ervan leverancier in vraag te gaan
STILSTAAN
(te) weinig. stellen.
=
ACHTERUITGAAN
CambioWorks BVBA – Kim Milants
@ One Office
Raas van Gaverestraat 83
B-9000 Gent